Trang 1
11. CHIA ĐA THỨC CHO ĐƠN THỨC
I. KIN THỨC CƠ BẢN
Muốn chia đa thức A cho đơn thức B (trường hp các hng t của đa thức A đều chia hết
cho đơn thức B) ta chia mi hng t ca A cho B ri cng các kết qu li vi nhau.
II. BÀI TP T LUN
Bài 1: Làm phép tính chia:
a)
( )
−+
4 3 2 2
6.8 5.8 8 : 8
;
b)
( )
+−
2 5 3 2
5.9 3 2.3 : 3
c)
( )
4 2 3 2
2.3 3 7.3 :3+−
. d)
( )
3 4 5 3
6.2 5.2 2 : 2−+
.
Bài 2: Làm phép tính chia:
a)
( )
32
12 5 :x x x x+−
. b)
( )
4 3 2 2 3 2
3 9 15 :x y x y xy xy−+
.
c)
5 4 4 2 3 3 2 2
11
5 2 :
24
x y z x y z xy z xy z

+−


d)
.
e
( )
( )
33
8 27 : 2 3x y x y−−
. f)
( ) ( ) ( )
6 5 4
5 2 6 2 : 2 2x y x y x y

+ + +

.
Bài 3: Tính giá tr biu thc:
a)
( )
5 3 3 2 4 4 2 2
15 10 20 : 5A x y x y x y x y= +
ti
1; 2.xy= =
b)
( )
( )
2
2
2 4 3 3 2
2 3 6 :B x y x y x y xy

= +


ti
2.xy= =
c)
( )
= +
2 2 3
2
2 4 6 :
3
C x y xy xy xy
ti
1
; 4.
2
xy==
d)

=−


2 5 5 2 2 2
12
:2
33
D x y x y x y
ti
3; 3.xy= =
Bài 4: Tìm s t nhiên n để đa thức A chia hết cho đơn thức B:
a)
2 4 3 3 2
2;
n
A x y x y B x y= + =
.
b)
8 4 2 6 7
5 9 ;
nn
A x y x y B x y= =
.
c)
9 2 10 5 2 3 4
4 10 ; 2
nn
A x y x y z B x y= + =
.
Bài 5:
a)
( )
4 3 2
2.10 6.10 10 :100 +
. b)
( )
2 8 3 2
5.16 4 4.4 : 4+−
.
c)
( )
−+
5 4 3
7.5 8.5 125 : 5
d)
( )
2 2 2 3
3.4 8 3.16 : 2 ;++
Bài 6: Làm phép tính chia:
a)
( )
32
4:x x x x++
. b)
( )
7 6 3 3
8 4 12 : 4x x x x−−
.
Trang 2
c)
( )
4 3 2 2 2 3 2
2 3 2 :x y x y x y x y−+
. d)
( )
2 4 3 3 3 2 2 2
5 4 :x y z xy z xy z xy z+−
.
Bài 7: Tính giá tr biu thc
a)
( )
5 4 3 2 2 3 2
20 10 5 : 5A x y x y x y x y= +
ti
1; 1xy= =
.
b)
( )
2 2 2
1
2 6 : 6 3 18
3
B x y xy xy xy xy y= + = +
ti
1
;1
2
xy= =
.
c)
2 5 5 4 2 2
12
:2
55
C x y x y x y

=−


ti
5; 10xy= =
.
d)
( )
5 4 3 4 2 2 2 2
7 3 2 :D x y z x z x y z x yz= +
ti
1; 1; 2x y z= = =
.
Bài 8: Tìm s t nhiên n để đa thức A chia hết cho đơn thức B.
a)
17 2 3 16 7 3 1 6
13 22 ; 7 .
nn
A x y x y B x y
−+
= + =
b)
5 2 4 3 5 6 2 1
20 10 15 , 3 .
n n n n
A x y x y x y B x y
+
= + =
Bài 9: Làm phép tính chia:
a)
( ) ( ) ( )
5 3 2
16 12 : 4x y x y x y

