Giáo trình Quản trị sự thay đổi - Quản trị học | Trường Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội
Giáo trình Quản trị sự thay đổi - Quản trị học | Trường Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội được sưu tầm và soạn thảo dưới dạng file PDF để gửi tới các bạn sinh viên cùng tham khảo, ôn tập đầy đủ kiến thức, chuẩn bị cho các buổi học thật tốt. Mời bạn đọc đón xem !
Môn: Quản trị học (UEB) 16 tài liệu
Trường: Trường Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội 388 tài liệu
Tác giả:
Preview text:
lOMoARcPSD|45316467 lOMoARcPSD|45316467
ĐẠI HỌC KINH TẾ ĐÀ NẴNG
KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH GIÁO TRÌNH
QUẢN TRỊ SỰ THAY ĐỔI
GIẢNG VIÊN: NGUYỄN PHÚC NGUYÊN lOMoARcPSD|45316467 MỤC LỤC
GIỚI THIỆU...................................................................................................................................................3
CHƯƠNG 1 TẠI SAO SỰ THAY ĐỔI PHẢI DIỄN RA.....................................................6
CHƯƠNG 2 HIỂU ĐƯỢC THỰC TRẠNG..............................................................................11
CHƯƠNG 4 NHỮNG RÀO CẢN THAY ĐỔI.........................................................................18
CHƯƠNG 5 RÀO CẢN CON NGƯỜI ĐỂ THAY ĐỔI.....................................................27
CHƯƠNG 6 PHÂN TÍCH TỔ CHỨC..........................................................................................31
CHƯƠNG 7 TRUYỀN THÔNG SỰ THAY ĐỔI MỘT CÁCH HIỆU QUẢ.......39
CHƯƠNG 8 QUẢN TRỊ KẾ HOẠCH THAY ĐỔI..............................................................50
CHƯƠNG 9 QUẢN TRỊ CON NGƯỜI THÔNG QUA THAY ĐỔI..........................55
CHƯƠNG 10 TẠO RA MỘT KẾ HOẠCH KINH DOANH CHO THAY ĐỔI..59 2 lOMoARcPSD|45316467 GIỚI THI U Ệ Hầu h t ế chúng ta đ u ề không s n ẵ sàng để thay đ i ổ -‐ Chúng ta dự đ n ị h làm m i ọ thứ theo m t ộ cách đã quen thu c ộ . Nh n ư g không may, m i ọ thứ xung quanh ta đ u ề đang thay đ i ổ , đôi khi s ự thay đ i ổ đó chậm ch p ạ nh n ư g đôi khi nhanh h n ơ chúng ta mu n ố , đôi khi vi ệ chúng ta có những trải nghi m ệ m i ớ khi n ế chúng ta thích thú nh n ư g ở m t ộ th i ờ đi m ể trư c ớ đó chúng ta l i ạ c ố tình tránh xa nó. Đây là m t ộ sự th t
ậ đúng cho cả các tổ ch c ứ . Nh n ữ g năm g n ầ đây đã ch n ứ g ki n ế vi c ệ gi i ớ thi u ệ r t ấ nhi u ề s ự thay đ i ổ t i ớ ngành công nghi p ệ và thư n ơ g m i ạ -‐ các nguyên li u ệ m i ớ , công ngh ệ m i ớ , t c ố đ ộ du l c ị h, vi n ễ thông, nh n ậ th c ứ xã h i ộ , sự tái h p ợ chính tr ,ị toàn c u ầ hóa, và c n ạ h tranh qu c
ố tế -‐ đây chỉ là m t ộ vài sự thay đ i ổ và m t ộ trong s ố đó các t ổ ch c ứ có quy n ề không t o ạ ra áp l c ự vào nh n ữ g d n ạ g thay đ i ổ này. Vấn đ ề ở đây là s ự xung đ t ộ do t t ấ c ả các thay đ i ổ đó bao trùm l y ấ nhau. S ự thay đổi có thể c n ầ thi t ế nh n ư g nh n ữ g lo ng i ạ tự nhiên c a ủ chúng ta v i ớ s ự thay đ i ổ đó ngay l p ậ t c ứ t o ạ ra nhi u ề áp l c ự mâu thu n ẫ . Th t ấ b i ạ để nh n ậ di n ệ và gi i ả quy t ế nh n ữ g xung đ t ộ này là lý do chính t i ạ sao nh n ữ g thay đ i ổ x y ả ra, thư n ờ g đi u ề này mang tính tích c c ự và có l i ợ cho h u ầ h t ế nh n ữ g ngư i ờ tham gia, tuy nhiên lại không t o ạ ra l i ợ ích, s ự phát tri n ể hay an toàn có th ể d ự đoán đư c ợ .
