HỌC VIỆN BÁO TRÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN
KHOA QUAN HỆ CÔNG CHÚNG VÀ QUẢNG CÁO BÀI TẬP TỰ HỌC
MÔN HỌC: QUAN HỆ QUỐC TẾ ĐẠI CƯƠNG
ĐỀ BÀI: TRÌNH BÀY KẾT QUẢ TRIỂN KHAI CHÍNH SÁCH ĐỐI NGOẠI VIỆT
NAM. BÀI HỌC RÚT RA TỪ NHỮNG THÀNH TỰU ĐÓ LÀ GÌ? HÃY ĐỀ XUẤT
GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ CHÍNH SÁCH Giảng viên: TS. Lưu Thúy Hồng Họ và tên sinh viên: Nguyễn Phương Thảo Mã sinh viên: 2256160084 Lớp:
Truyền thông Marketing A2 K42 HÀ NỘI, 2022 MỤC LỤC
I. ........ KẾT QUẢ TRIỂN KHAI CHÍNH SÁCH ĐỐI
NGOẠI VIỆT NAM ..................................................... 3
1. Chính sách đối ngoại là gì? ...................................... 3
2. Chính sách đối ngoại Việt Nam ............................... 4
3. Kết quả triển khai .................................................... 5
II. .... .BÀI HỌC VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU
QUẢ CHÍNH SÁCH .................................................... 7
1. Bài học ....................................................................... 7
2. Đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả chính sách ... 9 I.
KẾT QUẢ TRIỂN KHAI CHÍNH SÁCH ĐỐI NGOẠI VIỆT NAM
1. Chính sách đối ngoại là gì?
Chính sách đối ngoại gồm các mục tiêu, biện pháp mà một quốc gia theo đuổi
thực hiện trong quan hệ với quốc gia hoặc chủ thể khác trong cộng đồng quốc
tế, nhằm mục đích thực hiện những lợi ích quốc gia được xác định trong từng thời kỳ lịch sử.
- Mục tiêu: là kết quả mong đạt được khi thực hiện chính sách đối ngoại.
o Bảo vệ chủ quyền và an ninh quốc gia, công dân, nguồn tài
nguyên thiên nhiên, các giá trị văn hóa tinh thần cũng như các
chuẩn mực giá trị mà quốc gia đó theo đuổi.
o Phát triển kinh tế để xây dựng quốc gia giàu mạnh: phát huy ảnh
hưởng ra bên ngoài, phát triển theo thời gian, theo lĩnh vực,....
- Biện pháp thực hiện: là hệ thống các hoạt động ở nhiều hình thức (an ninh, KT,
chính trị,...), ở nhiều mức độ và cấp độ khác nhau, nhiều chiều (song phương,
đa phương) nhằm thực hiện các mục đích của quốc gia trong quan hệ quốc tế.
o Thông thường thông qua đàm phán, thuyết phục, giao dịch; ngoài
ra cũng có răn đe, đe dọa dùng vũ lực hoặc trực tiếp dùng vũ lực.
o Việc xác định các biện pháp thực hiện chính sách đối ngoại tùy
thuộc vào sức mạnh quốc gia, đối tượng tác động, môi trường khu
vực và quốc tế, thái độ của các chủ thể có liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp.
- Đối tượng tác động: là các quốc gia, các tổ chức quốc tế (các chủ thể quan hệ
quốc tế) có quan hệ trực tiếp hoặc gián tiếp với quốc gia đó.
o Việc xác định đối tượng cần chọn lọc theo thứ tự ưu tiên, gắn với
việc xác định lợi ích quốc gia và các biện pháp thực hiện trong mỗi
giai đoạn; phụ thuộc vào các vấn đề, các lĩnh vực ưu tiên thúc đẩy.
- Các yếu tố tác động đến việc hình thành và vận động của chính sách đối ngoại:
o Yếu tố bên trong: thông qua các chính sách, sách lược của Đảng
cầm quyền và của các tổ chức CT-XH; thông qua cơ quan lập pháp;
thông qua cơ quan hành pháp; và với sự tham gia của nhân dân thông qua dư luận xã hội.
o Yếu tố bên ngoài: là tình hình, sự biến động của các nhân tố địa-
chính trị; địa-kinh tế; địa-chiến lược trong khu vực và trên thế giới trong từng thời kỳ.
- Đặc điểm của chính sách đối ngoại:
o Phản ánh chức năng đối ngoại của quốc gia;
o Chịu tác động trực tiếp của các yếu tố trong nước và bối cảnh bên
ngoài (yếu tố bên trong và bên ngoài);
o Điều chỉnh cho phù hợp với mục tiêu cụ thể của từng thời kỳ, từng
gia đoạn của đất nước và quốc tế;
o Là sản phẩm đa chủ thể; o Có tính kế thừa; o Có tính sáng tạo.
2. Chính sách đối ngoại Việt Nam a. Nội dung
Cách mạng Việt Nam là một bộ phận của Cách mạng thế giới, do đó định
hướng công tác đối ngoại của Đảng và Nhà nước ta không thể tách rời những
biến đổi thế giới, không thể khép kín trong phạm vi quốc gia. Vì vậy, đường lối
đối ngoại của Đảng ta là độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ đối ngoại.
Để thực hiện đường lối đối ngoại, Đảng ta đã đề ra những nguyên tắc sau trong quan hệ quốc tế:
- Tôn trọng độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, không can thiệp vào công
việc nội bộ của nhau, không dùng vũ lực hoặc đe dọa dùng vũ lực.
- Bình đẳng và cùng có lợi.
- Giải quyết các bất đồng và tranh chấp bằng thương lượng hòa bình.
- Làm thất bại mọi âm mưu và hành động gây sức ép, áp đặt và cường quyền.
Ngoài ra, việc chủ động hội nhập kinh tế quốc tế và khu vực cũng được xem
như là một nội dung yêu cầu của lĩnh vực đối ngoại. b. Nhiệm vụ
Đảng ta xác định công tác đối ngoại trong giai đoạn hiện nay như sau:
- Giữ vững môi trường hòa bình, thuận lợi cho đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện
đại hóa đất nước, xây dựng và bảo vệ tổ quốc.
- Bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ đất nước.
- Nâng cao vị thế của đất nước. Góp phần tích cực vào cuộc đấu tranh vì hòa bình,
độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội trên thế giới. c. Chính sách cụ thể
- Củng cố, phát triển quan hệ hợp tác, hữu nghị truyền thống với các nước láng
giềng có chung biên giới.
- Chủ động, tích cực và có trách nhiệm cùng các nước xây dựng Cộng đồng ASEAN vựng mạnh.
- Tăng cường quan hệ với các đối tác, tiếp tục giữ vai trò quan trọng trong các
khuôn khổ hợp tác ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương.
- Phát triển quan hệ với các Đảng cộng sản, công nhân, đảng cánh tả, các đảng
cầm quyền và những đảng khác trên cơ sở đảm bảo lợi ích quốc gia. giữ vững
độc lập, tự chủ, vì hòa bình, hợp tác, hữu nghị và phát triển.
- Mở rộng tham gia các cơ chế, diễn đàn đa phương ở khu vực và thế giới.
- Coi trọng và nâng cao hiệu quả của công tác ngoại giao nhân dân.
Đường lối và quan điểm mở rộng quan hệ đối ngoại, chủ động hội nhập kinh tế quốc tế
của Đảng ta trong giai đoạn hiện nay là sự tiếp tục và phát triển đường lối đối ngoại của
đảng và nhà nước ta từ khi thành lập đến nay. Đố là sự kế tục truyền thống đoàn kết, yêu
hòa bình của dân tộc ta, là sự cụ thể hóa tư tưởng HCM về đoàn kết quốc tế, về kết hợp sức
mạnh dân tộc và sức mạnh thời đại vào điều kiện cụ thể của tình hình quốc tế đầu thế kỷ
XXI nhằm phục vụ cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới, phấn
đấu vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. 3. Kết quả triển khai
a. Mở rộng quan hệ và hội nhập kinh tế quốc tế
Nhìn lại những năm giữa thập kỷ 80 của thế kỷ XX, tình hình thế giới, khu vực và trong
nước có nhiều biến động, chủ nghĩa xã hội trên thế giới lâm vào khủng hoảng sâu sắc.
