lOMoAR cPSD| 45943468
ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ - LUẬT
BÁO CÁO BÀI TẬP NHÓM
VẤN ĐỀ THẢO LUẬN
NGUỒN GỐC CỦA NHÀ NƯỚC & PHIM VỢ BA Lớp học phần:
231 BLB104819, Nhập môn luật học
Giảng viên hướng dẫn: ThS Lưu Đức Quang Nhóm sinh viên:
Phan Nguyễn Quỳnh Anh – K234131526
Tôn Nữ Mai Châu – K234131529
Đặng Phú Danh – K234131530
Nguyễn Minh Khánh – K234131540
Lê Phước Lâm – K234131542
Nguyễn Thuý Quỳnh – K234131565
Lê Nguyễn Kiều Vi – K23413158 TP.HCM – 2023 lOMoAR cPSD| 45943468 2 MỤC LỤC
PHẦN THỨ NHẤT NGUỒN GỐC CỦA NHÀ NƯỚC...................3
NỘI DUNG......................................................................................3
I. Một số học thuyết về nguồn gốc của nhà nước...............3
1. Thuyết thần học (thần quyền)..............................................3 2. Thuyết gia
trưởng.................................................................4 3. Thuyết bạo
lực......................................................................5 4. Thuyết tâm
lý........................................................................6
5. Thuyết khế ước xã hội...........................................................7
6. Thuyết Mác-xít......................................................................7
II. Quan điểm về nguồn gốc của nhà nước...........................9
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................10
PHẦN THỨ HAI PHIM VỢ BA...........................................11
NỘI DUNG...................................................................................11 I. Tóm tắt diễn
biến................................................................11
II. Các mối quan hệ pháp luật..............................................13
1. Quan hệ lao động................................................................13
2. Quan hệ hành chính............................................................13
3. Quan hệ dân sự...................................................................13
4. Quan hệ gia đình................................................................13
III. Thực hiện pháp luật, vi phạm pháp luật và trách
nhiệm pháp lý.........................................................................13
1. Quan hệ lao động giữa Trà My với Công ty TNHH Ba Sắc Cầu
Vồng:.......................................................................................13
2. Quan hệ hành chính giữa Công ty TNHH Ba Sắc Cầu Vồng
với các cơ quan quản lý nhà nước:.........................................16 IV. Kết
luận..............................................................................19
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................21 Phần thứ nhất
NGUỒN GỐC CỦA NHÀ NƯỚC NỘI DUNG
I. Một số học thuyết về nguồn gốc của nhà nước
1. Thuyết thần học (thần quyền)
1.1. Khái quát
Thuyết thần học (thần quyền) là một trong những học thuyết cổ xưa nhất về nguồn
gốc của nhà nước, phổ biến nhất vào thời kì ra đời của những nhà nước đầu tiên (Trung
Quốc, Ai Cập, Ấn Độ,…). Thuyết này cho rằng vạn vật trên thế giới đều do Thượng đế lOMoAR cPSD| 45943468 3
tạo ra. Để duy trì trật tự thế giới, Thượng đế đã sáng tạo ra nhà nước và trao cho nhà
nước quyền lực siêu nhiên, vô hạn.
Theo đó, quyền lực của nhà nước là vĩnh cửu, bất biến và sự phục tùng quyền lực
đó là cần thiết và tất yếu. Quyền lực của nhà nước là quyền lực của thần thánh, thể hiện
ý chí của Chúa trời. Người đứng đầu nhà nước (vua) cũng chính là đại diện của thần thánh trên trái đất.
Quyền lực đó được trao cho nhà nước một cách trực tiếp hoặc gián tiếp, do đó,
trên cơ sở niềm tin vào thần quyền siêu nhiên, các nhà tư tưởng đã có sự lý giải khác
nhau về học thuyết này.
Phái quân quyền (quân chủ) cho rằng Thượng đế trao trực tiếp quyền cai trị cho
nhà nước mà người đứng đầu là vua nên quyền lực của vua là tuyệt đối, không ai có thể thách thức.
Phái giáo quyền cho rằng Thượng đế trao quyền lực cho Giáo hội. Giáo hội được
coi là đại diện của Thượng đế trên trái đất, có quyền can thiệp vào mọi mặt của đời sống
xã hội, bao gồm cả chính trị. Giáo hội thống trị về mặt tinh thần, trao quyền thống trị
thể xác, vật chất và con người cho nhà nước (đứng đầu là vua), tạo nên mối quan hệ phụ
thuộc giữa Giáo hội và nhà nước.
Phái dân quyền cho rằng Thượng đế trao quyền lực cho nhân dân, nhân dân uỷ
thác cho nhà nước (đại diện là vua). Từ đó, nhân dân phục tùng nhà nước và ngược lại,
nhà nước cũng có trách nhiệm chăm lo đến lợi ích của nhân dân. Phái này đã đặt nền
mống cho tư tưởng nhà nước là của nhân dân.
1.2. Ví dụ thực tiễn
Trong xã hội phong kiến tập quyền, học thuyết thần quyền được thể hiện rõ nhất
ở Trung Quốc cổ đại. Vua Trung Hoa xưng mình là “thiên tử”, tức con trời. Mọi sự vua
làm đều do trời định, dân chúng phải tôn kính và phục tùng. Đại diện cho phái quân quyền.
Năm 1996, Taliban lập nên nhà nước Tiểu vương quốc Hồi giáo Afghanistan,
tuyên bố là nhà nước thần quyền mà người đứng đầu là lãnh tụ Hồi giáo. Chúng thống
trị dân chúng bằng những đạo luật tôn giáo hà khắc, vi phạm nhân quyền. Đại diện cho phái giáo quyền.
Trong thời kỳ cách mạng tư sản, học thuyết thần học theo lý giải của phái dân
quyền đã được sử dụng để giải thích cho sự sụp đổ của chế độ phong kiến và thiết lập nên chế độ tư sản.
1.3. Đánh giá Ư u điểm: lOMoAR cPSD| 45943468 4 -
Là tiền đề cho sự phát triển của các học thuyết khác về nguồn gốc và bản
chấtcủa nhà nước và pháp luật; -
Bằng học thuyết trên, quyền lực của nhà nước được củng cố một cách
bắtbuộc, tức là những quốc gia có nhà nước và nhân dân ủng hộ học thuyết này, nhân
dân sẽ phục tùng nhà nước bằng niềm tin vào thế lực siêu nhiên mà con người không kiểm soát được. Nhược điểm: -
Giải thích nguồn gốc của nhà nước mang tính duy tâm, không có cơ sở khoahọc để chứng minh; -
Nhà nước cai trị xã hội chứ không phục vụ xã hội; tạo nên sự chuyên
quyền,độc đoán của nhà nước; -
Không giải thích được sự đa dạng về hình thức nhà nước trên thế giới.
