Tư tưởng Hồ Chí Minh về Đảng Cộng sản Việt Nam | Tài liệu môn tư tưởng Hồ Chí Minh Trường đại học sư phạm kĩ thuật TP. Hồ Chí Minh

Hồ Chí Minh trung thành với chủ nghĩa Mác - Lênin, trong đó có học thuyết về đảng vô sản
kiểu mới của Lênin về vận dụng, phát triển một cách sáng tạo phù hợp với điều kiện cụ thể của Việt Nam. Khi nói về những yếu tố dẫn tới sự ra đời của Đảng Cộng sản, Lênin đã lấy chủ nghĩa Mác làm cơ sở lý luận, Tài liệu giúp bạn tham khảo, ôn tập và đạt kết quả cao. Mời bạn đọc đón xem!

Tư tưởng Hồ Chí Minh về Đảng Cộng sản Việt Nam
4.1.1. Tính tất yếu v! vai tr# lãnh đạo c*a Đảng Cộng sản Việt Nam
Hồ Chí Minh trung th!nh với ch* nghĩa Mác - Lênin, trong đó có học thuyết về đảng vô sản
kiểu mới c*a Lênin v! vận dụng, phát triển một cách sáng tạo phù hợp với điều kiện cụ thể c*a
Việt Nam. Khi nói về những yếu tố dẫn tới sự ra đời c*a Đảng Cộng sản, Lênin đã lấy ch*
nghĩa Mác l!m cơ sở lý luận, căn cứ v!o điều kiện cụ thể c*a phong tr!o công nhân Nga v!
châu Âu m! đề xuất hai yếu tố l! ch* nghĩa Mác v! phong tr!o công nhân. C#n về phía Việt
Nam, Hồ Chí Minh cho rằng, sự ra đời c*a Đảng Cộng sản Việt Nam l! sản phẩm tổng hợp c*a
ba yếu tố: ch* nghĩa Mác - Lênin, phong tr!o công nhân v! phong tr!o yêu nước. Vì vậy, ngo!i
hai yếu tố ch* nghĩa Mác - Lênin v! phong tr!ong nhân theo quan điểm c*a Lênin, Hồ C
Minh c#n đưa ra yếu tố thứ ba, đó l! phong tr!o yêu nước.Đây chính l! sự phát triển sáng tạo
c*a tư tưởng Hồ Chí Minh so với học thuyết Mác-Lênin về sự ra đời c*a Đảng Cộng sản Việt
Nam trên cơ sở tổng kết thực tiễn cách mạng Việt Nam.
Quan điểm sáng tạo c*a Hồ Chí Minh ho!n to!n phù hợp với một xã hội phong kiến thuộc địa
như Việt Nam, mâu thuẫn cơ bản trong xã hội l! mâu thuẫn giữa to!n thể nhân dân Việt Nam
với các thế lực đế quốc, tay sai. Trên thực tế, phong tr!o đấu tranh c*a công nhân v! phong
tr!o yêu nước đã h#a nhập rất nhịp nh!ng. Một số người Việt Nam yêu nước ban đầu theo xu
hướng dân ch* tư sản, nhưng do ảnh hưởng c*a ch* nghĩa Mác - Lênin, họ dần chuyển sang
ch* nghĩa cộng sản, nổi bật nhất l! bắt đầu từ năm 1925. H!ng loạt tổ chức yêu nước ra đời,
trong đó nổi bật nhất l! Hội Thanh niên Cách mạng Việt Nam do Hồ Chí Minh sáng lập. Đấu
tranh giai cấp v! đấu tranh dân tộc có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Mục tiêu cơ bản c*a các
phong tr!o n!y khó có thể tách rời, tuy lực lượng, phương pháp, khẩu hiệu đấu tranh có khác
nhau nhưng mục tiêu chung l!: gi!nh độc lập, tự do cho dân tộc.Đảng Cộng sản Việt Nam ra
đời, tồn tại v! phát triển chính l! do nhu cầu tất yếu c*a xã hội Việt Nam từ đầu năm 1930 trở đi.
Đảng đã được to!n dân tộc trao cho sứ mệnh lãnh đạo đất nước trong sự nghiệp giải phóng dân
tộc v! đi lên ch* nghĩa xã hội.
Sự quan trọng c*a vai tr# lãnh đạo c*a Đảng đã được Hồ Chí Minh khẳng định trong tác phẩm
Đường cách mê anh (năm 1927): Cách mạng trước hết phải có “đảng cách mệnh, để trong thì vận
động v! tổ chức dân chfng, ngo!i thì liên lạc với dân tộc bị áp bức v! vô sản giai cấp ở mọi nơi.
Đảng có vững, cách mệnh mới th!nh công, cũng như người cầm lái có vững thuyền mới chạy” .
1
Như vậy, sự lãnh đạo c*a Đảng Cộng sản Việt Nam l! một tất yếu, vai tr# lãnh đạo c*a Đảng
cũng l! một tất yếu - điều đó xuất phát từ yêu cầu phát triển c*a dân tộc Việt Nam.
Vai tr# lãnh đạo c*a Đảng Cộng sản, tính quyết định h!ng đầu từ sự lãnh đạo c*a Đảng đối với
cách mạng Việt Nam đã được thực tế lịch sử chứng minh, không có một tổ chức chính trị n!o có
thể thay thế được. Sự bảo đảm, phát huy vai tr# lãnh đạo c*a Đảng Cộng sản Việt Nam trong
suốt tiến trình phát triển c*a đất nước theo mục tiêu ch* nghĩa xã hội l! một nguyên tắc vận h!nh
c*a xã hội Việt Nam từ khi có Đảng.
4.1.2. Đảng phải trong sạch, vững mạnh
a. Đảng l! đạo đức, l! văn minh
Hồ Chí Minh coi đạo đức l! gốc, l! nền tảng c*a người cộng sản. Từ cuối những năm 20 c*a thế
kỷ XX, trong những b!i giảng cho Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên, Hồ Chí Minh đưa lên
đầu như l! một b!i nhập môn phần Tư cách c*a một người cách mạng. Trong b!i nói tại Lễ kỷ
niệm 30 năm Ng!y th!nh lập Đảng (năm 1960), Hồ Chí Minh cho rằng: “Đảng ta l! đạo đức, l!
văn minh” , Hồ Chí Minh coi đạo đức cách mạng l! gốc, l! nền tảng c*a người cách mạng. Theo
2
Hồ Chí Minh, đạo đức c*a Đảng thể hiện trên những điểm sau đây:
- Mục đích hoạt động c*a Đảng l! lãnh đạo đấu tranh giải phóng dân tộc, giải phóng xã hội, giải
phóng giai cấp, giải phóng con người.
- Cương lĩnh, đường lối, ch* trương v! mọi hoạt động thực tiễn c*a Đảng đều phải nhằm mục
đích đó. Đảng phải luôn luôn trung th!nh với lợi ích to!n dân tộc vì Đảng không có mục đích
riêng; sự ra đời v! phát triển c*a Đảng đều vì mục đích l!m cho đất nước hùng cường đi lên ch*
nghĩa xã hội, đưa lại quyền lợi cho dân.
- Đội ngũ đảng viên phải luôn luôn thấm nhuần đạo đức cách mạng, ra sức tu dưỡng, rèn luyện,
suốt đời phấn đấu cho lợi ích c*a dân, c*a nước. Do vậy, một trong những biểu hiện rõ nhất c*a
Hồ Chí Minh về rèn luyện Đảng Cộng sản Việt Nam để cho Đảng trở th!nh Đảng c*a đạo đức,
c*a văn minh l! Người “rèn” đạo đức cán bộ, đảng viên.
1
Hồ Chí Minh (2011), To!n tập, Nxb. Chính trị quốc gia, H! Nội, t.2, tr.289.
2
Hồ Chí Minh (2011), To!n tập, Nxb. Chính trị quốc gia, H! Nội, t.12, tr.403.
Hồ Chí Minh nhấn mạnh: Đảng “l! Đảng c*a giai cấp công nhân v! nhân dân lao động, nghĩa l!
những người thợ thuyền, dân c!y v! lao động trí óc kiên quyết nhất, hăng hái nhất, trong sạch
nhất, tận tâm tận lực phụng sự Tổ quốc v! nhân dân.
Hồ Chí Minh nhấn mạnh: “Mỗi đảng viên v! cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng,
thật sự cần kiệm liêm chính, chí công vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng
l! người lãnh đạo, l! người đầy tớ thật trung th!nh c*a nhân dân” ; rằng, Đảng phải “sẵn s!ng vui
1
vẻ l!m trâu ngựa, l!m tôi tớ trung th!nh c*a nhân dân” .
2
Như vậy, xây dựng Đảng về mặt đạo đức cách mạng l! một nội dung đặc sắc trong tư tưởng Hồ
Chí Minh về Đảng Cộng sản Việt Nam, l! bước phát triển sáng tạo c*a Người so với lý luận c*a
V.I.Lênin về đảng kiểu mới c*a giai cấp vô sản.
Xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam th!nh một Đảng có đạo đức cách mạng, về ý nghĩa cơ bản
m! xét, cũng tức l! xây dựng Đảng để Đảng trở th!nh một Đảng văn minh, hoặc Hồ Chí Minh
hay gọi đó l! “một Đảng cách mạng chân chính”. Điều n!y thể hiện ở những nội dung ch* yếu
sau đây:
- Đảng văn minh l! một Đảng tiêu biểu cho lương tâm, trí tuệ v! danh dự c*a dân tộc.
- Đảng ra đời l! một tất yếu, phù hợp với quy luật phát triển văn minh tiến bộ c*a dân tộc v! c*a
nhân loại. Mọi hoạt động c*a Đảng đều xuất phát từ yêu cầu phát triển c*a dân tộc, lấy lợi ích tối
cao c*a dân tộc l!m trọng, mọi lợi ích giai cấp đều phải đặt dưới sự phát triển c*a dân tộc; mọi
hoạt động c*a Đảng đều phải phù hợp với quy luật vận động c*a xã hội Việt Nam.
- Đảng phải luôn luôn trong sạch, vững mạnh, l!m tr#n sứ mệnh lịch sử do nhân dân, dân tộc
giao phó l! lãnh đạo gi!nh độc lập cho Tổ quốc v! đưa lại tự do, ấm no, hạnh phfc cho nhân dân.
- Xây dựng Đảng văn minh c#n thể hiện trong giai đoạn cầm quyền, Đảng hoạt động trong
khuôn khổ Hiến pháp v! pháp luật, Đảng không phải l! tổ chức đứng trên dân tộc.
- Đảng văn minh c#n l! ở chỗ đội ngũ đảng viên, từ những đảng viên giữ chức vụ lãnh đạo, quản
lý trong bộ máy Đảng, Nh! nước, các đo!n thể quần chfng.
- Đảng văn minh phải l! Đảng có quan hệ quốc tế trong sáng, hoạt động không những vì lợi ích
dân tộc Việt Nam m! c#n vì độc lập, ch* quyền, thống nhất, to!n vẹn lãnh thổ c*a các quốc gia
khác; vì h#a bình, hữu nghị, hợp tác cùng phát triển c*a các dân tộc trên thế giới.
1
Hồ Chí Minh (2011), To!n tập, Nxb Chính trị quốc gia, H! Nội, t.15, tr.611-612.
2
Hồ Chí Minh (2011), To!n tập, Nxb Chính trị quốc gia, H! Nội, t.7, tr.50.
b. Những vấn đề nguyên tắc trong hoạt động c*a Đảng
Đảng lấy chủ nghĩa Mác - Lênin làm nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho hành động.
Trong tác phẩm Đường cách mê anh (năm 1927), Hồ Chí Minh khẳng định: “Đảng muốn vững thì
phải có ch* nghĩa l!m cốt, trong đảng ai cũng phải hiểu, ai cũng phải theo ch* nghĩa ấy. Đảng
m! không có ch* nghĩa cũng như người không có trí khôn, t!u không có b!n chỉ nam. Bây giờ
học thuyết nhiều, ch* nghĩa nhiều, nhưng ch* nghĩa chân chính nhất, chắc chắn nhất, cách mệnh
nhất l! ch* nghĩa Lênin” .
1
Hồ Chí Minh luôn luôn nhấn mạnh phải trung th!nh với ch* nghĩa MácLênin nhưng đồng thời
phải luôn luôn sáng tạo, vận dụng cho phù hợp với điều kiện ho!n cảnh, từng lfc, từng nơi. Đảng
dựa chắc v!o cơ sở lý luận chính trị l! ch* nghĩa Mác-Lênin nhưng không được phép giáo điều.
Tập trung dân chủ.
Hồ Chí Minh đưa ra luận đề liên quan mật thiết với nhau: Tập trung trên nền tảng dân ch*, dân
ch* phải đi đến tập trung. Như vậy, h!m lượng dân ch* c!ng cao, c!ng đậm đặc bao nhiêu trong
hoạt động c*a Đảng thì tập trung trong Đảng c!ng đfng đắn bấy nhiêu. Hồ Chí Minh nhấn mạnh
rằng, phải l!m cho tất cả mọi đảng viên b!y tỏ hết ý kiến c*a mình ở trong Đảng, tức l! khơi dậy
tinh thần trách nhiệm v! tính tích cực ch* động c*a tất cả đảng viên. Khi đã thảo luận, b!y tỏ ý
kiến rồi thì đi đến tập trung, tức l! đề cập ý chí thống nhất, h!nh động thống nhất, như thế mới có
sức mạnh. V!, nói như Hồ Chí Minh, lfc ấy quyền tự do c*a đảng viên trở th!nh quyền phục
tùng chân lý, m! chân lý l! những điều có lợi cho dân, cho nước. Điều kiện tiên quyết khi thực
hiện nguyên tắc n!y l! tổ chức Đảng phải trong sạch, vững mạnh.
1
Hồ Chí Minh (2011), To!n tập, Nxb Chính trị quốc gia, H! Nội, t.2, tr.289.
Tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách.
Có lfc Hồ Chí Minh coi tập thể lãnh đạo l! dân ch*, cá nhân phụ trách l! tập trung. Để nhấn
mạnh tính chất n!y, Hồ Chí Minh lưu ý hai điều cần tránh trong hoạt động c*a Đảng: (i) Độc
đoán, chuyên quyền, coi thường tập thể; (ii) Dựa dẫm tập thể, không dám quyết đoán. Hai vế tập
thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách phải luôn luôn đi đôi với nhau.
Tự phê bình và phê bình.
Hồ Chí Minh coi tự phê bình v! phê bình l! việc l!m thường xuyên, “như mỗi ng!y phải rửa
mặt”
1
. Người viết trong Di chfc: “Trong Đảng thực h!nh dân ch* rộng rãi, thường xuyên v!
nghiêm chỉnh tự phê bình v! phê bình l! cách tốt nhất để c*ng cố sự đo!n kết v! thống nhất trong
Đảng”
2
. Người cho rằng, tự phê bình v! phê bình l! “thang thuốc” tốt nhất để l!m cho phần tốt
trong mỗi tổ chức v! mỗi con người nẩy nở như hoa mùa xuân v! phần xấu bị mất dần đi; tự phê
bình v! phê bình phải trung thực, kiên quyết, đfng người, đfng việc, phải có văn hóa...
Kỷ luật nghiêm minh, tự giác.
Hồ Chí Minh nhấn mạnh: “Đảng tổ chức rất nghiêm, khác với các đảng phái khác v! các hội
quần chfng. Trong Đảng chỉ kết nạp những phần tử hăng hái nhất, cách mạng nhất. Đảng có
những điều kiê an kỷ luật bắt buộc mỗi đảng viên phải theo. Không có kỷ luật sắt không có Đảng.
Đã v!o Đảng thì phải theo tư tưởng c*a Đảng. Đảng đã chỉ thị nghị quyết l! phải l!m. Không
l!m thì đuổi ra khỏi Đảng” . Sức mạnh c*a một đảng cộng sản bắt nguồn từ kỷ luật, muôn người
3
như một, cùng một ý chí v! h!nh động. Hồ Chí Minh cho rằng, Đảng ta tuy đông người, nhưng
khi tiến đánh chỉ như một người. Điều đó l! nhờ trong Đảng có kỷ luật, Hồ Chí Minh nhấn mạnh
rằng: “Đảng phải giữ kỷ luật rất nghiêm từ trên xuống dưới. Kỷ luật n!y l! tư tưởng phải nhất trí,
h!nh động phải nhất trí” . Kỷ luật c*a Đảng l! kỷ luật tự giác; khi đã tự giác thì kỷ luật c*a Đảng
4
mới nghiêm v! mới bền lâu, thực sự tạo sức mạnh cho Đảng.
Đảng phải thường xuyên tự chỉnh đốn.
Quyền lực c*a Đảng l! do giai cấp công nhân, nhân dân lao động v! to!n dân tộc giao phó. Đảng
phải không ngừng tự chỉnh đốn bản thân mình. Hồ Chí Minh cho rằng, Đảng không có mục đích
tự thân, Đảng không phải l! tổ chức để l!m quan phát t!i m! Đảng từ trong xã hội m! ra, hoạt
động vì Tổ quốc gi!u mạnh, đồng b!o sung sướng. Thường xuyên tự chỉnh đốn, do đó, trở th!nh
một nhiệm vụ cực kỳ quan trọng trong xây dựng Đảng. Điều n!y c!ng đặc biệt quan trọng hơn
khi Đảng đứng trước những thử thách lớn trong quá trình hoạt động, chẳng hạn,
1
Hồ Chí Minh (2011), To!n tập, Nxb. Chính trị quốc gia, H! Nội, t.5, tr.279
2
Hồ Chí Minh (2011), To!n tập, Nxb. Chính trị quốc gia, H! Nội, t.15, tr.611.
3
Hồ Chí Minh (2011), To!n tập, Nxb. Chính trị quốc gia, H! Nội, t.16, tr.367.
4
Hồ Chí Minh (2011), To!n tập, Nxb. Chính trị quốc gia, H! Nội, t.5, tr.290.
Hồ Chí Minh nêu ý kiến rằng, ngay sau khi cuộc chống Mỹ, cứu nước c*a nhân dân Việt Nam
ho!n th!nh thắng lợi, “việc cần phải l!m trước tiên l! chỉnh đốn lại Đảng, l!m cho mỗi đảng
viên, mỗi chi bộ đều ra sức l!m nhiệm vụ đảng giao phó cho mình, to!n tâm to!n ý phục vụ nhân
dân. L!m được như vậy, thì dù công việc to lớn mấy, khó khăn mấy chfng ta cũng nhất định
thắng lợi” . Khi viết về tư cách c*a đảng chân chính cách mạng trong tác phẩm Sửa đổi lối l!m
1
viê ac, Hồ Chí Minh nêu lên 12 điều, trong đó có điều 9: “Đảng phải chọn lựa những người rất
trung th!nh v! rất hăng hái” v! điều số 10: “Đảng phải luôn luôn tẩy bỏ những phần tử hư hoá ra
2
ngo!i”
3
. Nếu thực hiện được như thế, Đảng sẽ luôn luôn lớn mạnh cả về số lượng v! chất lượng.
Đoàn kết, thống nhất trong Đảng.
Đo!n kết trong Đảng l! điều kiện để xây dựng khối đại đo!n kết to!n dân tộc; đo!n kết, thống
nhất trong Đảng trước hết l! trong cấp uỷ, trong những cán bộ lãnh đạo ch* chốt; đo!n kết trên
cơ sở ch* nghĩa Mác - Lênin, trên cơ sở cương lĩnh, đường lối, quan điểm, nghị quyết c*a Đảng.
Trong Di chfc, Hồ Chí Minh nhấn mạnh: “Nhờ đo!n kết chặt chẽ, một l#ng một dạ phục vụ giai
cấp, phục vụ nhân dân, phục vụ Tổ quốc, cho nên từ ng!y th!nh lập đến nay, Đảng ta đã đo!n
kết, tổ chức lãnh đạo nhân dân ta hăng hái đấu tranh tiến từ thắng lợi n!y đến thắng lợi khác.
Đo!n kết l! một truyền thống cực kỳ quý báu c*a Đảng v! c*a dân tộc ta. Các đồng chf từ Trung
ương đến các chi bộ cần phải giữ gìn sự đo!n kết nhất trí c*a Đảng như giữ gìn con ngươi c*a
mắt mình” .
4
Đảng phải liên hê 6 mật thiết với nhân dân.
Vấn đề mối quan hệ giữa Đảng Cộng sản - Giai cấp công nhân - Nhân dân Việt Nam l! mối quan
hệ khăng khít, máu thịt. Mỗi một th!nh tố đều có chức năng, nhiệm vụ riêng nhưng tất cả những
th!nh tố đó cũng như sự hoạt động, sự tương tác c*a chfng đều có tính hướng đích: Độc lập dân
tộc v! với ch* nghĩa xã hội, xây dựng một nước Việt Nam dân gi!u, nước mạnh, dân ch*, công
bằng, văn minh, v! theo ham muốn tột bậc c*a Hồ Chí Minh l! ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai
cũng được học h!nh, cũng như theo mong muốn cuối cùng c*a Hồ Chí Minh đã ghi trong Di
chfc: Xây dựng một nước Việt Nam ho! bình, thống nhất, độc lập, dân ch* v! gi!u mạnh, v! góp
phần xứng đáng v!o sự nghiệp cách mạng thế giới.
Đảng Cộng sản Việt Nam “không phải trên trời sa xuống. Nó ở trong xã hội m! ra” . Ngo!i lợi
5
ích c*a dân tộc, c*a Tổ quốc, c*a nhân dân thì Đảng không có bất kỳ lợi ích n!o khác. Đó l! mục
đích, lý tưởng cao cả không bao giờ thay đổi trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam.
1
Hồ Chí Minh (2011), To!n tập, Nxb. Chính trị quốc gia, H! Nội, t.15, tr.616, 290.
2
Hồ Chí Minh (2011), To!n tập, Nxb. Chính trị quốc gia, H! Nội, t.15, tr.616, 290.
3
Hồ Chí Minh (2011), To!n tập, Nxb. Chính trị quốc gia, H! Nội, t.5, tr.290.
4
Hồ Chí Minh (2011), To!n tập, Nxb. Chính trị quốc gia, H! Nội, t.15, tr.611.
5
Hồ Chí Minh (2011), To!n tập, Nxb. Chính trị quốc gia, H! Nội, t.5, tr.303.
Hồ Chí Minh đã nhiều lần phê bình những cán bộ, đảng viên “vác mặt quan cách mạng” xâm
phạm quyền l!m ch* c*a nhân dân. Hồ Chí Minh ý thức được rằng, Đảng Cộng sản Việt Nam
nhất thiết phải l! hiện thân c*a văn hóa dân tộc vì Đảng l! đội tiên phong không những c*a giai
cấp công nhân m! c#n l! đội tiên phong c*a nhân dân lao động v! c*a dân tộc. Đảng viên không
được cứ ăn cỗ đi trước, lội nước đi sau; không phải cứ dán lên trán hai chữ “cộng sản” l! dân tin,
dân yêu, dân kính, dân phục, m! phải trong công tác hằng ng!y cố gắng học dân, l!m cho dân
tin, tức l! coi trọng chữ TÍN - dân tin Đảng v! Đảng tin dân. Hồ Chí Minh nhấn mạnh rằng, cách
xa dân chfng, không liên hệ chặt chẽ với dân chfng, cũng như lơ lửng giữa trời, nhất định sẽ thất
bại. Mất l#ng tin l! mất tất cả. Hướng v!o việc phục vụ dân - đó chính l! yêu cầu c*a Hồ Chí
Minh đối với Đảng. Đồng thời, theo quan điểm c*a Hồ Chí Minh, Đảng “học hỏi quần chfng
nhưng không theo đuôi quần chfng” , phải chf ý nâng cao dân chfng.
1
Đoàn kết quốc tế.
Đảng phải chf trọng giữ vững v! tăng cường mối quan hệ quốc tế trong sáng. Đối với nguyên tắc
n!y, Hồ Chí Minh coi cách mạng Việt Nam l! một bộ phận khăng khít c*a cách mạng thế giới v!
trong Di chfc, Người mong Đảng “sẽ ra sức hoạt động, góp phần đắc lực v!o việc khôi phục lại
khối đo!n kết giữa các đảng anh em trên nền tảng ch* nghĩa Mác - Lênin v! ch* nghĩa quốc tế vô
sản, có lý có tình” .
2
c. Xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên
Hồ Chí Minh lưu ý phải xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên vừa có đức vừa có t!i, trong sạch,
vững mạnh. Người đề cập những yêu cầu ch* yếu sau đây đối với đội ngũ cán bộ, đảng viên;
Phải tuyê 6t đối trung thành với Đảng.
Cán bộ, đảng viên phải tuyệt đối trung th!nh với Đảng, suốt đời phấn đấu cho lợi ích c*a cách
mạng, vì mục tiêu lý tưởng c*a Đảng, những người “đặt lợi ích c*a Đảng lên trên hết, lên trước
hết, vì lợi ích c*a Đảng tức l! lợi ích c*a dân tộc, c*a Tổ quốc. Vô luận lfc n!o, vô luận việc gì,
đảng viên v! cán bộ phải đặt lợi ích c*a Đảng ra trước, lợi ích c*a cá nhân lại sau... Nếu gặp khi
lợi ích chung c*a Đảng mâu thuẫn với lợi ích riêng c*a cá nhân, thì phải kiên quyểt hy sinh lợi
ích c*a cá nhân cho lợi ích c*a Đảng. Khi cần đền tính mệnh c*a mình cũng phải vui l#ng hy
sinh cho Đảng” .
3
Phải là những người nghiêm chỉnh thực hiê 6n cương lĩnh, đường lối quan điểm, chủ trương, nghị
quyết của Đảng và các nguyên tắc xây dựng Đảng.
Cán bộ, đảng viên phải l! những người nghiêm chỉnh thực hiện cương lĩnh, đường lối, quan
điểm, ch* trương, nghị quyết c*a Đảng; chính sách pháp luật c*a Nh! nước. Luôn chấp h!nh tốt
v! vận động tuyên truyền cho những người xung quanh thực hiện tốt những đường lối, ch*
trương đó. Không chỉ vậy, cần phải nghiêm chỉnh thực hiện các nguyên tắc xây dựng Đảng trên
các lĩnh vực: tư tưởng, lý luận, chính trị, tổ chức, bộ máy, công tác cán bộ v! đạo đức.
Phải luôn luôn tu dưỡng, rèn luyê 6n, trau dồi đạo đức cách mạng.
Cán bộ, đảng viên với chức trách l! những người phục vụ nhân dân, l!m “công bộc”, l!m “đầy
tớ” cho dân, do đó phải luôn luôn tu dưỡng, rèn luyện trau dồi đạo đức cách mạng. Phải cần,
kiệm, liêm, chính, chí công vô tư; tận tụy, tận trung với nước, tận hiếu với dân; dám nghĩ, dám
l!m, dám chịu trách nhiệm, nhất l! trong những tình huống khó khăn, "thắng không kiêu, bại
không nản"; phải thường xuyên tự phê bình v! phê bình để giữ vững phẩm chất đạo đức cách
mạng v! năng lực công tác.
Phải luôn luôn học tập nâng cao trình độ về mọi mặt.
Cán bộ, đảng viên chỉ với l#ng nhiệt tình thì chưa đ*. Yêu cầu tối thiểu c*a đội ngũ cán bộ, đảng
viên phải biết công việc c*a mình, do đó, phải được đ!o tạo v! tự mình phải luôn luôn học tập
không ngừng nghỉ, học mọi lfc, mọi nơi, học tập suốt đời để nâng cao trình độ chuyên môn
nghiệp vụ.
Phải có mối liên hê 6 mật thiết với nhân dân.
Phải l!m đầy tớ thật trung th!nh cho nhân dân, tôn trọng v! phát huy quyền l!m ch* c*a nhân
dân; tiên phong, gương mẫu, chịu khổ trước nhân dân v! vui sau nhân dân, “đảng viên đi trước,
l!ng nước theo sau”.
Phải luôn luôn chịu trách nhiê 6m, năng động, sáng tạo.
1
Hồ Chí Minh (2011), To!n tập, Nxb Chính trị quốc gia, H! Nội, t.5, tr.333.
2
Hồ Chí Minh (2011), To!n tập, Nxb Chính trị quốc gia, H! Nội, t.15, tr.613.
3
Hồ Chí Minh (2011), To!n tập, Nxb. Chính trị quốc gia, H! Nội, t5, tr.290-291.
Không bao giờ thụ động, không bao giờ lười biếng m! phải l! những người “thắng không kiêu
bại không nản”, luôn luôn có tinh thần sáng tạo, hăng hái, nêu cao trách nhiệm, dám chịu trách
nhiệm trước Đảng, trước nhân dân.
Phải là những người luôn luôn phòng và chống các tiêu cực.
Trong việc ph#ng v! chống các tiêu cực, phải đặc biệt ph#ng v! chống tham ô, lãng phí, quan
liêu m! Hồ Chí Minh cho đó l! giặc nội xâm, l! những kẻ địch bên trong, thứ giặc nguy hiểm
hơn giặc ngoại xâm.
Hồ Chí Minh l! người chỉ ra rất sớm, nêu rõ những tiêu cực c*a cán bộ, đảng viên v! chỉ rõ
những giải pháp khắc phục. Nhưng, điều thường thấy nhất v! trực tiếp nhất l! Hồ Chí Minh đề
cập l! về đạo đức, lối sống, về tinh thần trách nhiệm trong công việc. Hồ Chí Minh nghiêm khắc
chỉ rõ: “Chfng ta không sợ sai lầm, nhưng đã nhận biết sai lầm thì phải ra sức sửa chữa. Vậy
nên, ai không phạm những lầm lỗi thì nên chf ý tránh đi, v! gắng sức cho thêm tiến bộ. Ai đã
phạm những lầm lỗi thì phải hết sức sửa chữa. Chfng ta phải ghi sâu những chữ “công bình,
chính trực” v!o l#ng” . Hồ Chí Minh c#n cho rằng, một đảng giấu giếm khuyết điểm c*a mình l!
1
một đảng hỏng, “Đảng không che giấu những khuyết điểm c*a mình, không sợ phê bình. Đảng
1
Hồ Chí Minh (2011), To!n tập, Nxb Chính trị quốc gia, H! Nội, t.4, tr.66.
phải nhận khuyết điểm c*a mình m! tự sửa chữa, để tiến bộ, v! để dạy bảo cán bộ v! đảng
viên”
1
.
Theo quan điểm Hồ Chí Minh, bộ phận tạo nên một tổng thể, đó l! các đức tính: nghiêm khắc,
rộng lượng; kỷ luật v! bao dung; ph#ng bệnh hơn ph#ng ngừa v! đi đôi với ph#ng ngừa; xử lý
tốt ba mặt với con người, công việc v! bản thân trên cơ sở nền tảng c*a lý trí v! tình yêu.Một
mối quan hệ, bao dung l! bổ sung cho việc đối xử với con người, tội phạm, kỷ luật đảng v! pháp
luật c*a Nh! nước, dù l! đảng viên bình thường hay đảng viên, cán bộ giữ chức vụ. Giữ các chức
vụ cao cấp trong bộ máy đảng, nh! nước v! to!n hệ thống chính trị. Trong b!i “Nâng cao đạo
đức cách mạng v! xóa bỏ ch* nghĩa cá nhân” viết những tháng cuối đời Hồ Chí Minh (đăng trên
Nhân dân Nhật báo, số 5409, ng!y 3/2/1969), Người vẫn rất quan tâm đến vấn đề cán bộ, công
chức. phẩm chất, đạo đức đảng viên v! ph#ng, chống tham nhũng. Sau khi đi sâu v!o công lao
c*a đảng viên, Hồ Chí Minh chỉ ra rằng “vẫn c#n một bộ phận nhỏ cán bộ, đảng viên có phẩm
chất đạo đức c#n thấp”. Những người n!y có khuynh hướng ch* nghĩa cá nhân mạnh mẽ, trong
mọi việc đều coi lợi ích c*a mình l! trên hết; sợ gian khổ, sa v!o tham nhũng, tham ô, lãng phí,
xa hoa; tham danh lợi, ham muốn địa vị v! quyền lực; coi thường tập thể. v! quần chfng; chuyên
quyền, chuyên quyền; quan liêu, mệnh lệnh; không chịu học hỏi để ho!n thiện; không đo!n kết,
thiếu tổ chức v! kỷ luật; có tinh thần trách nhiệm kém; không chấp h!nh các ch* trương, chính
sách c*a Đảng v! Quốc gia.
Trong cán bộ, đảng viên, Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm đến công tác cán bộ vì Người tin rằng:
“Cán bộ l! người giải thích các chính sách c*a đảng, chính quyền cho nhân dân hiểu rõ v! thực
hiện”. Đồng thời, báo cáo tình hình nhân dân với đảng, chính quyền để hiểu rõ v! đề ra chính
sách đfng đắn.” ; Cán bộ l! nền tảng c*a mọi công việc, “Th!nh hay bại đều tùy v!o lợi ích c*a
2
nhân dân.” Trong công tác cán bộ, Hồ Chí Minh yêu cầu: Phải hiểu v! đánh giá đfng cán bộ;
3
phải chf trọng đ!o tạo cán bộ, đ!o tạo có hiệu quả; phải đề bạt cán bộ phù hợp; phải bố trí, sử
dụng nhân sự hợp lý; phải kết hợp. “Cán bộ cấp trên v! cán bộ địa phương cử đến” ; phải chống
4
dịch bệnh địa phương; phải đặt cán bộ trẻ v! cán bộ gi! phải kết hợp; ngăn chặn, loại bỏ những
cảm xfc tiêu cực trong công việc c*a nhân viên; nhân viên phải được kiểm tra, gifp đỡ thường
xuyên
1
Hồ Chí Minh (2011), To!n tập, Nxb Chính trị quốc gia, H! Nội, t. 5, tr.290.
2
Hồ Chí Minh (2011), To!n tập, Nxb Chính trị quốc gia, H! Nội, t.5, tr.309.
3
Hồ Chí Minh (2011), To!n tập, Nxb Chính trị quốc gia, H! Nội, t.5, tr.280.
4
Hồ Chí Minh (2011), To!n tập, Nxb Chính trị quốc gia, H! Nội, t.5, tr.276.
| 1/8

Preview text:

Tư tưởng Hồ Chí Minh về Đảng Cộng sản Việt Nam
4.1.1. Tính tất yếu v! vai tr# lãnh đạo c*a Đảng Cộng sản Việt Nam
Hồ Chí Minh trung th!nh với ch* nghĩa Mác - Lênin, trong đó có học thuyết về đảng vô sản
kiểu mới c*a Lênin v! vận dụng, phát triển một cách sáng tạo phù hợp với điều kiện cụ thể c*a
Việt Nam. Khi nói về những yếu tố dẫn tới sự ra đời c*a Đảng Cộng sản, Lênin đã lấy ch*
nghĩa Mác l!m cơ sở lý luận, căn cứ v!o điều kiện cụ thể c*a phong tr!o công nhân Nga v!
châu Âu m! đề xuất hai yếu tố l! ch* nghĩa Mác v! phong tr!o công nhân. C#n về phía Việt
Nam, Hồ Chí Minh cho rằng, sự ra đời c*a Đảng Cộng sản Việt Nam l! sản phẩm tổng hợp c*a
ba yếu tố: ch* nghĩa Mác - Lênin, phong tr!o công nhân v! phong tr!o yêu nước. Vì vậy, ngo!i
hai yếu tố ch* nghĩa Mác - Lênin v! phong tr!o công nhân theo quan điểm c*a Lênin, Hồ Chí
Minh c#n đưa ra yếu tố thứ ba, đó l! phong tr!o yêu nước.Đây chính l! sự phát triển sáng tạo
c*a tư tưởng Hồ Chí Minh so với học thuyết Mác-Lênin về sự ra đời c*a Đảng Cộng sản Việt
Nam trên cơ sở tổng kết thực tiễn cách mạng Việt Nam.
Quan điểm sáng tạo c*a Hồ Chí Minh ho!n to!n phù hợp với một xã hội phong kiến thuộc địa
như Việt Nam, mâu thuẫn cơ bản trong xã hội l! mâu thuẫn giữa to!n thể nhân dân Việt Nam
với các thế lực đế quốc, tay sai. Trên thực tế, phong tr!o đấu tranh c*a công nhân v! phong
tr!o yêu nước đã h#a nhập rất nhịp nh!ng. Một số người Việt Nam yêu nước ban đầu theo xu
hướng dân ch* tư sản, nhưng do ảnh hưởng c*a ch* nghĩa Mác - Lênin, họ dần chuyển sang
ch* nghĩa cộng sản, nổi bật nhất l! bắt đầu từ năm 1925. H!ng loạt tổ chức yêu nước ra đời,
trong đó nổi bật nhất l! Hội Thanh niên Cách mạng Việt Nam do Hồ Chí Minh sáng lập. Đấu
tranh giai cấp v! đấu tranh dân tộc có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Mục tiêu cơ bản c*a các
phong tr!o n!y khó có thể tách rời, tuy lực lượng, phương pháp, khẩu hiệu đấu tranh có khác
nhau nhưng mục tiêu chung l!: gi!nh độc lập, tự do cho dân tộc.Đảng Cộng sản Việt Nam ra
đời, tồn tại v! phát triển chính l! do nhu cầu tất yếu c*a xã hội Việt Nam từ đầu năm 1930 trở đi.
Đảng đã được to!n dân tộc trao cho sứ mệnh lãnh đạo đất nước trong sự nghiệp giải phóng dân
tộc v! đi lên ch* nghĩa xã hội.
Sự quan trọng c*a vai tr# lãnh đạo c*a Đảng đã được Hồ Chí Minh khẳng định trong tác phẩm Đường cách mê a
nh (năm 1927): Cách mạng trước hết phải có “đảng cách mệnh, để trong thì vận
động v! tổ chức dân chfng, ngo!i thì liên lạc với dân tộc bị áp bức v! vô sản giai cấp ở mọi nơi.
Đảng có vững, cách mệnh mới th!nh công, cũng như người cầm lái có vững thuyền mới chạy” . 1
Như vậy, sự lãnh đạo c*a Đảng Cộng sản Việt Nam l! một tất yếu, vai tr# lãnh đạo c*a Đảng
cũng l! một tất yếu - điều đó xuất phát từ yêu cầu phát triển c*a dân tộc Việt Nam.
Vai tr# lãnh đạo c*a Đảng Cộng sản, tính quyết định h!ng đầu từ sự lãnh đạo c*a Đảng đối với
cách mạng Việt Nam đã được thực tế lịch sử chứng minh, không có một tổ chức chính trị n!o có
thể thay thế được. Sự bảo đảm, phát huy vai tr# lãnh đạo c*a Đảng Cộng sản Việt Nam trong
suốt tiến trình phát triển c*a đất nước theo mục tiêu ch* nghĩa xã hội l! một nguyên tắc vận h!nh
c*a xã hội Việt Nam từ khi có Đảng.
4.1.2. Đảng phải trong sạch, vững mạnh
a. Đảng l! đạo đức, l! văn minh
Hồ Chí Minh coi đạo đức l! gốc, l! nền tảng c*a người cộng sản. Từ cuối những năm 20 c*a thế
kỷ XX, trong những b!i giảng cho Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên, Hồ Chí Minh đưa lên
đầu như l! một b!i nhập môn phần Tư cách c*a một người cách mạng. Trong b!i nói tại Lễ kỷ
niệm 30 năm Ng!y th!nh lập Đảng (năm 1960), Hồ Chí Minh cho rằng: “Đảng ta l! đạo đức, l!
văn minh” , Hồ Chí Minh coi đạo đức cách mạng l! gốc, l! nền tảng c*a người cách mạng. Theo 2
Hồ Chí Minh, đạo đức c*a Đảng thể hiện trên những điểm sau đây:
- Mục đích hoạt động c*a Đảng l! lãnh đạo đấu tranh giải phóng dân tộc, giải phóng xã hội, giải
phóng giai cấp, giải phóng con người.
- Cương lĩnh, đường lối, ch* trương v! mọi hoạt động thực tiễn c*a Đảng đều phải nhằm mục
đích đó. Đảng phải luôn luôn trung th!nh với lợi ích to!n dân tộc vì Đảng không có mục đích
riêng; sự ra đời v! phát triển c*a Đảng đều vì mục đích l!m cho đất nước hùng cường đi lên ch*
nghĩa xã hội, đưa lại quyền lợi cho dân.
- Đội ngũ đảng viên phải luôn luôn thấm nhuần đạo đức cách mạng, ra sức tu dưỡng, rèn luyện,
suốt đời phấn đấu cho lợi ích c*a dân, c*a nước. Do vậy, một trong những biểu hiện rõ nhất c*a
Hồ Chí Minh về rèn luyện Đảng Cộng sản Việt Nam để cho Đảng trở th!nh Đảng c*a đạo đức,
c*a văn minh l! Người “rèn” đạo đức cán bộ, đảng viên.
1 Hồ Chí Minh (2011), To!n tập, Nxb. Chính trị quốc gia, H! Nội, t.2, tr.289.
2 Hồ Chí Minh (2011), To!n tập, Nxb. Chính trị quốc gia, H! Nội, t.12, tr.403.
Hồ Chí Minh nhấn mạnh: Đảng “l! Đảng c*a giai cấp công nhân v! nhân dân lao động, nghĩa l!
những người thợ thuyền, dân c!y v! lao động trí óc kiên quyết nhất, hăng hái nhất, trong sạch
nhất, tận tâm tận lực phụng sự Tổ quốc v! nhân dân.
Hồ Chí Minh nhấn mạnh: “Mỗi đảng viên v! cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng,
thật sự cần kiệm liêm chính, chí công vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng
l! người lãnh đạo, l! người đầy tớ thật trung th!nh c*a nhân dân” ; rằng, Đảng phải “sẵn s!ng vui 1
vẻ l!m trâu ngựa, l!m tôi tớ trung th!nh c*a nhân dân” . 2
Như vậy, xây dựng Đảng về mặt đạo đức cách mạng l! một nội dung đặc sắc trong tư tưởng Hồ
Chí Minh về Đảng Cộng sản Việt Nam, l! bước phát triển sáng tạo c*a Người so với lý luận c*a
V.I.Lênin về đảng kiểu mới c*a giai cấp vô sản.
Xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam th!nh một Đảng có đạo đức cách mạng, về ý nghĩa cơ bản
m! xét, cũng tức l! xây dựng Đảng để Đảng trở th!nh một Đảng văn minh, hoặc Hồ Chí Minh
hay gọi đó l! “một Đảng cách mạng chân chính”. Điều n!y thể hiện ở những nội dung ch* yếu sau đây:
- Đảng văn minh l! một Đảng tiêu biểu cho lương tâm, trí tuệ v! danh dự c*a dân tộc.
- Đảng ra đời l! một tất yếu, phù hợp với quy luật phát triển văn minh tiến bộ c*a dân tộc v! c*a
nhân loại. Mọi hoạt động c*a Đảng đều xuất phát từ yêu cầu phát triển c*a dân tộc, lấy lợi ích tối
cao c*a dân tộc l!m trọng, mọi lợi ích giai cấp đều phải đặt dưới sự phát triển c*a dân tộc; mọi
hoạt động c*a Đảng đều phải phù hợp với quy luật vận động c*a xã hội Việt Nam.
- Đảng phải luôn luôn trong sạch, vững mạnh, l!m tr#n sứ mệnh lịch sử do nhân dân, dân tộc
giao phó l! lãnh đạo gi!nh độc lập cho Tổ quốc v! đưa lại tự do, ấm no, hạnh phfc cho nhân dân.
- Xây dựng Đảng văn minh c#n thể hiện trong giai đoạn cầm quyền, Đảng hoạt động trong
khuôn khổ Hiến pháp v! pháp luật, Đảng không phải l! tổ chức đứng trên dân tộc.
- Đảng văn minh c#n l! ở chỗ đội ngũ đảng viên, từ những đảng viên giữ chức vụ lãnh đạo, quản
lý trong bộ máy Đảng, Nh! nước, các đo!n thể quần chfng.
- Đảng văn minh phải l! Đảng có quan hệ quốc tế trong sáng, hoạt động không những vì lợi ích
dân tộc Việt Nam m! c#n vì độc lập, ch* quyền, thống nhất, to!n vẹn lãnh thổ c*a các quốc gia
khác; vì h#a bình, hữu nghị, hợp tác cùng phát triển c*a các dân tộc trên thế giới.
1 Hồ Chí Minh (2011), To!n tập, Nxb Chính trị quốc gia, H! Nội, t.15, tr.611-612.
2 Hồ Chí Minh (2011), To!n tập, Nxb Chính trị quốc gia, H! Nội, t.7, tr.50.
b. Những vấn đề nguyên tắc trong hoạt động c*a Đảng
Đảng lấy chủ nghĩa Mác - Lênin làm nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho hành động.
Trong tác phẩm Đường cách mê a
nh (năm 1927), Hồ Chí Minh khẳng định: “Đảng muốn vững thì
phải có ch* nghĩa l!m cốt, trong đảng ai cũng phải hiểu, ai cũng phải theo ch* nghĩa ấy. Đảng
m! không có ch* nghĩa cũng như người không có trí khôn, t!u không có b!n chỉ nam. Bây giờ
học thuyết nhiều, ch* nghĩa nhiều, nhưng ch* nghĩa chân chính nhất, chắc chắn nhất, cách mệnh
nhất l! ch* nghĩa Lênin”1.
Hồ Chí Minh luôn luôn nhấn mạnh phải trung th!nh với ch* nghĩa MácLênin nhưng đồng thời
phải luôn luôn sáng tạo, vận dụng cho phù hợp với điều kiện ho!n cảnh, từng lfc, từng nơi. Đảng
dựa chắc v!o cơ sở lý luận chính trị l! ch* nghĩa Mác-Lênin nhưng không được phép giáo điều.
Tập trung dân chủ.
Hồ Chí Minh đưa ra luận đề liên quan mật thiết với nhau: Tập trung trên nền tảng dân ch*, dân
ch* phải đi đến tập trung. Như vậy, h!m lượng dân ch* c!ng cao, c!ng đậm đặc bao nhiêu trong
hoạt động c*a Đảng thì tập trung trong Đảng c!ng đfng đắn bấy nhiêu. Hồ Chí Minh nhấn mạnh
rằng, phải l!m cho tất cả mọi đảng viên b!y tỏ hết ý kiến c*a mình ở trong Đảng, tức l! khơi dậy
tinh thần trách nhiệm v! tính tích cực ch* động c*a tất cả đảng viên. Khi đã thảo luận, b!y tỏ ý
kiến rồi thì đi đến tập trung, tức l! đề cập ý chí thống nhất, h!nh động thống nhất, như thế mới có
sức mạnh. V!, nói như Hồ Chí Minh, lfc ấy quyền tự do c*a đảng viên trở th!nh quyền phục
tùng chân lý, m! chân lý l! những điều có lợi cho dân, cho nước. Điều kiện tiên quyết khi thực
hiện nguyên tắc n!y l! tổ chức Đảng phải trong sạch, vững mạnh.
1 Hồ Chí Minh (2011), To!n tập, Nxb Chính trị quốc gia, H! Nội, t.2, tr.289.
Tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách.
Có lfc Hồ Chí Minh coi tập thể lãnh đạo l! dân ch*, cá nhân phụ trách l! tập trung. Để nhấn
mạnh tính chất n!y, Hồ Chí Minh lưu ý hai điều cần tránh trong hoạt động c*a Đảng: (i) Độc
đoán, chuyên quyền, coi thường tập thể; (ii) Dựa dẫm tập thể, không dám quyết đoán. Hai vế tập
thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách phải luôn luôn đi đôi với nhau.
Tự phê bình và phê bình.
Hồ Chí Minh coi tự phê bình v! phê bình l! việc l!m thường xuyên, “như mỗi ng!y phải rửa
mặt”1. Người viết trong Di chfc: “Trong Đảng thực h!nh dân ch* rộng rãi, thường xuyên v!
nghiêm chỉnh tự phê bình v! phê bình l! cách tốt nhất để c*ng cố sự đo!n kết v! thống nhất trong
Đảng”2. Người cho rằng, tự phê bình v! phê bình l! “thang thuốc” tốt nhất để l!m cho phần tốt
trong mỗi tổ chức v! mỗi con người nẩy nở như hoa mùa xuân v! phần xấu bị mất dần đi; tự phê
bình v! phê bình phải trung thực, kiên quyết, đfng người, đfng việc, phải có văn hóa...
Kỷ luật nghiêm minh, tự giác.
Hồ Chí Minh nhấn mạnh: “Đảng tổ chức rất nghiêm, khác với các đảng phái khác v! các hội
quần chfng. Trong Đảng chỉ kết nạp những phần tử hăng hái nhất, cách mạng nhất. Đảng có những điều kiê a
n kỷ luật bắt buộc mỗi đảng viên phải theo. Không có kỷ luật sắt không có Đảng.
Đã v!o Đảng thì phải theo tư tưởng c*a Đảng. Đảng đã chỉ thị nghị quyết l! phải l!m. Không
l!m thì đuổi ra khỏi Đảng” . Sức mạnh c*a một đảng cộng sản bắt nguồn từ kỷ luật, muôn người 3
như một, cùng một ý chí v! h!nh động. Hồ Chí Minh cho rằng, Đảng ta tuy đông người, nhưng
khi tiến đánh chỉ như một người. Điều đó l! nhờ trong Đảng có kỷ luật, Hồ Chí Minh nhấn mạnh
rằng: “Đảng phải giữ kỷ luật rất nghiêm từ trên xuống dưới. Kỷ luật n!y l! tư tưởng phải nhất trí,
h!nh động phải nhất trí” . Kỷ luật c*a Đảng l! kỷ luật tự 4
giác; khi đã tự giác thì kỷ luật c*a Đảng
mới nghiêm v! mới bền lâu, thực sự tạo sức mạnh cho Đảng.
Đảng phải thường xuyên tự chỉnh đốn.
Quyền lực c*a Đảng l! do giai cấp công nhân, nhân dân lao động v! to!n dân tộc giao phó. Đảng
phải không ngừng tự chỉnh đốn bản thân mình. Hồ Chí Minh cho rằng, Đảng không có mục đích
tự thân, Đảng không phải l! tổ chức để l!m quan phát t!i m! Đảng từ trong xã hội m! ra, hoạt
động vì Tổ quốc gi!u mạnh, đồng b!o sung sướng. Thường xuyên tự chỉnh đốn, do đó, trở th!nh
một nhiệm vụ cực kỳ quan trọng trong xây dựng Đảng. Điều n!y c!ng đặc biệt quan trọng hơn
khi Đảng đứng trước những thử thách lớn trong quá trình hoạt động, chẳng hạn,
1 Hồ Chí Minh (2011), To!n tập, Nxb. Chính trị quốc gia, H! Nội, t.5, tr.279
2 Hồ Chí Minh (2011), To!n tập, Nxb. Chính trị quốc gia, H! Nội, t.15, tr.611.
3 Hồ Chí Minh (2011), To!n tập, Nxb. Chính trị quốc gia, H! Nội, t.16, tr.367.
4 Hồ Chí Minh (2011), To!n tập, Nxb. Chính trị quốc gia, H! Nội, t.5, tr.290.
Hồ Chí Minh nêu ý kiến rằng, ngay sau khi cuộc chống Mỹ, cứu nước c*a nhân dân Việt Nam
ho!n th!nh thắng lợi, “việc cần phải l!m trước tiên l! chỉnh đốn lại Đảng, l!m cho mỗi đảng
viên, mỗi chi bộ đều ra sức l!m nhiệm vụ đảng giao phó cho mình, to!n tâm to!n ý phục vụ nhân
dân. L!m được như vậy, thì dù công việc to lớn mấy, khó khăn mấy chfng ta cũng nhất định
thắng lợi” . Khi viết về tư cách c*a đảng chân chính cách mạng trong tác phẩm S 1 ửa đổi lối l!m viê a
c, Hồ Chí Minh nêu lên 12 điều, trong đó có điều 9: “Đảng phải chọn lựa những người rất
trung th!nh v! rất hăng hái”2 v! điều số 10: “Đảng phải luôn luôn tẩy bỏ những phần tử hư hoá ra
ngo!i”3. Nếu thực hiện được như thế, Đảng sẽ luôn luôn lớn mạnh cả về số lượng v! chất lượng.
Đoàn kết, thống nhất trong Đảng.
Đo!n kết trong Đảng l! điều kiện để xây dựng khối đại đo!n kết to!n dân tộc; đo!n kết, thống
nhất trong Đảng trước hết l! trong cấp uỷ, trong những cán bộ lãnh đạo ch* chốt; đo!n kết trên
cơ sở ch* nghĩa Mác - Lênin, trên cơ sở cương lĩnh, đường lối, quan điểm, nghị quyết c*a Đảng.
Trong Di chfc, Hồ Chí Minh nhấn mạnh: “Nhờ đo!n kết chặt chẽ, một l#ng một dạ phục vụ giai
cấp, phục vụ nhân dân, phục vụ Tổ quốc, cho nên từ ng!y th!nh lập đến nay, Đảng ta đã đo!n
kết, tổ chức lãnh đạo nhân dân ta hăng hái đấu tranh tiến từ thắng lợi n!y đến thắng lợi khác.
Đo!n kết l! một truyền thống cực kỳ quý báu c*a Đảng v! c*a dân tộc ta. Các đồng chf từ Trung
ương đến các chi bộ cần phải giữ gìn sự đo!n kết nhất trí c*a Đảng như giữ gìn con ngươi c*a mắt mình”4.
Đảng phải liên hê 6 mật thiết với nhân dân.
Vấn đề mối quan hệ giữa Đảng Cộng sản - Giai cấp công nhân - Nhân dân Việt Nam l! mối quan
hệ khăng khít, máu thịt. Mỗi một th!nh tố đều có chức năng, nhiệm vụ riêng nhưng tất cả những
th!nh tố đó cũng như sự hoạt động, sự tương tác c*a chfng đều có tính hướng đích: Độc lập dân
tộc v! với ch* nghĩa xã hội, xây dựng một nước Việt Nam dân gi!u, nước mạnh, dân ch*, công
bằng, văn minh, v! theo ham muốn tột bậc c*a Hồ Chí Minh l! ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai
cũng được học h!nh, cũng như theo mong muốn cuối cùng c*a Hồ Chí Minh đã ghi trong Di
chfc: Xây dựng một nước Việt Nam ho! bình, thống nhất, độc lập, dân ch* v! gi!u mạnh, v! góp
phần xứng đáng v!o sự nghiệp cách mạng thế giới.
Đảng Cộng sản Việt Nam “không phải trên trời sa xuống. Nó ở trong xã hội m! ra” . Ngo!i lợi 5
ích c*a dân tộc, c*a Tổ quốc, c*a nhân dân thì Đảng không có bất kỳ lợi ích n!o khác. Đó l! mục
đích, lý tưởng cao cả không bao giờ thay đổi trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam.
1 Hồ Chí Minh (2011), To!n tập, Nxb. Chính trị quốc gia, H! Nội, t.15, tr.616, 290.
2 Hồ Chí Minh (2011), To!n tập, Nxb. Chính trị quốc gia, H! Nội, t.15, tr.616, 290.
3 Hồ Chí Minh (2011), To!n tập, Nxb. Chính trị quốc gia, H! Nội, t.5, tr.290.
4 Hồ Chí Minh (2011), To!n tập, Nxb. Chính trị quốc gia, H! Nội, t.15, tr.611.
5 Hồ Chí Minh (2011), To!n tập, Nxb. Chính trị quốc gia, H! Nội, t.5, tr.303.
Hồ Chí Minh đã nhiều lần phê bình những cán bộ, đảng viên “vác mặt quan cách mạng” xâm
phạm quyền l!m ch* c*a nhân dân. Hồ Chí Minh ý thức được rằng, Đảng Cộng sản Việt Nam
nhất thiết phải l! hiện thân c*a văn hóa dân tộc vì Đảng l! đội tiên phong không những c*a giai
cấp công nhân m! c#n l! đội tiên phong c*a nhân dân lao động v! c*a dân tộc. Đảng viên không
được cứ ăn cỗ đi trước, lội nước đi sau; không phải cứ dán lên trán hai chữ “cộng sản” l! dân tin,
dân yêu, dân kính, dân phục, m! phải trong công tác hằng ng!y cố gắng học dân, l!m cho dân
tin, tức l! coi trọng chữ TÍN - dân tin Đảng v! Đảng tin dân. Hồ Chí Minh nhấn mạnh rằng, cách
xa dân chfng, không liên hệ chặt chẽ với dân chfng, cũng như lơ lửng giữa trời, nhất định sẽ thất
bại. Mất l#ng tin l! mất tất cả. Hướng v!o việc phục vụ dân - đó chính l! yêu cầu c*a Hồ Chí
Minh đối với Đảng. Đồng thời, theo quan điểm c*a Hồ Chí Minh, Đảng “học hỏi quần chfng
nhưng không theo đuôi quần chfng” , phải chf ý nâng cao dân chfng. 1
Đoàn kết quốc tế.
Đảng phải chf trọng giữ vững v! tăng cường mối quan hệ quốc tế trong sáng. Đối với nguyên tắc
n!y, Hồ Chí Minh coi cách mạng Việt Nam l! một bộ phận khăng khít c*a cách mạng thế giới v!
trong Di chfc, Người mong Đảng “sẽ ra sức hoạt động, góp phần đắc lực v!o việc khôi phục lại
khối đo!n kết giữa các đảng anh em trên nền tảng ch* nghĩa Mác - Lênin v! ch* nghĩa quốc tế vô sản, có lý có tình” .2
c. Xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên
Hồ Chí Minh lưu ý phải xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên vừa có đức vừa có t!i, trong sạch,
vững mạnh. Người đề cập những yêu cầu ch* yếu sau đây đối với đội ngũ cán bộ, đảng viên;
Phải tuyê 6t đối trung thành với Đảng.
Cán bộ, đảng viên phải tuyệt đối trung th!nh với Đảng, suốt đời phấn đấu cho lợi ích c*a cách
mạng, vì mục tiêu lý tưởng c*a Đảng, những người “đặt lợi ích c*a Đảng lên trên hết, lên trước
hết, vì lợi ích c*a Đảng tức l! lợi ích c*a dân tộc, c*a Tổ quốc. Vô luận lfc n!o, vô luận việc gì,
đảng viên v! cán bộ phải đặt lợi ích c*a Đảng ra trước, lợi ích c*a cá nhân lại sau... Nếu gặp khi
lợi ích chung c*a Đảng mâu thuẫn với lợi ích riêng c*a cá nhân, thì phải kiên quyểt hy sinh lợi
ích c*a cá nhân cho lợi ích c*a Đảng. Khi cần đền tính mệnh c*a mình cũng phải vui l#ng hy sinh cho Đảng” .3
Phải là những người nghiêm chỉnh thực hiê 6n cương lĩnh, đường lối quan điểm, chủ trương, nghị
quyết của Đảng và các nguyên tắc xây dựng Đảng.

Cán bộ, đảng viên phải l! những người nghiêm chỉnh thực hiện cương lĩnh, đường lối, quan
điểm, ch* trương, nghị quyết c*a Đảng; chính sách pháp luật c*a Nh! nước. Luôn chấp h!nh tốt
v! vận động tuyên truyền cho những người xung quanh thực hiện tốt những đường lối, ch*
trương đó. Không chỉ vậy, cần phải nghiêm chỉnh thực hiện các nguyên tắc xây dựng Đảng trên
các lĩnh vực: tư tưởng, lý luận, chính trị, tổ chức, bộ máy, công tác cán bộ v! đạo đức.
Phải luôn luôn tu dưỡng, rèn luyê 6n, trau dồi đạo đức cách mạng.
Cán bộ, đảng viên với chức trách l! những người phục vụ nhân dân, l!m “công bộc”, l!m “đầy
tớ” cho dân, do đó phải luôn luôn tu dưỡng, rèn luyện trau dồi đạo đức cách mạng. Phải cần,
kiệm, liêm, chính, chí công vô tư; tận tụy, tận trung với nước, tận hiếu với dân; dám nghĩ, dám
l!m, dám chịu trách nhiệm, nhất l! trong những tình huống khó khăn, "thắng không kiêu, bại
không nản"; phải thường xuyên tự phê bình v! phê bình để giữ vững phẩm chất đạo đức cách
mạng v! năng lực công tác.
Phải luôn luôn học tập nâng cao trình độ về mọi mặt.
Cán bộ, đảng viên chỉ với l#ng nhiệt tình thì chưa đ*. Yêu cầu tối thiểu c*a đội ngũ cán bộ, đảng
viên phải biết công việc c*a mình, do đó, phải được đ!o tạo v! tự mình phải luôn luôn học tập
không ngừng nghỉ, học mọi lfc, mọi nơi, học tập suốt đời để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ.
Phải có mối liên hê 6 mật thiết với nhân dân.
Phải l!m đầy tớ thật trung th!nh cho nhân dân, tôn trọng v! phát huy quyền l!m ch* c*a nhân
dân; tiên phong, gương mẫu, chịu khổ trước nhân dân v! vui sau nhân dân, “đảng viên đi trước, l!ng nước theo sau”.
Phải luôn luôn chịu trách nhiê 6m, năng động, sáng tạo.
1Hồ Chí Minh (2011), To!n tập, Nxb Chính trị quốc gia, H! Nội, t.5, tr.333.
2Hồ Chí Minh (2011), To!n tập, Nxb Chính trị quốc gia, H! Nội, t.15, tr.613.
3Hồ Chí Minh (2011), To!n tập, Nxb. Chính trị quốc gia, H! Nội, t5, tr.290-291.
Không bao giờ thụ động, không bao giờ lười biếng m! phải l! những người “thắng không kiêu
bại không nản”, luôn luôn có tinh thần sáng tạo, hăng hái, nêu cao trách nhiệm, dám chịu trách
nhiệm trước Đảng, trước nhân dân.
Phải là những người luôn luôn phòng và chống các tiêu cực.
Trong việc ph#ng v! chống các tiêu cực, phải đặc biệt ph#ng v! chống tham ô, lãng phí, quan
liêu m! Hồ Chí Minh cho đó l! giặc nội xâm, l! những kẻ địch bên trong, thứ giặc nguy hiểm hơn giặc ngoại xâm.
Hồ Chí Minh l! người chỉ ra rất sớm, nêu rõ những tiêu cực c*a cán bộ, đảng viên v! chỉ rõ
những giải pháp khắc phục. Nhưng, điều thường thấy nhất v! trực tiếp nhất l! Hồ Chí Minh đề
cập l! về đạo đức, lối sống, về tinh thần trách nhiệm trong công việc. Hồ Chí Minh nghiêm khắc
chỉ rõ: “Chfng ta không sợ sai lầm, nhưng đã nhận biết sai lầm thì phải ra sức sửa chữa. Vậy
nên, ai không phạm những lầm lỗi thì nên chf ý tránh đi, v! gắng sức cho thêm tiến bộ. Ai đã
phạm những lầm lỗi thì phải hết sức sửa chữa. Chfng ta phải ghi sâu những chữ “công bình,
chính trực” v!o l#ng” . Hồ Chí Minh c#n cho rằng, một đảng giấu giếm khuyết 1 điểm c*a mình l!
một đảng hỏng, “Đảng không che giấu những khuyết điểm c*a mình, không sợ phê bình. Đảng
1Hồ Chí Minh (2011), To!n tập, Nxb Chính trị quốc gia, H! Nội, t.4, tr.66.
phải nhận khuyết điểm c*a mình m! tự sửa chữa, để tiến bộ, v! để dạy bảo cán bộ v! đảng viên”1.
Theo quan điểm Hồ Chí Minh, bộ phận tạo nên một tổng thể, đó l! các đức tính: nghiêm khắc,
rộng lượng; kỷ luật v! bao dung; ph#ng bệnh hơn ph#ng ngừa v! đi đôi với ph#ng ngừa; xử lý
tốt ba mặt với con người, công việc v! bản thân trên cơ sở nền tảng c*a lý trí v! tình yêu.Một
mối quan hệ, bao dung l! bổ sung cho việc đối xử với con người, tội phạm, kỷ luật đảng v! pháp
luật c*a Nh! nước, dù l! đảng viên bình thường hay đảng viên, cán bộ giữ chức vụ. Giữ các chức
vụ cao cấp trong bộ máy đảng, nh! nước v! to!n hệ thống chính trị. Trong b!i “Nâng cao đạo
đức cách mạng v! xóa bỏ ch* nghĩa cá nhân” viết những tháng cuối đời Hồ Chí Minh (đăng trên
Nhân dân Nhật báo, số 5409, ng!y 3/2/1969), Người vẫn rất quan tâm đến vấn đề cán bộ, công
chức. phẩm chất, đạo đức đảng viên v! ph#ng, chống tham nhũng. Sau khi đi sâu v!o công lao
c*a đảng viên, Hồ Chí Minh chỉ ra rằng “vẫn c#n một bộ phận nhỏ cán bộ, đảng viên có phẩm
chất đạo đức c#n thấp”. Những người n!y có khuynh hướng ch* nghĩa cá nhân mạnh mẽ, trong
mọi việc đều coi lợi ích c*a mình l! trên hết; sợ gian khổ, sa v!o tham nhũng, tham ô, lãng phí,
xa hoa; tham danh lợi, ham muốn địa vị v! quyền lực; coi thường tập thể. v! quần chfng; chuyên
quyền, chuyên quyền; quan liêu, mệnh lệnh; không chịu học hỏi để ho!n thiện; không đo!n kết,
thiếu tổ chức v! kỷ luật; có tinh thần trách nhiệm kém; không chấp h!nh các ch* trương, chính
sách c*a Đảng v! Quốc gia.
Trong cán bộ, đảng viên, Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm đến công tác cán bộ vì Người tin rằng:
“Cán bộ l! người giải thích các chính sách c*a đảng, chính quyền cho nhân dân hiểu rõ v! thực
hiện”. Đồng thời, báo cáo tình hình nhân dân với đảng, chính quyền để hiểu rõ v! đề ra chính
sách đfng đắn.” ; Cán bộ l! nền tảng c*a mọi công việc, “Th!nh hay bại đều tùy v!o 2 lợi ích c*a
nhân dân.”3 Trong công tác cán bộ, Hồ Chí Minh yêu cầu: Phải hiểu v! đánh giá đfng cán bộ;
phải chf trọng đ!o tạo cán bộ, đ!o tạo có hiệu quả; phải đề bạt cán bộ phù hợp; phải bố trí, sử
dụng nhân sự hợp lý; phải kết hợp. “Cán bộ cấp trên v! cán bộ địa phương cử đến” ; phải chống 4
dịch bệnh địa phương; phải đặt cán bộ trẻ v! cán bộ gi! phải kết hợp; ngăn chặn, loại bỏ những
cảm xfc tiêu cực trong công việc c*a nhân viên; nhân viên phải được kiểm tra, gifp đỡ thường
xuyên1 Hồ Chí Minh (2011), To!n tập, Nxb Chính trị quốc gia, H! Nội, t. 5, tr.290.
2 Hồ Chí Minh (2011), To!n tập, Nxb Chính trị quốc gia, H! Nội, t.5, tr.309.
3 Hồ Chí Minh (2011), To!n tập, Nxb Chính trị quốc gia, H! Nội, t.5, tr.280.
4 Hồ Chí Minh (2011), To!n tập, Nxb Chính trị quốc gia, H! Nội, t.5, tr.276.