Truyền thông chính sách và vai trò của nó - Đại cương truyền thông quốc tế | Học viện Ngoại giao Việt Nam
Truyền thông chính sách và vai trò của nó - Đại cương truyền thông quốc tế | Học viện Ngoại giao Việt Nam được sưu tầm và soạn thảo dưới dạng file PDF để gửi tới các bạn sinh viên cùng tham khảo, ôn tập đầy đủ kiến thức, chuẩn bị cho các buổi học thật tốt. Mời bạn đọc đón xem!
Môn: Đại cương truyền thông quốc tế
Trường: Học viện Ngoại giao
Thông tin:
Tác giả:
Tài liệu liên quan:
Preview text:
HỌC VIỆN NGOẠI GIAO
KHOA CHÍNH TRỊ QUỐC TẾ VÀ NGOẠI GIAO
----------
TIỂU LUẬN KẾT THÚC HỌC PHẦN
BỘ MÔN: TRUYỀN THÔNG QUỐC TẾ
Đề tài: Truyền thông chính sách và vai trò của nó đối với
hoạt động của Chính phủ Hàn Quốc
Giảng viên hướng dẫn: PGS. TS. Dương Văn Quảng
Sinh viên thực hiện: Trần Ngọc Diệp
Lớp học phần: TTQT (3)
Mã số sinh viên: QHQT48C1-0857 HÀ NỘI - 2022 MỤC LỤC
A. ĐẶT VẤN ĐỀ..............................................................................................3
B. NỘI DUNG CHÍNH...................................................................................4
I. Một số khái niệm, kiến thức cơ bản:..........................................................4
1) Chính sách và Chính sách công:...............................................................4
2) Truyền thông chính sách:..........................................................................4
3) Hoạt động, nhiệm vụ của Chính phủ Hàn Quốc hiện nay:........................7
II. Truyền thông chính sách của Chính phủ Hàn Quốc:.............................8
1) Đôi nét về truyền thông chính sách ở Hàn Quốc:.....................................8
2) Chủ thể:.....................................................................................................8
3) Nội dung của truyền thông chính sách ở Hàn Quốc:................................9
4) Các hình thức được sử dụng:...................................................................10
5) Chiến lược triển khai truyền thông chính sách ở Hàn Quốc:..................10
6) Vai trò của truyền thông chính sách ở Hàn Quốc:...................................14
7) Hạn chế:...................................................................................................20
C. KẾT LUẬN - VẬN DỤNG ĐỐI VỚI VIỆT NAM....................................20
D. TÀI LIỆU THAM KHẢO...........................................................................22 2 A. ĐẶT VẤN ĐỀ
Trong mô hình truyền thông nói chung và mô hình truyền thông chính sách
nói riêng, thông điệp luôn là yếu tố cốt yếu, có vai trò quan trọng quyết định
đến sự thành công của các giai đoạn chính sách tại mỗi quốc gia. Vai trò của
thông điệp truyền thông chính sách thời gian qua đã được một số học giả trên
thế giới đề cập. Theo đánh giá của các chuyên gia, Hàn Quốc phát triển mạnh
mẽ như hiện nay là nhờ một phần thực hiện tốt truyền thông chính sách. Hàn
Quốc đã xây dựng được hệ thống truyền thông hiệu quả giữa người dân, doanh
nghiệp và Chính phủ. Những xung đột chính trị và khủng hoảng kinh tế diễn ra
trong những thập kỷ qua ở xứ sở kim chi được chuyển hóa thành động lực, ổn
định chính trị và tiến bộ kinh tế một phần quan trọng là nhờ vào kinh nghiệm xử
lý khủng hoảng truyền thông.
Với xu thế phát triển mạnh mẽ của công nghệ truyền thông, báo chí - truyền
thông của Hàn Quốc đã thay đổi rất nhanh trong môi trường truyền thông số,
đặc biệt là phương thức và kinh nghiệm trong mô hình mẫu quảng bá chính
sách công của Chính phủ và xu hướng chiến dịch thu hút sự chú ý của nhân dân.
Với mong muốn nghiên cứu bản chất của truyền thông chính sách và vai trò,
ý nghĩa to lớn của truyền thông chính sách đối với các hoạt động của Chính phủ
Hàn Quốc, để từ đó tìm ra những hướng đi tiến bộ, bài học cho Việt Nam rút ra
từ kinh nghiệm truyền thông chính sách tại Hàn Quốc, em quyết định lựa chọn
đề tài “Truyền thông chính sách và vai trò của nó đối với hoạt động của Chính
phủ Hàn Quốc” để làm đề tài cho tiểu luận kết thúc học phần Truyền thông
quốc tế. Trên cơ sở phân tích, tiểu luận sẽ đi làm rõ khái niệm những nội dung
cơ bản và vai trò, giá trị của Truyền thông chính sách trên thế giới nói chung và
Hàn Quốc nói riêng, cập nhật thông tin về bối cảnh, xu hướng và giải pháp của
truyền thông Hàn Quốc, từ đó giải quyết các vấn đề thực tiễn về chính sách tại Việt Nam hiện nay. 3 B. NỘI DUNG CHÍNH
I. Một số khái niệm, kiến thức cơ bản:
1) Chính sách và Chính sách công: a) Định nghĩa:
- Chính sách trong tiếng Anh là ‘Policy’. Chính sách là những hướng dẫn,
phương pháp, thủ tục, luật lệ, biểu mẫu cụ thể và những công việc hành chính
được thiết lập để hỗ trợ và thúc đẩy công việc hướng tới các mục tiêu đề ra.
- Chính sách công là chính sách có bản chất thuộc về chính trị. Quá trình ra
quyết định chính sách là một quá trình chính trị. Nhưng sản phẩm của quá trình
hoạch định chính sách thì dễ nhận thấy hơn, ví dụ như các quy định cụ thể, chi
tiết của pháp luật, và ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống xã hội, đến sinh kế của mỗi người.
Chính sách công được làm ra bởi Nhà nước. Điều này có nghĩa Nhà nước là chủ
thể có thẩm quyền quyết định ban hành chính sách công, với những nguồn lực
công để đảm bảo chính sách được làm ra theo cách tốt nhất có thể, và thực thi
sao cho hiệu lực, hiệu quả.
b) Vai trò của Chính sách công
Vai trò cơ bản của chính sách công thể hiện ở chỗ là công cụ hữu hiệu chủ
yếu để nhà nước thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mình, duy trì sự tồn tại và
phát triển của nhà nước, phát triển kinh tế - xã hội và phục vụ người dân. Dưới
góc độ quản lý, quản trị quốc gia, nhà nước sử dụng chính sách công như một
công cụ quan trọng tác động vào các lĩnh vực đời sống xã hội để đạt được mục
tiêu định hướng của nhà nước. Ngoài vai trò cơ bản này, chính sách công còn có vai trò cụ thể sau:
- Định hướng mục tiêu cho các chủ thể tham gia hoạt động kinh tế - xã hội
- Tạo động lực cho các đối tượng tham gia hoạt động kinh tế - xã hội theo mục tiêu chung.
- Phát huy mặt tích cực, đồng thời khắc phục những hạn chế của nền kinh tế thị trường.
- Tạo lập các cân đối trong phát triển.
- Kiểm soát và phân bổ các nguồn lực trong xã hội
- Tạo môi trường thích hợp cho các hoạt động kinh tế - xã hội.
- Thúc đẩy sự phối hợp hoạt động giữa các cấp, các ngành.
2) Truyền thông chính sách: a) Khái niệm: 4
Truyền thông chính sách là hệ thống các nỗ lực chủ động chủ trì và tương tác
hai chiều của Nhà nước được thiết kế có chủ đích nhằm tiếp nhận và chia sẻ
thông tin về chính sách cũng như quá trình chính sách (cách thức hoạch định,
thực thi, đánh giá) đến đối tượng chính sách nhằm thúc đẩy hiểu biết, phản biện,
đồng thuận, sự tin cậy qua lại giữa nhà nước nói chung và các chủ thể chính
sách nói riêng vì lợi ích công cộng. Như vậy, đây là các nỗ lực chủ động và cầu
thị để giúp các bên liên quan hiểu biết một cách đầy đủ và kịp thời, từ đó tham
gia vào quá trình chính sách một cách chủ động, tự nguyện; đồng thiết kế, cải
thiện chất lượng chính sách và thực thi chính sách một cách hiệu quả.
Khác với tuyên truyền, vận động, TTCS thừa nhận rằng, đối tượng chính
sách và cộng đồng xã hội không dễ chấp nhận một chiều, không chấp nhận,
cũng không nên bị áp đặt, ép buộc thực hiện ngay và đầy đủ các chính sách của
chính quyền các cấp. Do đó, đây không đơn thuần chỉ là truyền thông điệp
chính sách một cách một chiều từ các chủ thể để chính sách được các đối tượng
chính sách và các bên liên quan tuân thủ một cách chặt chẽ. b) Nội hàm:
Gồm hai mảng hành động là: (1) Giao tiếp: xây dựng và chia sẻ thông điệp
dạng ngôn từ (dạng nói và dạng văn bản) và hình ảnh; (2) Hành động: tổ chức
thực hiện, làm gương, làm mẫu để đưa các chính sách, các giải pháp chính sách
thành hành động thực tiễn (ví dụ tổ chức xây dựng hệ thống vị trí việc làm kèm
theo các bản mô tả công việc để thực hiện chính sách cải cách chế độ quản lý
công vụ, từng bước kết hợp giữa chế độ chức nghiệp với chế độ vị trí việc làm). c) Chủ thể:
- Các chủ thể chính sách như cơ quan nhà nước, đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội
đồng nhân dân các cấp (một số cơ quan nhà nước hình thành các đơn vị chuyên
trách, như: Vụ Truyền thông và Thi đua khen thưởng của Bộ Y tế, Vụ Truyền
thông của Ngân hàng Nhà nước);
- Báo chí, các cơ quan thông tấn;
- Mạng xã hội và các nhân vật nổi tiếng (ví dụ dùng hình ảnh và tiếng nói của
người nổi tiếng để truyền thông về chính sách cắt giảm đồ dùng bằng nhựa,…).
d) Thời điểm Truyền thông chính sách:
Truyền thông cần được thực hiện trong tất cả các khâu của quá trình chính
sách từ nhận diện vấn đề, hoạch định chính sách (chẩn đoán được nguyên nhân
bản chất sâu xa; thiết kế giải pháp, thử các giải pháp – thí điểm và đánh giá, 5
phân biệt được hệ quả khi áp dụng chính sách và hệ lụy (tiêu cực) nếu không có
phản ứng chính sách đó, điều chỉnh và hoàn thiện chính sách) đến tổ chức thực
thi và đánh giá chính sách.
Có 3 cấp độ truyền thông chính sách, bao gồm: cung cấp thông tin website,
hệ thống quản lý văn bản điện tử thống nhất, thông suốt; hợp tác với các cơ
quan truyền thông, thông tấn báo chí để truyền tải thông điệp; có chiến lược
truyền thông bài bản, toàn diện (phát huy nhiều kênh, nhiều hình thức như họp
báo, cung cấp thông tin cho báo chí, công báo, từ “lời nói đến việc làm”…). e) Mục tiêu:
- Phát huy quyền, vai trò và trí tuệ của xã hội trong nhận diện các vấn đề chính
sách và cân nhắc các giải pháp chính sách… Lắng nghe ý kiến là một nhiệm vụ
bắt buộc trong xây dựng chính sách, pháp luật. Thu thập thông tin từ đối tượng
chính sách để các chủ thể chính sách hiểu biết tốt hơn các nhu cầu, nguyện
vọng, các xu hướng phản ứng của đối tượng chính sách, nhất là trường hợp có
quyền lợi vật chất bị ảnh hưởng. Đây cũng là phương thức có tính hệ thống để
bảo đảm quyền của công dân, tiếp tục phát huy dân chủ, cung cấp cơ hội cho
quyền biết, quyền bàn và quyền giám sát của Nhân dân, các nhóm cộng đồng xã
hội trong điều hành quốc gia, địa phương, hướng tới thay đổi thái độ, hành vi
của công dân, cộng đồng, xã hội trong tuân thủ và xây dựng pháp luật, đóng góp
vào bảo vệ chủ quyền và phát triển quốc gia, địa phương.
- Định hướng dư luận: một chủ trương, chính sách chỉ hiệu quả khi nó được xã
hội chấp thuận và khả thi trên thực tiễn để tạo ra các kết quả như trông đợi.
Theo cách truyền thống, chính sách được khởi xướng từ các cơ quan công
quyền. Với TTCS tốt, ngay từ khâu nhận diện vấn đề chính sách, đề xuất chính
sách đều có thể bắt đầu từ cộng đồng. Nói cách khác, TTCS cung cấp cơ hội để
chuyển quá trình chính sách từ độc quyền sang thành một quá trình Nhà nước
đồng hành cùng xã hội (đồng thiết kế chính sách). Trong bối cảnh của mạng xã
hội, sự lên tiếng đồng tình, ủng hộ hay phản đối một cân nhắc hay quyết định
chính sách nào đó tuy không phải là ý kiến quyết định nhưng cần được cân nhắc
và thậm chí giải trình (ví dụ thông qua các hình thức truyền thông chính thức)
để hạn chế sự lan rộng và leo thang của chống đối hay bất mãn xã hội.