2. Thuyết gia trưởng
2.1. Khái quát
Thuyết gia trưởng cho rằng nhà nước ra đời là kết quả của sự phát triển của gia
đình. Gia đình là một tổ chức tự nhiên của cuộc sống con người, là nhân tố cấu thành
nên “gia đình lớn” là nhà nước.
Khi số lượng thành viên trong gia đình tăng, người cha (hoặc người mẹ) sẽ đứng
ra trở thành người đứng đầu gia đình, có quyền lực cao nhất và quyết định mọi vấn đề
chung của gia đình. Các thành viên khác trong gia đình phải tuân theo quyền lực của
người đứng đầu gia đình. Cũng vậy, khi dân số tăng, nhu cầu quản lí xã hội ngày càng
cao, nhà nước ra đời dựa trên mô hình của gia đình, với nhà vua là người đứng đầu, dân
chúng phải tuân theo quyền lực của nhà vua.
Cũng như gia đình, nhà nước tồn tại trong mọi xã hội. Sự tồn tại của nhà nước là
sự tiếp tục của quyền lực của người gia trưởng trong gia đình qua nhiều thế hệ.
Khác với học thuyết thần quyền, nhà nước vẫn tồn tại như một tổ chức hiển nhiên,
bất biến nhưng chỉ là kết quả của sự thống nhất giữa các cá nhân trong cộng đồng, không
phải do thế lực siêu nhiên nào đó áp đặt.
2.2. Ví dụ thực tiễn
Với chính quyền Bắc Triều Tiên ngày nay, nhà nước độc tài do dòng họ Kim (bắt
đầu từ Kim Nhật Thành) lãnh đạo xem xã hội như một gia đình. Sự tiếp tục quyền lực
nhà nước được truyền từ đời cha sang con như một hình thức gia trưởng trong gia đình.
2.3. Đánh giá Ư u điểm: lOMoAR cPSD| 45943468 5
- Giải thích được nguồn gốc nhà nước và pháp luật một cách đơn giản, dễ hiểu;
- Vì dựa trên cơ sở tự nhiên, quyền lực của nhà nước được củng cố như một
lẽđương nhiên, tạo ra sự phục tùng tuyệt đối trong xã hội. Nhược điểm:
- Tạo nên sự chuyên chế, độc đoán của nhà nước;
- Học thuyết được dùng để biện minh cho sự bất bình đẳng, nô dịch và thống
trịcon người khi coi nó là một điều tự nhiên, tất yếu.
3. Thuyết bạo lực
3.1. Khái quát
Thuyết bạo lực cho rằng vũ lực là cơ sở của sự thống trị, là nguyên nhân sinh ra
nhà nước. Nhà nước xuất hiện trực tiếp từ hệ quả của chiến tranh hay sử dụng bạo lực
giữa các bộ tộc, thị tộc chiến thắng đã lập nên một bộ máy đặt biệt (nhà nước) để duy trì
quyền lực và nô dịch thị tộc chiến bại.
Đây là học thuyết về nguồn gốc nhà nước phổ biến rộng rãi nhất trong các quốc
gia, vùng lãnh thổ mang tư tưởng tư sản, được nhà nước tư sản đế quốc chủ nghĩa sử
dụng nhằm bảo vệ chủ nghĩa thực dân. Tuy nhiên, dù thừa nhận nhà nước là sản phẩm
của của đấu tranh giai cấp, là tổ chức quyền lực của xã hội có giai cấp, các nhà tư tưởng
tư sản hiện đại vẫn không chịu thừa nhận bản chất giai cấp của nhà nước mà coi nhà
nước vẫn là công cụ đứng ngoài bản chất giai cấp, không mang tính giai cấp, là cơ quan
trọng tài để điều hoà mâu thuẫn giai cấp.
3.2. Ví dụ thực tiễn
Trong công cuộc khai phá châu Mỹ, các nước thực dân châu Âu đã tiến hành các
cuộc đàn áp bằng vũ lực với cư dân bản địa châu Mỹ nhằm độc chiếm tài nguyên và
lãnh thổ của họ. Những nhà nước thuộc địa đầu tiên ở châu Mỹ đã được lập nên, một số
vẫn còn tồn tại đến ngày nay.
Bắt đầu từ năm 2014, cuộc xung đột vũ trang giữa Nga và Ukraina vẫn đang diễn
biến ngày càng gay gắt. Bằng vũ lực của bên thắng trận, Nga hậu thuẫn cho sự thành lập
các nhà nước ly khai từ lãnh thổ của Ukraina bao gồm Cộng hòa Nhân dân Donetsk và
Cộng hòa Nhân dân Luhansk. 3.3. Đánh giá Ư u điểm: -
Giải thích được nguồn gốc của nhà nước bằng cơ sở thực tiễn; -
Phù hợp với thực tế lịch sử của nhiều quốc gia trên thế giới; -
Quyền lực nhà nước được đảm bảo một cách bắt buộc bằng vũ lực hoặc đe doạvũ lực. Nhược điểm: lOMoAR cPSD| 45943468 6 -
Dẫn đến sự coi thường pháp luật và quyền lực nhà nước của các nhóm ngườicó vũ lực; -
Việc ủng hộ chân lý của kẻ mạnh và quyền thống trị kẻ yếu tạo ra một xã
hộikhông có hoà bình, bình đẳng. 4. Thuyết tâm lý
4.1. Khái quát
Thuyết tâm lý cho rằng nhà nước là sản phẩm của sự phát triển của tâm lý con
người mong muốn được phụ thuộc và tuân theo các thủ lĩnh, giáo sĩ,... để lãnh đạo, dẫn
dắt trong các cuộc chiến tran, bảo vệ khỏi các mối đe doạ từ thiên nhiên.
Quyền lực của nhà nước dựa trên cơ sở nắm bắt tâm lý của con người. Người
đứng đầu nhà nước là những siêu nhân có tâm lý mạnh mẽ, có khả năng lãnh đạo xã hội
trong các công việc chung như đối nội, đối ngoại.
4.2. Ví dụ thực tiễn
Sau thất bại trong cuộc chiến tranh thế giới thứ nhất và cuộc lạm phát thế kỷ, tình
trạng bất mãn của người dân Đức tăng cao. Bằng tài hùng biện và khả năng nắm bắt tâm
lý của mình, Adolf Hitler đã biến nước Đức trở thành một nhà nước phát xít độc tài nhất
thế kỉ XX. 4.3. Đánh giá Ư u điểm: -
Giải thích được lý do vì sao nhà nước xuất hiện ở mọi nền văn minh trên thếgiới; -
Giải thích được cụ thể nhu cầu của con người đối với nhà nước. Nhược điểm: -
Không giải thích được tại sao nhà nước lại có những đặc điểm khác nhau
ở cácnền văn minh khác nhau; -
Có thể xem như một học thuyết chủ quan, chỉ dựa trên những suy đoán về tâmlý con người.
5. Thuyết khế ước xã hội
5.1. Khái quát
Thuyết khế ước xã hội cho rằng nhà nước ra đời dựa trên một thoả thuận thống
nhất giữa các cá nhân trong cuộc đồng. Nhà nước do nhân dân thành lập.
Trong trường hợp nhà nước không làm tròn vai trò của mình, các quyền tự
nhiên của con người bị xâm phạm thì hiệu lực của khế ước sẽ chấm dứt, nhân dân có
quyền lật đổ nhà nước và kí khế ước mới, tạo điều kiện để hình thành bộ máy quản lí nhà nước mới. lOMoAR cPSD| 45943468 7
5.2. Ví dụ thực tiễn
Hiến pháp Hoa Kỳ được coi là một ví dụ điển hình của thuyết khế ước xã hội.
Hiến pháp này quy định các quyền và nghĩa vụ của người dân và chính phủ. 5.3. Đánh giá Ư u điểm:
Hợp lý ở chỗ nói rằng Nhà nước xuất hiện khi xã hội phát triển đến một giai đoạn
nhất định và Nhà nước ra đời để quản lý, giữ gìn trật tự, bảo vệ lợi ích chung của con người. Nhược điểm:
Chưa làm rõ được bản chất giai cấp của nhà nước. 6. Thuyết Mác-xít
6.1. Khái quát:
Quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lê-nin về nguồn gốc ra đời và bản chất của nhà
nước được thể hiện rõ trong tác phẩm “Nguồn gốc của gia đình, của chế độ tư hữu và
của nhà nước” của Ph. Ăng-ghen và tác phẩm “Nhà nước và cách mạng” của V. I. Lê- nin.
Theo đó, nhà nước xuất hiện mang tính khách quan, nhưng không phải là hiện
tượng xã hội vĩnh cửu và bất biến. Nhà nước luôn vận động, phát triển và tiêu vong khi
những điều kiện khách quan cho sự tồn tại và phát triển của chúng không còn nữa. Theo
Lê-nin: “Nhà nước là sản phẩm và biểu hiện của những mâu thuẫn giai cấp không thể
điều hoà được. Bất cứ ở đâu, hễ lúc nào và chừng nào mà, về mặt khách quan, những
mâu thuẫn giai cấp không thể điều hoà được thì nhà nước xuất hiện.”
Bắt đầu từ thời nguyên thuỷ, con người sống tập trung trong một lãnh thổ nhất
định rồi liên kết lại với nhau dưới hình thức thị tộc, cao hơn là bào tộc, bộ lạc. Mỗi cộng
đồng thị tộc sẽ có một Hội đồng thị tộc, là những thành viên lớn tuổi, có uy tín, có quyền
quyết định các vấn đề chung của thị tộc. Từ Hội đồng thị tộc, các thành viên trong thị
tộc bầu ra người đứng đầu mỗi thị tộc nhằm lãnh đạo và dẫn dắt thị tộc phát triển.
Tuy nhiên, qua sự phát triển không ngừng của lực lượng sản xuất, phương thức
sản xuất trong xã hội dần thay đổi kéo theo những thay đổi trong các hoạt động kinh tế
- xã hội. Từ mục đích đảm bảo duy trì sự sống, con người làm ra của cải dư thừa. Những
người đứng đầu thị tộc lạm dụng sự tín nhiệm để chiếm số tài sản dư thừa làm của riêng.
Cùng với đó, nhận thức được sự không cần thiết của việc phải sản xuất chung theo cả
thị tộc, các đơn vị sản xuất (gia đình, dòng họ,...) được chia nhỏ. Từ đó xã hội bắt đầu
phân hoá thành kẻ giàu người nghèo.
Sự phân hoá xã hội ngày càng tiếp diễn, công việc chung của cộng đồng dần chỉ
do những người giàu, có địa vị trong xã hội quyết định; tư liệu sản xuất bắt đầu tập trung lOMoAR cPSD| 45943468 8
vào những cá nhân, gia đình giàu có. Mâu thuẫn giữa người giàu và người nghèo ngày
càng gay gắt. Người giàu trở thành những người có trong tay tư liệu sản xuất và bóc lột,
chiếm đoạt sức lao động; người nghèo không có tư liệu sản xuất, phụ thuộc về kinh tế và bị bóc lột.
Các tổ chức thị tộc, bộ lạc không còn đủ khả năng quản lý và điều hành xã hội
nữa, cần có một hình thức xã hội tiến bộ hơn, phù hợp với trình độ của lực lượng sản
xuất của phương thức sản xuất mới. Hình thức đó chính là Nhà nước.
Tóm lại, nhà nước không phải là một lực lượng siêu nhiên bên ngoài áp đặt hay
một tổ chức trung lập đứng trên giai cấp. Nhà nước tồn tại như một phương tiện để bảo
vệ quyền lợi và duy trì sự thống trị cho một giai cấp nhất định.
Học thuyết về nguồn gốc của chủ nghĩa Mác-Lênin hướng tới việc làm rõ bản
chất giai cấp của nhà nước. Từ đó chỉ ra những mâu thuẫn nội tại của xã hội tư bản chủ
nghĩa và dự báo sự sụp đổ của nó, hướng tới một xã hội không giai cấp và nhà nước lý tưởng.
6.2. Ví dụ thực tiễn
Vận dụng và phát triển Học thuyết Mác-xít, Lênin cùng với Đảng Bolshevik đã
nhờ vào việc phân tích, làm rõ nguồn gốc của nhà nước từ đó rút ra bản chất giai cấp
của nhà nước và sự sụp đổ sẽ xảy ra của nhà nước tư bản chủ nghĩa, đưa nước Nga “từ
giai đoạn thứ nhất của cách mạng là giai đoạn đã đem lại chính quyền cho giai cấp tư
sản tiến lên giai đoạn thứ hai của cách mạng là giai đoạn phải đem lại chính quyền cho
giai cấp vô sản và cho những tầng lớp nghèo trong nông dân” bước vào thời kì quá độ
từ chủ nghĩa xã hội lên chủ nghĩa cộng sản. 6.3. Đánh giá Ư u điểm: -
Cung cấp một phân tích khoa học về xã hội tư bản chủ nghĩa; -
Thúc đẩy phong trào công nhân trên toàn thế giới, góp phần vào sự ra đời
củanhiều nhà nước xã hội chủ nghĩa; -
Cung cấp một nền tảng lý luận cho sự phát triển của nhiều ngành khoa học
xãhội, như kinh tế học, triết học, lịch sử,... Nhược điểm: -
Học thuyết chỉ dựa trên nền tảng kinh tế; -
Hướng đến một xã hội không có giai cấp, tức là không có nhà nước, được xemlà vô lý và xa vời.
II. Quan điểm về nguồn gốc của nhà nước
Nhóm 05 chọn học thuyết khế ước xã hội là học thuyết ưu việt nhất, lý do là vì: lOMoAR cPSD| 45943468 9
+ Khế ước xã hội giúp tạo ra một môi trường an toàn và bảo vệ cho các thành
viên xã hội, hình thành các cộng đồng có tổ chức. Bằng cách này, các thành viên trong
xã hội thống nhất để tạo ra một cộng đồng an toàn hơn, có quy tắc và tổ chức, để chung
sống và bảo vệ lẫn nhau khỏi những nguy cơ tự nhiên và tạo ra một môi trường ổn định
hơn cho cuộc sống hàng ngày.
+ Khế ước xã hội tạo ra một cơ sở pháp luật và đạo đức để xây dựng xã hội văn
minh. Một xã hội nơi mà mọi người đều tham gia vào một khế ước xã hội nhằm bảo vệ
quyền lợi của chính mình, đồng thời xác định rõ nghĩa vụ mà mỗi cá nhân phải thực
hiện, các quy tắc và luật lệ phải tuân thủ, trong xã hội đó, khế ước đã tạo ra một hệ thống
đạo đức và pháp luật đảm bảo cho sự ổn định trong xã hội, giảm thiểu các vấn đề về suy
thoái đạo đức như tấn công lẫn nhau, trộm cắp tài sản cá nhân, đồng thời thúc đẩy cá
nhân đóng góp vào các hoạt động chung vì lợi ích của cộng đồng.
+ Khế ước xã hội duy trì tính đa dạng trong xã hội. Thông qua hàng loạt các quyền
cá nhân mà học thuyết bảo vệ như: quyền tự do cá nhân, quyền bảo vệ cá nhân, quyền
lợi xã hội, quyền tham gia. Chúng ta có thể thấy học thuyết này đặt trọng tâm vào quyền
lợi và tôn trọng con người, từ đó tạo ra một môi trường sống tích cực, sáng tạo và đổi
mới. Ở đó, mỗi người có quyền được theo đuổi ý tưởng và mục tiêu cá nhân như nghề
nghiệp, đam mê, ngành học,…
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Trường Đại học Kinh tế - Luật (2022), Tài liệu học tập Lý luận Nhà nước và
Pháp luật, NXB ĐHQG-HCM.
2. Trường Đại học Luật Hà Nội (2018), Giáo trình Lý luận chung về Nhà nước và
Pháp luật, NXB Tư pháp.
3. Trường Đại học Luật TP. Hồ Chí Minh (2015), Tập bài giảng Lý luận về nhà
nước, NXB Hồng Đức. lOMoAR cPSD| 45943468 10 Phần thứ hai PHIM VỢ BA NỘI DUNG
I. Tóm tắt diễn biến
Vợ ba hay Người vợ ba, tên tiếng Anh là The Third Wife, là tác phẩm điện ảnh
đầu tay của nữ đạo diễn Việt kiều Ash Mayfair, hay còn gọi là Nguyễn Phương Anh,
được sản xuất bởi NSX Trần Thị Bích Ngọc và Công ty TNHH Ba Sắc Cầu Vồng. Bộ
phim lấy bối cảnh vùng thôn quê Việt Nam cuối thế kỷ 19, kể về góc nhìn của Mây (do
diễn viên Nguyễn Phương Trà My thủ vai) - một cô bé 14 tuổi, trở thành vợ lẽ cho ông
Hùng (do diễn viên Lê Vũ Long thủ vai) - một chủ đồn điền giàu có đã có hai đời vợ;
người vợ cả tên Hà (do diễn viên Trần Nữ Yên Khê thủ vai), vợ hai Xuân (do diễn viên, ca sĩ Maya thủ vai).
Phim được công chiếu lần đầu tại liên hoan phim quốc tế Toronto vào ngày 7
tháng 9 năm 2018 và đạt được nhiều giải thưởng lớn Phim Châu Á xuất sắc nhất tại LHP
Toronto (Canada), TVE-Another Look tại LHP San Sebastian (Tây Ban Nha) và Phim
quốc tế xuất sắc ở LHP Kolkata International (Ấn Độ)1. Phim được chính thức phát hành
tại Việt Nam từ ngày 17 tháng 5 năm 2019 với đơn vị phát hành phim là Công ty TNHH
CJ CGV Vietnam, được phân loại vào mục C18 (phim cấm người xem dưới 18 tuổi).
Tuy nhiên, tại thời điểm vừa mới ra mắt, tác phẩm đã dấy lên nhiều tranh cãi bởi
các cảnh nhạy cảm do diễn viên Nguyễn Phương Trà My (sinh năm 2004) đóng khi chỉ
mới 13 tuổi. Cụ thể, cô phải đóng nhiều cảnh nóng, quan hệ tình dục với nam diễn viên
Vũ Long dưới góc quay cận, không diễn viên đóng thế; ngoài ra còn có các cảnh phim
Trà My để lộ nhiều da thịt hay cảnh Trà My hôn Maya cuồng nhiệt khi tỏ tình.
Trong bản phim công chiếu tại Việt Nam, một số cảnh nhạy cảm đã bị cắt bỏ khi
kiểm duyệt. Tuy nhiên, trong các bản phim mang đi dự LHP quốc tế, những cảnh này
vẫn được giữ nguyên, bao gồm cả cảnh Trà My hôn Maya cuồng nhiệt khi tỏ tình. Theo
thông tin của IMDb (một trang cơ sở dữ liệu trực tuyến về điện ảnh thế giới), bản chiếu
rạp quốc tế của Vợ ba có thời lượng là 96 phút2, trong khi đó thông tin được công bố
trên trang web của các rạp phim nội địa là 94 phút, tức là đã được cắt bỏ không quá
nhiều, chỉ khoảng 2 phút.
Dù nhà sản xuất và diễn viên cho biết đã sử dụng thiết bị bảo hộ, không để lộ thân
thể diễn viên và lúc ghi hình, Trà My được mẹ theo sát trên trường quay3, vấn đề có nên
1 IMDb, Vợ ba Awards (https://www.imdb.com/title/tt7692966/awards/?ref_=tt_awd)
2 IMDb, Vợ ba (https://www.imdb.com/title/tt7692966/?ref_=ttawd_ov) lOMoAR cPSD| 45943468 11
để trẻ em tham gia các cảnh nhạy cảm trên màn ảnh hay không gây nên nhiều ý kiến trái
chiều. Theo NSX Trần Thị Bích Ngọc, trước đó, kịch bản và bản chiếu rạp3đều đã được
Cục Điện ảnh Việt Nam kiểm duyệt4.
Đến ngày 20/5/2019, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch gửi công văn đến Cục
Điện ảnh, yêu cầu yêu cầu kiểm tra việc cấp phép phim Vợ ba5. Chiều cùng ngày, sau 4
ngày ra mắt, Công ty Ba Sắc Cầu Vồng gửi đơn xin Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch
dừng chiếu tác phẩm vì sức ép dư luận. Phim 'Vợ ba' dừng chiếu từ ngày 21/56.
Đơn vị sản xuất xin lỗi diễn viên, ê-kíp cùng những khán giả yêu thích tác phẩm,
đồng thời khẳng định không sai luật trong quá trình làm phim, phát hành. Đơn vị này
cho biết vẫn sẽ tiếp tục kế hoạch phát hành phim ở nước ngoài.
Trong quá trình chờ kết quả kiểm tra quy trình cấp phép tác phẩm, ông Đặng Hoa
Nam - Cục trưởng Cục Trẻ em cho biết: Phim Vợ ba sử dụng diễn viên 13 tuổi (Trà My)
để đóng cảnh nhạy cảm, có những câu thoại không phù hợp, điều này là không được
phép; và kết quả kiểm tra sẽ là cơ sở để Cục quyết định có yêu cầu xử lý trách nhiệm
của đoàn phim, các cá nhân, đơn vị liên quan hay không.
Chiều 24/05, sau khi có kết quả kiểm tra, Thứ trưởng Bộ Văn hoá Thể thao và Du
lịch - Tạ Quang Đông công bố bản phim Vợ ba chiếu tại rạp khác với bản phim đã được
thẩm định, cấp phép và lưu chiểu tại Cục Điện ảnh. Tuy nhiên, lãnh đạo Bộ không nêu
ra các tình tiết khác biệt giữa hai bản. Thứ trưởng cho biết Cục Điện ảnh đã cấp phép
sản xuất và phổ biến phim theo đúng luật.
Theo báo cáo của Cục Điện ảnh, cơ quan này đã ba lần thẩm định kịch bản Vợ
ba. Sau hai lần thẩm định kịch bản và đề nghị sửa chữa sao cho phù hợp với quan niệm
đạo đức truyền thống và pháp luật Việt Nam trước khi tiến hành sản xuất phim. Đến lần
thẩm định thứ ba, Cục Điện ảnh mới cấp phép cho Công ty TNHH Ba Sắc Cầu Vồng
thực hiện bộ phim Vợ ba tại Việt Nam.
Từ sai phạm, Thanh tra Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch xử phạt hành chính với
công ty Ba Sắc Cầu Vồng (đơn vị sản xuất phim), mức phạt là 50 triệu.
II. Các mối quan hệ pháp luật
3 Ân Nguyễn, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch yêu cầu kiểm tra việc cấp phép phim 'Vợ ba', VnExpress, 20/5/2019
(https://vnexpress.net/bo-van-hoa-the-thao-va-du-lich-yeu-cau-kiem-tra-viec-cap-phep-phim-vo- ba3926528.html).
4 Ân Nguyễn, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch yêu cầu kiểm tra việc cấp phép phim 'Vợ ba', VnExpress, tlđd.
5 Ân Nguyễn, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch yêu cầu kiểm tra việc cấp phép phim 'Vợ ba', VnExpress, tlđd.
6 Ân Nguyễn, Phim 'Vợ ba' dừng chiếu từ ngày 21/5, VnExpress, 20/5/2019 (https://vnexpress.net/phim-vo-
badung-chieu-tu-ngay-21-5-3926555.html) lOMoAR cPSD| 45943468 12 1. Quan hệ lao động: -
Giữa Trà My (đại diện pháp luật hợp pháp là mẹ ruột) với
Công tyTNHH Ba Sắc Cầu Vồng; -
Giữa Công ty TNHH Ba Sắc Cầu Vồng với Công ty TNHH
CJ CGVViệt Nam (đơn vị phát hành phim); … 2.
Quan hệ hành chính:
- Giữa Công ty TNHH Ba Sắc Cầu Vồng với các cơ quan quản lí nhà
nước(trong đó có Cục Điện ảnh, Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch, Hội đồng
thẩm định phim cấp trung ương, Cục Trẻ em…);
- Giữa các cơ quan quản lí nhà nước với nhau; … 3. Quan hệ dân sự:
- Giữa Trà My với diễn viên Lê Vũ Long và các diễn viên, nhân viên khác trong đoàn phim; … 4. Quan hệ gia đình:
- Giữa Trà My với bà Võ Thị Mỹ Na (mẹ ruột).
III. Thực hiện pháp luật, vi phạm pháp luật và trách nhiệmpháp lý 1.
Quan hệ lao động giữa Trà My với Công ty TNHH BaSắc Cầu Vồng:
• Sự kiện pháp lý (làm phát sinh quan hệ): Trà My (dưới sự đại diện pháp luật hợp
pháp là mẹ ruột - bà Võ Thị Mỹ Na) ký giao kết hợp đồng với Công ty TNHH Ba Sắc
Cầu Vồng với vai Mây trong dự án phim Vợ ba. Đây là sự kiện pháp lý hành vi.
Thành phần của quan hệ: Chủ thể:
- Trà My (với đại diện pháp luật là mẹ ruột);
- Công ty TNHH Ba Sắc Cầu Vồng. Khách thể: -
Đối với Trà My: mong muốn hưởng lương, sự nổi tiếng; -
Đối với Công ty: mong muốn thu lợi nhuận khi phát
hànhphim, thoả mong muốn sáng tạo của nhà làm phim. lOMoAR cPSD| 45943468 13 Nội dung: - Đối với Trà My:
+ Quyền chủ thể: hưởng lương;
+ Nghĩa vụ pháp lý: đóng vai Mây, làm theo kịch bản, điều phối.
- Đối với Công ty TNHH Ba Sắc Cầu Vồng:
+ Quyền chủ thể: sử dụng sức lao động của Trà My;
+ Nghĩa vụ pháp lý: đảm bảo quyền lợi, tạo môi trường phù hợp.
1.1. Thực hiện pháp luật
• Sự kiện pháp lý: Trà My (dưới sự đại diện pháp luật hợp pháp là mẹ ruột – bà
Võ Thị Mỹ Na) được thử vai, đọc trước kịch bản và ký giao kết hợp đồng với Công ty
TNHH Ba Sắc Cầu Vồng với vai Mây trong dự án phim Vợ ba.
- Căn cứ Khoản 1 và Khoản 2, Điều 19, Chương III, Bộ Luật Lao động 2012 về
Nghĩa vụ cung cấp thông tin trước khi giao kết hợp đồng lao động: Công ty TNHH Ba
Sắc Cầu Vồng đã thực hiện pháp luật (dưới hình thức thi hành pháp luật) khi đã gửi kịch
bản và cảnh báo trước với Trà My và gia đình về nội dung nhạy cảm.
1.2. Vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lý
• Sự kiện pháp lý: Công ty TNHH Ba Sắc Cầu Vồng buộc Trà My phải đóng
các cảnh nhạy cảm, mô phỏng quá trình quan hệ tình dục với diễn viên Lê Vũ Long, các
cảnh để lộ da thịt quá mức khi chỉ mới 12 tuổi. Đây là sự kiện pháp lý hành vi.
Vi phạm hành chính: -
Căn cứ Điều 164 và Điều 165, Mục 1, Chương XI, Bộ Luật lao
động20127 về Sử dụng lao động dưới 15 tuổi và Các công việc và nơi làm việc
cấm sử dụng lao động là người chưa thành niên: Công ty TNHH Ba Sắc Cầu
Vồng đã vi phạm nghiêm trọng trong công tác đảm bảo điều kiện làm việc phù
hợp với lứa tuổi khi cho diễn viên 12 tuổi Trà My đóng các cảnh nhạy cảm, hở
hang, mô phỏng quan hệ tình dục trần trụi. -
Căn cứ Khoản 3, Điều 6, Chương I, Luật Trẻ em 20168 về Các hành
vi bị nghiêm cấm và Điều 25, Mục 1, Chương II, Luật Trẻ em 2016 về Quyền
được bảo vệ để không bị xâm hại tình dục: Công ty TNHH Bà Sắc Cầu Vồng đã
7 Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2012), Bộ Luật lao động, có hiệu lực từ ngày 05/01/2013 đến ngày 01/01/2021.
8 Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2016), Luật Trẻ em, có hiệu lực từ ngày 01/6/2017. lOMoAR cPSD| 45943468 14
dụ dỗ, ép buộc, tiếp tay cho hành vi xâm hại tình dục, bạo lực, lạm dụng, bóc lột
trẻ em khi để Trà My đóng các cảnh nóng kể trên. Khách quan
- Hành vi: Dụ dỗ trẻ em đóng cảnh nhạy cảm, mô phỏng cảnh
quan hệ tình dục (xâm phạm tình dục người dưới 16 tuổi);
- Hậu quả: Ảnh hưởng xấu đến nhân cách và sự phát triển
toàn diện của người chưa thành niên, tạo tiền lệ xấu cho xã hội. Chủ thể
Công ty TNHH Ba Sắc Cầu Vồng (trong đó có đạo diễn
Nguyễn Phương Anh, NSX Trần Thị Bích Ngọc, diễn viên
Lê Vũ Long và các diễn viên, nhân viên khác trong đoàn
phim đã ký hợp đồng với doanh nghiệp sản xuất phim trên). Chủ quan -
Lỗi: Lỗi cố ý trực tiếp; -
Động cơ: Mong muốn sử dụng diễn viên bằng tuổi
nhânvật và quay cảnh nóng chân thật hơn (mà không có diễn viên đóng thế); -
Mục đích: Tạo hiệu ứng tốt như mong muốn. Khách thể
Quan hệ lao động giữa Trà My (với đại diện pháp luật hợp
pháp là mẹ ruột) với Công ty TNHH Ba Sắc Cầu Vồng. -
Căn cứ Điểm c và Điểm d, Khoản 1, Điều 24, Mục 1, Chương I,
Phầnthứ hai, Luật Xử lý vi phạm hành chính 20129 quy định về mức xử phạt liên
quan đến lĩnh vực bảo vệ, chăm sóc trẻ em cho hành vi dụ dỗ, ép buộc trẻ em (Trà
My) thực hiện các cảnh phim nhạy cảm, mô phỏng cảnh quan hệ tình dục của
Công ty TNHH Ba Sắc Cầu Vồng; mức phạt tiền đến 100.000.000 đồng. -
Căn cứ Điều 33, Mục 2, Chương I, Phần thứ hai, Luật Xử lý vi
phạmhành chính 2012 quy định về biện pháp xử lý buộc tiêu huỷ văn hoá phẩm
có nội dung độc hại (phim Vợ ba); Công ty TNHH Ba Sắc Cầu Vồng sau đó đã tự
nguyện dừng phát hành phim ở rạp nội địa, nhưng vẫn lưu hành phim ở nước ngoài.
9 Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2012), Luật Xử lý vi phạm hành chính¸ có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2013. lOMoAR cPSD| 45943468 15 Vi phạm hình sự:
Đặt giả định xét thấy hành vi vi phạm hành chính có dấu hiệu tội phạm, hồ
sơ vụ vi phạm được chuyển cho cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng hình sự. -
Căn cứ Điều 147, Chương XVI, Phần thứ hai, Bộ Luật hình sự 201510
quy định về mức xử phạt tội sử dụng người dưới 16 tuổi vào mục đích khiêu dâm
của Công ty TNHH Ba Sắc Cầu Vồng với hành vi lôi kéo, dụ dỗ, ép buộc người
dưới 16 tuổi (Trà My) trình diễn khiêu dâm; mức phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm,
cấm hành nghề từ 01 năm đến 05 năm. Khách quan -
Hành vi: Lôi kéo, dụ dỗ, ép buộc người dưới 16 tuổi (Trà
My) trình diễn khiêu dâm; -
Hậu quả: Người chưa thành niên bị xâm hại, gây hậu
quảxấu tới sức khoẻ, tinh thần, nhân cách và sự phát triển
toàn diện của người chưa thành niên; tạo tiền lệ xấu cho xã hội. Chủ thể
Công ty TNHH Ba Sắc Cầu Vồng (trong đó có đạo diễn
Nguyễn Phương Anh, NSX Trần Thị Bích Ngọc, diễn viên
Lê Vũ Long và các diễn viên, nhân viên khác trong đoàn
phim đã ký hợp đồng với doanh nghiệp sản xuất phim trên). Chủ quan -
Lỗi: Lỗi cố ý trực tiếp; -
Động cơ: Mong muốn quay cảnh nóng chân thật hơn
(màkhông có diễn viên đóng thế); -
Mục đích: Tạo hiệu ứng chân thật như mong muốn. Khách thể
Quan hệ hình sự giữa Trà My (với đại diện pháp luật hợp
pháp là mẹ ruột)với Công ty TNHH Ba Sắc Cầu Vồng.
Ngoài ra, đoàn phim và nhà sản xuất, Công ty TNHH Ba Sắc Cầu Vồng
cũng đã vi phạm Công ước của Liên hợp quốc về quyền trẻ em tại Điều 32 về Lao
động trẻ em và Điều 34 về Lạm dụng và bóc lột tình dục trẻ em mà Việt Nam đã phê chuẩn năm 1990.
2. Quan hệ hành chính giữa Công ty TNHH Ba Sắc Cầu Vồng với các cơ quan
quản lý nhà nước:
• Sự kiện pháp lý: Trước khi tiến hành quay phim, Công ty TNHH Ba Sắc
Cầu Vồng đã nộp kịch bản cho Cục Điện ảnh duyệt, và sau ba lần thẩm định bởi lOMoAR cPSD| 45943468 16
Hội đồng thẩm định phim cấp trung ương, phim Vợ ba đã được cấp phép sản xuất
và phát hành phim. Đây là sự kiện pháp lý hành vi.
