Các Quy Luật Logic: Đồng Nhất, Không Mâu Thuẫn và Triệt Tam

Bài làm:
1. Quy luật đồng nhất Ví dụ 1:
Trong buổi dạ hội, Puskin mời một tiểu thư khiêu vũ. Nàng tiểu thư thấy
Puskin vừa đen vừa gầy bèn kênh kiệu nói:”Xin lỗi, tôi không nhảy cùng
với một đứa bé.” Putskin muốn sửa tính kiêu ngạo của cô nàng bèn nói
to:“Xin lỗi, tôi không biết là tiểu thư đang mang thai”. Mọi người nghe vậy
liền đều cười ồ lên khiến cô nàng tiểu thư xấu hổ đỏ mặt
Giải thích: Vi phạm về quy luật đồng nhất vì Putskin đã đánh tráo ngôn
ngữ diễn đạt của cô gái từ “đứa bé” dùng để ám chỉ ông với việc ông đề
cập cô đang “mang thai” khiến mọi người cười bật lên vì việc đánh tráo này. Nguồn:
https://text.xemtailieu.net/tai-lieu/cac-quy-luat-co-ban-cua-tu- duy-556132.html
Ví dụ 2: Có câu nói “Công an bắt bọn cướp giật bằng lái xe máy”
Giải thích: Vi phạm về quy luật đồng nhất khi khi sử dụng các từ đồng âm,
đồng nghĩa để trình bày, thảo luận. Câu nói trên có thể làm người nghe
hiểu theo 2 nghĩa khác nhau. Theo đó, nghĩa thứ nhất sẽ hiểu thành công
an sử dụng phương tiện là xe máy để bắt bọn cướp, còn nghĩa thứ 2 là
công an bắt bọn chuyên đi cướp giật “bằng lái xe máy”.
Nguồn:https://luatminhkhue.vn/vi-pham-quy-luat-dong-nhat-cua-tu-duy-
trong-tranh-luan-trinh-bay-cac-van-de-phap-ly.aspx
2. Quy luật không mâu thuẫn
Ví dụ 1: Tại bãi giữ xe cho khách hàng của công ty K
Khách hàng: Tiền giữ xe bao nhiêu vậy anh ?
Bảo vệ: Dạ, công ty giữ xe không lấy tiền . Anh muốn cho bao nhiêu thì cho.
Giải thích: Vi phạm về quy luật không mâu thuẫn vì từ câu nói lúc đầu
của bảo vệ là công ty không lấy tiền nhưng sau đó lại bảo với khách hàng
là muốn cho bao nhiêu thì cho. Đó là sự mâu thuẫn giữa quy định của
công ty và lời nói của anh bảo vệ.
Nguồn: Tài liệu Logic học của ĐHSPKTCN
Ví dụ 2: Người gác đêm biết ông chủ ngày mai đi xa bằng xe lửa , liền
đến thưa rằng : “ Đêm qua tôi mơ thấy chuyến tàu ông chủ định đi bị lật ,
nên xin ông lùi chuyến đi vào hôm khác . Là người mê tín nên ông chủ đã
nghe theo lời người gác đêm . Tình cờ chuyến tàu ấy bị lật thật. Hôm sau ,
ông chủ gọi người gác đêm lên , đưa hai món tiền và nói: “ Đây là món
tiền cảm ơn anh mách bảo chuyện chiêm bao và đây là tiền lương tháng
này , từ ngày mai anh hãy nghỉ việc. Anh gác đêm ngơ ngẩn , lủi thủi về
nhà thuật lại chuyện ông chủ cảm ơn và đuổi việc mình với vợ.
Giải thích: Vi phạm về quy luật không mâu thuẫn trong lời nói của anh
gác cổng và điều khiến cho anh gác đêm bị ông chủ đuổi là vì chính anh
gác đêm là làm công việc canh gác vào ban đêm mà vẫn có thể nằm
chiêm bao để báo mộng lại cho ông chủ, nên chính anh gác đêm đã không
hoàn tất được công việc được giao cho.
Nguồn: Tài liệu Logic học của ĐHSPKTCN
3. Quy luật triệt tam
Ví dụ 1: Anh Nguyễn Hữu Phước bị chồng của chủ quán mát-xa đánh gây thương tích
tối 12-02-2008. Viện kiểm sát truy tố bị cáo Nguyễn văn Hùng về tội cố ý
gây thương tích theo điều 104 (dùng hung khí đánh liên tục vào đầu, gáy
gây vỡ sọ, chấn thương vùng chẩm sau đầu và gây liệt nửa người). Trong
phiên toà sơ thẩm ngày 29-5-2008, tại TAND tỉnh Bình Phước, đại diện VKS
sau khi tranh luận với các luật sư vẫn bảo vệ quan điểm của mình trong
việc truy tố Hùng về tội danh trên là đúng, song ngay sau đó, Kiểm sát
viên giữ quyền công tố lại “thòng” thêm câu: “Tôi cũng không dám khẳng
định việc truy tố bị cáo Nguyễn Văn Hùng về tội này là đúng hay không”.
(theo PL TP.HCM ngày 31-5-2008)
Giải thích: Lập luận của đại diện VKS vi phạm luật triệt tam vì lúc đầu đại
diện VKS khẳng định quan điểm của đại hiện VKS trong việc truy tố Hùng
về tội danh trên là đúng trong khi chốt lại lại phủ định lập luận ban đầu
của mình (không biết đúng hay sai)
Nguồn: Báo Pháp Luật Ví dụ 2:
“Số cô chẳng giàu thì nghèo
Ngày ba mươi tết thịt treo trong nhà Số cô có mẹ, có cha
Mẹ cô đàn bà, cha cô đàn ông Số cô có vợ có chồng
Sinh con đầu lòng chẳng gái thì trai.”
Giải thích : Bài ca dao sau là lời gieo quẻ của một thầy bói với một cô gái
đã vi phạm vào quy luật triệt tam. Cách nói sử dụng những cụm từ đối lập
"giàu"-"nghèo", "vợ"-" chồng","gái"-"trai": Dù như thế nào nếu không phải
xảy ra chuyện này thì cũng là xảy ra chuyện kia, trả lời lấp lửng không rõ ràng.
Nguồn: Ca dao nhân gian
4. Quy luật lí do đầy đủ Ví dụ 1:
Bạn A : Cô ấy là học sinh xuất sắc nhất trường
Bạn B : Do cô ấy đẹp nên là học sinh xuất sắc
Giải thích: Bạn B đã vi phạm quy luật lí do đầy đủ, bởi nếu chỉ do đẹp mà
xác định được cô ấy là học sinh xuất sắc là hoàn toàn sai, không đủ lí do
và đẹp cũng không liên quan đến việc cô ấy học giỏi . Nguồn: Tự nghĩ
Ví dụ 2: Bà Phương Hằng có livestream kể rằng bà nằm mơ thấy khoản
tiền hơn 13 tỷ đồng mà khán giả gửi về cho Hoài Linh để cứu trợ đồng bào
miền Trung bị lũ lụt hiện vẫn nằm trong tài khoản của Hoài Linh chứ chưa
được anh sử dụng như đã kêu gọi. Vì nằm mơ thấy nên bà đã kết luận Hoài
Linh ăn chặn tiền từ thiện.
Giải thích: Bà Phương Hằng vi phạm quy luật lí do đầy đủ vì chỉ nằm mơ
mà kết luận người khác như vậy là vô căn cứ , viễn vông , không xác thực .
Phải cần có đủ chứng cứ , thông tin kiểm tra , kê khai từ cơ quan chức năng có thẩm quyền .
Nguồn:https://svvn.tienphong.vn/ba-phuong-hang-lai-tiet-lo-giac-mo-moi-
lien-quan-den-ns-hoai-linh-khien-khan-gia-to-mo-post1339916.tpo
Document Outline

• Bài làm:
• 2.Quy luật không mâu thuẫn
• 3.Quy luật triệt tam
• Ví dụ 2:
• 4.Quy luật lí do đầy đủ Ví dụ 1: