Cán cân ngân sách nhà nước: Soạn bài và chính sách tài khóa

Cán cân ngân sách B = T – G
Cán cân ngân sách nhà nước là gì? Cán cân ngân sách của chính phủ
Khái niệm cân đối ngân sách nhà nước. Xét về bản chất, cân đối ngân sách nhà nước là
cân đối giữa các nguồn thu mà nhà nước huy động được tập trung vào ngân sách nhà
nước trong một năm và sự phân phối, sử dụng nguồn thu đó thỏa mãn nhu cầu chi tiêu của Nhà nước trong năm đó.
Cán cân ngân sách chính phủ thường được coi là một chỉ báo về chính sách tài khóa. Nó
được tính bằng chênh lệch giữa tổng thu nhập mà chính phủ nhận được trừ đi tất cả các
khoản mục chi tiêu mà chính phủ thực hiện trong một thời kỳ nhất định. Khi thu nhập lớn
hơn chi tiêu, chính phủ có thặng dư ngân sách.
Cán cân ngân sách ký hiệu là gì?
BB = Tx – G – Tr = (Tx – Tr) – G hay BB = T – G BB = t.Y – G trong đó: BB là cán cân
ngân sách; Tx là tổng nguồn thu từ thuế; Tr là chuyển giao thu nhập; G là chi tiêu chính
phủ mua hàng hóa và dịch vụ; T là thuế ròng. Khi thu nhập lớn hơn chi tiêu, chính phủ có thặng dư ngân sách.
Thâm hụt cán cân ngân sách là gì?
Thâm hụt ngân sách trong kinh tế học vĩ mô và kinh tế học công cộng là tình trạng các
khoản chi của ngân sách Nhà nước (ngân sách chính phủ) lớn hơn các khoản thu, phần
chênh lệch chính là thâm hụt ngân sách. … Thu của chính phủ không bao gồm khoản đi vay. B = T – G
Nếu B>0 (T > G): ngân sách CP thặng dư
Nếu B<0 (T < G): ngân sách CP thâm hụt
Nếu B=0 (T = G): ngân sách CP cân bằng
Chính sách tài khóa: là những nỗ lực của chính phủ nhằm cải thiện tình hình kinh tế vĩ
mô thông qua việc thay đổi chi tiêu chính phủ và thuế. Mặc dù chính sách tài khoá có thể
ảnh hưởng đến tiết kiệm, đầu tư và tăng trưởng kinh tế trong dài hạn, tuy nhiên trong ngắn
hạn, chính sách tài khoá chủ yếu ảnh hưởng đến tổng cầu về hàng hoá và dịch vụ.
Chính sách tài khóa chủ động: Chính sách tài khoá nhằm kích thích tổng cầu và tăng sản
lượng cân bằng thông qua việc tăng chi tiêu chính phủ hoặc giảm thuế được gọi là chính
sách tài khoá mở rộng hay chính sách tài khoá lỏng. Ngược lại, chính sách tài khoá nhằm
cắt giảm tổng cầu để kiềm chế lạm phát được gọi là chính sách tài khoá thắt chặt.
Chính sách tài khóa mở rộng: Đối mặt với mức sản lượng thấp hơn mức sản lượng tự
nhiên, các nhà hoạch định chính sách có thể giúp nền kinh tế phục hồi trạng thái toàn
dụng nguồn lực thông qua việc tăng chi tiêu chính phủ và/hoặc giảm thuế.
Chính sách tài khóa thắt chặt: Giả sử ban đầu nền kinh tế có tổng chi tiêu vượt quá năng
lực sản xuất hiện có như được minh họa trong hình 3.6. Sự hạn chế về phía cung ngăn cản
nền kinh tế mở rộng và giá cả sẽ tăng tốc. Nền kinh tế đang nằm ở phần đường tổng cung
rất dốc mà các nhà kinh tế thường coi là trạng thái phát triển quá nóng. Phản ứng chính
sách cần thiết là chính phủ nên cắt giảm tổng cầu để kiềm chế lạm phát.
Chính sách tài khoá trong điều kiện có sự ràng buộc về ngân sách: Để duy trì cán cân
ngân sách không thay đổi, muốn tăng chi tiêu chính phủ phải tăng được mức thu thuế một
lượng tương ứng. Việc tăng thuế làm giảm thu nhập khả dụng và do đó làm giảm tiêu
dùng tư nhân. Điều này gây lấn át một phần ảnh hưởng mở rộng của việc tăng chi tiêu
chính phủ. Ảnh hưởng ròng của việc tăng chi tiêu chính phủ đi kèm với tăng thuế – sau
khi số nhân đã phát huy tác dụng – là thu nhập quốc dân tăng một lượng đúng bằng mức
tăng chi tiêu chính phủ (chứ không phải là tích của số nhân với lượng chi tiêu gia tăng
như đáng lẽ xảy ra khi thuế không thay đổi). Điều đó có nghĩa là giá trị của số nhân ngân
sách cân bằng đúng bằng 1.
Document Outline

• Cán cân ngân sách nhà nước là gì? Cán cân ngân sác
• Cán cân ngân sách ký hiệu là gì?
• Thâm hụt cán cân ngân sách là gì?