Giáo trình Kinh tế chính trị Chương 6: Công nghiệp hóa, hiện đại hóa Việt Nam môn Kinh tế chính trị | Trường đại học Mở Hà Nội

lOMoAR cPSD| 48641284 I.
CÔNG NGHIỆP HÓA, HIỆN ĐẠI HÓA Ở VIỆT NAM
1. Khái quát cách mạng công nghiệp và công nghiệp hóa
1.1. Khái niệm cách mạng công nghiệp
Cách mạng công nghiệp là những bước phát triển nhảy vọt về chất trình độ của tư liệu lao động
trên cơ sở những phát mình đột phá về kỹ thuật và công nghệ
trong quá trình phát triển của nhân loại kéo theo sự thay đổi căn bản về phân công
lao động xã hội cũng như tạo bước phát triển năng suất lao động cao hơn hẳn nhờ
áp dụng một cách phổ biến những tinh năng mỗi trong kỹ thuật - công nghệ vào đời sống kinh tế
1.2. Lịch sử các cuộc cách mạng công nghiệp •
Cách mạng công nghiệp lần thứ nhất: Sử dụng hơi nước và cơ khí hóa sản xuất. •
Cách mạng công nghiệp lần thứ hai: Sử dụng điện và sản xuất hàng loạt. •
Cách mạng công nghiệp lần thứ ba: Ứng dụng công nghệ thông tin và tự động hóa. •
Cách mạng công nghiệp lần thứ tư (4.0): Liên kết giữa thế giới thực và số
hóa, sử dụng trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn.
1.3. Vai trò của cách mạng công nghiệp Thúc đẩy phát triển lực lượng sản xuất. •
Hoàn thiện quan hệ sản xuất. •
Đổi mới phương thức quản trị kinh tế.
2. Công nghiệp hóa và các mô hình công nghiệp hóa trên thế giới
2.1. Khái quát về công nghiệp hóa
Công nghiệp hóa là quá trình chuyển đổi nền sản xuất từ lao động thủ công sang sản xuất bằng
máy móc, nâng cao năng suất lao động và phát triển kinh tế bền vững.
2.2. Các mô hình công nghiệp hóa tiêu biểu •
Mô hình công nghiệp hóa cổ điển: Dựa trên ngành công nghiệp nặng, hướng nội. lOMoAR cPSD| 48641284 •
Mô hình công nghiệp hóa kiểu Liên Xô: Tập trung công nghiệp hóa nhanh,
theo kế hoạch hóa tập trung. •
Mô hình công nghiệp hóa Nhật Bản và NICs: Tập trung xuất khẩu, ứng dụng công nghệ hiện đại.
3. Tính tất yếu khách quan và nội dung công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở Việt Nam
3.1. Tính tất yếu của công nghiệp hóa ở Việt Nam
Là quy luật phát triển lực lượng sản xuất. •
Xây dựng cơ sở vật chất - kỹ thuật cho chủ nghĩa xã hội. •
Nâng cao năng suất lao động, cải thiện đời sống nhân dân. •
Tận dụng cơ hội từ cách mạng công nghiệp 4.0.
3.2. Nội dung công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở Việt Nam •
Chuyển đổi cơ cấu kinh tế theo hướng hiện đại, hợp lý, hiệu quả. •
Ứng dụng khoa học - công nghệ vào sản xuất. •
Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. •
Mở rộng hội nhập kinh tế quốc tế, thu hút đầu tư nước ngoài. •
Hoàn thiện quan hệ sản xuất phù hợp với trình độ phát triển của lực lượng sản xuất.
4. Công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở Việt Nam trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0
4.1. Quan điểm về công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong bối cảnh 4.0 Chủ động
tiếp cận và tận dụng lợi thế từ công nghệ mới. •
Xây dựng nền kinh tế dựa trên đổi mới sáng tạo. •
Đẩy mạnh số hóa, phát triển kinh tế số.
4.2. Thích ứng với cách mạng công nghiệp 4.0 •
Phát triển hạ tầng kỹ thuật số, công nghệ thông tin. •
Thực hiện chuyển đổi số trong nền kinh tế và quản trị xã hội. •
Tăng cường đào tạo nguồn nhân lực phù hợp với công nghệ mới. 5. Kết luận lOMoAR cPSD| 48641284
Công nghiệp hóa là một tất yếu khách quan để phát triển nền kinh tế Việt Nam theo hướng
hiện đại, bền vững. Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0, Việt Nam cần tận dụng cơ hội,
phát triển khoa học - công nghệ, đổi mới phương thức sản xuất và nâng cao chất lượng nguồn
nhân lực để bắt kịp xu hướng toàn cầu.