+ + +

.
b)
( ) ( ) ( )
4 2 2
1
2 2 3 2 : 2
2
x y z y x z x y z

+ + +

.
III. BÀI TP TRC NGHIM
Câu 1: Thương của phép chia
( )
5 3 2 2
3 2 4 : 2x x x x-+
bng
A.
3
3 2 4xx-+
; B.
3
3
2
2
xx-+
; C.
3
3
2
2
xx++
; D.
5 3 2
3
2
2
x x x-+
Câu 2: Thương của phép chia
( ) ( )
4 3 2 2 4
12 4 8 : 4x y x x y x- + - -
bng
A.
22
3 2 x y x y- + -
; B.
4 3 2 2
32x y x x y+-
; C.
22
12 4 2 x y x y- + -
; D.
22
32x y x y-+
Câu3: Thương của phép chia
( )
2 2 3
1
3 2 :
2
xy x y x x
+
æö
-
÷
ç
÷
-
ç
÷
ç
÷
ç
èø
bng
A.
22
31
22
y xy x
-
+-
; B.
22
32y xy x++
; C.
22
6 4 2y xy x- + -
; D.
22
64y xy x-+
Câu 4: Hãy xét xem li giải sau đây là đúng hay sai?
( )
2 2 2 3 2
3 6 12 : 3 4x y x y xy xy xy xy+ - = + -
A. Sai ; B. Đúng
Câu 5:
( )
4 2 2 2 2 2
25 20 3 : 5 5 4 3x y x y x y x y x y- - = - -
A. Sai ; B. Đúng
Trang 3
Câu 6: Giá tr ca biu thc
4 3 2 2 2
15 :5 x y z xy z
ti
1, 10xy= =
2018z =
A. -30. B. 15. C. 25. D. 30.
Câu 7: Điu kin ca
n
để phép chia:
53
:
nn
x y x y
(
n
là s t nhiên) thc hin được là
A.
3n =
. B.
4n =
. C.
5n =
. D.
3;4;5n
.
Câu 8: Tìm điu kin ca t nhiên
n
để phép chia
( )
10 7 5 4
4 : 2
nn
x y xy x y x y−+
là phép chia
hết
A.
0n =
. B.
1n =
. C.
0;1n
. D.
5n =
.
Câu 9:Hãy ghép mi ý ct A vi mt ý cột B để đưc kết qu đúng ?
A
B
a.
( )
3 2 22
2 : 2x x y xy x-+
1.
2
2 4 5xy x- + -
b.
( )
2 3 2 2
15 19 16 : 6xy xy y y+ + +
2.
5 19 8
2 6 3
x xy++
c.
( )
2 2 3
4 8 10 : 2x y x y xy xy- + -
3.
2
13
22
x xy y-+
4.
2
45xy x+-
Câu 10: Điền vào ch trống để đưc kết qu đúng
a)
( )
4 3 2 2
4 3 : 2x x x x- + - =
...............................
b)
( )
2 2 3
6 4 2 :xy x y x+-
............... =
22
32y xy x+-
KT QU - ĐÁP SỐ
II. BÀI TP T LUN
Bài 1: a)
+ =
2
6.8 5.8 1 345
b)
( )
+ =
2 5 3 2
5.9 3 2.3 : 3 66
c)
( )
4 2 3 2 2
2.3 3 7.3 :3 2.3 1 7.3 2.+ = + =
d)
( )
3 4 5 3 2
6.2 5.2 2 : 2 6 5.2 2 0 + = + =
.
Trang 4
Bài 2: a)
( )
3 2 2
12 5 : 12 5.x x x x x x+ = +
b)
( )
4 3 2 2 3 2 3
3 9 25 : 3 9 25x y x y xy xy x y x y + = +
c)
5 4 4 2 3 3 2 2 4 2 3 2
11
5 2 : 20 2 8
24
x y z x y z xy z xy z x y x z yz

+ = +


d)
( ) ( ) ( ) ( )
32
1
3 : 3 9
3
x y x y x y x y

+ = +

e)
( )
( ) ( )
( )
( )
3 3 2 2 2 2
8 27 : 2 3 2 3 4 6 9 : 2 3 4 6 9x y x y x y x xy y x y x xy y = + + = + +
f)
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
6 5 4 2
5
5 2 6 2 : 2 2 2 3 2
2
x y x y x y x y x y

+ + + = + +

Bài 3: a)
= +
3 2 2
A 3x y 2x 4x y
.
Thay
= =x 1; y 2
vào biu thức tính được kết qu
=A 12
.
b)
= +
22
B 4x 3x y 6x
Thay
= = x y 2
vào biu thức tính được kết qu
=B4
.
c)
( )
= + = +
2 2 3 2
2
2 4 6 : 3 6 9
3
C x y xy xy xy xy y
Thay
1
; 4.
2
xy==
vào biu thức tính được kết qu
=−C 144
d)
2 5 5 2 2 2 3 3
1 2 1 1
:2
3 3 6 3
D x y x y x y y x
æö
÷
ç
÷
= - = -
ç
÷
ç
÷
ç
èø
Thay
3; 3.xy= =
vào biu thức tính được kết qu
=
27
D
2
Bài 4: a)
22A B n n
0;1;2nn =
.
b)
4
7
4
27
2
n
A B n
n
4nn =
.
c)
24
10
2,
10 3
3
n
A B n
n
2;3nn =
.
Bài 5: a)
( )
4 3 2 2
2.10 6.10 10 :100 2.10 6 1 205 + = + =
.
b)
( )
2 8 3 4 4
5.16 4 4.4 : 4 5 4 1 260+ = + =
.
c)
( )
+ = + + =
5 4 3
7.5 8.5 125 : 5 7.25 8.5 1 136
d)
( )
+ + =
2 2 2 3
3.4 8 3.16 : 2 110
Bài 6:
a)
( )
3 2 2
4 : 4 1x x x x x x+ + = + +
.
Trang 5
b)
( )
7 6 3 3 4 3
8 4 12 : 4 2 12x x x x x x =
.
c)
( )
4 3 2 2 2 3 2 2 2 2
2 3 2 : 2 3 2x y x y x y x y x y y y + = +
.
d)
( )
2 4 3 3 3 2 2 2 2 2 2
5 4 : 5 4x y z xy z xy z xy z xy z yz z+ = +
.
Bài 7:
a)
( )
5 4 3 2 2 3 2 2 3 2
20 10 5 :5 4 2A x y x y x y x y x y x y= + = +
Thay
1; 1xy= =
vào
A
ta được
7A =
.
b)
( )
2 2 2
1
2 6 : 6 3 18
3
B x y xy xy xy xy y= + = +
. Thay
1
;1
2
xy= =
vào
B
ta được
12B =−
.
b)
2 5 5 4 2 2 3 3 2
1 2 1 1
:2
5 5 10 5
C x y x y x y y x y

= =


. Thay
5; 10xy= =
vào
C
ta được
2600C =
.
c)
( )
5 4 3 4 2 2 2 2 3 3 2 2
7 3 2 : 7 3 2D x y z x z x y z x yz x y z x z y= + = +
. Thay
1; 1; 2x y z= = =
vào
D
ta
đưc
32D =−
.
Bài 8:
a)
MA B 2n 3 6
+16 3n 1
. Giải ra được
=n5
.
b)
+MA B 4 2n; 2n n 1
+6 n 1
. Giải ra được
=n1
.
Bài 9:
a)
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
5 3 2 3
16 12 : 4 4 3x y x y x y x y x y

+ + + = + +

.
b)
( ) ( ) ( ) ( )
4 2 2 2
1
2 2 3 2 : 2 4 2 6
2
x y z y x z x y z x y z

+ + + = + +

.
III. BÀI TP TRC NGHIM.