Thành phần của quan hệ: Chủ thể:
- Công ty TNHH Ba Sắc Cầu Vồng;
10 Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2015), Bộ Luật hình sự, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2016.
- Các cơ quan quản lý nhà nước về (Cục Điện ảnh, Bộ Văn hoá,
Thể thao và Du lịch, Hội đồng thẩm định phim cấp trung ương, Cục Trẻ em). Khách thể: -
Đối với Công ty TNHH Ba Sắc Cầu Vồng: mong muốn
đượcsản xuất và phát hành phim, thu lợi nhuận; -
Đối với các cơ quan quản lý nhà nước: thực hiện trách
nhiệmquản lý của nhà nước với điện ảnh. Nội dung:
- Đối với Công ty TNHH Ba Sắc Cầu Vồng:
+ Quyền chủ thể: được đăng ký xét duyệt kịch bản, được cấp
giấy phép theo quy định của pháp luật;
+ Nghĩa vụ pháp lý: thực hiện theo đúng giấy phép, chịu trách
nhiệm trước pháp luật.
- Đối với các cơ quan quản lý nhà nước:
+ Quyền chủ thể: cấp giấy phép phát hành phim theo đúng quy định;
+ Nghĩa vụ pháp lý: thẩm định, giám sát, xử lý vi phạm.
2.1. Thực hiện pháp luật:
• Sự kiện pháp lý: Trước khi tiến hành quay phim, Công ty TNHH Ba Sắc
Cầu Vồng đã nộp kịch bản cho Cục Điện ảnh duyệt10, và sau ba lần thẩm định bởi
Hội đồng thẩm định phim cấp trung ương, phim Vợ ba đã được cấp phép sản xuất và phát hành phim11.
10 Ân Nguyễn, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch yêu cầu kiểm tra việc cấp phép phim 'Vợ ba', VnExpress, tlđd.
11 Tuyết Loan, Phạt hành chính 50 triệu đồng đối với nhà sản xuất phim “Vợ ba”, Nhân Dân, 25/05/2019
(https://nhandan.vn/phat-hanh-chinh-50-trieu-dong-doi-voi-nha-san-xuat-phim-vo-ba-post359636.html). lOMoAR cPSD| 45943468 17 -
Căn cứ Khoản 7, Điều 19, Chương III, Luật Điện ảnh 200612
về Quyền và trách nhiệm của Giám đốc hoặc Tổng giám đốc doanh nghiệp
sản xuất phim, Công ty TNHH Ba Sắc Cầu Vồng đã thực hiện pháp luật
với hành vi đề nghị cấp giấy phép trước khi sản xuất, phổ biến phim. -
Căn cứ Quyết định số 49/2008/QĐ-BVHTTDL13 , được sửa
đổi, bổ sung bởi Thông tư số 12/2015/TT-BVHTTDL15 về Quy chế thẩm
định và cấp giấy phép phổ biến phim, Cục Điện ảnh và Hội đồng thẩm định
phim cấp trung ương đã thực hiện pháp luật với hành vi yêu cầu sửa chữa
và cấp phép sản xuất, phát hành phim theo quy định của pháp luật.
• Sự kiện pháp lý: Thanh tra Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã quyết định
xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa, thể thao, du lịch và quảng cáo
đối với Công ty TNHH Ba Sắc Cầu Vồng đã vi phạm: “thêm làm sai nội dung
phim “Vợ ba” đã được phép phổ biến”14. -
Căn cứ Điểm d, Khoản 3, Điều 4, Nghị định số 158/2013/NĐ-
CP ngày12-11-2013, Thanh tra Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã thực hiện pháp luật
(dưới hình thức áp dụng pháp luật) với hành vi quyết định xử phạt Công ty TNHH
Ba Sắc Cầu Vồng lỗi làm sai lệch nội dung phim, mức phạt tiền là 50.000.000 đồng. -
Căn cứ Khoản 6, Điều 19, Chương III, Luật Điện ảnh 2006 về
Quyền vàtrách nhiệm của Giám đốc hoặc Tổng giám đốc doanh nghiệp sản
xuất phim, Công ty TNHH Ba Sắc Cầu Vồng đã thực hiện pháp luật (dưới
hình thức thi hành pháp luật) về việc chịu trách nhiệm trước pháp luật về
nội dung phim với hành vi nộp tiền phạt 50.000.000 đồng.
2.2. Vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lý
• Sự kiện pháp lý: Bản phim chiếu tại rạp được Công ty TNHH CJ CGV
Việt Nam (đơn vị phát hành phim) phát hành khác với bản phim đã được thẩm
định, cấp phép và lưu chiểu. Công ty TNHH Ba Sắc Cầu Vồng đã thừa nhận những
12 Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2006), Luật Điện ảnh, có hiệu lực thi hành từ ngày
01/01/2007 đến ngày 01/01/2023.
13 Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch (2008), Quyết định số 49/2008/QĐ-BVHTTDL, có hiệu lực thi hành từ ngày 24/7/2008.
14 Tuyết Loan, Phạt hành chính 50 triệu đồng đối với nhà sản xuất phim “Vợ ba”, Nhân Dân, tlđd. lOMoAR cPSD| 45943468 18
nội dung vi phạm và chủ động khắc phục bằng việc ngưng công chiếu bộ phim
bắt đầu từ 18 giờ ngày 20-5-201915.
- Căn cứ Khoản 1, Điều 19, Chương III, Luật Điện ảnh 2006 về Quyền và
trách nhiệm của Giám đốc hoặc Tổng giám đốc doanh nghiệp sản xuất phim, Công
ty TNHH Ba Sắc Cầu Vồng đã vi phạm nghĩa vụ tổ chức thực hiện kinh doanh
theo đúng nội dung đã đăng ký, phát hành khác với bản phim đã được thẩm định, cấp phép và lưu chiểu. Khách quan16
- Hành vi: Phát hành bản phim sai lệch với nội dung đã đăng ký;
- Hậu quả: Phát hành phim có nội dung đồi truỵ, tạo tiền lệ
xấu cho xã hội; một phần làm giảm độ đáng tin cậy của Cục
Điện ảnh và Hội đồng thẩm định phim cấp trung ương. Chủ thể
Công ty TNHH Ba Sắc Cầu Vồng (trong đó Công ty TNHH
CJ CGV Việt Nam là đơn vị phát hành phim). Chủ quan -
Lỗi: Lỗi cố ý trực tiếp; -
Động cơ: Mong muốn công chiếu phần phim đã bị cắt
bỏ,sửa đổi trong quá trình kiểm duyệt mà phía công ty, đạo diễn tâm đắc; -
Mục đích: Phát hành phim mà không có sự cản trở
củaquá trình kiểm duyệt. Khách thể
Quan hệ hành chính giữa Công ty TNHH Ba Sắc Cầu Vồng
với các cơ quan quản lý nhà nước. IV. Kết luận
Tuy sự việc phim Vợ ba sử dụng diễn viên 12 tuổi thủ vai diễn có nhiều
cảnh nhạy cảm, quan hệ tình dục, trang phục hở hang đã từng gây nên nhiều tranh
cãi nhưng sự vào cuộc của các cơ quan chức năng và mức án phạt cuối cùng vẫn
phần nào chưa thoả đáng.
