Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 có tác động như thế nào đến trình độ của lực lượng sản xuất | Bài tập môn kinh tế chính trị Mác -Leenin nhóm 8

NHÓM 8:
Câu 1: Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 có tác động như thế nào đến trình độ
của lực lượng sản xuất?
Cách mạng 4.0 đem lại nhiều điều kiện thuận lợi, giúp con người khám phá tri thức
mới, nâng cao quy mô và chất lượng nền kinh tế, đặc biệt trong lĩnh vực sản xuất: Tích cực:
- Con người dần không còn là yếu tố thao tác trực tiếp trong hệ thống kỹ thuật mà
chuyển sang chủ yếu là sáng tạo và điều chỉnh quá trình đó.
- Lao động đang chuyển dần từ lao động thủ công, lao động cơ khí sang lao động
thông tin, lao động trí tuệ. Tiêu cực:
- Do phải làm việc đầu óc và thích nghi liên tục, nên áp lực công việc, áp lực thích
nghi của người lao động cũng tăng lên, góp phần làm giảm sút sức khỏe.
- Việc giảm số người lao động cần thiết dẫn đến nhiều lao động rơi vào tình trạng thất nghiệp.
Câu 2: Vì sao nói sự phát triển của lực lượng sản xuất là tiêu chuẩn căn bản
của sự tiến bộ xã hội? Anh chị hiểu như thế nào về luận điểm “Khoa học kỹ
thuật trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp”?
Sự chinh phục thiên nhiên được thể hiện ở phương tiện tạo ra của cải vật chất cho
xã hội. Vì vậy, sự tiến bộ của lực lượng sản xuất là tiêu chí cơ bản cho tiến bộ xã
hội. Khi lực lượng sản xuất tiến lên, sự phân công lao động xã hội, năng suất lao
động và dư hàng hóa sản xuất cũng theo sau. Sự hình thành và biến đổi của quan
hệ sản xuất, sở hữu tư nhân và các giai cấp trong xã hội đều chịu sự tác động của
các yếu tố này. Vì vậy, sự phát triển của xã hội loài người phụ thuộc vào lực lượng
sản xuất làm nền tảng, cơ sở và tiền đề.
Khoa học đã trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp, là đặc điểm nổi bật của cuộc
cách mạng khoa học và công nghệ hiện nay.
– Mọi phát minh trong khoa học và công nghệ hiện đại đều bắt nguồn từ
nghiên cứu khoa học. Khoa học đến trước và mở đường cho công nghệ. Đến
lượt mình, công nghệ lại đóng vai trò chủ đạo và mở đường cho sản xuất.
Đầu tư phát triển khoa học làm nâng cao hiệu quả quá trình phát triển. Thời
gian từ phát minh khoa học, ứng dụng khoa học đến sản xuất ngày càng rút
ngắn, điển hình là: máy ảnh (1727-1839), điện thoại (1820-1876), nguyên tử
(1939-1945), laser (1960-1962)…
– Hai quy trình ứng dụng là: khoa học-kỹ thuật, công nghệ-sản xuất. Điều này
khác với cuộc Cách mạng công nghiệp thế kỷ 18.
Nhờ đó, khoa học trực tiếp tham gia sản xuất và trở thành nguồn gốc của công
nghệ, phát triển công nghệ. Khoa học giúp nâng cao hiệu quả kinh tế, đầu tư cho
khoa học mang lại nhiều lợi ích cho sự phát triển của nhân loại.
Câu 3: C.Mác viết: “Cái cối xay quay bằng tay đưa lại cho xã hội phong kiến,
cái cối xay chạy bằng hơi nước đưa lại cho xã hội có nhà tư bản công nghiệp.”
Hãy phân tích và chứng minh luận điểm trên.
Thứ nhất, cái cối xay là một công cụ sản xuất quan trọng trong nền nông nghiệp.
Trong xã hội phong kiến, nông nghiệp là ngành kinh tế chủ đạo. Nông nghiệp dựa
trên nền tảng kinh tế tự nhiên, sản xuất nhỏ, phân tán. Cái cối xay quay bằng tay là
công cụ sản xuất phù hợp với nền kinh tế nông nghiệp phong kiến. Công cụ này
phụ thuộc vào sức lao động của con người, có năng suất thấp , không có khả năng
tích lũy” tư bản “. Máy xay tay là một công cụ nông nghiệp truyền thống được sử
dụng để nghiền ngũ cốc thành bột. Nó thường được vận hành bằng tay hoặc động
vật, và việc sử dụng nó phần lớn bị giới hạn trong các hoạt động canh tác quy mô
nhỏ. Trong các xã hội phong kiến, chẳng hạn như châu Âu thời trung cổ, cối xay
tay đóng một vai trò quan trọng trong nền kinh tế và cấu trúc xã hội. Nông dân sẽ
mang ngũ cốc của họ đến các nhà máy địa phương, nơi chúng sẽ được nghiền
thành bột với một khoản phí. Hệ thống này đã tạo ra một tầng lớp chủ đất giàu có,
những người sở hữu các nhà máy và tính phí sử dụng chúng. Những địa chủ này,
được gọi là lãnh chúa phong kiến, nắm giữ quyền lực chính trị và kinh tế đáng kể
đối với người dân địa phương.
Ngược lại, xã hội có nhà tư bản công nghiệp là xã hội dựa trên nền tảng kinh tế
công nghiệp, sản xuất lớn, tập trung. Cái cối xay chạy bằng hơi nước là công cụ
sản xuất phù hợp với nền kinh tế công nghiệp. Công cụ này có năng suất cao, có
khả năng tích lũy” tư bản “ , phù hợp với yêu cầu của nền sản xuất công nghiệp.
Nhà máy hơi nước đại diện cho một tiến bộ công nghệ đáng kể trong thế kỷ 19. Nó
được cung cấp năng lượng bởi động cơ hơi nước và cho phép hiệu quả cao hơn
nhiều trong việc nghiền ngũ cốc thành bột. Công nghệ mới này đã dẫn đến sự gia
tăng của các hoạt động canh tác công nghiệp quy mô lớn, có thể sản xuất số lượng
bột lớn hơn nhiều so với các phương pháp canh tác truyền thống. Sự ra đời của các
nhà máy hơi nước cũng dẫn đến sự suy giảm của các hoạt động canh tác quy mô
nhỏ và các nhà máy tay truyền thống.
Kết quả là, nhiều nông dân nhỏ đã buộc phải ngừng kinh doanh, dẫn đến biến động
xã hội đáng kể và sự xáo trộn kinh tế. Tác động của những thay đổi công nghệ này
đối với xã hội có thể được nhìn thấy trong sự xuất hiện của các tầng lớp người mới.
Trong xã hội phong kiến, các lãnh chúa phong kiến nắm giữ quyền lực chính trị và
kinh tế đáng kể đối với dân cư địa phương của họ. Tuy nhiên, với sự gia tăng của
các hoạt động canh tác công nghiệp và các nhà máy hơi nước, sức mạnh này bắt
đầu thay đổi. Các nhà tư bản giàu có sở hữu các hoạt động quy mô lớn này ngày
càng trở nên mạnh mẽ, Sự xuất hiện của cái cối xay chạy bằng hơi nước đã đánh
dấu sự ra đời của nền sản xuất công nghiệp , làm thay đổi cơ bản bản chất của xã
hội. Cái cối xay chạy bằng hơi nước đã thúc đẩy quá trình tích lũy “tư bản”, trong
khi các lãnh chúa phong kiến truyền thống mất nhiều ảnh hưởng. Điều này dẫn đến
những thay đổi kinh tế và xã hội đáng kể, khi các cấu trúc quyền lực truyền thống
bị phá vỡ và các tầng lớp người mới xuất hiện.
Tóm lại, có bằng chứng quan trọng ủng hộ luận điểm của Marx rằng các công nghệ
mới có thể thay đổi cơ bản cấu trúc kinh tế và xã hội. Sự ra đời của các nhà máy
thủ công trong các xã hội phong kiến đã tạo ra một tầng lớp địa chủ giàu có, những
người nắm giữ quyền lực chính trị và kinh tế đáng kể đối với dân số địa phương
của họ. Tuy nhiên, với sự gia tăng của các nhà máy hơi nước trong các xã hội công
nghiệp, quyền lực này bắt đầu chuyển sang các nhà tư bản giàu có sở hữu các hoạt
động nông nghiệp quy mô lớn. Những thay đổi công nghệ này đã dẫn đến sự biến
động và xáo trộn đáng kể về kinh tế và xã hội, khi các cấu trúc quyền lực truyền
thống bị phá vỡ và các tầng lớp người mới xuất hiện.
Như vậy, ta có thể khẳng định:
- Câu nói trên của Mác đã nêu tư tưởng về vai trò của sự phát triển của LLSX đối
với việc thay đổi các QHSX.
-LLSX và QHSX là 2 mặt của một phương thức sản xuât có tác động biện chứng, trong
Đó LLSX quyết định QHSX, còn QHSX tác động trở lại to lớn đối với LLSX.
-Vai trò quyết định của LLSX đối với QHSX:
LLSX quyết định sự hình thành, sự biến đổi QHSX và quyết định sự ra đời của một kiểu QHSX mới.