Đề cương môn Kinh tế chính trị Mac Lênin  - trường đại học kinh tế Quốc dân.

Nhiều tiền hơn có hạnh phúc hơn không?
* Làm rõ quan điểm kiếm nhiều tiền hơn nhưng phải là đồng tiền chân
chính, k khuyến khích các hành vi trộm cắp, cướp giật, hối lộ vì nếu k tự
tâm ta sẽ k thấy thanh thản & hạnh phúc
LĐ1: Với nhiều tiền hơn, ta có quyền định đoạt cuộc sống mà chúng ta
chọn lựa (sự tự chủ), từ đó đem lại tự do và khiến cuộc sống hạnh phúc hơn
- Có quyền hưởng thụ và chi tiêu “sộp” hơn cho những chuyến đi, những
nhà hàng sang trọng, được hưởng nền giáo dục chất lượng tốt hơn cho con
cái của mình, được tiếp cận tốt hơn với dịch vụ chăm sóc y tế và nghỉ hưu thoải mái hơn
- Có quyền phó thác cho người khác và quyết định mình có làm việc này
hay k bằng cách mua thời gian để thuê người khác làm những việc mình k
thích, chẳng hạn như thuê osin trông nom con cái / dọn dẹp nhà cửa khi
bận rộn, hay giao phó cho đồng nghiệp làm dự án này khi cảm thấy mình
không phù hợp và không hoàn thành được
- Cho phép mình làm những công việc mình yêu thích, từ đó nâng cao
năng suất làm việc, giảm thiểu sự căng thẳng và lo lắng so với khi làm
công việc mình k thích. Nhưng điều đó k có nghĩa là thoái thác mọi việc
mình k thích cho mọi người (nên có chừng mực) và không vì ỷ mình nhiều
tiền hơn, có quyền lực hơn mà chèn ép cấp dưới, đồng nghiệp,… làm
những công việc hổ thẹn với lương tâm (biển thủ công quỹ,…)
Dẫn chứng: Nhà xã hội học Rachel Sherman đã phỏng vấn những người
dân New York giàu có về cảm xúc của họ về sự giàu có trong cuốn sách
Uneasy Street: The Anxieties of Affluence của cô ấy, và một câu trả lời
điển hình cho câu hỏi của cô ấy về lợi ích của việc giàu có là nó mang lại
sự tự do và cảm giác kiểm soát”
Nhà nghiên cứu hạnh phúc Ed Diener cho rằng “Nguồn tài chính có thể
đóng vai trò như một bộ đệm chống lại các sự kiện tiêu cực của cuộc
sống.” Có nhiều tiền hơn có nghĩa là tránh những căng thẳng và lo lắng mà nghèo khó mang lại
LĐ2: Tiền là phương tiện lưu thông (H-T-H), tức là có thể mua và bán hàng
hoá khác bằng tiền. Với nhiều tiền hơn, ta sẽ được tiếp cận với nhiều sản
phẩm hơn, đáp ứng được nhu cầu thiết yếu của con người, mà trong tháp
nhu cầu Maslow, những nhu cầu cơ bản như thực phẩm, chỗ ở và an toàn
tài chính không chỉ quan trọng cho sự tồn tại mà còn là nền tảng cho hạnh
phúc của con người. Vì vậy điều này sẽ làm cho họ hạnh phúc hơn vì đủ đầy hơn
LĐ3: Thu nhập càng nhiều, người dân có xu hướng chi tiêu càng nhiều (C
cao -> GDP càng cao), tạo tiền đề cho sự tăng trưởng kte. Mà GDP bình
quân đầu người của một quốc gia hoặc khu vực càng cao thì mức độ hạnh
phúc của người dân nhìn chung càng cao. Nếu không có sự phát triển kinh
tế, tăng của cải vật chất và tăng thu nhập khả dụng của người dân thì sẽ
khó đạt được mức tăng hạnh phúc quốc gia.
Dẫn chứng: Việt Nam vừa ghi dấu ấn trên bảng xếp hạng hạnh phúc thế
giới 2025 khi vươn lên vị trí 46, tăng 8 bậc so với năm ngoái. Sự thăng
hạng này phản ánh sự gia tăng mức độ hài lòng của người dân, xuất phát
từ tăng trưởng kinh tế ổn định, sự hỗ trợ xã hội ngày càng cao, cũng như
cảm giác tự do và an toàn hơn trong đời sống. Người Việt Nam có xu
hướng tham gia nhiều hơn vào các hoạt động nhân ái như tình nguyện,
quyên góp và giúp đỡ người khác, tạo ra một môi trường xã hội tích cực.
LĐ4: Sở hữu nhiều tiền hơn có thể không trực tiếp làm cho chúng ta hạnh
phúc hơn, nhưng nó là một nguồn tài nguyên, nếu được sử dụng đúng
cách, có thể nâng cao hạnh phúc. Việc sử dụng tiền để mua trải nghiệm/
kỉ niệm thay vì những vật dùng tầm thường, sử dụng nó để giúp đỡ người
khác, để phát triển hoặc làm sâu sắc thêm các mối quan hệ sẽ ý nghĩa hơn rất nhiều.
Dẫn chứng: Không phải bỗng dưng mà tỷ phú Michael Bloomberg đóng
góp 3,7 tỷ USD cho các tổ chức phi lợi nhuận và trở thành nhà từ thiện
hàng đầu của mỹ. Ông quan niệm rằng “Tsao phải chờ đến chết mới chịu
cho đi”. Cho đi không chỉ nâng đỡ mọi người về mặt hạnh phúc của họ, mà
còn đang nâng đỡ những người nghèo ít hạnh phúc nhất. Đúng như tiến sĩ
Klein Teeselink nói: “Nhận được một đô la nâng cao hạnh phúc của người
nghèo hơn là mất một đô la làm giảm hạnh phúc của người giàu”. Nhiều
tiền hơn dường như mua được nhiều hạnh phúc hơn ngay cả đối với những
cá nhân giàu có, bởi nhờ có sự cho đi mà họ nhận được niềm hạnh phúc vô
hạn từ sự kính nể của người đời trước tấm lòng cao thượng.
* Các câu hỏi tranh biện:
1. Nếu nhiều tiền hơn k đem lại hạnh phúc hơn, tại sao nhiều
người lại cảm thấy tự hào khi đạt được thành công tài chính, một
dấu hiệu của sự thành công trong XH?
2. Tại sao nhiều người dành cả đời tích luỹ tài sản, thay vì những đam mê khác?
3. Tsao những người từng trải qua nghèo đói lại thường tìm kiếm
sự giàu có như một cách để cải thiện cuộc sống?
* Các câu hỏi phản biện:
1. Nhiều tiền hơn -> nơm nớp lo sợ trộm cướp -> k khiến chúng ta hạnh phúc hơn
-> Phản biện: Đấy là lí do hầu như công ty xổ số kiến thiết k bao giờ đc
tiết lộ danh tính của những người trúng thưởng nhằm đảm bảo sự riêng tư
và an toàn cho họ và những người giàu thường sẽ k cất hết tài sản có giá
trị trong nhà, họ thường lắp đặt hệ thống camera giám sát an ninh thông
minh nhằm đề phòng những rình rập, trộm cắp xảy ra, giúp họ yên tâm
hơn khi k có mặt tại nhà. Bởi đó mà khi nhiều tiền hơn họ cũng k còn lo
lắng về mặt tài chính nữa
2. Vì sao một số người sống trong điều kiện rất tồi tệ, nhưng họ luôn rạng rỡ?
Ai đó từng nói rằng “Nếu bạn ăn một miếng bánh, bạn sẽ cảm thấy rất vui
nhưng ngay sau khi bạn ăn xong, niềm vui sẽ biến mất. Khi bạn tiêu tiền,
bạn sẽ trải nghiệm niềm vui nhưng chỉ vài giờ sau, niềm vui này cũng biến
mất”. Thực ra sống trong điều kiện chật vật chỉ đem lại cho chúng ta niềm
hạnh phúc trong thoáng chốc, có thể là hạnh phúc vì có hơi ấm gia đình,
có niềm an ủi, động viên, nhưng nó k khiến chúng ta hạnh phúc hơn. Khi
những khó khăn trong cuộc sống hiện ra trước mắt, chúng ta lại phải đối
mặt với thực tại nghiệt ngã của nghèo đói. Điều này dẫn đến một chu kỳ
không ngừng nghỉ của niềm vui và nỗi buồn, khiến cho hạnh phúc trở
thành một thứ gì đó luôn lẩn khuất. Chẳng phải bỗng dưng mà nhiều
người cảm thấy áp lực khi k đạt được mức thu nhập mà họ mong muốn,
đến mức sẵn sàng làm việc cực nhọc liên tục chỉ để kiếm tiền.
3. Nhiều tiền hơn không khiến cho người giàu hạnh phúc hơn, bởi
họ đã quen vs sự đủ đầy?
Nghiên cứu năm 2010 từ Đại học Princeton cho thấy ngưỡng tối ưu của
hạnh phúc là 75000 đô la mỗi năm và việc có mức thu nhập cao hơn k tạo
ra bất kì thay đổi nào là một phép đo quá thô. Bởi vì trong cuộc khảo sát,
mọi người chỉ báo cáo hạnh phúc hoặc không hạnh phúc, không có thang
đo tốt nghiệp, không có cách nào để báo cáo trở nên hạnh phúc hơn. Câu
hỏi này hơi thiển cận, bởi trong dẫn chứng LĐ4, người giàu có vẫn hạnh
phúc hơn từ những trải nghiệm/ kỉ niệm mà họ mua bằng tiền
4. Nhiều tiền hơn có thực sự mang lại sự hạnh phúc lâu dài hay chỉ
là sự thỏa mãn tạm thời?
Tiền như một con dao hai lưỡi. Khi có trong tay một khối tài sản lớn, con
người thường cảm thấy như mình đang nắm giữ chìa khóa của hạnh phúc.
Chúng có thể thỏa mãn những nhu cầu vật chất, từ những bữa tiệc sang
trọng đến những chuyến du lịch xa hoa. Tuy nhiên, niềm vui từ những trải
nghiệm này thường chỉ là tạm thời, để lại sau lưng những khoảng trống
mà tiền bạc không thể lấp đầy. Mặt khác, hạnh phúc lâu dài xuất phát từ
những giá trị tinh thần, những mối quan hệ chân thành và sự kết nối với
những người xung quanh. Dù hạnh phúc có xuất hiện dưới hình thức nào,
dù là tạm thời hay lâu dài, việc cố gắng chăm chỉ kiếm nhiều tiền hơn để
đổi lấy sự thỏa mãn và hạnh phúc là điều hoàn toàn xứng đáng. Và ít ra
chúng ta cũng được hưởng sự hạnh phúc mà nó mang lại.
* Nếu nhóm phản biện đưa ra luận điểm:
+ Tạo ra sự bất bình đẳng giữa giàu nghèo -> Người giàu đóng thuế thu
nhập cá nhân nhiều hơn ng nghèo & bản thân họ cũng tích cực tham gia
vào các hoạt động thiện nguyện để cải thiện đời sống của nh người kém
may mắn. Mặt khác, chính phủ cung cấp an sinh xã hội cho những ng có
hoàn cảnh khó khăn để họ có cơ hội tiếp cận các dịch vụ cơ bản, nên đó k
dc coi là sự bất bình đẳng
+ Sự gia tăng thu nhập của ng có thu nhập cao k dẫn đến sự tăng trưởng đáng kể về hạnh phúc -> LĐ4
+ Càng nhiều tiền càng căng thẳng & áp lực từ công việc -> LĐ1
+ Kiếm nhiều tiền nảy lòng tham mà sinh ra các hvi đi ngược với các giá trị đạo đức -> (*) + Câu 1 của phản biện