15 Tuyết Loan, Phạt hành chính 50 triệu đồng đối với nhà sản xuất phim “Vợ ba”, Nhân Dân, tlđd.
16 Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch (2015), Thông tư số 12/2015/TT-BVHTTDL, có hiệu lực thi hành từ ngày 15/3/2016. lOMoAR cPSD| 45943468 19
1/ Việc Công ty TNHH Ba Sắc Cầu Vồng sử dụng diễn viên chưa thành niên
đóng cảnh nhạy cảm chưa được quan tâm và xử lý hợp lý. Kể cả phụ huynh, với
vai trò giám hộ, tự nguyện ký vào bản cam kết, đồng ý cho con em mình đóng
cảnh nóng cũng có thể trở thành đối tượng vi phạm Bộ luật Lao động, Luật Trẻ
em17. Vai trò của Cục Trẻ em (trực thuộc Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội)
không được thể hiện dù trước đó đã có văn bản gửi Cục Điện ảnh để làm rõ việc
sử dụng trẻ em đóng cảnh nóng, một số hành động, lời thoại trong phim không
phù hợp với trẻ em, xem xét yếu tố xâm hại trẻ em18 và khẳng định đoàn phim,
nhà sản xuất phạm luật1920.
2/ Trách nhiệm hình sự của Công ty TNHH Ba Sắc Cầu Vồng về hành vi dụ
dỗ, ép buộc người chưa thành niên đóng cảnh nhạy cảm, khiêu dâm, tội dâm ô
cũng đáng được nhắc đến. Tuy nhiên, sự việc kết thúc mà không có bất kỳ thông
cáo chính thức nào từ các cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền.
3/ Sự thiếu sót của Luật Điện ảnh 2006 cũng là lý do khiến cho việc để trẻ
em đóng cảnh nhạy cảm xảy ra mà không gặp bất cứ trở ngại về luật trong lĩnh
vực điện ảnh nào. Luật Điện ảnh chưa hề tính đến trường hợp này nên ngoài việc
đoàn phim xin rút phim khỏi hệ thống rạp chiếu dù đã được Hội đồng kiểm định
cấp trung ương cấp phép.
Trong Luật Điện ảnh 202221, Luật đã quy định chi tiết, cụ thể hơn những nội
dung và hành vi bị cấm trong hoạt động điện ảnh tạo điều kiện thuận lợi cho việc
tuân thủ Luật, cụ thể:
Tại Điều 9, Chương I về Những nội dung và hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động điện ảnh:
1. Nghiêm cấm hoạt động điện ảnh có nội dung sau đây:
i) Thể hiện chi tiết hình ảnh, âm thanh, lời thoại dâm ô, trụy lạc, loạn luân;
k) Vi phạm quyền và lợi ích hợp pháp của trẻ em, người chưa thành niên;
2. Nghiêm cấm thực hiện các hành vi sau đây:
17 Mai Lữ, Nghệ thuật cần đề cao tính nhân văn, Nhân Dân, 26/05/2019 (https://nhandan.vn/nghe-thuat-can-
decao-tinh-nhan-van-post359755.html)
18 Hồng Kiều, Cục Trẻ em đề nghị xem xét yếu tố xâm hại trẻ em trong phim 'Vợ ba', Vietnamplus, 23/05/2019
(https://www.vietnamplus.vn/cuc-tre-em-de-nghi-xem-xet-yeu-to-xam-hai-tre-em-trong-phim-vo- bapost570812.vnp)
19 Văn Duẩn, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung: Để bé gái 13 tuổi đóng phim "Vợ ba" là phạm luật, Người Lao Động,
20 /05/2019 (https://nld.com.vn/van-nghe/bo-truong-dao-ngoc-dung-de-be-gai-13-tuoi-dong-phim-vo-ba-la- lOMoAR cPSD| 45943468 20
c) Thay đổi, làm sai lệch nội dung phim và kết quả phân loại phim đối với
phim đã được cấp Giấy phép phân loại phim hoặc Quyết định phát sóng;
d) Sản xuất, phát hành, phổ biến phim, lưu chiểu, lưu trữ phim không
tuânthủ quy định của Luật này, Luật Sở hữu trí tuệ và quy định khác của pháp luật có liên quan;
Song, những thay đổi, điều chỉnh này vẫn bị xem là trễ, tụt hậu so với thế
giới khi mà vẫn để lọt những trường hợp như Vợ ba sử dụng diễn viên chưa thành
niên đóng phim dành cho người thành niên.
4/ Câu hỏi trách nhiệm được đặt ra với Cục Điện ảnh và Hội đồng Thẩm
định phim cấp trung ương khi mà ngay cả khi “Vợ ba” đã ngừng chiếu, các cơ
quan này đều không có bất cứ câu trả lời nào về những tranh luận cảnh nóng của
diễn viên tuổi 12. Đây không phải lần đầu Cục Điện ảnh và Hội đồng Thẩm định
pham-luat-2019052411282138.htm)
21 Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2022), Luật Điện ảnh, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2023.
phim cấp trung ương để lọt những nội dung trong phim gây bức xúc xã hội. Trước
đây, phim “Điệp vụ Biển Đỏ” có yếu tố chính trị ra rạp rồi lại bị gỡ vội vã sau khi
dư luận phản ứng dữ dội. Nhiều người trong giới nghi ngờ sự hiểu biết pháp luật
của những người trong cơ quan, tổ chức này có hạn chế hoặc là không làm tròn
trách nhiệm được nhà nước giao phó21.
5/ Điều đáng nói hơn cả, sự bênh vực của các đạo diễn kì cựu sau khi phim
buộc phải bị rút khỏi rạp chỉ sau 4 ngày công chiếu đã tạo nên một tiền lệ xấu của
những người nhân danh nghệ thuật mà vi phạm luật pháp, vi phạm đạo đức trầm trọng.
21 Minh Khuê - Yến Anh, “Vợ ba” và câu hỏi trách nhiệm, Người Lao Động, 22/05/2019
(https://nld.com.vn/van-nghe/vo-ba-va-cau-hoi-trach-nhiem-20190521224628972.htm)