38 trang 3 lượt tải

Đề Cương Ôn Tập Pháp Luật Đại Cương - Chương 1 và 2 môn Pháp luật đại cương | Trường Đại Học Tây Nguyên

6

Nhà nước là tổ chức quyền lực công của quốc gia : bởi vì, quyền lực nhà nước tồn tại 1 cách công khai, mọi tổ chức và cá nhân trong phạm vi lãnh thổ quốc gia đều biết,đều cảm nhận được và đều phải phục tùng.

Môn: Pháp luật đại cương (general law) 20 tài liệu

Trường: Đại học Tây Nguyên 289 tài liệu

Tác giả:

Profile

Mai Hoa

1 ngày trước
Danh sách Quiz
/38
lOMoARcPSD| 39651089
ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG CHƯƠNG 1 : NHỮNG VẤN
ĐỀ CỞ BẢN CỦA NHÀ NƯỚC
Phân tích các đặc trưng cơ bản của Nhà nước ?
Nhà nước có 5 đặc trưng cơ bản sau:
- Nhà nước là tổ chức quyền lực công của quốc gia : bởi vì, quyền lực nhà nước
tồn tại 1 cách công khai, mọi tổ chức và cá nhân trong phạm vi lãnh thổ quốc gia đều
biết, đều cảm nhận được và đều phải phục tùng. Để giúp nhà nước thực hiện việc
quản lý xã hội, nhà nước thiết lập quyền lực đặc biệt cho phép nhà nước có quyền lực
bao trùm khắp các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa , xã hội… ttong xã hội. Với
quyền lực nhà nước có quyền sử dụng sức mạnh cưỡng chế buộc tất cả các thành viên
trong xã hội phải phục tùng theo ý muốn nhà nước, từ đó duy trì sự thống trị của giap
cấp thống trị trong xã hội.
- Nhà nước tổ chức và quản lý dân cư sống trong lãnh thổ theo địa bàn cư trú
hay theocác đơn vị hành chính – lãnh thổ. Nhà nước cso quyền phân chia lãnh thổ
theo đơn vị hành chính và quản lý dân cư theo lãnh thổ : Nhà nước là tổ chức có chức
năng quản lý xã hội, để thực hiện hiệu quả công việc quản lý này, nhà nước được
quyền phân chia lãnh thổ rộng lớn thành từng đơn vị khác nhau trong phạm vi lãnh
thổ. Những đơn vị này thường được các nhà nước căn cứ vào vị tri địa lý, đặc tính
dân cư theo từng vùng, miền khác nhau để xác lập. Đồng thời nhà nước xây dựng các
cơ quan nhà nước trên từng đơn vị này để thực hiện chức năng quản lý xã hội. ở mỗi
quốc gia khác nhau cách tên gọi tên các đơn vị này khác nhau, thông thường là tỉnh,
huyện, thành phố , quận , phường , xã … hay tên gọi chung là các đơn vị hành chính.
Chức năng quản lý xã hội còn cho phép nhà nước có quyền quản lý dân cư
trong phạm vi lãnh thổ , có quyền ban hành và thực hiện chính sách quản lý , tác động
tất cả mọi người trong lãnh thổ. Đặc tính này , ngoài nhà nước thì không có 1 tổ chức
nào trong xã hội chó được.
- Nhà nước có chủ quyền quốc gia: Chủ quyền quốc gia là chủ quyền độc lập về
lãnh thổ, dân cư và chính quyền, chủ quyền này được các nước trên thế giới tôn trọng.
Các quốc gia dù lớn hay nhỏ đều được bình đẳng với nhua trong việc quyết định các
vấn đề liên quan đến chức năng đối nội và đối ngoại của 1 nước, thể hiện quyền tự
quyết của 1 quốc gia. Chủ quyền quốc gia là thuộc tính gắn liền với nhà nước. Về
mặc đối nội , nhà nước có quyền quyết định tất cả các vấn đề thuộc các ngành, các
lĩnh vực trong đời sống xã hội. Về mặt đối ngoại, nhà nước có quyền đại diện nhân
dân tham gia vào các quan hệ với các nước và vùng lãnh thổ trên thế giới.
- Nhà nước ban hành ra pháp luật tức là hệ thống các quy định hay các quy tắc
xử sự chug , các khái niệm pháp lý , các nguyên tắc có gái trị bắt buộc phải tôn trọng
hoặc thực hiện đối với các tổ chức và cá nhân trong mọi lĩnh vực , 1 phạm vi lãnh thổ
và 1 thời gian nhất định, để điều chỉnh các quan hệ xã hội theo mục đích của nhà
nước. Đồng thời, đảm bảo cho các quy tắc ấy được thực hiện bằng nhiều biện pháp ,
từ tuyên truyền, giáo dục, thuyết phục, tổ chức thực hiện, động viên, khen thưởng cho
đếb áp dụng các biện pháp cưỡng chế nhà nước.
- Nhà nước có quyền quy định và thực hiện việc thu các loại thuế theo số lượng
và thời hạn được ấn định trước, nhà nước thường là chủ sở hữu lớn nhất trong xã hội
nên có lực lượng vật chất to lớn, không chỉ có thể trang trai cho các hoạt động của nó
và những hoạt động cơ bản của xã hội mà còn có thể hỗ trợ 1 phần kinh phí hoạt động
cho 1 số tổ chức khác.
lOMoARcPSD| 39651089
1. Chế độ tư hữu về tài sản là một trong những nguyên nhân dẫn đến sự ra đời của
nhànước
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
2. Chế độ tư hữu về tài sản là nguyên nhân duy nhất dẫn đến sự ra đời nhà nước.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
3. Chính phủ có thẩm quyền ban hành Bộ luât, luật.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
4. Uỷ ban Thường vụ Quốc hội có quyền ban hành Quyết định, thông tư, chỉ thị.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
5. Chỉ có Quốc hội mới có thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
6. Nhà nước xã hội chủ nghĩa không thể hiện tính giai cấp.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
7. Hệ thống cơ quan quyền lực nhà nước gồm: Quốc hội, Chính phủ, Bộ
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
8. Nhà nước CHXHCN Việt Nam có hình thức cấu trúc nhà nước leien bang.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
CHƯƠNG 2 : NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ PHÁP LUẬT
Thế nào là văn bản quy phạm pháp luật? Phân biệt văn bản dưới luật và văn bản
luật. Cho ví dụ.
- Văn bản quy phạm pháp luật là văn bản có chứa quy phạm pháp luật, được ban hành
theo đúng thẩm quyền, hình thức, trình tự, thủ tụ theo quy định trong Luật này. - Văn
bản luật và văn bản dưới luật đều là những văn bản quy phạm pháp luật do các cơ
quan nhà nước ban hành theo trình tự, thủ tục và hình thức được pháp luật quy định.
Tiêu chí
Văn bản luật
Văn bản dưới luật
lOMoARcPSD| 39651089
Chủ thể ban
hành
Quốc hội
quy định gồm hiến pháp, luật
và bộ luật
Các cơ quan nhà nước quy
định bao gồm: pháp lệnh, nghị
định, nghị quyết, lệnh, quyết
định, thông tư
Hiệu lực
pháp lý
Có hiệu lực pháp lý cao nhất.
Có hiệu lực pháp lý thấp hơn văn
bản luật.
Trình tự thủ
tục pháp lý
Phức tạp , mất thời gian
Nhanh gọn
1. Pháp luật là yếu tố duy nhất để điều chỉnh các quan hệ xã hội.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
2. Mọi quy tắc xử sự tồn tại trong xã hội có nhà nước đều là pháp luật.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
3. Pháp luật luôn chỉ tác động tích cực đối với kinh tế, thúc đẩy kinh tế phát triển.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
CHƯƠNG 3: QUY PHẠM PHÁP LUẬT VÀ QUAN HỆ PHÁP LUẬT
Quy phạm pháp luật là gì? Phân tích các bộ phận của quy phạm pháp luật ? Cho ví
dụ . Phân tích các thành phần của quan hệ pháp luật. Cho ví dụ
- Quy phạm pháp luật là quy tắc xử sự chugn do nhad nước đặt ra hoặc thừa nhận và
đảm bảo thực hiện để điều chỉnh các quan hệ xã hội theo định hướng.
- Các bộ phận của quy phạm pháp luật :
+ Phần giả định :
* Định nghĩa ; là bộ phận của quy phạm pháp luật nêu lên những hoàn cảnh,
điều kiện có thể xảy ra trong cuộc sống và cá nhân hay tổ chức nào ở trong những
điều kiện, hoàn cảnh đó cần phải xử sự( hành động hay không hành động) theo những
quy định của Nhà nước. Bộ phận giả định của quy phạm pháp luật trả lời cho câu hỏi
: tổ chức, cá nhân ; khi nào ; trong hoàn cảnh, điều kiện nào thì phải xử sự theo quy
định của pháp luật.
* Nội dung : bộ phận này thường nêu ra : chủ thể, phạm vi thời gian và không
gian, những điều kiện và hoàn cảnh nhất định trong đời sống xã hội.
* Ý nghĩa : giả định là bộ phận không thể thiếu trong quy phạm pháp luật. Nếu
thiếu giả định thì pháp luật trở nên vô nghĩa, bởi lẻ chỉ từ giả định của quy phạm pháp
luật thì chúng ta mới biết được ai ( cá nhân, tổ chức ) ; khi ở vào những điều kiện ,
hoàn cảnh nào ; thì phải xử sự theo đúng quy định của quy phạm pháp luật đó. * Yêu
cầu : của phần giả định phải rõ ràng, chính xác, sát với tình hình thực tế. * Phân loại :
giả định có thể đơn giản hay phức tạp ( 1 điều kiện , hoàn cảnh hoặc nhiều điều kiện,
hoàn cảnh)
+ Phần quy định
Là bộ phận chủ yếu quả quy phạm pháp luật trong đó nêu lên cách xử sự mà chủ thể
khi ở vào hoàn cảnh, điều kiện đã xác định trong bộ phận giả định của quy phạm,
lOMoARcPSD| 39651089
cách xử sự đó có thể là 1 sự cấm đoán, bắt buộc, cho phép được hưởng 1 quyền lợi
hoặc 1 nghĩa vụ ( được phép, không được phép hoăc buộc phải thực hiện ). * Nội
dung : bộ phận quy định của quy phạm pháp luật trả lời cho câu hỏi : Phải làm gì,
được làm gì, không được làm gì và làm như thế nào.
* Quy tắc xử sự được nêu trong phần quy định của quy phạm pháp luật chính là
mệnhlệnh nhà nước buộc mọi người phải tuân theo, nó trự tiếp thể hiện ý chí nhà
nước của giai cấp thống trị. Thông qua bộ phận quy định của quy phạm pháp luật nhà
nước xác định quyền và nghĩa vụ pháp lý của các bên tham gia quan hệ xã hội mà quy
phạm pháp luật.
* Phần quy định thường được nêu dưới dạng : cấm, không được, phải, thì
được… Vì vậy , phần giả định cần chính xác, chặt chẽ , rõ ràng của phần quy định
của quy phạm pháp luật là 1 trong những điều kiện đảm bảo tính pháp chế trong hoạt
động của các chủ thể pháp luật.
* Mệnh lệnh được nêu ở bộ phận quy định của quy phạm pháp luật có thể dứt
khoác ( chỉ nêu 1 cách xử sự mà không có sự lựa chọn ) hoặc tùy nghi ( nêu lên 2
hoặc nhiều cách xử sự và các chủ thể được phép lựa chọn cho mình cách xử sự phù
hợp từ những điều kiện, hoàn cảnh đã nêu).
+ Phần chế tài
* Là bộ phận của quy phạm pháp luật nêu lên biện pháp tác động mà nhà nước
dự kiến sẽ áp dụng đối với chủ thể nào không thực hiện đúng mệnh lệnh của nhà
nước đã nêu ở phần quy định của quy phạm pháp luật. Nói cách khác, chế tài pháp
luật là hậu quả pháp lý bất lợi đối với những sai phạm của họ và là điều kiện cần thiết
, đảm bảo cho những quy định của nhà nước được thực hiện đầy đủ và triệt để.
* Nội dung : bộ phận chế tài của quy phạm pháp luật cho câu hỏi : hậu quả sẽ
như thế nào nếu không thực hiện đúng mệnh lệnh của nhà nước đã nêu lên ở bộ phận
quy định của quy phạm pháp luật.
* Yêu cầu : chế tài phải rõ ràng, biện pháp tác động phải tương xứng với hành
vi của chủ thể.
* Mục đích của chế tài : trừng trị người vi phạm pháp luật, làm cho họ cố ý thức
tôn trọng và chấp hành pháp luật ; ngăn ngừa mọi khả năng có thể vi phạm pháp luật.
* Các biện pháp mà nhà nước tác động đến chủ thể vi phạm pháp luật rất đa dạng.
Căn cứ vào tính chất của những biện pháp đó và cơ quan có thẩm quyền áp dụng
chúng để có thể chia chế tài quy phạm pháp luật các loại sau :
• Chế tài hình sự ( hình phạt) theo Luật hình sự Việt Nam gồm có : cảnh cáo,
phạt tiền , cải tạo không giam giữ, trục xuất, tù có thời hạn, tù chung thân, tử
hình. Ngoài ra còn có các biện pháp được gọi là hình phạt như : cấm đảm
nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định ; cấm cứ trú,
quản chế, tước một số quyền công dân, tịch thu tài sản, phạt tiền và trục xuất.
• Chế tài hành chính bao gồm các biện pháp : cảnh cáo, phạt tiền . Ngoài ra còn
có các biện pháp bổ sung như : tước quyền sử dụng giấy phép kinh doanh,
chứng chỉ hành nghề ; tịch thu tang vật- phương tiện dùng để vi phạm hành
chính.
• Chế tài kỷ luật gồm các biện pháp như khiển trách, cảnh cáo, hạ bậc lương,
chuyển đi làm việc khác, buộc thôi việc, cách chức…
• Chế tài dân sự gồm các biện pháp : trách nhiệm vật chất , bồi thường thiệt hại
ngoài hợp đồng, phạt bội ước…
lOMoARcPSD| 39651089
Ví dụ : Khoản 1 điều 30 hiến pháp 2013 : ‘‘ Mọi người có quyền khiếu nại, tố cáo
với cơ quan tổ chức , cá nhân có thẩm quyền về những việc làm trái pháp luật của
cơ quan, tổ chức , cá nhân. ’’
- Các thành phần của quan hệ pháp luật :
+ Chủ thể quan hệ pháp luật : là các bên tham gia quan hệ pháp luật ; nói cách
khác , đó là các bên tham gia vào quan hệ pháp luật trên cơ sở những quyền và
nghĩa vụ do nhà nước quy định của pháp luật. Chủ thể của quan hệ pháp luật có
thể là cá nhân , tổ chức có năng lực chủ thể.
Năng lực chủ thể gồm: năng lực pháp luật và năng lực hành vi.
• Năng lực pháp luật là khả năng của chủ thể được nhà nước thừa nhận, có
thể thực hiện các quyền và nghĩa vụ pháp lý.
• Năng lực hành vi là khả năng của chủ thể được nhà nước thừa nhận bằng
hành vi của mình thực hiện một cách độc lập các quyền và nghĩa vụ pháp
lý, độc lập tham gia các quan hệ xã hội cũng như độc lập chịu trách nhiệm
về những hành vi của mình.
Đối với cá nhân :
• Năng lực pháp luật bắt đầu kể từ cá nhân đó sinh ra và chấm dứt khi cá
nhân chết.
• Năng lực hành vi: xuất hiện khi cá nhân đã đạt đến độ tuổi nhất định và
đạt được những điều kiện nhất định. Phần lớn pháp luật các nước đều lấy
độ tuổi 18 tròn và tiêu chuẩn lý trí làm điều kiện công nhận năng lực hành
vi cho chủ thể của đa số các nhóm quan hệ pháp luật.
Tuy nhiên , việc mất năng lực hành vi dân sự chỉ miễn trừ trách nhiệm khi
vì nguyên nhân khách quan. Trong trường hợp, đương sự mất khả năng
nhận thức vì lí do chủ quan ( uống rượu bia hay chất kích thích) thì không
được miễn trừ trách nhiệm.
Đối với tổ chức : năng lực pháp luật và năng lực hành vi xuất hiện cùng lúc vào
thời điểm tổ chức được thành lập và được ghi nhận trong điều lệ, quy chế hoặc
văn bản của nhà nước , năng lực hành vi của tổ chức thực hiện thông qua người
đứng đầu cơ quan hoặc người đại diện ( tổ chức có thể có tư cách pháp nhân hoặc
không có tư cách pháp nhân ).
+ Nội dung của quan hệ pháp luật : bao gồm quyền và nghĩa vụ của chủ thể *
Quyền chủ thể : là cách xử sự mà pháp luật cho phép chủ thể được tiến hành.
Nói cách khác , quyền chủ thể là khả năng của chủ thể xử sự theo cách thức
nhất định được pháp luật cho phép.
Quyền chủ thể có những đặc điểm như sau :
Một là, khả năng của chủ thể xử sựu theo cách thức nhất định mà pháp luật cho
phép. Pháp luật quy định cá nhân có quyền ký kết hợp đồng, khiếu nại, tự do ngôn
luận.
Hai là khả năng yêu cầu các chủ thể khác chấm dứt các hành động cản trở việc
thực hiện các quyền và nghĩa vụ hoặc yêu cầu tôn trọng các nghĩa vụ tương ứng
phát sinh từ quyền đến nghĩa vụ này.
lOMoARcPSD| 39651089
Ba là khả năng các chủ thể yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền bảo vệ lợi
ích của mình như yêu cầu hủy hợp đồng do lỗi của bên kia, yêu cầu bồi thường
thiệt hại, kiện đòi nợ.
* Nghĩa vụ pháp lý của chủ thể : là cách xử sự mà nhà nước bắt buộc chủ thể phải
tiến hành nhằm đáp ứng việc thực hiện quyền của chủ thể khác.
Nghĩa vụ pháp lý có những đặc điểm sau :
• Chủ thể cần phải tiến hành những hành vi bắt buộc nhất định . Những
hành vi này được thể hiện bằng hành động hoặc không hành động như
không vứt rác nơi công cộng, không tự ý sữa chửa thay đổi cấu trúc nhà
đang thuê, đi xe máy phải đội mũ bảo hiểm.
• Việc thực hiện những hành vi bắt buộc nhằm đáp ứng quyền chủ thể của
chủ thể bên kia. Thông thường trong quan hệ pháp luật này thường có hai
bên tham gia xác định như bên vay phải trả nợ bên cho vay, bên vi phạm
phải bồi thường thiệt hại do hành vi trái pháp luật mà mình gây ra.
• Phải chịu trách nhiệm pháp lý khi không thực hiện những hành vi bắt buộc
. Đối với người vi phạm tùy theo từng trường hợp phải chịu trách nhiệm
pháp lý tương ứng như bị phạt tiền do không đội mũ bảo hiểm , buộc phải
trả nợ và chịu lãi suất nợ quá hạn do chậm trả , bị phạt hành chính do hành
vi gây ô nhiễm môi trường.
1. Một quy phạm pháp luật bắt buộc phải có đầy đủ 3 bộ phận giả định, quy định và
chế tài.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
2. Gỉa định là bộ phận bắt buộc phải có trong một quy phạm pháp luật.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
3. Người có năng lực hành vi dân sự thì chưa đầy đủ không được tham gia giao kết
hợp đồng lao động .
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
4. Người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự thì không là chủ thể của quan hệ pháp
luât.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
5. Người nghiện ma túy là người bị mất năng lực hành vi dân sự.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
6. Tất cả các giao dịch dân sư của người chưa 16 tuổi phải do người đại diện theo
pháp luật xác lập thực hiện.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
lOMoARcPSD| 39651089
7. Nội dung của quan hệ pháp luật là quyền và nghĩa vụ của các bên.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
CHƯƠNG 4: THỰC HIỆN PHÁP LUẬT, VI PHẠM PHÁP LUẬT VÀ TRÁCH
NHIỆM PHÁP LÝ
Phân tích các hình thức thực hiện pháp luật? Cho ví dụ minh họa -
Tuân thủ pháp luật ( xử sự thụ động ) : là 1 hình thức thực hiện pháp luật, trong đó
các chủ thể pháp luật kiềm chế, không làm những gì pháp luạt không cho phép hoặc
ngăn cấm.
Ví dụ : không tự tiện chặt phá cây rừng, không săn bắt động vật quý hiếm … - Thi
hành pháp luật ( xử sự chủ động ): là hình thức xử sự tích cực khi các chủ thể thực
hiện nghĩa vụ do pháp luật quy định . Hay nói cách khác hơn, các cá nhân tổ chức
thực hiện đầy đủ những nghĩa vụ, chủ động làm những gì mà pháp luật quy định phải
làm .
Ví dụ : thực hiện đi nghĩa vụ quân sự theo quy định của nhà nước , thực hiện nghĩa vụ
đóng thuế …
- Sử dụng pháp luật : là hình thức chủ thể thực hiện quyền chủ thể của mình do
pháp luật cho phép ( thực hiện những hành vi mà pháp luật cho phép ) . Hình thức
này thể hiện ở chỗ chủ thể pháp luật được thể hiện các hành vi cho phép theo quy
định của pháp luật.
Ví dụ : pháp luật quy định công dân có quyền khiếu nại , tố cáo …
- Áp dụng pháp luật : là hình thức nhà nước thông qua các cơ quan nhà nước có
thẩm quyền của mình để các chủ thể ( cá nhân, tổ chức ) thực hiện những quy định
của pháp luật ( chủ thể thực hiện pháp luật có sự can thiệp của nhà nước ) hoặc tự
mình căn cứ vào những quy định làm phát sinh, thay đổi, chấm dứt quan hệ pháp luật
cụ thể. Đây là hình thức rất quan trọng, phức tạp trong việc thực hiện pháp luật.
Nêu khái niệm vi phạm pháp luật? Phân tích các dấu hiệu vi phạm pháp luật?
* Vi phạm pháp luật là hành vi trái pháp luật, có lỗi do chủ thể có năng lực pháp lý
thực hiện, xâm hại các quan hệ xã hội được pháp luật bảo vệ .
* Dấu hiệu vi phạm pháp luật :
- Dấu hiệu thứ nhất , vi phạm pháp luật luôn là hành vi ( hành động hoặc không hành
động ) xác định của con người hoặc là hoạt động của cơ quan nhà nước , tổ chức xã
hội ( các chủ thể pháp luật) nguy hiểm hoặc có khả năng gây nguy hiểm cho xã hội.
Hành vi ( hành động hoặc không hành động ) là sự thể hiện ý chí ra bên ngoài 1
cách có ý thức nhằm xác lập, thay đổi hay chấm dứt quan hệ pháp luật. Bất kỳ 1 sự
việc nào của con người tạo nên cũng bắt nguồn từ những động cơ, nguyên nhân nào
đó và được thực hiện, sự thực hiện thể hiện bằng hành vi dưới dạng hành động hoặc
không hành động nhằm đạt được mục đích nào đó.
- Dấu hiệu thứ hai, vi phạm pháp luật là hành vi trái pháp luật, xâm hại tới các quan
hệ xã hội được pháp luật bảo vệ. Đây là dấu hiệu không thể thiếu của hành vi vi
phạm pháp luật.
Hành vi trái pháp luật là hành vi không phù hợp với những quy định của pháp luật .
Hành vi trái pháp luật thể hiện dưới dạng:
+ Hành động ( 1 việc làm ) mà pháp luật cấm không được làm .
+ Không hành động( không làm 1 việc mà pháp luật đòi hỏi).
lOMoARcPSD| 39651089
+ Sử dụng quyền hạn vượt quá múc quy định pháp luật ( những gì không được phép
làm mà làm sẽ vi phạm).
- Dấu hiệu thứ ba, vi phạm pháp luật là hành vi có lỗi.
Dấu hiệu trái pháp luật mới chỉ là biểu hiện bên ngoài của hành vi ( mặt khách quan).
Để xác định hành vi vi phạm pháp luật cần xem xét cả mặt chủ quan của hành vi,
nghĩa là phải xác định trạng thái tâm lý của chủ thể đối với hành vi trái pháp luật của
mình. Nếu một hành vi trái pháp luật được thực hiện do những hoàn cảnh và điều kiện
khách quan, chủ thể hành vi đó không cố ý hoặc không vô ý thực hiện hoặc không thể
ý thức được,, từ đó không thể lựa chọn cách xử sự theo yều cầu của pháp luật thì hành
vi đó không thể coi là có lỗi và chủ thể không bị coi là vi phạm pháp luật. Kể cả
những hành vi trái pháp luật mà chủ thể bị buộc phải thực hiện trong điều kiện không
có tự do ý chí thì cũng không có lỗi.
- Dấu hiệu thứ tư, chủ thể thực hiện hành vi trái pháp luật phải có năng lực trách
nhiệm pháp lý. Trong pháp luật xã hội chủ nghĩa, sự độc lập gánh chịu nghĩa vụ
pháp lý chỉ quy định đối với những người có khả năng tư lựa chọn cách xử sự và có
tự do ý chí. Những hành vi mặc dù trái pháp luật nhưng do người mất khả năng nhận
thức hoặc khả năng điều chỉnh hành vi của mình thì không thể coi là vi phạm pháp
luật.
Hãy nêu và phân tích mặt chủ quan của vi phạm pháp luật? Cho ví dụ minh họa
* Lỗi là trạng thái tâm lý phản ánh thái độ của chủ thể đối với hành vi trái pháp luật
của mình, cũng như đối với haaujq ủa của hành vi đó. Lỗi được xem như là thước đó
của trách nhiệm pháp lý, nó thể hiện thái độ tiêu cực của chủ thể đối với hành vi
VPPL của mình, cũng như đối với hậu quả của hành vi đó, của xã hội tại thời điểm
thực hiện hành vi đó.
- Lỗi được thể hiện dưới 2 hình thức: lỗi cố ý và lỗi vô ý.
