Bài tiểu luận Tín ngưỡng sùng bái con người môn Cơ sở văn hóa Việt Nam | Đại học Văn Lang

Bài tiểu luận Tín ngưỡng sùng bái con người môn Cơ sở văn hóa Việt Nam | Đại học Văn Lang  giúp sinh viên tham khảo, ôn luyện và phục vụ nhu cầu học tập của mình cụ thể là có định hướng, ôn tập, nắm vững kiến thức môn học và làm bài tốt trong những bài kiểm tra, bài tiểu luận, bài tập kết thúc học phần, từ đó học tập tốt và có kết quả cao cũng như có thể vận dụng tốt những kiến thức mình đã học

Họ và tên : Đinh Trần Nhật Nam
MSSV : 2272202040225
BÀI TIỂU LUẬN
TÍN NGƯỠNG SÙNG BÁI CON NGƯỜI
Hồn và Vía
Con người có cả cái vật chất và cái tinh thần. Vật chất là hữu hình còn tinh thần là
vô hình. Người xưa đã thần thánh hóa tinh thần thành khái niệm "linh hồn" vì nó trừu
tượng và khó hiểu. Người Việt và một số dân tộc khác ở Đông Nam Á chia linh hồn
thành hai phần: hồn và vía. Mặc dù người Việt tin rằng con người chỉ có ba hồn, nhưng
nam có 7 vía và nữ có 9 vía.
Hồn vía được tạo ra bởi trí tuệ bình dân với những con số ước lệ 3-7-9. Đây là một
sản phẩm của truyền thống ưu tiên các con số của người Việt. Tuy nhiên, ngày càng có
nhiều cách để giải thích các khái niệm và con số này. Theo đó, vía là nơi có thể tiếp xúc
với môi trường xung quanh. Trên mặt một người đàn ông có bảy vía, bao gồm miệng, hai
lỗ mũi, hai lỗ mắt và hai tai. Phụ nữ còn có hai vía điều khiển nơi sinh đẻ và nơi cho con
bú. Giải thích uyên bác cho biết ba hồn bao gồm tinh, khí và thần. Sự tinh anh trong nhận
thức là do các quan năng và vía mang lại. Cơ thể sử dụng khí lực để hoạt động. Sự sống
tổng thể là thần thái. Do đó, chuỗi xích từ xác đến vía, từ vía đến tinh, từ tinh đến khí và
cuối cùng là thần, có mức độ trừu tượng và tầm quan trọng tăng dần.
Người xưa sử dụng từ "hồn vía" để mô tả các hiện tượng như con nít đau bệnh, ngủ
mê, ngất, chết, v.v. Thể xác ảnh hưởng đến hồn và cả vía: có những người lành vía, dữ
vía, yếu vía, cứng vía, yếu bóng vía v.v. Vì vậy, khi gặp ai đó có vía độc, họ phải đốt vía
( đốt phong long ), trừ vía, giải vía và khi họ chết, vía tiêu tan trong thể xác. Hồn trừu
tượng hơn nên được coi là không liên quan đến thể xác. Nhiều người trong lịch sử đã giải
thích hiện tượng ngủ mê bằng cách nói rằng những người trong thời kỳ hồn lâm đã từ bỏ
thể xác của họ để đi chu du. Nhân sự gọi hồn và hú hồn liên tục khi bị bệnh nặng, ngất đi.
Hồn của một vừa người đã qua đời có thể được nhập vào xác của một người khác. Điều
này dẫn đến chuyện Hồn Trương Ba, da hàng thịt, được mô tả trong truyện cổ tích. Hồn
tách ra khỏi xác khi chết.
Theo triết lý âm dương, hồn chuyển từ cõi Dương (Dương gian, Dương thế) sang
cõi Âm (Âm ti, Âm phủ) sau khi cơ thể mất đi sự sống. Đó là một thế giới khác. Ở
khuvực như Đông Nam Á có mạng lưới sông ngòi chằng chịt này thì "thế giới bên kia"
cũng là nơi sông nước ngăn cách chúng ta bằng chín suối—con số ước tính là 9 ( số lẻ
biểu thị cho số nhiều) . Để đến đó, chúng ta phải đi bằng thuyền. Thời Đông Sơn, người
chết được chôn trong những quan tài được đẽo theo hình thuyền bằng thân cây. Ở vùng
đồng bằng Bắc Bộ và duyên hải Trung Bộ, người ta thực hiện nghi lễ được gọi là "chèo
đưa linh", trong đó các bà múa điệu chèo đò và hát những câu tiễn để đưa linh hồn người
chết đến chín suối.
Thờ cúng Tổ tiên
Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên bắt nguồn từ niềm tin rằng người chết đến thăm tổ tiên nơi chín
suối và niềm tin rằng ông bà tổ tiên vẫn thường xuyên đến thăm con cháu của họ. Nó được
tìm ở nhiều dân tộc ở Đông Nam Á nhưng theo nhà dân tộc học người Nga G. G. thấy
Theo Stratanovich, nó phổ biến hơn cả ở người Việt. Người Việt đặt bàn thờ tổ tiên trong
nhà, ngay cả những gia đình không tin thần thánh cũng làm như vậy. Miền Nam gọi nó là
Đạo Ông Bà.
Bàn thờ Gia tiên Nam bộ ( nguồn fb nghệ sĩ Hữu Châu )
Mặc dù người phương Tây đánh giá cao ngày sinh và thờ cúng tổ tiên, nhưng người
Việt Nam đánh giá cao việc cúng giỗ vào ngày mất, còn được gọi là kị nhật, bởi vì người
ta tin rằng đó là ngày những người chết đi vào cõi vĩnh hằng. Ngoài ngày giỗ, việc cúng
tổ tiên cũng được thực hiện thường xuyên vào các ngày sóc vọng (như ngày mùng một,
ngày rằm) và các dịp lễ tết, cũng như bất kỳ thời điểm nào trong nhà có việc: để báo cáo
tổ tiên ( thành gia lập thất, xây nhà, đi xa, thi cử, khai trương…) . Bàn thờ tổ tiên thường
được đặt ở vị trí trang trọng nhất trong gian giữa. Người Việt cúng tổ tiên bằng đồ ăn, đồ
dùng, tiền nong (làm bằng giấy, được gọi là vàng mã, đồ mã) vì họ tin rằng dương sao âm
vậy. Hương hoa và trà rượu đi kèm với trang phục. Mặc dù bạn có thể thấy rượu (rượu
gạo) hay không, nhưng li nước lã không thể thiếu. Nhất thiết có, vì nó đơn giản nhất, nhà
nào, lúc nào cũng sẵn; nhất thiết có, còn vì ý nghĩa triết lí: nước là thứ quý nhất (sau đất)
của dân nông nghiệp lúa nước. Sau khi tàn tuần hương, đồ vàng mã được đem đốt, chén
rượu cúng đem rót xuống đống tàn vàng – có như vậy người chết mới nhận được đồ cúng
tế. Hương khói bay lên trời, nước (rượu) hòa với lửa mà thấm xuống đất – trước mắt ta là
một sự hòa quyện lửa – nước (âm dương) và trời – đất – nước (tam tài) mang tính triết lí
sâu sắc !
| 1/3

Preview text:

Họ và tên : Đinh Trần Nhật Nam MSSV : 2272202040225 BÀI TIỂU LUẬN
TÍN NGƯỠNG SÙNG BÁI CON NGƯỜIHồn và Vía
Con người có cả cái vật chất và cái tinh thần. Vật chất là hữu hình còn tinh thần là
vô hình. Người xưa đã thần thánh hóa tinh thần thành khái niệm "linh hồn" vì nó trừu
tượng và khó hiểu. Người Việt và một số dân tộc khác ở Đông Nam Á chia linh hồn
thành hai phần: hồn và vía. Mặc dù người Việt tin rằng con người chỉ có ba hồn, nhưng
nam có 7 vía và nữ có 9 vía.
Hồn vía được tạo ra bởi trí tuệ bình dân với những con số ước lệ 3-7-9. Đây là một
sản phẩm của truyền thống ưu tiên các con số của người Việt. Tuy nhiên, ngày càng có
nhiều cách để giải thích các khái niệm và con số này. Theo đó, vía là nơi có thể tiếp xúc
với môi trường xung quanh. Trên mặt một người đàn ông có bảy vía, bao gồm miệng, hai
lỗ mũi, hai lỗ mắt và hai tai. Phụ nữ còn có hai vía điều khiển nơi sinh đẻ và nơi cho con
bú. Giải thích uyên bác cho biết ba hồn bao gồm tinh, khí và thần. Sự tinh anh trong nhận
thức là do các quan năng và vía mang lại. Cơ thể sử dụng khí lực để hoạt động. Sự sống
tổng thể là thần thái. Do đó, chuỗi xích từ xác đến vía, từ vía đến tinh, từ tinh đến khí và
cuối cùng là thần, có mức độ trừu tượng và tầm quan trọng tăng dần.
Người xưa sử dụng từ "hồn vía" để mô tả các hiện tượng như con nít đau bệnh, ngủ
mê, ngất, chết, v.v. Thể xác ảnh hưởng đến hồn và cả vía: có những người lành vía, dữ
vía, yếu vía, cứng vía, yếu bóng vía v.v. Vì vậy, khi gặp ai đó có vía độc, họ phải đốt vía
( đốt phong long ), trừ vía, giải vía và khi họ chết, vía tiêu tan trong thể xác. Hồn trừu
tượng hơn nên được coi là không liên quan đến thể xác. Nhiều người trong lịch sử đã giải
thích hiện tượng ngủ mê bằng cách nói rằng những người trong thời kỳ hồn lâm đã từ bỏ
thể xác của họ để đi chu du. Nhân sự gọi hồn và hú hồn liên tục khi bị bệnh nặng, ngất đi.
Hồn của một vừa người đã qua đời có thể được nhập vào xác của một người khác. Điều
này dẫn đến chuyện Hồn Trương Ba, da hàng thịt, được mô tả trong truyện cổ tích. Hồn
tách ra khỏi xác khi chết.
Theo triết lý âm dương, hồn chuyển từ cõi Dương (Dương gian, Dương thế) sang
cõi Âm (Âm ti, Âm phủ) sau khi cơ thể mất đi sự sống. Đó là một thế giới khác. Ở
khuvực như Đông Nam Á có mạng lưới sông ngòi chằng chịt này thì "thế giới bên kia"
cũng là nơi sông nước ngăn cách chúng ta bằng chín suối—con số ước tính là 9 ( số lẻ
biểu thị cho số nhiều) . Để đến đó, chúng ta phải đi bằng thuyền. Thời Đông Sơn, người
chết được chôn trong những quan tài được đẽo theo hình thuyền bằng thân cây. Ở vùng
đồng bằng Bắc Bộ và duyên hải Trung Bộ, người ta thực hiện nghi lễ được gọi là "chèo
đưa linh", trong đó các bà múa điệu chèo đò và hát những câu tiễn để đưa linh hồn người chết đến chín suối.
Thờ cúng Tổ tiên
Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên bắt nguồn từ niềm tin rằng người chết đến thăm tổ tiên nơi chín
suối và niềm tin rằng ông bà tổ tiên vẫn thường xuyên đến thăm con cháu của họ. Nó được
tìm thấy ở nhiều dân tộc ở Đông Nam Á nhưng theo nhà dân tộc học người Nga G. G.
Theo Stratanovich, nó phổ biến hơn cả ở người Việt. Người Việt đặt bàn thờ tổ tiên trong
nhà, ngay cả những gia đình không tin thần thánh cũng làm như vậy. Miền Nam gọi nó là Đạo Ông Bà.
Bàn thờ Gia tiên Nam bộ ( nguồn fb nghệ sĩ Hữu Châu )
Mặc dù người phương Tây đánh giá cao ngày sinh và thờ cúng tổ tiên, nhưng người
Việt Nam đánh giá cao việc cúng giỗ vào ngày mất, còn được gọi là kị nhật, bởi vì người
ta tin rằng đó là ngày những người chết đi vào cõi vĩnh hằng. Ngoài ngày giỗ, việc cúng
tổ tiên cũng được thực hiện thường xuyên vào các ngày sóc vọng (như ngày mùng một,
ngày rằm) và các dịp lễ tết, cũng như bất kỳ thời điểm nào trong nhà có việc: để báo cáo
tổ tiên ( thành gia lập thất, xây nhà, đi xa, thi cử, khai trương…) . Bàn thờ tổ tiên thường
được đặt ở vị trí trang trọng nhất trong gian giữa. Người Việt cúng tổ tiên bằng đồ ăn, đồ
dùng, tiền nong (làm bằng giấy, được gọi là vàng mã, đồ mã) vì họ tin rằng dương sao âm
vậy. Hương hoa và trà rượu đi kèm với trang phục. Mặc dù bạn có thể thấy rượu (rượu
gạo) hay không, nhưng li nước lã không thể thiếu. Nhất thiết có, vì nó đơn giản nhất, nhà
nào, lúc nào cũng sẵn; nhất thiết có, còn vì ý nghĩa triết lí: nước là thứ quý nhất (sau đất)
của dân nông nghiệp lúa nước. Sau khi tàn tuần hương, đồ vàng mã được đem đốt, chén
rượu cúng đem rót xuống đống tàn vàng – có như vậy người chết mới nhận được đồ cúng
tế. Hương khói bay lên trời, nước (rượu) hòa với lửa mà thấm xuống đất – trước mắt ta là
một sự hòa quyện lửa – nước (âm dương) và trời – đất – nước (tam tài) mang tính triết lí sâu sắc !