Đề cương môn Đại cương văn hóa - Trường Đại học lao động -  xã hội.

ĐẠI CƯƠNG VĂN HÓA VIỆT NAM 29/08 Đỏi năm Can Chi
Vd: a) Canh Thân (mã số 57), sau khi đất nước hoàn toàn giải phóng: 1980
b) Ất Tỵ mã số 42, khi diễn ra Điện Biên Phủ trên không
c) Mậu Thìn mã số 5, khoảng thời gian cách mạng tháng tám thành công
d) Quý Sửu mã số 50, thời gian thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam
Hiện nay chúng ta đã trải qua bao nhiêu hội
(B1) D = C+3+(hx60) (h = năm cùng hội chia cho 60)
NHẬN THỨC VỀ CON NGƯỜI
1. Nhận thức con người về tự nhiên: đọc giáo trình
2. Cách nhìn cổ truyền về con người xã hội 6 nhị hợp (Lục Hợp)
Tam hợp: 4 nhóm tuổi hợp nhau
Tứ hành xung: 3 nhóm tuổi, 6 cặp xung trực diện
CÁCH TÍNH MỆNH THEO CAN CHI BT1: Cho năm 1981
a) Nhuận dương nhuận âm của năm
Lấy năm dương lịch chia cho 19, chia hết hoặc du 369111417 thì nhuận âm 1981 nhuận dương b) Năm can chi Tân Dậu c) Tính mệnh Mộc
d) Tương sinh tương khắc
Tương sinh: Mộc sinh Hỏa
Tương khắc: Mộc khắc Thổ BT2: 1978
Nhuận: 1978 : 19 = 104 dư 2 không nhuận âm
1978 : 4 dư 2 không nhuận dương
VĂN HÓA VỚI MÔI TRƯỜNG TỰ NHIÊN MÔI TRƯỜNG XÃ HỘI
1. Tự nhiên là cái có trước
- Cái đương nhiên tồn tại không phụ thuộc vào ý muốn chủ quan của con người.
- Môi trường tự nhiên: yếu tố tự nhiên, tồn tại xung quanh và tác động đến
cuộc sống của chúng ta.
- Con người: thích nghi, biến đổi và cải tạo tự nhiên.
- MTTN thay đổi tác động đến các giá trị văn hóa con người tạo ra.
Vd: Sự khác nhau về văn hóa giữa các vùng tự nhiên khác nhau
Con người phương Tây vs phương Đông:
2. Tự nhiên trong con người – bản năng
- Con người có hai loại tự nhiên: tự nhiên ngoài ta (môi trường) và tự nhiên trong ta (bản năng)
- Bản năng >< Sự kiểm soát của cá nhân và xã hội 3. Việt Nam
- Ngã tư đường các nền văn mình và các cư dân tiếp xúc với các nền
văn hóa lớn >< nguy cơ đánh mất bản sắc văn hóa dân tộc, dễ bị xâm lược
- Tự nhiên: nóng ấm nhiều gió, mưa nhiều
- Hệ sinh thái phồn tạp sinh vật đa dạng, thực vật nhiều hơn động vật
- Hằng số trong văn hóa VN: tính sông nước và tính thực vật
+ Đời sống vật chất: cơ cấu bữa ăn (cơm, rau, cá,…)
+ Đời sống tinh thần: • Múa rối nước, chèo, biểu diễn trên thủy đình…
cây tre, cây đa, cây nêu,…
• Nghệ thuật, ca dao tục ngữ
• Tục thờ cây, tục thờ cá ông, thờ rắn
Không gian Việt Cổ và văn hóa Hoa Hạ (lưu vực sông Hoàng Hà ≠ sông Dương Tử) Ao trợ thời
Văn hóa Hoa Hạ có nhà hầm và nhà nửa hầm, nhà có lò sưởi, thổ lâu
Xóm làng phổ biến, Đô thị kém phát triển