+ Lỗi có ý : gồm lỗi có ý trực tiếp và gián tiếp
• Lỗi cố ý trực tiếp: Người vi phạm ( chủ thể) nhận thức được hành vi của mình
gây ra là nguy hiểm cho xã hội, nhìn thấy trước hậu quả nguy hiểm cho xã hội
của hành vi mình gây ra và mong muốn điều đó xảy ra.
• Lỗi cố ý gián tiếp: Chủ thể vi phạm pháp luật nhận thức được hành vi của
mình là nguy hiểm cho xã hội, thấy trước được hậu quả tuy không mong muốn
nhưng có ý thức để mặc cho hậu quả xảy ra.
+ Lỗi vô ý: gồm lỗi vô ý vì quá tự tin và lỗi vô ý do cẩu thả.
• Lỗi cố ý do cẩu thả: Chủ thể vi phạm pháp luật không nhận thấy được hậu quả
nguy hiểm do hành vi của mình mặc dù trách nhiệm có biết và có thể biết .
• Lỗi vô ý vì quá tự tin : Chủ thể vi phạm pháp luật thấy trước được hành vi của
mình có thể gây ra hậu quả nguy hiểm nhưng tin rằng không xảy ra hoặc có
thể ngăn ngừa được.
* Động cơ vi phạm: Động cơ được hiểu là thúc đẩy chủ thể thực hiện hành vi vi phạm
pháp luật. Thông thường , khi thực hiện vi phạm pháp luật chủ thể thường được thúc
đẩy bởi 1 động cơ nhất định nào đó. Động cơ đó có thể là vu lợi, trả thù, đê hèn… *
Mục đích vi phạm: Mục đích là kết quả cuối cùng mà trong suy nghĩ của mình chủ thể
muốn đạt được khi thực hiện hành vi vi phạm pháp luật . Mục đích vi phạm của chủ
thể cũng thể hiện tính chất nguy hiểm của hành vi.
lOMoARcPSD| 39651089
Trách nhiệm pháp lý là gì ? So sánh trách nhiệm pháp lý hành chính với trách
nhiệm pháp lý dân sự
- Trách nhiệm pháp lý được hiểu là hậu quả bất lợi ( sự phản ứng mang tính trừng
phạt của nhà nước ) mà cá nhân, tổ chức phải gánh chịu khi không thực hiện đúng
mệnh lệnh của nhà nước đã quy định trong các quy phạm pháp luật.
TIÊU CHÍ
TRÁCH NHIỆM PHÁP LÝ
HÀNH CHÍNH
TRÁCH NHIỆM PHÁP LÝ
DÂN SỰ
Căn cứ
Luật xử lý vi phạm hành
chính năm 2012
Bộ luật dân sự 2015
Đối tượng
Cá nhân , tổ chức
Cá nhân, tổ chức
Hình thức xử lý
- Cảnh cáo , phạt tiền , thu hồi
giấy phép; tịch thu tài sản …
- Bồi thường thiệt hại .
- Các biện pháp khắc phục .
Căn cứ phát sinh
Khi bị cơ quan nhà nước phát
hiện có hành vi vi phạm thì
lập tức ra quyết định xử phạt
hành chính và người vi phạm
phải thực hiện trách nhiệm
hành chính của mình
- Sau khi thỏa thuậnthành
công thì người có có lỗi phải bồi
thường thiệt hại.
- Nếu không thỏa
thuậnđược, thì được giải quyết
tại tòa án dân sự, sau khi có
quyết định của tòa án
thì người có lỗi phải bồi thường
thiệt hại và có biện pháp khắc
phục hậu quả (nếu có)
Mục đích
Nhằm bảo vệ, ổn định trật tự
quản lý trên các lĩnh vực vực
quản lý hành chính nhà nước
và loại trừ những vi phạm
pháp luật hạn chế những hậu
quả xấu có thể xảy ra do
hành vi vi phạm đó gây ra.
Nhằm răn đe những đối tượng
có hành vi vi phạm pháp luật
phải có nghĩa vụ bồi thường
thiệt hại cho người bị hại do
hành vi vi phạm gây ra nhằm
khắc phục những tổn thất do
họ gây ra
1. Mọi hành vi vi pháp luật đều là hành vi vi phạm pháp luật.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
2. Động cơ là dấu hiệu bắt buộc trong mặt chủ quan của vi phạm pháp luật.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
lOMoARcPSD| 39651089
3. Một hành vi vi phạm pháp luật chỉ phải chịu một loại trách nhiệm pháp lý.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
4. Trong mọi trường hợp, khi chủ thể vi phạm không thấy trước hành vi của mình là
nguy hiểm cho xã hội thì chủ thể không có lỗi .
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
BÀI TẬP : PHÂN TÍCH CẤU THÀNH VI PHẠM PHÁP LUẬT
Bài 1: Quách Văn X và Lương Quốc H đều là những tên lưu manh có nhiều tiền án và
tiền sự . Khoảng 19h ngày 20/03/2019, sau khi ăn nhậu xong chúng rủ nhau chặn xe
người qua đường để xin tiền đi hát Karaoke. Chúng thấu anh Trần Quang B đi xe máy
từ trong hẻm ra liền chặn lại, lợi dụng khi đang lôi co với nhau, anh B không chú ý, X
đã nhanh tay giật lấy sợi dây chuyền 5 chỉ, còn H rút luôn chìa khóa xe máy của anh
B bỏ vô túi rồi bỏ chạy. Anh B hô hoán mọi người đuổi bắt. Thấy vậy, H rút con dao
Thái lan mang theo người quơ qua quơ lại đâm vào anh B. Theo kết quả giám định
anh B tỉ lệ thương tật 12%. Anh/ chị hãy phân tích cấu thành vi phạm pháp luật nói
trên?
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
lOMoARcPSD| 39651089
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
lOMoARcPSD| 39651089
Bài 2: Lê Văn Thường sinh năm 1990 và Phạm Thành Đạt sinh năm 1991 ( cùng ngụ
tại xã Hòa Thắng , Tp BMT, tỉnh Đak Lak ), là những thanh niên ham chơi lêu lỏng,
không có việc làm. Qua mạng xã hội Trường quen Trần Thị T và Đạt quen Mai Thị K
đều là con gái gia đình giàu có. Vì không có tiền tiêu xài nên khoảng 19h ngày
29/8/2019, lợi dụng sơ hở trường và đạt đã bỏ thuốc mê vào 2 ly bia và ép T và K
uống. Khi hai cô gái đã mê man, Trường và Đạt đã lấy 2 sợi dây chuyền vàng, 1 đôi
bông tai vàng , 1 nhẫn vàng, 2 điện thoại và 3 triệu đồng rồi bỏ trốn . Số tài sản cướp
được, các đối tượng đem bán được 15 triệu đồng và chia nhau ăn xài. Anh/ chị hãy
phân tích cấu thành vi phạm pháp luật nói trên.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
lOMoARcPSD| 39651089
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
lOMoARcPSD| 39651089
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
lOMoARcPSD| 39651089
Bài 3: Sau khi đội tuyển bóng đá Việt nam thắng trận trong một trận bóng đá Châu Á
. B đã tụ tập một số thanh niên có xe gắn máy và tuyên bố treo giải đua xe với giải
thưởng xe SH đóng thùng. Điều kiện của cuộc đua là các tay đua phải dung xe không
thắng. Nhiều thanh niên đã hưởng ứng và tham gia cuộc đua trên cùng B. Tuy nhiên
ngay 28/4/2019 trong quá trình đua xe do không làm chủ được tốc độ của mình nên B
đã tông chị H đang đi bộ trên đường Lê Duẩn, TP BMT, dẫn đến chị H phải nhập viện
và bệnh viện đã xác định tỷ lệ thương tật là 20%. Anh/chị hãy phân tích cấu thành của
vi phạm pháp luật trên ?
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
lOMoARcPSD| 39651089
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
lOMoARcPSD| 39651089
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
lOMoARcPSD| 39651089
Bài 4: Nguyễn Đức Nam ( sinh năm 1999, ở TP BMT, Đak Lak) và nạn nhân Mai Thị
Hải ( sinh năm 2000, Huyện Krông Pak, Đak Lak) đều là sinh viên trường đại học
HV, hai người yêu nhau từ năm 2017 đến cuối năm 2018 thì chia tay. Sau đó Nam có
người yêu mới là Hoàng Thị Yến. Nhân dịp lễ 30/4/2019 Yến gửi phòng ( tại khu
chung cư HA) nhờ Nam trông hộ để cô về quê. Ngày 3/5/2019 Nam gọi điện cho Hải(
nyc) đến nhà Yến để ‘ tâm sự ‘, ngay tiếp ngay hôm sau, tức ngay 4/5 Hải cũng đến
chỗ Nam, tại đây Nam rat ay sát hại nạn nhân , bằng cách dung dao đâm nhiều nhát từ
phía sau cổ, hậu quả Hải đã tử vong . Sau đó Nam đã mang xác của Hải lên tầng
thượng giấu vào phòng xử lí rác của khu chung cư. Anh( chị) hãy phân tích cấu thành
tội phạm ?
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
lOMoARcPSD| 39651089
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
lOMoARcPSD| 39651089
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………

Tài liệu khác của Đại học Tây Nguyên

Preview text:

lOMoAR cPSD| 39651089
ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG CHƯƠNG 1 : NHỮNG VẤN
ĐỀ CỞ BẢN CỦA NHÀ NƯỚC
Phân tích các đặc trưng cơ bản của Nhà nước ?
Nhà nước có 5 đặc trưng cơ bản sau: -
Nhà nước là tổ chức quyền lực công của quốc gia : bởi vì, quyền lực nhà nước
tồn tại 1 cách công khai, mọi tổ chức và cá nhân trong phạm vi lãnh thổ quốc gia đều
biết, đều cảm nhận được và đều phải phục tùng. Để giúp nhà nước thực hiện việc
quản lý xã hội, nhà nước thiết lập quyền lực đặc biệt cho phép nhà nước có quyền lực
bao trùm khắp các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa , xã hội… ttong xã hội. Với
quyền lực nhà nước có quyền sử dụng sức mạnh cưỡng chế buộc tất cả các thành viên
trong xã hội phải phục tùng theo ý muốn nhà nước, từ đó duy trì sự thống trị của giap
cấp thống trị trong xã hội. -
Nhà nước tổ chức và quản lý dân cư sống trong lãnh thổ theo địa bàn cư trú
hay theocác đơn vị hành chính – lãnh thổ. Nhà nước cso quyền phân chia lãnh thổ
theo đơn vị hành chính và quản lý dân cư theo lãnh thổ : Nhà nước là tổ chức có chức
năng quản lý xã hội, để thực hiện hiệu quả công việc quản lý này, nhà nước được
quyền phân chia lãnh thổ rộng lớn thành từng đơn vị khác nhau trong phạm vi lãnh
thổ. Những đơn vị này thường được các nhà nước căn cứ vào vị tri địa lý, đặc tính
dân cư theo từng vùng, miền khác nhau để xác lập. Đồng thời nhà nước xây dựng các
cơ quan nhà nước trên từng đơn vị này để thực hiện chức năng quản lý xã hội. ở mỗi
quốc gia khác nhau cách tên gọi tên các đơn vị này khác nhau, thông thường là tỉnh,
huyện, thành phố , quận , phường , xã … hay tên gọi chung là các đơn vị hành chính.
Chức năng quản lý xã hội còn cho phép nhà nước có quyền quản lý dân cư
trong phạm vi lãnh thổ , có quyền ban hành và thực hiện chính sách quản lý , tác động
tất cả mọi người trong lãnh thổ. Đặc tính này , ngoài nhà nước thì không có 1 tổ chức
nào trong xã hội chó được. -
Nhà nước có chủ quyền quốc gia: Chủ quyền quốc gia là chủ quyền độc lập về
lãnh thổ, dân cư và chính quyền, chủ quyền này được các nước trên thế giới tôn trọng.
Các quốc gia dù lớn hay nhỏ đều được bình đẳng với nhua trong việc quyết định các
vấn đề liên quan đến chức năng đối nội và đối ngoại của 1 nước, thể hiện quyền tự
quyết của 1 quốc gia. Chủ quyền quốc gia là thuộc tính gắn liền với nhà nước. Về
mặc đối nội , nhà nước có quyền quyết định tất cả các vấn đề thuộc các ngành, các
lĩnh vực trong đời sống xã hội. Về mặt đối ngoại, nhà nước có quyền đại diện nhân
dân tham gia vào các quan hệ với các nước và vùng lãnh thổ trên thế giới. -
Nhà nước ban hành ra pháp luật tức là hệ thống các quy định hay các quy tắc
xử sự chug , các khái niệm pháp lý , các nguyên tắc có gái trị bắt buộc phải tôn trọng
hoặc thực hiện đối với các tổ chức và cá nhân trong mọi lĩnh vực , 1 phạm vi lãnh thổ
và 1 thời gian nhất định, để điều chỉnh các quan hệ xã hội theo mục đích của nhà
nước. Đồng thời, đảm bảo cho các quy tắc ấy được thực hiện bằng nhiều biện pháp ,
từ tuyên truyền, giáo dục, thuyết phục, tổ chức thực hiện, động viên, khen thưởng cho
đếb áp dụng các biện pháp cưỡng chế nhà nước. -
Nhà nước có quyền quy định và thực hiện việc thu các loại thuế theo số lượng
và thời hạn được ấn định trước, nhà nước thường là chủ sở hữu lớn nhất trong xã hội
nên có lực lượng vật chất to lớn, không chỉ có thể trang trai cho các hoạt động của nó
và những hoạt động cơ bản của xã hội mà còn có thể hỗ trợ 1 phần kinh phí hoạt động cho 1 số tổ chức khác. lOMoAR cPSD| 39651089
1. Chế độ tư hữu về tài sản là một trong những nguyên nhân dẫn đến sự ra đời của nhànước
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
2. Chế độ tư hữu về tài sản là nguyên nhân duy nhất dẫn đến sự ra đời nhà nước.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
3. Chính phủ có thẩm quyền ban hành Bộ luât, luật.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
4. Uỷ ban Thường vụ Quốc hội có quyền ban hành Quyết định, thông tư, chỉ thị.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
5. Chỉ có Quốc hội mới có thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
6. Nhà nước xã hội chủ nghĩa không thể hiện tính giai cấp.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
7. Hệ thống cơ quan quyền lực nhà nước gồm: Quốc hội, Chính phủ, Bộ
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
8. Nhà nước CHXHCN Việt Nam có hình thức cấu trúc nhà nước leien bang.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
CHƯƠNG 2 : NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ PHÁP LUẬT
Thế nào là văn bản quy phạm pháp luật? Phân biệt văn bản dưới luật và văn bản
luật. Cho ví dụ.
- Văn bản quy phạm pháp luật là văn bản có chứa quy phạm pháp luật, được ban hành
theo đúng thẩm quyền, hình thức, trình tự, thủ tụ theo quy định trong Luật này. - Văn
bản luật và văn bản dưới luật đều là những văn bản quy phạm pháp luật do các cơ
quan nhà nước ban hành theo trình tự, thủ tục và hình thức được pháp luật quy định. Tiêu chí Văn bản luật Văn bản dưới luật lOMoAR cPSD| 39651089 Chủ thể ban Quốc hội
Các cơ quan nhà nước quy hành
quy định gồm hiến pháp, luật
định bao gồm: pháp lệnh, nghị và bộ luật
định, nghị quyết, lệnh, quyết
định, thông tư Hiệu lực
Có hiệu lực pháp lý cao nhất.
Có hiệu lực pháp lý thấp hơn văn pháp lý bản luật. Trình tự thủ
Phức tạp , mất thời gian Nhanh gọn tục pháp lý
1. Pháp luật là yếu tố duy nhất để điều chỉnh các quan hệ xã hội.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
2. Mọi quy tắc xử sự tồn tại trong xã hội có nhà nước đều là pháp luật.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
3. Pháp luật luôn chỉ tác động tích cực đối với kinh tế, thúc đẩy kinh tế phát triển.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
CHƯƠNG 3: QUY PHẠM PHÁP LUẬT VÀ QUAN HỆ PHÁP LUẬT
Quy phạm pháp luật là gì? Phân tích các bộ phận của quy phạm pháp luật ? Cho ví
dụ . Phân tích các thành phần của quan hệ pháp luật. Cho ví dụ
- Quy phạm pháp luật là quy tắc xử sự chugn do nhad nước đặt ra hoặc thừa nhận và
đảm bảo thực hiện để điều chỉnh các quan hệ xã hội theo định hướng.