- Tự rà soát và đổi mới: cung cấp thông tin để các chủ thể chính sách rà soát các
phương pháp, công cụ, cách tiếp cận và cách hành xử của mình đối với các vấn
đề xã hội; nhờ đó, hỗ trợ quá trình cải cách thủ tục hành chính, đổi mới bộ máy, 6
nâng cao chất lượng đội ngũ. Đặc biệt, để giám sát thực hiện, phát hiện vấn đề,
bất cập, lợi dụng thẩm quyền…
- Đưa Nhà nước, Chính phủ hay chính quyền nói chung đến gần công chúng
hơn, tạo dựng và duy trì sự tin cậy của xã hội đối với Nhà nước nói chung hay
các chủ thể chính sách nói riêng.
f) Các yêu cầu đối với truyền thông chính sách:
- Khách quan, khoa học - Có tính hệ thống - Mang tính hai chiều
- Kịp thời và cẩn trọng
- Phát huy vai trò của các bên liên quan
- Phát huy sức mạnh của nền tảng số
3) Hoạt động, nhiệm vụ của Chính phủ Hàn Quốc hiện nay:
Trong bối cảnh thế giới đang chịu tác động nặng nề của cuộc khủng hoảng
đại dịch COVID-19 với giá lương thực, năng lượng tăng cao, “xứ Kim chi”
đứng trước những thách thức như đại dịch, khủng hoảng chuỗi cung ứng toàn
cầu, biến đổi khí hậu... Chính phủ mới của Hàn Quốc nhận trách nhiệm “chèo
lái con thuyền” đất nước với việc bắt tay ngay vào thông qua dự thảo ngân sách
bổ sung trị giá lên tới 28 tỷ USD để hỗ trợ các tiểu thương bị tác động của đại
dịch Covid-19 đúng như cam kết tranh cử.
Nhằm chuyển đổi từ một “quốc gia bị ảnh hưởng” thành “quốc gia có ảnh
hưởng” xứng tầm vị thế kinh tế của đất nước, chính phủ mới của Hàn Quốc sẽ
tiếp tục tăng cường “Liên minh chiến lược toàn diện” Mỹ-Hàn, đồng thời liên
minh chặt chẽ với Mỹ trong các cơ chế đa phương như nhóm Bộ tứ (cơ chế
tham vấn 4 bên giữa Mỹ, Nhật Bản, Australia và Ấn Độ) để tìm kiếm tư cách
thành viên chính thức trong tương lai.
Về vấn đề hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên, những ưu tiên của chính phủ
mới ở Hàn Quốc gồm thúc đẩy phi hạt nhân hóa “hoàn toàn và có thể kiểm
chứng”, bình thường hóa quan hệ liên Triều… Đặc biệt, tân Tổng thống Hàn
Quốc đề xuất vực dậy nền kinh tế Triều Tiên bằng “kế hoạch táo bạo” và cải
thiện chất lượng cuộc sống của người dân miền bắc nếu nước này thực hiện các
bước trong tiến trình phi hạt nhân hóa. 7
Với chủ trương cải thiện quan hệ với Nhật Bản, Tổng thống Hàn Quốc đã cử
phái đoàn phối hợp chính sách do Phó Chủ tịch Quốc hội Chung Jin-suk dẫn
đầu sang Tokyo để cùng thảo luận các nỗ lực phát triển quan hệ Hàn-Nhật
hướng tới tương lai, vì lợi ích chung của hai nước. Trong quan hệ với Trung
Quốc, chính phủ mới ở Hàn Quốc chủ trương điều chỉnh lại quan hệ song
phương trên cơ sở tôn trọng lẫn nhau; không coi cạnh tranh chiến lược Mỹ-
Trung là thách thức với Hàn Quốc mà là cơ hội có thể tận dụng để phát triển.
Chính phủ mới của Hàn Quốc dành ưu tiên cho đoàn kết toàn dân, dẫn dắt
đất nước vượt qua khủng hoảng để đạt tốc độ tăng trưởng nhanh và bền
vững. Hàn Quốc kỳ vọng sẽ vượt qua những khó khăn hiện nay để đạt được các
mục tiêu phát triển thông qua chương trình hành động quyết liệt của Chính phủ
mới. Với tinh thần ấy, vấn đề làm thế nào để Chính phủ Hàn Quốc tạo đồng
thuận xã hội trong công cuộc triển khai truyền thông chính sách luôn là câu hỏi lớn đặt ra.
II. Truyền thông chính sách của Chính phủ Hàn Quốc:
1) Đôi nét về truyền thông chính sách ở Hàn Quốc:
Ngay từ những năm 90 của thế kỷ trước, Hàn Quốc đã xây dựng hệ thống
thông tin cơ bản, bắt đầu điện toán hóa các dữ liệu hành chính như: Đăng ký hộ
khẩu, đăng ký ô tô, bất động sản… Cũng trong thời gian này, Hàn Quốc đã xây
dựng mạng lưới thông tin tốc độ cao. Từ đó, các cơ quan của Chính phủ bắt đầu
phát triển các dịch vụ chính phủ điện tử trên nền tảng internet. Từ năm 2000
đến năm 2007, Hàn Quốc xây dựng kết cấu hạ tầng rộng khắp toàn quốc để mở
rộng chính phủ điện tử cả về số lượng và chất lượng. Từ năm 2008 đến nay,
chính phủ điện tử đã bước sang một giai đoạn hoàn toàn mới, bắt đầu chuyển
đổi mô hình và ứng dụng công nghệ thông tin hiện đại. Tháng 6-2008, Chính
phủ Hàn Quốc công bố “Tầm nhìn và những chiến lược mới về thông tin hóa
quốc gia” với tầm nhìn tổng quát là “Hoàn thiện xã hội tri thức thông tin tiên
tiến bằng sức sáng tạo và niềm tin” với 5 mục tiêu, 4 chiến lược hành động. Từ
đó, Chính phủ thay đổi hệ thống quản lý nhà nước, hình thành các bộ, ngành
theo hướng phát triển xã hội thông tin và kinh tế tri thức. 2) Chủ thể:
Chủ thể truyền thông chính sách của Hàn Quốc là cơ quan chức năng của
Chính phủ gồm các cơ quan quản lý nhà nước, các tập đoàn, tổng công ty nhà
nước, tổ chức phi lợi nhuận, cơ quan trung gian, hỗ trợ, điều phối và các cơ 8
quan thực hiện (công ty chế tác và cơ quan truyền thông). Vì vậy, truyền thông
chính sách mang tính tập trung và chuyên nghiệp cao hơn. Hiện nay, Chính phủ
Hàn Quốc rất quan tâm đến công chúng trực truyến, coi đây vừa là chủ thể
truyền thông tin, vừa là đối tượng sử dụng thông tin, vừa có lý trí, vừa phi lý trí
(suy nghĩ, hành động theo đám đông). Nếu công chúng truyền thông lấy vấn đề
nổi trội làm trọng tâm thì công chúng trực tuyến lấy kinh nghiệm bản thân làm
trọng tâm, có tính đa dạng và biến động rất lớn. Mục tiêu của truyền thông
chính sách ở Hàn Quốc là niềm tin của công chúng đối với Chính phủ, xoa dịu
sự bất mãn của công chúng, các đảng đối lập và các tổ chức xã hội với Chính
phủ nếu có. Do đó, sự tin cậy của công chúng là “tài sản” của Chính phủ. Để
bảo đảm sự tin cậy với công chúng, truyền thông chính sách phải bảo đảm ba
nguyên tắc: Tính chuyên môn, tính chân thực và tính hấp dẫn.
3) Nội dung của truyền thông chính sách ở Hàn Quốc:
Nội dung truyền thông chính sách của Hàn Quốc rất cụ thể, thiết thực theo
chủ đề được xác định hằng năm trên cơ sở điều tra, phân tích dư luận xã hội
một cách khách quan, khoa học, có sự thẩm định của Hội đồng Quảng cáo công
ích quốc gia. Các chuyên gia cho rằng, trong truyền thông hiện đại, sự tham gia
và lợi ích của công chúng chính là chìa khóa của thành công. Nội dung truyền
thông phải biến thành các thông điệp thu hút sự quan tâm của công chúng cho
nên phải đơn giản, rõ ràng, hàm súc, dễ hiểu, chân thực, tiếp cận cả khía cạnh
tích cực và tiêu cực của vấn đề và phải phù hợp với công chúng.
