Bài tập về nhà Phân biệt Quan hệ pháp luật và xã hội môn Pháp luật đại cương | Trường Đại học Khánh Hoà

BTVN 4 Pháp luật đại cương
Họ và tên: Nguyễn Thị Dung
Câu 1: Phân biệt các cặp quy phạm xã hội sau đây: 1.
Phân biệt quan hệ pháp luật và quan hệ xã hội không phải pháp luật. Hãy
lấy 5 ví dụ tình huống có chứa quan hệ pháp luật và 5 ví dụ tình huống không
chứa quan hệ pháp luật? Tiêu chí Quan hệ pháp luật
Quan hệ xã hội không phải pháp luật Khái niệm
là quan hệ xã hội được quy
là những quan hệ giữa người
phạm pháp luật điều chỉnh,
với người được hình thành
trong đó các bên tham gia quan trong quá trình hoạt động kinh
hệ có các quyền và nghĩa vụ
tế, xã hội, chính trị, pháp
pháp lý được nhà nước đảm bảo luật ,tư tưởng, đạo đức, văn thực hiện hóa,… Yếu tố điều Quy phạm pháp luật
các quy phạm đạo đức, quy chỉnh
phạm xã hội, phong tục tập
quán và đảm bảo thực hiện
bằng dư luận xã hội hoặc biện
pháp đặc thù của các tổ chức. Đặc điểm
-là dạng quan hệ xã hội đặc biệt -Quan hệ xã hội được hình
được điều chỉnh bởi Pháp luật
thành từ tương tác xã hội. - là quan hệ mang tính ý
-Có tính ổn định, bền vững chí
tương đối cho dù thời gian hay
một số điều kiện khác đã thay -
có tính cụ thể, xác định đổi nhất định - có nội dung biểu hiện
- Có tính chuẩn mực, khuôn
thành quyền và nghĩa vụ pháp mẫu
lý cụ thể của các bên tham gia
quan hệ và đảm bảo thực hiện
-Có tính duy lý và hợp lý nhất
quyền, nghĩa vụ của các bên
bằng ý chí của nhà nước. định:
+ Tính duy lý: Quan hệ xã hội
có nguồn gốc từ nhiều lĩnh
vực khác nhau trong đời sống
xã hội ( kinh tế, chính trị, văn hóa,…) + Tính hợp lí: Mang tính tương đối Chủ thể Hai chủ thể: Hai cấp độ: +Cá nhân +Vi mô: Cá nhân xã hội +Pháp nhân
+Vĩ mô: nhóm xã hội, tập đoàn, toàn bộ xã hội. Cấu thành
Chủ thể (cá nhân, pháp nhân),
Mỗi loại hình quan hệ lại có
khách thể và nội dung (quyền
cấu thành khác nhau (không và nghĩa vụ pháp lý)
theo quy tắc hoặc không có)
Các loại hình + Căn cứ vào đối tượng và
+ Quan hệ xã hội sơ cấp quan hệ
phương pháp điều chỉnh có
(mang ít tính xã hội hơn, chủ
quan hệ pháp luật được chia
yếu là quan hệ tình cảm) và
theo các ngành luật, đó là
quan hệ xã hội thứ cấp (quan
quan hệ pháp luật hình sự; hệ mang tính xã hội).
quan hệ pháp luật dân sự;
quan hệ pháp luật hành chính;
+Dựa vào những lĩnh vực cơ
quan hệ pháp luật lao động…
bản của đời sống xã hội, người
ta phân chia thành các loại
+ Căn cứ vào tính xác định của hình: quan hệ kinh tế, quan hệ
thành phần chủ thể: Quan hệ
chính trị, quan hệ văn hoá xã
pháp luật được chia thành quan hội.
hệ pháp luật tương đối (các bên
chủ thể tham gia quan hệ đều
+ Dựa vào vị thế xã hội của
được xác định) và quan hệ pháp các cá nhân, người ta chia
luật tuyệt đối (chỉ xác định bên
thành quan hệ người cùng vị
chủ thể mang quyền, còn bên
thế và quan hệ của những
chủ thể mang nghĩa vụ là bất cứ người khác vị thế (quan cấp chủ thể nào).
trên và cấp dưới, trung ương với địa phương).
+Căn cứ vào tính chất của nghĩa
vụ: Quan hệ pháp luật được chia + Dựa vào tính chất của các
thành quan hệ pháp luật chủ
kiểu quan hệ, người ta có thể
động (nghĩa vụ pháp lý được
chia thành quan hệ vật chất và
thực hiện bằng hành động tích quan hệ tinh thần.
cực, hợp pháp) và quan hệ pháp
luật thụ động (nghĩa vụ pháp lý
được thực hiện bằng việc kiềm
chế không thực hiện một số việc làm nhất định).
+Căn cứ vào cách thức tác động
đến chủ thể tham gia: Quan hệ
pháp luật được chia thành quan
hệ pháp luật điều chỉnh (hình
thành trên cơ sở quy phạm pháp
luật điều chỉnh) và quan hệ
pháp luật bảo vệ (hình thành
trên cơ sở quy phạm pháp luật bảo vệ). -Ví dụ tình huống: Nội dung Quan hệ Pháp luật
Quan hệ xã hội không phải Pháp luật
Sự tranh chấp Sau khi ông H qua đời, ông có
Cô M được hai người đàn ông
viết trong di chúc để lại thửa
yêu say đắm đến mức tranh
ruộng cho anh A nhưng anh B giành nhau.
không đồng ý mà lăm le chiếm
đoạt. Những đứa con của ông
bắt đầu có sự tranh chấp về tài sản được thừa kế.
=>Đây là quan hệ sở hữu tài sản
được điều chỉnh bởi quy định về
thừa kế được quy định tại Chương XXI đến Chương
XXIV Bộ luật Dân sự 2015. =>Cấu thành:
+Chủ thể: anh A và ông H +Khách thể: thửa ruộng Tiền bạc
Tháng 10/2023 bà B có vay của Hôm nay chị T đi chợ thấy
chị T số tiền 350 triệu đồng để
hàng xóm của mình thiếu 10k
hùn vốn kinh doanh. Bà B hẹn
mua đồ nên chị đã cho mượn.
tháng 12/2023 sẽ trả đủ vốn và
lãi là 30 triệu đồng cho chị T.
=>Đây là quan hệ dân sự
được quy định tại Điều 463.
Bộ luật dân sự năm 2015 =>Cấu thành:
+Chủ thể: bà B và chị T
+Khách thể: 350 triệu tiền vay và lãi 35 triệu đồng Môi trường
Tại danh mục các vụ gây ô
Các bạn trẻ mới ngoài 20 tuổi
nhiễm môi trường nổi cộm, sự
đã tập hợp lại để cùng nhau lội
cố môi trường biển miền Trung bùn dọn vệ sinh, thu gom rác
do nước thải công nghiệp của
thải ở nhiều tuyến kênh rạch
Công ty TNHH gang thép Hưng bị ô nhiễm trên địa bàn
Nghiệp Formosa Hà Tĩnh đã TP.HCM, với mong muốn
gây thiêt hại nặng nề về kinh tế, "hồi sinh" những dòng kênh
xã hội và môi trường đặc biệt là xanh, vì một thành phố xanh, ngành thủy sản.
môi trường xanh – sạch – đẹp. Lao động
Bà K mở cửa hàng quần áo và
Chị T bị ốm nên bà K đã nhờ
thuê chị T vừa làm nhân viên
cháu của mình là Y đến trông
vừa quản lý tiền hàng hóa. coi cửa hàng.
Trước khi giao kết hợp đồng lao
động, bà K yêu cầu chị T trung
thực báo cáo thu chi, chịu sự
giám sát của bà K và hứa sẽ chi
trả theo mức lương trong hợp
đồng và lương thưởng trong
những dịp lễ. Cả hai vui vẻ
thống nhất, kí kết hợp đồng lao động.
=>Quan hệ lao động được quy
định tại Điều 7 Bộ luật Lao động 2019. =>Cấu thành:
+Chủ thể: bà K và chị T
+Khách thể: 350 triệu tiền vay và lãi 35 triệu đồng Tình cảm
Anh N và chị M yêu nhau được Sau khi kết hôn, một thời gian
6 năm và quyết định đăng ký
sau anh N đã ngoại tình với
kết hôn theo quy định của pháp chị S luật.
=>Quan hệ hôn nhân được quy
định tại khoản 1 điều 3 của Luật
Hôn nhân và gia đình năm 2014 2.
Trong quá trình sản xuất kinh doanh, Công ty TNHH X đã vi phạm các quy
địnhpháp luật về bảo vệ môi trường nên đã gây ô nhiễm nguồn nước và gây thiệt
hại cho các hộ gia đình khu vực xung quanh. Cơ quan quản lý tài nguyên môi
trường và nhà đất thành phố H đã nhiều lần kiểm tra và yêu cầu công ty phải xử
lý nước thải nhưng công ty không thực hiện.
A. Hãy nêu quan hệ pháp luật có trong tình huống trên?
Trong tình huống trên, có 3 quan hệ pháp luật:
+ Quan hệ pháp luật giữa nhà nước và công ty TNHH X
+ Quan hệ pháp luật giữa công ty TNHH X và Cơ quan quản lí tài nguyên môi
trường và nhà đất thành phố H
+ Quan hệ pháp luật giữa Cơ quan quản lý tài nguyên môi trường và nhà đất thành phố H và người dân
B. Phân tích cấu thành của quan hệ pháp luật đó?
+ Quan hệ pháp luật giữa nhà nước và công ty TNHH X Chủ thể Khách thể Nội dung (Quyền và nghĩa vụ) -Nhà nước: -Nhà nước: -Nhà nước: -Công ty TNHH X Lợi ích kinh tế- chính +có quyền quản lý giám
trịxã hội thông qua đóng góp của công ty cho nền
sát hoạt động hành chính, kinh tế. +có nghĩa vụ: -Công ty TNHH X:
bảo đảm sự bình đẳng Lợi nhuận công ty X
trước pháp luật của các
kiếm được từ hoạt động doanh nghiệp không sản xuất kinh doanh.
phân biệt hình thức sở hữu và thành phần kinh
tế; thừa nhận tính sinh lợi
hợp pháp của hoạt động kinh doanh. công nhận và bảo hộ
quyền sở hữu tài sản, vốn đầu tư, thu nhập, các quyền và lợi ích hợp pháp khác của doanh nghiệp và chủ sở hữu doanh nghiệp. (Điều 5 Luật Doanh nghiệp 2014) -Công ty TNHH X: +Có quyền: tham gia sản xuất kinh doanh. Tự do kinh doanh ngành,
nghề mà luật không cấm. Tự do tìm kiếm thị
trường, khách hàng và ký kết hợp đồng. Chiếm hữu, sử dụng,
định đoạt tài sản của doanh nghiệp. (Theo Điều 8 Luật Doanh nghiệp 2020) +Có nghĩa vụ: đảm bảo môi trường không bị ảnh hưởng
trong quá trình sản xuất.
Tổ chức công tác kế toán,
nộp thuế và thực hiện các nghĩa vụ tài chính khác theo quy định của pháp luật.
Thực hiện đầy đủ, kịp
thời nghĩa vụ về đăng ký doanh nghiệp
Chịu trách nhiệm về tính
trung thực, chính xác của thông tin kê khai trong hồ sơ đăng ký doanh nghiệp và các báo cáo` (Theo Điều 9 Luật Doanh nghiệp 2020)
+ Quan hệ pháp luật giữa công ty TNHH X và Cơ quan quản lí tài nguyên môi
trường và nhà đất thành phố H Chủ thể Khách thể Nội dung (Quyền và nghĩa vụ) - Công ty TNHH X Công ty TNHH X: Lợi -Công ty TNHH X: nhuận công ty X kiếm -Cơ quan quản lí tài
được từ hoạt động sản có quyền tham gia sản nguyên môi trường nhà xuất kinh doanh. xuất kinh doanh, đất thành phố H
có nghĩa vụ đảm bảo môi trường không bị ảnh hưởng trong quá trình sản xuất. -Cơ quan quản lí tài nguyên môi trường và
nhà đất thành phố H: có
quyền giám sát, kiểm tra
các hoạt động sản xuất
ảnh hướng tới môi trường
và xử lí sai phạm nếu có
+ Quan hệ pháp luật giữa Cơ quan quản lý tài nguyên môi trường và nhà đất thành phố H và người dân Chủ thể Khách thể Nội dung (Quyền và nghĩa vụ) -
Cơ quan quản lí tài -Cơ quan quản lí tài -Cơ quan quản lí tài nguyên môi trường và nguyên môi trường và nguyên môi trường và nhà đất thành phố H
nhà đất thành phố H: bảo nhà đất thành phố H: có - Người dân đảm lợi ích có nguồn quyền giám sát, kiểm
nước sạch cho người dân, tra các hoạt động sản
lợi ích khi hoàn thành tốt xuất ảnh hướng tới môi nhiệm vụ được giao trường và xử lí sai phạm ( khen thưởng).
nếu có. -Người dân: có
- Người dân: Lợi ích khi quyền bảo vệ quyền lợi sống trong môi trường
của bản thân, có nghĩa vụ xanh sạch (cụ thể là tố giác hành vi trái nguồn nước sạch không pháp luật của công ty bị ô nhiễm) TNHH X.