- Các bộ phận của quy phạm pháp luật : + Phần giả định : *
Định nghĩa ; là bộ phận của quy phạm pháp luật nêu lên những hoàn cảnh,
điều kiện có thể xảy ra trong cuộc sống và cá nhân hay tổ chức nào ở trong những
điều kiện, hoàn cảnh đó cần phải xử sự( hành động hay không hành động) theo những
quy định của Nhà nước. Bộ phận giả định của quy phạm pháp luật trả lời cho câu hỏi
: tổ chức, cá nhân ; khi nào ; trong hoàn cảnh, điều kiện nào thì phải xử sự theo quy định của pháp luật. *
Nội dung : bộ phận này thường nêu ra : chủ thể, phạm vi thời gian và không
gian, những điều kiện và hoàn cảnh nhất định trong đời sống xã hội. *
Ý nghĩa : giả định là bộ phận không thể thiếu trong quy phạm pháp luật. Nếu
thiếu giả định thì pháp luật trở nên vô nghĩa, bởi lẻ chỉ từ giả định của quy phạm pháp
luật thì chúng ta mới biết được ai ( cá nhân, tổ chức ) ; khi ở vào những điều kiện ,
hoàn cảnh nào ; thì phải xử sự theo đúng quy định của quy phạm pháp luật đó. * Yêu
cầu : của phần giả định phải rõ ràng, chính xác, sát với tình hình thực tế. * Phân loại :
giả định có thể đơn giản hay phức tạp ( 1 điều kiện , hoàn cảnh hoặc nhiều điều kiện, hoàn cảnh) + Phần quy định
Là bộ phận chủ yếu quả quy phạm pháp luật trong đó nêu lên cách xử sự mà chủ thể
khi ở vào hoàn cảnh, điều kiện đã xác định trong bộ phận giả định của quy phạm, lOMoAR cPSD| 39651089
cách xử sự đó có thể là 1 sự cấm đoán, bắt buộc, cho phép được hưởng 1 quyền lợi
hoặc 1 nghĩa vụ ( được phép, không được phép hoăc buộc phải thực hiện ). * Nội
dung : bộ phận quy định của quy phạm pháp luật trả lời cho câu hỏi : Phải làm gì,
được làm gì, không được làm gì và làm như thế nào. *
Quy tắc xử sự được nêu trong phần quy định của quy phạm pháp luật chính là
mệnhlệnh nhà nước buộc mọi người phải tuân theo, nó trự tiếp thể hiện ý chí nhà
nước của giai cấp thống trị. Thông qua bộ phận quy định của quy phạm pháp luật nhà
nước xác định quyền và nghĩa vụ pháp lý của các bên tham gia quan hệ xã hội mà quy phạm pháp luật. *
Phần quy định thường được nêu dưới dạng : cấm, không được, phải, thì
được… Vì vậy , phần giả định cần chính xác, chặt chẽ , rõ ràng của phần quy định
của quy phạm pháp luật là 1 trong những điều kiện đảm bảo tính pháp chế trong hoạt
động của các chủ thể pháp luật. *
Mệnh lệnh được nêu ở bộ phận quy định của quy phạm pháp luật có thể dứt
khoác ( chỉ nêu 1 cách xử sự mà không có sự lựa chọn ) hoặc tùy nghi ( nêu lên 2
hoặc nhiều cách xử sự và các chủ thể được phép lựa chọn cho mình cách xử sự phù
hợp từ những điều kiện, hoàn cảnh đã nêu). + Phần chế tài *
Là bộ phận của quy phạm pháp luật nêu lên biện pháp tác động mà nhà nước
dự kiến sẽ áp dụng đối với chủ thể nào không thực hiện đúng mệnh lệnh của nhà
nước đã nêu ở phần quy định của quy phạm pháp luật. Nói cách khác, chế tài pháp
luật là hậu quả pháp lý bất lợi đối với những sai phạm của họ và là điều kiện cần thiết
, đảm bảo cho những quy định của nhà nước được thực hiện đầy đủ và triệt để. *
Nội dung : bộ phận chế tài của quy phạm pháp luật cho câu hỏi : hậu quả sẽ
như thế nào nếu không thực hiện đúng mệnh lệnh của nhà nước đã nêu lên ở bộ phận
quy định của quy phạm pháp luật. *
Yêu cầu : chế tài phải rõ ràng, biện pháp tác động phải tương xứng với hành vi của chủ thể. *
Mục đích của chế tài : trừng trị người vi phạm pháp luật, làm cho họ cố ý thức
tôn trọng và chấp hành pháp luật ; ngăn ngừa mọi khả năng có thể vi phạm pháp luật.
* Các biện pháp mà nhà nước tác động đến chủ thể vi phạm pháp luật rất đa dạng.
Căn cứ vào tính chất của những biện pháp đó và cơ quan có thẩm quyền áp dụng
chúng để có thể chia chế tài quy phạm pháp luật các loại sau :
• Chế tài hình sự ( hình phạt) theo Luật hình sự Việt Nam gồm có : cảnh cáo,
phạt tiền , cải tạo không giam giữ, trục xuất, tù có thời hạn, tù chung thân, tử
hình. Ngoài ra còn có các biện pháp được gọi là hình phạt như : cấm đảm
nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định ; cấm cứ trú,
quản chế, tước một số quyền công dân, tịch thu tài sản, phạt tiền và trục xuất.
• Chế tài hành chính bao gồm các biện pháp : cảnh cáo, phạt tiền . Ngoài ra còn
có các biện pháp bổ sung như : tước quyền sử dụng giấy phép kinh doanh,
chứng chỉ hành nghề ; tịch thu tang vật- phương tiện dùng để vi phạm hành chính.
• Chế tài kỷ luật gồm các biện pháp như khiển trách, cảnh cáo, hạ bậc lương,
chuyển đi làm việc khác, buộc thôi việc, cách chức…
• Chế tài dân sự gồm các biện pháp : trách nhiệm vật chất , bồi thường thiệt hại
ngoài hợp đồng, phạt bội ước… lOMoAR cPSD| 39651089
Ví dụ : Khoản 1 điều 30 hiến pháp 2013 : ‘‘ Mọi người có quyền khiếu nại, tố cáo
với cơ quan tổ chức , cá nhân có thẩm quyền về những việc làm trái pháp luật của
cơ quan, tổ chức , cá nhân. ’’
- Các thành phần của quan hệ pháp luật :
+ Chủ thể quan hệ pháp luật : là các bên tham gia quan hệ pháp luật ; nói cách
khác , đó là các bên tham gia vào quan hệ pháp luật trên cơ sở những quyền và
nghĩa vụ do nhà nước quy định của pháp luật. Chủ thể của quan hệ pháp luật có
thể là cá nhân , tổ chức có năng lực chủ thể.
Năng lực chủ thể gồm: năng lực pháp luật và năng lực hành vi.
• Năng lực pháp luật là khả năng của chủ thể được nhà nước thừa nhận, có
thể thực hiện các quyền và nghĩa vụ pháp lý.
• Năng lực hành vi là khả năng của chủ thể được nhà nước thừa nhận bằng
hành vi của mình thực hiện một cách độc lập các quyền và nghĩa vụ pháp
lý, độc lập tham gia các quan hệ xã hội cũng như độc lập chịu trách nhiệm
về những hành vi của mình. Đối với cá nhân :
• Năng lực pháp luật bắt đầu kể từ cá nhân đó sinh ra và chấm dứt khi cá nhân chết.
• Năng lực hành vi: xuất hiện khi cá nhân đã đạt đến độ tuổi nhất định và
đạt được những điều kiện nhất định. Phần lớn pháp luật các nước đều lấy
độ tuổi 18 tròn và tiêu chuẩn lý trí làm điều kiện công nhận năng lực hành
vi cho chủ thể của đa số các nhóm quan hệ pháp luật.
Tuy nhiên , việc mất năng lực hành vi dân sự chỉ miễn trừ trách nhiệm khi
vì nguyên nhân khách quan. Trong trường hợp, đương sự mất khả năng
nhận thức vì lí do chủ quan ( uống rượu bia hay chất kích thích) thì không
được miễn trừ trách nhiệm.
Đối với tổ chức : năng lực pháp luật và năng lực hành vi xuất hiện cùng lúc vào
thời điểm tổ chức được thành lập và được ghi nhận trong điều lệ, quy chế hoặc
văn bản của nhà nước , năng lực hành vi của tổ chức thực hiện thông qua người
đứng đầu cơ quan hoặc người đại diện ( tổ chức có thể có tư cách pháp nhân hoặc
không có tư cách pháp nhân ).
+ Nội dung của quan hệ pháp luật : bao gồm quyền và nghĩa vụ của chủ thể *
Quyền chủ thể : là cách xử sự mà pháp luật cho phép chủ thể được tiến hành.
Nói cách khác , quyền chủ thể là khả năng của chủ thể xử sự theo cách thức
nhất định được pháp luật cho phép.
Quyền chủ thể có những đặc điểm như sau :
Một là, khả năng của chủ thể xử sựu theo cách thức nhất định mà pháp luật cho
phép. Pháp luật quy định cá nhân có quyền ký kết hợp đồng, khiếu nại, tự do ngôn luận.
Hai là khả năng yêu cầu các chủ thể khác chấm dứt các hành động cản trở việc
thực hiện các quyền và nghĩa vụ hoặc yêu cầu tôn trọng các nghĩa vụ tương ứng
phát sinh từ quyền đến nghĩa vụ này. lOMoAR cPSD| 39651089
Ba là khả năng các chủ thể yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền bảo vệ lợi
ích của mình như yêu cầu hủy hợp đồng do lỗi của bên kia, yêu cầu bồi thường
thiệt hại, kiện đòi nợ.
* Nghĩa vụ pháp lý của chủ thể : là cách xử sự mà nhà nước bắt buộc chủ thể phải
tiến hành nhằm đáp ứng việc thực hiện quyền của chủ thể khác.
Nghĩa vụ pháp lý có những đặc điểm sau :
• Chủ thể cần phải tiến hành những hành vi bắt buộc nhất định . Những
hành vi này được thể hiện bằng hành động hoặc không hành động như
không vứt rác nơi công cộng, không tự ý sữa chửa thay đổi cấu trúc nhà
đang thuê, đi xe máy phải đội mũ bảo hiểm.
• Việc thực hiện những hành vi bắt buộc nhằm đáp ứng quyền chủ thể của
chủ thể bên kia. Thông thường trong quan hệ pháp luật này thường có hai
bên tham gia xác định như bên vay phải trả nợ bên cho vay, bên vi phạm
phải bồi thường thiệt hại do hành vi trái pháp luật mà mình gây ra.
• Phải chịu trách nhiệm pháp lý khi không thực hiện những hành vi bắt buộc
. Đối với người vi phạm tùy theo từng trường hợp phải chịu trách nhiệm
pháp lý tương ứng như bị phạt tiền do không đội mũ bảo hiểm , buộc phải
trả nợ và chịu lãi suất nợ quá hạn do chậm trả , bị phạt hành chính do hành
vi gây ô nhiễm môi trường.
1. Một quy phạm pháp luật bắt buộc phải có đầy đủ 3 bộ phận giả định, quy định và chế tài.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
2. Gỉa định là bộ phận bắt buộc phải có trong một quy phạm pháp luật.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
3. Người có năng lực hành vi dân sự thì chưa đầy đủ không được tham gia giao kết hợp đồng lao động .
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
4. Người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự thì không là chủ thể của quan hệ pháp luât.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
5. Người nghiện ma túy là người bị mất năng lực hành vi dân sự.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
6. Tất cả các giao dịch dân sư của người chưa 16 tuổi phải do người đại diện theo
pháp luật xác lập thực hiện.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………… lOMoAR cPSD| 39651089
7. Nội dung của quan hệ pháp luật là quyền và nghĩa vụ của các bên.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
CHƯƠNG 4: THỰC HIỆN PHÁP LUẬT, VI PHẠM PHÁP LUẬT VÀ TRÁCH NHIỆM PHÁP LÝ
Phân tích các hình thức thực hiện pháp luật? Cho ví dụ minh họa -
Tuân thủ pháp luật ( xử sự thụ động ) : là 1 hình thức thực hiện pháp luật, trong đó
các chủ thể pháp luật kiềm chế, không làm những gì pháp luạt không cho phép hoặc ngăn cấm.
Ví dụ : không tự tiện chặt phá cây rừng, không săn bắt động vật quý hiếm … - Thi
hành pháp luật ( xử sự chủ động ): là hình thức xử sự tích cực khi các chủ thể thực
hiện nghĩa vụ do pháp luật quy định . Hay nói cách khác hơn, các cá nhân tổ chức
thực hiện đầy đủ những nghĩa vụ, chủ động làm những gì mà pháp luật quy định phải làm .
Ví dụ : thực hiện đi nghĩa vụ quân sự theo quy định của nhà nước , thực hiện nghĩa vụ đóng thuế … -
Sử dụng pháp luật : là hình thức chủ thể thực hiện quyền chủ thể của mình do
pháp luật cho phép ( thực hiện những hành vi mà pháp luật cho phép ) . Hình thức
này thể hiện ở chỗ chủ thể pháp luật được thể hiện các hành vi cho phép theo quy định của pháp luật.
Ví dụ : pháp luật quy định công dân có quyền khiếu nại , tố cáo … -
Áp dụng pháp luật : là hình thức nhà nước thông qua các cơ quan nhà nước có
thẩm quyền của mình để các chủ thể ( cá nhân, tổ chức ) thực hiện những quy định
của pháp luật ( chủ thể thực hiện pháp luật có sự can thiệp của nhà nước ) hoặc tự
mình căn cứ vào những quy định làm phát sinh, thay đổi, chấm dứt quan hệ pháp luật
cụ thể. Đây là hình thức rất quan trọng, phức tạp trong việc thực hiện pháp luật.
Nêu khái niệm vi phạm pháp luật? Phân tích các dấu hiệu vi phạm pháp luật?
* Vi phạm pháp luật là hành vi trái pháp luật, có lỗi do chủ thể có năng lực pháp lý
thực hiện, xâm hại các quan hệ xã hội được pháp luật bảo vệ .
* Dấu hiệu vi phạm pháp luật :
- Dấu hiệu thứ nhất , vi phạm pháp luật luôn là hành vi ( hành động hoặc không hành
động ) xác định của con người hoặc là hoạt động của cơ quan nhà nước , tổ chức xã
hội ( các chủ thể pháp luật) nguy hiểm hoặc có khả năng gây nguy hiểm cho xã hội.
Hành vi ( hành động hoặc không hành động ) là sự thể hiện ý chí ra bên ngoài 1
cách có ý thức nhằm xác lập, thay đổi hay chấm dứt quan hệ pháp luật. Bất kỳ 1 sự
việc nào của con người tạo nên cũng bắt nguồn từ những động cơ, nguyên nhân nào
đó và được thực hiện, sự thực hiện thể hiện bằng hành vi dưới dạng hành động hoặc
không hành động nhằm đạt được mục đích nào đó.
- Dấu hiệu thứ hai, vi phạm pháp luật là hành vi trái pháp luật, xâm hại tới các quan
hệ xã hội được pháp luật bảo vệ. Đây là dấu hiệu không thể thiếu của hành vi vi phạm pháp luật.
Hành vi trái pháp luật là hành vi không phù hợp với những quy định của pháp luật .
Hành vi trái pháp luật thể hiện dưới dạng:
+ Hành động ( 1 việc làm ) mà pháp luật cấm không được làm .
+ Không hành động( không làm 1 việc mà pháp luật đòi hỏi). lOMoAR cPSD| 39651089
+ Sử dụng quyền hạn vượt quá múc quy định pháp luật ( những gì không được phép
làm mà làm sẽ vi phạm).
- Dấu hiệu thứ ba, vi phạm pháp luật là hành vi có lỗi.
Dấu hiệu trái pháp luật mới chỉ là biểu hiện bên ngoài của hành vi ( mặt khách quan).
Để xác định hành vi vi phạm pháp luật cần xem xét cả mặt chủ quan của hành vi,
nghĩa là phải xác định trạng thái tâm lý của chủ thể đối với hành vi trái pháp luật của
mình. Nếu một hành vi trái pháp luật được thực hiện do những hoàn cảnh và điều kiện
khách quan, chủ thể hành vi đó không cố ý hoặc không vô ý thực hiện hoặc không thể
ý thức được,, từ đó không thể lựa chọn cách xử sự theo yều cầu của pháp luật thì hành
vi đó không thể coi là có lỗi và chủ thể không bị coi là vi phạm pháp luật. Kể cả
những hành vi trái pháp luật mà chủ thể bị buộc phải thực hiện trong điều kiện không
có tự do ý chí thì cũng không có lỗi.
- Dấu hiệu thứ tư, chủ thể thực hiện hành vi trái pháp luật phải có năng lực trách
nhiệm pháp lý. Trong pháp luật xã hội chủ nghĩa, sự độc lập gánh chịu nghĩa vụ
pháp lý chỉ quy định đối với những người có khả năng tư lựa chọn cách xử sự và có
tự do ý chí. Những hành vi mặc dù trái pháp luật nhưng do người mất khả năng nhận
thức hoặc khả năng điều chỉnh hành vi của mình thì không thể coi là vi phạm pháp luật.
Hãy nêu và phân tích mặt chủ quan của vi phạm pháp luật? Cho ví dụ minh họa
* Lỗi là trạng thái tâm lý phản ánh thái độ của chủ thể đối với hành vi trái pháp luật
của mình, cũng như đối với haaujq ủa của hành vi đó. Lỗi được xem như là thước đó
của trách nhiệm pháp lý, nó thể hiện thái độ tiêu cực của chủ thể đối với hành vi
VPPL của mình, cũng như đối với hậu quả của hành vi đó, của xã hội tại thời điểm thực hiện hành vi đó.
- Lỗi được thể hiện dưới 2 hình thức: lỗi cố ý và lỗi vô ý.
+ Lỗi có ý : gồm lỗi có ý trực tiếp và gián tiếp
• Lỗi cố ý trực tiếp: Người vi phạm ( chủ thể) nhận thức được hành vi của mình
gây ra là nguy hiểm cho xã hội, nhìn thấy trước hậu quả nguy hiểm cho xã hội
của hành vi mình gây ra và mong muốn điều đó xảy ra.