Kinh nghiệm của Hàn Quốc là, trước khi thực hiện một chiến dịch truyền
thông, chủ thể truyền thông phải tiến hành điều tra dư luận xã hội xem công
chúng đang quan tâm vấn đề gì, trên cơ sở đó họp Hội đồng Quảng cáo công ích
quốc gia để lựa chọn chủ đề tuyên truyền. Trên cơ sở chủ đề đã chọn, tiến hành
đấu thầu, lựa chọn các công ty có ý tưởng sáng tạo nhất để sản xuất các sản
phẩm truyền thông. Các sản phẩm này nội dung phải ngắn gọn, hàm súc, đặc
biệt phải lôi cuốn, hấp dẫn, rung động lòng người, công chúng phải thấy vui vẻ
và cảm động. Cách làm tổ chức đấu thầu chế tác sản phẩm truyền thông đã tạo
ra động lực thúc đẩy sáng tạo, tiết kiệm và mang tính chuyên nghiệp cao. Sau
một chiến dịch truyền thông, Chính phủ thuê các công ty khảo sát bên ngoài
tiến hành đánh giá kết quả để xem sự thay đổi, nhận thức, thái độ và hành vi của
người dân thế nào, từ đó cải tiến và xây dựng các kế hoạch truyền thông trung,
dài hạn tiếp theo. Đây là cách làm hay để đánh giá hiệu quả truyền thông một
cách cụ thể, lượng hóa tương đối chính xác, khách quan, khắc phục tình trạng 9
đánh giá chủ quan, cảm tính, chung chung, trừu tượng. Quá trình truyền thông
chính sách công của Hàn Quốc ban đầu sử dụng “chiến lược đẩy”, tức là thông
báo một chiều từ trên xuống, đến một thời điểm nào đó phải kết hợp với “chiến
lược kéo”, nghĩa là tạo ra sự quan tâm, thu hút với người dân. Hằng năm, Hàn
Quốc có tổ chức các cuộc thi quảng cáo công ích và trao phần thưởng cho các
sản phẩm có tính sáng tạo cao.
4) Các hình thức được sử dụng:
Truyền thông chính sách ở Hàn Quốc sử dụng nhiều hình thức khác nhau
như: Thông cáo báo chí, họp báo, phỏng vấn trên phương tiện truyền thông,
quảng cáo công ích trên truyền hình, phát thanh, các sản phẩm văn hóa như:
Phim ảnh, sách, pa-nô, áp phích, bài phát biểu của quan chức Chính phủ và
người nổi tiếng, tổ chức sự kiện… Hiện nay ở Hàn Quốc, đáng chú ý là tỷ lệ
người đọc báo giấy và xem truyền hình đang giảm xuống nhanh chóng. Để đối
phó với tình trạng này, truyền thông chính sách đang chú trọng sử dụng mạng
xã hội và điện thoại di động. Để phù hợp với phương tiện và trào lưu mới này,
các sản phẩm truyền thông trên mạng xã hội và điện thoại cầm tay ngày càng
đòi hỏi tính sáng tạo, hấp dẫn, đặc biệt là phải nhanh, ngắn gọn, súc tích. Khẩu
hiệu hành động trong truyền thông hiện đại là độc đáo và phù hợp, từ lô-gích tới
ảo thuật…, tức là phải mới mẻ, không chỉ mang tính khoa học mà còn phải đạt tới tính nghệ thuật.
5) Chiến lược triển khai truyền thông chính sách ở Hàn Quốc:
a) Tạo đồng thuận xã hội trong truyền thông chính sách:
Đồng thuận xã hội không chỉ là mục tiêu mà còn là nguồn lực xã hội quan
trọng nhằm góp phần triển khai thành công chính sách trong thực tiễn. Với khả
năng tạo dựng diễn đàn để đối thoại và phản biện chính sách, báo chí và truyền
thông tạo cầu nối giữa chủ thể ban hành chính sách và đối tượng thụ hưởng
chính sách. Truyền thông càng tham gia đầy đủ vào các khâu của quy trình
chính sách thì hiệu quả và tác động tích cực của chính sách trong thực tiễn càng được nâng lên.
Chia sẻ kinh nghiệm truyền thông chính sách tại Hàn Quốc, TS. Uhm Seung-
yong, Giám đốc Viện Nguồn lực văn hóa Hàn Quốc cho biết, Chính phủ Hàn
Quốc áp dụng quy chế hoạt động của truyền thông chính sách quốc gia dưới
dạng nghị định với tất cả các hoạt động truyền thông của các cơ sở của Chính
phủ, từ việc trưng cầu dân ý đến việc thông báo các chính sách của Chính phủ. 10
Theo TS. Uhm Seung-yong, vốn xã hội là nhân tố chính tạo nên hiệu quả của
truyền thông chính sách và góp phần xây dựng niềm tin của người dân với
chính phủ. Nếu như những kết quả cụ thể của chính sách có thể là mục tiêu của
truyền thông chính sách trong ngắn hạn thì việc xây dựng niềm tin của người
dân với chính phủ phải là kết quả của truyền thông chính sách trong dài hạn.
Niềm tin của người dân là yếu tố quan trọng trong việc ổn định chính phủ và tạo
ra sự ủng hộ đối với chính sách công. Nếu không có mối quan hệ tin cậy giữa
người dân và chính phủ, truyền thông chính sách không thể thực hiện tốt.
Quá trình truyền thông chính sách không phải và không thể là quá trình áp
đặt mong muốn của chủ thể chính sách hay chủ thể truyền thông chính sách đối
với công chúng. Truyền thông chính sách cần là quá trình đối thoại chính sách,
kích thích sự tham gia tích cực, chủ động của công chúng. Sự tham gia của công
chúng không chỉ dựa trên nền tảng lợi ích mà cả hiểu biết và trách nhiệm xã hội.
Năng lực truyền thông và trách nhiệm truyền thông khi đó trở thành hai mặt của
một vấn đề với mối quan hệ biện chứng thúc đẩy lẫn nhau.
Trong bối cảnh truyền thông xã hội ngày càng trở nên phổ biến, công chúng
ngày càng tiếp nhận thông tin nhiều hơn từ các phương tiện truyền thông xã hội.
Mặc dù có ưu thế về không gian thông tin cởi mở đa chiều nhưng truyền thông
xã hội không có khả năng duy trì các cuộc đối thoại thực chất, bền vững. Các
phương tiện xã hội có khả năng đạt được mục tiêu làm cho công chúng biết về
chính sách nhiều hơn trong khi các phương tiện chính thống có thể thành công
hơn trong việc giúp công chúng hiểu và ủng hộ chính sách.
b) Mô hình truyền thông đa kênh trong tương tác giữa chính quyền và người dân Hàn Quốc:
Tại thành phố Seoul – Thủ đô của Hàn Quốc, mô hình TTĐK (multi-channel
communication) được vận hành từ tháng 10/2011 đã tạo ra sự thay đổi tích cực
trong mối quan hệ giữa người dân và chính quyền thành phố. Người dân không
còn đóng vai trò thụ động mà đã chủ động tham gia, trở thành đối tác trong việc
tạo ra nhiều giải pháp sáng tạo cho các vấn đề của thành phố. Ở đây, mô hình
TTĐK được hiểu là việc áp dụng cả kênh truyền thông trực tuyến và kênh
truyền thông ngoại tuyến vào hỗ trợ hoạt động quản lý của chính quyền và
người dân. Kênh truyền thông trực tuyến bao gồm: trang web chính thức của
chính quyền thành phố (Hope Seoul: www.Seoul.go.kr); kênh truyền hình trực
tuyến các hoạt động của thành phố (Live – Seoul: tv.seoul.go.kr); trang thông 11
tin về sự tham gia của công dân (Seoul Talk Talk: inews.seoul.go.kr); Văn
phòng Thị trưởng trực tuyến (Online Mayor Office: Mayor seoul.go.kr)….
Kênh truyền thông ngoại tuyến bao gồm: Diễn đàn Cheong Chek (tổ chức
hội thảo để thiết kế và phát triển một chương trình hoặc chính sách mới); thảo
luận Suk Ui (thảo luận giữa chính quyền và chuyên gia, lãnh đạo các tổ chức
dân sự để tuyên truyền và chấp thuận chính sách); Văn phòng Thị trưởng di
động (Thị trưởng và các công chức đến tận nơi phát sinh vụ việc để lắng nghe
trực tiếp và giải quyết trực tiếp vấn đề phát sinh)…
Với các công cụ và chương trình truyền thông trực tuyến cũng như ngoại
tuyến, chính quyền khuyến khích công dân bày tỏ ý kiến của mình bằng cách
chia sẻ trên các kênh truyền thông. Chính quyền thành phố sở hữu các phương
tiện truyền thông khác nhau, bao gồm các trang web, đài phát thanh, bảng
quảng cáo, không gian quảng cáo tàu điện ngầm/xe buýt… và sử dụng chúng để
thông báo, quảng bá công việc của chính quyền cho công dân. Hiện nay, khoảng
30% trong số các phương tiện truyền thông này dành cho công dân. Công dân
có thể sử dụng các kênh đó để quảng bá các hoạt động xã hội của họ. Có nhiều
cơ hội cho người dân đóng góp những bài viết, hình ảnh hoặc video trên các
trang web như Seoul Talk Talk….
*Một số mô hình truyền thông đa kênh được áp dụng thành công ở Hàn Quốc:
Trung tâm Truyền thông Xã hội (Social Media Center – SMC)
Trung tâm Truyền thông Xã hội chịu trách nhiệm tập trung và điều phối
thông tin do công dân gửi đến thông qua các kênh khác nhau như: Twitter,
Facebook và MeToday. Ngoài ra còn một số trang web thông báo hoạt động của
chính quyền với công dân nhằm mục đích bảo đảm giao tiếp nhanh hơn và hiệu
quả hơn. Với một trung tâm tập trung, thành phố Seoul có thể xử lý số lượng
lớn các thông điệp nhận được của công dân thông qua 44 tài khoản khác nhau.
Chính quyền thành phố đã rút ngắn quá trình xử lý thư bằng cách tự động thu
thập tất cả các tin nhắn nhận được thông qua 44 tài khoản5. Trung tâm Truyền
thông Xã hội hoạt động như một hệ thống tập trung kênh dẫn các thông điệp
liên quan đến các nhóm thích hợp, nhận phản hồi từ các đội đó và gửi phản hồi
tới công chúng thông qua các tài khoản khác nhau của các đội liên quan.
Diễn đàn Cheong-Chek 12
Diễn đàn Cheong – Chek là một kênh truyền thông ngoại tuyến, với nhiệm
vụ tổ chức hội thảo để thiết kế và phát triển một chương trình, chính sách mới.
Đây cũng là một kênh truyền thông hiệu quả của chính quyền Seoul. Diễn đàn
cởi mở đối với mọi công dân về nguyên tắc và nỗ lực đáng kể trong việc quảng
cáo thông qua các kênh truyền thông trực tuyến khác nhau và mời các nhóm
người dân được quyền (dựa trên chủ đề đã chọn). Toàn bộ quá trình được phát
sóng trực tiếp qua trang web “Live Seoul”, tài khoản Twitter của chính quyền
và trang Facebook. Diễn đàn thường kéo dài 100 phút và có thể chạy ở các định
dạng khác nhau như World Café hoặc TED, trình bày theo phong cách với phần
“Hỏi và Đáp”. Thị trưởng ngồi cùng với người dân, lắng nghe những ý tưởng,
đề xuất của họ và chia sẻ suy nghĩ của mình vào cuối mỗi diễn đàn.
Khi Diễn đàn kết thúc, tổ chức biên dịch các đề xuất từ Diễn đàn và thành
lập một ủy ban bao gồm các viên chức thành phố từ các bộ phận có liên quan,
đại diện của các nhóm dân sự và các chuyên gia khác để tiếp tục tổ chức các
cuộc thảo luận chính thức cho đến khi những gợi ý của công dân được thực hiện
trên thực tế. Thông thường, phải mất từ hai tháng đến một năm để có được
những gợi ý. Trong khoảng thời gian này, các cán bộ chính quyền xuất bản một
báo cáo tiến độ hai tuần một lần trên trang web Diễn đàn và chia sẻ thông tin
cập nhật với những người tham gia Diễn đàn thông qua dịch vụ nhắn tin văn bản.
Một kết quả quan trọng trong hoạt động của Diễn đàn là tạo ra các cơ quan
quản lý công dân mới nhằm phát triển và hỗ trợ các chính sách công. Nhiệm vụ
lớn nhất liên quan đến Diễn đàn là tiếp tục báo cáo tiến độ trong khi chính
quyền thực hiện các đề xuất của công dân tại Diễn đàn. Nhiệm vụ này yêu cầu
chính quyền thành lập nhiều tổ chức cộng đồng, liên tục thu thập phản hồi
thông qua các cơ quan và yêu cầu các cơ quan thực hiện một số nhiệm vụ trong
việc thực hiện các ý tưởng của công dân.
Văn phòng Thị trưởng di động
Mô hình Văn phòng Thị trưởng di động (Mobile Mayoral Office (MMO)
được thực hiện từ tháng 5/2013 và được áp dụng cho 2 loại hình: Văn phòng
Thị trưởng di động cho các quận và cho các vấn đề đã chọn. MMO cho một
quận hoạt động thường xuyên, trong khi MMO cho một vấn đề đã chọn chỉ hoạt
động khi một vấn đề nhất định đã trở thành một cuộc tranh luận xã hội nghiêm
trọng6. Đây là sáng kiến giải quyết công việc một cách trực tiếp, tại nơi phát 13
sinh vấn đề và được thiết kế để xác định nguyên nhân gốc rễ của các vấn đề
chưa được giải quyết hoặc các vấn đề ẩn, trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp khả thi.
