Vấn đề 4: Quyền sở hữu và thừa kế trong tư pháp quốc tế | Trường Đại học Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội

lOMoAR cPSD| 58886076
VẤN ĐỀ 4: QUYỀN SỞ HỮU VÀ QUYỀN THỪA KẾ TRONG TƯ PHÁP lOMoAR cPSD| 58886076 QUỐC TẾ I. CÂU HỎI LÝ THUYẾT
1. Bình luận các quy định hiện hành của pháp luật Việt Nam trong việc giải quyết xung
đột pháp luật từ quan hệ sở hữu tài sản có yếu tố nước ngoài.
2. Đánh giá các quy định hiện hành của Pháp luật Việt Nam về vấn đề sở hữu nhà ở của
người nước ngoài tại Việt Nam.
3. Bình luận các quy định hiện hành của pháp luật Việt Nam về giải quyết xung đột pháp
luật từ quan hệ thừa kế theo luật có yếu tố nước ngoài.
4. Bình luận về cách giải quyết vấn đề di sản không người thừa kế theo Tư pháp Quốc tế Việt Nam.
5. Bình luận các quy định hiện hành của pháp luật Việt Nam về giải quyết xung đột pháp
luật từ quan hệ thừa kế theo di chúc có yếu tố nước ngoài. II. CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
1. Người nước ngoài sở hữu nhà ở tại Việt Nam có quyền thế chấp nhà ở tại mọi tổ chức
tín dụng hoạt động cả ở trong và ngoài lãnh thổ Việt Nam. sai vì Theo quy định tại
Điều 161 Luật Nhà ở năm 2014:
- Tổ chức, cá nhân nước ngoài đầu tư xây dựng nhà ở theo dự án tại Việt Nam đượcthế
chấp nhà ở (trường hợp xây dựng nhà ở trên đất thuê thì chỉ được quyền cho thuê nhà ở)
- Pháp luật không quy định tổ chức nước ngoài, cá nhân nước ngoài được phép
nhậpcảnh vào Việt Nam có quyền thế chấp nhà ở.
2. Theo quy định của PLVN hiện hành, hệ thuộc luật nơi có tài sản không phải là hệ
thuộc luật duy nhất được áp dụng để điều chỉnh các quan hệ sở hữu có yếu tố nước ngoài. lOMoAR cPSD| 58886076
Sai vì theo khoản 2 điều 678 BLDS 2015 thì “quyền sở hữu và quyền khác đối với
tài sản là động sản trên đường vận chuyển được xác định theo pháp luật của nước
nơi động sản được chuyển đến, trừ trường hợp có thỏa thuận khác”.
=> như vậy, PLVN áp dụng hệ thuộc PL của nước nơi tài sản được chuyển đến hoặc
hệ thuộc luật do các bên thỏa thuận lựa chọn để xác định quyền sở hữu và quyền
khác với tài sản trên đường vận chuyển.
3. Theo quy định của PLVN hiện hành, quyền sở hữu đối với động sản đang trên đường
vận chuyển luôn được xác định theo pháp luật nước nơi tài sản được chuyển đến. Xem câu 2
4. Theo quy định của PLVN hiện hành, hình thức của di chúc có yếu tố nước ngoài được
thể hiện bằng văn bản.
Khoản 2 Điều 681 BLDS 2015 quy định: “Hình thức của di chúc được xác định theo
pháp luật của nước nơi di chúc được lập. Hình thức của di chúc cũng được công nhận
tại Việt Nam nếu phù hợp với pháp luật của một trong các nước sau đây: a) Nước nơi
người lập di chúc cư trú tại thời điểm lập di chúc hoặc tại thời điểm người lập di chúc
chết; b) Nước nơi người lập di chúc có quốc tịch tại thời điểm lập di chúc hoặc tại
thời điểm người lập di chúc chết; c) Nước nơi có bất động sản nếu di sản thừa kế là bất động sản”.
Khoản 2 Điều 681 BLDS 2015 sử dụng hệ thuộc luật nước nơi lập di chúc để xác định
tính hợp pháp hình thức của di chúc (locus regin actum). Như vậy, nếu công dân Việt
Nam lập di chúc ở Pháp thì phải tuân thủ những quy định của pháp luật Pháp về hình
thức di chúc. Và nếu công dân nước ngoài lập di chúc ở Việt Nam thì phải tuân thủ
những quy định của Việt Nam về hình thức di chúc. Điều này hoàn toàn hợp lý. Bởi
lẽ, nhiều quốc gia quy định di chúc có hiệu lực khi được đăng ký tại cơ quan Nhà
nước có thẩm quyền, do đó, cần phải tuân theo các quy định của quốc gia nơi lập di
chúc về hình thức của di chúc. III. TÌNH HUỐNG Câu 1:
Ông A (quốc tịch Việt Nam) kết hôn với bà B (quốc tịch Việt Nam) năm 1970, ông bà có
hai người con là X và Y (đều quốc tịch VN). Năm 1977, ông bà có mua một ngôi nhà ở
Tây Hồ, Hà Nội. Năm 1979 bà B chết, ông A tiếp tục nuôi 2 con. Đến năm 1980, ông A
kết hôn với bà C là người Campuchia, ông bà có 2 người con là Z và Q. Z sau đó được lOMoAR cPSD| 58886076
nhập quốc tịch Úc và Q sang làm ăn, sinh sống tại Hoa Kỳ từ năm 1998. năm 2014 ông
A đã lập di chúc để lại toàn bộ tài sản cho bà C và các con Z và Q. Năm 2018, sau khi
ông A chết, di chúc được công bố, hai con của ông với người vợ trước – bà B- không
đồng tình với nội dung di chúc trên. XY cho rằng bà C là đã lừa ông A làm di chúc trong
lúc ông A bị bệnh mất trí nhớ - Alzermer nên ông A không còn đủ minh mẫn. Vì vậy, XY
đã làm đơn khởi kiện lên tòa án Việt Nam yêu cầu tòa án VN tuyên hủy di chúc của ông
A với lý do người lập di chúc không đủ năng lực hành vi. Hỏi:
1.1. Xác định luật áp dụng để giải quyết tranh chấp trên? Tòa án VN có chấp nhận yêu cầu
của XY ko? Cơ sở pháp lý?
Quan hệ xác định năng lực lập, hủy bỏ di chúc có yếu tố nước ngoài
Luật áp dụng: Luật việt nam, điều 680 khoản 1
Việc chấp nhận hay không là chưa đủ cơ sở
1.2. Giả sử ông A mất không để lại di chúc thì tài sản của ông A sẽ được phân chia ntn?
Luật nào được áp dụng để giải quyết tranh chấp trên nếu CXYZ cùng khởi kiện yêu
cầu chia di sản thừa kế. Biết rằng: tài sản của ông A gồm có: một ngôi nhà tại VN,
một cái ô tô tại Campuchia, một ngôi nhà tại Úc mà anh Z đang sống và quản lý,
một sổ tiết kiệm 1 tỷ tại ngân hàng Vietcombank.
Ông A quốc tịch VN nên áp dụng theo luật của nước mà ông A có quốc tịch trước khi chết => Luật VN
Có 5 người thừa kế, chia 5 phần, ngôi nhà tại Úc sẽ áp dụng luật Úc để thực hiện quyền chia 5
1.3 Q không khởi kiện đòi chia di sản thừa kế vì gia đình không biết địa chị cư trú chính
xác của Q nên không liên lạc và thông báo với Q về việc ông A đã chết. CXYZ yêu
cầu tòa án VN chia toàn bộ di sản thừa kế của ông A bởi vì họ cung cấp thông tin rằng
Q đã bỏ nhà đi đã lâu, giờ không rõ là Q còn sống hay đã chết. Hỏi luật nào sẽ được
áp dụng để giải quyết yêu cầu của CXYZ về tư cách của Q đối với di sản thừa kế của
ông A? Hãy chia di sản thừa kế kể trên của ông A theo quy định của PL VN?
Luật VN, chia cho 5 người, nếu Q chết thì chia cho... Câu 2
Ngày 25/1/2017, ông Lý Sam (công dân Mỹ) đến câu lạc bộ Pala đặt tại khách sạn
X, quận 1, Tp. Hồ chí minh để chơi đánh bạc tại máy trò chơi số 13 của công ty Toàn
cầu (Việt Nam, có chi nhánh tại Mỹ.). Sau nhiều lần chơi, trên máy hiển thị số tiền
trúng thưởng tương đương 55.542.251 $. Ông ngừng chơi, nhưng nhân viên CLB từ lOMoAR cPSD| 58886076
chối, không thanh toán với lý do máy chơi đánh bạc bị lỗi. Ông Sam đã tự chụp ảnh
lại màn hình hiển thị của máy đánh bạc, lập 02 biên bản có chữ ký của nhiều người
làm chứng là các khách hàng của CLB. Công ty Toàn Cầu sau đó tiếp tục từ chối
thanh toán với lý do máy chơi đánh bạc số 13 bị lỗi bởi số tiền thắng cược tối đa của
mày chỉ có thể là 46.620$. Sau nhiều lần thương lượng không thành, ông Sam muốn
khởi kiện Công ty Toàn Cầu ra trước tòa án để đòi số tiền thắng thưởng là 55.542.251 $.
2.1. Đây có phải là quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài không?
2.2. Ông Sam có thể lựa chọn tòa án của những quốc gia nào để giải quyết tranh chấp?
2.3. Giả sử, ông Sam gửi đơn kiện ra trước tòa án Mỹ và đơn kiện của ông được thụ lý.
Trong thời gian chờ được giải quyết, ông Sam lại tiếp tục khởi kiện đến tòa án Việt
Nam. Hỏi tòa án Việt Nam có thụ lý đơn kiện không? Tại sao?
2.4. Giả sử, ông Sam nộp đơn khởi kiện đến Tòa án nhân dận quận 1 Thành phố Hồ chí
minh. Hỏi Tòa án nhân dận quận 1 Thành phố Hồ chí minh có thẩm quyền giải quyết không?
2.5. Xác định luật áp dụng để giải quyết tranh chấp trên?