lOMoAR cPSD| 47708777
Câu 1. Một nhân viên IT là tác giả của một phần mềm quản lý nhân sự được ưa chuộng, cung
cấp cho nhiều khách hàng, đem lại cho công ty nhiều lợi nhuận. Tuy nhiên, anh ta lại chỉ được
thưởng 1 khoản tiền nhỏ, ngoài ra không được hưởng bất kỳ quyền lợi nào từ việc khai thác
phần mềm đó. Một hôm, anh ta được đích thân tổng giám đốc 1 tập đoàn có thương hiệu lớn
tiếp cận và mời anh ta làm giám đốc Trung tâm khai thác thông tin của tập đoàn. Mọi chế độ
lương thưởng và đãi ngộ đều rất hấp dẫn. Nhưng điều kiện đưa ra là anh ta phải mang về cho
tập đoàn toàn bộ mã nguồn của phần mềm đó.
1. Tình huống trên có vi phạm đạo đức kinh doanh. Vi phạm những vấn đề:
Bóc lột sức lao động. Vì nhân viên đem lại cho công ty nhiều lợi nhuận nhưng công ty
không trả lương xứng đáng. Bóc lột sức lao động trong đạo đức kinh doanh tuyển dụng,
bổ nhiệm, sử dụng người lao động thuộc chức năng quản trị nguồn nhân lực. Cạnh tranh
không lành mạnh. Trong tình huống này cạnh tranh không lành mạnh thể hiện ở hành
vi ăn cắp bí mật thương mại của công ty đối thủ trong quan hệ với đối thủ cạnh tranh. Vì
tập đoàn kia muốn khai thác thông tin từ công ty cũ của nhân viên này. Bí mật thương
mại nhưng chưa xảy ra. Nếu như anh nhân viên mang bộ mã nguồn từ công ty này sang
công ty mới thì nhân viên này vi phạm bí mật thương mại trong quan hệ mới của người lao động.
2. Đối tượng hữu quan: Anh nhân viên IT, công ty cũ của anh ta, tổng giám đốc.
3. Nếu là nhân viên IT có 2 lựa chọn là ở lại và chuyển công ty. Nếu ở lại thì em phải có
ý kiến với công ty cũ về chế độ đối với mình. Có thể nói: “ … nó chưa xứng đáng và
bóc lột lao động nên em không đồng ý…”. Nếu được chọn sang công ty mới thì không
mang bộ mã nguồn mà sẽ nói với công ty mới là anh ta đủ khả năng để lập trình ra
những phần mềm có giá trị tương đương.
Nếu là công ty cũ thì thay đổi chế độ với những nhân viên cống hiến được nhiều kết quả
tốt cho công ty, lương thưởng xứng đáng với những thành tích của nhân viên và để tránh 1 lOMoAR cPSD| 47708777
nhân viên tiết lộ bị mật thương mại thì công ty phải ký thỏa thuận không cạnh tranh với tất cả các nhân viên.
Nếu là tổng giám đốc của tập đoàn mới thì em vẫn có thể mời anh nhân viên này sang
nhưng không được dùng các điều khoản vi phạm về bí mật thương mại để làm điều kiện với nhân viên.
Câu 2. Vào kỳ tuyển dụng năm 201x của ngân hàng A, thông báo trên trang web chính thức,
do Chủ tịch Hội đồng Tuyển dụng - Tổng giám đốc ngân hàng A ký, ghi rõ: “Đối tượng ưu
tiên trong tuyển dụng là: con cán bộ hiện đang công tác tại các chi nhánh, văn phòng đại diện,
các đơn vị thuộc trụ sở chính của A chưa có người con nào làm việc tại A (con đẻ, con dâu,
con rể, con nuôi hợp pháp) được cộng 30 điểm (thang điểm 100); trường hợp có từ hai người
con trở lên tham dự kỳ thi cũng chỉ cộng điểm ưu tiên cho một người con”.
1. Tình huống trên có vi phạm đạo đức kinh doanh . Vi phạm vấn đề:
Phân biệt đối xử trong việc tuyển dụng người lao động thuộc chức năng quản trị nguồn nhân lực.
2. Đối tượng hữu quan: Chủ tịch hội đồng tuyển dụng, các ứng viên ứng tuyển nói
chung, cán bộ hiện đang công tác tại các chi nhánh.