Buôn bán nhỏ lẻ, các tiểu thương không có tinh thần đoàn kết, địa vị trí thức bấp bênh
➔ Văn hóa là cái tự nhiên bị biến đổi bởi con người
4. Văn hóa ứng xử với tự nhiên
Ẩm thực Việt: - Nông nghiệp sông nước
- Tính tổng hợp: kết hợp nhiều nguyên liệu với nhau - Tính cộng đồng - Tính mực thước
- Tính biện chứng, linh hoạt: kết hợp các chất với nhau,
tính linh hoạt thể hiện ở cách ăn
Văn hóa mặc: - Ứng phó với tự nhiên, xã hội
- Mang dấu ấn nông nghiệp: chất liệu may mặc, tơ đay, tơ chuối, tơ sen, …
- Phân ra ngày thường và lễ Tết (màu sắc trầm sáng)
Đi lại: - Văn hóa nông nghiệp trọng tĩnh ít đi lại đường bộ ít phát triển
- Xây nhà hướng Nam, Đông Nam. Nhà cửa cao rộng mát mẻ
- Vật liệu: tre rơm rạ gỗ
- Cách thức kiến trúc: cột – xà – kèo
- Hình thức: coi trọng số lẻ
II. Văn hóa với môi trường xã hội
Xã hội: tổ chức quan hệ người - người
3 nguyên lí: máu – đất – lợi ích
Các yếu tố tác động đến sự hình thành và phát triển xã hội VN:
• Địa, lịch sử: tác động đến sự hình thành và mở rộng lãnh thổ (phía Đông: Kim
Sơn, Tiền Hải, Hoàng Sa, Trường Sa (Tứ bất tử: Ba Vì, Phù Đổng, Bãi Sậy Hưng
Yên, Nam Định (đất có thổ công, sông có hà bá); phía Nam: Chiêm Thành, Chăm Pa)
CHƯƠNG 4: TIẾP XÚC VÀ GIAO LƯU VĂN HÓA
Là quá trình hai nhóm người tộc người có đặc trưng văn hóa khác nhau tiếp xúc lâu
dài và trực tiếp gây ra những biến đổi văn hóa của một hay một nhòm người và tộc người tham gia tiếp xúc
+ nội sinh lấn át ngoại sinh + cộng hưởng
+ ngoại sinh lấn át, triệt tiêu yếu tố nội sinh Đặc điểm ở việt nam
Chọn lọc & Biến đổi: chỉ chọn lấy những giá trị thích hợp và biến đổi theo quan
niệm giá trị của dân tộc mình
3 cuộc tiếp biến xoay quanh cơ tầng văn hóa đông nam á
Cơ tầng văn hóa là yếu tố gốc bản địa không bị mất đi trong tiếp biến và giao lưu
văn hóa văn hóa lúa nước văn hóa xóm làng ở vn, hình thành trong giai đoạn tiền sử và sơ sử
1. Tiếp xúc văn hóa trung hoa
- Tồn tại hai dạng tiếp xúc:
+ Không tự nguyện: diễn ra hai quá trình song song: đồng hóa và chống đồng hóa
+ Tự nguyện: tk x đến nay: diễn ra theo hai chiều
Document Outline

• NHẬN THỨC VỀ CON NGƯỜI
  • 1. Nhận thức con người về tự nhiên: đọc giáo trình
• CÁCH TÍNH MỆNH THEO CAN CHI
• VĂN HÓA VỚI MÔI TRƯỜNG TỰ NHIÊN MÔI TRƯỜNG XÃ HỘI
  • 1. Tự nhiên là cái có trước
  • 2. Tự nhiên trong con người – bản năng
  • 3. Việt Nam
  • Không gian Việt Cổ và văn hóa Hoa Hạ (lưu vực sông Hoàng Hà ≠ sông Dương Tử)
  • 4. Văn hóa ứng xử với tự nhiên
  • Các yếu tố tác động đến sự hình thành và phát triển xã hội VN:
• CHƯƠNG 4: TIẾP XÚC VÀ GIAO LƯU VĂN HÓA