• Lỗi cố ý gián tiếp: Chủ thể vi phạm pháp luật nhận thức được hành vi của
mình là nguy hiểm cho xã hội, thấy trước được hậu quả tuy không mong muốn
nhưng có ý thức để mặc cho hậu quả xảy ra.
+ Lỗi vô ý: gồm lỗi vô ý vì quá tự tin và lỗi vô ý do cẩu thả.
• Lỗi cố ý do cẩu thả: Chủ thể vi phạm pháp luật không nhận thấy được hậu quả
nguy hiểm do hành vi của mình mặc dù trách nhiệm có biết và có thể biết .
• Lỗi vô ý vì quá tự tin : Chủ thể vi phạm pháp luật thấy trước được hành vi của
mình có thể gây ra hậu quả nguy hiểm nhưng tin rằng không xảy ra hoặc có thể ngăn ngừa được.
* Động cơ vi phạm: Động cơ được hiểu là thúc đẩy chủ thể thực hiện hành vi vi phạm
pháp luật. Thông thường , khi thực hiện vi phạm pháp luật chủ thể thường được thúc
đẩy bởi 1 động cơ nhất định nào đó. Động cơ đó có thể là vu lợi, trả thù, đê hèn… *
Mục đích vi phạm: Mục đích là kết quả cuối cùng mà trong suy nghĩ của mình chủ thể
muốn đạt được khi thực hiện hành vi vi phạm pháp luật . Mục đích vi phạm của chủ
thể cũng thể hiện tính chất nguy hiểm của hành vi. lOMoAR cPSD| 39651089
Trách nhiệm pháp lý là gì ? So sánh trách nhiệm pháp lý hành chính với trách
nhiệm pháp lý dân sự
- Trách nhiệm pháp lý được hiểu là hậu quả bất lợi ( sự phản ứng mang tính trừng
phạt của nhà nước ) mà cá nhân, tổ chức phải gánh chịu khi không thực hiện đúng
mệnh lệnh của nhà nước đã quy định trong các quy phạm pháp luật. TIÊU CHÍ TRÁCH NHIỆM PHÁP LÝ TRÁCH NHIỆM PHÁP LÝ HÀNH CHÍNH DÂN SỰ Căn cứ
Luật xử lý vi phạm hành Bộ luật dân sự 2015 chính năm 2012 Đối tượng Cá nhân , tổ chức Cá nhân, tổ chức
Hình thức xử lý - Cảnh cáo , phạt tiền , thu hồi - Bồi thường thiệt hại .
giấy phép; tịch thu tài sản …
- Các biện pháp khắc phục .
Căn cứ phát sinh Khi bị cơ quan nhà nước phát - Sau khi thỏa thuậnthành
hiện có hành vi vi phạm thì
công thì người có có lỗi phải bồi
lập tức ra quyết định xử phạt thường thiệt hại.
hành chính và người vi phạm - Nếu không thỏa
phải thực hiện trách nhiệm
thuậnđược, thì được giải quyết hành chính của mình
tại tòa án dân sự, sau khi có
quyết định của tòa án
thì người có lỗi phải bồi thường
thiệt hại và có biện pháp khắc
phục hậu quả (nếu có) Mục đích
Nhằm bảo vệ, ổn định trật tự Nhằm răn đe những đối tượng
quản lý trên các lĩnh vực vực
có hành vi vi phạm pháp luật
quản lý hành chính nhà nước phải có nghĩa vụ bồi thường
và loại trừ những vi phạm
thiệt hại cho người bị hại do
pháp luật hạn chế những hậu hành vi vi phạm gây ra nhằm
quả xấu có thể xảy ra do
khắc phục những tổn thất do
hành vi vi phạm đó gây ra. họ gây ra
1. Mọi hành vi vi pháp luật đều là hành vi vi phạm pháp luật.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
2. Động cơ là dấu hiệu bắt buộc trong mặt chủ quan của vi phạm pháp luật.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………… lOMoAR cPSD| 39651089
3. Một hành vi vi phạm pháp luật chỉ phải chịu một loại trách nhiệm pháp lý.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
4. Trong mọi trường hợp, khi chủ thể vi phạm không thấy trước hành vi của mình là
nguy hiểm cho xã hội thì chủ thể không có lỗi .
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
BÀI TẬP : PHÂN TÍCH CẤU THÀNH VI PHẠM PHÁP LUẬT
Bài 1: Quách Văn X và Lương Quốc H đều là những tên lưu manh có nhiều tiền án và
tiền sự . Khoảng 19h ngày 20/03/2019, sau khi ăn nhậu xong chúng rủ nhau chặn xe
người qua đường để xin tiền đi hát Karaoke. Chúng thấu anh Trần Quang B đi xe máy
từ trong hẻm ra liền chặn lại, lợi dụng khi đang lôi co với nhau, anh B không chú ý, X
đã nhanh tay giật lấy sợi dây chuyền 5 chỉ, còn H rút luôn chìa khóa xe máy của anh
B bỏ vô túi rồi bỏ chạy. Anh B hô hoán mọi người đuổi bắt. Thấy vậy, H rút con dao
Thái lan mang theo người quơ qua quơ lại đâm vào anh B. Theo kết quả giám định
anh B tỉ lệ thương tật 12%. Anh/ chị hãy phân tích cấu thành vi phạm pháp luật nói trên?
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………… lOMoAR cPSD| 39651089
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………… lOMoAR cPSD| 39651089
Bài 2: Lê Văn Thường sinh năm 1990 và Phạm Thành Đạt sinh năm 1991 ( cùng ngụ
tại xã Hòa Thắng , Tp BMT, tỉnh Đak Lak ), là những thanh niên ham chơi lêu lỏng,
không có việc làm. Qua mạng xã hội Trường quen Trần Thị T và Đạt quen Mai Thị K
đều là con gái gia đình giàu có. Vì không có tiền tiêu xài nên khoảng 19h ngày
29/8/2019, lợi dụng sơ hở trường và đạt đã bỏ thuốc mê vào 2 ly bia và ép T và K
uống. Khi hai cô gái đã mê man, Trường và Đạt đã lấy 2 sợi dây chuyền vàng, 1 đôi
bông tai vàng , 1 nhẫn vàng, 2 điện thoại và 3 triệu đồng rồi bỏ trốn . Số tài sản cướp
được, các đối tượng đem bán được 15 triệu đồng và chia nhau ăn xài. Anh/ chị hãy
phân tích cấu thành vi phạm pháp luật nói trên.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………… lOMoAR cPSD| 39651089
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………… lOMoAR cPSD| 39651089
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………… lOMoAR cPSD| 39651089
Bài 3: Sau khi đội tuyển bóng đá Việt nam thắng trận trong một trận bóng đá Châu Á
. B đã tụ tập một số thanh niên có xe gắn máy và tuyên bố treo giải đua xe với giải
thưởng xe SH đóng thùng. Điều kiện của cuộc đua là các tay đua phải dung xe không
thắng. Nhiều thanh niên đã hưởng ứng và tham gia cuộc đua trên cùng B. Tuy nhiên
ngay 28/4/2019 trong quá trình đua xe do không làm chủ được tốc độ của mình nên B
đã tông chị H đang đi bộ trên đường Lê Duẩn, TP BMT, dẫn đến chị H phải nhập viện
và bệnh viện đã xác định tỷ lệ thương tật là 20%. Anh/chị hãy phân tích cấu thành của
vi phạm pháp luật trên ?
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………… lOMoAR cPSD| 39651089
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………… lOMoAR cPSD| 39651089
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………… lOMoAR cPSD| 39651089
Bài 4: Nguyễn Đức Nam ( sinh năm 1999, ở TP BMT, Đak Lak) và nạn nhân Mai Thị
Hải ( sinh năm 2000, Huyện Krông Pak, Đak Lak) đều là sinh viên trường đại học
HV, hai người yêu nhau từ năm 2017 đến cuối năm 2018 thì chia tay. Sau đó Nam có
người yêu mới là Hoàng Thị Yến. Nhân dịp lễ 30/4/2019 Yến gửi phòng ( tại khu
chung cư HA) nhờ Nam trông hộ để cô về quê. Ngày 3/5/2019 Nam gọi điện cho Hải(
nyc) đến nhà Yến để ‘ tâm sự ‘, ngay tiếp ngay hôm sau, tức ngay 4/5 Hải cũng đến
chỗ Nam, tại đây Nam rat ay sát hại nạn nhân , bằng cách dung dao đâm nhiều nhát từ
phía sau cổ, hậu quả Hải đã tử vong . Sau đó Nam đã mang xác của Hải lên tầng
thượng giấu vào phòng xử lí rác của khu chung cư. Anh( chị) hãy phân tích cấu thành tội phạm ?
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………… lOMoAR cPSD| 39651089
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………… lOMoAR cPSD| 39651089
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………

Tài liệu liên quan: