Các đặc điểm cơ bản của nhân cách :
a) Tính ổn định của nhân cách:
- Nhân cách được hình thành và phát triển trong suốt cuộc đời một người thông
qua hoạt động và giao lưu, nó tương đối khó hình thành và cũng khó mất đi.
- Trong thực tế, từng nét nhân cách có thể biến đổi chuyển hoá nhưng nhìn một
cách tổng thể thì chúng vẫn tạo thành một cấu trúc trọn vẹn của nhân cách, tương
đối ổn định, ít nhất là trong một khoảng thời gian nào đó của con người.
VD: Dân gian có câu:
“ Giang sơn dễ đổi, bản tính khó dời” Hay:
“ Cái nết đánh chết vẫn còn”
Thì đều thể hiện được tính ổn định của nhân cách
b) Tính thống nhất của nhân cách :
- Nhân cách là chỉnh thể thống nhất của nhiều nét nhân cách khác nhau, trong đó
mỗi nét nhân cách đều liên quan không tách rời những nét nhân cách khác.
- Trong nhân cách có sự thống nhất hài hoà giữa 3 cấp độ: cấp độ bên trong cá
nhân,cấp độ liên cá nhân, cấp độ siêu cá nhân. Đó là sự thống nhất giữa tâm lý, ý
thức với hoạt động và giao tiếp.
VD:+ Trong lòng yêu nước có: yêu lao động, yêu con người, yêu quê hương đất
nước, có tinh thần chống giặc ngoại xâm…
+ “ Nói đi đôi với làm” ð thể hiện được sự thống nhất giữa ý thức với hoạt động.
c) Tính tích cực của nhân cách
- Nhân cách là sản phẩm của xã hội, nó vừa là khách thể vừa là chủ thể của các
mối quan hệ xã hội nên nhân cách mang tính tích cực.
- Giúp con người ý thức được đồng thời biến đổi, cải tạo được thế giới xung quanh
cũng như cải tạo bản thân mình.
- Tính tích cực của nhân cách cũng được biểu hiện rõ trong quá trình thoả mãn nhu cầu của nó.
VD :Khi tham gia vào các hoạt động của trường thì mỗi sinh viên có một nhu cầu
như để thể hiên tài năng của bản thân hay để học hỏi thêm kinh nghiệm, trau dồi
kỹ năng cho bản thân,cộng điểm rèn luyện… nên môĩ cá nhân đều tích cực trong quá trình tham gia.
d) Tính giao lưu của nhân cách
- Nhân cách chỉ có thể tồn tại trong sự giao lưu với những nhân cách khác.
- Nhân cách không thể tồn tại, không thể hình thành và phát triển bên ngoài sự giao
tiếp, bên ngoài xã hội loài người. Thông qua giao lưu con người gia nhập vào các
quan hệ xã hội, lĩnh hội các chuẩn mực đạo đức và hệ thống giá trị xã hội. Qua đó
mỗi cá nhân được đánh giá, được nhìn nhận theo quan điểm xã hội.
VD : - “Đi một ngày đàng học một sàng khôn”
-“Đi cho biết đó biết đây
Ở nhà với mẹ biết ngày nào khôn”