Và cuốn sách này sẽ giúp b n ạ hi u ể đư c ợ nh n ữ g xung đ t ộ tác đ n ộ g và thúc đ y ẩ
các quá trình -‐ cái sẽ giúp b n ạ th c ự hi n ệ và qu n ả trị sự thay đ i ổ m t ộ cách hi u ệ qu . ả [Đo n ạ sau ph n ầ này nói về nh n ữ g cu n ố sách tham kh o ả liên quan t i ớ bộ sách này nên không d c ị h] Làm sao đ đ ể c ọ cu n ố sách này. Cuốn sách này đư c ợ vi t ế theo t n ừ g bư c ớ rõ ràng để giúp b n ạ đ t ạ đư c ợ nh n ữ g đi u ề căn b n ả nh t ấ có th . ể M t ộ vài y u ế t ố lý thuy t ế đư c ợ đ a ư ra n i ơ có liên quan để giúp b n ạ t p ậ trung vào nh n ữ g v n ấ đề có thể giúp b n ạ t i ố u ư hi u ệ su t ấ m i ọ ngư i ờ . Tuy nhiên, cu n
ố sách này không phủ nh n ậ m t ộ số ki n ế th c ứ nh t ấ đ n ị h khác b i ở vì các tổ ch c ứ đi u
ề khác nhau (và đôi khi các phòng ban trong t ổ ch c ứ cũng khác nhau). Do đó m t ộ cách ti p ế c n ậ t t ố v i ớ phư n ơ g pháp đ c ọ c a ủ b n ạ đó là cân nh c ắ các v n ấ đề b n ạ g p ặ ph i ả có trong cu n
ố sách này và làm thế nào để sử d n ụ g chúng m t ộ cách có l i ợ cho tổ ch c ứ c a ủ b n ạ , đi u ề này có ý nghĩa h n ơ là vi c ệ áp dụng m t
ộ cách máy móc các kỹ thu t ậ gi n ố g nhau nh ư cách nó đư c ợ cung c p ấ . Để k t ế thúc đi u ề này, tác giả đã t o ạ ra m t ộ vài vùng b n ạ có th ể thích d n ừ g l i ạ khi đ c ọ và xem 3 lOMoARcPSD|45316467 xét vi c ệ th c ự hi n ệ đ i ố v i ớ trách nhi m ệ c a ủ b n ạ -‐ nh n ữ g n i ơ đó đư c ợ làm n i ổ bật v i ớ m t ộ d u ấ ch m ấ h i ỏ l n ớ như đư c ợ thể hi n ệ ở bên dư i ớ và thư n ờ g đư c ợ kèm theo b i ở m t ộ câu h i ỏ b n ạ có thể ph i ả xem xét. Trên th c ự t , ế đó là th i ờ gian phù h p ợ để b t ắ đ u ầ suy nghĩ làm sao b n ạ b t ắ đ u ầ , để th c ự hi n ệ vi c ệ t o ạ ra sự thay đổi:
?Tại sao vi cệ qu nả trị sự thay đ iổ l iạ quan tr nọg đ iố v iớ cá nhân b nạ bây gi ?ờVi tế ra nh n ữ g suy nghĩ và ý ki n ế c a ủ b n ạ Để trả l i ờ câu h i ỏ đó, b n ạ có th ể vi t ế ra nh n ữ g đi u ề nh : ư -‐ Tôi đang đư c ợ nói b i ở t ổ ch c ứ r n ằ g nh n ữ g đi u ề ph i ả thay đ i ổ -‐ Tôi sẽ làm nh n ữ g đi u ề v ề vi c ệ thay đ i ổ cách th c ứ làm vi c ệ trong vùng trách nhi m ệ c a ủ tôi -‐ Tôi không thích nh n ữ g th ứ đang di n ễ ra xung quanh mình Tôi sẽ giúp b n ạ gi i ả quy t ế t t ấ cả nh n ữ g v n ấ đề thay đ i ổ , nh n ư g chỉ có b n ạ sẽ hi u ể làm th ế nào nh n ữ g đi u ề đó “ho t ạ đ n ộ g đ i ố v i ớ b n ạ ” Tôi khuy n ế ngh ịr n ằ g b n ạ đ c ọ qua toàn b ộ cu n ố sách t ừ đ u ầ t i ớ cu i ố , đ ể có c