Đề thi tự luận và bài tập tư duy pháp lý | Trường đại học Luật, đại học Quốc gia Hà Nội

lOMoAR cPSD| 46797236
CÂU HỎI THI: MÔN TƯ DUY PHÁP LÝ LỚP CHÍNH QUY NĂM 2023 I. Lý thuyết
1. Nêu khái niệm Tư duy pháp lý
2. Các đặc trưng cơ bản của Tư duy pháp lý3. Ý nghĩa của Tư duy pháp lý
CÁC PHƯƠNG PHÁP CỦA TƯ DUY
4. Phương pháp IRAC (Issue – Rule – Application – Conclusion)
5. Phương pháp Tam đoạn luận (syllogismos)
6. Phương pháp tư duy quy nạp
7. Phương pháp suy luận đối nghịch (argumentum a contrario)
8. Phương pháp suy luận tất nhiên (fortiori)
9. Phương pháp tư duy tuyến tính (Linear reasoning) và phi tuyến tính (Lateral Reasoning)
10.Phương pháp suy luận phản chứng (argumentum ad absurdum)
11.Phương pháp tư duy so sánh tương đồng (reasoning by analogy) và tư duy so sánh tương phản (reasoning by distinguishing)
12.Phương pháp phân tích dựa trên chính sách (policy-based reasoning)
13.Phương pháp phân tích tương xứng (proportionality)
14.Phương pháp phân tích dựa trên cơ sở đạo đức (moral reasoning)
CÁC QUY LUẬT VÀ CÁC LỖI NGUỴ BIỆN
15.Luật đồng nhất: khái niệm, nội dung và ví dụ cụ thể ứng dụng trong lĩnh vực pháp lý
16. Luật cấm mâu thuẫn: khái niệm, nội dung và ví dụ cụ thể ứng dụng trong lĩnh vực pháp lý
17. Luật triệt tam: khái niệm, nội dung và ví dụ cụ thể ứng dụng trong lĩnh vực pháp lý 18. Luật lý do
đầy đủ: : khái niệm, nội dung và ví dụ cụ thể ứng dụng trong lĩnh vực pháp lý 19. Ngụy biện là gì? Ý
nghĩa của việc phát hiện lỗi ngụy biện trong tranh luận?
20. Lỗi ngụy biện tấn công cá nhân (Ad Hominem)
21. Lỗi ngụy biện “lợi dụng quyền lực” (ad verecundiam)
22. Lỗi ngụy biện “Đặt nghĩa vụ chứng minh” (Burden of Proof)
23. Lỗi ngụy biện “hai sai thành một đúng” (two wrongs make a right)
24. Lỗi ngụy biện “được nhiều người tin thì đúng” (Appeal to Belief)
25. Lỗi ngụy biện “dựa vào số đông” (ad numerum)
26. Lỗi ngụy biện “cái xảy ra sau” (Post Hoc)
27. Lỗi ngụy biện lợi dụng nặc danh (anonymous authority)
28. Lỗi ngụy biện người rơm (straw man):
29. Lỗi ngụy biện khái quát hóa vội vã (secundum quid)
CÁC KỸ THUẬT PHÂN TÍCH QPPL, XỬ LÝ XĐPL, LHPL; LỰA CHỌN NPL
30. Nguồn pháp luật là gì? Thứ bậc các loại nguồn pháp luật trong hệ thống pháp luật Việt Nam?
31. Phân biệt giả định xác định và giả định không xác định (giả định mô tả, giả định quy tắc).
32. Phân biệt hệ quả pháp lý xác định và hệ quả pháp lý không xác định
33. Phân biệt các loại quy phạm pháp luật không đầy đủ: Định nghĩa pháp lý, Quy phạm giả định tương đối và giả
định tuyệt đối, Quy phạm hư cấu pháp lý, Quy phạm dẫn chiếu pháp lý, Quy phạm mục đích pháp lý.
34. Xung đột pháp lý là gì? Cách thức xử lý xung đột pháp lý?
35. Lỗ hổng pháp luật là gì? Cách thức xử lý lỗ hổng pháp luật?
TDPL TRONG 2 HTPL LỚN
36. Đặc trưng Tư duy pháp lý của hệ thống pháp luật Civil law.
37. Đặc trưng Tư duy pháp lý của hệ thống pháp luật Common law. II. Bài Tập
1. Vận dụng Tư duy pháp lý diễn dịch và so sánh tương đồng để giải quyết vụ việc sau: Một khách hàng đến ăn súp cua
tại một nhà hàng ở bang X và nuốt phải một mảnh vỏ cua lớn dẫn đến bị tổn thương nặng nề ở cổ họng, phải đi bệnh
viện điều trị. Khách hàng hỏi luật sư xem có thể khởi kiện yêu cầu nhà hàng bồi thường được không. Luật sư sẽ phải
tiếp cận vấn đề và xử lý như thế nào?
2. Xác định câu hỏi thực tế, câu hỏi tìm luật, câu hỏi pháp lý mấu chốt và câu hỏi kết luận trong tình huống sau:: Ông A
chết vì tai nạn giao thông không kịp để lại di chúc cho 4 người con của mình là B, C, D, E. Trong 4 người con có anh
E đi làm ăn xa đã 20 năm không thấy trở về. Anh B là con cả vì cần tiền để sản xuất kinh doanh nên có đơn yêu cầu tòa án mở thừa kế. 1 lOMoAR cPSD| 46797236
3. Xác định câu hỏi thực tế, câu hỏi tìm luật, câu hỏi pháp lý mấu chốt và câu hỏi kết luận trong tình huống sau:: Anh A
lái xe ô tô đâm vào vợ chồng anh B và chị C dẫn đến chị C bị thương. Anh A đưa chị C vào viện làm các thủ tục y tế.
Theo pháp đồ điều trị của bác sĩ, chị C phải điều trị vết thương trong vòng 4 tháng. Theo thỏa thuận giữa anh A và
anh B, anh A sẽ đưa tiền cho vợ chồng anh B số tiền bồi thường và số tiền viện phí để chị C điều trị trong 4 tháng.
Nếu sau đó quá trình điều trị kéo dài thêm theo chỉ định bác sĩ thì anh A sẽ tiếp tục trả tiền. Điều trị được 3 tháng, thấy
vết thương đã dần bình phục, anh B và chị C không đến khám nữa. 2 tháng sau vết thương nhiễm trùng, chị C bị chết.
Anh B kiện đòi anh A phải bồi thường chi phí chôn cất chị C và trợ cấp nuôi 2 đứa con cho tới khi chúng đủ 18 tuổi.
4. Xác định câu hỏi thực tế, câu hỏi tìm luật, câu hỏi pháp lý mấu chốt và câu hỏi kết luận trong tình huống sau:: Thanh
là học sinh lớp 7 của trường Trung học cơ sở Tam Đồng. 9h sáng thứ hai ngày 20/4 Thanh đang học môn vật lý của
cô Hương dạy thì nhận được tin bạn mình đang bị các anh chị lớp 9 đánh ở cổng phụ của trường. Thanh lẻn ra khỏi
lớp, ra chỗ bạn mình bị đánh. Tại đây, Thanh đã đánh bị thương 2 học sinh lớp 9 khiến 2 học sinh này phải đi cấp cứu.
5. Xác định câu hỏi thực tế, câu hỏi tìm luật, câu hỏi pháp lý mấu chốt và câu hỏi kết luận trong tình huống sau: Anh A
và chị B còn độc thân và chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn. Sau 10 năm chung sống thực
tế đã có 1 con trai 7 tuổi, 1 con gái 2 tuổi cùng khối tài sản chung là 1 ngôi nhà đứng tên anh A và số tiền là 7 tỷ đồng.
Đến nay anh A và chị B thấy không thể chung sống với nhau, đồng thời không thỏa thuận được việc nuôi con và phân
chia tài sản. 2 anh chị làm đơn yêu cầu Tòa án giải quyết việc ly hôn, nuôi con và phân chia tài sản.
6. Xác định câu hỏi thực tế, câu hỏi tìm luật, câu hỏi pháp lý mấu chốt và câu hỏi kết luận trong tình huống sau: Chị Hà
là chủ cơ sở sản xuất kinh doanh. Ngày 1/2/2016 chị Hà cần chở hàng bằng xe máy từ cửa hàng đến nhà khách nhưng
nhân viên chở hàng của cửa hàng hôm đó nghỉ ốm. Anh Quân là nhân viên bán hàng tại cửa hàng của chị Hà, 21 tuổi,
chưa có bằng lái xe máy nhưng đã thường xuyên sử dụng xe máy từ mấy năm nay. Anh Quân nói để mình chở giúp.
Chị Hà tin tưởng và đồng ý. Trên quãng đường chở hàng, anh Quân không may đâm vào xe anh Hùng, làm anh Hùng
bị thương phải đi cấp cứu.
7. Xác định câu hỏi thực tế, câu hỏi tìm luật, câu hỏi pháp lý mấu chốt và câu hỏi kết luận trong tình huống sau: Anh Lê
Văn Đại, 34 tuổi là người bị tâm thần. Tháng 3 năm 2015 gia đình có gửi anh Đại đến bệnh viện tâm thần Lòng Tin
để điều trị nội trú. Một buổi tối khi bệnh lên cơn, anh Đại tự mình dùng dao gọt hoa quả đâm vào bụng mình và chết.
Gia đình biết tin đã đâm đơn kiện đòi bồi thường đối với bệnh viện.
8. Xác định câu hỏi thực tế, câu hỏi tìm luật, câu hỏi pháp lý mấu chốt và câu hỏi kết luận trong tình huống sau: Bà Lê
Thị Lành có tiền sử dị ứng với đồ hải sản. Khi đến ăn tại nhà hàng Thanh Hương, là một nhà hàng chuyên về các món
gà. Bà Lành xem thực đơn của nhà hàng và chọn món ăn, trong đó có món “Miến xào thập cẩm”. Khi lựa chọn bà
nghĩ đây là cửa hàng chuyên về gà nên các món sẽ an toàn cho mình. Tuy nhiên khi chế biến, đầu bếp có cho thêm
một ít thịt cua dạng sợi (từ trước đến nay trong công thức nấu món ăn riêng của nhà hàng khi chế biến món “miến xào
thập cẩm” vẫn luôn có thịt cua dạng sợi cho vào). Bà Lành ăn và bị dị ứng phải đi cấp cứu. Sau đó bà có làm đơn kiện
nhà hàng vì theo bà một cửa hàng về gà không thể nấu “Miến xào thập cẩm” có lẫn hải sản như vậy được.
9. Xác định câu hỏi thực tế, câu hỏi tìm luật, câu hỏi pháp lý mấu chốt và câu hỏi kết luận trong tình huống sau: Anh
Tùng là bệnh nhân tâm thần dạng nhẹ, chỉ thỉnh thoảng mới phát bệnh, chưa có gia đình, hiện đang sống cùng bố mẹ
đẻ. Tháng 5/2015 anh Tùng có lấy 45 triệu đồng trong tủ của bố là ông Nam và ra cửa hàng xe máy Thắng Lợi, mua
một chiếc xe máy Lead. Thời điểm đó ông Nam và bà Nga là bố mẹ anh Tùng đi thăm họ hàng ở trong Sài Gòn, nhà
chỉ có đứa cháu ra trông và nấu cơm cho anh Tùng. Mua xe được 2 ngày, anh Tùng điều khiển xe bị ngã, xe bị xây
xước nhẹ. Bố mẹ anh Tùng khi quay về nhà biết chuyện đã mang xe đến cửa hàng Thắng Lợi để trả với lý do anh
Tùng bị tâm thần, không thể thực hiện giao dịch mua bán xe máy được. Chủ cửa hàng Thắng Lợi không nhận xe.
10. Xác định câu hỏi thực tế, câu hỏi tìm luật, câu hỏi pháp lý mấu chốt và câu hỏi kết luận trong tình huống sau: Ông A
có 2 người con trai là anh B và anh C. Cả gia đình sống trên một ngôi nhà gắn liền với mảnh đất 500m2 là tài sản của
ông A. Năm 2000 anh B lập gia đình và được ông A cắt một mảnh đất 70m2 (trong mảnh đất 500m2) để ra ở riêng.
Anh B dùng tiền của mình xây một ngôi nhà 4 tầng. Việc tặng cho này không có văn bản. Năm 2015, ông A vì mâu
thuẫn với vợ chồng anh B đã đòi lại mảnh đất này.
11. Xác định câu hỏi thực tế, câu hỏi tìm luật, câu hỏi pháp lý mấu chốt và câu hỏi kết luận trong tình huống sau:
Anh A và chị B là vợ chồng sống ở Hải Dương. Năm 2001 do điều kiện kinh tế gia đình quá khó khăn, anh A đã vào
Sài Gòn làm ăn và ba tháng một lần đều gửi tiền về cho vợ. Đến năm 2003 chị B không thấy anh A gửi tiền nữa và
cũng không thấy anh A liên lạc về. Khoảng sáu tháng sau khi không nhận được tin tức gì của anh A, chị B đã vào Sài
Gòn tìm nhưng không có kết quả. Chị B quay về Hải Dương. Tám năm sau, chị có tình cảm với anh C là hàng xóm
nhà mình. Chị muốn làm thủ tục đăng ký kết hôn với anh C nên đã làm đơn yêu cầu tòa án nhân dân tỉnh Hải Dương
tuyên bố anh A là đã mất tích. Sau đó chị cưới anh C. Một năm sau, anh A trở về.
12. Xác định câu hỏi thực tế, câu hỏi tìm luật, câu hỏi pháp lý mấu chốt và câu hỏi kết luận trong tình huống sau: A chuyển
nhà đến nhà mới và vì vậy A đã nhờ hai người bạn đến trợ giúp. D là một người bạn không được nhờ, nhưng vì biết
thông tin A chuyển nhà nên đã đến và tự nguyện giúp đỡ A. A không nhờ D, nhưng cũng không phản đối việc D tự
nguyện giúp mình. Do bị trượt chân ở cầu thang nên D đã bị ngã gẫy chân trái. D yêu cầu A phải bồi thường. D cho 2 lOMoAR cPSD| 46797236
rằng: Vì A đã chấp nhận việc được trợ giúp, do vậy A nên gánh chịu mọi rủi ro, phí tổn. A cho rằng D tự gây ra hậu
quả thì phải tự chịu trách nhiệm, A không phải chịu trách nhiệm từ việc bất cẩn của D, mà A đâu có nhờ D giúp đó là
việc D tự nguyện. A sẽ không bồi thương.
13. Xác định câu hỏi thực tế, câu hỏi tìm luật, câu hỏi pháp lý mấu chốt và câu hỏi kết luận trong tình huống sau: Một
nhân viên đi giao hàng của công ty mình cho một cửa hàng bán lẻ. Trên đường đi ghé vào tiệm sách và bị thương vì
xe đụng trên đường từ tiệm sách đến cửa hàng bán lẻ.
14. Sử dụng quy tắc IRAC để tìm ra kết luận cho vụ việc trong tình huống sau: Janet Lawson là một nghệ sĩ dương cầm
nổi tiếng. Cô đang đi mua hàng ở siêu thị Quality Market thì bị trượt chân và ngã trên nền nhà còn ướt. Nền nhà này
mới được nhân viên siêu thị lau xong, nhưng không để biển báo cho khách hàng là sàn còn ướt. Do bị ngã, cô Lawson
bị thương ở cánh tay phải và không thể chơi piano trong các buổi hòa nhạc trong vòng 6 tháng tới. Nếu như có thể
tham dự các buổi hòa nhạc như đã định thì cô có thể sẽ kiếm được 60.000 USD. Cô Lawson bèn thưa kiện siêu thị
Quality Market để đòi số tiền này, và đòi thêm 10.000 USD tiền thuốc thang. Cô nói rằng siêu thị đã không thông báo
cho khách hàng là sàn ướt, đó là lỗi của siêu thị và siêu thị phải chịu trách nhiệm về thương tích của cô.
15. Chó nhà ông Tony cắn bà Larry. Ông Tony đưa bà Larry đến trung tâm y tế rửa vết thương và tiêm ngừa ngay lậptức.
Ông Tony đã trả mọi chi phí đủ để bà Larry tiếp tục tiêm phòng thêm 5 mũi nữa, theo lời bác sĩ. Ông Henrry (Chồng
bà Larry) nói: “Chỗ bà con lối xóm mà chi ly tiền bạc làm chi. Để tôi chở bà ấy đi cho. Đừng có lo”. Sau đó, Ông
Henrry vì công việc bận, nên không đưa bà Larry đi tiêm. Ba tháng sau, bà Larry lên cơn dại và qua đời. Chồng bà
Larry đòi ông Tony phải bồi thường. Hỏi: Theo bạn, ông Tony có phải bồi thường, trợ cấp cho gia đình bà Larry không?
16. Phán quyết của vua Solomon (The Judgment of Solomon) là một câu chuyện trong Kinh thánh của người Do Thái, kể
về cuộc xử án của vị vua Do Thái Solomon trong vụ tranh chấp con của hai bà mẹ. Cả hai người phụ nữ đều nhận đó
là con của mình, tất nhiên một trong hai là kẻ mạo danh. Đối mặt với vụ tranh chấp, vua Solomon đã yêu cầu cưa đôi
đứa trẻ, mỗi người được nhận một nửa và cuối cùng vụ án đã được giải quyết. Tại sao? (PPTDPTT)
17. Bà M đã nói với chồng mình là bà ta sẽ tự tử nếu người chồng ly dị bà ấy. Khi người chồng một buổi tối không về
nhà, bà M đã tự tử. Liệu có thể xử người chồng tội giết người được không? Hãy dùng phương pháp tư duy phản
chứng để giải quyết.
18. Xuất phát từ nhu cầu thực tế phòng chống nạn khủng bố, đặc biệt là từ vụ việc ngày 11/9/2001 ở Mỹ, vào năm
2005,Nghị viện liên bang Đức đã thông qua Luật An toàn hàng không. Theo Khoản 3 Điều 14 của đạo luật này, trong
những trường hợp nghiêm trọng, khẩn cấp, cơ quan an ninh quốc gia được phép bắn vào máy bay dân dụng mà kẻ
khủng bố sử dụng làm công cụ khủng bố. Câu hỏi: Luật này có đảm bảo nguyên tắc tương xứng?
19. Năm 2001 ở Mỹ có trường hợp Brandes, 43 tuổi đồng ý với lời mời trên Internet tìm người tự nguyện chết và bị ăn
thịt. Người đưa là lời ngỏ đó là Armin Meiwes 42 tuổi. Khi bị bắt Meiwes đã ăn hết 2/3 số thịt. Tại thời điểm đó, ở
Mỹ không có luật chống lại việc ăn thịt người, anh ta bị kết án 5 năm tù. Hãy dùng phương pháp tư duy phân tích
dựa trên cơ sở đạo đức để trả lời câu hỏi: hành động của công quyền trường hợp này là đúng hay sai ?
20. Nhà bạn nhiều bụi bẩn, người hàng xóm đi qua khuyên bạn dọn dẹp nhà cửa. Nhà người hàng xóm đó cũng rất bẩn.
Bạn nói: Bác về mà dọn dẹp nhà bác đi. Nhà bác cũng bẩn mà. Bạn đã vi phạm quy luật nào của tư duy?
21. Sau khi để chúa Trịnh đói lả vì chờ món ăn nấu quá lâu, Quỳnh đưa một lọ tương cho Chúa ăn để tên là “ĐạiPhong”.
Do đói quá nên Chúa ăn rất ngon và hỏi “Đại Phong” là món gì, Quỳnh trả lời: “Đại phong là gió lớn. Gió lớn thì đổ
chùa. Đổ chùa thì tượng lo. Tượng lo là lọ tương”. Chúa cười ha hả, hiểu thâm ý của Quỳnh. Dân gian qua đó khen
Quỳnh thông minh, dí dỏm. Xác định lỗi ngụy biện trong câu nói của Trạng Quỳnh?
22. Điều 528 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định: “Trường hợp hành khách vi phạm điều kiện vận chuyển đã thỏa thuậnhoặc
quy tắc liên quan đến vận chuyển mà gây thiệt hại cho bên vận chuyển hoặc bên thứ ba thì phải bồi thường.” Hãy xác
định các điều kiện giả định mô tả và điều kiện giả định quy tắc trong Điều luật này.
23. Vào năm 1936, Tạp chí Literary Digest của Mỹ đã tiến hành một cuộc thăm dò để dự đoán kết quả bầu cử tổng thốn
g giữa hai ứng cử viên là Alf Landon và Franklin Roosevelt. Tạp chí này đã thăm dò ý kiến của hai triệu người và đa
số đã biểu quyết họ sẽ bỏ phiếu cho Landon. Trong cuộc bầu cử thực tế, Roosevelt đã dành được 523 phiếu bầu, trong
đó Landon chỉ nhận được 8 phiếu bầu. Tại sao có sự khác biệt như vậy?
24. Có quy định rằng: “Quyết định bổ
nhiệm công chức sẽ bị thu hồi, nếu phát hiện rằng người được
bổ nhiệm đã thực hiện một hành vi Suy
phạm tội hình sự”. luận đối nghịch của quy định trên là gì?
25. Một bà già mất gà đã nổi điên chửi hàng xóm hết ngày này qua ngày khác. Cả xóm chịu hết nổi, bèn kéo nhau đếncông
đường nhờ phân xử. Vị quan cho phép mọi người thẳng tay tát kẻ làm náo loạn. Bằng cách nào vị quan đã tìm ra được kẻ trộm gà thực sự? 3 lOMoAR cPSD| 46797236
26. Thân chủ của bạn nhận được trát yêu cầu hầu tòa vì đã lái xe đạp điện mà không đội mũ bảo hiểm. Sau khi nghiên
cứu bạn thấy rằng không có đạo luật nào quy định cụ thể về vấn đề này cả. Tuy nhiên có hai án lệ mà có thể viện dẫn
để đưa ra kết luận. Một vụ án xác lập quy tắc người lái xe mô-tô phải đội mũ bảo hiểm, vụ án kia thì xác lập quy tắc
người lái xe đạp không phải đội mũ bảo hiểm. Bạn sẽ lập luận ra sao để bảo vệ thân chủ của mình? (SSTĐ & SSTP)
27. Có một điều luật quy định là: “Việc dán quảng cáo lên tường nhà người khác là bị cấm”. Có hai suy luận. Suy luận1:
việc treo quảng cáo lên tường là không bị cấm. Giải thích: Vì điều luật chỉ nói đến việc cấm „dán quảng cáo“ thôi.
Dán và treo là hai hành động khác nhau. Suy luận 2: Việc “dán quảng cáo” hay “treo quảng cáo” lên tường nhà ngườ
i khác đều bị cấm. Giải thích: vì về mặt bản chất, hai hành động này đều giống nhau đều là hành động gắn một thông
tin quảng cáo lên tường nhà người khác vì thế đều bị cấm. Suy luận nào là suy luận đúng trong hai suy luận trên? Giải thích? 4