3. Nếu là Chủ tịch hội đồng tuyển dụng. Em sẽ gỡ ngay thông báo này xuống, đưa ra
lời xin lỗi, đính chính và cam kết không có sự phân biệt đối xử và đưa ra thông báo tuyển dụng khác.
Nếu là các đối tượng ứng tuyển. Rút đơn và tuyển vào các ngân hàng khác. Công bố
việc này lên các phương tiện truyền thông, Internet…
Nếu là các cán bộ hiện nay. Tập hợp ý kiến kiến nghị lên Ban Giám Đốc là việc tuyển
dụng có sự ưu tiên như thế thì sẽ khiến cho chất lượng đầu vào nguồn nhân lực không
đảm bảo về điều kiện công việc sau này của ngân hàng. 2 lOMoAR cPSD| 47708777
Câu 3. Chị A đã làm việc tại công ty được 7 năm nay, nhưng chị mới được tăng lương duy
nhất 1 lần, do lương cơ bản tăng theo quy định của Nhà nước. Công việc chị ứng tuyển ban
đầu là kế toán viên, nhưng sau đó, công ty giao thêm cho chị công việc văn thư như photo tài
liệu, chuyển phát và nhận thư, bưu phẩm của công ty. Vì công việc này, đôi khi chị phải đi ra
ngoài để gửi thư, mất thêm chi phí xăng xe điện thoại, nhưng không được công ty trả thêm bất
cứ khoản trợ cấp nào. Hiện nay, công ty lại thay đổi chính sách, áp chỉ tiêu cho mỗi nhân viên,
hàng tháng phải bán được 1 lượng hàng nhất định cho công ty. Bán được hàng thì không có
lương doanh thu. Nhưng không bán được hàng nhân viên lại phải mời người nhà hoặc bỏ tiền
túi ra mua sản phẩm của công ty nếu không muốn bị phạt.
1. Tình huống trên có vi phạm đạo đức kinh doanh . Vi phạm vấn đề:
Bóc lột sức lao động vì làm được 7 năm mà chưa được tang lương, phải làm thêm nhiều
công việc mà không được trả thêm lương hay phụ cấp và bị phạt nếu không đạt doanh thu.
2. Đối tượng hữu quan: Chị A và công ty.
3. Nếu là Chị A. Đề xuất tăng lương, khi giao thêm việc thì phải ý kiến xem có trong hợp
đồng lao động hay không (ý kiến: Nếu thêm việc như vậy thì tôi có được thêm khoản
phụ cấp nào hay không?). Nhờ các tổ chức công đoàn – tổ chức bảo vệ quyền lợi xứng
đáng của Người lao động để họ lên tiếng giúp chị và các nhân viên trong công ty có được
quyền lợi xứng đáng hoặc chị có thể nghỉ việc, chuyển công việc khác.
Nếu là công ty. Công ty chấm dứt tình trạng bóc lột sức lao động: Tăng lương cho người
lao động theo đúng qui định, nếu giao thêm việc cho nhân viên phải có thêm phần lương
hay phụ cấp, không được phạt đối với nhân viên khi không bán được hàng.
Câu 4. Vào những tháng cuối năm 2017, trên 1 trang Facebook cá nhân đã bất ngờ phản ánh
sự việc mua phải khăn lụa của một nhãn hàng nổi tiếng ở Việt Nam, nhưng lại gắn mác “Made 3 lOMoAR cPSD| 47708777
in China”. Báo giới dẫn thông tin cho biết trước đó, Công ty V. (công ty gia đình) đã đặt mua
60 chiếc khăn lụa với giá 644.000 đồng/chiếc tại cửa hàng tại Hàng Gai (Hà Nội) với tổng giá
trị đơn hàng là 38.640.000 đồng. Tuy nhiên, sau khi nhận hàng, công ty phát hiện trong lô hàng
có 1 chiếc khăn vừa có mác “Made in Việt Nam”, vừa có mác “Made in 4 lOMoAR cPSD| 47708777
China”. Công ty cho kiểm tra toàn bộ lô hàng và phát hiện trong số còn lại có nhiều khăn có
dấu hiệu cắt mác tại viền khăn. Sự việc gây chú ý đặc biệt khi chính Chủ tịch Tập đoàn đã lên
tiếng thừa nhận thương hiệu của mình có bán lụa tơ tằm xuất xứ từ Trung Quốc, với tỷ lệ hàng
Trung Quốc/hàng Việt Nam là 50/50, và cho biết ông "cúi đầu xin lỗi" khách hàng.
1. Tình huống trên có vi phạm đạo đức kinh doanh . Vi phạm vấn đề:
Bán hàng lừa gạt, bán hàng phi đạo đức trong chức năng Marketing. Bao gói nhãn
hàng lừa gạt vì bảo khăn VN những sản xuất tại TQ.
2. Đối tượng hữu quan: Công ty B; Chủ tịch tập đoàn; cơ quan chức năng, cục kiểm
định chất lượng, đội thanh tra bên ngành kiểm tra thị trường.
3. Nếu là công ty B thì phải thông báo về việc này và đòi bồi thường. Những người tiêu
dùng phải chú ý hơn về việc lựa chọn mua hàng về nhãn hàng đảm bảo chất lượng.
Nếu là Chủ tịch tập đoàn thì phải thừa nhận; thu hổi, hoàn trả tiền những đơn hàng ;
đối với khách hàng khác thì sẽ thông báo nhận lại số khăn đã bán ra với điều kiện là chưa sử dụng.
Nếu là cơ quan chức năng, cục kiểm định chất lượng, đội thanh tra bên ngành kiểm
tra thị trường thì phải tiến hành tổng kiểm tra sát sao với tất cả nhãn hàng để đảm bảo
không còn tình trạng bán hàng lừa gạt như thế này.
Câu 5. Theo Banolim, tính đến cuối năm 2015 có đến 221 công nhân làm việc tại các nhà máy
của Samsung bị ung thư và bệnh hiếm gặp sau thời gian làm việc cho hãng này, trong đó 75
người đã tử vong. Điển hình nhất là trường hợp con gái của ông Hwang Sang-gi là Yu-mi đã
qua đời năm 2007 ở tuổi 22 sau thời gian làm việc và tiếp xúc với hóa chất tại nhà máy Giheung
thuộc Samsung ở phía nam thủ đô Seoul. Cái chết của cô Yu làm dấy lên sự lo ngại về điều
kiện làm việc của công nhân trong các nhà máy Samsung nói riêng và ngành công nghiệp bán
dẫn Hàn Quốc nói chung. Samsung đã chính thức thừa nhận việc không đảm bảo an toàn cho
môi trường làm việc của các công nhân tại nhà máy bán dẫn của công ty ở Hàn Quốc. Một quỹ 5
Downloaded by Anh Tr?n (trananh1307@gmail.com) lOMoAR cPSD| 47708777
bồi thường trị giá lên đến 85,8 triệu USD đã được công ty Hàn Quốc thành lập nhằm hỗ trợ
cho các nhân viên bị bệnh bạch cầu và một số bệnh hiểm nghèo khác do làm việc trong môi
trường của nhà máy. Một phần của quỹ trên sẽ được gửi tới người lao động và gia đình của họ
nhằm xoa dịu tình hình, số khác sẽ được Samsung đầu tư vào việc thuê các công ty chuyên
nghiệp giúp khảo sát và đưa ra các giải pháp nhằm cải thiện môi trường làm việc của công nhân.
1. Tình huống trên có vi phạm đạo đức kinh doanh . Vi phạm vấn đề:
Vi phạm đạo đức trong bảo vệ Người lao động trong chức năng quản trị nguồn nhân
lực vì công ty đã không đảm bảo điều kiện an toàn nơi làm việc cho người lao động
khiến họ tiếp xúc với hóa chất mắc bệnh ung thư.
2. Đối tượng hữu quan: Công ty Samsung và công nhân.
3. Nếu là công ty Samsung thì phải hỗ trợ, bồi thường, thuê các công ty chuyên nghiệp
khảo sát và đưa ra các giải pháp nhằm bảo vệ môi trường làm việc cho công nhân. Mua
bảo hiểm và tổ chức khám sức khỏe cho người lao động. Có thêm phụ cấp cho họ. Luân
phiên vị trí làm việc cho họ và công ty có thể lắp đặt những thiết bị đo mức độ ô nhiễm
về hóa chất tại nơi làm việc.
Nếu là công nhân thì phải yêu cầu đi khám sức khỏe chuyên sâu, yêu cầu bảo hiểm trợ
cấp và luân phiên công việc.
Câu 6. Mở đầu TVC quảng cáo hạt nêm Maggie 3 ngọt là hình ảnh người đàn ông tan sở đi
vào quán ngồi với những người bạn và ở đó có 1 cô gái rất xinh đẹp đang “liếc mắt đưa tình”
với anh ta. Nhạc vang lên một giọng nói của người phụ nữ được coi là giọng nhân vật vợ cất
lên nhẹ nhàng: “Ai đừng một dạ hai lòng. Đừng chê cơm ngán đừng khen phở dài”. Tiếp đến
là sự giật mình của người đàn ông khi nhìn đồng hồ,anh ta ra về và giọng nói nam vang lên:
“Phở dài là của người ta. Cơm ngon, canh ngọt, mới là vợ anh”. Hai vợ chồng bên nhau hạnh
phúc trong bếp và kết thúc là cả gia đình vui vẻ ăn cơm. 6
Downloaded by Anh Tr?n (trananh1307@gmail.com) lOMoAR cPSD| 47708777
1. Tình huống trên có vi phạm đạo đức kinh doanh . Vi phạm vấn đề:
Quảng cáo khó coi, phi thị hiếu do động chạm đến những vấn đề nhạy cảm. Đó là vấn
đề ngoại tình (vấn đề xã hội đang lên án và có thể bị xử phạt).
2. Đối tượng hữu quan: Maggie; khách hàng, khán giả xem truyền hình; bộ phận quảng cáo.
3. Nếu là giám đốc Maggie thì phải ngừng phát sóng sau đó làm việc với những người
làm quảng cáo này. Nếu như do phòng Marketing của công ty thì yêu cầu họ cần phải
đọc lại tài liệu về đạo đức trong quảng cáo, trưởng phòng phải chặt chẽ hơn trong việc
duyệt quảng cáo. Yêu cầu xây dựng quảng cáo khác văn hóa phù hợp hơn với đạo đức
trong kinh doanh. Nếu như quảng cáo này do 1 công ty ngoài ( do Maggie thuê làm) thì
chấm dứt hợp đồng của công ty đó vì công ty đó đã làm những việc phi đạo đức. Hoặc
có thể yêu cầu họ quay lại quảng cáo khác phù hợp hơn.
Nếu là khách hàng, người xem thì tẩy chay, không xem những quảng cáo này, có ý
kiến trên mạng truyền thông về những quảng cáo phi đạo đức.
Câu 7. 7 tháng sau khi Boeing 737 MAX 8 đi vào hoạt động năm 2017, chuyến bay 610 của Lion
Air, một máy bay Boeing 737 MAX 8 tương đối mới, đã bị rơi vài phút sau khi cất cánh vào ngày
29 tháng 10 năm 2018, làm thiệt mạng 189 hành khách và phi hành đoàn. Chưa đầy 5 tháng sau,
10 tháng 3 năm 2019, chuyến bay 302 của Ethiopian Airlines, cũng là một 737 MAX 8, đã bị rơi
6 phút sau khi cất cánh, toàn bộ 157 hành khách và phi hành đoàn đã không còn ai sống sót. Tổng
cộng 346 người đã thiệt mạng trong cả hai vụ tai nạn thảm khốc. Tròn một năm sau ngày thảm
họa ngành hàng không xảy đến với chuyến bay 610 của hãng Lion Air, CEO của Boeing, Dennis
Muilenberg đã phải ra điều trần trước quốc hội Mỹ, trả lời những câu hỏi của các nhà lập pháp,
của công chúng và các bên có liên quan. Mục đích của cuộc điều trần này chính là để xác định
xem liệu Boeing có lờ đi những lo ngại về an toàn bay, giấu tiệt những lỗi thiết kế nghiêm trọng
không cho các nhà quản lý biết, và thứ ba là liệu Boeing có cố gắng ém nhẹm những điểm sai trái 7 Downloaded by Anh Tr?n (trananh1307@gmail.com) lOMoAR cPSD| 47708777
trong quá trình hoạt động của họ hay không. Trong hai ngày, ông Muilenburg đã phải ngồi trả lời
liên tục gần 9 tiếng đồng hồ với những câu hỏi rất “rát” từ phía nghị viện. 8
Downloaded by Anh Tr?n (trananh1307@gmail.com) lOMoAR cPSD| 47708777
1. Tình huống trên có vi phạm đạo đức kinh doanh . Vi phạm những vấn đề:
Không đảm bảo việc an toàn cho người lao động: cụ thể là cố tình che giấu đi việc
nguy hiểm, lãnh đạo biết việc máy bay 737 MAX 8 có vấn đề.
