Cách mạng xã hội và cách mạng xã hội chủ nghĩa. Liên hệ thực tiễn | Tiểu luận môn chủ nghĩa xã hội khoa học Trường đại học sư phạm kĩ thuật TP. Hồ Chí Minh

Vladimir Ilyich Lenin (1870 - 1924), là người học trò xuất sắc của Mác. Là lãnh tụ thiên tài của giai cấp công nhân và phong trào cộng sản thế giới. Người có nhiều công lao trong sự nghiệp xây dựng và phát triển, bảo vệ chủ nghĩa Mác chân chính. Lênin viết nhiều tác phẩm nghiên cứu ở nhiều phương diện khác nhau: Kinh tế chính trị, triết học...Tài liệu giúp bạn tham khảo, ôn tập và đạt kết quả cao. Mời bạn đọc đón xem!

48 24 lượt tải Tải xuống

Chia sẻ Báo cáo tài liệu

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.HCM

KHOA CHÍNH TR VÀ LU T Ị Ậ

-----🙞🙜🕮🙞🙜-----

TIỂU LUẬN CUỐI KỲ

CÁCH MẠNG XÃ HỘI VÀ CÁCH MẠNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA

VÀ LIÊN HỆ THỰC TIỄN

MÃ MÔN H C & MÃ L P: LLCT120405_22_1_14 Ọ Ớ

NHÓM TH C HI N: n Thành Ph . Th 5 - ti t: 5-6 Ự Ệ Bưu Điệ ố ứ ế

GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN: ThS. Trần Ngọc Chung

Tp. H ồ Chí Minh, tháng 11 năm 2022

DANH SÁCH NHÓM THAM GIA VI T TI N Ế ỂU LUẬ

HỌC KÌ 1 C: 2022 - 2023 , NĂM HỌ

Nhóm n Thành Ph . Th 5 - ti t: 5-6 Bưu Điệ ố ứ ế

Tên đề tài: Cách mạng X Xã hội và Cách mạng ã hội Chủ nghĩa. Liên hệ thực tiễn.

STT

HỌ VÀ TÊN SINH

VIÊN

MÃ S SINH Ố

VIÊN

TỶ LỆ % HOÀN

THÀNH

SĐT

Trần Tu n Anh ấ

21126287

100%

0989018035

Phạm Hu nh H i ỳ ả

Đăng

21126130

100%

0944344703

Nguyễn Hùng Khánh

21126153

100%

0888208617

Trương Đình Phúc

21126187

100%

0942796509

Trần Th o Quyên ả

21126194

100%

0961705247

Nguyễn Vi Tính

21126219

100%

0366311439

Trương Quế Trân

21126228

100%

0379786787

Ghi chú:

- Tỷ l % = 100% ệ

- Trưởng nhóm: Nguy n Vi Tính ễ

Nhận xét của giáo viên:

...........................................................................................................................................

Ngày ............ tháng......... năm.......

Giáo viên chấm điểm

MỤC LỤC

A. L ỜI NÓI ĐẦU ......................................................................................................... 1

1. ....................................................................................................... 1 Lý do chọn đề tài

2. ................................................................................................. 2 Mục đích nghiên cứu

3. ........................................................................................... 2 Nhiệm vụ và nghiên cứu

4. .......................................................................................... 2 Phương pháp nghiên cứu

B. NỘI DUNG .............................................................................................................. 3

CHƯƠNG 1.QUAN ĐIỂM CỦA TRIẾT HỌC MÁC- LÊNIN VỀ CÁCH MẠNG

XÃ HỘI .......................................................................................................................... 3

1.1. Nguồn g c cách m ng xã h i và cách m ng xã h i chố ạ ộ ạ ộ ủ nghĩa .................................. 3

1.1.1. Ngu n g c cách m ng xã h i ............................................................................... 3 ồ ố ạ ộ

1.1.2. Ngu n g c cách m ng xã h i ch ............................................................... 4 ồ ố ạ ộ ủ nghĩa

1.2. B ản ch t c a cách m ng xã hấ ủ ạ ội và cách m ng xã h i chạ ộ ủ nghĩa ............................... 5

1.2.1. B n ch t c a cách m ng xã h i ............................................................................ 5 ả ấ ủ ạ ộ

1.2.2. B n ch t c a cách m ng xã h i ch ............................................................ 6 ả ấ ủ ạ ộ ủ nghĩa

1.3. ng Phương pháp cách mạ ...................................................................................................... 6

1.4. Vấn đề cách mạng xã hội trên thế giới hiện nay ............................................................ 8

CHƯƠNG 2.SỰ VẬN DỤNG TRONG CUỘC CÁCH MẠNG XÃ HỘI CHỦ

NGHĨA Ở VIỆT NAM ................................................................................................ 10

2.1. Tính tất y u c a Cách m ng xã h i ch Vi t Namế ủ ạ ộ ủ nghĩa ở ệ ......................................10

2.2. Nội dung cu c Cách m ng xã h i ch Vi t Namộ ạ ộ ủ nghĩa ở ệ .........................................11

2.2.1. c kinh t ........................................................................................... 11 Trên lĩnh vự ế

2.2.2. c chính tr ........................................................................................ 12 Trên lĩnh vự ị

2.2.3. .......................................................................... 13 Trên lĩnh vực tư tưởng văn hóa

2.3. M ột s thành t u c c Cách m nh xã h i ố ựu bước đầ ủa cuộ ạ ộ ở Vi t Namệ ....................14

2.3.1. V chính tr ......................................................................................................... 14 ề ị

2.3.2. V kinh t ............................................................................................................ 15 ề ế

2.3.3. V .......................................................................................................... 16 ề văn hóa

2.3.4. V xã h i ............................................................................................................. 17 ề ộ

2.3.5. i ngo i và h i nh p qu . ........................................................................... 18 Đố ạ ộ ậ ốc tế

2.4. Trách nhi m hệ ọc sinh sinh viên trong vi c góp ph n th c hi n Cách m ng xã h i ệ ầ ự ệ ạ ộ

chủ nghĩa ở Việt Nam. .....................................................................................................................19

2.4.1. Vai trò c a sinh viên ........................................................................................... 19 ủ

2.4.2. Trách nhi m c a sinh viên. ................................................................................. 19 ệ ủ

C. K ẾT LU N ............................................................................................................ 21Ậ

D. PH Ụ L C Ụ – B NG PHÂN CÔNG NHIẢ ỆM V TRONG NHÓM .................. 22Ụ

E. TÀI LI U THAM KH O .................................................................................... 24Ệ Ả

A. LỜI NÓI ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Vladimir Ilyich Lenin (1870 - 1924), là người học trò xuất sắc của Mác. Là lãnh

tụ thiên tài c a giai c p công nhân và phong trào c ng s n th giủ ấ ộ ả ế ới. Người có nhi u công ề

lao trong s nghi p xây d ng và phát tri n, b o v ch ự ệ ự ể ả ệ ủ nghĩa Mác chân chính. Lênin vi t ế

nhiều tác ph m nghiên c u ẩ ứ ở nhi n khác nhau: Kinh t chính trều phương diệ ế ị, tri t hế ọc

và ch ủ nghĩa xã hội, nhiều tư tưởng của Người đã trở thành cương lĩnh đấu tranh và ho t ạ

động cho các Đảng cộng sản tiến bộ trên thế giới.

Trong hệ thống lý luận của V.I. Lênin, tư tưởng về Nhà nước có một vị trí đặc

biệt quan trọng. Bởi nó không thuần túy là những lý thuyết khoa học, mà gắn bó chặt

chẽ với quan điểm chính trị; nó không đơn giản là thúc đẩy tinh thần mà gắn liền với

những hoạt động thực tiễn sinh động của Lênin. Không những vậy, mà còn tác động

mạnh mẽ tới thực tiễn cách mạng của nhiều nước lấy chủ nghĩa Mác – Lênin làm nền

tảng tư tưởng hành động, làm tôn chỉ mục đích.

Trong cương lĩnh xây dựng đất nước 1991 Đảng ta đã xác định “Lấy chủ nghĩa

Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm kim chỉ nam cho mọi hoạt động”. Mặt khác,

“Đảng chủ trương xây dựng cơ chế vận hành của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa

phải bảo đảm nguyên tắc tất cả quyền lực Nhà nước đều thuộc về nhân dân; quyền lực

Nhà nước là thống nhất, có sự phân công phối hợp giữa các cơ quan trong việc thực hiện

quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp. Hoàn thiện hệ thống pháp luật, tăng tính cụ thể,

khả thi của các quy định trong văn bản pháp luật. Xây dựng, hoàn thiện cơ chế kiểm tra,

giám sát tính hợp hiến, hợp pháp trong các hoạt động và quyết định của các cơ quan

công quyền”.

Tìm hiểu những tư tưởng của V.I. Lênin về nhà nước có ý nghĩa đặc biệt quan

trọng đối với chúng ta trong quá trình xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã

hội chủ nghĩa Việt Nam hiện nay. Chính vì vậy mà nhóm đã chọn vấn đề “Cách mạng

xã hội và cách mạng xã hội chủ nghĩa” vào việc vận dụng xây dựng Nhà nước pháp

quyền ở Việt Nam làm đề tài nghiên cứu của mình.

2. Mục đích nghiên cứu

Đánh giá khách quan về những phân tích của Lênin, rút ra ý nghĩa phương pháp

luận, quan trọng nhất là vận dụng các quan điểm đó vào quá trình xây dựng nhà nước

pháp quyền Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong giai đoạn hiện nay.

3. Nhiệm vụ và nghiên cứu

• Nghiên cứu nội dung của cách mạng xã hội và cách mạng xã hội chủ nghĩa.

• Nghiên cứu quá trình vận dụng vào thực tiễn.

4. Phương pháp nghiên cứu

Đề tài được nghiên cứu trên cơ sở phương pháp luận chủ nghĩa duy vật lịch sử

và chủ nghĩa duy vật biện chứng.

Đồng thời trong quá trình nghiên cứu nhóm còn kết hợp các phương pháp khác

như: đánh giá, phân tích, tổng hợp, lôgic lịch sử...và các phương pháp cụ thể như: đọc -

tài liệu, tổng hợp tài liệu…

B. NỘI DUNG

CHƯƠNG 1. QUAN ĐIỂM CỦA TRIẾT HỌC MÁC- LÊNIN VỀ CÁCH

MẠNG XÃ H I Ộ

1.1. Nguồn g c cách mố ạng xã h i và cách mộ ạng xã hội chủ nghĩa

1.1.1. Ngu ồn gốc cách mạng xã h i ộ

Cách m ng xã h i là hi ng l ch s , nó có ngu n g c sâu xa là mâu thu n ạ ộ ện tượ ị ử ồ ố ẫ

giữa lực lượng sản xu t ti n b yêu cấ ế ộ ầu được giải phóng, phát tri n v i quan h s n xu t ể ớ ệ ả ấ

đã lạ ời đang là trở ực lược hậu, lỗi th ngại cho sự phát triển của l ng sản xuất. C.Mác

trong Góp ph n phê phán khoa kinh t chính tr - L i tầ ế ị ờ ựa đã viết: “Từ chỗ là nh ng hình ữ

thức phát tri n c a l ng s n xu t, nh ng quan h y trể ủ ực lượ ả ấ ữ ệ ấ ở thành nh ng xi ng xích ữ ề

của các lực lượ ất. Khi đó bắng sản xu t đầu thời đại một cuộc cách mạng xã hội”1. Mâu

thuẫn gi a quan h s n xu t và l ng s n xu t th hi i d ng xã hữ ệ ả ấ ực lượ ả ấ ể ện dướ ạ ội chính là

mâu thu n gi a nh ng giai c p b tr i di n cho l ng s n xu t m i, ti n b v i ẫ ữ ữ ấ ị ị, đạ ệ ực lượ ả ấ ớ ế ộ ớ

giai c p th ng tr i di n cho quan h s n xu t l c h u so v i phát tri n c ấ ố ị, đạ ệ ệ ả ấ ạ ậ ớ ể ủa trình độ

lực lượng s n xu t. ả ấ

Khi mâu thuẫn đó ngày càng gay gắt quy t li t yêu c u c n ph i gi i quy t, thì s ế ệ ầ ầ ả ả ế ẽ

nổ ra cách m ng xã hạ ội. Khi cách m ng xã hạ ội nổ ra, thì xã hội cũ bị ỏ. C. Mác đã xóa b

nói rằng: “Mỗi cu c cách m ng xã h u xóa b xã hộ ạ ội đề ỏ ội cũ, và vì thế nó mang tính ch t ấ

xã h i. M i cu c cách m u l chính quy i v y nó mang tính cách ộ ỗ ộ ạng đề ật đổ ền cũ, và bở ậ

chính tr y, trong xã h i có giai c u tranh giai c p chính là nguyên nhân ị”. Vì vậ ở ộ ấp, đấ ấ

trực ti n cách m ng xã h i. Có hai cu c cách m ng xã h i tiêu bi u trong lếp đưa đế ạ ộ ộ ạ ộ ể ịch

sử xã h i, nó có tính ch t tri và quy mô r ng l ng vô s n và cách ộ ấ ệt để ộ ớn. Đó là cách mạ ả

mạng tư sản. Nhưng trong lịch sử nhân loại, không phải chỉ trong xã hội có giai cấp và

đấu tranh giai c p m i có cách m ng xã h trong xã h i c ng s n ấ ớ ạ ội. Theo Ph.Ăngghen, ở ộ ộ ả

nguyên th ng x y ra cách m ng xã h i. S chuy n bi n t hình thái kinh t ủy cũng đã từ ả ạ ộ ự ể ế ừ ế

- xã h i c ng s n nguyên th y chuy n sang hình thái kinh t -xã h i chi m h u nô l ộ ộ ả ủ ể ế ộ ế ữ ệ

chính là một bước phát triển nh y v t làm chuyả ọ ển đổi về ch t m c cấ ọi lĩnh vự ủa đời sống

xã hội. Đó là một cu c cách m ng xã h i th t s . Ngay c s thay th ch ộ ạ ộ ậ ự ả ự ế ế độ m u quy n ẫ ề

bằng ch ph quyế độ ụ ền, theo Ph.Ăngghen, nó cũng là một cuộc cách mạng - “một trong

những cu c cách m ng tri nh t mà nhân lo . ộ ạ ệ ểt đ ấ ại đã trải qua”

1.1.2. Ngu ồn gốc cách mạng xã h i ch nghộ ủ ĩa

Nguyên nhân sâu xa c a cu c cách m ng xã h i ch ủ ộ ạ ộ ủ nghĩa chính là do mâu thuẫn

giữa quan h s n xu t v c a l ng s n xu t trong lòng chệ ả ấ à trình độ ủ ực lượ ả ấ ủ nghĩa tư bản.

Đến chủ nghĩa tư bả ực lượ ất đã mang trình độn, mâu thuẫn giữa l ng sản xu xã hội hóa

cao độ ữu tư nhân tư bả nghĩa về tư liệ với chế độ sở h n chủ u sản xuất, biểu hiện ra về

mặt xã h i là mâu thu n gi p công nhân và giai c nên gay g t. ộ ẫ ữa giai cấ ấp tư sản đã trở ắ

Mâu thu t ra yêu c u khách quan là ph i xoá b quan h s hẫn này đặ ầ ả ỏ ệ ở ữu tư nhân

tư bản ch ủ nghĩa đã lỗ ời đểi th thi t l p m t quan h s n xu t m i phế ậ ộ ệ ả ấ ớ ải mang trình độ xã

hội hóa để trình độ ội hóa đã đạt đượ ực lượ phù hợp với xã h c của l ng sản xuất. Cách

mạng xã h i ch ra là m t t t y u lộ ủ nghĩa nổ ộ ấ ế ịch s nh m gi i quy t nh ng mâu thu n ử ằ ả ế ữ ẫ

đó.

Hiện nay trong điề ế, trình độ ực lượu kiện toàn cầu hóa kinh t xã hội hóa của l ng

sản xu t hi n m khi n cho mâu thu n trong lòng ch ấ ện đại đã đạt đế ức cao độ ế ẫn cơ bả ủ

nghĩa tư bả ện đại đã hến hi t sức gay gắt và trở thành vật cản lớn của phát triển.

Biểu hi n ệ ở quy n; thao túng các ngu ng (thông ền định đoạt tư bả ồn tư bản lưu độ

qua th ng ch ng khoán); quy n khai thác, bóc l t tài nguyên và s n ị trườ ứ ề ộ ức lao động đế

mức c n ki t và ô nhi ng tr m tr ng; quy n s d u s n xu t vì mạ ệ ễm môi trườ ầ ọ ề ử ụng tư liệ ả ấ ục

tiêu l i nhu n, nhi u khi b t ch p các giá tr ợ ậ ề ấ ấ ị nhân văn, tiến bộ và phát tri n; quy n phân ể ề

phối s n ph ng xã h i. ả ẩm lao độ ộ

Quan h s n xu n ch thành l c c n, kìm hãm, phá ệ ả ất tư bả ủ nghĩa hiện đại đã trở ự ả

huỷ… lự ẫn đếc lượng sản xuất, thậm chí d n khủng hoảng kinh tế trầm trọng.

Theo tính toán c a các nhà kinh t , hi c s n xu t xã hủ ế ện nay năng lự ả ấ ội đủ để đáp

ứng nhu cầ ạu của nhân lo i, i ích cnhưng vì lợ ủa mình, giai c n vấp tư sả ẫn không quan

tâm tho ả đáng đến nhu c u phát tri n c a nhân loầ ể ủ ại: hàng năm vẫn có hơn 40 triệu người

chết đói, khoả ạn đói đe dọa thường xuyên. Chúng ta đang sống 1 tỷ người bị n ng trong

thời đạ ức, nhưng cứ 6 người khoa học – công nghệ và kinh tế tri th i trên thế giới có 1

người mù ch ; s giàu có c a ch ữ ự ủ ủ nghĩa tư bả ện đạn hi i là k t qu c a s nghèo nàn c a ế ả ủ ự ủ

châu Á, n a châu Phi. ợ n n c a châu M La tinh, b n cùng và ki t qu tài nguyên cầ ủ ỹ ầ ệ ệ ủ

Rõ ràng ch n v t th gi i không th ch p nhủ nghĩa tư bả ẫn là “mộ ế ớ ể ấ ận được” (Theo

Rener Dumon nhà tri t h n Pháp). T t c nh ng ngh u có nguyên – ế ọc tư sả ấ ả ữ ịch lý trên đề

nhân sâu xa t mâu thu n gi a ch s h n ch i th c tr ng ừ ẫ ữ ế độ ở ữu tư nhân tư bả ủ nghĩa vớ ự ạ

xã h i hóa c ng s n xu t trong ch n. ộ ủa lực lượ ả ấ ủ nghĩa tư bả

Song, nh ng nguyên nhân kinh t không tr p làm bùng n cách m ng xã h i ữ ế ực tiế ổ ạ ộ

chủ nghĩa. Nói cách khác, cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa không diễn ra một cách tự

phát mà nó là k t qu c a s ng thành v chính tr c a giai c p công nhân, th hi n ế ả ủ ự trưở ề ị ủ ấ ể ệ

cao nh t vi ng c ng s n c có th v ng l i ấ ở ệc hình thành chính Đả ộ ả ủa mình để ể ạch ra đườ ố

chính tr n và kh ch ng l ị đúng đắ ả năng tổ ức th c hiự ện đườ ối đó.

Đồ ờng th i, nó là kết quả c u tranh lâu dài, gian khủa quá trình đấ ổ của giai cấp

công nhân v ng ch ng l i s th ng tr , áp b c bóc l t c a giai cà nhân dân lao độ ố ạ ự ố ị ứ ộ ủ ấp tư

sản. N u không có nh ng nhân t này thì nh u ki i công ế ữ ố ững điề ện khách quan mà đạ

nghiệp và n n s n xu t công nghi p hi i t chuy c ề ả ấ ệ ện đạ ạo ra chưa thể ển hóa thành năng lự

cách m ng, do v y cách m ng xã h i ch ạ ậ ạ ộ ủ nghĩa cũng không thể n ra và giành th ng l i. ổ ắ ợ

1.2. B ản ch t cấ ủa cách m ng xã h i và cách mạ ộ ạng xã hội chủ nghĩa

1.2.1. Bản ch t c a cách m ng xã h i ấ ủ ạ ộ

Cách m ng là khái ni m ch s n v ch t c a m t s v t, hi n ạ ệ ỉ ự thay đổi căn bả ề ấ ủ ộ ự ậ ệ

tượ ớ ộ ộng cụ thể trên thế gi i. Từ đó chúng ta có thể hiểu rằng một cu c cách mạng xã h i

là s n v ch t trên m c c i s ng xã h i. Theo h c thuy t ự thay đổi căn bả ề ấ ọi lĩnh vự ủa đờ ố ộ ọ ế

của Mác v các hình thái kinh t - xã h i, cách m ng xã h i là s ề ế ộ ạ ộ ự thay đổi cơ bản v ch t ề ấ

của hình thái kinh tế - xã h c chuy n s phát tri n kinh tội, là phương thứ ể ự ể ế - xã h i c a ộ ủ

nó t m t hình thái kinh t sang m t hình thái kinh t - xã h i m ừ ộ ế ộ ế ộ ới cao hơn.

Cách m ng xã h p c a nó là cu u tranh nh m l chính ạ ội theo nghĩa hẹ ủ ộc đấ ằ ật đổ

quyền và thành l p chính quy n m i ti n b ậ ề ớ ế ộ hơn. Cách mạng xã hội là đỉnh cao c a cu c ủ ộ

đấ ộ ộu tranh giai cấp. Cách mạng xã h i khác với tiến hóa xã hội. Nếu cách mạng xã h i

được tiến hành vì nh t ng t v ch t làm bi i toàn b i s ng xã h i, ững thay đổi độ ộ ề ấ ến đổ ộ đờ ố ộ

thì ti n hóa xã h i là s i ngu ng c làm bi i m i b ph n và m c ế ộ ự thay đổ ố ến đổ ọ ộ ậ ọi lĩnh vự

của xã h i. Trong s phát tri n c a xã h i, gi a cách m ng xã h i và tiộ ự ể ủ ộ ữ ạ ộ ến hóa xã h i có ộ

mối quan h h i nhau. Ti n hóa xã hệ ữu cơ vớ ế ội t o ti cho cách m ng xã hạ ền đề ạ ội. Các

cuộc cách m ng xã hạ ội là cơ sở để tiếp tục ti n hóa xã h i trong quá trình phát tri n ti p ế ộ ể ế

theo c a xã h i. ủ ộ

Cách m ng xã h i khác v i c i cách xã h i. C i cách xã h i ch mang l i nh ng ạ ộ ớ ả ộ ả ộ ỉ ạ ữ

thay đổi trong từng b ph n và tộ ậ ừng lĩnh vự ủa đờc c i sống xã h i. C i cách xã h i là k t ộ ả ộ ế

quả đấu tranh c a các l ng xã h i ti n bủ ực lượ ộ ế ộ, có khi c i cách xã h i là b ph n c u ả ộ ộ ậ ấ

thành c a các cu c cách m ng xã h i, khi c i cách xã h c th c hi n thành công ủ ộ ạ ộ ả ội đượ ự ệ ở

những m ức độ khác nhau đề ẫn đếu d n sự phát triển xã h i ti n b mang l i. Không ph i ộ ế ộ ạ ả

mọi c i cách xã hả ội đều được th c hi n vì nhi u nguyên nhân khách quan ho c ch quan. ự ệ ề ặ ủ

Trong phong trào công nhân qu c t , có nh i t khuynh, ch coi trố ế ững ngườ ả ỉ ọng

cách m ng xã h ng c i cách xã h i, và nh i h u khuynh ch ạ ội và coi thườ ả ộ ững nhóm ngườ ữ ỉ

coi tr ng c i cách xã h i và lo s r ng cách m ng xã h i s bùng n , d n nhi u ọ ả ộ ợ ằ ạ ộ ẽ ổ ẫn đế ề

thương vong. Cả hai xu hướng này đều b V.I.Lê-nin ch ị ỉ trích, người coi đó là chủ nghĩa

xét l i hay ch ng th gi i. Ch i cách là ạ ủ nghĩa cơ hội trong phong trào lao độ ế ớ ủ nghĩa cả

một phong trào chính tr ph ng châu Âu t b ị ản độ ở ừ ỏ đấu tranh giai c p và cách m ng xã ấ ạ

hội và chủ i hóa vi u tranh ngh vi n. trương tuyệt đố ệc giành chính quyền thông qua đấ ị ệ

Cách m ng xã h i khác v o chính chính là cách th c ti n hành ạ ộ ới đảo chính. Đả ứ ế

của m i v i m n song không khiột nhóm ngườ ớ ục đích giành chính quyề ến th n ay căn bả

chế độ xã h o chính không ph i là phong trào cách m ng th c hi n b ng ội. Đả ả ạng, thườ ự ệ ằ

lật đổ ủa các phe, nhóm có khuynh hướ, bạo lực c ng chính trị đối lập với chính quyền

đương thời. Đả có ý nghĩa cách mạo chính chỉ ng khi nó thực sự là một bộ phận của

phong trào cách m ng. ạ

1.2.2. Bản ch t c a cách m ng xã h i ch nghấ ủ ạ ộ ủ ĩa

Cách m ng xã h i ch ạ ộ ủ nghĩa là sự cải bi n xã h i mế ộ ột cách căn bản v ch t nh m ề ấ ằ

thay th ch n ch ng ch xã h i ch ế ế độ tư bả ủ nghĩa bằ ế độ ộ ủ nghĩa.

Theo nghĩa hẹ nghĩa là mộp, cách mạng xã hội chủ t cuộc cách mạng chính trị,

kết thúc b ng vi c giai c c chính quy n và thi t l c ằ ệ ấp công nhân giành đượ ề ế ập nhà nướ

chuyên chính vô sản.

Theo nghĩa rộ nghĩa bao gồ hai giai đoạng, cách mạng xã hội chủ m cả n: cách

mạng v chính trề ị v i n i dung là giành chính quy n, thi t l c chuyên chính ớ ộ ề ế ập nhà nướ

vô s n; ti n c i t o xã h ng xã h i m i trên t t cả ếp theo là giai đoạ ả ạ ội cũ, xây dự ộ ớ ấ ả các lĩnh

vực của đời s ng xã hố ội cho đến khi xây d ng thành công ch ự ủ nghĩa xã hội và ch ủ nghĩa

cộng s n. ả

1.3. Phương pháp cách mạng

Mục tiêu c a cách m ng xã h i là giành chính quy n b p tan (xóa b ) ủ ạ ộ ề ằng cách đậ ỏ

chính quy a xã hền đã lỗ ản đội thời, ph ng, cản trở cho sự phát triển củ ội, thi t l p tr t t ế ậ ậ ự

xã h i m i ti n b th c hi c m c tiêu cách m ng cộ ớ ế ộ hơn. Để ự ện đượ ụ ạ ần có phương pháp

cách m ng phù h p. ạ ợ

Phương pháp cách mạng bạo lực là hình thức cách mạng khá phổ biến. Cách

mạng b o l c là hình th c ti n hành cách m ng thông qua b o lạ ự ứ ế ạ ạ ực để giành chính quy n, ề

là hành động c a l ng cách mủ ực lượ ạng dưới s ự lãnh đạo c a giai củ ấp lãnh đạo cách m ng ạ

vượ ờt qua giới hạn luật pháp của giai cấp thống trị hiện th i, xác lập chính quyền nhà

nướ ủc c a giai cấp cách mạng.

Trong xã hội có giai c p, giai c p th ng tr không bao gi t nguy n t b a v ấ ấ ố ị ờ ự ệ ừ ỏ đị ị

thống trị c c h u, l i thủa mình cho dù nó đã lạ ậ ỗ ời. N u chế ỉ có các ho u tranh ạt động đấ

hợp pháp thì không đủ để lực lượng cách mạng giành chính quy n. Vì v y, chính quy n ề ậ ề

thườ ỉng ch có thể giành được bằng hình thức chiến tranh cách mạng, thông qua bạo lực

cách mạng. C.Mác và Ph.Ăngghen trong các tác phẩm Phê phán Cương lĩnh Gôta, Tuyên

ngôn c ng C ng s u kh nh r giành chính quy c t tay ủa Đả ộ ản đề ẳng đị ằng, để ền nhà nướ ừ

giai c n thì ph i ti n hành cách m ng b o l c. V.I.Leniấp tư sả ả ế ạ ạ ự n cũng cho rằng: “nhà

nước tư sả ởi nhà nướn bị thay thế b c vô sản (chuyên chính vô sản) không thể bằng con

đường “tiêu vong” được, mà chỉ có thể theo quy luật chung bằng một cuộc cách mạng

bạo l n chú ý r ng b o l là công c l c ực thôi. Tuy nhiên, cũng cầ ằ ạ ực chỉ ụ, phương tiện để ự

lượ ịng cách mạng giành lấy chính quyền nhà nước từ tay giai cấp thống tr .

Phương pháp hòa bình cũng là một phương pháp để giành chính quyền là phương

pháp đấ ạng để ền trong điều tranh không dùng bạo lực cách m giành chính quy u kiện

cho u tranh ngh ng, thông qua ch phép. Phương pháp hòa bình là phương pháp đấ ị trườ ế

độ dân ch , b ng b u c ủ ằ ầ ử để giành đa số gh trong ngh vi n và trong chính phế ị ệ ủ. Phương

pháp hòa bình ch có th xỉ ể ảy ra khi có đủ các điều kiện. M t là, giai c p th ng tr không ộ ấ ố ị

còn b máy b o l ho c còn b máy b o l t h t ý chí ộ ạ ực đáng kể ặ ộ ạ ực, nhưng chúng đã mấ ế

chống l i l ng cách m ng. Hai là, l ng cách m ng phát tri n mạ ực lượ ạ ực lượ ạ ể ạng, áp đảo kẻ

thù.

Phương pháp hòa bình rấ ợi, ít gây đau khổ cho nên dù điề ện đểt có l u ki giành

chính quy n b y ra song n u ki n thu n l i, ề ằng phương pháp hòa bình ít khi xả ếu có điề ệ ậ ợ

cũng cầ ần chú ý quan điểm “quá độn làm tất cả để giành chính quyền. Tuy nhiên, c hòa

bình” thực chất là quan điểm ph ủ định bạo l c cách m ng c a bự ạ ủ ọn cơ hội ch ủ nghĩa theo

hướng hữu khuynh.

Hiện nay Vi t Nam, các th l c ph ng ở ệ ế ự ản độ ở trong và ngoài nước chủ trương

âm mưu “diễ ến hòa bình”. Trong xã hộ ện “tự ển hóa” n bi i, biểu hi diễn biến, tự chuy

không ph i là không có ng viên, c n ph i nh n di n và ả ở ngay trong đội ngũ cán bộ, đả ầ ả ậ ệ

kiên quy u tranh. ết đấ

1.4. Vấn đề cách m ng xã h i trên th gi i hi n nayạ ộ ế ớ ệ

Hiện nay, xã hội đã có nhiều đổi khác so v i nhớ ững năm 70 của thế k XX tr v ỷ ở ề

trước. Xã hội hi chi phện đại đã bị ối b m cởi đặc điể ủa th i: cuời đạ ộc cách mạng khoa

học và công ngh hiệ ện đại, n n kinh t tri th c ề ế ứ ở các nước phát triển, xu hướng đối thoại

thay cho xu hướng đối đầ ững điề nghĩa tư bả ện đạu, nh u chính của chủ n hi i phần nào

“làm dịu” mâu thuẫ xung độn giai cấp. Sự t về giai cấp vẫn còn, song không gay gắt,

quyết li t v s c t c, tôn giáo, v kinh t gi a ệt nhưng trước, thay vào đó là sự xung độ ề ắ ộ ề ế ữ

các qu c. Cùng v ô nhi ng, c n ki t tài nguyên thiên ốc gia, khu vự ới đó là sự ễm môi trườ ạ ệ

nhiên, n nh t t nhi ng nguyên nhân t o ra s b t n ạn đói và bệ ậ ở ều nước,.... cũng là nhữ ạ ự ấ ổ

trong th gi i. ế ới đương đạ

Trong xã h i hiộ ện đại ti m ề ẩn kh ả năng những biến động xã h i theo chiộ ều hướng

tiến bộ dưới hình th c c i t , c i m c xã h i ch c ứ ả ổ ải cách, đổ ới như ở các nướ ộ ủ nghĩa trướ

đây và nhữ ới trên cơ sở ực lượng hình thức hợp tác m các l ng xã hội có thể chấp nhận

đượ ở ịc các nước theo các xu hướng chính tr khác nhau hiện nay.

Vì l i ích chung c a toàn th gi c có ch xã h i và chính tr khác ợ ủ ế ới, các nướ ế độ ộ ị

nhau v n có th thông qua các t ch c qu c t i tho i, hòa gi i nh ng tranh ch p v ẫ ể ổ ứ ố ế, đố ạ ả ữ ấ ề

kinh t , lãnh th , lãnh h ng b ng khác. Xu ế ổ ải, tài nguyên thiên nhiên, v.v… và nhữ ất đồ

hướng đối thoại, hòa giải đang là xu hướng ch ủ đạo hi n nay. Các cu c chiệ ộ ến tranh dưới

màu s c dân tắ ộc, tôn giáo, hay dưới chiêu bài “nhân đạo” chống vũ khí hóa học, vũ khí

sinh h các th l n b lên án, ph i. ọc,... đang bị ế ực tiế ộ ản đố

Xu hướng giữ v c l p t ch c a các qu c gia dân t c, không ph thu c và ững độ ậ ự ủ ủ ố ộ ụ ộ

không can thi p vào nh ng công vi c n i b c u tranh cho dân ch , hòa bình ệ ữ ệ ộ ộ ủa nhau, đấ ủ

và ti n b xã h n ra m nh m , ngày càng t ra chi . ế ộ ội đang diễ ạ ẽ ỏ ến ưu thế

Các qu c gia, dân t c s i m t xã h i dân ch , t do, công bố ộ ẽ đi tớ ộ ộ ủ ự ằng, văn minh

theo cách đi của mình thông qua các chính sách phát tri n kinh t - xã hể ế ội, văn hóa, giáo

dục, y t , khoa h c - công ngh ,... Và d c cách m ng xã h i ế ọ ệ o đó, dù không có các cuộ ạ ộ

điển hình như đã từ ện đạ ển theo hướng diễn ra trong lịch sử, thì xã hội hi i sẽ phát tri ng

thay đổ ố, lĩnh vực trong đờ ội. Thay đổi trưới từng bộ phận. từng yếu t i sống xã h c hết

về l ng s n xu t r n quan h s n xu t, t ực lượ ả ấ ất đế ệ ả ấ ừ đó dẫn đến thay đổi cơ cấu kinh tế xã

hội t h t i các y u tức cơ sở ạ ầng, và do đó, thay đổ ế ố của ki ng t ng xã hến trúc thượ ầ ội,

dẫn đến thay đổi toàn bộ xã hội.

Trong th i hi n nay, theo nguyên lý v s phát tri n c a Tri t h c Mác - ời đạ ệ ề ự ể ủ ế ọ

Lênin, khó có th bùng n nh ng cu c cách m ng xã h ng ể để ổ ữ ộ ạ ội điển hình như cách mạ

tư sản ở châu Âu th k XVII - XVIII, cách m i ế ỷ ạng Tháng Mườ ở Nga năm 1917,.. Cách

mạng xã hội s di i hình th c chuy i d n d n t ng y u t , b ẽ ễn ra dướ ứ ển hóa, thay đổ ầ ầ ừ ế ố ộ

phận, lĩnh vự ủa đờ hơn xã hội trước c i sống xã hội. Xã hội sau sẽ phát triển tiến bộ c.

Việt Nam đang hướng t i mớ ục tiêu: dân giàu, nước m nh, dân ch , công bạ ủ ằng, văn minh.

CHƯƠNG 2. SỰ VẬN DỤNG TRONG CUỘC CÁCH MẠNG XÃ HỘI

CHỦ NGHĨA Ở VIỆT NAM

2.1. Tính tất y u cế ủa Cách mạng xã h i chộ ủ Vi t Nam nghĩa ở ệ

Cách m ng xã h i chạ ộ ủ nghĩa là một cuộc cách mạng nh m thay th ch ch ằ ế ế ế độ tư

bản chủ i th i l u b ng ch xã hnghĩa lỗ ờ ạc hậ ằ ế độ ội chủ nghĩa. Trong cuộc cách mạng đó,

giai c o và cùng v i qu n chúng ng xây ấp công nhân là người lãnh đạ ớ ầ nhân dân lao độ

dựng một xã h i công b ng, dân ch ộ ằ ủ, văn minh.

Theo nghĩa hẹ nghĩa đượp: cách mạng xã hội chủ c hiểu là một cuộc cách mạng

chính tr c k t thúc b ng vi c giai c p công nhân cùng v ng giành ị đượ ế ằ ệ ấ ới nhân dân lao độ

được chính quyền, thiết l c chuyên chính vô sập nên nhà nướ ản - c cnhà nướ ủa giai cấp

công nhân và qu ng. ần chúng nhân dân lao độ

Theo nghĩa rộng: cách m ng xã h i ch ạ ộ ủ nghĩa là quá trình cải biến m t cách toàn ộ

diện trên t t c c c i s ng xã hấ ả các lĩnh vự ủa đờ ố ội t kinh t , chính trừ ế ị, văn hóa, tư

tưởng,...để xây dựng thành công chủ i và cunghĩa xã hộ ối cùng là chủ nghĩa cộng sản.

Như vậy, theo nghĩa rộ nghĩa bao gồng, cuộc cách mạng xã hội chủ m cả việc

giành chính quy n v tay giai cề ề ấp công nhân, nhân dân lao động và cả quá trình giai c p ấ

công nhân cùng v i quớ ần chúng nhân dân lao động ti n hành c i t o xã hế ả ạ ội cũ, xây dựng

xã h i m i trên t t c i s ng xã h i, t i khi xây d ng thành công ch ộ ớ ấ ả các lĩnh vực đờ ố ộ ớ ự ủ

nghĩa xã hội thì cuộc cách mạng này mới kết thúc. Mọi cuộc cách mạng trong lịch sử

đều là kết quả tất yếu của quá trình phát triển l ng sực lượ ản xuất. L ng sực lượ ản xuất

phát tri n gay g t v i quan h s n xu t và bi u hi n thành ển đến lúc nào đó mâu thuẫ ắ ớ ệ ả ấ ể ệ

mâu thu n gi a các giai c i s ng xã h i. Mâu thu n c a ẫ ữ ấp đối kháng trong đờ ố ộ ẫn cơ bả ủ

phương thứ ất tư bả nghĩa là mâu thuẫc sản xu n chủ n giữa lực lượng sản xuất mang tính

chất xã hội hoá cao v i quan h chi m hớ ệ ế ữu tư nhân tư bản ch ủ nghĩa về tư liệu sản xuất.

Mâu thu n y bi u hi n thành mâu thu n gi a giai c p vô s n v i giai c n. Nó ẫ ấ ể ệ ẫ ữ ấ ả ớ ấp tư sả

diễn ra ngày càng sâu s c không th i ph c gi i quy t. Khi ch ắ ể điều hoà và đòi hỏ ải đượ ả ế ủ

nghĩa tư bả ển sang giai đoạn đế nghĩa tư bản chuy quốc, những mâu thuẫn của chủ n

càng trầm tr ng bao g m : mâu thu n gi a giai c n và giai c p vô s n trong t ng ọ ồ ẫ ữ ấp tư sả ấ ả ừ

nước; mâu thu n gi quẫ ữa các nước đế ốc và các dân t c thu a; mâu thu n gi a các ộ ộc đị ẫ ữ

nước đế nghĩa đế quốc với nhau. Chủ quốc là kẻ thù của giai cấp công nhân, nhân dân

lao độ ốc và cũng là kẻ ộc địng ở các chính qu thù của nhân dân các dân tộc thu a và phụ

thuộc. Để đánh đổ nghĩa đế chủ quốc, cách m ng vô s n ạ ả ở các chính qu c ph i liên hi p ố ả ệ

với cách m ng c thu a, hình thành m t m t tr n thạ ở các nướ ộc đị ộ ặ ậ ống nh t quấ ốc t rế ộng

lớn, ch ng l i liên minh ph n cách m ng c a giai cố ạ ả ạ ủ ấp tư sản th giế ới. Đến giai đoạn này,

cách m ng xã h i ch i trên ph m vi th gi i. Lênin ch ạ ộ ủ nghĩa đã chín muồ ạ ế ớ ỉ rõ: “Chủ

nghĩa đế ốc là đêm trướ nghĩa. Cách mạ qu c, là phòng chờ của cách mạng xã hội chủ ng

xã h i ch t y u s n ra và có th n ra nh ng khâu y u nh t trong s i dây ộ ủ nghĩa tấ ế ẽ ổ ể ổ ở ữ ế ấ ợ

chuyền đế qu c ch ng xã h i ch di n ra t phát mà là ố ủ nghĩa. Cách mạ ộ ủ nghĩa không thể ễ ự

kết qu c u tranh giai c p lâu dài, gian kh y hy sinh cả ủa quá trình đấ ấ ổ, đầ ủa giai c p vô ấ

sản và nhân dân lao độ ấp tư sản”ng chống giai c .

Thấm nhu ng c a C. Mác ần quan điểm tư tưở ủ – Ph. Ăngghen và V.I. Lênin về

cách m ng không ng ng th vào tình hình th c ti n cách m ng Vi t Nam ạ ừng, đồ ời căn cứ ự ễ ạ ệ

vào cu i th k u th k XX là s áp b c, bóc l t c a th c dân phong ki i ố ế ỷ XIX, đầ ế ỷ ự ứ ộ ủ ự ến đố

với quần chúng nhân dân lao động vô cùng dã man, tàn b o; nhạ ững phong trào đấu tranh

theo xu hướng tư sả ến đề ại. Đảng ta, đứng đần và phong ki u bị thất b u là Hồ Chí Minh

đã nhận thức được tính t t y u l ch s cấ ế ị ử ủa con đường cách m ng Viạ ệt Nam là con đường

cách m ng vô s n - xã h i ch có ch ng s n m i gi i ạ ả ộ ủ nghĩa. Người nói: “Chỉ ủ nghĩa cộ ả ớ ả

phóng đượ ức”. Do vậy, người đã tích cự nghĩa c các dân tộc bị áp b c tuyên truyền chủ

Mác n vi ng C ng s n Vi t Nam vào ngày – Lênin vào Việt Nam, đưa đế ệc thành lập Đả ộ ả ệ

03 02 1930. – –

Đảng Cộng sản Vi i làm cho cách mệt Nam ra đờ ạng Việt Nam thoát khỏi sự

khủng ho ng vả ề đường l i chính tr , s nghi u tranh c a nhân dân Vi t ố ị ự ệp đấ ủ ệt Nam đã kế

hợp được hai nhi m v : gi i phóng dân t c b áp b c và gi i phóng giai c p nhệ ụ ả ộ ị ứ ả ấ ững người

lao động. Trên con đường đó, điều đầu tiên là phải tiến hành cuộc cách mạng dân tộc

dân ch c l p cho dân t do cho nhân dân hay còn g i là cách ủ nhân dân để giành độ ậ ộc, tự ọ

mạng gi i phóng dân t c nh m t o ti cho vi c chuy n lên cách m ng xã h i ch ả ộ ằ ạ ền đề ệ ể ạ ộ ủ

nghĩa.

2.2. Nội dung cu c Cách mộ ạng xã h i chộ ủ Vi t Nam nghĩa ở ệ

2.2.1. Trên lĩnh v ực kinh tế

Nhiệm v c xem là tr nh cho s th ng l i c a ụ đượ ọng tâm và có ý nghĩa quyết đị ự ắ ợ ủ

cách m ng xã h i ch i là phát tri n kinh t ng và ạ ộ ủ nghĩa phả ể ế; nâng cao năng suất lao độ

cải thi i s u l Qu c tện đờ ống nhân dân. Trong Điề ệ ố ế I, C. Mác vi t c cu c cách ết: “Bấ ứ ộ

mạng chính tr là th gi i phóng giai c p công nhân v m t kinh ị nào cũng chỉ ủ đoạn để ả ấ ề ặ

tế ệ”. Trong H ng ch ng s n v th t là xây tư tưởng Đức, ông nói: Xây dự ủ nghĩa cộ ả ề ực chấ

dựng v kinh t . Ch có gi i phóng v kinh t gi i phóng giai c p công nhân v ề ế ỉ ả ề ế là cơ sở ả ấ ề

mặt tinh th n, làm chầ ủ được kinh tế mới làm ch ủ được mặt tinh thần.

Lúc này, mi n B c vào th i k v m l n nh t là t ề ắc nước ta bướ ờ ỳ quá độ ới đặc điể ớ ấ ừ

mộ ớt nư c nông nghi p l u ti n th ng lên ch i không ph i kinh qua giai ệ ạc hậ ế ẳ ủ nghĩa xã hộ ả

đoạn phát triển tư bản ch ủ nghĩa. Khi cả nước th ng nh t cùng ti n lên ch ố ấ ế ủ nghĩa xã hội,

đặc điểm trên v n còn t n tẫ ồ ại. Phân tích rõ hơn thực tr ng kinh t , chính tr cạ ế ị ủa đất nước,

trong cương lĩnh xây dựng đất nướ quá độ nghĩa xã hội, Đảc trong thời kỳ lên chủ ng

cộng sản Vi t Nam kh lên ch i b qua chệ ẳng định: “Nước ta quá độ ủ nghĩa xã hộ ỏ ế độ tư

bản, t mừ ột xã hội v n là thu a, n a phong ki n, l ng s n xu t r t th t ố ộc đị ử ế ực lượ ả ấ ấ ấp. Đấ

nước tr i qua hàng chả ục năm chiến tranh, h u qu ậ ả để l i còn n ng n . Nhạ ặ ề ững tàn dư thực

dân phong ki n còn nhi u, các th l ng xuyên tìm cách phá ho i ch ế ề ế ực thù địch thườ ạ ế độ

xã h i và n p c ộ ền độc lậ ủa nhân dân ta”.

Trướ ịc hết ph i vải thay đổ trí, vai trò c i vủa người lao động đố ới tư liệu sản xuất.

Xoá b ch chi m h n ch u s n xu t, xác l p ch ỏ ế độ ế ữu tư nhân tư bả ủ nghĩa về tư liệ ả ấ ậ ế độ

sở h u xã hữ ội ch u s n xu i nh ng hình th c thích hủ nghĩa về tư liệ ả ất dướ ữ ứ ợp; th c hi n ự ệ

những bi n pháp c n thi t g ng v u s n xu i c i t o ệ ầ ế ắn người lao độ ới tư liệ ả ất. Sau đó phả ả ạ

nền s n xu c h u thành n n s n xu t l n xã hả ất cũ, lạ ậ ề ả ấ ớ ội ch p hi n ủ nghĩa có công nghiệ ệ

đại, nông nghi p hiệ ện đại, khoa h c k thu t tiên tiọ ỹ ậ ến để đưa năng suất lao độ ng lên cao,

nhằm từng bước cải thiện đời sống nhân dân và t o ra nhạ ững cơ sở v t ch t k thu t cho ậ ấ ỹ ậ

chủ nghĩa xã hội. Trên cơ sở đó, chủ nghĩa xã hội thực hi n nguyên tệ ắc “Làm theo năng

lực, hưởng theo lao động”.

2.2.2. Trên lĩnh vực chính trị

Nội dung trước tiên c a cách m ng xã h i ch ủ ạ ộ ủ nghĩa trên lĩnh vực chính tr ị là đưa

quần chúng nhân dân lao động t ừ địa v nô l , làm thuê, b áp b c bóc l t tr tị ệ ị ứ ộ ở hành người

làm ch c, làm ch xã h i. Mu n th c hi c n p công ủ nhà nướ ủ ộ ố ự ện đượ ội dung đó, giai cấ

nhân cùng v i s o c ng C ng s n ph p tan b ới nhân dân lao động dướ ự lãnh đạ ủa Đả ộ ả ải đậ ộ

máy nhà nướ ấp tư sả ạng, như C. Mác – Ph. Ăngghenc của giai c n bằng bạo lực cách m

nói: “Giai cấ ỗi nước trướ vươn lên p vô sản m c hết phải giành lấy chính quyền, phải tự

thành giai c p dân t p, T p 4, Nxb. Chính tr qu c ấ ộc” (C. Mác – Ph. Ăngghen: Toàn tậ ậ ị ố

gia, Hà N i, 1995, Tr. 623 624). ộ –

Bước ti p theo là giai c p công nhân ph i xây d ng m t n n dân ch r ng rãi cho ế ấ ả ự ộ ề ủ ộ

nhân dân, đả ảo cho nhân dân lao độ ện đầy đủm b ng thực hi quyền làm chủ về chính trị,

tham gia vào công vi c qu n lý xã h i, qu c th c s là ệ ả ộ ản lý nhà nước, làm cho nhà nướ ự ự

của dân, do dân và vì dân. T u kiạo điề ện làm sâu r ng thêm n n dân ch xã h i ch ộ ề ủ ộ ủ

nghĩa, mà thự ủa quá trình đó là ngày càng thu hút đông đảc chất c o quần chúng nhân

dân lao độ ản lý nhà nướng tham gia vào quản lý xã hội, qu c.

V.I.Lênin đã luôn luôn quan tâm tới việc thu hút qu ng ần chúng nhân dân lao độ

Nga tham gia vào nh ng công vi c c a Chính quy n Xô Vi t ữ ệ ủ ề ế ở Nga lúc đó, V.I.Lênin

cho r ng: "Các Xô vi t công nhân và nông dân là m t ki u m i v c, m t ki u ằ ế ộ ể ớ ề nhà nướ ộ ể

mới và cao nh t v dân chấ ề ủ... l u tiên, ần đầ ở đây, chế độ dân ch ph c v qu n chúng, ủ ụ ụ ầ

phục vụ nh ng n ng...". ữ gười lao độ

Để ợ nâng cao hiệu quả trong việc tập h p và tổ chức nhân dân tham gia vào các

công vi c xã h i ch ng C ng s c xã h i ch ệc của nhà nướ ộ ủ nghĩa, Đả ộ ản và nhà nướ ộ ủ nghĩa

phải thường xuyên chăm lo nâng cao kiế ặt cho người dân, đặn thức về mọi m c biệt là

văn hoá chính trị ệc nâng cao trình độ ức cho người dân, Đả. Bên cạnh vi tri th ng và Nhà

nướ ớ ốc xã hội chủ nghĩa phải quan tâm t i xây dựng hệ th ng luật pháp, hoàn thiện cơ

chế, có nh ng bi ng tham gia ho ng qu n lý xã h i, ữ ện pháp để cho nhân dân lao độ ạt độ ả ộ

quản lý nhà nước.

2.2.3. Trên lĩnh vực tư tưởng văn hóa

Trong nh ng xã h i áp b c bóc l p th ng tr n m quy n l c ữ ộ ứ ột trước đây, giai cấ ố ị ắ ề ự

về kinh t ng th i n m luôn công cế, cũng đồ ờ ắ ụ thống tr v m t tinh th i chị ề ặ ần. Dướ ủ nghĩa

xã h i, giai c p công nhân cùng qu n ộ ấ ầ chúng nhân dân lao động đã trở thành những người

làm ch nh u s n xu t ch y u trong xã h i, do v y, h i ủ ững tư liệ ả ấ ủ ế ộ ậ ọ cũng là những ngườ

sáng t o ra nh ng giá tr tinh th n. ạ ữ ị ầ

Trong điề nghĩa, giai cấu kiện xã hội mới - xã hội xã hội chủ p công nhân cùng

với nhân ng là chdân lao độ ủ th sáng t o ra các giá tr n cể ạ ị văn hóa, tinh thầ ủa xã hội.

Cách m ng xã h i ch o nên s bi c và ạ ộ ủ nghĩa tạ ự ến đổi căn bản trong phương thứ

nội dung sinh ho t tinh th n cạ ầ ủa xã h ng ti n b phê phán và k ội theo hướ ế ộ. Trên cơ sở ế

thừa, nâng cao các giá trị tư tưở văn hoá truyềng - n thống của dân tộc, tiếp thu các giá

trị ng - n c a th i, cách m ng xã h i ch tư tưở văn hoá tiên tiế ủ ời đạ ạ ộ ủ nghĩa trên lĩnh vực tư

tưởng - văn hoá thự ững người lao độc hiện việc giải phóng nh ng về mặt tinh thần thông

qua xây d ng t gi i quan và nhân sinh quan m ng, hình ự ừng bước thế ớ ới cho người lao độ

thành nh i m i xã h i ch n ững con ngườ ớ ộ ủ nghĩa, giàu lòng yêu nước thương dân, có bả

lĩnh chính trị, nhân văn, nhân đạ năng giả ột cách đúng o, có hiểu biết, có khả i quyết m

đắn mối quan hệ cá nhân, gia đình và xã hộ tư tưởi. Làm cho hệ ng khoa học của chủ

nghĩa Mác tư tưở ống trong đờ ống tư tưở văn hoá - Lênin trở thành hệ ng chính th i s ng -

của toàn xã h i; tr thành thộ ở ế gi n khoa h c ph bi nh ới quan và phương pháp luậ ọ ổ ến đị

hướng mọi hoạt động sáng tạo c ng và quủa Đả ần chúng nhân dân.

Vì v y, trong Tuyên ngôn c ng c ng s n, C. Mác rõ: ậ ủa Đả ộ ả – Ph. Ăngghen đã chỉ

“Cách mạng c ng s n ch ộ ả ủ nghĩa là sự đoạn tuyệt triệt để nh t v i nh ng quan h s h u ấ ớ ữ ệ ở ữ

kế th a cừ ủa quá kh c nhiên khi th y r ng trong ti n trình phát ứ; không có gì đáng ngạ ấ ằ ế

triển c n tuy t mủa nó, nó đoạ ệ ột cách tri nh t vệt để ấ ới nh ng k th a c a quá ững tư tưở ế ừ ủ

khứ” (C. Mác – Ph. Ăngghen: Toàn tậ p, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội 1995, tr. 626)

Như vậ nghĩa diễ các lĩnh vựy, cách mạng xã hội chủ n ra trên tất cả c, có quan hệ

gắn k t v ng qua l i l y l n nhau cùng phát tri n. ế ới nhau, tác độ ạ ẫn nhau, thúc đẩ ẫ ể

Cách m ng xã h i ch t quá trình c i bi n toàn di n xã hạ ộ ủ nghĩa là mộ ả ế ệ ội cũ thành

xã h i mộ ới, trong đó kết hợp ch t ch gi a c i t o và xây d ng mà xây d ng là ch y u. ặ ẽ ữ ả ạ ự ự ủ ế

2.3. M ột s thành t u cố ựu bước đầ ủa cu c Cách m nh xã hộ ạ ội Vi t Nam ở ệ

2.3.1. Về chính tr ị

Có ch chính tr c l p, có ch quy n lãnh th và t quy ng ế độ ị độ ậ ủ ề ổ ự ết định con đườ

phát tri n c a mình. ể ủ

Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công đã mở ra bướ c ngoặt l ch sị ử, vĩ đại

trong l ch s dân t c Vi c Vi t Nam Dân ch C ng hòa, m t ị ử ộ ệt Nam. Khai sinh ra nướ ệ ủ ộ ộ

chính th dân ch u tiên khu v m Á, ch m d t hoàn toàn ch ể ủ nhân dân đầ ở ực Đông Na ấ ứ ế

độ phong kiến ở Việt Nam, k thết thúc hơn 80 năm ách đô hộ ực dân, phát xít. Từ một

ngườ ởi công nhân với thân phận là nô lệ tr thành ngườ ột nưới dân m c độc lập, làm chủ

vận m nh c a mình. Vi t Nam t m c thu a n a phong ki n tr thành mệ ủ ệ ừ ột nướ ộc đị ử ế ở ột

nước đ a Độ ủc lậ ạp, tự ự do và dân ch i sủ, dướ lãnh đ o c ảng Cộng sả ện Vi t Nam.

Quốc H c Vi t Nam Dân ch C i, cu c T ng ội đầu tiên đã của nướ ệ ủ ộng hòa ra đờ ộ ổ

tuyển c b u Qu n ra vào ngày 06/01/1946. ử ầ ốc hội đã được diễ

Cuộc kháng chi n ch ng M , c c th ng lế ố ỹ ứu nướ ắ ợi, mi n Nam hoàn toàn gi i ề ả

phóng, đất nước được th ng nh t. Vi c hoàn thành th ng nhố ấ ệ ố ất đất nước v mề ặt nhà nước

đã tạo ra những điều kiện chính tr ị cơ bản để phát huy toàn di n s c m nh phát tri t ệ ứ ạ ển đấ

nước, t u kiạo điề ện thuận l cợi để ả n i, có nhước đi lên chủ nghĩa xã hộ ững khả năng to

lớn để bảo vệ Tổ quốc.

Nhận th c v ch i ngày càng ứ ề ủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hộ

sáng t . ỏ

2.3.2. Về kinh tế

Nền kinh t thoát kh i trì tr , kh ng ho ng, kém phát tri n, trế ỏ ệ ủ ả ể ở thành nước đang

phát tri n có thu nh p trung bình. ể ậ

Giai đoạ 1954 là giai đoạn đần 1945 - u tiên xây dựng chế độ kinh tế mới ở Việt

Nam và là giai đoạn được xem như là khó khăn nhất. Phải thực hiện hai nhiệm vụ song

song là kháng chi n ch ng th c dân Pháp, và th c hi n chuy i n n kinh t tàn tích ế ố ự ự ệ ển đổ ề ế

thực dân, phong ki n và th p kém thành n n kinh t dân ch c l p ph c vế ấ ề ế ủ, độ ậ ụ ụ nhu c u ầ

kháng chi n và ki n qu c. ế ế ố

Giai đoạn 1955 - 1975 giai đoạn đất nước b chia c t, do v y n n kinh t hai mi n ị ắ ậ ề ế ề

có s khác nhau. Kinh t mi n B c vào giaự ế ề ắ i đoạn đó thực hi n nhi m v : khôi ph c, hàn ệ ệ ụ ụ

gắn v n tranh, ti p tết thương chiế ế ục hoàn thành c i thi n ru t, t kinh t và ả ệ ộng đấ ạo cơ sở ế

chính tr v ng ch n B c ti n lên ch i; vào th i k k ti p th c ị ữ ắc đưa miề ắ ế ủ nghĩa xã hộ ờ ỳ ế ế ự

hiện nhi m v chính là c i t o xã h i chệ ụ ả ạ ộ ủ nghĩa nề ế. Trong khi đó, ởn kinh t miền Nam

nền kinh t t thuế ừ lúc đó cho tới năm 1975 phụ ộc hoàn toàn vào vi n tr M t ệ ợ ỹ nhưng hế

sức yếu ớt, tr ng r ng. ố ỗ

Giai đoạn T qu c th ng nh t, c ổ ố ố ấ ả nước đi lên chủ nghĩa xã hội, công cu c c i tộ ả ạo,

xây d ng và phát tri n kinh t tr thành nhi m v u c ng. ự ể ế ở ệ ụ hàng đầ ủa toàn Đả

Công ngh hóa, hi i hóa n n kinh t t y m nh, phát huy l i ệ ện đạ ề ế ừng bước được đẩ ạ ợ

thế v ngành và lãnh th . ề ổ

Trong Đạ ội đạ ủa Đảng năm 1960 đã xác địi h i biểu toàn quốc lần thứ III c nh:

“Công nghệ nghĩa là nhiệ quá độ ủa nướ hóa xã hội chủ m vụ trung tâm của thời kỳ c c

ta”. Những năm đầ ễn ra trong điều, công nghiệp hóa diễn ra trong bối cảnh di u kiện có

chiến tranh. Những năm sau, công nghiệ ễn ra trong điềp hóa di u kiện khủng ho ng kinh ả

tế - xã h i, v a tì i m i n n kinh t i m i di n ra theo mô hình Liên Xô, cho ộ ừ m tòi đổ ớ ề ế. Đổ ớ ễ

đến tận khi năm 1960 Đại h i VIII khi khộ ởi đầu c a s ủ ự đổi mới kinh tư duy kinh tế, công

nghiệp hóa, hi i hóa cện đạ ủa nước ta mới được xác đị ột cách đầy đủnh m .

Dưới sự lãnh đạ ủa Đảo c ng, Nhà nước ta đã tích cực chủ động th ch ể ế hóa đường

lối, ch m c ng v công nghi p hóa, hi c ủ trương, quan điể ủa Đả ề ệ ện đại hóa đất nước, bướ

đầu t ng và minh bạo môi trường bình đẳ ạch cho các doanh nghiệp thuộ ọc m i phần kinh

tế c nh tranh, phát tri n, thu hút nguạ ể ồn c n lầu tư nước ngoài và khơi thông nguồ ực. Thí

dụ điển hình s vùng gi t trên 2,9 ản lượng lương thực quy thóc năm 1954 ở ải phóng đạ

triệu t c quy thóc t 3.759 nghìn ấn, tăng 13,7% so với năm 1946. Sản lượng lương thự ừ

tấn tăng lên 4.738 nghìn tấn năm 1956 v ấn năm 1957.à 4293 nghìn t

Chuyển n n kinh t t th b bao vây, c m v n, khép kín sang n n kinh t mề ế ừ ế ị ấ ậ ề ế ở và

hội nh p quậ ốc t : T n nhân dân Vi n kháng chi n ế ừ giai đoạ ệt Nam bước vào giai đoạ ế

chống Pháp trong th giế ới bị bao vây, cô l p, phậ ải đối phó với nhi u lo i k thù. ề ạ ẻ

Chính sách xã hội được quan tâm, đời sống nhân dân được c i thi n, không ngả ệ ừng

nâng cao: chính sách v ruề ộng đất, gi m tô, gi m t c, c i cách ruả ả ứ ả ộng đất, th c hiự ện người

cày có ru ng t c c i thiộ ừng bước đượ ả ện. Lương thực bình quân đầu người năm 1957 đã

đạt 303kg.

2.3.3. Về văn hóa

Văn hóa phát triển đa dạ ọc, đạng, phong phú, dân tộc, khoa h i chúng trong mọi

lĩnh vự ực đờ ởi sống xã hội, tr thành nguồn l c phát tri c. ển đất nướ

Nhận th c cứ ủa Đảng và Nhà nước, c a nhân dân v vai trò củ ề ủa văn hóa trong xây

dựng và b o v T quả ệ ổ ốc ngày càng đầy đủ và nâng cao. Nhân t ố văn hóa trong phát triển

kinh t - xã h c coi tr ng v i m t s n công nghiế ội đã đượ ọ ớ ộ ố chính sách liên quan đế ệp văn

hóa, g i phát tri n l c n i sinh ắn văn hóa vớ ển. Đã bước đầu khai thác văn hóa như nguồ ự ộ

để ớ ị phát triển kinh tế - xã hội, phát huy, hình thành các nhân tố m i, giá tr mới của con

người Việt Nam.

Sản ph v s ẩm văn hóa tăng đáng kể ề ố lượng, ch c, ngh thuất lượng. Văn họ ệ ật đã

tạo ra nhi u tác ph m ph n ánh m i sề ẩ ả ọi lĩnh vực đờ ống, n l i m duy sáng t o, ỗ ực đổ ới tư ạ

tìm tòi phương thứ ới để nâng cao năng lực thể hiện m c khám phá cuộc sống. Ngành

nghệ thu t biậ ểu diễn có sự phát triển phong phú và đa dạ ỗi năm đã dàn dựng đượng, m c

hàng trăm chương trình, vở ại hình văn hóa, nghệ ật đã diễn, tiết mục mới. Nhiều lo thu

có bướ ển năng độc phát tri ng, thích nghi v i n n kinh t th ớ ề ế ị trường và hộ ối nhập qu c tế.

Bấm Tải xuống để xem toàn bộ.

| 1/28

| | Tải xuống

Preview text:

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.HCM
KHOA CHÍNH TRỊ VÀ LUẬT
-----🙞🙜🕮🙞🙜-----
TIỂU LUẬN CUỐI KỲ
CÁCH MẠNG XÃ HỘI VÀ CÁCH MẠNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA
VÀ LIÊN HỆ THỰC TIỄN
MÃ MÔN HỌC & MÃ LỚP: LLCT120405_22_1_14
NHÓM THỰC HIỆN: Bưu Điện Thành Phố. Thứ 5 - tiết: 5-6
GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN: ThS. Trần Ngọc Chung
Tp. Hồ Chí Minh, tháng 11 năm 2022
DANH SÁCH NHÓM THAM GIA VIẾT TIỂU LUẬN
HỌC KÌ 1, NĂM HỌC: 2022 - 2023
Nhóm Bưu Điện Thành Phố. Thứ 5 - tiết: 5-6
Tên đề tài: Cách mạng Xã hội và Cách mạng Xã hội Chủ nghĩa. Liên hệ thực tiễn.
HỌ VÀ TÊN SINH MÃ SỐ SINH
TỶ LỆ % HOÀN STT SĐT VIÊN VIÊN THÀNH 1 Trần Tuấn Anh 21126287 100% 0989018035 Phạm Huỳnh Hải 2 21126130 100% 0944344703 Đăng 3 Nguyễn Hùng Khánh 21126153 100% 0888208617 4 Trương Đình Phúc 21126187 100% 0942796509 5 Trần Thảo Quyên 21126194 100% 0961705247 6 Nguyễn Vi Tính 21126219 100% 0366311439 7 Trương Quế Trân 21126228 100% 0379786787 Ghi chú: - Tỷ lệ % = 100%
- Trưởng nhóm: Nguyễn Vi Tính
Nhận xét của giáo viên:
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
Ngày ............ tháng......... năm....... Giáo viên chấm điểm
MỤC LỤC
A. LỜI NÓI ĐẦU ......................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ....................................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu................................................................................................. 2
3. Nhiệm vụ và nghiên cứu ........................................................................................... 2
4. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................................... 2
B. NỘI DUNG .............................................................................................................. 3
CHƯƠNG 1.QUAN ĐIỂM CỦA TRIẾT HỌC MÁC- LÊNIN VỀ CÁCH MẠNG
XÃ HỘI .......................................................................................................................... 3
1.1. Nguồn gốc cách mạng xã hội và cách mạng xã hội chủ nghĩa .................................. 3
1.1.1. Nguồn gốc cách mạng xã hội ............................................................................... 3
1.1.2. Nguồn gốc cách mạng xã hội chủ nghĩa ............................................................... 4
1.2. Bản chất của cách mạng xã hội và cách mạng xã hội chủ nghĩa ............................... 5
1.2.1. Bản chất của cách mạng xã hội ............................................................................ 5
1.2.2. Bản chất của cách mạng xã hội chủ nghĩa ............................................................ 6
1.3. Phương pháp cách mạng ...................................................................................................... 6
1.4. Vấn đề cách mạng xã hội trên thế giới hiện nay ............................................................ 8
CHƯƠNG 2.SỰ VẬN DỤNG TRONG CUỘC CÁCH MẠNG XÃ HỘI CHỦ
NGHĨA Ở VIỆT NAM ................................................................................................ 10
2.1. Tính tất yếu của Cách mạng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam ......................................10
2.2. Nội dung cuộc Cách mạng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam .........................................11
2.2.1. Trên lĩnh vực kinh tế........................................................................................... 11
2.2.2. Trên lĩnh vực chính trị ........................................................................................ 12
2.2.3. Trên lĩnh vực tư tưởng văn hóa .......................................................................... 13
2.3. Một số thành tựu bước đầu của cuộc Cách mạnh xã hội ở Việt Nam ....................14
2.3.1. Về chính trị ......................................................................................................... 14
2.3.2. Về kinh tế ............................................................................................................ 15
2.3.3. Về văn hóa .......................................................................................................... 16
2.3.4. Về xã hội ............................................................................................................. 17
2.3.5. Đối ngoại và hội nhập quốc tế. ........................................................................... 18
2.4. Trách nhiệm học sinh sinh viên trong việc góp phần thực hiện Cách mạng xã hội
chủ nghĩa ở Việt Nam. .....................................................................................................................19
2.4.1. Vai trò của sinh viên ........................................................................................... 19
2.4.2. Trách nhiệm của sinh viên. ................................................................................. 19
C. KẾT LUẬN ............................................................................................................ 21
D. PHỤ LỤC – BẢNG PHÂN CÔNG NHIỆM VỤ TRONG NHÓM .................. 22
E. TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................... 24
A. LỜI NÓI ĐẦU 1.
Lý do chọn đề tài
Vladimir Ilyich Lenin (1870 - 1924), là người học trò xuất sắc của Mác. Là lãnh
tụ thiên tài của giai cấp công nhân và phong trào cộng sản thế giới. Người có nhiều công
lao trong sự nghiệp xây dựng và phát triển, bảo vệ chủ nghĩa Mác chân chính. Lênin viết
nhiều tác phẩm nghiên cứu ở nhiều phương diện khác nhau: Kinh tế chính trị, triết học
và chủ nghĩa xã hội, nhiều tư tưởng của Người đã trở thành cương lĩnh đấu tranh và hoạt
động cho các Đảng cộng sản tiến bộ trên thế giới.
Trong hệ thống lý luận của V.I. Lênin, tư tưởng về Nhà nước có một vị trí đặc
biệt quan trọng. Bởi nó không thuần túy là những lý thuyết khoa học, mà gắn bó chặt
chẽ với quan điểm chính trị; nó không đơn giản là thúc đẩy tinh thần mà gắn liền với
những hoạt động thực tiễn sinh động của Lênin. Không những vậy, mà còn tác động
mạnh mẽ tới thực tiễn cách mạng của nhiều nước lấy chủ nghĩa Mác – Lênin làm nền
tảng tư tưởng hành động, làm tôn chỉ mục đích.
Trong cương lĩnh xây dựng đất nước 1991 Đảng ta đã xác định “Lấy chủ nghĩa
Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm kim chỉ nam cho mọi hoạt động”. Mặt khác,
“Đảng chủ trương xây dựng cơ chế vận hành của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa
phải bảo đảm nguyên tắc tất cả quyền lực Nhà nước đều thuộc về nhân dân; quyền lực
Nhà nước là thống nhất, có sự phân công phối hợp giữa các cơ quan trong việc thực hiện
quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp. Hoàn thiện hệ thống pháp luật, tăng tính cụ thể,
khả thi của các quy định trong văn bản pháp luật. Xây dựng, hoàn thiện cơ chế kiểm tra,
giám sát tính hợp hiến, hợp pháp trong các hoạt động và quyết định của các cơ quan công quyền”.
Tìm hiểu những tư tưởng của V.I. Lênin về nhà nước có ý nghĩa đặc biệt quan
trọng đối với chúng ta trong quá trình xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã
hội chủ nghĩa Việt Nam hiện nay. Chính vì vậy mà nhóm đã chọn vấn đề “Cách mạng
xã hội và cách mạng xã hội chủ nghĩa” vào việc vận dụng xây dựng Nhà nước pháp
quyền ở Việt Nam làm đề tài nghiên cứu của mình. 1 2.
Mục đích nghiên cứu
Đánh giá khách quan về những phân tích của Lênin, rút ra ý nghĩa phương pháp
luận, quan trọng nhất là vận dụng các quan điểm đó vào quá trình xây dựng nhà nước
pháp quyền Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong giai đoạn hiện nay. 3.
Nhiệm vụ và nghiên cứu
• Nghiên cứu nội dung của cách mạng xã hội và cách mạng xã hội chủ nghĩa.
• Nghiên cứu quá trình vận dụng vào thực tiễn. 4.
Phương pháp nghiên cứu
Đề tài được nghiên cứu trên cơ sở phương pháp luận chủ nghĩa duy vật lịch sử
và chủ nghĩa duy vật biện chứng.
Đồng thời trong quá trình nghiên cứu nhóm còn kết hợp các phương pháp khác
như: đánh giá, phân tích, tổng hợp, lôgic - lịch sử...và các phương pháp cụ thể như: đọc
tài liệu, tổng hợp tài liệu… 2 B. NỘI DUNG
CHƯƠNG 1. QUAN ĐIỂM CỦA TRIẾT HỌC MÁC- LÊNIN VỀ CÁCH
MẠNG XÃ HỘI 1.1.
Nguồn gốc cách mạng xã hội và cách mạng xã hội chủ nghĩa
1.1.1. Nguồn gốc cách mạng xã hội
Cách mạng xã hội là hiện tượng lịch sử, nó có nguồn gốc sâu xa là mâu thuẫn
giữa lực lượng sản xuất tiến bộ yêu cầu được giải phóng, phát triển với quan hệ sản xuất
đã lạc hậu, lỗi thời đang là trở ngại cho sự phát triển của lực lượng sản xuất. C.Mác
trong Góp phần phê phán khoa kinh tế chính trị - Lời tựa đã viết: “Từ chỗ là những hình
thức phát triển của lực lượng sản xuất, những quan hệ ấy trở thành những xiềng xích
của các lực lượng sản xuất. Khi đó bắt đầu thời đại một cuộc cách mạng xã hội”1. Mâu
thuẫn giữa quan hệ sản xuất và lực lượng sản xuất thể hiện dưới dạng xã hội chính là
mâu thuẫn giữa những giai cấp bị trị, đại diện cho lực lượng sản xuất mới, tiến bộ với
giai cấp thống trị, đại diện cho quan hệ sản xuất lạc hậu so với phát triển của trình độ lực lượng sản xuất.
Khi mâu thuẫn đó ngày càng gay gắt quyết liệt yêu cầu cần phải giải quyết, thì sẽ
nổ ra cách mạng xã hội. Khi cách mạng xã hội nổ ra, thì xã hội cũ bị xóa bỏ. C. Mác đã
nói rằng: “Mỗi cuộc cách mạng xã hội đều xóa bỏ xã hội cũ, và vì thế nó mang tính chất
xã hội. Mỗi cuộc cách mạng đều lật đổ chính quyền cũ, và bởi vậy nó mang tính cách
chính trị”. Vì vậy, ở trong xã hội có giai cấp, đấu tranh giai cấp chính là nguyên nhân
trực tiếp đưa đến cách mạng xã hội. Có hai cuộc cách mạng xã hội tiêu biểu trong lịch
sử xã hội, nó có tính chất triệt để và quy mô rộng lớn. Đó là cách mạng vô sản và cách
mạng tư sản. Nhưng trong lịch sử nhân loại, không phải chỉ trong xã hội có giai cấp và
đấu tranh giai cấp mới có cách mạng xã hội. Theo Ph.Ăngghen, ở trong xã hội cộng sản
nguyên thủy cũng đã từng xảy ra cách mạng xã hội. Sự chuyển biến từ hình thái kinh tế
- xã hội cộng sản nguyên thủy chuyển sang hình thái kinh tế -xã hội chiếm hữu nô lệ
chính là một bước phát triển nhảy vọt làm chuyển đổi về chất mọi lĩnh vực của đời sống
xã hội. Đó là một cuộc cách mạng xã hội thật sự. Ngay cả sự thay thế chế độ mẫu quyền
bằng chế độ phụ quyền, theo Ph.Ăngghen, nó cũng là một cuộc cách mạng - “một trong
những cuộc cách mạng triệt ể
đ nhất mà nhân loại đã trải qua”. 3
1.1.2. Nguồn gốc cách mạng xã hội chủ nghĩa
Nguyên nhân sâu xa của cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa chính là do mâu thuẫn
giữa quan hệ sản xuất và trình độ của lực lượng sản xuất trong lòng chủ nghĩa tư bản.
Đến chủ nghĩa tư bản, mâu thuẫn giữa lực lượng sản xuất đã mang trình độ xã hội hóa
cao độ với chế độ sở hữu tư nhân tư bản chủ nghĩa về tư liệu sản xuất, biểu hiện ra về
mặt xã hội là mâu thuẫn giữa giai cấp công nhân và giai cấp tư sản đã trở nên gay gắt.
Mâu thuẫn này đặt ra yêu cầu khách quan là phải xoá bỏ quan hệ sở hữu tư nhân
tư bản chủ nghĩa đã lỗi thời để thiết lập một quan hệ sản xuất mới phải mang trình độ xã
hội hóa để phù hợp với trình độ xã hội hóa đã đạt được của lực lượng sản xuất. Cách
mạng xã hội chủ nghĩa nổ ra là một tất yếu lịch sử nhằm giải quyết những mâu thuẫn đó.
Hiện nay trong điều kiện toàn cầu hóa kinh tế, trình độ xã hội hóa của lực lượng
sản xuất hiện đại đã đạt đến mức cao độ khiến cho mâu thuẫn cơ bản trong lòng chủ
nghĩa tư bản hiện đại đã hết sức gay gắt và trở thành vật cản lớn của phát triển.
Biểu hiện ở quyền định đoạt tư bản; thao túng các nguồn tư bản lưu động (thông
qua thị trường chứng khoán); quyền khai thác, bóc lột tài nguyên và sức lao động đến
mức cạn kiệt và ô nhiễm môi trường trầm trọng; quyền sử dụng tư liệu sản xuất vì mục
tiêu lợi nhuận, nhiều khi bất chấp các giá trị nhân văn, tiến bộ và phát triển; quyền phân
phối sản phẩm lao động xã hội.
Quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa hiện đại đã trở thành lực cản, kìm hãm, phá
huỷ… lực lượng sản xuất, thậm chí dẫn đến khủng hoảng kinh tế trầm trọng.
Theo tính toán của các nhà kinh tế, hiện nay năng lực sản xuất xã hội đủ để đáp
ứng nhu cầu của nhân loại, nhưng vì lợi ích của mình, giai cấp tư sản vẫn không quan
tâm thoả đáng đến nhu cầu phát triển của nhân loại: hàng năm vẫn có hơn 40 triệu người
chết đói, khoảng 1 tỷ người bị nạn đói đe dọa thường xuyên. Chúng ta đang sống trong
thời đại khoa học – công nghệ và kinh tế tri thức, nhưng cứ 6 người trên thế giới có 1
người mù chữ; sự giàu có của chủ nghĩa tư bản hiện đại là kết quả của sự nghèo nàn của
châu Á, nợ nần của châu Mỹ La tinh, bần cùng và kiệt quệ tài nguyên của châu Phi.
Rõ ràng chủ nghĩa tư bản vẫn là “một thế giới không thể chấp nhận được” (Theo
Rener Dumon – nhà triết học tư sản Pháp). Tất cả những nghịch lý trên đều có nguyên 4
nhân sâu xa từ mâu thuẫn giữa chế độ sở hữu tư nhân tư bản chủ nghĩa với thực trạng
xã hội hóa của lực lượng sản xuất trong chủ nghĩa tư bản.
Song, những nguyên nhân kinh tế không trực tiếp làm bùng nổ cách mạng xã hội
chủ nghĩa. Nói cách khác, cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa không diễn ra một cách tự
phát mà nó là kết quả của sự trưởng thành về chính trị của giai cấp công nhân, thể hiện
cao nhất ở việc hình thành chính Đảng cộng sản của mình để có thể vạch ra đường lối
chính trị đúng đắn và khả năng tổ chức thực hiện đường lối đó.
Đồng thời, nó là kết quả của quá trình đấu tranh lâu dài, gian khổ của giai cấp
công nhân và nhân dân lao động chống lại sự thống trị, áp bức bóc lột của giai cấp tư
sản. Nếu không có những nhân tố này thì những điều kiện khách quan mà đại công
nghiệp và nền sản xuất công nghiệp hiện đại tạo ra chưa thể chuyển hóa thành năng lực
cách mạng, do vậy cách mạng xã hội chủ nghĩa cũng không thể nổ ra và giành thắng lợi. 1.2.
Bản chất của cách mạng xã hội và cách mạng xã hội chủ nghĩa
1.2.1. Bản chất của cách mạng xã hội
Cách mạng là khái niệm chỉ sự thay đổi căn bản về chất của một sự vật, hiện
tượng cụ thể trên thế giới. Từ đó chúng ta có thể hiểu rằng một cuộc cách mạng xã hội
là sự thay đổi căn bản về chất trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Theo học thuyết
của Mác về các hình thái kinh tế - xã hội, cách mạng xã hội là sự thay đổi cơ bản về chất
của hình thái kinh tế - xã hội, là phương thức chuyển sự phát triển kinh tế - xã hội của
nó từ một hình thái kinh tế sang một hình thái kinh tế - xã hội mới cao hơn.
Cách mạng xã hội theo nghĩa hẹp của nó là cuộc đấu tranh nhằm lật đổ chính
quyền và thành lập chính quyền mới tiến bộ hơn. Cách mạng xã hội là đỉnh cao của cuộc
đấu tranh giai cấp. Cách mạng xã hội khác với tiến hóa xã hội. Nếu cách mạng xã hội
được tiến hành vì những thay đổi đột ngột về chất làm biến đổi toàn bộ đời sống xã hội,
thì tiến hóa xã hội là sự thay đổi ngu ngốc làm biến đổi mọi bộ phận và mọi lĩnh vực
của xã hội. Trong sự phát triển của xã hội, giữa cách mạng xã hội và tiến hóa xã hội có
mối quan hệ hữu cơ với nhau. Tiến hóa xã hội tạo tiền đề cho cách mạng xã hội. Các
cuộc cách mạng xã hội là cơ sở để tiếp tục tiến hóa xã hội trong quá trình phát triển tiếp theo của xã hội.
Cách mạng xã hội khác với cải cách xã hội. Cải cách xã hội chỉ mang lại những
thay đổi trong từng bộ phận và từng lĩnh vực của đời sống xã hội. Cải cách xã hội là kết 5
quả đấu tranh của các lực lượng xã hội tiến bộ, có khi cải cách xã hội là bộ phận cấu
thành của các cuộc cách mạng xã hội, khi cải cách xã hội được thực hiện thành công ở
những mức độ khác nhau đều dẫn đến sự phát triển xã hội tiến bộ mang lại. Không phải
mọi cải cách xã hội đều được thực hiện vì nhiều nguyên nhân khách quan hoặc chủ quan.
Trong phong trào công nhân quốc tế, có những người tả khuynh, chỉ coi trọng
cách mạng xã hội và coi thường cải cách xã hội, và những nhóm người hữu khuynh chỉ
coi trọng cải cách xã hội và lo sợ rằng cách mạng xã hội sẽ bùng nổ, dẫn đến nhiều
thương vong. Cả hai xu hướng này đều bị V.I.Lê-nin chỉ trích, người coi đó là chủ nghĩa
xét lại hay chủ nghĩa cơ hội trong phong trào lao động thế giới. Chủ nghĩa cải cách là
một phong trào chính trị phản động ở châu Âu từ bỏ đấu tranh giai cấp và cách mạng xã
hội và chủ trương tuyệt đối hóa việc giành chính quyền thông qua đấu tranh nghị viện.
Cách mạng xã hội khác với đảo chính. Đảo chính chính là cách thức tiến hành
của một nhóm người với mục đích giành chính quyền song không khiến thay căn bản
chế độ xã hội. Đảo chính không phải là phong trào cách mạng, thường thực hiện bằng
lật đổ, bạo lực của các phe, nhóm có khuynh hướng chính trị đối lập với chính quyền
đương thời. Đảo chính chỉ có ý nghĩa cách mạng khi nó thực sự là một bộ phận của phong trào cách mạng.
1.2.2. Bản chất của cách mạng xã hội chủ nghĩa
Cách mạng xã hội chủ nghĩa là sự cải biến xã hội một cách căn bản về chất nhằm
thay thế chế độ tư bản chủ nghĩa bằng chế độ xã hội chủ nghĩa.
Theo nghĩa hẹp, cách mạng xã hội chủ nghĩa là một cuộc cách mạng chính trị,
kết thúc bằng việc giai cấp công nhân giành được chính quyền và thiết lập nhà nước chuyên chính vô sản.
Theo nghĩa rộng, cách mạng xã hội chủ nghĩa bao gồm cả hai giai đoạn: cách
mạng về chính trị với nội dung là giành chính quyền, thiết lập nhà nước chuyên chính
vô sản; tiếp theo là giai đoạn cải tạo xã hội cũ, xây dựng xã hội mới trên tất cả các lĩnh
vực của đời sống xã hội cho đến khi xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản. 1.3.
Phương pháp cách mạng
Mục tiêu của cách mạng xã hội là giành chính quyền bằng cách đập tan (xóa bỏ)
chính quyền đã lỗi thời, phản động, cản trở cho sự phát triển của xã hội, thiết lập trật tự 6
xã hội mới tiến bộ hơn. Để thực hiện được mục tiêu cách mạng cần có phương pháp cách mạng phù hợp.
Phương pháp cách mạng bạo lực là hình thức cách mạng khá phổ biến. Cách
mạng bạo lực là hình thức tiến hành cách mạng thông qua bạo lực để giành chính quyền,
là hành động của lực lượng cách mạng dưới sự lãnh đạo của giai cấp lãnh đạo cách mạng
vượt qua giới hạn luật pháp của giai cấp thống trị hiện thời, xác lập chính quyền nhà
nước của giai cấp cách mạng.
Trong xã hội có giai cấp, giai cấp thống trị không bao giờ tự nguyện từ bỏ địa vị
thống trị của mình cho dù nó đã lạc hậu, lỗi thời. Nếu chỉ có các hoạt động đấu tranh
hợp pháp thì không đủ để lực lượng cách mạng giành chính quyền. Vì vậy, chính quyền
thường chỉ có thể giành được bằng hình thức chiến tranh cách mạng, thông qua bạo lực
cách mạng. C.Mác và Ph.Ăngghen trong các tác phẩm Phê phán Cương lĩnh Gôta, Tuyên
ngôn của Đảng Cộng sản đều khẳng định rằng, để giành chính quyền nhà nước từ tay
giai cấp tư sản thì phải tiến hành cách mạng bạo lực. V.I.Lenin cũng cho rằng: “nhà
nước tư sản bị thay thế bởi nhà nước vô sản (chuyên chính vô sản) không thể bằng con
đường “tiêu vong” được, mà chỉ có thể theo quy luật chung bằng một cuộc cách mạng
bạo lực thôi. Tuy nhiên, cũng cần chú ý rằng bạo lực chỉ là công cụ, phương tiện để lực
lượng cách mạng giành lấy chính quyền nhà nước từ tay giai cấp thống trị.
Phương pháp hòa bình cũng là một phương pháp để giành chính quyền là phương
pháp đấu tranh không dùng bạo lực cách mạng để giành chính quyền trong điều kiện
cho phép. Phương pháp hòa bình là phương pháp đấu tranh nghị trường, thông qua chế
độ dân chủ, bằng bầu cử để giành đa số ghế trong nghị viện và trong chính phủ. Phương
pháp hòa bình chỉ có thể xảy ra khi có đủ các điều kiện. Một là, giai cấp thống trị không
còn bộ máy bạo lực đáng kể hoặc còn bộ máy bạo lực, nhưng chúng đã mất hết ý chí
chống lại lực lượng cách mạng. Hai là, lực lượng cách mạng phát triển mạng, áp đảo kẻ thù.
Phương pháp hòa bình rất có lợi, ít gây đau khổ cho nên dù điều kiện để giành
chính quyền bằng phương pháp hòa bình ít khi xảy ra song nếu có điều kiện thuận lợi,
cũng cần làm tất cả để giành chính quyền. Tuy nhiên, cần chú ý quan điểm “quá độ hòa
bình” thực chất là quan điểm phủ định bạo lực cách mạng của bọn cơ hội chủ nghĩa theo hướng hữu khuynh. 7
Hiện nay ở Việt Nam, các thế lực phản động ở trong và ngoài nước chủ trương
âm mưu “diễn biến hòa bình”. Trong xã hội, biểu hiện “tự diễn biến, tự chuyển hóa”
không phải là không có ở ngay trong đội ngũ cán bộ, đảng viên, cần phải nhận diện và kiên quyết đấu tranh. 1.4.
Vấn đề cách mạng xã hội trên thế giới hiện nay
Hiện nay, xã hội đã có nhiều đổi khác so với những năm 70 của thế kỷ XX trở về
trước. Xã hội hiện đại đã bị chi phối bởi đặc điểm của thời đại: cuộc cách mạng khoa
học và công nghệ hiện đại, nền kinh tế tri thức ở các nước phát triển, xu hướng đối thoại
thay cho xu hướng đối đầu, những điều chính của chủ nghĩa tư bản hiện đại phần nào
“làm dịu” mâu thuẫn giai cấp. Sự xung đột về giai cấp vẫn còn, song không gay gắt,
quyết liệt nhưng trước, thay vào đó là sự xung đột về sắc tộc, tôn giáo, về kinh tế giữa
các quốc gia, khu vực. Cùng với đó là sự ô nhiễm môi trường, cạn kiệt tài nguyên thiên
nhiên, nạn đói và bệnh tật ở nhiều nước,.... cũng là những nguyên nhân tạo ra sự bất ổn
trong thế giới đương đại.
Trong xã hội hiện đại tiềm ẩn khả năng những biến động xã hội theo chiều hướng
tiến bộ dưới hình thức cải tổ, cải cách, đổi mới như ở các nước xã hội chủ nghĩa trước
đây và những hình thức hợp tác mới trên cơ sở các lực lượng xã hội có thể chấp nhận
được ở các nước theo các xu hướng chính trị khác nhau hiện nay.
Vì lợi ích chung của toàn thế giới, các nước có chế độ xã hội và chính trị khác
nhau vẫn có thể thông qua các tổ chức quốc tế, đối thoại, hòa giải những tranh chấp về
kinh tế, lãnh thổ, lãnh hải, tài nguyên thiên nhiên, v.v… và những bất đồng khác. Xu
hướng đối thoại, hòa giải đang là xu hướng chủ đạo hiện nay. Các cuộc chiến tranh dưới
màu sắc dân tộc, tôn giáo, hay dưới chiêu bài “nhân đạo” chống vũ khí hóa học, vũ khí
sinh học,... đang bị các thế lực tiến bộ lên án, phản đối.
Xu hướng giữ vững độc lập tự chủ của các quốc gia dân tộc, không phụ thuộc và
không can thiệp vào những công việc nội bộ của nhau, đấu tranh cho dân chủ, hòa bình
và tiến bộ xã hội đang diễn ra mạnh mẽ, ngày càng tỏ ra chiến ưu thế.
Các quốc gia, dân tộc sẽ đi tới một xã hội dân chủ, tự do, công bằng, văn minh
theo cách đi của mình thông qua các chính sách phát triển kinh tế - xã hội, văn hóa, giáo
dục, y tế, khoa học - công nghệ,... Và do đó, dù không có các cuộc cách mạng xã hội
điển hình như đã từng diễn ra trong lịch sử, thì xã hội hiện đại sẽ phát triển theo hướng 8
thay đổi từng bộ phận. từng yếu tố, lĩnh vực trong đời sống xã hội. Thay đổi trước hết
về lực lượng sản xuất rất đến quan hệ sản xuất, từ đó dẫn đến thay đổi cơ cấu kinh tế xã
hội tức cơ sở hạ tầng, và do đó, thay đổi các yếu tố của kiến trúc thượng tầng xã hội,
dẫn đến thay đổi toàn bộ xã hội.
Trong thời đại hiện nay, theo nguyên lý về sự phát triển của Triết học Mác -
Lênin, khó có thể để bùng nổ những cuộc cách mạng xã hội điển hình như cách mạng
tư sản ở châu Âu thế kỷ XVII - XVIII, cách mạng Tháng Mười ở Nga năm 1917,.. Cách
mạng xã hội sẽ diễn ra dưới hình thức chuyển hóa, thay đổi dần dần từng yếu tố, bộ
phận, lĩnh vực của đời sống xã hội. Xã hội sau sẽ phát triển tiến bộ hơn xã hội trước.
Việt Nam đang hướng tới mục tiêu: dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. 9
CHƯƠNG 2. SỰ VẬN DỤNG TRONG CUỘC CÁCH MẠNG XÃ HỘI
CHỦ NGHĨA Ở VIỆT NAM 2.1.
Tính tất yếu của Cách mạng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam
Cách mạng xã hội chủ nghĩa là một cuộc cách mạng nhằm thay thế chế chế độ tư
bản chủ nghĩa lỗi thời lạc hậu bằng chế độ xã hội chủ nghĩa. Trong cuộc cách mạng đó,
giai cấp công nhân là người lãnh đạo và cùng với quần chúng nhân dân lao động xây
dựng một xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.
Theo nghĩa hẹp: cách mạng xã hội chủ nghĩa được hiểu là một cuộc cách mạng
chính trị được kết thúc bằng việc giai cấp công nhân cùng với nhân dân lao động giành
được chính quyền, thiết lập nên nhà nước chuyên chính vô sản - nhà nước của giai cấp
công nhân và quần chúng nhân dân lao động.
Theo nghĩa rộng: cách mạng xã hội chủ nghĩa là quá trình cải biến một cách toàn
diện trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội từ kinh tế, chính trị, văn hóa, tư
tưởng,...để xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội và cuối cùng là chủ nghĩa cộng sản.
Như vậy, theo nghĩa rộng, cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa bao gồm cả việc
giành chính quyền về tay giai cấp công nhân, nhân dân lao động và cả quá trình giai cấp
công nhân cùng với quần chúng nhân dân lao động tiến hành cải tạo xã hội cũ, xây dựng
xã hội mới trên tất cả các lĩnh vực đời sống xã hội, tới khi xây dựng thành công chủ
nghĩa xã hội thì cuộc cách mạng này mới kết thúc. Mọi cuộc cách mạng trong lịch sử
đều là kết quả tất yếu của quá trình phát triển lực lượng sản xuất. Lực lượng sản xuất
phát triển đến lúc nào đó mâu thuẫn gay gắt với quan hệ sản xuất và biểu hiện thành
mâu thuẫn giữa các giai cấp đối kháng trong đời sống xã hội. Mâu thuẫn cơ bản của
phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa là mâu thuẫn giữa lực lượng sản xuất mang tính
chất xã hội hoá cao với quan hệ chiếm hữu tư nhân tư bản chủ nghĩa về tư liệu sản xuất.
Mâu thuẫn ấy biểu hiện thành mâu thuẫn giữa giai cấp vô sản với giai cấp tư sản. Nó
diễn ra ngày càng sâu sắc không thể điều hoà và đòi hỏi phải được giải quyết. Khi chủ
nghĩa tư bản chuyển sang giai đoạn đế quốc, những mâu thuẫn của chủ nghĩa tư bản
càng trầm trọng bao gồm : mâu thuẫn giữa giai cấp tư sản và giai cấp vô sản trong từng
nước; mâu thuẫn giữa các nước đế quốc và các dân tộc thuộc địa; mâu thuẫn giữa các
nước đế quốc với nhau. Chủ nghĩa đế quốc là kẻ thù của giai cấp công nhân, nhân dân
lao động ở các chính quốc và cũng là kẻ thù của nhân dân các dân tộc thuộc địa và phụ 10
thuộc. Để đánh đổ chủ nghĩa đế quốc, cách mạng vô sản ở các chính quốc phải liên hiệp
với cách mạng ở các nước thuộc địa, hình thành một mặt trận thống nhất quốc tế rộng
lớn, chống lại liên minh phản cách mạng của giai cấp tư sản thế giới. Đến giai đoạn này,
cách mạng xã hội chủ nghĩa đã chín muồi trên phạm vi thế giới. Lênin chỉ rõ: “Chủ
nghĩa đế quốc là đêm trước, là phòng chờ của cách mạng xã hội chủ nghĩa. Cách mạng
xã hội chủ nghĩa tất yếu sẽ nổ ra và có thể nổ ra ở những khâu yếu nhất trong sợi dây
chuyền đế quốc chủ nghĩa. Cách mạng xã hội chủ nghĩa không thể diễn ra tự phát mà là
kết quả của quá trình đấu tranh giai cấp lâu dài, gian khổ, đầy hy sinh của giai cấp vô
sản và nhân dân lao động chống giai cấp tư sản”.
Thấm nhuần quan điểm tư tưởng của C. Mác – Ph. Ăngghen và V.I. Lênin về
cách mạng không ngừng, đồng thời căn cứ vào tình hình thực tiễn cách mạng Việt Nam
vào cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX là sự áp bức, bóc lột của thực dân phong kiến đối
với quần chúng nhân dân lao động vô cùng dã man, tàn bạo; những phong trào đấu tranh
theo xu hướng tư sản và phong kiến đều bị thất bại. Đảng ta, đứng đầu là Hồ Chí Minh
đã nhận thức được tính tất yếu lịch sử của con đường cách mạng Việt Nam là con đường
cách mạng vô sản - xã hội chủ nghĩa. Người nói: “Chỉ có chủ nghĩa cộng sản mới giải
phóng được các dân tộc bị áp bức”. Do vậy, người đã tích cực tuyên truyền chủ nghĩa
Mác – Lênin vào Việt Nam, đưa đến việc thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam vào ngày 03 – 02 – 1930.
Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời làm cho cách mạng Việt Nam thoát khỏi sự
khủng hoảng về đường lối chính trị, sự nghiệp đấu tranh của nhân dân Việt Nam đã kết
hợp được hai nhiệm vụ: giải phóng dân tộc bị áp bức và giải phóng giai cấp những người
lao động. Trên con đường đó, điều đầu tiên là phải tiến hành cuộc cách mạng dân tộc
dân chủ nhân dân để giành độc lập cho dân tộc, tự do cho nhân dân hay còn gọi là cách
mạng giải phóng dân tộc nhằm tạo tiền đề cho việc chuyển lên cách mạng xã hội chủ nghĩa. 2.2.
Nội dung cuộc Cách mạng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam
2.2.1. Trên lĩnh vực kinh tế
Nhiệm vụ được xem là trọng tâm và có ý nghĩa quyết định cho sự thắng lợi của
cách mạng xã hội chủ nghĩa phải là phát triển kinh tế; nâng cao năng suất lao động và
cải thiện đời sống nhân dân. Trong Điều lệ Quốc tế I, C. Mác viết: “Bất cứ cuộc cách 11
mạng chính trị nào cũng chỉ là thủ đoạn để giải phóng giai cấp công nhân về mặt kinh
tế”. Trong Hệ tư tưởng Đức, ông nói: Xây dựng chủ nghĩa cộng sản về thực chất là xây
dựng về kinh tế. Chỉ có giải phóng về kinh tế là cơ sở giải phóng giai cấp công nhân về
mặt tinh thần, làm chủ được kinh tế mới làm chủ được mặt tinh thần.
Lúc này, miền Bắc nước ta bước vào thời kỳ quá độ với đặc điểm lớn nhất là từ một n ớ
ư c nông nghiệp lạc hậu tiến thẳng lên chủ nghĩa xã hội không phải kinh qua giai
đoạn phát triển tư bản chủ nghĩa. Khi cả nước thống nhất cùng tiến lên chủ nghĩa xã hội,
đặc điểm trên vẫn còn tồn tại. Phân tích rõ hơn thực trạng kinh tế, chính trị của đất nước,
trong cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, Đảng
cộng sản Việt Nam khẳng định: “Nước ta quá độ lên chủ nghĩa xã hội bỏ qua chế độ tư
bản, từ một xã hội vốn là thuộc địa, nửa phong kiến, lực lượng sản xuất rất thấp. Đất
nước trải qua hàng chục năm chiến tranh, hậu quả để lại còn nặng nề. Những tàn dư thực
dân phong kiến còn nhiều, các thế lực thù địch thường xuyên tìm cách phá hoại chế độ
xã hội và nền độc lập của nhân dân ta”.
Trước hết phải thay đổi vị trí, vai trò của người lao động đối với tư liệu sản xuất.
Xoá bỏ chế độ chiếm hữu tư nhân tư bản chủ nghĩa về tư liệu sản xuất, xác lập chế độ
sở hữu xã hội chủ nghĩa về tư liệu sản xuất dưới những hình thức thích hợp; thực hiện
những biện pháp cần thiết gắn người lao động với tư liệu sản xuất. Sau đó phải cải tạo
nền sản xuất cũ, lạc hậu thành nền sản xuất lớn xã hội chủ nghĩa có công nghiệp hiện
đại, nông nghiệp hiện đại, khoa học kỹ thuật tiên tiến để đưa năng suất lao động lên cao,
nhằm từng bước cải thiện đời sống nhân dân và tạo ra những cơ sở vật chất kỹ thuật cho
chủ nghĩa xã hội. Trên cơ sở đó, chủ nghĩa xã hội thực hiện nguyên tắc “Làm theo năng
lực, hưởng theo lao động”.
2.2.2. Trên lĩnh vực chính trị
Nội dung trước tiên của cách mạng xã hội chủ nghĩa trên lĩnh vực chính trị là đưa
quần chúng nhân dân lao động từ địa vị nô lệ, làm thuê, bị áp bức bóc lột trở thành người
làm chủ nhà nước, làm chủ xã hội. Muốn thực hiện được nội dung đó, giai cấp công
nhân cùng với nhân dân lao động dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản phải đập tan bộ
máy nhà nước của giai cấp tư sản bằng bạo lực cách mạng, như C. Mác – Ph. Ăngghen
nói: “Giai cấp vô sản mỗi nước trước hết phải giành lấy chính quyền, phải tự vươn lên 12
thành giai cấp dân tộc” (C. Mác – Ph. Ăngghen: Toàn tập, Tập 4, Nxb. Chính trị quốc
gia, Hà Nội, 1995, Tr. 623 – 624).
Bước tiếp theo là giai cấp công nhân phải xây dựng một nền dân chủ rộng rãi cho
nhân dân, đảm bảo cho nhân dân lao động thực hiện đầy đủ quyền làm chủ về chính trị,
tham gia vào công việc quản lý xã hội, quản lý nhà nước, làm cho nhà nước thực sự là
của dân, do dân và vì dân. Tạo điều kiện làm sâu rộng thêm nền dân chủ xã hội chủ
nghĩa, mà thực chất của quá trình đó là ngày càng thu hút đông đảo quần chúng nhân
dân lao động tham gia vào quản lý xã hội, quản lý nhà nước.
V.I.Lênin đã luôn luôn quan tâm tới việc thu hút quần chúng nhân dân lao động
Nga tham gia vào những công việc của Chính quyền Xô Viết ở Nga lúc đó, V.I.Lênin
cho rằng: "Các Xô viết công nhân và nông dân là một kiểu mới về nhà nước, một kiểu
mới và cao nhất về dân chủ... lần đầu tiên, ở đây, chế độ dân chủ phục vụ quần chúng,
phục vụ những người lao động...".
Để nâng cao hiệu quả trong việc tập hợp và tổ chức nhân dân tham gia vào các
công việc của nhà nước xã hội chủ nghĩa, Đảng Cộng sản và nhà nước xã hội chủ nghĩa
phải thường xuyên chăm lo nâng cao kiến thức về mọi mặt cho người dân, đặc biệt là
văn hoá chính trị. Bên cạnh việc nâng cao trình độ tri thức cho người dân, Đảng và Nhà
nước xã hội chủ nghĩa phải quan tâm tới xây dựng hệ thống luật pháp, hoàn thiện cơ
chế, có những biện pháp để cho nhân dân lao động tham gia hoạt động quản lý xã hội, quản lý nhà nước.
2.2.3. Trên lĩnh vực tư tưởng văn hóa
Trong những xã hội áp bức bóc lột trước đây, giai cấp thống trị nắm quyền lực
về kinh tế, cũng đồng thời nắm luôn công cụ thống trị về mặt tinh thần. Dưới chủ nghĩa
xã hội, giai cấp công nhân cùng quần chúng nhân dân lao động đã trở thành những người
làm chủ những tư liệu sản xuất chủ yếu trong xã hội, do vậy, họ cũng là những người
sáng tạo ra những giá trị tinh thần.
Trong điều kiện xã hội mới - xã hội xã hội chủ nghĩa, giai cấp công nhân cùng
với nhân dân lao động là chủ thể sáng tạo ra các giá trị văn hóa, tinh thần của xã hội.
Cách mạng xã hội chủ nghĩa tạo nên sự biến đổi căn bản trong phương thức và
nội dung sinh hoạt tinh thần của xã hội theo hướng tiến bộ. Trên cơ sở phê phán và kế
thừa, nâng cao các giá trị tư tưởng - văn hoá truyền thống của dân tộc, tiếp thu các giá 13
trị tư tưởng - văn hoá tiên tiến của thời đại, cách mạng xã hội chủ nghĩa trên lĩnh vực tư
tưởng - văn hoá thực hiện việc giải phóng những người lao động về mặt tinh thần thông
qua xây dựng từng bước thế giới quan và nhân sinh quan mới cho người lao động, hình
thành những con người mới xã hội chủ nghĩa, giàu lòng yêu nước thương dân, có bản
lĩnh chính trị, nhân văn, nhân đạo, có hiểu biết, có khả năng giải quyết một cách đúng
đắn mối quan hệ cá nhân, gia đình và xã hội. Làm cho hệ tư tưởng khoa học của chủ
nghĩa Mác - Lênin trở thành hệ tư tưởng chính thống trong đời sống tư tưởng - văn hoá
của toàn xã hội; trở thành thế giới quan và phương pháp luận khoa học phổ biến định
hướng mọi hoạt động sáng tạo của Đảng và quần chúng nhân dân.
Vì vậy, trong Tuyên ngôn của Đảng cộng sản, C. Mác – Ph. Ăngghen đã chỉ rõ:
“Cách mạng cộng sản chủ nghĩa là sự đoạn tuyệt triệt để nhất với những quan hệ sở hữu
kế thừa của quá khứ; không có gì đáng ngạc nhiên khi thấy rằng trong tiến trình phát
triển của nó, nó đoạn tuyệt một cách triệt để nhất với những tư tưởng kế thừa của quá
khứ” (C. Mác – Ph. Ăngghen: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội 1995, tr. 626)
Như vậy, cách mạng xã hội chủ nghĩa diễn ra trên tất cả các lĩnh vực, có quan hệ
gắn kết với nhau, tác động qua lại lẫn nhau, thúc đẩy lẫn nhau cùng phát triển.
Cách mạng xã hội chủ nghĩa là một quá trình cải biến toàn diện xã hội cũ thành
xã hội mới, trong đó kết hợp chặt chẽ giữa cải tạo và xây dựng mà xây dựng là chủ yếu. 2.3.
Một số thành tựu bước đầu của cuộc Cách mạnh xã hội ở Việt Nam
2.3.1. Về chính trị
Có chế độ chính trị độc lập, có chủ quyền lãnh thổ và tự quyết định con đường phát triển của mình.
Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công đã mở ra bước ngoặt lịch sử, vĩ đại
trong lịch sử dân tộc Việt Nam. Khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, một
chính thể dân chủ nhân dân đầu tiên ở khu vực Đông Nam Á, chấm dứt hoàn toàn chế
độ phong kiến ở Việt Nam, kết thúc hơn 80 năm ách đô hộ thực dân, phát xít. Từ một
người công nhân với thân phận là nô lệ trở thành người dân một nước độc lập, làm chủ
vận mệnh của mình. Việt Nam từ một nước thuộc địa nửa phong kiến trở thành một
nước độc lập, tự do và dân chủ, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Quốc Hội đầu tiên đã của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời, cuộc Tổng
tuyển cử bầu Quốc hội đã được diễn ra vào ngày 06/01/1946. 14
Cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước thắng lợi, miền Nam hoàn toàn giải
phóng, đất nước được thống nhất. Việc hoàn thành thống nhất đất nước về mặt nhà nước
đã tạo ra những điều kiện chính trị cơ bản để phát huy toàn diện sức mạnh phát triển đất
nước, tạo điều kiện thuận lợi để cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội, có những khả năng to
lớn để bảo vệ Tổ quốc.
Nhận thức về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ngày càng sáng tỏ.
2.3.2. Về kinh tế
Nền kinh tế thoát khỏi trì trệ, khủng hoảng, kém phát triển, trở thành nước đang
phát triển có thu nhập trung bình.
Giai đoạn 1945 - 1954 là giai đoạn đầu tiên xây dựng chế độ kinh tế mới ở Việt
Nam và là giai đoạn được xem như là khó khăn nhất. Phải thực hiện hai nhiệm vụ song
song là kháng chiến chống thực dân Pháp, và thực hiện chuyển đổi nền kinh tế tàn tích
thực dân, phong kiến và thấp kém thành nền kinh tế dân chủ, độc lập phục vụ nhu cầu
kháng chiến và kiến quốc.
Giai đoạn 1955 - 1975 giai đoạn đất nước bị chia cắt, do vậy nền kinh tế hai miền
có sự khác nhau. Kinh tế miền Bắc vào giai đoạn đó thực hiện nhiệm vụ: khôi phục, hàn
gắn vết thương chiến tranh, tiếp tục hoàn thành cải thiện ruộng đất, tạo cơ sở kinh tế và
chính trị vững chắc đưa miền Bắc tiến lên chủ nghĩa xã hội; vào thời kỳ kế tiếp thực
hiện nhiệm vụ chính là cải tạo xã hội chủ nghĩa nền kinh tế. Trong khi đó, ở miền Nam
nền kinh tế từ lúc đó cho tới năm 1975 phụ thuộc hoàn toàn vào viện trợ Mỹ nhưng hết
sức yếu ớt, trống rỗng.
Giai đoạn Tổ quốc thống nhất, cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội, công cuộc cải tạo,
xây dựng và phát triển kinh tế trở thành nhiệm vụ hàng đầu của toàn Đảng.
Công nghệ hóa, hiện đại hóa nền kinh tế từng bước được đẩy mạnh, phát huy lợi
thế về ngành và lãnh thổ.
Trong Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III của Đảng năm 1960 đã xác định:
“Công nghệ hóa xã hội chủ nghĩa là nhiệm vụ trung tâm của thời kỳ quá độ của nước
ta”. Những năm đầu, công nghiệp hóa diễn ra trong bối cảnh diễn ra trong điều kiện có
chiến tranh. Những năm sau, công nghiệp hóa diễn ra trong điều kiện khủng hoảng kinh
tế - xã hội, vừa tìm tòi đổi mới nền kinh tế. Đổi mới diễn ra theo mô hình Liên Xô, cho 15
đến tận khi năm 1960 Đại hội VIII khi khởi đầu của sự đổi mới kinh tư duy kinh tế, công
nghiệp hóa, hiện đại hóa của nước ta mới được xác định một cách đầy đủ.
Dưới sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước ta đã tích cực chủ động thể chế hóa đường
lối, chủ trương, quan điểm của Đảng về công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, bước
đầu tạo môi trường bình đẳng và minh bạch cho các doanh nghiệp thuộc mọi phần kinh
tế cạnh tranh, phát triển, thu hút nguồn cầu tư nước ngoài và khơi thông nguồn lực. Thí
dụ điển hình sản lượng lương thực quy thóc năm 1954 ở vùng giải phóng đạt trên 2,9
triệu tấn, tăng 13,7% so với năm 1946. Sản lượng lương thực quy thóc từ 3.759 nghìn
tấn tăng lên 4.738 nghìn tấn năm 1956 và 4293 nghìn tấn năm 1957.
Chuyển nền kinh tế từ thế bị bao vây, cấm vận, khép kín sang nền kinh tế mở và
hội nhập quốc tế: Từ giai đoạn nhân dân Việt Nam bước vào giai đoạn kháng chiến
chống Pháp trong thế giới bị bao vây, cô lập, phải đối phó với nhiều loại kẻ thù.
Chính sách xã hội được quan tâm, đời sống nhân dân được cải thiện, không ngừng
nâng cao: chính sách về ruộng đất, giảm tô, giảm tức, cải cách ruộng đất, thực hiện người
cày có ruộng từng bước được cải thiện. Lương thực bình quân đầu người năm 1957 đã đạt 303kg.
2.3.3. Về văn hóa
Văn hóa phát triển đa dạng, phong phú, dân tộc, khoa học, đại chúng trong mọi
lĩnh vực đời sống xã hội, trở thành nguồn lực phát triển đất nước.
Nhận thức của Đảng và Nhà nước, của nhân dân về vai trò của văn hóa trong xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày càng đầy đủ và nâng cao. Nhân tố văn hóa trong phát triển
kinh tế - xã hội đã được coi trọng với một số chính sách liên quan đến công nghiệp văn
hóa, gắn văn hóa với phát triển. Đã bước đầu khai thác văn hóa như nguồn lực nội sinh
để phát triển kinh tế - xã hội, phát huy, hình thành các nhân tố mới, giá trị mới của con người Việt Nam.
Sản phẩm văn hóa tăng đáng kể về số lượng, chất lượng. Văn học, nghệ thuật đã
tạo ra nhiều tác phẩm phản ánh mọi lĩnh vực đời sống, nỗ lực đổi mới tư duy sáng tạo,
tìm tòi phương thức thể hiện mới để nâng cao năng lực khám phá cuộc sống. Ngành
nghệ thuật biểu diễn có sự phát triển phong phú và đa dạng, mỗi năm đã dàn dựng được
hàng trăm chương trình, vở diễn, tiết mục mới. Nhiều loại hình văn hóa, nghệ thuật đã
có bước phát triển năng động, thích nghi với nền kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế. 16

Cách mạng xã hội và cách mạng xã hội chủ nghĩa. Liên hệ thực tiễn | Tiểu luận môn chủ nghĩa xã hội khoa học Trường đại học sư phạm kĩ thuật TP. Hồ Chí Minh

Thông tin :

Tài liệu liên quan:

Quan điểm của chủ nghĩa mác – lênin về vị trí, vai trò của gia đình, ý nghĩa vấn đề nghiên cứu trong việc xây dựng gia đình văn hóa của việt nam hiện nay | Tiểu luận môn học: chủ nghĩa xã hội khoa học

Bài kiểm tra trắc nghiệm chương 4 môn chủ nghĩa xã hội khoa học | Trường đại học sư phạm kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh

Đề cương chi tiết học phần, Tên học phần: Chủ nghĩa Xã hội khoa học | Trường đại học sư phạm kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh

Nguồn Gốc Cách Mạng Xã Hội Và Cách Mạng Xã Hội Chủ Nghĩa | Tài liệu môn chủ nghĩa xã hội khoa học Trường đại học sư phạm kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh

Chương 1 vấn đề dân tộc trong thời kì quá độ lên chủ nghĩa xã hội | Tài liệu môn chủ nghĩa xã hội khoa học Trường đại học sư phạm kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh