Đặc khu kinh tế Singapore - Tài liệu tham khảo | Đại học Hoa Sen

Đặc khu kinh tế Singapore
https://www.febis.org/2024/01/23/new-special-economic-zone-in-malaysia-to-power-
growth-and-economic-integration-with-singapore/#
https://hoyong.com.my/en/insights/legal-updates/Legal-Update-JS-SEZ
https://mier.org.my/js-sez-expected-to-bring-significant-economic-benefits/
https://www.businesstimes.com.sg/companies-markets/transport-logistics/construction-
jb-singapore-rts-link-65-complete-track-end-2026
https://www.bestar-my.com/post/johor-singapore-special-economic-zone
1. Giới thiệu về đặc khu kinh tế
Singapore và Malaysia đang hợp tác để tạo ra một đặc khu kinh tế (SEZ) ở bang
Johor của Malaysia (JS-SEZ), tiếp giáp với biên giới Singapore. Một biên bản ghi nhớ
đã được ký kết giữa các nhà lãnh đạo của hai nước vào ngày 11 tháng 1 với một thỏa
thuận chính thức dự kiến sẽ được ký kết vào cuối năm 2024. Malaysia đã thu hút
FDI lên tới 309,4 tỷ RM vào năm 2021 và 264,6 tỷ RM vào năm 2022 , với
Singapore là nhà đầu tư lớn thứ tư ở Malaysia vào năm 2022. Khoản đầu tư
13,5 tỷ RM trong năm đó nhấn mạnh mối quan hệ kinh tế mạnh mẽ giữa hai
nước. Johor đứng đầu bảng xếp hạng về FDI nhận được trong năm đó với
70,6 tỷ RM, nhấn mạnh sự hấp dẫn của nó như một điểm đến đầu tư và có
khả năng mở đường cho tăng trưởng kinh tế thông qua việc thành lập JS- SEZ. (Lawrence, 2024)
JS-SEZ dự kiến sẽ thu hút nhiều công ty đa quốc gia hơn vào Johor như một phần
trong chiến lược quản lý rủi ro do căng thẳng thương mại Mỹ-Trung gây ra. Bên cạnh
đó, JS-SEZ dự kiến sẽ thúc đẩy hơn nữa thương mại giữa Johor và Singapore. JS-
SEZ sẽ được mô phỏng theo Thâm Quyến, thành phố Trung Quốc được
thành lập vào năm 1979 để phục vụ như một điểm đến đầu tư thay thế cho Hồng Kông.
Các lĩnh vực và sáng kiến chính được thực hiện để biến JS-SEZ thành công đã
được xác định như sau:
 trung tâm dịch vụ kinh doanh/đầu tư một cửa ở Johorđể tạo điều kiện thuận lợi
cho các quy trình đăng ký cho các phê duyệt và giấy phép khác nhau cần thiết
cho các doanh nghiệp Singapore thành lập tại Johor;
 Thực hiện hệ thống thông quan mã QR không hộ chiếu cả hai quốc gia: nhằm
tạo điều kiện thuận lợi hơn cho thông quan nhanh chóng cho người dân tại các
trạm kiểm soát trên đất liền;
 Áp dụng quy trình số hoá để thông quan hàng hoá tại các trạm kiểm soát đường bộ;
 Tạo điều kiện hợp tác năng lượng tác tạo giữa hai quốc gia trong JS SEZ;
 Phát triển sự xúc tiếp chung giữa hai đất nước để thúc đẩy thương mại và đầu tư vào JS SEZ; (Duan, 2024)
Nhìn chung, JS-SEZ cộng với các sáng kiến khác nhằm thúc đẩy hội nhập giữa Singapore
và Malaysia sẽ có thể thúc đẩy dòng chảy thương mại và đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). 2. Mục tiêu thành lập
JS SEZ được hai quốc gia đồng ý ký kết thành lập với mục đích thu hút đầu tư và
tăng cường di chuyển hàng hóa và con người qua biên giới chung của họ. Đặc khu
kinh tế Johor-Singapore sẽ khai thác các thế mạnh bổ sung của cả hai quốc gia để thúc
đẩy kết nối kinh tế bằng cách cải thiện dòng chảy hàng hóa, đầu tư và con người
xuyên biên giới. Đặc khu kinh tế Johor-Singapore (JS-SEZ) sẽ cho phép Malaysia
khai thác ngân hàng vốn đầu tư rộng lớn và công nghệ tiên tiến của Singapore, đồng
thời mở ra nguồn cung cấp đất đai và nguồn nhân lực dồi dào của Malaysia cho các
doanh nghiệp Singapore (Febis , 2024).
JS-SEZ đánh dấu một bước tiến khác trong nỗ lực của cả hai chính phủ nhằm kết
nối các nền kinh tế của Singapore và Malaysia chặt chẽ hơn. Hai quốc gia đang phát
triển liên kết Hệ thống Vận chuyển Nhanh Johor Bahru-Singapore (RTS), với các
dịch vụ hành khách sẽ bắt đầu vào năm 2026. Một kết nối đường sắt nhẹ kéo dài 4km
và có giá khoảng 2,2 tỷ đô la Mỹ, RTS hứa hẹn sẽ giảm bớt tắc nghẽn giao thông trên
Johor-Singapore Causeway (Febis , 2024)
3. Sự đóng góp dự kiến của JS SEZ 3.1.
Đóng góp về năng lượng
Bên cạnh đó, đặc khu kinh tế này hi vọng mang lại những động cơ tăng trưởng
mới cho cả hai quốc gia. Bộ trưởng Kinh tế Malaysia Rafizi Ramli tin rằng JS-SEZ sẽ
trở thành động cơ tăng trưởng mới cho đất nước khi nó cố gắng chuyển đổi khỏi tài
nguyên thiên nhiên để trở thành một nền kinh tế công nghệ cao. Ví dụ, khu vực này
nên cung cấp động lực cho sự thúc đẩy của chính phủ đối với quá trình chuyển đổi
năng lượng, do nhu cầu năng lượng tái tạo dự kiến sẽ tăng từ lĩnh vực công nghệ và
công nghiệp nặng ở cả Johor và Singapore. Malaysia cũng hy vọng JS-SEZ sẽ thu hút
các công ty trong lĩnh vực công nghệ, điện và điện tử, thiết bị y tế, chế biến thực
phẩm và trung tâm dữ liệu. 3.2.
Đóng góp vào thị trường bất động sản địa phương
Việc xây dựng JS SEZ sẽ làm cho lĩnh vực bất động sản ở khu vực này trở nên sôi nổi
hơn. Các khu vực mới được khai thác và các liên kết giao thông được cải thiện có thể
thúc đẩy đầu tư của người Singapore và những người nước ngoài khác vào thị trường
bất động sản địa phương. Một số đại lý báo cáo rằng giá trị tài sản ở một số khu vực
của Johor Bahru đã bắt đầu tăng trước khi dự án RTS hoàn thành vào cuối năm 2026 (Febis , 2024). 3.3.
Mở rộng liên kết giao thông
Giữa Johor và Singapore được kết nối bởi Causeway, một cây cầu đường sắt và
đường cao tốc kết hợp hiện đang cung cấp liên kết đường bộ duy nhất giữa hai quốc
gia. Khoảng 350.000 người đi lại từ Malaysia đến Singapore qua Causeway mỗi ngày,
khiến nó trở thành một trong những cửa khẩu biên giới bận rộn nhất trên thế giới.
Hiện tại có thể mất trung bình hai giờ để các phương tiện vượt qua biên giới và tối đa
năm giờ vào giờ cao điểm - ví dụ như trước mùa lễ hội.
Bên cạnh đó, các công ty Singapore đã hoạt động từ lâu ở Johor, nhưng tắc nghẽn trên
Causeway là một vấn đề đáng kể.Liên kết Johor Bahru-Singapore Rapid Transit
System (RTS) - một tuyến đường sắt nhẹ dài 4 km sẽ chở hành khách giữa
Woodlands North ở Singapore và Bukit Chagar ở JB - đã hoàn thành 65% vào ngày
31 tháng 12 năm ngoái và đang đi đúng kế hoạch để có thể đi vào hoạt động cuối năm 2026.
Dự án RTS đang được thi công và hoàn thành được 65% tính đến ngày 31 tháng 12 năm 2023 (Gek, 2021).
Bên cạnh đó, cả hai quốc gia đang khám phá các sáng kiến khác, bao gồm hệ
thống mã QR không có hộ chiếu để tăng tốc độ thông quan nhập cư. Ngoài ra còn có
kế hoạch cho một trung tâm dịch vụ đầu tư và kinh doanh một cửa và thông quan
hàng hóa số hóa tại các trạm kiểm soát trên bộ. Việc thông quan hàng hóa được số
hóa có thể cắt giảm quy trình thông quan hiện tại từ 15-20 phút cho mỗi xe tải xuống
dưới năm phút, một khoản tiết kiệm đáng kể do một số doanh nghiệp có thể có số
lượng lớn xe tải qua biên giới mỗi ngày (Febis , 2024). 4. Thách thức
Đi đôi với những lợi ích tiềm năng mà JS SEZ đem lại bên cạnh đó vẫn có những
thách thức mà hai quốc gia cần lưu ý. Những chi tiết nhỏ sẽ ảnh hưởng đến kỳ vọng
mà hai bên đặt ra. Hiện tại, dự án vẫn đang đi đúng hướng khi cả Malaysia và
Singapore đều đang thảo luận và sẽ đưa văn bản kí kết chính thức trong cuối năm nay.
Tuy nhiên những thách thức và sự không chắc chắn vẫn cần được lưu ý: 
Đàm phán các chi tiết của MOU:Cả hai quốc gia cần đồng ý về các điều khoản
cụ thể của JS-SEZ, bao gồm quy mô, phạm vi và quản trị của nó. 
Thu hút đầu tư:JS-SEZ cần đưa ra các ưu đãi cạnh tranh để thu hút các doanh nghiệp. 
Triển khai các dự án cơ sở hạ tầng:Liên kết RTS và các dự án cơ sở hạ tầng
khác cần được hoàn thành đúng thời hạn và trong phạm vi ngân sách. 
Quản lý các tác động xã hội và môi trường:Sự phát triển của JS-SEZ cần được
thực hiện theo cách bền vững và công bằng (Bestar , 2024).