Preview text:

11. CHIA ĐA THỨC CHO ĐƠN THỨC
I. KIẾN THỨC CƠ BẢN
Muốn chia đa thức A cho đơn thức B (trường hợp các hạng tử của đa thức A đều chia hết
cho đơn thức B) ta chia mỗi hạng tử của A cho B rồi cộng các kết quả lại với nhau.
II. BÀI TẬP TỰ LUẬN
Bài 1: Làm phép tính chia: a) ( 4 6.8 − 3 5.8 + 2 8 ) 2 2 5.9 + 5 3 − 3 2 : 8 ; b) ( 2.3 ) : 3 c) ( 4 2 3 + − ) 2 2.3 3 7.3 : 3 . d) ( 3 4 5 − + ) 3 6.2 5.2 2 : 2 .
Bài 2: Làm phép tính chia: a) ( 3 2
x +12x − 5x): x . b) ( 4 3 2 2 3 x y x y + xy ) 2 3 9 15 : xy .  1  1 3 1 c) 5 4 4 2 3 3 2 2
5x y z + x y z − 2xy z : xy z  
d) ( x y) + 3( x y) : ( x y)  2  4   . 3 6 5 4 e( 3 3
8x − 27 y ) :(2x −3y) .
f) 5( x + 2y) − 6( x + 2y)  : 2( x + 2y)   .
Bài 3: Tính giá trị biểu thức: a) A = ( 5 3 3 2 4 4 x y x y + x y ) 2 2 15 10 20
: 5x y tại x = 1 − ; y = 2. 2 2   b) B = ( 2 x y) 4 3 3 2 2
+ 3x y − 6x y : (xy) = = −   tại x y 2. 2 1 c) C = (− 2 2 2x y + 4xy − 3
6xy ) : xy tại x = ; y = 4. 3 2  1 2  d) D = 2 5 x y −  5 2 x y  2 2
: 2x y tại x = −3; y = 3.  3 3 
Bài 4: Tìm số tự nhiên n để đa thức A chia hết cho đơn thức B: a) 2 4 3 3 2 = + 2 ; n A x y x y B = x y . b) 8 4 2n 6 7 = 5 − 9 ; n A x y
x y B = −x y . c) 9 2n 10 5 2 3n 4
A = 4x y +10x y z ; B = 2x y . Bài 5: a) ( 4 3 2 2 − .10 − 6.10 +10 ):100 . b)( 2 8 3 + − ) 2 5.16 4 4.4 : 4 . c) ( 5 − 4 + ) 3 7.5 8.5 125 : 5 d) ( 2 2 2 + + ) 3 3.4 8 3.16 : 2 ;
Bài 6: Làm phép tính chia: a) ( 3 2
x + 4x + x): x . b) ( 7 6 3
x x x ) 3 8 4 12 : 4x . Trang 1 c) ( 4 3 2 2 2 3
x y x y + x y ) 2 2 3 2 : x y . d) ( 2 4 3 3 3 2 2
x y z + xy z xy z ) 2 5 4 : xy z .
Bài 7: Tính giá trị biểu thức a) A = ( 5 4 3 2 2 3 x y + x y x y ) 2 20 10 5
: 5x y tại x = 1; y = −1 . 1 1 b) B = ( 2 2 2 2
x y + xy − 6xy): xy = 6
xy + 3y −18 tại x = − ; y =1. 3 2  1 2  c) 2 5 5 4 2 2 C =
x y x y : 2x y  
tại x = −5; y = 10 .  5 5  d) D = ( 5 4 3 4 2 2 2
x y z x z + x y z) 2 7 3 2
: x yz tại x = 1
− ; y = 1; z = 2 .
Bài 8: Tìm số tự nhiên n để đa thức A chia hết cho đơn thức B. a) 17 2n−3 16 7 3n+1 6 A = 13 − x y + 22x y ; B = 7 − x y . b) 5 2n 4 3n 5 6 2n n 1 A 20x y 10x y
15x y , B 3x y + = − + = .
Bài 9: Làm phép tính chia: 5 3 2 a) 1