Trước các sóng gió, Ðảng ta đã đánh giá lại cục diện thế giới để xác định đường lối, chính
sách đối ngoại trong tình hình mới.
Chủ trương đối ngoại của Việt Nam được khẳng định tại Ðại hội VII (1991), theo đó Việt
Nam muốn là bạn, là đối tác với các nước trên thế giới và mở rộng, đa phương hóa quan
hệ kinh tế đối ngoại. Thế giới quan mới về thời đại và cục diện thế giới, đã mở đường, tạo
điều kiện để Việt Nam phá thế bao vây cô lập, phát triển rộng rãi quan hệ đối ngoại. Việt
Nam, đã lần lượt bình thường hóa quan hệ với Trung Quốc năm 1991, với Mỹ năm 1995,
thúc đẩy quan hệ với các nước láng giềng, khu vực, các nước quan trọng trên thế giới và gia nhập ASEAN năm 1995.
Với chủ trương đường lối và quyết sách đúng đắn của Đảng, đất nước đã thoát khỏi khủng
hoảng kinh tế - xã hội, tạo ra tiền đề cần thiết cho giai đoạn phát triển mới của đất nước.
Các xu thế hòa bình, toàn cầu hóa, dân chủ hóa của thời đại ngày càng được củng cố và
tăng cường, là một trong những nước nằm trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương đang
phát triển năng động với tốc độ cao.
Bước đột phá mới là, Việt Nam đã tham gia Hiệp định thương mại tự do ASEAN (AFTA)
và ký Hiệp định thương mại song phương với Mỹ năm 2001, gia nhập một loạt các cơ chế
đa phương quan trọng như Diễn đàn Hợp tác Á - Âu (ASEM) năm 1996, Diễn đàn Hợp tác
Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) năm 1998, Tổ chức Thương mại Thế giới
(WTO) năm 2007. Việt Nam đã đăng cai các hội nghị cấp cao của Cộng đồng các nước có
sử dụng tiếng Pháp (1997), ASEAN (1998), ASEM (2005), APEC (2006), là Ủy viên
không thường trực của Hội đồng Bảo an (HÐBA) Liên Hợp Quốc (LHQ) các nhiệm kỳ
2008 - 2009 và 2020 - 2021, Chủ tịch ASEAN vào các năm 1998, 2010 và 2020…
b. Đưa quan hệ đi vào chiều sâu và hội nhập quốc tế toàn diện
Từ Ðại hội XI (2011) Việt Nam đã nâng tầm từ hội nhập kinh tế sang "chủ động và tích
cực hội nhập quốc tế" một cách toàn diện. Tư duy đối ngoại đa phương có bước chuyển
quan trọng với Chỉ thị 25-CT/TW của Ban Bí thư năm 2018 về đẩy mạnh và nâng tầm đối
ngoại đa phương đến năm 2030, chuyển mạnh từ "tham dự" sang "chủ động tham gia" và
phát huy vai trò "nòng cốt", dẫn dắt của Việt Nam.
Công tác đối ngoại được triển khai ngày càng đồng bộ giữa các "binh chủng" đối ngoại
với các định hướng công tác, phối hợp trong Chỉ thị số 04-CT/TW của Bộ Chính trị năm
2011 về tiếp tục đổi mới và nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại Nhân dân trong tình hình
mới và Chỉ thị số 32-CT/TW của Bộ Chính trị năm 2019 về tăng cường và nâng cao hiệu
quả quan hệ đối ngoại đảng trong tình hình mới.
Hiện nay, Việt Nam đã xây dựng được mạng lưới 30 đối tác chiến lược và đối tác toàn
diện, trong đó có tất cả các nước lớn, 17/20 thành viên G20, toàn bộ các nước ASEAN.
Việt Nam chủ động đàm phán nhiều FTA, trong đó có hai FTA thế hệ mới là Hiệp định
CPTPP, Hiệp định EVFTA và ký Hiệp định RCEP. Việt Nam đã và đang tích cực tham gia
quá trình xây dựng cộng đồng ASEAN, thực hiện sứ mệnh gìn giữ hòa bình (PKO). Chúng
ta cũng đảm nhiệm vai trò Chủ tịch ASEAN 2020 và Ủy viên không thường trực HÐBA LHQ 2020 - 2021…
c. Xây dựng nền ngoại giao toàn diện, hiện đại
Bối cảnh quốc tế và khu vực liên tục biến chuyển nhanh chóng với nhiều yếu tố bất định.
Hòa bình, hợp tác và phát triển, toàn cầu hóa và hội nhập vẫn là xu thế lớn nhưng gặp nhiều
trở ngại, thách thức từ cạnh tranh chiến lược nước lớn và dịch COVID-19. Khu vực châu
Á - Thái Bình Dương có vị trí trọng yếu trên thế giới, là động lực quan trọng của kinh tế
toàn cầu. Song khu vực vẫn tiềm ẩn những nhân tố gây mất ổn định, trong đó có tình hình
Biển Ðông và Mekong. Sau 35 năm đổi mới, thế và lực của Việt Nam đã lớn mạnh. Chính
trị - xã hội ổn định, đồng thời quy mô, tiềm lực, sức cạnh tranh của nền kinh tế được nâng lên.
Để góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển đất nước và triển khai thắng lợi
đường lối đối ngoại Đại hội XIII đã đề ra, theo Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ
Phạm Bình Minh, thời gian tới, cần thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm, là: Xây dựng
nền ngoại giao toàn diện, hiện đại với 3 trụ cột là đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước,
đối ngoại Nhân dân; củng cố tin cậy chính trị, mở rộng và làm sâu sắc hơn quan hệ với các
đối tác, nhất là các nước láng giềng, các đối tác chiến lược, đối tác toàn diện, đối tác quan
trọng và các nước bạn bè truyền thống, trên tinh thần bình đẳng, cùng có lợi, tôn trọng lẫn
nhau và phù hợp với luật pháp quốc tế; triển khai mạnh mẽ, hiệu quả, sáng tạo hơn nữa đối
ngoại đa phương, chủ động, tích cực phát huy vai trò, đóng góp xây dựng, định hình các
thể chế đa phương và trật tự kinh tế - chính trị quốc tế; đặc biệt là ASEAN, LHQ, các cơ
chế hợp tác liên nghị viện quốc tế và khu vực (như AIPA, IPU), APEC, hợp tác Tiểu vùng
Mekong, cũng như trong các vấn đề quốc tế có tầm quan trọng chiến lược, phù hợp với yêu
cầu, khả năng và điều kiện của Việt Nam… II.
BÀI HỌC VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ CHÍNH SÁCH 1. Bài học a. Bài học tích cực
Một là, nhận thức, đánh giá đúng về tình hình thế giới và về quan hệ quốc tế, để đưa ra
đối sách đúng đắn, phục vụ cho công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước. Trong đó, trước
hết là đánh giá cục diện và xu thế phát triển của thế giới. Điều này giúp giải đáp kịp thời
các quan điểm về an ninh và phát triển. Với cục diện và xu thế phát triển của thế giới như
hiện nay, quan hệ quốc tế của Việt Nam phải tranh thủ các nước anh em bầu bạn và dư
luận rộng rãi thế giới, phân hóa hàng ngũ đối phương, làm thất bại âm mưu chống phá Việt Nam.
Bài học có ý nghĩa chiến lược về tư duy đối ngoại nêu trên đã chuyển từ cách tiếp cận các
vấn đề quốc tế và đường lối đối ngoại chủ yếu dựa trên ý thức hệ sang cách tiếp cận sát
thực tế và toàn diện hơn trên cơ sở ngày càng đặt cao đúng mức lợi ích quốc gia dân tộc.
Điều này đặc biệt có ý nghĩa trong quan hệ quốc tế hiện nay, khi nhân tố ý thức hệ không
còn đóng vai trò chi phối quyết định như trước đây, mà ngày càng nổi lên vai trò của nhân
tố lợi ích quốc gia dân tộc. Tuy nhiên, cần phải đặt lợi ích dân tộc trong mối quan hệ và sự
kết hợp hài hòa giữa độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, giữa chủ nghĩa yêu nước chân
chính và chủ nghĩa quốc tế, với mục đích cao nhất là xây dựng nước Việt Nam “dân giàu,
nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”. Đây cũng sẽ là cơ sở cho sự hình thành, phát
triển và triển khai toàn diện đường lối đối ngoại độc lập tự chủ, rộng mở, đa phương hóa,
đa dạng hóa các quan hệ quốc tế mà Đảng ta đã và đang thực hiện.
Đồng thời, đánh giá đúng về quan hệ quốc tế trong hoạt động đối ngoại. Điểm mấu chốt
nhất trên phương diện này là nhận thức rõ sự chuyển dịch lớn trong quan hệ quốc tế, nhất
là quan hệ giữa các nước lớn, từ tình trạng đối đầu gay gắt về chính trị, quân sự, khu biệt
về kinh tế sang vừa đấu tranh, vừa hợp tác trong cùng tồn tại hòa bình. Trong quá trình đấu
tranh bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ ngày nay, việc tiếp tục phát triển đường lối đoàn
kết quốc tế của Đảng ta là vô cùng quan trọng. Bởi lẽ, đường lối đó đã nêu cao ngọn cờ
chính nghĩa, làm cho nhân dân thế giới hiểu rõ quan điểm của nước ta về giải pháp hòa
bình dựa trên luật pháp quốc tế; đồng thời qua đó, tăng cường đoàn kết với nhân dân thế
giới. Đây là xu thế phù hợp với đòi hỏi thực tiễn, thấm đượm tư tưởng ngoại giao Hồ Chí
Minh về “thêm bạn, bớt thù”; đưa đến việc xác lập đường lối đối ngoại của Đảng từ “rộng
mở” đến “đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ” và “là đối tác tin cậy”; thể hiện tinh thần
độc lập tự chủ, sáng tạo, kiên định nguyên tắc và linh hoạt sách lược, gắn kết mục tiêu cách
mạng và định hướng phát triển đất nước với những xu thế phát triển của thời đại.
Hai là, sự kết hợp giữa các lĩnh vực và nhiều kênh đối ngoại nhằm phát huy sức mạnh
tổng hợp trên lĩnh vực đối ngoại, phục vụ sự nghiệp đổi mới thắng lợi.
Sự kết hợp nêu trên tạo thành những cánh tay nối dài của đất nước ra bên ngoài, làm nên
nhiều thành quả trong lịch sử cách mạng nước ta. Bước sang thời kỳ hòa bình, xây dựng
đất nước và hội nhập quốc tế, hoạt động đối ngoại tiếp tục phát triển, mở rộng, đó là: mở
rộng quan hệ với nhiều nước, nhiều đối tác trên cơ sở bình đẳng, cùng có lợi, cùng tồn tại
hòa bình, không phụ thuộc vào sự khác biệt về chế độ chính trị, xã hội; mở rộng quan hệ
hợp tác trên các lĩnh vực chính trị, ngoại giao, kinh tế, văn hóa - xã hội, khoa học - kỹ thuật
và các lĩnh vực khác. Chính sự kết hợp giữa ngoại giao chính trị, ngoại giao quốc phòng,
ngoại giao kinh tế, ngoại giao văn hóa,... thông qua sự phối hợp chặt chẽ của các lực lượng
đối ngoại chính thức của Đảng, Nhà nước và nhân dân, sẽ làm cho quá trình hội nhập quốc
tế của Việt Nam ngày càng phát triển cả bề rộng lẫn chiều sâu, góp phần quan trọng cho
sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. b. Hạn chế
Bên cạnh những kết quả đạt được, quá trình thực hiện đường lối đối ngoại, hội nhập quốc
tế cũng bộc lộ những hạn chế:
Trong quan hệ với các nước, nhất là các nước lớn, chúng ta còn lúng túng, bị động. Chưa
xây dựng được quan hệ lợi ích đan xen, tuỳ thuộc lẫn nhau với các nước lớn.
Một số chủ trương, cơ chế, chính sách chăm được đổi mới so với yêu cầu mở rộng quan
hệ đối ngoại, hội nhập kinh tế quốc tế, hệ thống luật pháp chưa hoàn chỉnh, không đồng bộ
gây khó khăn trong việc thực hiện các cam kết của các tổ chức kinh tế quốc tế.Chưa hình
thành được một kế hoạch tổng thể và dài hạn về hội nhập kinh tế quốc tế và một lộ trình
hợp lý cho việc thực hiện các cam kết,
Doanh nghiệp nước ta hầu hết quy mô nhỏ, yếu kém cả về quản lý và công nghệ; trong
lĩnh vực sản xuất công nghiệp, trình độ trong thiết bị lạc hậu, kết cấu hạ tầng và các ngành
dịch và có chỉ phi cao hơn các nước cho vụ cơ bản phục vụ sản xuất kinh doanh đều kém
phát triển khác trong khu vực.
Đội ngũ cán bộ lĩnh vực đối ngoại nhìn chung chưa đáp ứng được nhu cầu cả về số lượng
lẫn chất lượng. Cán bộ doanh nghiệp ít hiểu biết về luật pháp quốc tế, về kỹ thuật kinh
doanh. Quá trình thực hiện đường lối đối ngoại, hội nhập kinh tế quốc tế từ năm 1986 đến 2008.
Mặc dù còn những hạn chế nhưng thành tựu là cơ bản, có ý nghĩa rất quan trọng góp
phần đưa đất nước ra khỏi khủng hoảng kinh tế xã hội, nền kinh tế Việt Nam có bước phát
triển mới: thế và lực của Việt Nam được nâng cao trên trường quốc tế. Các thành tựu đối
ngoại trong hơn 20 năm qua đã chứng minh đường lối đối ngoại, hội nhập kinh tế quốc tế
của Đảng và Nhà nước trong thời kỳ đổi mới là đúng dẫn và sáng tạo.
2. Đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả chính sách
a. Kế thừa và không ngừng bổ sung, phát triển, hoàn thiện đường lối đối
ngoại độc lập, tự chủ
Trong hơn 35 năm đổi mới vừa qua, kế thừa và phát huy truyền thống đối ngoại vẻ
vang của Dân tộc, nhất là tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Người đặt nền móng cho
nền ngoại giao thời đại Hồ Chí Minh, Đảng ta đã kế thừa và không ngừng bổ sung, phát
triển, hoàn thiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, rộng mở vì hoà bình, hợp tác và phát
triển, thực thi chính sách đối ngoại đa phương hoá, đa dạng hoá, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế.
Đến Đại hội lần thứ XIII của Đảng mới đây, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đã
thống nhất rất cao về nhận thức và quyết tâm "Thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại
độc lập, tự chủ, hoà bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển; đa dạng hoá, đa phương hoá quan
hệ đối ngoại. Bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia - dân tộc trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản
của Hiến chương Liên Hợp Quốc và luật pháp quốc tế, bình đẳng, hợp tác, cùng có lợi. Kết
hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế toàn
diện, sâu rộng; Việt Nam là bạn, là đối tác tin cậy và là thành viên tích cực, có trách nhiệm
trong cộng đồng quốc tế".
b. Kịp thời đổi mới tư duy, có giải pháp thích hợp trong công tác đối ngoại
Thứ nhất là cần tiếp tục thường xuyên theo dõi, nghiên cứu, nắm chắc diễn biến tình
hình để kịp thời đổi mới tư duy và có giải pháp thích hợp trong công tác đối ngoại. Những
diễn biến chính trị nhanh chóng, phức tạp trên thế giới thời gian qua có rất nhiều vấn đề
vượt ra ngoài dự báo thông thường. Nếu chúng ta không tiếp tục đổi mới và không nắm
bắt đúng tình hình thì không theo kịp sự phát triển của thực tiễn. Vấn đề là chúng ta phải
nhạy bén, dám nghĩ, dám làm, có tinh thần chủ động tiến công, dám vượt ra khỏi khuôn
khổ những tư duy cũ, những lĩnh vực quen thuộc để có suy nghĩ và hành động vượt tầm
quốc gia, đạt tới tầm khu vực và quốc tế.
Bên cạnh đó, cần xây dựng vị thế và tâm thế mới của Việt Nam trong ứng xử và xử
lý mối quan hệ với các nước, song phương cũng như đa phương. Thế và lực của nước ta
trên các tiêu chí quan trọng như kinh tế, dân số, quốc phòng và đối ngoại đã khác nhiều
sau 35 năm đổi mới. Đặc biệt, các vấn đề thuộc lợi ích cốt lõi, mang tầm chiến lược của
Việt Nam đòi hỏi nước ta phải thể hiện tiếng nói mạnh mẽ hơn và lập trường đối ngoại tích
cực hơn, trước hết ở trong khu vực. Đồng thời, cũng phải đẩy mạnh đổi mới tư duy, mạnh
dạn đột phá, sáng tạo trong công tác, tìm ra cách làm mới, mở rộng ra các lĩnh vực mới,
tìm kiếm các đối tác mới, hướng đi mới. Đổi mới phải trên cơ sở giữ vững nguyên tắc, chắc
chắn, thận trọng, kiên định mục tiêu và chân thành, khiêm tốn.
Thứ hai, tiếp tục quán triệt sâu sắc và thực hiện đúng đắn đường lối đối ngoại độc
lập, tự chủ, hoà bình, hợp tác và phát triển; đa phương hoá, đa dạng hoá quan hệ, chủ động
và tích cực hội nhập quốc tế sâu rộng, vì lợi ích quốc gia - dân tộc; vừa hợp tác, vừa đấu
tranh, vận dụng đúng đắn quan điểm về "đối tượng", "đối tác"; tăng cường hợp tác, tiếp tục
tạo thế đan xen lợi ích chiến lược giữa nước ta với các nước. Trong đó, mục tiêu bao trùm
là giữ vững môi trường hoà bình, ổn định, thuận lợi cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ
quốc, thực hiện các nhiệm vụ chiến lược về phát triển kinh tế-xã hội; đồng thời kiên quyết,
kiên trì bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, quyền chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và các
lợi ích chính đáng của ta phù hợp với luật pháp quốc tế.
Trong việc bảo đảm môi trường hoà bình, một trong những yêu cầu then chốt là phải
luôn kiên trì, bình tĩnh, sáng suốt, khôn khéo, xử lý đúng đắn các mối quan hệ đối ngoại,
trong đó có vấn đề chủ quyền, lãnh thổ.
Thứ ba, phát huy tối đa mọi yếu tố thuận lợi của đất nước để chủ động, tích cực
tham gia đóng góp, xây dựng, định hình các cơ chế đa phương.
Thứ tư là cần mở rộng và nâng cao hơn nữa hiệu quả các hoạt động đối ngoại, nhất
là hợp tác kinh tế, văn hoá và hợp tác trên lĩnh vực chính trị, an ninh - quốc phòng với các
nước; tiếp tục đưa các mối quan hệ với các đối tác mà nước ta đã có khuôn khổ quan hệ,
trước hết là các nước láng giềng và các nước lớn, đi vào chiều sâu, ổn định, hiệu quả; ưu
tiên duy trì ổn định và giữ đà quan hệ, tăng cường tin cậy chính trị, thúc đẩy hợp tác trên
các lĩnh vực, đồng thời xử lý các khác biệt và vấn đề nảy sinh trên tinh thần hợp tác, hữu
nghị, kiểm soát bất đồng, dựa trên luật pháp quốc tế và thông lệ khu vực.
Nâng cao hiệu quả công tác ngoại giao kinh tế phục vụ phát triển bền vững của đất
nước. Ưu tiên tìm kiếm và mở rộng thị trường cho hàng hoá, dịch vụ và lao động Việt Nam,
thu hút nguồn vốn, công nghệ và kinh nghiệm quản lý, nhất là FDI hướng vào các lĩnh vực
ưu tiên của đất nước.
Tích cực cùng các nước thúc đẩy đàm phán, phê chuẩn và thực hiện các thoả thuận
FTA đa phương; nghiên cứu khả năng tham gia các sáng kiến đa phương trong khu vực về
kết nối kinh tế và phát triển cơ sở hạ tầng; tiến hành đàm phán các FTA song phương thế
hệ mới với các nước, nhất là với các đối tác thương mại lớn. Triển khai toàn diện và mạnh
mẽ hơn nữa công tác người Việt Nam ở nước ngoài theo đúng tinh thần người Việt Nam ở
nước ngoài là máu thịt, là một bộ phận không tách rời và là một nguồn lực quan trọng của
cộng đồng dân tộc Việt Nam. Các cơ quan có trách nhiệm cần tiếp tục hoàn thiện chính
sách, cơ chế, luật pháp, tạo điều kiện thuận lợi để bà con ta tham gia ngày càng tích cực,
sâu rộng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; đồng thời hỗ trợ bà con có địa vị pháp
lý vững chắc để yên tâm hoà hợp, sinh sống, làm việc, học tập, giữ gìn tiếng Việt và bản
sắc văn hoá của Dân tộc ta.
Thứ năm, hết sức coi trọng, nâng cao hơn nữa chất lượng công tác nghiên cứu và
dự báo chiến lược, tập trung đánh giá kỹ các xu hướng vận động trong chính sách và quan
hệ giữa các nước lớn, các nước láng giềng, khu vực, các xu hướng chính trị, kinh tế, văn
hoá-xã hội trên thế giới và khu vực, nhất là trước tác động như vũ bão của cuộc Cách mạng
công nghiệp lần thứ tư, chuyển đổi số, kinh tế số, xã hội số và sự nguy hại của dịch bệnh và biến đổi khí hậu.
Thứ sáu, để hoàn thành được những nhiệm vụ nêu trên, phải đặc biệt chú trọng công
tác xây dựng tổ chức, bộ máy và đào tạo, bồi dưỡng, xây dựng đội ngũ cán bộ, trong đó
liên quan đến nội dung về đào tạo đội ngũ cán bộ. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn
mạnh: “Trước đòi hỏi của tình hình, nhiệm vụ, chúng ta cần tiếp tục coi trọng hơn nữa công
tác đào tạo cán bộ ngoại giao, cán bộ đối ngoại cả về trình độ, năng lực lẫn bả lĩnh chính
trị, đặc biệt là bản lĩnh chính trị. Các đồng chí phải không ngừng rèn luyện vững vàng về
chính trị, luôn tuyệt đối trung thành với lý tưởng của Đảng, với lợi ích của dân tộc, tỉnh táo
trước sự tác động, lôi kéo của các thế lực thù địch, chủ động tích cực phòng ngừa không
để ‘tự diễn biến’, ‘tự chuyển hoá’, vướng vào tham nhũng, tiêu cực. Càng hội nhập sâu với
thế giới, chúng ta càng cần có các nhà ngoại giao, các nhà hoạt động đối ngoại có bản lĩnh
chính trị vững vàng; đủ trình độ, uy tín, phong cách để sánh vai với các nước, bạn bè quốc
tế; toàn tâm, toàn ý phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân”.