Để đạt được mục tiêu này, những người ra quyết định quan trọng (gồm thị
trưởng, các phó thị trưởng, trưởng khu phố, các nghị sỹ và thành viên của hội
đồng thành phố và địa phương) sẽ đến tận nơi có vấn đề đang chờ giải quyết và
gặp gỡ công dân. Văn phòng Thị trưởng di động sử dụng TTĐK (CCF, Suk-Ui
và các công cụ truyền thông trực tuyến khác) trong suốt quá trình hoạt động của
một chương trình. Chương trình được phát sóng qua trang web “Live Mobile
Mayoral Office 24” và được báo cáo trực tuyến trên Twitter, Facebook. Cuối
cùng, một ủy ban quản trị mới sẽ được thành lập để theo dõi và thảo luận các
hoạt động sau khi hoàn thành Chương trình. Ủy ban tiếp tục theo dõi các hành
động xuất phát từ quá trình này có thực sự được thực hiện hay không.
6) Vai trò của truyền thông chính sách ở Hàn Quốc:
Theo quan niệm của các học giả Hàn Quốc, các khái niệm quảng cáo công
ích, quảng cáo chính phủ, truyền thông chính sách có nội hàm tương đối gần
giống nhau, đều là hoạt động truyền bá thông tin tới công chúng nhằm tạo sự
đồng thuận và thúc đẩy phát triển xã hội không vì mục tiêu lợi nhuận. Theo đó,
truyền thông chính sách là một bộ phận trong hoạt động quan hệ công chúng
của Chính phủ để truyền bá các chính sách của Nhà nước, hoạt động của Chính
phủ nhằm nâng cao nhận thức, kêu gọi sự ủng hộ của cộng đồng xã hội trong
thực thi các chính sách. Hàn Quốc là quốc gia theo chế độ chính trị đa đảng,
Chính phủ do Tổng thống lập ra. Tổng thống thường chỉ đạt trên 50% sự ủng hộ
của cử tri. Để có được sự ủng hộ của đa số người dân đối với Chính phủ, nhất là
những người không bỏ phiếu cho Tổng thống là một nhiệm vụ rất quan trọng
của Chính phủ đương quyền. Theo các chuyên gia truyền thông Hàn Quốc,
truyền thông chính sách của nước này không mang tính chính trị. Chính phủ
Hàn Quốc là chính phủ công, phục vụ xã hội. Điều đó có nghĩa, chính phủ phục
vụ nhân dân nên truyền thông chính sách mang tính công ích, tức là phục vụ
toàn xã hội. Truyền thông chính sách tập trung truyền bá các chính sách mới của
Chính phủ. Quảng cáo công ích là hoạt động truyền thông có trả phí nhằm giải
quyết những vấn đề dân sinh, dân chủ: việc làm, môi trường, y tế, giáo dục, dân
số… có thể do các cơ quan của Chính phủ ở Trung ương và địa phương, các tổ
chức công hoặc tư tiến hành vì mục đích phi lợi nhuận. 14
Truyền thông chính sách được Chính phủ Hàn Quốc rất coi trọng bởi đó là
hoạt động hướng tới mục đích nâng cao nhận thức của người dân, thống nhất xã
hội, bảo đảm quyền lực của Chính phủ, giữ gìn, quảng bá bản sắc văn hóa quốc
gia. Chính phủ Hàn Quốc có cơ quan truyền thông chính sách trực thuộc Bộ
Văn hóa, Thể thao và Du lịch đảm nhiệm truyền thông về các vấn đề chính sách
mới, giáo dục, văn hóa, hình ảnh quốc gia và hoạt động của Chính phủ. Tập
đoàn Quảng cáo truyền hình Hàn Quốc là tổ chức trung gian giữa Nhà nước,
các cơ sở chế tác sản phẩm quảng cáo công ích và các kênh truyền hình nhà
nước, tư nhân. Quỹ Ngôn luận hỗ trợ quá trình hiện đại hóa công nghệ truyền
thông, phát triển báo chí và cải thiện chất lượng thông tin phục vụ xã hội.
Vai trò quan trọng trong hoạt động truyền thông chính sách của Chính phủ
Hàn Quốc được thể hiện trong các giai đoạn của chu trình chính sách. Ở mỗi
giai đoạn này vai trò của truyền thông được thể hiện khác nhau. Và việc truyền
thông chính sách này ở mỗi quốc gia với những thời điểm lịch sử khác nhau là
không giống nhau. Sự khác biệt này phụ thuộc vào mức độ dân chủ, trình độ
dân trí, quan niệm của giới cầm quyền, điều kiện, phương tiện truyền thông.
a) Hoạch định chính sách: Là giai đoạn tìm kiếm các cơ sở, thông tin, căn cứ,
dữ liệu để xây dựng chính sách. Ở đây các chính sách được nghiên cứu, đề xuất
để nhà nước (các cơ quan, bộ phận do chính phủ cho phép) phê chuẩn và ban
hành. Giai đoạn này thể hiện vai trò quan trọng mang đến sự đúng hướng, hiệu
quả của cả các bước sau cũng như toàn bộ chu trình chính sách. Giai đoạn này
cần xác định các vấn đề trọng tâm của chính sách, mục tiêu của chính sách và
xác định các giải pháp để đạt hiệu quả. Trên cơ sở phân tích những phương án,
chính phủ sẽ chọn một phương án tối ưu để phê chuẩn và ban hành thành chính
sách. Trong giai đoạn này quá trình vận động chính sách thường được diễn ra.
Việc vận động chính sách nhằm nỗ lực tác động đến chủ thể ban hành chính
sách vì mục đích khác nhau.
Ở giai đoạn này, vai trò của truyền thông nhằm mục đích công khai các nội
dung của chính sách đối với người dân, cộng đồng xã hội, đặc biệt là nhóm đối
tượng thụ hưởng và nhóm bị chính sách tác động. Qua đây giúp cho chính sách
có thể điều chỉnh cho phù hợp và đi đến sự hoàn thiện (về mặt lý thuyết). Thực
tế một chính sách khi hoạch định mới chỉ thể hiện được nội dung tư vấn của
chuyên gia và ý chí của nhà nước vì mục tiêu chung, đành rằng việc nghiên cứu
thực tiễn qua điều tra, khảo sát là có tuy nhiên có thể chưa bao quát, hoặc thậm 15
chí bị nhóm lợi ích trong quá trình vận động chính sách tác động. Cho nên việc
truyền thông chính sách lúc này là đặc biệt quan trọng như để lấy ý kiến, sự
thẩm định từ phía nhân dân. Chính phủ truyền thông chính sách dưới các hình
thức khác nhau như: quảng cáo công ích, thông tin, tuyên truyền thông qua các
phương tiện truyền thông đại chúng rộng rãi đến xã hội, đặc biệt là các đối
tượng thụ hưởng và đối tượng bị chính sách này tác động.
Ở đây ngoài việc thông báo với dân để đảm bảo nguyên tắc dân chủ, thì
truyền thông còn lắng nghe và tiếp nhận phản hồi từ phía người dân và xã hội,
qua đó quan trọng hơn là tìm sự đồng thuận từ phía xã hội góp phần cho chính
sách được thực hiện nhanh chóng, hiệu quả.