 6(x + y) −12(x + y)  :4(x + y)   . 4 2 1 2
b) 2( x y + 2z) + 3( y x − 2z)  : ( x y + 2z)   . 2
III. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM
Câu 1: Thương của phép chia ( 5 3 2
x - x + x ) 2 3 2 4 : 2x bằng 3 3 3 A. 3 3x - 2x + 4 ; B. 3 x - x + 2 ; C. 3 x + x + 2 ; D. 5 3 2
x - x + 2x 2 2 2
Câu 2: Thương của phép chia ( 4 3 2 2 - x y + x - x y ) ( 4 12 4 8 : - 4x ) bằng A. 2 2
- 3x y + x - 2y ; B. 4 3 2 2
3x y + x - 2x y ; C. 2 2
- 12x y + 4x - 2y ; D. 2 2
3x y - x + 2y æ ö - + 1 ç ÷
Câu3: Thương của phép chia ( 2 2 3
3xy - 2x y x ): ç x÷ ç bằng è 2 ÷÷ø - 3 1 A. 2 2 y + xy - x ; B. 2 2
3y + 2xy + x ; C. 2 2
- 6y + 4xy - 2x ; D. 2 2
6y - 4xy + x 2 2
Câu 4: Hãy xét xem lời giải sau đây là đúng hay sai? ( 2 2 2 3 x y + x y - xy) 2 3 6 12
: 3xy = xy + xy - 4 A. Sai ; B. Đúng Câu 5: ( 4 2 2 2 x y - x y - x y) 2 2 25 20 3
: 5x y = 5x - 4y - 3 A. Sai ; B. Đúng Trang 2
Câu 6: Giá trị của biểu thức 4 3 2 2 2
15x y z : 5xy z tại x = 1, y = −10 và z = 2018 là A. -30. B. 15. C. 25. D. 30.
Câu 7: Điều kiện của n để phép chia: 5 n n 3
x y : x y ( n là số tự nhiên) thực hiện được là A. n = 3 . B. n = 4 . C. n = 5 . D. n 3;4;  5 .
Câu 8: Tìm điều kiện của tự nhiên n để phép chia ( 10 7 5 4 4 − + ):2 n n x y xy x y x y là phép chia hết A. n = 0 . B. n = 1 . C. n 0;  1 . D. n = 5 .
Câu 9:Hãy ghép mỗi ý ở cột A với một ý ở cột B để được kết quả đúng ? A B a. ( 3 2 22
x - 2x y + xy ): 2x 1. 2 - 2xy + 4x - 5 b. ( 2 3 2 xy + xy + + y ) 2 15 19 16 : 6y 5 19 8 2. x + xy + 2 6 3 c. ( 2 2 3
- 4x y + 8x y - 10xy): 2xy 1 3 3. 2 x - xy + y 2 2 4. 2 xy + 4x - 5
Câu 10: Điền vào chỗ trống để được kết quả đúng a) ( 4 3 2
- x + x - x ) 2 4 3
: 2x = ............................... b) ( 2 2 3
6xy + 4x y - 2x ): ............... = 2 2
3y + 2xy - x
KẾT QUẢ - ĐÁP SỐ
II. BÀI TẬP TỰ LUẬN Bài 1: a) 2 6.8 − 5.8 + 1 = 345 b) ( 2 + 5 − 3 ) 2 5.9 3 2.3 : 3 = 66 c) ( 4 2 3 + − ) 2 2 2.3 3 7.3 : 3 = 2.3 +1− 7.3 = 2 − . d) ( 3 4 5 − + ) 3 2 6.2 5.2 2 : 2 = 6 − 5.2 + 2 = 0 . Trang 3 Bài 2: a) ( 3 2 x + x x) 2 12
5 : x = x +12x − 5. b) ( 4 3 2 2 3 x y x y + xy ) 2 3 3 9 25
: xy = 3x y − 9x + 25y  1  1 c) 5 4 4 2 3 3 2 2 4 2 3 2
5x y z + x y z − 2xy z : xy z = 20x y + 2x z −8yz    2  4 3 1 2
d) ( x y) + 3( x y) : ( x y) = 3( x y) + 9   3 e) ( 3 3 x
y ) ( x y) = ( x y)( 2 2
x + xy + y ) ( x y) 2 2 8 27 : 2 3 2 3 4 6 9 : 2 3
= 4x + 6xy + 9y 6 5 4 5 2
f) 5( x + 2y) − 6( x + 2y)  : 2( x + 2y) = ( x + 2y) − 3( x + 2y)   2 Bài 3: a) = 3 − + 2 2 A 3x y 2x 4x y .
Thay x = −1; y = 2 vào biểu thức tính được kết quả A = 12 . b) = 2 + 2 B 4x 3x y − 6x
Thay x = y = −2 vào biểu thức tính được kết quả B = 4 . 2 c) C = (− 2 2 2x y + 4xy − 3
6xy ) : xy = −3xy + 6 − 2 9y 3 1
Thay x = ; y = 4. vào biểu thức tính được kết quả C = −144 2 1 æ 2 ö ç ÷ 1 1 2 5 5 2 2 2 3 3 d) D = ç x y - x y ÷: 2x y = y - x ç è3 3 ÷÷ø 6 3
Thay x = −3; y = 3. vào biểu thức tính được kết quả = 27 D 2
Bài 4: a) A B  2  n n  2 mà n   n = 0;1;  2 . 4  n 7 b) A B  
  n  4 mà n   n = 4 . 2n  7 2 2n  4 10 c) A B    2  n
, mà n   n = 2;  3 . 1  0  3n 3 Bài 5: a) ( 4 3 2 − − + ) 2 2.10 6.10 10 :100 = 2 − .10 − 6 +1 = 2 − 05 . b)( 2 8 3 + − ) 4 4 5.16 4 4.4 : 4 = 5 + 4 −1 = 260 . c) ( 5 − 4 + ) 3 7.5 8.5
125 : 5 = 7.25 + 8.5 + 1 = 136 d) ( 2 + 2 + 2 ) 3 3.4 8 3.16 : 2 = 110 Bài 6: a) ( 3 2
x + x + x) 2 4
: x = x + 4x +1. Trang 4 b) ( 7 6 3 x x x ) 3 4 3 8 4 12
: 4x = 2x x −12 . c) ( 4 3 2 2 2 3
x y x y + x y ) 2 2 2 2 2 3 2
: x y = 2x y − 3y + 2y . d) ( 2 4 3 3 3 2 2
x y z + xy z xy z ) 2 2 2 2 5 4
: xy z = xy z + 5yz − 4z . Bài 7: a) A = ( 5 4 3 2 2 3 x y + x y x y ) 2 2 3 2 20 10 5
: 5x y = 4x y + 2x y
Thay x = 1; y = −1 vào A ta được A = 7 . 1 1 b) B = ( 2 2 2 2
x y + xy − 6xy): xy = 6
xy + 3y −18. Thay x = − ; y =1 vào B ta được B = −12 . 3 2  1 2  1 1 b) 2 5 5 4 2 2 3 3 2 C =
x y x y : 2x y = y x y  
. Thay x = −5; y = 10 vào C ta được C = 2600 .  5 5  10 5 c) D = ( 5 4 3 4 2 2 2
x y z x z + x y z) 2 3 3 2 2 7 3 2
: x yz = 7x y z − 3x z + 2y . Thay x = 1
− ; y = 1; z = 2 vào D ta được D = −32 . Bài 8:
a) AMB  2n − 3  6 và 16  3n + 1 . Giải ra được n = 5 .
b) AMB  4  2n; 2n  n + 1 và 6  n + 1 . Giải ra được n = 1 . Bài 9: 5 3 2 3 a) 1
 6(x + y) −12(x + y)  :4(x + y) = 4(x + y) −3(x + y)   . 4 2 1 2 2
b) 2( x y + 2z) + 3( y x − 2z)  : ( x y + 2z) = 4( x y + 2z) + 6   . 2
III. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM. Trang 5