Theo quan niệm của triết học Mác - Lênin, sự phát triển là:

Bản chất.

Hiện tượng.

Nội dung.

Nhận thức lý tính

Nhận thức Khoa học

Nhận thức lý luận

Nước chảy đá mòn.

Xanh vỏ đỏ lòng.

Ở đâu thì tràn ở ống thì dài.

Ngẫu nhiên mang tính xác suất, chỉ có tất nhiên có tính quy luật.

Mọi thứ đều là tất nhiên, ngẫu nhiên là cái tất nhiên không có quy luật

Tất nhiên và ngẫu nhiên đều không có tính quy luật.

Quy luật thống nhất và đấu tranh của các mặt đối lập.

Quy luật phủ định của phủ định.

Sự phân biệt giữa chất và lượng chỉ là tương đối.

Mọi sự vật, hiện tượng đều là sự thống nhất giữa chất và lượng.

Sự thay đổi về lượng của sự vật có ảnh hưởng đến sự thay đổi về chất của nó và ngược lại, sự thay đổi về chất của sự vật cũng làm thay đổi về lượng tương ứng.

Là hoạt động tinh thần của con người.

Là hoạt động vật chất của con người.

Là hoạt động vật chất và tinh thần của con người.

Hoạt động tinh thần.

Hoạt động vật chất và tinh thần.

Hoạt động sản xuất.

Quan điểm phát triển.

Quan điểm lịch sử - cụ thể.

Quan điểm toàn diện.

Quy luật là những mối liên hệ khách quan, bản chất tất yếu giữa các đối tượng và luôn tác động khi đã hội đủ các điều kiện.

Quy luật tự nhiên diễn ra tự phát thông qua sự tác động tự phát của các lực lượng tự nhiên.

Quy luật xã hội hình thành và tác động thông qua hoạt động của con người nhưng lại không phụ thuộc vào ý thức con người.

Phủ định biện chứng mang tính khách quan.

Phủ định biện chứng mang tính kế thừa.

Phủ định biện chứng là sự tự phủ định.

Mọi sự vật, hiện tượng đều là sự thống nhất biện chứng giữa hai mặt chất và lượng.

Sự phân biệt giữa chất và lượng chỉ là tương đối, giữa chúng không ranh giới tuyệt đối.

Mỗi chất của sự vật có những lượng tương ứng với nó.

Xung đột.

Khác biệt.

Đối kháng.

Thủ tiêu các mặt đổi lập

Giữ mặt đối lập này và gạt bỏ mặt đối lập khác

Kiềm chế các mặt đối lập ko cho chúng bộc phát

Chất là nhưng gì làm cho sự vật là nó chứ ko phải cái khác.

Chất chỉ tính quy định khách quan vốn có của sự vật

Chất là sự thống nhất hữu cơ của các thuộc tính