Đưa sản phẩm không an toàn cho khách hàng trong quan hệ với khách hàng.
2. Đối tượng hữu quan: Boeing; các hãng hàng không; người lao động (phi công, phi hành đoàn).
3. Nếu là Boeing thì phải thu hồi, thông báo với các hãng hàng không là ngừng khai thác
vé máy bay 737 MAX 8 vì nó có lỗi và có khả năng xảy ra tai nạn. Lập đội nghiên cứu
kiểm tra, khắc phục lỗi của máy bay này cho đến khi đảm bảo được máy bay không lỗi
nữa. Sau khi khắc phục được lỗi này thì thông báo cam kết bảo đảm chuyến bay. Nếu là
các hãng hàng không. Khi mua hay thuê máy bay của Boeing thì yêu cầu đầy đủ tất cả
những chứng nhận thông số, kết quả thử nghiệm,… đầy đủ bằng chứng cho việc an toàn
bay. Những vé máy bay 737 MAX 8 này phải tạm dừng khai thác.
Nếu là phi hành đoàn thì phải yêu cầu đầy đủ những kết quả kiểm tra, đánh giá về chất
lượng của máy bay 737 MAX 8 nói chung và tất cả các máy bay khác nói riêng trước mỗi chuyến bay.
Câu 8. Ngày 7 – 7, đoàn thanh tra liên ngành về vệ sinh an toàn thực phẩm bắt đầu tiến hành
kiểm tra tại Công ty Nước giải khát Tipico. • Khi đến kho nguyên liệu, đoàn kiểm tra phát hiện
thấy tất cả nguyên vật liệu mà công ty đang dùng để sản xuất đã hết hạn sử dụng được 3 tháng
so với những hướng dẫn về hạn sử dụng trên các thùng đựng nguyên vật liệu. • Tuy nhiên, ban
lãnh đạo của Tipico đã thanh minh rằng việc sử dụng nguyên vật liệu quá hạn là “bị oan” do
quá trình vận chuyển nguyên vật liệu từ nước ngoài về đã làm hỏng những con số của hạn sử
dụng từ 17 – 08 thành 17 – 03, và số nguyên vật liệu này nếu ngửi bằng mũi thì vẫn còn thơm và chưa bị mốc.
1. Tình huống trên có vi phạm đạo đức kinh doanh . Vi phạm vấn đề:
Đưa sản phẩm không an toàn đến với khách hàng trong quan hệ với khách hàng. 9 Downloaded by Anh Tr?n (trananh1307@gmail.com) lOMoAR cPSD| 47708777
2. Đối tượng hữu quan: Đoàn thanh tra liên ngành, Công ty Nước giải khát Tipico, khách hàng.
3. Nếu là đoàn thanh tra liên ngành thì không chấp nhận những lời giải thích của công
ty Tipico về việc vì vận chuyển mà làm hỏng những con số của HSD và việc kiểm tra
nguyên liệu bằng cách ngửi bằng mũi. Nếu nguyên liệu không hết hạn thì phải có giấy
tờ nhập khẩu, thông tin của lô hàng, phải có NSX và HSD. Và đưa nguyên liệu đi kiểm
định, xét nghiệm chứ không phải ngửi bằng mũi. Và sau vụ Tipico này cần phải kiểm
tra rất cao tất cả những công ty thực phẩm khác.
Đổi với Công ty Tipico. Nếu nguyên liệu còn hạn thì sẽ có giấy tờ và không ngại việc
đem nguyên liệu này đi kiểm nghiệm. Nếu như nguyên liệu hết hạn thì phải tiêu hủy toàn
bộ và nhập nguyên liệu mới.
Nếu là khách hàng thì phải lựa chọn nhà cung cấp đáng tin cậy, kiểm tra HSD trên sản
phẩm luôn tìm hiểu những thông tin hướng dẫn cách kiểm tra hàng giả hay hàng NSX
bị xóa đi, khách hàng nên cập nhật những thông tin để tự kiểm tra. 10
Downloaded by Anh Tr?n (trananh1307@gmail.com)