Đề cương ôn tập môn Kinh tế chính trị | Trường đại học Mở Hà Nội

lOMoAR cPSD| 48599919
Đề cương ôn tập Kinh tế chính trị Mác Lênin
Chủ đề 1: Sản xuất hàng hoá là gì, kể tên các điều kiện ra đời của sản xuất hàng
hoá? Lựa chọn một điều kiện để phân tích. Ở Việt Nam hiện nay có các điều kiện
đó không? Cho ví dụ chứng minh? Trả lời:
1. Sản xuất hàng hoá là kiểu tổ chức kinh tế mà ở đó người sản xuất tạo ra sản
phẩm không nhằm mục đích phục vụ nhu cầu của bản thân mà là để trao đổi và mua bán.
2. Các điều kiện ra đời của sản xuất hàng hoá :
+ Một là: Có sự phân công lao động XH
+ Hai là: Sự tách biệt tương đối về mặt KT cuả những người sản xuất Sản
xuất hàng hóa ra đời tồn tại dựa trên hai điều kiện. Gắn với thực tế khai thác
các nhu cầu và tìm kiếm lợi ích trên thị trường. Đây là hai điều kiện cần và
đủ của sản xuất hàng hóa. Thiếu một trong hai điều kiện đó sẽ không có sản
xuất hàng hóa. Cũng chính là tính tất yếu gắn với sự ra đời và phát triển của
sản xuất hàng hóa đến hiện tại.
3. Phân tích điều kiện 1:
+ Khái niệm: Là sự phân chia lao động trong XH thành nhiều các nghề, các lĩnh
vực sản xuất khác nhau từ đó tạo nên sự chuyên môn hóa giữa các chủ thể của
những ngành nghề, lĩnh vực khác nhau đó.
Phân công lao động xã hội làm cho việc trao đổi sản phẩm trở thành tất yếu. Hàng
hóa được sản xuất với quy mô lớn, số lượng nhiều. Việc trao đổi, tiêu thụ phải được đảm bảo.
Bởi vì, khi có phân công lao động xã hội, mỗi người, mỗi cơ sở chỉ sản xuất một hoặc
một vài thứ sản phẩm nhất định. Thực hiện thế mạnh trong sản xuất, nâng cao năng suất
với các chi phí vốn ổn định nhất. Trong khi nhu cầu của cuộc sống đòi hỏi họ phải
có nhiều loại sản phẩm khác nhau. Do đó, họ cần đến sản phẩm của nhau, trao đổi với nhau.
Điều đó giúp lao động được đào tạo trong chuyên môn công việc. Nhưng vẫn đảm bảo
tìm kiếm các lợi nhuận trong trao đổi, mua bán. Cũng như được đáp ứng các nhu
cầu khác nhau thông qua sản phẩm trên thị trường.
Mặt khác, nhờ có phân công lao động xã hội, chuyên môn hóa sản xuất làm cho năng suất
lao động tăng lên. Các định hướng trong cải tiến sản xuất hay nâng cao năng suất lao
động được nghiên cứu phát triển. Sản phẩm thặng dư ngày càng nhiều và trao đổi sản lOMoAR cPSD| 48599919
phẩm ngày càng phổ biến. Các sản phẩm tương tự mang đến nhiều sự lựa chọn hơn cho
nhu cầu của con người. Trong các tiêu chí về giá cả, chất lượng, thương hiệu,…
Phân công lao động xã hội là cơ sở, là tiền đề của sản xuất hàng hóa. Phải có lao động với
chuyên môn, đảm nhận các khâu công việc nhất định. Vừa tạo ra việc làm cho người dân,
vừa thúc đẩy phát triển kinh tế. Phân công lao động xã hội ngày càng phát triển, thì sản
xuất và trao đổi hàng hóa càng mở rộng, đa dạng hơn. Trong định hướng tiếp cận các nhu
cầu thực tế của người tiêu dùng trong khả năng của đơn vị sản xuất của tỷ suất đó
là thời hạn lao động xã hội thiết yếu hao phí để sản xuất ra hàng hoá đó
.Giá trị hàng hoá đưọc biểu lộ bằng tiền gọi là giá thành hàng hoá.
Hay nói cách khác, giá thành là hình thức bộc lộ bằng tiền của giá trị hàng hoá . Giá cả hàng hoá
chịu ảnh hưởng của các nhân tố sau đây: Giá trị hàng hoá. Giá trị của tiền. Quan hệ
cung – cầu về hàng hoá. Nhưng vì giá trị sản phẩm & hàng hóa là nội dung của giá
thành, nên trong ba tác nhân nêu trên thì giá trị vẫn là tác nhân quyết định hành động
giá thành . Để chức năng của tiền tệ là thước đo giá trị thì tiền tệ cũng phải được quy
định một đơn vị. Tiền tệ nhất định làm tiêu chuẩn đo lường giá cả của hàng hoá.
Đơn vị đó là một trọng lượng nhất định của kim loại dùng làm tiền tệ. Ở mỗi nước, đơn vị
tiền tệ này có tên gọi khác nhau. Đơn vị tiền tệ và các phần chia nhỏ của nó là tiêu
chuẩn giá cả. Tác dụng của tiền khi dùng làm tiêu chuẩn giá cả không giống với tác
dụng của nó khi dùng làm thước đo giá trị. Là thước đo giá trị, tiền tệ đo lường giá trị
của các hàng hoá khác; là tiêu chuẩn giá cả, tiền tệ đo lường bản thân kim loại dùng làm tiền tệ.
4 . Ví dụ: iphone 14 ra đời với nhiều tính năng mới thì sẽ có giá cao hơn iphone 13 -
Khi nền KT bị lạm phát thì giá cả của hàng hoá đó sẽ tăng lên Chủ đề 4:
Lượng giá trị hàng hoá đo bằng gì? Có mấy nhân tố ảnh hưởng đến lượng
giá trị của hàng hoá? Phân tích nhân tố năng suất lao động? Nếu giá trị của 1m vải lOMoAR cPSD| 48599919
là 300.000đ, nếu tăng năng suất lao động sản xuất vải tăng lên 2 lần giá trị của 1m vải là bao nhiêu? Trả lời: -
Lượng giá trị hàng hóa là lượng lao động đã hao phí để tạo ra hàng hóa.
Lượng lao động đã hao phí này được tính bằng thời gian lao động.
1. Thước đo lượng giá trị của hàng hoá: Là thời gian lao động tạo ra hàng hoá
+ Thời gian lao động cá biệt là sự hao phí thời gian lao động của mỗi cá nhân
trong việc tạo ra hàng hoá
+ Thời gian lao động XH cần thiết là thời gian lao động cần để sản xuất ra một
hàng hoá trong những điều kiện sản xuất bình thường của XH: trình độ trang thiết
bị trung bình, trình độ thành thạo trung bình và cường độ lao động trung bình trong XH
2. Có 3 nhân tố ảnh hưởng đến lượng giá trị hàng hoá: + Năng xuất lao động + Cường độ lao động
+ Tính chất của lao động
3. Nhân tố năng suất lao động: