Bản chất và biểu hiện của lợi ích kinh tế Môn Kinh tế chính trị | Trường đại học Mở Hà Nội

lOMoAR cPSD| 48641284
1.2 Bản chất và biểu hiện của lợi ích kinh tế
1.2.1 Bản chất của biểu hiện kinh tế
Ví dụ: Về hoạt động đánh bắt thủy hải sản của ngư dân. Đây là một hoạt động sản xuất
xã hội, lúc đó, để có thể có được lợi ích kinh tế là sản lượng thủy hải sản, bản thân ngư
dân phải gắn với các mối quan hệ nhiều các chủ thể kinh tế khác trong xã hội như; tham
gia như hiệp hội thuyền cá, như ngân hàng chính sách để vay vốn mua trang thiết bị,
liên kết với các doanh nghiệp thu mua thủy, hải sản, các chợ đầu mối…. Dù các chủ thể
kinh tế có khác nhau về tính chất công
việc, nhưng động cơ hợp tác của họ đều hướng tới lợi ích kinh tế.
Chính vì vậy, về mặt bản chất lợi ích kinh tế sẽ phản ánh mục đích và động cơ của các
quan hệ giữa các chủ thể trong nền sản xuất xã hội.
Tuy nhiên, lợi ích kinh tế ở mỗi giai
đoạn sẽ phản ánh bản chất xã hội
trong từng giai đoạn lịch sử. Các thành
viên trong xã hội xác lập các quan hệ
kinh tế với nhau vì trong quan hệ đó hàm
chứa những lợi ích kinh tế mà họ có thể có được. Về khía cạnh này, Ph. Ăngghen viết:
“ Những quan hệ kinh tế của một xã hội nhất định nào đó biểu hiện trước hết dưới lOMoAR cPSD| 48641284
hình thức lợi ích”. Các quan hệ xã hội luôn mang tính lịch sử, do vậy, lợi ích kinh tế
trong mỗi giai đoạn cũng phản ánh bản chất xã hội của giai đoạn lịch sử đó.
Ví dụ: Cũng trong hoạt động đánh bắt
cá, nhưng mối quan hệ xã hội hoạt
động đánh bắt cá thời bao cấp khác với
thời kinh tế thị trường. Trước kia,
trong thời bao cấp, khi xóa bỏ thành
phần kinh tế tư nhân, chúng ta chỉ thấy
các hợp tác xã đánh bắt cá dựa trên sở
hữu tập thể về tư liệu sản xuất thôi.
Thủy hải sản đánh bắt được, nhà
nước sẽ thu mua theo giá quy định,
và phân phối bao cấp lại cho xã hội.
Lợi ích kinh tế tư nhân gắn liền với
lợi ích kinh tế tập thể. Điều này,
không tạo động lực cho người lao
động, bởi họ không được hưởng
trực tiếp lợi ích kinh tế do chính hoạt động lao động của họ tạo ra.
Nhưng khi chuyển sang nền Kinh tế thị trường, đã xuất hiện nhiều hình thức sản xuất
tư nhân mới xuất hiện như các tàu cá tư nhân, các tổ chức tín dụng tư nhân, các công
ty tư nhân chế biến thủy hải sản … Các chủ thể
kinh tế này có lợi ích kinh tế riêng, độc lập, không giống như “lợi ích tập thể” trong thời
bao cấp trước kia. Rõ ràng, trong từng giai đoạn lịch sử cụ thể thì lợi ích kinh tế sẽ phản
ánh bản chất của xã hội ở giai đoạn đó. lOMoAR cPSD| 48641284
1.2.2 Biểu hiện của lợi ích kinh tế
Về mặt biểu hiện của lợi ích kinh tế, ta thấy
rằng gắn với mỗi chủ thể kinh tế khác nhau
là những lợi ích kinh tế cũng khác nhau. Tất
nhiên, với mỗi cá nhân, trong các mối quan
hệ xã hội tổng hợp gắn với con người đó,
mặc dù có khi thực hiện hoạt động kinh tế,
trong nhất thời, không phải luôn đặt
mục tiêu lợi ích vật chất lên hàng
đầu. Song, về lâu dài, đã tham gia
vào hoạt động kinh tế thì lợi ích kinh
tế là lợi ích quyết định. Nếu không
thấy được vai trò này của lợi ích kinh
tế sẽ làm suy giảm động lực hoạt động của cá nhân.
Nghiên cứu về sự phân phối giá trị thặng dư trong nền sản xuất tư bản chủ nghĩa cho
ta thấy, mỗi chủ thể tham gia vào quá tình phân phối giá trị thặng dư đó, với vai trò
của mình mà có được những lợi ích tương ứng. Đây
chính là nguyên tắc đảm bảo lợi ích phù hợp với vai trò của các chủ thể.
Khi đề cập tới phạm trù lợi ích kinh tế có nghãi hàm ý rằng, lợi ích kinh tế đó được xác
lập trong quan hệ nào, vai trò của các chủ thể trong quan hệ đó thể hiện biểu hiện của
chủ thể đó như thế nào.
Ví dụ : Trong doanh nghiệp chẳng hạn, lợi ích kinh tế của chủ doanh nghiệp chính là
lợi nhuận, lợi ích kinh tế của người lao
động là tiền công, hay như ích kinh tế của
ngân hàng cho doanh nghiệp vay là lợi
tức… Các bạn lưu ý rằng, lợi ích kinh tế
của các chủ thể sẽ do quan hệ sở hữu tư lOMoAR cPSD| 48641284
liệu sản xuất quyết định. Người chủ doanh nghiệp là người sở hữu tư liệu sản xuất (
như vốn, công nghệ…), nên lợi ích kinh tế của ông ta sẽ phải khác với những người
làm thuê chỉ sở hữu sức lao động. Như vậy, lợi ích kinh tế sẽ được xác lập căn cứ vào
vị trí, vai trò của các chủ thể biểu hiện như thế nào: họ là người chủ sở hữu, người
quản lý hay người làm thuê, ai là người thụ hưởng lợi ích, quyền hạn... Biểu hiện rõ
nhất mà các bạn thường thấy đó là mức thu nhập của chủ tịch hội đồng quản trị, của
giám đốc điều hành, và của nhân viên sẽ không giống nhau.
Trong nền kinh tế thị trường, ở đâu có hoạt động sản xuất kinh tế, lao động, ở đó
có quan hệ lợi ích và lợi ích kinh tế
Giáo trình kinh tế chính trị Mác – Lênin
Bản chất và vai trò của lợi ích kinh tế trong nền kinh tế thị trường là gì? (giasuglory.edu.vn)
Lợi ích kinh tế là gì? Bản chất và Vai trò - LyTuong.net
Bản chất của lợi ích kinh tế - Bản chất của lợi ích kinh tế: lợi ích kinh tế phản ánh mục đích và - Studocu
I.2.Bản chất và biểu hiện của lợi ích kinh tế - Kinh tế chính trị Mác-Lênin, Viện đào tạo Chất lượng - Studocu CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
Câu 1: Đâu lợi ích kinh tế của chủ doanh nghiệp?
A. Thu nhập của người lao động B. Lợi nhuận C. Vốn đầu tư D. Cổ phiếu lOMoAR cPSD| 48641284 Câu 2: Lợi ích kinh tế:
I. Không gắn liền với nhu cầu vật chất
II. Phản ánh mối quan hệ giữa con người và con người trong hoạt động để tạo ra của cải vật chất cho mình
III. Quyết định quan hệ sản xuất
IV. Thu được khi thực hiện các hoạt động kinh tế của con người
Trong các phát biểu trên, phát biểu nào đúng? A.II, IV B. II, III, IV C. I, III D. Cả 4 phát biểu
Câu 3: Lợi ích kinh tế của người sử dụng lao động được thể hiện ở :
A.Lợi nhuận thu được trong quá trình kinh doanh
B. Tiền lương nhận được sau khi bán sức lao động.
C. An sinh xã hội, phúc lợi xã hội.
D. Nhờ vào nền phát triển kinh tế của đất nước.
Câu 4: Lợi ích kinh tế phản ánh mối quan hệ gì?
A.Quan hệ giữa các thành viên trong xã hội
B. Quan hệ giữa người với thiên nhiên.
C. Quan hệ giữa chính quyền và người dân
D. Quan hệ giữa chính trị và xã hội CÂU HỎI: lOMoAR cPSD| 48641284