Ở Hàn Quốc công tác truyền thông ở giai đoạn này làm rất tốt. Ở đây khi
hoạch định chính sách mọi người dân phải được biết (khi làm việc với Bộ Văn
hoá - Thể thao và Du lịch, họ quan niệm: Chính sách mà người dân không biết
thì giống như không có chính sách đồng thời việc truyền thông chính sách
phải cho dân hiểu đúng tinh thần, mục tiêu của chính sách: Chính sách khiến
người dân hiểu lầm là chính sách tồi.
Khi ban hành các chính sách, quảng cáo công ích, chính phủ phải xác định
đối tượng bị tác động mạnh và đối tượng thụ hưởng để truyền thông đến họ.
Hiệu quả của công tác truyền thông này một phần phụ thuộc vào việc chính phủ
lựa chọn thời điểm phát thông điệp với với phương tiện truyền thông phù hợp
với đặc điểm sinh hoạt, trình độ của đối tượng. (Ví dụ, chính phủ khuyến khích
việc tăng dân số, nhóm đối tượng chủ yếu ở đây được xác định là thanh niên
trong độ tuổi sinh sản, do đó chính sách này đầu tiên phải quảng cáo chủ yếu
vào nhóm trẻ của xã hội (thời gian họ rảnh và phương tiện Smartphone cùng các
panô ở công những tụ điểm, câu lạc bộ mà giới trẻ hay lui tới). Đồng thời để
quảng cáo, truyền thông, Hàn Quốc còn khai thác tối đa lợi thế của phim truyền
hình để định hướng giáo dục cho xã hội về thị hiếu ẩm thực, phong cách thời
trang, lối sống không chỉ ở trong nước mà ở các quốc gia khác mà Việt Nam không ngoại lệ.
Các chính sách khi truyền thông có thể bị phản đối từ xã hội (mặc dù đây là
chính sách đúng đắn, vì lợi ích cộng đồng). Đối với trường hợp này, kinh
nghiệm ở Hàn Quốc là phải tìm hiểu nguyên nhân. Nếu dân chưa hiểu lợi ích
lâu dài của chính sách thì phải phân tính, truyền thông cho dân hiểu (thường
trên mục đối thoại chính sách của đài truyền hình) thông qua sự tham gia, tư 16
vấn của các nhà khoa học, các chuyên gia có uy tín để tìm sự ủng hộ, đồng
thuận của người dân (một xã hội dân chủ không thể không có ý kiến của dân
trong các chính sách). Tuy nhiên có những chính sách bị phản đối có thể là do
sự xung đột các lợi ích tới các nhóm xã hội. Đối với tình huống này, Hàn Quốc
xử lý bằng cách ngoài thuyết phục thì phải thoả thuận lợi ích, trên cơ sở những
người đứng đầu phải hy sinh, phải làm gương (trường hợp xây đường sắt cao
tốc ở Singapore khi vào khu mộ của gia đình Lý Quang Diệu, ông rời mộ và
đăng tải lên truyền thông và từ đó những người dân khác phải làm theo).
b) Thực thi chính sách
Đây là giai đoạn thực hiện các mục tiêu chính sách trên cơ sở tổ chức gắn kết
các nguồn lực hiện có nhằm thực hiện những giải pháp, biện pháp, phương án
đã được xây dựng trong bản kế hoạch để biến những dự định của chính sách
thành những kết quả thực tế. Giai đoạn thực thi chính sách thường bắt đầu trước
khi chính sách được thiết lập vững chắc, có đầy đủ các căn cứ, dữ liệu và mang
tính pháp lý. Giai đoạn này gồm các bước: Xây dựng kế hoạch, triển khai thực
hiện chính sách; Phổ biến, tuyên truyền chính sách; Tổ chức phân công, phối
hợp thực hiện; Duy trì chính sách; Điều chỉnh chính sách; Theo dõi, kiểm tra,
động viên việc thực hiện chính sách.
Quá trình thực thi chính sách đòi hỏi việc huy động các nguồn nhân lực, vật
lực và tài chính để hoạt động. Qua đó đòi hỏi sự nỗ lực, động viên các nguồn
nhân lực, sự điều hành, quản lý phát huy của nguồn vật lực. Giai đoạn này
thường chịu tác động của nhiều yếu tố, điều kiện, môi trường (khách quan và
chủ quan), vì vậy tổ chức thực hiện và duy trì chính sách là yếu tố quan trọng
hàng đầu để bảo đảm thành công chính sách.
Trong giai đoạn này truyền thông đóng vai trò quan trọng. Các phương tiện
truyền thông được nhà nước sử dụng ngoài việc truyền thông nội dung của
chính sách thì trong quá trình thực hiện chính sách sẽ chắn chắn có nhiều vấn đề
nảy sinh, tác động theo các hướng khác nhau (điều kiện, môi trường tự nhiên,
xã hội như thiên tai, bão lũ, dịch bệnh, chiến tranh, biểu tình, khủng hoảng kinh
tế…). Ở đây truyền thông sẽ “nghe ngóng”, nắm bắt tâm lý, trạng thái của
người dân, của các đối tượng thụ hưởng chính sách, của các nhóm đối tượng bị
chính sách tác động để phản hồi thông tin đến các chủ thể chính sách. Từ đây,
nhà nước có thể điều chỉnh, duy trì chính sách cho phù hợp. 17
Ví dụ kinh nghiệm của Hàn Quốc khi thực thi các chính sách như xây dựng
công trình giao thông, nhà ở… truyền thông làm nhiệm vụ phản ánh các hoạt
động này từ phổ biến, tuyên truyền chính sách; tham gia động viên các nguồn
lực thực thi chính sách; phản ánh đến chủ thể thực hiện, chủ thể ban hành để có
thể điều chính chính sách. Cụ thể, ở Hàn Quốc khi triển khai chính sách cải tạo
4 con sông (dưới thời Lee Myong Park) đã gặp phải vấn đề: gặp phải di sản
khảo cổ dưới lòng đất, từ đây việc xung đột về 2 chủ trương: phát triển kinh tế
và bảo tồn di sản được đặt ra. Từ đây quan điểm chính trị của chính phủ như thế
nào để định hướng cho dư luận là cần thiết, nếu không khủng khoảng trong
quản lý truyền thông sẽ nảy sinh (tất nhiên sau này đã có luật quy định phải
thăm dò khi xây dựng các công trình). Ở đây kinh nghiệm Hàn Quốc chỉ ra để
truyền thông ở tình huống này hiệu quả cần chú ý: Chỉ quảng bá ½ kế hoạch;
Phải nắm rõ trạng thái tâm lý của dư luận xã hội; Chỉ công bố những nội dung
đã xác thực; Đối diện với ngôn luận phải thận trọng nhưng thẳng thắn; Trong
công tác truyền thông cần liên tục cập nhật.
Trong giai đoạn này, những xung đột dễ nảy sinh làm ảnh hưởng đến các
chính sách (tất nhiên là những chính sách đúng đắn vì cộng đồng), do đó ở giai
đoạn này việc quản lý khủng hoảng truyền thông là hết sức quan trọng. Kinh nghiệm Hàn Quốc chỉ ra:
+ Ứng phó khẩn trương, cần sớm có thông tin chính xác, tổ chức họp báo (Chỉ
công bố sự thật đã được xác minh; Kiểm tra lại nội dung khi chưa chắc chắn
trước khi công bố; Thận trong với những câu trả lời mang tính chủ quan bởi
chúng sẽ dẫn đến tranh cãi từ dư luận; Chỉ thông báo những nội dung đã được thống nhất).
+ Thống nhất kênh truyền thông. Nếu cung cấp các thông tin khác nhau trên các
kênh khác nhau sẽ nảy sinh sự hoài nghi từ phía người dân, do đó phải truyền
tải thông tin thông qua người phát ngôn chính thức; Người phát ngôn phải tham
dự các cuộc họp để nắm bắt thông tin, làm chủ tình huống.
+ Kiểm soát hiện trường một cách có trật tự (khi các cơ quan ngôn luận có sự
cạnh tranh trong việc lấy nguồn tin sẽ dẫn đến các bản tin có thể mang tính chủ
quan, tiêu cực do đó cần thiết lập phòng tuyến hạn chế tiếp cận với hiện trường.
Khi cần sẽ thành lập đoàn phóng viên tập thể dưới sự chỉ đạo của người phụ trách thông cáo. 18
+ Ứng phó với ngôn luận sau khi đã chuẩn bị tốt (thu thập thông tin, giám sát
ngôn luận; nắm bắt được phản ứng xã hội để truyền đạt thông điệp thích hợp)
+ Luôn thăm dò, khảo sát thái độ, trạng thái tâm lý của người dân để phát ngôn
và hành động phù hợp (các phát ngôn và hành động không xem xét tới suy nghĩ
của dân sẽ nảy sinh sự phẫn nộ; Phải luôn tâm niệm thái độ và phát ngôn của
người đại diện chính phủ có thể trở thành đối tượng phê phán của của dư luận,
do đó phải thận trọng).
+ Cung cấp kịp thời cho cơ quan ngôn luận những thông tin mới (bởi lẽ khi các
phóng viên không tiếp nhận đủ thông tin họ sẽ đi tìm kiếm từ phía thứ 3 (đó là
người dân và ngôn luận chứ không phải chính phủ). Đối với các trường hợp vì
lý do an ninh thì chính phủ cần phải yêu cầu sự thông cảm từ các cơ quan ngôn luận.
+ Ứng phó ngay lập tức đối với các nội dung thông tin sai sự thật (Một khi
thông tin đưa ra sẽ được công chúng đón nhận như một sự thật, do đó nếu
không xử lý ngay đối với các thông tin sai sự thật sẽ làm tình huống xấu đi.
Những bài báo đưa tin sai mà không đính chính sẽ xử lý theo pháp luật.
+ Giải thích sự việc với các chuyên gia và người đứng đầu đám đông một cách
đầy đủ (khi xảy ra khủng hoảng, ý kiến của các chuyên gia và giới ngôn luận có
tầm ảnh hưởng rất lớn - xử lý điểm nóng).
c) Tổng kết và đánh giá chính sách
Đánh giá chính sách là giai đoạn tiến hành xác định kết quả thực tiễn đạt
được, phân tích hiệu quả thực thi chính sách trên cơ sở so sánh những kết quả
đó với mục tiêu và các yêu cầu của chính sách đề ra. Đánh giá, so sánh các
nguồn lực, điều kiện, quá trình thực hiện chính sách với các biện pháp nguồn
lực và thời hạn đã được xác định từ trước trong kế hoạch.
Trong giai đoạn này là việc phân tích, đánh giá hiệu quả việc thực hiện chính
sách so với mục tiêu của bản kế hoạch đã đặt ra.
Giai đoạn này truyền thông đóng vai trò phản ánh việc tổng kết, đánh giá
hiệu quả của chính sách đối với cộng đồng, xã hội. Đồng thời truyền thông còn
phản ánh sự đánh giá của dư luận xã hội với việc tổng kết, đánh giá chính sách
của nhà nước, tổ chức chuyên môn. 19
Ở đây sự đánh giá, bình luận của truyền thông là rất quan trọng, do đó trách
nhiệm của người đại diện chính phủ phải tổ chức họp báo để công khai các kết
luận, các đánh giá về hiệu của chính sách với người dân. Điều này vô cùng hệ
trọng, bởi lẽ người dân theo dõi chính sách từ giai đoạn hoạch định đến khi thực
hiện và đây là khâu cuối cùng mà họ cần biết, được biết và phải biết.
Như vậy, truyền thông đóng vai trò trong mọi giai đoạn của chu trình chính
sách. Mức độ tham gia của truyền thông vào chu trình chính sách phụ thuộc vào
nhiều yếu tố như: Sự cho phép của nhà nước, điều kiện phương tiện truyền
thông, trình độ dân trí…
Trong xã hội hiện nay, vấn đề dân chủ đang được chú trọng, đó là đòi hỏi tất
yếu của một chế độ tiên tiến, cho nên người dân phải có quyền biết các chính
sách, thông tin của chính phủ là chính đáng. Do đó, truyền thông đóng vai trò
rất quan trọng, tuy nhiên loại hình truyền thông như thế nào là phù hợp với đối
tượng là vấn đề phải bàn. Nếu chính phủ chỉ tuyên truyền chính sách như thời
trước kia thì khó hiệu quả trong giai đoạn hiện nay với bối cảnh thông tin đa
chiều, phương tiện truyền thông đa dạng, trình độ dân trí cao. Việc truyền thông
của chính phủ thực chất là đề xuất ý chí của nhà nước với dân, xin ý kiến dân.
Qua việc này còn làm cho niềm tin giữa dân và chính phủ được thiết lập, duy trì
tránh được sự truyền thông của các thế lực xấu lôi kéo dân.
Truyền thông chính sách đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong các giai đoạn
của chu trình chính sách. Truyền thông chính sách tốt, chuyên nghiệp, hiệu quả
sẽ làm cho các chính sách của chúng ta được thực hiện minh bạch, rõ ràng
không bị thao túng bởi các nhóm lợi ích, đồng thời giúp cho việc điều chỉnh
chính sách một cách kịp thời khi không phù hợp với thực tiễn. Đồng thời đây
cũng chính là một trong những khía cạnh để dân tin vào chính phủ, tin vào chế
độ và đúng bản chất của chế độ chúng ta là chính phủ của dân, do dân, vì dân. 7) Hạn chế:
Truyền thông chính sách của Hàn Quốc đã góp phần xây dựng một đất nước
Hàn Quốc ổn định và phát triển, huy động được sức mạnh của xã hội trong công
cuộc phát triển đất nước, tạo ra “Kỳ tích sông Hàn”, “Con hổ châu Á”. Tuy
nhiên, xã hội Hàn Quốc vẫn nảy sinh rất nhiều mâu thuẫn. Truyền thông chính
sách của Chính phủ luôn phải đối đầu với sự phản đối của các nhóm xã hội khác
nhau do quan điểm và lợi ích khác nhau. Hơn nữa, theo phân tích của các
chuyên gia, truyền thông chính sách Hàn Quốc phải đối mặt với việc kinh phí 20