Fdi net flow trends and policies in Malaysia 2023 Môn Giao dịch thương mại quốc tế | Trường Đại học Công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh

MÔI TRƯỜNG FOREIGN DIRECT INVESTMENT MALAYSIA
2.3.1. Tổng quan về dòng vốn FDI tại Malaysia
Năm 2023, Malaysia ghi nhận dòng vốn FDI ròng đạt 40,4 tỷ ringgit (8,58
tỷ USD), giảm so với mức 75,4 tỷ ringgit của năm 2022. Tổng vốn FDI tích lũy
đạt 926,0 tỷ ringgit, chủ yếu tập trung vào lĩnh vực dịch vụ và chế biến, chế
tạo, đặc biệt là tài chính, bảo hiểm, bất động sản và sản xuất công nghệ cao.
Khu vực châu Á tiếp tục là nguồn FDI chính, đóng góp 54,3 tỷ ringgit. Sự sụt
giảm FDI phản ánh tình hình kinh tế toàn cầu biến động, nhưng Malaysia vẫn
giữ vững vị thế là điểm đến hấp dẫn nhờ môi trường kinh doanh thuận lợi và
lực lượng lao động có trình độ cao.
Cre: https://www.statista.com/statistics/654031/malaysia-net-fdi-flows-by-country/
2.3.2. Khung chính sách
Malaysia cho phép nhà đầu tư nước ngoài sở hữu 100% vốn trong nhiều
lĩnh vực, tuy nhiên, một số ngành quan trọng như viễn thông, ngân hàng và dầu
khí vẫn có giới hạn về tỷ lệ sở hữu nước ngoài. Đối với ngành bán lẻ và dịch vụ
chuyên nghiệp, nhà đầu tư nước ngoài thường phải hợp tác với đối tác địa
phương. Ngoài ra, một số lĩnh vực yêu cầu giấy phép hoặc sự phê duyệt từ
chính phủ trước khi tiến hành đầu tư. Chính phủ Malaysia ưu tiên các dự án có
liên quan đến công nghệ cao, phát triển bền vững và công nghiệp hỗ trợ.
Chính phủ Malaysia áp dụng nhiều chính sách ưu đãi thuế để thu hút đầu
tư. Doanh nghiệp có thể được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp lên đến 10 năm
nếu đầu tư vào các lĩnh vực có giá trị chiến lược. Ngoài ra, các doanh nghiệp
đầu tư vào công nghệ xanh và năng lượng tái tạo cũng có thể được giảm thuế.
Chính phủ cũng cung cấp các khoản hỗ trợ tài chính thông qua Cơ quan Phát
triển Đầu tư Malaysia (MIDA). Một số khu vực kinh tế đặc biệt như Iskandar
Malaysia, East Coast Economic Region (ECER), Northern Corridor Economic
Region (NCER) cung cấp thêm các ưu đãi về thuế và cơ sở hạ tầng thuận lợi để
khuyến khích đầu tư. (Nguồn: Chính sách thu hút FDI của Malaysia theo
hướng tăng trưởng xanh)
Các công ty FDI tại Malaysia được khuyến khích ưu tiên tuyển dụng lao
động trong nước. Chỉ trong trường hợp không tìm được ứng viên phù hợp,
doanh nghiệp mới được phép thuê lao động nước ngoài. Lao động nước ngoài
tại Malaysia cần có giấy phép làm việc do Cục Di trú Malaysia cấp. Về mặt
luật lao động, Malaysia có các quy định cụ thể về lương tối thiểu, thời gian làm
việc, bảo hiểm xã hội và quyền lợi lao động, đảm bảo sự minh bạch và bảo vệ
quyền lợi của người lao động.
Là thành viên của nhiều hiệp định thương mại tự do như CPTPP, RCEP
và AFTA, Malaysia mang đến cơ hội lớn cho các doanh nghiệp FDI tiếp cận thị
trường ASEAN và các nước đối tác với thuế suất ưu đãi. Tuy nhiên, Malaysia
cũng có những chính sách nội địa hóa nhất định, yêu cầu một số ngành công
nghiệp như ô tô và chế biến thực phẩm phải đạt tỷ lệ nội địa hóa cao. Mức thuế
nhập khẩu tại Malaysia nhìn chung khá thấp, nhưng vẫn có những sản phẩm
chiến lược bị đánh thuế cao nhằm bảo vệ ngành sản xuất nội địa.
Chính phủ Malaysia có các quy định nghiêm ngặt về môi trường nhằm
đảm bảo rằng các dự án FDI không gây tác động tiêu cực đến hệ sinh thái. Các
doanh nghiệp khi đầu tư vào Malaysia cần tuân thủ tiêu chuẩn đánh giá tác
động môi trường (EIA) trước khi triển khai dự án. Ngoài ra, Malaysia cũng
cam kết đạt Net Zero vào năm 2050, khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư
vào năng lượng sạch và công nghệ xanh thông qua các ưu đãi thuế và hỗ trợ tài chính
2.3.3. Các yếu tố kinh tế
a) Quy mô nền kinh tế
Malaysia đã đạt được mức tăng trưởng kinh tế ấn tượng trong những năm
gần đây, phản ánh sự phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch COVID-19. ✓
Năm 2022: GDP của Malaysia tăng trưởng 8,7%, mức cao nhất
trong 22 năm, vượt qua dự báo 6,5%-7% của Chính phủ. ✓
Năm 2023: Nền kinh tế tiếp tục tăng trưởng, với mức tăng 5,9%
trong quý II và 5,3% trong quý III. Sự giảm tốc nhẹ trong quý III chủ yếu do
sản lượng dầu khí giảm, mặc dù đầu tư và chi tiêu hộ gia đình vẫn mạnh mẽ. ✓
Dự báo năm 2025: Ngân hàng Trung ương Malaysia dự kiến tăng
trưởng kinh tế sẽ nằm trong khoảng 4,5% đến 5,5%.
Theo Doing Business thì chỉ số GCI (Global Competitiveness Index) - Chỉ
số năng lực cạnh tranh quốc gia của Malaysia tại năm 2019 là 12/141 cũng đủ
cho thấy Malaysia là một trong những quốc gia ASEAN nói riêng và thế giới
nói chung có sức hấp dẫn FDI vô cùng lớn. b) Cơ sở hạ tầng
Malaysia đã và đang đầu tư mạnh mẽ vào cơ sở hạ tầng để thúc đẩy
chuyển đổi số và nâng cao năng lực cạnh tranh. Chính phủ đã công bố chiến
lược chuyển đổi số MyDigital, dự kiến kinh tế số sẽ chiếm 23% GDP và tạo
thêm 500.000 việc làm vào năm 2025. Việc triển khai mạng 5G được kỳ vọng
sẽ thúc đẩy nền kinh tế, gia tăng năng lực cạnh tranh của Malaysia trong khu
vực cũng như toàn cầu, và đẩy nhanh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.
Malaysia xếp hạng hai châu Á và hạng 5 thế giới trong Chỉ số Đầu tư Cơ sở hạ
tầng toàn cầu (GIII), đồng thời được Diễn đàn Kinh tế Thế giới xếp hạng
19/138 nước về chất lượng cơ sở hạ tầng, với hệ thống giao thông đa dạng bao
gồm mạng lưới đường cao tốc hiện đại kết nối thủ đô Kuala Lumpur với các
thành phố lân cận, ga tàu trung tâm Kuala Lumpur là điểm tập kết của nhiều
tuyến đường sắt và tàu điện đô thị tạo nên một trong những hệ thống đường sắt
dày đặc và hiện đại nhất Đông Nam Á, cùng với đó, hơn 90% giao thương của
Malaysia được thực hiện qua đường hàng hải, khiến cảng biển trở thành trọng
tâm then chốt trong chiến dịch cải thiện cơ sở hạ tầng, trong đó hai trong 7
cảng quốc tế của nước này thuộc nhóm 20 cảng container hàng đầu thế giới,
với cảng Klang giữ vị trí đầu mối lớn nhất.
c) Sự ổn định về chính trị
Malaysia được đánh giá cao về mức độ ổn định chính trị và môi trường
kinh doanh thuận lợi. Theo báo cáo của Viện Phát triển Quản lý Quốc tế (IMD)
năm 2023, Malaysia đã tăng 5 bậc, lên vị trí thứ 27 trong bảng xếp hạng các
nền kinh tế cạnh tranh nhất thế giới. Sự cải thiện này chủ yếu được hỗ trợ bởi
sự phục hồi kinh tế, tăng trưởng đầu tư và những điểm sáng trong ổn định tỷ
giá hối đoái và thị trường việc làm.
Ngoài ra, Malaysia cũng chú trọng đến việc tăng cường kết nối và tính bao
trùm trong khu vực ASEAN. Trong nhiệm kỳ Chủ tịch Đại hội đồng Liên nghị
viện ASEAN (AIPA) vào năm 2024, Malaysia ưu tiên mở rộng cả cơ sở hạ
tầng vật chất và kỹ thuật số để thúc đẩy thương mại, đầu tư và dịch chuyển của người dân trong khu vực
2.3.4. Các yếu tố tạo điều kiện thuận lợi kinh doanh
Malaysia đã đạt được mức đầu tư kỷ lục trong năm 2024, với tổng số vốn
đầu tư được phê duyệt lên tới 378,5 tỷ ringgit (tương đương 85,8 tỷ USD), tăng
14,9% so với năm trước. Trong đó, 208,1 tỷ ringgit đến từ các nhà đầu tư trong
nước và 170,4 tỷ ringgit từ các nhà đầu tư nước ngoài. Hoa Kỳ dẫn đầu với
32,8 tỷ ringgit, tiếp theo là Đức (32,2 tỷ ringgit), Trung Quốc (28,2 tỷ ringgit)
và Singapore (27,3 tỷ ringgit). Đặc biệt, lĩnh vực dịch vụ chiếm 66,8% tổng số
vốn đầu tư, tương đương 252,7 tỷ ringgit.
Năm 2020, Cơ quan Phát triển Đầu tư Malaysia (MIDA) thành lập Đơn vị
Điều phối và Đẩy nhanh Dự án (PACU) nhằm tạo điều kiện xuyên suốt cho
việc triển khai nhanh chóng và hiệu quả các dự án đã được phê duyệt. Trong
giai đoạn 2016-2020, 70% các khoản đầu tư sản xuất được phê duyệt, và con số
này đã tăng lên 80% trong năm 2021. Tiếp đó, MIDA đã cải thiện các biện
pháp thúc đẩy và tạo điều kiện đầu tư, trong đó có việc ra mắt Cổng thông tin
InvestMalaysia vào tháng 3/2021, cho phép các nhà đầu tư gửi và quản lý đơn
đăng ký trực tuyến, bao gồm phê duyệt giấy phép sản xuất, ưu đãi và miễn thuế hải quan.
✓ Miễn thuế thu nhập doanh nghiệp (Pioneer Status): Doanh nghiệp đạt tiêu
chuẩn "Pioneer Status" được miễn 70% thuế thu nhập doanh nghiệp trong 5
năm đầu hoạt động. Nếu doanh nghiệp đặt tại các khu vực phát triển đặc
biệt, mức miễn thuế có thể lên đến 100%. Sau 5 năm, doanh nghiệp có thể
xin gia hạn thêm 5 năm nếu đáp ứng các tiêu chí nhất định.
✓ Trợ cấp thuế đầu tư (Investment Tax Allowance - ITA): Doanh nghiệp
không thuộc diện "Pioneer Status" có thể được hưởng ITA, cho phép khấu
trừ 60% chi phí đầu tư vào tài sản cố định trong vòng 5 năm. Số tiền khấu
trừ này có thể được sử dụng để giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, với mức
giảm tối đa 70% thu nhập chịu thuế hàng năm. Đối với các khu vực phát
triển đặc biệt, tỷ lệ khấu trừ và mức giảm thuế có thể cao hơn.
✓ Miễn thuế nhập khẩu và thuế tiêu thụ: Malaysia miễn thuế nhập khẩu và
thuế tiêu thụ đối với máy móc, thiết bị và nguyên liệu thô không có sẵn
trong nước, được sử dụng trực tiếp trong quá trình sản xuất. Điều này giúp
giảm chi phí đầu tư ban đầu cho doanh nghiệp.
✓ Ưu đãi thuế cho ngành công nghệ cao và dịch vụ: Các doanh nghiệp hoạt
động trong lĩnh vực công nghệ cao, nghiên cứu và phát triển, hoặc cung
cấp dịch vụ được khuyến khích có thể nhận được các ưu đãi thuế đặc biệt,
bao gồm miễn thuế thu nhập doanh nghiệp lên đến 10 năm hoặc trợ cấp thuế đầu tư cao hơn.
✓ Khu vực phát triển đặc biệt: Doanh nghiệp đầu tư vào các khu vực phát
triển đặc biệt, như Khu Công nghệ cao hoặc Khu kinh tế đặc biệt, có thể
được hưởng các ưu đãi thuế hấp dẫn hơn, bao gồm miễn thuế thu nhập
doanh nghiệp 100% trong thời gian dài hơn và các ưu đãi khác.
1. https://www.mida.gov.my/mida-news/malaysias-fdi-inflow-at-rm40-4b-dia-
outflow-at-rm40-6b-in-2023/?utm_
2. https://www.dosm.gov.my/site/downloadrelease?id=statistics-of-foreign-
direct-investment-fdi-in-malaysia-&lang=English&utm_
3. https://baothanhhoa.vn/malaysia-duoc-coi-nhu-cua-ngo-tien-vao-thi-truong-
dong-nam-a-231037.htm#:~:text=Theo%20Gi%C3%A1o%20s
%C6%B0%20Benjamin%20Laker,cao%20nh%E1%BA%A5t%20trong%20l %E1%BB%8Bch%20s%E1%BB%AD.
4. https://vnexpress.net/cac-cong-trinh-ha-tang-dang-cap-quoc-te-cua-malaysia- 3851977.html
5. https://www.reuters.com/world/asia-pacific/malaysia-singapore-announce-
deal-johor-economic-zone-2025-01-07/?utm_