Chuyên Đề Căn Bậc Hai Và Căn Thức Bậc Hai Ôn Thi Vào 10 Giải Chi Tiết
Số 0 có đúng một căn bậc hai chính là số 0 và nó cũng là căn bậc hai số học của số 0. Căn bậc hai số học của 9 là. Trong các khẳng định sau, khẳng định nào đúng, khẳng định nào sai? Trong các khẳng định sau, khẳng định nào đúng, khẳng định nào sai? Tài liệu giúp bạn tham khảo, ôn tập và đạt kết quả cao. Mời đọc đón xem!
Chủ đề: Tài liệu ôn thi vào 10 môn Toán 124 tài liệu
Môn: Môn Toán 1.4 K tài liệu
Tác giả:
Preview text:
CHUYÊN ĐỀ 1: CĂN BẬC HAI VÀ CĂN THỨC BẬC HAI
A. KIẾN THỨC CẦN NHỚ 1. Căn bậc hai.
Căn bậc hai của một số không âm a là số x sao cho 2 x a .
Số dương a có đúng hai căn bậc hai là a ( và gọi là căn bậc hai số học của a ) và a .
Số 0 có đúng một căn bậc hai chính là số 0 và nó cũng là căn bậc hai số học của số 0.
Với hai số không âm a ,b , ta có a b a b .
2. Căn thức bậc hai
Với A là một biểu thức đại số, ta gọi
A là căn thức bậc hai của A .
A xác định ( hay có nghĩa) khi A lấy giá trị không âm, tức là A 0 . A khi A 0 2 A A A khi A 0 B. BÀI TẬP
PHẦN I. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM
1. TRẮC NGHIỆM CHỌN ĐÁP ÁN
Câu 1. [NB] Căn bậc hai số học của 9 là A. 3 . B. 3 . C. 3. D. 81 Lời giải Chọn C
Căn bậc hai số học của 9 là 3.
Câu 2. [NB] Biểu thức x 3 có nghĩa khi A. x 3. B. x 0 . C. x 3. D. x 3. Lời giải Chọn D
Ta có x 3 có nghĩa khi x 3 0 x 3.
Câu 3. [NB] Số x không âm thỏa mãn x 6 là A. 36 . B. 6 . C.12 . D. 3 Trang 1 Lời giải Chọn A Ta có x x2 2 6 6 x 36
Câu 4. [NB] Rút gọn biểu thức 2
A 144a 9a với a 0 A. 9 a. B. 3 a . C. 3a . D. 9a . Lời giải Chọn C 2
A 144a 9a = 12a 9a 12a 9a 3aa 0
Câu 5. [TH] Giá trị của biểu thức 2 1 2 là A. 1 2 . B.1 2 . C. 2 1 . D. 2 1. Lời giải Chọn C Ta có 2 1 2 1 2 2 1 2 9 16
Câu 6. [TH] Giá trị của biểu thức 25 169 là: 5 2 81 A.12 . B.13 . C.14 . D. 15 . Lời giải Chọn B 2 9 16 2 9 4 Ta có 25
169 = .5 . 13 13 5 2 81 5 2 9 2
Câu 7. [TH] Biểu thức 3x có nghĩa khi 1 1 1 1 1 A. x . B. x . C. x . D. x 3 3 3 3 Lời giải Chọn A Trang 2 2 2 1
0 3x 1 0 x 3x có nghĩa khi 1 3x 1 3 4 a
Câu 8. [TH] Biểu thức 2 2b với b 0 bằng: 2 4b 2 a 2 2 a b A. . B. 2 a b . C. 2 a b . D. . 2 2 b Lời giải Chọn B 4 2 2 a a a Ta có 2 2 2 2 2b 2b . 2b .
a b với b 0 2 4b 2b 2b
Câu 9. [VD] Giá trị của x để 2
x 6x 9 2 là
A. x 5 hoặc x 1.
B. x 5.
C. x 2 hoặc x 3
. D. x 2 Lời giải Chọn A x x
x 6x 9 2 x 32 3 2 5 2
2 x 3 2 x 3 2 x 1
Câu 10. [VD] So sánh hai số 2 và 1 2 A. 2 1 2 . B. 2 1 2 . C. 2 1 2 . D. 2 1 2 . Lời giải Chọn C
Tách 2 11 1 1 . Vì 1 < 2 1
2 1 2 11 1 2 2 1 2 .
Câu 11. [VD] Kết quả của phép tính 9 4 5 là A. 3 2 5 . B. 2 5 . C. 5 2 . D.Kết quả khác Lời giải Chọn C Ta có 2 9 4 5 2 5 2 5 5 2 Trang 3
Câu 12. [VDC] Kết quả của phép tinh 5 2 6 5 2 6 là: A. 2 . B. 2 2 . C. 2 . D. 2 3 . Lời giải Chọn D Ta có
2 2 5 2 6 5 2 6 3 2 3 2
3 2 3 2 2 3
2. TRẮC NGHIỆM ĐÚNG SAI:
Câu 1. Trong các khẳng định sau, khẳng định nào đúng, khẳng định nào sai? A. 2
A A khi A 0 . B. 2
A A khi A 0 . C. A
B 0 A B .
D. A B A B . Lời giải A. Đúng B. Đúng C. Đúng D. Sai Với hai số ,
a b không âm ta có a b
a b nên C đúng. Với hai số ,
a b không âm ta có a b 0
a b nên D sai. A khi A 0
Sử dụng hằng đẳng thức 2 A A nên , A B đúng. A khi A 0 Câu 2.
Trong các khẳng định sau, khẳng định nào đúng, khẳng định nào sai? 1 A.
x có nghĩa khi x 0 .
B. 2x 1 có nghĩa khi x . 2 1 C. x .
D. x 2 2 có nghĩa với mọi x có nghĩa khi 1 1 x . Lời giải A. Sai B. Sai C. Sai D. Đúng
x có nghĩa khi x 0 nên A sai. 1
2x 1 có nghĩa khi 2x 1 0 x nên B sai. 2 Trang 4 1 1
0 x 1 0 x 1 x có nghĩa khi 1 x nên C sai. 1 x 2 2
có nghĩa với mọi x vì x 2 2
0 với mọi x nên D đúng.
Câu 3. Cho A 4 2 3 4 2 3; B 18 8 2 18 8 2. Trong các khẳng
định sau, khẳng định nào đúng, khẳng định nào sai? A. A 2. B. B 2 2. C. . A B 16 3.
D. A B 2 3 8. Lời giải A. Sai B. Sai C. Đúng D. Đúng 2 2 Ta có A
4 2 3 4 2 3 3 1 3 1
3 1 3 1 2 3 nên A sai. B
2 2 18 8 2 18 8 2 4 2 4 2
4 2 4 2 8 nên B sai.
A B 2 3 8; .
A B 16 3 nên C, D đúng.
Câu 4. Cho biểu thức 2
Q 3x x 8x 16. Tìm giá trị của x để biểu thức Q 5. Chọn đáp án đúng 1 9 9 1 1 9
A. x ; . B. x . C. x .
D. x ; . 2 4 4 2 2 4 Lời giải A. Sai B. Đúng C. Sai D. Sai
Ta có Q x x x
x x 2 2 3 8 16 3 4
3x x 4
TH1: x 4 ta có Q 3x x 4 3x x 4 2x 4 1
Q 5 2x 4 5 2x 1 x (loại) 2
TH2: x 4 ta có Q 3x x 4 3x x 4 4x 4 9
Q 5 4x 4 5 4x 9 x (tm) 2 Vậy đáp án B đúng. Trang 5
3. TRẮC NGHIỆM TRẢ LỜI NGẮN 2 2
Câu 1. [NB] Rút gọn biểu thức sau 5 11 3 11 Lời giải 2 2 Đáp án:
Ta có 5 11 3 11 = 5 11 3 11 Mà
+) 5 25 11 5 11 0 5 11 5 11 .
+) 3 9 11 3 11 0 3 11 11 3 . 2 2
Nên 5 11 3 11 = 5 11 3 11 = 5 11 11 3 2 .
Câu 2. [NB] Cho biểu thức A
4x 4 với x 1. Tìm giá trị của x để A 10 Lời giải Đáp án: Ta có A 10
4x 4 10 x 1
4x 4 100 4x 104 x 26(t ) m
Câu 3. [TH] Tìm tất cả các giá trị của x thỏa mãn 2 (2x 1) 9 ? Lời giải Đáp án: 2x 1 3 2x 4 x 2 Ta có 2
(2x 1) 9 2x 1 3 2x 1 3 2x 2 x 1
Câu 4. [TH] Tìm x thỏa mãn 2
x x 6 x 3 Lời giải Đáp án:
Đk: x 3 0 x 3
Với điều kiện trên ta có: 2
x x 6 x 3 2
x x 6 x 3 Trang 6 2
x 2x 3 0 2
x 3x x 3 0
(x 3)(x 1) 0
x 3(t/m) hoặc x 1 (loại)
Câu 5. [VD] Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức 2 2
B 4a 4a 1 4a 12a 9 Lời giải Đáp án: Ta có 2 2 B
4a 4a 1 4a 12a 9 2a 1 2a 3
Lại có 2a 1 2a 3 2a 1 3 2a 2
Dấu " " xảy ra 2a 1 3 2a a 1
Vậy giá trị nhỏ nhất của B là 2 khi a 1.
PHẦN II. BÀI TẬP TỰ LUẬN BÀI TẬP MẪU
Ví dụ 1 [NB]: Tính căn bậc hai của các số sau a) 1 16 c) 9 b) 9 d) 0,36 Lời giải
a) Căn bậc hai của số 1 là 1 vì 2 2 1 1 1.
b) Căn bậc hai của số 9 là 3 vì 2 2 3 3 9. 16 4 2 2 c) Căn bậc hai của số 4 4 16 là vì . 9 3 3 3 9
d) Căn bậc hai của số 0,36 2 2 là 0 ,6 vì 0,6 0 ,6 0,36 .
Ví dụ 2 [TH]: Tính căn bậc hai số học của các số sau a) 0, 01 b) 0, 25 c) 4 0, 04 d) 9 Trang 7 Lời giải a) 0,01 0,1vì 2 0,1 0,01. b) 0, 25 0,5 vì 2 0,5 0, 25. 4 2 b) 0,04 0, 2 vì 2 0, 2 0, 04 . c) vì 9 3 2 2 4 . 3 9 1 25
Ví dụ 3 [TH]: Tính tổng S 0,49 9 4 Lời giải 1 5 22 Ta có S 0, 7 3 2 15
Ví dụ 4 [TH]: So sánh các số sau: a) 26 và 5 . c) 2 11 và 3 5 b) 7 15 và 7 . d) 5 35 và 30 . Lời giải a)Ta có 26 25 26 25 hay 26 5 . 7 9 7 9 7 3 b) Ta có 1 5 16 15 16 15 4
Như vậy 7 15 3 4 7. 2 3 2 3 2 3 c) Ta có 1 1 25 11 25 11 5
Như vậy 2 11 3 5.
d) Ta có 35 36 35 36 6 5 35 5 .6 5 35 3 0
Ví dụ 5 [TH]: Tìm x thỏa mãn: a) x 2018.
b) x 1 1 2 . Trang 8 c) 2
x 5x 20 4 . d) 2 3 x 5 4 . Lời giải a) Vì x 0 và 2
018 0 nên không tồn tại x thỏa mãn.
b) Điều kiện x 1 0 x 1 .
Khi đó x 1 1 2 x 1 3 x 1 9 x 8 (thỏa mãn điều kiện). Vậy x 8. 2 25 55 5 55 c) Ta có 2 2
x 5x 20 x 5x x 0, x . Khi đó 4 4 2 4 2 2
x 5x 20 4 x 5x 20 16 2
x 5x 4 0 x 1 x 4 0 x 1 x 4. Vậy x 1 hoặc x 4 . d) Điều kiện 2
x 5 0 (luôn đúng). Ta có 2 2
3 x 5 4 x 5 3 4 1 . Vì 2 x 5 0 còn 1
0 nên không tồn tại x thỏa mãn.
Ví dụ 6 [NB]: Tìm x để các căn thức sau có nghĩa. 1 a) 5 2x b) 2 x 4x c) 2 25 x 4 Lời giải 5
a) 5 2x có nghĩa khi 5 2x 0 2 x 5 x . 2 1 1 b)
có nghĩa x 2 2 0 x 2. 2 x 4x có nghĩa 4 x 22 c) 2 25 x có nghĩa 2 2 2
25 x 0 x 2
5 x 25 x 5 5 x 5.
Ví dụ 7 [TH]: Rút gọn các biểu thức sau Trang 9
a) 13 4 3 2 7 4 3 .
b) 10 2 · 3 5 . Lời giải 2 2
a) 13 4 3 2 7 4 3 1 2 3 2 2 3 1 2 3 22 3 5. b) 10 2 · 3 5 2 5 1 · 6 2 5 5 1 · 5 1 5 1 5 1 4.
Ví dụ 8 [TH]: Rút gọn các biểu thức sau 4 2 x 2x 1 a) 4 2 2
x 4x 4 x . b) với x 1. x 1 Lời giải a) x x
x x 2 4 2 2 2 2 2 2 4 4 2
x x 2 x .
Trường hợp 1: x 2 hoặc x 2 ta có: 2 2 2 2
x 2 x x 2 x 2
Trường hợp 2: 2 x 2 ta có: 2 2 2 2
x 2 x 2 x 2 x 2 x 2x 1 x 2 2 2 4 2 2 1 x 1 x 1 (x 1)(x 1) b) Vì x 1 nên x 1. x 1 x 1 x 1 x 1 x 1
✔️BÀI TẬP TỰ LUYỆN
Dạng 1: Tìm và so sánh các căn bậc hai
Bài 1. [NB] Tìm căn bậc hai số học và căn bậc hai của các số sau: a) 0, 25 . b) 169 . c) 81. d) 2, 25 . Hướng dẫn a) Vì 2
0, 25 0,5 nên căn bậc hai số học của 0, 25 là 0, 5 và căn bậc hai của 0, 25 là 0 ,5 . b) Vì 2
81 9 nên căn bậc hai số học của 81 là 9 và căn bậc hai của 81 là 9 . Trang 10 c) Vì 2
169 13 nên căn bậc hai số học của 169 là 13 và căn bậc hai của 169 là 13 . d) Vì 2
2, 25 1,5 nên căn bậc hai số học của 2, 25 là 1,5 và căn bậc hai của 2, 25là 1,5 .
Bài 2. [TH] Rút gọn biểu thức:
a) A 2 27 5 12 3 48. c) C 2 3 2 4 2 3 1 2 2 .
b) B 147 75 4 27. d)
D 2 5 125 80 605. Hướng dẫn
a) A 2 27 5 12 3 48 6 3 10 3 12 3 4 3.
b) B 147 75 4 27 7 3 5 3 12 3 0. c) C 2 3 2 4 2 3 1 2 2
12 2 6 314 2 8 12 2 6 27 12 2 21.
d) D 2 5 125 80 605 2 5 5 5 4 5 11 5 4 5.
Bài 3: [TH] So sánh các số sau: a) 6 và 41 . c) 3 5 và 5 3 . b) 2 27 và 147 . d) 2 2 1 và 2 . Hướng dẫn a)Ta có 6 36 . Mà 36 41 nên 6 41 .
b) Ta có 2 27 108 . Mà 108 147 nên 2 27 147 . c) Ta có 3 5
45 và 5 3 75 . Mà 45 75 nên 3 5 5 3 3 5 5 3
d) Ta có 2 2 1 8 1 và 2 3 1 9 1. Mà 8 9 nên 2 2 1 2 .
Bài 4: [VD] Cho a 0 . Chứng minh rằng Trang 11
a) Nếu a 1 thì a a . b) Nếu a 1 thì a a . Hướng dẫn
a) Ta có tính chất, nếu a b 0 thì a b , do đó từ giả thiết a 1 a 1 1.
Nhân cả hai vế với a 0 ta được a a .
b) Tương tự như trên ta có a 1 a 1 1.
Nhân cả hai vế với a 0 ta được a a . Dạng 2: Tìm x
Bài 5: [VD] Tìm số thực x thỏa mãn: a) 2 2 x 9 2. d) 3 x 4 12 . b) 2 x 1 2 0 . e)
x 7x 7 2. c) 3x 1 4 . f) 9 x 1 19 2. Hướng dẫn
a) Điều kiện xác định 2 2
x 9 0 (vô lí).
Vậy không tồn tại x thỏa mãn đề bài.
b) Điều kiện xác định 2
x 1 0 (luôn đúng). Ta có 2 x 1 2 0 2 x 1 2 (vô lí vì 2 x 1 0 với mọi x ).
Vậy không tồn tại x thỏa mãn đề bài. 1
c) Điều kiện xác định 3x 1 0 x . 3 Trang 12 17
Ta có 3x 1 4 3x 1 16 x
(thỏa mãn điều kiện). 3 17 Vậy x 3 4
d) Điều kiện xác định 3
x 4 0 x . 3 140 Ta có 3
x 4 12 3
x 4 144 x
(thỏa mãn điều kiện). 3 140 Vậy x . 3 x 0 x 0
e) Điều kiện xác định x 49 x 7
x 70 x490
Ta có x 7 x 7 2 x 49 4 x 53(thỏa mãn điều kiện). Vậy x 53.
f) Điều kiện xác định 9x 1 0 x 1. Ta có 9 x
1 19 2 9 x
1 21 9 x
1 441 x 1 49 x 50 (thỏa mãn điều kiện). Vậy x 50.
Bài 6 [VD] a) Chứng minh rằng 2 là một số vô tỉ.
b) Chứng minh rằng 5 là một số vô tỉ. Hướng dẫn m m
a) Giả sử 2 là số hữu tỉ. Suy ra 2 , trong đó *
m, n N và phân số là n n m 2
phân số tối giản. Khi đó m 2 2 2 2 m 2n 1 n n Do 2 2n 2 nên 2 m 2 m 2 * 2 2
m 2m , m N m 4m . 1 1 1 Trang 13 Thay vào 1 suy ra 2 2 2 2 2
2n 4m n 2m 2 n 2 n 2. 1 1 m
Do đó m, n cùng chia hết cho 2 nên phân số
không tối giản, điều này mâu n
thuẫn với giả sử ở trên. Vậy 2 là số vô tỉ. m m
b) Giả sử 5 là số hữu tỉ. Suy ra 5 , trong đó *
m, n N và phân số là n n m 2
phân số tối giản. Khi đó m 5 2 2 5 m 5n 1 n n Do 2 5n 5 nên 2 m 5 m 5 * 2 2
m 5m , m N m 25m . 1 1 1 Thay vào 1 suy ra 2 2 2 2 2
5n 25m n 5m 5 n 5 n 5. 1 1 m
Do đó m, n cùng chia hết cho 5 nên phân số
không tối giản, điều này mâu n
thuẫn với giả sử ở trên.Vậy 5 là số vô tỉ.
Bài 7. [VD] Với giá trị nào của x thì các căn thức sau có nghĩa a) 3 x . b) 2x 4 c) 7 6x d) 3 x 2 x x 1 e) x 2 x x . f) 2 2 x . g) 2 3 h) 2x 2 x . 1 Hướng dẫn a) 3 x có nghĩa 3
x 0 x 0.
b) 2x 4 có nghĩa 2x 4 0 2x 4 x 2 . 7
c) 7 6x có nghĩa 7 6x 0 6x 7 x . 6 2 d) 3
x 2 có nghĩa 3
x 2 0 3x 2 x . 3 x x 2 0 x 2 e) x 2 x 2 . x có nghĩa 2 x 2 0 x 2 Trang 14 x x 2 0 x 2 f) x 2 x 2 . x có nghĩa 2 x 2 0 x 2 1 1 0 3 g) 3 2x
3 2x 0 x . 3 có nghĩa 2x 2 3 2x 0 2 2 0 h) x 1
x 1 0 x 1 . x có nghĩa 1 x 1 0
Bài 8. [TH] Rút gọn biểu thức:
a) A 2 27 5 12 3 48. c) C 2 3 2 4 2 3 1 2 2 .
b) B 147 75 4 27. d)
D 2 5 125 80 605. Hướng dẫn
a). A 2 27 5 12 3 48 6 3 10 3 12 3 4 3.
b) B 147 75 4 27 7 3 5 3 12 3 0. c) C 2 3 2 4 2 3 1 2 2
12 2 6 314 2 8 12 2 6 27 12 2 21.
d) D 2 5 125 80 605 2 5 5 5 4 5 11 5 4 5.
Bài 9 [TH] Rút gọn các biểu thức sau: a) 11 6 2 11 6 2 . d) 2 (3 2) 6 4 2 3 1 e) 9 3 8 5 2 6 2 3 b) 2 (2 5) 14 6 5 2 c) 2 3 2 3 (2 7) 11 4 7 f) 2 2 3 2 2 3 Hướng dẫn Trang 15 a) 2 2
11 6 2 11 6 2 (3 2) (3 2) 3 2 3 2 2 2 . b) 2 2 2 5
14 6 5 5 2 (3 5) 5 2 3 5 1. c) 2 2 7
11 4 7 (2 7) ( 7 2) ( 7 2)( 7 2) 7 4 3 . d) 2 2 3 2
6 4 2 3 2 (2 2) 3 2 2 2 5 . 3 1 e) 9 3 8 5 2 6 2 3 2 6 2 8 4 3 6 3 2 6 3 3 2 2 3 2 2 2 2 6 2 ( 6 2) 2 2 ( 6 3) ( 3 2) 2 2 6 2 6 2 6 3 3 2 0 . 2 2 2 3 2 3 2 2 6 2 2 6 f) 2 2 3 2 2 3 2 4 2 3 2 4 2 3 2 2 6 2 2 6 (2 2 6)(3 3) (2 2 6)(3 3) 3 2 . 3 3 3 3 (3 3)(3 3)
Bài 10 [VD] Rút gọn các biểu thức sau: a) 19 8 3 4 2 3 . b) 12 3 3 4 2 3 2 3 . 1 c)
12 8 2 17 12 2 4 2. d) 10 4 6 2 e) 2 (1 2) 11 6 2 . f) 2 2 1 6 . 5 3 4 15 3 Hướng dẫn a) 2 2
19 8 3 4 2 3 (4 3) ( 3 1) 4 3 3 1 3 Trang 16
b) 12 3 3 4 2 3 2 3 2
12 3 3 ( 3 1) 2 3
12 3 3 1 3 2 3 13 4 3 2 3 2
(2 3 1) 2 3 2 3 1 2 3 1. 1 1 c)
12 8 2 17 12 2 4 2 2 2
(2 2 2) (3 2 2) 4 2 2 2 1
| 2 2 2 | | 3 2 2 | 4 1 2
(2 2 2) 3 2 2 4 2 5 2 2 . 2 2 d) 2
10 4 6 ( 6 2) 6 2. e) 2 2
(1 2) 11 6 2 2 1 (3 2) 2 1 3 2 2. 2 2 1 f) 6 5 3 4 15 3 2( 5 3) 6 3 2(4 15) 2 3
5 3 8 2 15 2 3 2 5 3 ( 5 3)
5 3 ( 5 3) 0. Trang 17
Document Outline
- CHUYÊN ĐỀ 1: CĂN BẬC HAI VÀ CĂN THỨC BẬC HAI
- Căn bậc hai của một số không âm là số sao cho .
- Số dương có đúng hai căn bậc hai là ( và gọi là căn bậc hai số học của ) và .
- Số 0 có đúng một căn bậc hai chính là số 0 và nó cũng là căn bậc hai số học của số 0.
- Với hai số không âm , ta có .