Từ quan điểm của Hồ Chí Minh về giáo dục, hãy liên hệ tới việc xây dựng xã hội học tập trong giai đoạn hiện nay | Bài tập lớn môn Tư tưởng Hồ Chí Minh

lOMoAR cPSD| 45568214
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
VIỆN ĐÀO TẠO TIÊN TIẾN, CHẤT LƯỢNG CAO & POHE
BÀI TẬP LỚN MÔN HỌC: TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
ĐỀ BÀI: Từ quan điểm của Hồ Chí Minh về giáo
dục, hãy liên hệ tới việc xây dựng xã hội học tập
trong giai đoạn hiện nay
Họ và tên sinh viên: Nguyễn Thị Mai Anh MSV: 11213733
Lớp tín chỉ: Tư tưởng Hồ Chí Minh_ AEP(221)POHE_26
Giảng viên: Nguyễn Chí Thiện
HÀ NỘI – 2022 lOMoAR cPSD| 45568214 MỤC LỤC Mở
đầu……………………………………………...…1
I, Những vấn đề lý luận về nền giáo dục theo tư tưởng Hồ Chí
Minh………………………………………………3
1, Tư tưởng Hồ Chí Minh về vai trò của giáo dục……….3
2, Tư tưởng Hồ Chí Minh về nội dung giáo dục………....5
3, Tư tưởng Hồ Chí Minh về phương pháp giáo dục…….6
4, Tư tưởng Hồ Chí Minh về các giải pháp phát triển giáo
dục……………………………………………………. 7
5, Tư tưởng Hồ Chí Minh về đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo
dục……………………………………….9
II, Liên hệ thực tiễn tới việc xây dựng xã hội học tập trong giai đoạn hiện
nay…………………………………….11 Tài liệu tham
khảo…………………………………….15 MỞ ĐẦU
Hiện nay, bên cạnh việc phát triển kinh tế, văn hóa,
chính trị hay sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, giáo dục cũng lOMoAR cPSD| 45568214
luôn trở thành tâm điểm trong xã hội và nhận được rất
nhiều sự quan tâm từ tất cả mọi người. Tư tưởng Hồ
Chí Minh là một hệ thống quan điểm toàn diện và sâu
sắc về những vấn đề cơ bản của Cách Mạng Việt Nam,
là tài sản tinh thần vô cùng to lớn và quý giá của Đảng
và dân tộc ta, trong đó có tư tưởng về giáo dục – bộ
phận quan trọng trong vấn đề xây dựng nhân tố con
người. Theo Người: Giáo dục là một trong những
phương tiện quan trọng nhất để nâng cao năng lực và
phẩm chất con người mà trước hết là nâng cao long yêu
nước và hoàn thiện nhân cách. Người đã để lại cho
chúng ta một hệ thống quan điểm về giáo dục và đào
tạo bao gồm các vấn đề từ vai trò, vị trí giáo dục, mục
tiêu và nhiệm vụ của giáo dục; nguyên lý, phương
châm giáo dục; phương thức, phương pháp giáo dục
cho đến tổ chức, quản lý, xây dựng đội ngũ; chủ trương,
chính sách đối với giáo dục. Bác Hồ đã đưa ra một quan
điểm vừa mang tính chiến lược, vừa mang giá trị nhân
văn sâu sắc mà đến nay, đã trở thành phương châm
hành động của toàn xã hội nói chung, của ngành giáo
dục Việt Nam nói riêng: “Vì lợi ích mười năm trồng
cây. Vì lợi ích tram năm trồng người.” Vì vậy, vấn đề
học tập trong xã hội từ xưa đến nay luôn đặt ở vị trí
trung tâm trong chiến lược phát huy nhân tố và nguồn lực con người. 1 lOMoAR cPSD| 45568214
Đề tài này được thực hiện nhằm tìm hiểu chi tiết
những quan điểm, tư tưởng của Hồ Chí Minh về giáo
dục ở đất nước ta. Qua đó liên hệ thực tế đến hành động
xây dựng một xã hội học tập trong thời kỳ hội nhập ngày nay.
Vấn đề này là một vấn đề rất rộng bao hàm nhiều mặt
nội dung khác nhau, trong phạm vi bài viết này, do còn
hạn chế về mặt kiến thức nên em rất mong sự góp ý của
thầy để bài viết lần sau của em được tốt hơn. 2
I, Những vấn đề lý luận về nền giáo dục theo tư tưởng Hồ Chí Minh
1. Tư tưởng của Bác về vai trò của giáo dục:
Theo quan điểm Hồ Chí Minh, giáo dục là yếu tố
quyết định trực tiếp đến việc nâng cao trình độ học vấn,
trình độ khoa học – cả khoa học xã hội và nhân văn,
khoa học tự nhiên, khoa học kỹ thuật – chuyên môn
nghiệp vụ, ngoại ngữ, trình độ tổ chức quản lý … Giáo
dục sẽ giúp cho người học có một vốn liếng về lịch sử,
văn hóa của dân tộc Việt Nam và thế giới, mà nếu
không có nó thì sẽ không giữ vững được nền độc lập để
bảo vệ Tổ quốc. Với việc nâng cao dân trí, nhân dân sẽ
biết quyền lợi, bổn phận, có kiến thức mới tham gia
được vào công việc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Và
giáo dục tạo ra nhân cách và từng bước hoàn thiện con
người. Giáo dục sẽ giúp cho mỗi người dân có kiến
thức mới để “biến nước dốt nát, cực khổ thành một
nước văn hóa cao và đời sống tươi vui, hạnh phúc”. lOMoAR cPSD| 45568214
Là người nắm chắc, vận dụng nhuần nhuyễn phép
biện chứng duy vật Mác – xít, Hồ Chí Minh nhận thức
đúng đắn rằng các nội dung giáo dục có quan hệ mật
thiết, khăng khít với nhau. Nếu không có trình độ học
vấn thì không học tập được kỹ thuật, tức không theo
kịp được thời đại của cuộc cách mạng khoa học kỹ
thuật, công nghệ đang phát triển mạnh mẽ, và như vậy
ngày càng tụt hậu xa hơn so với các nước. Nhưng điều
đặc biệt là phải học chính trị, đạo đức. Bởi vì nếu chỉ
học văn hóa, kỹ thuật, chuyên môn mà không có chính
trị, đạo đức thì như người nhắm mắt 3
đi. Giáo dục chính trị, đạo đức là nền tảng nâng cao
chất lượng văn hóa và chuyên môn. Chính trị nói ở đây
là chủ nghĩ Mác – Lênin và đường lối quan điểm của
Đảng. Học chính trị không phải cốt để thuộc sách Mác
– Lênin làu làu, không phải học một cách giáo điều, mà
là “học cái tinh thần xử trí mọi việc, đối với mọi người,
và đối với thân mình”; học tập trườn quan điểm,
phương pháp của chủ nghĩa Mác – Lênin.
Nói về vai trò của giáo dục, điều đã được đề cập quá
nhiều mà người ta dễ sa vào những triết lý chung
chung, nhưng Chủ tịch Hồ Chí Minh vẫn có cách đánh
giá riêng với cách lập luận của mình. Đó là nhằm phát
triển toàn diện con người Việt Nam, một nền giáo dục
vì con người, cho con người và hướng tới việc xây
dựng con người mới – con người xã hội chủ nghĩa.
Trong thư gửi học sinh nhân ngày khai trường, Bác
khẳng định nền giáo dục mới sẽ “đào tạo các em nên
những người công dân hữu ích cho nước Việt Nam, một
nền giáo dục làm phát triển hoàn toàn những năng lực sẵn của các em”. lOMoAR cPSD| 45568214
Nền giáo dục mới phải thực hiện dạy và học theo
hướng phục vụ Tổ quốc và nhân dân – “Học để làm
việc, để làm người, để làm các bộ. Học để phụng sự
đoàn thể, giai cấp và nhân dân, Tổ quốc và nhân loại”.
Từ đó, Chủ tịc luôn coi trọng việc dạy và học phải xuất
phát từ nhu cầu thực tiễn cuộc sống. Nói chuyện tại Đại
hội Giáo dục phổ thông toàn quốc, Người động viên
thầy cô: “Dạy và học cần phải theo nhu cầu của dân,
của Nhà nước …”. Về sau, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã
nhiều lần chỉ rõ vai trò của giáo dục là phát triển toàn
diện con người để giúp đời, phụng sự Tổ quốc và nhân dân.
Giáo dục phải góp phần đào tạo ra được những
người lao động mới. Đó là những người có long yêu
nước nồng nàn, “trung với nước, hiếu với dân”, có đạo
đức cách mạng trong sáng, có chí khí hăng hái vươn
lên, không quản ngại khó khăn, gian khổ, hy sinh, có
tinh thần gan dạ, dũng cảm, 4
khiêm tốn, thật thà, cần cù, tiết kiệm, trong sạch, giản
dị, có tri thức và sức khỏe để trở thành người chủ tương
lai của đất nước, “những người kế thừa xây dựng chủ
nghĩa xã hội vừa hồng, vừa chuyên”.
2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về nội dung giáo dục
Với một tầm nhìn thời đại và tư duy toàn cầu, Chủ
tịch Hồ Chí Minh đã chỉ ra những mục tiêu của giáo
dục là đào tạo các em nên những người công dân hữu
ích cho nước Việt Nam, phát triển toàn diện con người,
thúc đẩy hoàn toàn những năng lực sẵn có của các em”.
Học để làm việc, làm người, làm cán bộ. “Học để phụng
sự đoàn thể, giai cấp và nhân dân, Tổ quốc và nhân lOMoAR cPSD| 45568214
loại”. “Học để sửa chữa tư tưởng”. “Học để tu công đạo
đức cách mạng”. “Học để tin tưởng” v.v...
Muốn đạt được những mục tiêu đó thì nội dung giáo
dục phải toàn diện, phù hợp với tính chất của trường
học dưới chế độ mới; phù hợp với đặc điểm Việt Nam
trong bối cảnh chung của thế giới. Nội dung đó bao
gồm cả văn hóa, chuyên môn nghề nghiệp, các ngành
nghề liên quan trực tiếp tới công nghiệp, nông nghiệp,
nông thôn, vùng dân tộc thiểu số và miền núi; các lĩnh
vực an ninh, quốc phòng liên quan tới sự nghiệp xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc v.v… Chủ tịch Hồ Chí Minh
cho rằng giáo dục phải có tính toàn diện. Người nhắn
nhủ việc giáo dục gồm có: Thể dục, trí dục, mỹ dục
và đức dục”. Cả bốn nội dung được Bác khái quát lại
trong hai chữ “tài” và “đức”. 5
3. Tư tưởng Hồ Chí Minh về phương pháp giáo dục
Chủ tịch Hồ Chí Minh rất coi trọng phương pháp
giáo dục. Người nhấn mạnh, muốn học tập có kết quả
tốt thì phải có phương pháp giáo dục đúng đắn. Mục
đích là làm cho người học có thái độ học tập, rèn luyện
tích cực và tự giác, có như vậy việc tiếp thu nội dung
giáo dục mới nhanh chóng, hiệu quả, đạt mục tiêu.
Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn coi giáo dục là một mặt
trận quan trọng, giáo dục cho tất cả mọi người và làm
sao hướng tới cả dân tộc được học, mọi người được học lOMoAR cPSD| 45568214
Ý tưởng kiến tạo “nền giáo dục cho tất cả mọi người”
đã được Hồ Chí Minh đề ra và luôn theo đuổi trên con
đường cách mạng. Năm 1919, trong bản Yêu sách của
nhân dân An Nam gửi Hội nghị Vécxây, Người nêu rõ
điểm thứ 6 ghi rõ phải có quyền “Tự do học tập” cho
tất cả các giai tầng ở Việt Nam. Học tập, giáo dục không
phải là đặc quyền của riêng một nhóm người nào, mà
là quyền chung, quyền cơ bản của tất cả mọi người,
không phân biệt giai cấp, tầng lớp, lứa tuổi, giới tính trong xã hội.
Ngay từ những ngày còn dạy học ở Trường Dục
Thanh (Phan Thiết), Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chú ý áp
dụng phương pháp giáo dục “Học phải suy nghĩ, học
phải liên hệ với thực tế, phải có thí nghiệm và thực
hành. Học với hành phải kết hợp với nhau”. Theo
Người, học phải gắn với hành, học mà không hành,
không áp dụng vào thực tế khác nào chiếc hòm đựng 6
đầy sách, hành mà không học thì hành không trôi chảy.
Người cho rằng: “Một người học xong đại học, có thể
gọi là có trí thức. Song y không biết cày ruộng, không
biết làm công, không biết đánh giặc, không biết làm
nhiều việc khác. Nói tóm lại: Công việc thực tế, y
không biết gì cả. Thế là y chỉ có trí thức một nửa. Trí
thức của y là trí thức học sách, chưa phải là trí thức
hoàn toàn. Y muốn thành người trí thức hoàn toàn, thì
phải đem cái trí thức đó áp dụng vào thực tế”. lOMoAR cPSD| 45568214
Hồ Chí Minh rất chú trọng đến tính thiết thực của
việc dạy. Người nhiều lần nhắc nhở phải tránh lối dạy
học ôm đồm, chạy theo số lượng, chạy theo thành tích,
vừa không đạt hiệu quả đặt ra, vừa gây tốn kém, lãng
phí cả về thời gian, công sức và tiền của. Người cho
rằng giáo dục phải bảo đảm tính vừa sức, phải căn cứ
vào đặc điểm của đối tượng, trình độ, năng lực và tâm
lý người học, không nên tham nhiều sẽ tạo tâm lý chán
nản, không hứng thú trong học tập, vì thế sẽ không phát
triển trí tuệ, phát huy tính chủ động, sáng tạo của người
học. Sau này, trong các bài viết, Người cũng thường
xuyên nhấn mạnh phương pháp giáo dục.
4. Tư tưởng Hồ Chí Minh về các giải pháp phát triển giáo dục
Cùng với vai trò, nội dung, phương pháp giáo dục,
Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng dành sự chú ý đáng kể đối
với các giải pháp phát triển giáo dục. Bởi vậy, 7
đây là một nội dung quan trọng trong tư tưởng về giáo dục của Người.
Trong các giải pháp phát triển giáo dục được Chủ
tịch Hồ Chí Minh đề cập, vấn đề kết hợp giữa nhà
trường, gia đình và xã hội có vị trí khá nổi bật. Người
nói: “Giáo dục trong nhà trường, chỉ là một phần, còn
cần có sự giáo dục ngoài xã hội và trong gia đình để lOMoAR cPSD| 45568214
giúp cho việc giáo dục trong nhà trường được tốt hơn.
Giáo dục trong nhà trường dù tốt mấy, nhưng thiếu
giáo dục trong gia đình và ngoài xã hội thì kết quả
cũng không hoàn toàn”; “Nếu nhà trường dạy tốt mà
gia đình dạy ngược lại, sẽ có những ảnh hưởng không
tốt tới trẻ em và kết quả cũng không tốt”. Người yêu
cầu nhà trường phải liên hệ chặt chẽ với gia đình và xã hôi. ̣
Hồ Chí Minh luôn nhắc nhở những người làm công
tác giáo dục phải nhận thức đúng đắn giáo dục là sự
nghiệp của toàn Đảng, các cấp, các ngành và toàn dân,
kết quả giáo dục tùy thuộc rất nhiều vào sự tham gia
tích cực, sự giúp đỡ thiết thực và sự giác ngộ về trách
nhiệm đối với gíao dục của các cấp ủy, chính quyền,
các ngành, các cấp và toàn xã hội. Để có sự phối hợp
chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình và xã hội cần phát
huy dân chủ, xây dựng mối quan hệ đoàn kết giữa thầy
với thầy, giữa thầy với trò, giữa học trò với nhau, giữa
nhà trường với nhân dân. Để gắn kết các yếu tố nhà
trường, gia đình và xã hội trong công tác giáo dục cần 8
chú trọng các phong trào thi đua. Người dành sự quan
tâm chỉ đạo cụ thể, sát sao cac phong trào như “Người
tốt, việc tốt” trong toàn quốc, “Dạy tốt – học tốt” trong
nhà trường, đề xuất công tác Trần Quốc Toản, “Kế
hoạch nhỏ” cho các cháu thiếu niên và nhi đồng, …
nhằm tạo nên môi trường xã hội rộng lớn và thuận lợi cho công tác giáo dục. lOMoAR cPSD| 45568214
5. Tư tưởng Hồ Chí Minh về đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục
Theo Hồ Chí Minh, vấn đề then chốt quyết định chất
lượng giáo dục là xây dựng đội ngũ những người thầy
giáo và cán bộ quản lý giáo dục. Bởi vì “nếu không có
thầy giáo thì không có giáo dục. phải xây dựng đội ngũ
những người thầy giáo tốt - thầy giáo xứng đáng là thầy
giáo. Đó là những người yêu nghề, yêu trường, hết lòng
thương yêu, chăm sóc, giáo dục học sinh, không ngừng
trau dồi đạo đức cách mạng “khó khăn thì phải chịu
trước thiên hạ, sung sướng thì hưởng sau thiên hạ”. Phải
thường xuyên tự bồi dưỡng, nâng cao tay nghề, trình độ
chuyên môn, phương pháp sư phạm để thực sự là tấm
gương sáng cho học sinh noi theo. Chủ tịch Hồ Chí
Minh dạy “người huấn luyện phải học thêm mãi thì mới
làm được công việc huấn luyện của mình”. Người dẫn
lại câu nói của Khổng Tử: “Học không biết chán, dạy
không biết mỏi”, và lời dạy của Lênin: “Học, học nữa,
học mãi” để nhấn mạnh rằng người huấn luyện 9
nào tự cho mình là đã biết đủ rồi thì người đó dốt nhất.
Người luôn nhắc nhở các nhà giáo và cán bộ quản
lý phải thanh liêm, trung thực, biết đặt lợi ích của đất
nước, của nhà trường lên trên lợi ích cá nhân: “Cô giáo,
thầy giáo trong chế độ ta cần phải góp phần vào công
cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội. Phải có chí khí cao
thượng, phải “tiên ưu hậu lạc” nghĩa là khó khăn thì
phải chịu trước thiên hạ, sung sướng thì hưởng sau lOMoAR cPSD| 45568214
thiên hạ. Đây là đạo đức cách mạng” và “Thầy và trò
phải luôn luôn nâng cao tinh thần yêu Tổ quốc, yêu chủ
nghĩa xã hội, tăng cường tình cảm cách mạng đối với
công nông, tuyệt đối trung thành với sự nghiệp cách
mạng, triệt để tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, sẵn
sàng nhận bất kỳ nhiệm vụ nào mà Đảng và nhân dân giao cho”.
Bên cạnh việc nêu lên những điều mà nhà giáo phải
làm cho tốt, Người còn dặn dò các thầy, cô giáo và cán
bộ quản lý không được đánh mất phẩm chất của mình,
dù hoàn cảnh nào cũng phải là tấm gương cho học sinh
noi theo, tránh thái độ thờ ơ đối với xã hội, xa rời đời
sống thực tế, lười biếng trong học tập và nâng cao trình
độ; thái độ kèn cựa địa vị, xem nhẹ công việc của mình,
thiếu tinh thần xây dựng tập thể… và quyết tâm: “Dù
khó khăn đến đâu cũng phải tiếp tục thi đua dạy tốt và học tốt”.
Trong thư gửi học sinh nhân ngày khai trường tháng
9/1945, Người viết: “Non song Việt Nam có trở 10
nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới
đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm
chây hay không, chính là nhờ một phần lớn công học
tập của các em”. Lời dạy của Người đã hiệu triệu, tạo
động lực thúc đẩy mạnh mẽ hàng triệu thầy giáo, cô
giáo và các em học sinh trên cả nước tích cực thi đua
dạy tốt- học tốt; trở thành chỉ dẫn mang tính chân lý lOMoAR cPSD| 45568214
phát triển của Việt Nam từ một nước nông nghiệp, lạc
hậu, bị thực dân, đế quốc đàn áp, bóc lột đi lên chủ
nghĩa xã hội. Đây chính là một lời khẳng định của
Người về vị trí, vai trò to lớn của giáo dục.
II, Liên hệ thực tiễn tới việc xây dựng một xã hội học
tập trong giai đoạn hiện nay
Hiện nay, khi nhân loại đã bước sang thế kỷ
XXI trong xu thế của cuộc cách mạng khoa học,
công nghệ phát triển nhanh, nền kinh tế tri thức
và toàn cầu hoá, chúng ta phải có bản lĩnh dám
nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá đúng mạnh, yếu
của nền giáo dục Việt Nam. Trong những nghị
quyết gần đây, Đảng ta chỉ rõ phải “tập trung chỉ
đạo quyết liệt việc nâng cao rõ rệt chất lượng giáo
dục và đào tạo nguồn nhân lực”.
Bối cảnh đất nước, thế giới và thực tiễn Việt
Nam đã có nhiều thay đổi so với lúc Bác Hồ còn
sống, nhưng những nguyên lý giáo dục Người để
lại cho chúng ta thì vẫn còn nguyên giá trị. Quán
triệt sâu sắc những quan điểm của Hồ Chí Minh
về giáo dục, phải tập trung chống bệnh thành tích,
bệnh bằng cấp trong giáo dục; phải 11
dựng một đội ngũ “thầy ra thầy”; xây dựng chiến lược
phát triển giáo dục, đổi mới cơ chế một cách mạnh mẽ
và có những biện pháp quyết liệt nhằm ngăn chặn
những tác động xấu của cơ chế thị trường thâm nhập
vào nhà trường. Việc đặt ra những tiêu chuẩn, tiêu chí
cụ thể, triển khai mạnh trong thực tiễn bằng những
hành động thiết thực, đồng bộ, chính là nhằm đưa giáo
dục Việt Nam bắt kịp trình độ khu vực và thế giới trong
xu thế toàn cầu hoá, thực hiện trọn vẹn tư tưởng của lOMoAR cPSD| 45568214
Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu, “làm cho non sông
Việt Nam trở nên tươi đẹp, dân tộc Việt Nam bước tới
đài vinh quang để sánh vai cùng các cường quốc năm châu”.
Tiếp thu và vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo
dục, Đảng và Nhà nước ta luôn khẳng định vai trò hết
sức quan trọng của giáo dục, coi phát triển giáo dục là
quốc sách hàng đầu, là sự nghiệp của toàn Đảng và toàn
dân. Nghị quyết Hội nghị lần thứ Hai Ban Chấp hành
Trung ương Đảng (khoá VIII) về định hướng chiến
lược phát triển giáo dục - đào tạo trong thời kỳ CNH,
HĐH và nhiệm vụ đến năm 2000 đã xác định tư tưởng
chỉ đạo phát triển giáo dục - đào tạo trong thời kỳ CNH,
HĐH là: (1) Nhiệm vụ và mục tiêu cơ bản của giáo dục
là nhằm xây dựng những con người và thế hệ thiết tha
gắn bó với lý tưởng độc lập dân tộc và CNXH, có đạo
đức trong sáng, có ý chí kiên cường xây dựng và bảo
vệ Tổ quốc; (2) Thực sự coi giáo dục - đào tạo, là quốc
sách hàng đầu; (3) Giáo dục - đào tạo là sự nghiệp của
toàn Đảng, của Nhà nước và của toàn dân; (4) Phát triển
giáo dục đào tạo gắn với nhu cầu phát triển kinh tế - xã
hội, những tiến bộ KH&CN và củng cố quốc phòng, an
ninh; (5) Thực hiện công bằng xã hội trong giáo dục và
đào tạo; (6) Giữ vai trò nòng cốt của nhà trường công
lập đi đôi với đa dạng hoá các loại hình 12
giáo dục - đào tạo, trên cơ sở nhà nước thống nhất quản lý.
Trong bối cảnh mới với xu thế toàn cầu hóa và hội
nhập quốc tế, trên cơ sở tổng kết và kế thừa việc thực
hiện Nghị quyết Trung ương 2 khóa VIII, tại Hội nghị
Trung ương 8 khóa XI (04/11/2013) Đảng ta đã ban
hành Nghị quyết số 29-NQ/TW về đổi mới căn bản,
toàn diện giáo dục và đào tạo. Theo đó, các quan điểm
chỉ đạo đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo lOMoAR cPSD| 45568214
trong tình hình mới là: (1) Giáo dục và đào tạo là quốc
sách hàng đầu, là sự nghiệp của Đảng, Nhà nước và của
toàn dân; (2) Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và
đào tạo; (3) Phát triển giáo dục và đào tạo là nâng cao
dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài; (4) Phát
triển giáo dục và đào tạo phải gắn với nhu cầu phát triển
kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc; với tiến bộ KH&CN;
phù hợp quy luật khách quan; (5) Đổi mới hệ thống
giáo dục theo hướng mở, linh hoạt, liên thông giữa các
bậc học, trình độ và giữa các phương thức giáo dục, đào
tạo; (6) Chủ động phát huy mặt tích cực, hạn chế mặt
tiêu cực của cơ chế thị trường, bảo đảm định hướng
XHCN trong phát triển giáo dục và đào tạo; (7) Chủ
động, tích cực hội nhập quốc tế để phát triển giáo dục
và đào tạo, đồng thời giáo dục và đào tạo phải đáp ứng
yêu cầu hội nhập quốc tế để phát triển đất nước.
Thể chế hóa các quan điểm của Đảng, Nhà nước ta
đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách nhằm tạo hành
lang pháp lý đầy đủ thúc đẩy giáo dục phát triển. Điển
hình là ban hành Hiến pháp năm 2013, Luâṭ Giáo dục
năm 2005, Luật Dạy nghề năm 2006, Luật Giáo dục
nghề nghiệp năm 2014, Luật Giáo dục đại học năm
2012; ban hành các cơ chế, chính sách về đẩy mạnh xã
hội hóa giáo dục; về phổ cập giáo dục tiểu học và trung
học cơ sở; về cơ hội tiếp cận giáo dục cho đồng bào dân tộc 13
thiểu số và các đối tượng chính sách; về đảm bảo bình
đẳng giới trong giáo dục và đào tạo, …
Mặc dù ra đời cách đây nhiều thập kỷ, nhưng tư
tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục vẫn rất có ý nghĩa đối
với sự nghiệp phát triển giáo dục của nước ta hiện nay.
Chúng ta không chỉ tìm thấy trong tư tưởng của Người
những gợi ý để tháo gỡ các vướng mắc cụ thể về vai
trò, nội dung của giáo dục…, mà còn có thể học được
từ đó phương pháp luận giải quyết vấn đề của Chủ tịch lOMoAR cPSD| 45568214
Hồ Chí Minh. Các phương pháp này rất gần với những
gì đang được nói tới hiện nay như mục tiêu của giáo
dục là đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện,
có đạo đức, tri thức, sức khoẻ, thẩm mỹ và nghề nghiệp,
trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và CNXH;
hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng
lực của công dân, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc; hoạt động giáo dục phải được
thực hiện theo nguyên lý học đi đôi với hành, giáo dục
kết hợp với lao động sản xuất, lý luận gắn liền với thực
tiễn, giáo dục nhà trường kết hợp với giáo dục gia đình
và giáo dục xã hội, …
Tuy nhiên, đến nay, giáo dục nước ta vẫn chưa thực
sự trở thành “quốc sách hàng đầu”, động lực quan trọng
nhất cho phát triển; thậm chí còn không ít hạn chế, yếu
kém, nhất là về chất lượng giáo dục và công tác quản
lý. Để có thể cơ bản trở thành một nước công nghiệp
theo hướng hiện đại vào năm 2020, Hội nghị Ban Chấp
hành Trung ương Đảng lần thứ sáu, khóa XI (tháng 10-
2012) chủ trương “đổi mới căn bản và toàn diện giáo
dục và đào tạo”, nhằm đáp ứng yêu cầu công nghiệp
hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế. 14 TƯ LIỆU THAM KHẢO
1. Hồ Chí Minh, Toàn tập, t.4 NXB Chính trị quốcgia, H, 2011, tr7, 34 – 35
2. Hồ Chí Minh, toàn tập, Sđd, t.3, tr.413
3. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đạibiểu
toàn quốc lần thứ IX, NXB Chính trị quốc gia, H, 2002, tr.108 – 109 lOMoAR cPSD| 45568214 15