m ả giác thay đ i ổ trong môi trư n ờ g làm vi c ệ , và sau đó xem l i ạ các ph n ầ mà b n ạ c n ầ áp d n ụ g c ụ th , ể để làm th c ứ t n ỉ h trí nh ớ c a ủ b n ạ . Nh n ữ g h p ộ màu xám ở m i ỗ chư n ơ g ch a ứ nh n ữ g m o ẹ và d u ấ hi u ệ đ ể t p ậ trung sự chú ý c a ủ b n ạ vào nh n ữ g v n ấ đề quan tr n ọ g. Ở cu i ố m i ỗ chư n ơ g là m t ộ tóm tắt h u ữ ích nh n ữ g đi m ể đã đư c ợ đ ề c p ậ trong chư n ơ g. Nh n ữ g đi u ề cu n ố sách đ c ề p ậ Cu n ố sách này đư c ợ quan tâm nh t ấ t i ớ làm thế nào đ ể qu n ả tr ịs ự thay đ i ổ c a ủ tổ chức theo m t ộ cách hi u ệ qu ả nh t ấ cho t ổ ch c ứ c a ủ b n ạ . Bạn sẽ h c ọ đư c ợ đi u ề gì t c ừ u n ố sách này -‐ Tại sao thay đ i ổ l i ạ di n ễ ra -‐ Làm th ế nào hi n ệ tr n ạ g mang đ n ế nh n ữ g tác đ n ộ g tích c c ự và tiêu c c ự lên sự thay đổi. -‐ Đi u ề gì dẫn t i ớ s ự thay đ i ổ trong t ổ ch c ứ c a ủ b n ạ -‐ Làm th ế nào đ ể nh n ậ ra và x ử lí nh n ữ g rào c n ả thay đ i ổ -‐ Làm th ế nào đ ể phân tích văn hóa c a ủ t ổ ch c ứ và s ử d n ụ g n ả h hư n ở g c a ủ nó để giúp b n ạ qu n ả tr ịvi c ệ thay đ i ổ . -‐ Làm th ế nào các t ổ ch c ứ ph n ả n ứ g m t ộ cách truy n ề th n ố g đ ể thay đ i ổ ở những n n ề t n ả g khác nhau. 4 lOMoARcPSD|45316467 -‐ Làm th ế nào đ ể xác đ n ị h “nhân t ố n ả h hư n ở g” c a ủ s ự thay đ i ổ và làm thế nào bi n ế chúng thành l i ợ th ế c a ủ b n ạ . -‐ Làm th ế nào đ i ố phó v i ớ nh n ữ g ph n ả h i ồ tiêu c c ự đ ể thay đ i ổ -‐ Làm th ế nào đ ể ti p ế c n ậ v i ớ bư c ớ kh i ở đ u ầ thay đ i ổ -‐ Làm th ế nào đ ể t o ạ ra m t ộ k ế ho c ạ h kinh doanh cho s ự thay đ i ổ 5 lOMoARcPSD|45316467 CHƯ NG Ơ 1 T I S Ạ AO S TH Ự AY Đ I PH Ổ I DI Ả N Ễ RA Nói v i ớ m t ộ ngư i ờ b n ạ hay đ n ồ g nghi p ệ m t ộ thay đ i ổ s p ắ di n ễ ra t i ạ n i ơ làm vi c ệ và b n ạ có thể nh n ậ l y ấ m t
ộ cái nhún vai hay bình lu n ậ như “T t ố thôi, nó nhất định x y ả ra không s m ớ thì mu n ộ , đúng ch ?” ứ Đi u
ề này là, chúng ta đang làm quen v i ớ s ự th t ậ r n ằ g không có gì t n ồ t i ạ mãi mãi và đi u ề đó chỉ là v n ấ đề th i ờ gian trư c ớ khi sự thay đ i ổ tác đ n ộ g lên chúng ta m t ộ lần n a ữ . Đi u d ề uy nh t ấ ch c ắ ch n ắ trong môi trư n ờ g kinh doanh đó là m i ọ th s ứ ẽ thay đ i ổ ! Nh n ư g tại sao đi u ề này ph i ả tr ở thành tình hu n ố g? B n ạ có th ể c m ả nh n ậ nh n ữ g đi u ề này trong tổ ch c ứ c a ủ b n ạ đang làm vi c ệ m t ộ cách tuy t ệ v i ờ dù thế nào chăng n a ữ , v y ậ thì t i ạ sao ph i ả thay đ i ổ n u ế nó v n ẫ đang v n ậ hành t t? ố H u ầ h t ế chúng ta sẽ có thể ch n ọ cách tránh m i ọ sự thay đ i ổ n u ế có th , ể v y ậ t i ạ sao những thay đ i ổ đó l i ạ có tác đ n ộ g đ n ế chúng ta? Theo m t ộ cách tôi có thể gi i ả thích đó là dùng m t ộ bi u ể đồ đư c ợ g i ọ là đư n ờ g cong sigmoid. Đây là m t ộ đư n ờ g cong hình ch ữ S đư c ợ dùng đ ể đ i ạ di n ệ cho m i ọ sự ki n ệ x y ả ra qua m t ộ quãng th i
ờ gian -‐ Do đó nó có thể đ i ạ di n ệ cho m t ộ quãng đ i ờ con ngư i ờ , t ừ lúc sinh ra cho t i ớ lúc m t ấ đi; M t ộ s n ả ph m ẩ m i ớ t ừ vi c ệ thi t ế kế cho t i ớ phát tri n ể để hoàn thành s n ả ph m ẩ và giao hàng; hay m t ộ sự phát tri n ể c a ủ t ổ ch c ứ qua th i ờ gian. Sự phát tri n ể c a ủ t ổ ch c ứ qua th i ờ gian có th ể đư c ợ th ể hi n ệ nh ư bên dư i ớ 6 lOMoARcPSD|45316467 Hình thành: Phát tri n ể : Chuyển đ i ổ : Vi n ễ c n ả h -‐ Hoạch đ n ị h L n ớ lên -‐ n
Ổ định -‐ Đạt mục tiêu Chậm lại -‐ Lạc hậu Như bạn th y ấ , Tôi cũng có nh n ữ g đ c ặ đi m ể c a ủ 3 giai đo n ạ phát tri n ể c a ủ tô chức: Giai đo n ạ 1: Hình thành Thông thư n ờ g khi con ngư i ờ làm vi c ệ cùng nhau khá thi u ế nghiêm túc (thư n ờ g h n ỗ loạn) dư i ớ m t ộ doanh nhân có t m ầ nhìn xa để t o ạ ra m t ộ đi u ề gì đó m i ớ . Mặc dù áp l c ự này thư n ờ g là giai đo n ạ vui v ẻ cho m i ọ ngư i ờ trong t ổ ch c ứ . Giai đo n ạ 2: Phát tri n ể Mỗi tổ ch c ứ đư c ợ thành l p ậ c n ầ ph i ả xây d n ự g phư n ơ g th c ứ ho t ạ đ n ộ g để hỗ tr ợ cho k t ế qu ả c a ủ vi c ệ l n ớ lên và n ổ đ n ị h. Giai đo n ạ này t ổ ch c ứ có th ể tr ở nên quan liêu và t ự mãn. Giai đo n ạ 3: Chuy n ể hóa Thông thư n
ờ g sự quan liêu và tự mãn che đ y ậ sự th t ậ r n ằ g s n ả ph m ẩ /d c ị h vụ của tổ ch c ứ không còn m i ớ và mang tính c n ạ h tranh h n ơ n a ữ và tổ ch c ự bị đe d a ọ v i ớ vi c ệ b ịsuy gi m ả , thu mua và đóng c a ử . Đi u ề mà bi u ể đồ này thể hi n ệ là sự phát tri n ể c a ủ tổ ch c ứ là vi c ệ di chuy n ể và thay đổi trong su t ố th i
ờ gian -‐ nó không thể đ n ứ g yên m t ộ chỗ b i ở vì t t ấ cả những tổ ch c
ứ xung quanh nó sẽ có xu hư n ớ g phát tri n ể riêng, nh n ữ g xu hư n ớ g luôn luôn thay đ i ổ . T t ấ nhiên, độ dài c a ủ đư n
ờ g cong sẽ khác nhau cho m i ỗ tổ chức, nh n ư g s m ớ hay mu n ộ thì giai đo n ạ chuy n ể đ i ổ cũng sẽ di n ễ ra, và đi u ề gì sẽ x y ả ra sau đó? Li u ệ chúng ta có nên b ỏ cu c ộ và d n
ọ đi hay không, hay đó sẽ là m t ộ con đư n ờ g khác?
?Tổ ch cứ c aủ b nạ đang ở đâu? Vẽ m tộ đư nờg cong sigmoid và đánh d uấ n iơ b nạ nghĩ tổ ch c ứ đang đư c ợ đ n ị h vị t i ạ th i ờ đi m ể này. N u ế có th , ể cố g n ắ g ghi th i ờ gian phía dư i ớ 3 giai đo n ạ
Thật không may, không có sự l a ự ch n ọ nào khác và r n ằ g nó là đ ể nh n ậ th c ứ khi tổ ch c ứ c a ủ b n ạ đang ti p ế c n ậ giai đo n ạ 3 và sau đó b t ắ đ u ầ phát tri n ể m t ộ đư n ờ g cong sigmoid m i ớ -‐ m t ộ tư n ơ g lai m i ớ . Trong thu t ậ ng ữ kinh doanh, đi u ề này đư c ợ bi t ế đ n ế nh ư “tái phát minh t ổ ch c ứ ” Tái phát minh t ổ ch c ứ 7 lOMoARcPSD|45316467 Tài phát minh t ổ ch c ứ th c ự s ự là m t ộ quá trình c a ủ : -‐ Hi u ể chính xác n i ơ t ổ ch c ứ đang đ n ứ g trên đư n ờ g cong sigmoid. -‐ Ti p ế t c ụ phát tri n ể th ịtrư n ờ g đang ho t ạ đ n ộ g b n ằ g vi c ệ phát tri n ể nh n ữ g ý tư n ở g và s n ả phẩm/dịch v ụ m i ớ . -‐ Ch n ọ đúng th i ờ gian đ ể tung ra nh n ữ g ý tư n ở g m i ớ , và t ổ ch c ứ , bư c ớ vào m t ộ tư n ơ g lai m i ớ . Đi u ề này có th ể đư c ợ minh h a ọ b i ở vi c ệ ch n ỉ h l i ạ bi u ể đ ồ đư n ờ g cong sidmoid đ ể th ể hi n ệ m t ộ giai đo n ạ m i ớ : Từ th i ờ đi m ể gi i ớ thi u ệ s n ả ph m ẩ m i ớ , t ổ ch c ứ sau đó b t ắ đ u ầ m t ộ đư n ờ g con khác v i ớ nh n ữ g giai đo n ạ hình thành, phát tri n ể và chuy n ể hóa m i ớ , t o ạ ra nhi u ề ý tư n ở g h n ơ …cho giai đo n ạ ti p ế theo, đư n ờ g cong ti p ế theo và m i ọ thứ khác. Như b n ạ có thể đã bi t, ế gi i ớ thi u ệ m t ộ s n ả ph m ẩ m i ớ hay b t ắ đ u ầ m t ộ thay đ i ổ m i ớ có thể mang t i ớ nh n ữ g tình hu n ố g “h n ỗ lo n ạ ” không lư n ờ g trư c ớ -‐ sau t t ấ cả, đó là nh n ữ g gì mà giai đo n ạ trong đư n ờ g cong sigmoid th ể hi n ệ . N u ế bạn cân nh c ắ r n ằ g bên ngoài tổ ch c ứ c a ủ b n ạ , nh n ữ g công vi c ệ khác trong ngành c a ủ b n ạ đang tr i ả qua nh n ữ g quá trình gi n ố g nhau, thì dù s n ẵ sàng hay không, b n ạ sẽ chỉ b t ắ đ u ầ hi u ể đư c ợ t i ạ sao m i ọ thứ v n ẫ ti p ế t c ụ v n ậ đ n ộ g và tại sao b n ạ không có s ự l a ự ch n ọ nào. Nh n ư g đ ể tr ở thành m t ộ ph n ầ c a ủ s ự v n ậ đ n ộ g đó thì b n ạ sẽ s n ẵ sàng hay không s n ẵ sàng? Tuy nhiên, v n
ấ đề về sự phát tri n ể c a ủ đư n
ờ g cong sigmoid mà chúng ta ch a ư xử lí không ph i ả là vi c ệ s ự thay đ i ổ sẽ x y ả ra (chúng ta bi t ế nó ph i ả x y ả ra) mà là vi c ệ khi nào nó di n ễ ra? 8 lOMoARcPSD|45316467 Sự thay đ i q ổ ua th i gian ờ M i ọ tổ ch c ứ đ u ề có đư n ờ g cong sigmoid riêng c a ủ nó, nh n ư g nh n ữ g tổ ch c ứ khác nhau sẽ v n ậ đ n ộ g theo nh n ữ g nh p ị đi u ệ riêng theo nh n ữ g lí do khác nhau: -‐ Môi trư n ờ g kinh doanh có th ể phát tri n ể ch m ậ h n ơ đ i ố v i ớ m t ộ vài t ổ chức, ví d ụ nh ư các trư n ờ g đ i ạ h c ọ sẽ thay đ i ổ v i ớ t c ố đ ộ r t ấ ch m ậ vì mong mu n ố giữ lại nh n ữ g tiêu chu n ẩ h c ọ thu t ậ thu c ộ v ề l c ị h s . ử -‐ Cấu trúc t ổ ch c ứ có th ể ngăn c n ả s ự thay đ i ổ nhanh chóng ngay c ả khi tổ chức muốn đ t ạ đư c ợ thay đ i ổ đó, ví d ụ nh ư nhi u ề b ộ ph n ậ c a ủ d c ị h v ụ dân sự đang có nh n ữ g th ủ t c ụ quan liêu thì vi c ệ t o ạ ra nh n ữ g thay đ i ổ là r t ấ khó đ ể th c ự hi n ệ . -‐ Những nhà lãnh đ o ạ t ổ ch c ứ có th ể không mu n ố thay đ i ổ nh n ữ g th ứ họ th y ấ . -‐ M t ộ tổ ch c ứ có th ể không có đ ủ tài chính hay ngu n ồ l c ự đ ể gi i ả quy t ế những thay đ i ổ c n ầ thi t. ế -‐ Ch n ố g lại s ự thay đ i ổ có th ể tr ở nên m n ạ h h n ơ nh n ữ g nhân t ố d n ẫ d t ắ thay đổi. B i ở vì nh p ị đi u ệ c a ủ sự thay đ i ổ là khác nhau nên cu n ố sách này không th ể cung cấp cho b n ạ nh n ữ g kế ho c ạ h như b n ạ mong mu n ố theo nh n ữ g quy trình thay đổi mà có th ể b n ạ sẽ th c ự hi n ệ .
?Suy nghĩ về tổ ch cứ c aủ b nạ, b nạ nghĩ có nhân tố nào tác đ nộg tr cự ti pế hay ch ỉra t cố độ c a ủ nh p ị đi u ệ thay đ i? ổ B n ạ nghĩ r n ằ g t c ố đ ộ thay đ i ổ trong môi trư n ờ g làm vi c ệ c a
ủ bạn đang nhanh lên hay ch m ậ xu n ố g? B n ạ nghĩ r n ằ g vi c ệ th c ự thi nào nên đư c ợ ti n ế hành v i ớ b n ạ ? Đi u ề chúng ta ch c ắ ch n ắ là đ i ố v i ớ h u ầ h t ế các tổ ch c ứ , t c ố độ thay đ i ổ đang tăng lên theo c p ấ số nhân, nghĩa là t c ố đ ộ c a ủ s ự thay đ i ổ đang chuy n ể đ n ộ g v i ớ tỉ lệ ngày càng tăng. M t ộ ví dụ c a ủ t c ố độ đang tăng lên c a ủ sự thay đ i ổ có thể đư c ợ nhìn th y ấ ở
British Airways. Nhìn vào l c ị h sử c a ủ công ty để xác đ n ị h nh n ữ g th i ờ đi m ể đư n ờ g cong sigmoid phát tri n ể : -‐ 1924-‐1976: Bắt ngu n ồ c a ủ khai thác ho t ạ đ n ộ g bay thư n ơ g m i ạ t i ớ th i ờ đi m ể bắt đ u ầ ho c ạ h đ n ị h cho vi c ệ t ư nhân hóa các đư n ờ g bay đư c ợ th c ự hi n ệ . -‐ 1976 -‐ 1996: Chu n ẩ bị và di chuy n ể qua giai đo n ạ t ư nhân hóa và tr ở thành tổ chức thư n ơ g m i ạ . 9 lOMoARcPSD|45316467 -‐ 1996 -‐ 1999: Ho t ạ đ n ộ g c a
ủ hàng không trong th ịtrư n ờ g ngày càng c n ạ h tranh v i ớ giám đ c ố đi u ề hành m i ớ .
-‐ Từ sau 1999: Sự thay đ i ổ c a ủ giám đ c ố đi u ề hành đ ể gi i ả quy t ế hi u ệ su t ấ ho t ạ đ n ộ g kém c a ủ nh n ữ g năm v ề trư c ớ trong b i ố c n ả h c n ạ h tranh đang tăng lên h n ơ bao gi ờ h t ế . Đi u ề đư c ợ thể hi n ệ qua nh n ữ g giai đo n ạ c a ủ vi c ệ “tái sáng t o” ạ là t c ố độ tăng lên của s ự thay đ i ổ đang xu t ấ hi n ệ ở ngành công nghi p ệ hàng không: -‐ 1924 -‐ 1976: 52 năm -‐ 1976 -‐ 1996: 20 năm -‐ 1996 -‐ 1999: 3 năm -‐ Sau 1999 Vậy thì, đi u
ề chúng ta có thể nói bây giờ không chỉ là sự thay đ i ổ ch c ắ ch n ắ sẽ x y ả ra, mà b i ở vì t c ố độ thay đ i ổ đang tăng nhanh h n ơ bao gi ờ h t ế nên chúng ta cần phải trở nên hi u ể bi t ế h n ơ để th c ự hi n ệ nh n ữ g thay đ i ổ khi nó t i ớ v i ớ tổ chức.
?Nhìn lại l cịh s ửt ổch cứ c aủ b nạ, b nạ có th ểxác đ nịh đư cợ th iờ đi mể thay đ iổ di nễ ra và t c ố độ t i ạ m i ỗ thay đ i ổ đã di n ễ ra? B n ạ sẽ th c ự hi n ệ đi u ề gì trong n ỗ l c ự qu n ả lí thay đ i ổ trong tư n ơ g lai? Tóm t t ắ : -‐ Đi u ề chắc ch n ắ duy nh t ấ trong môi trư n
ờ g kinh doanh chính là vi c ệ thay đổi nhất đ n ị h sẽ di n ễ ra. -‐ Thay đổi xu t ấ hi n ệ cùng v i ớ “vòng đ i ờ ” c a ủ t ổ ch c ứ , th ể hi n ệ qua 3 giai đo n
ạ là hình thành, phát tri n ể và chuy n ể hóa. Ba giai đo n ạ trong vòng đ i ờ sẽ v n ậ đ n ộ g v i ớ t c ố đ ộ khác nhau đ i ố v i ớ các -‐ tổ chức khác nhau. -‐ Nhịp đi u ệ thay đ i ổ c a ủ toàn c u ầ nói chung đang d n ầ nhanh h n ơ . Vi c ệ hi u ể đư c ợ vòng đ i ờ c a ủ t ổ ch c ứ và xác đ n ị h th i ờ th i ờ đi m ể đ ể “tái -‐ sáng tạo” là r t ấ quan tr n ọ g. 10 lOMoARcPSD|45316467 CHƯ NG Ơ 2 HI U Ể ĐƯ C Ợ TH C Ự TR NG Ạ B n ạ có thể đang b t ắ đ u ầ nh n ậ ra r n ằ g “tái sáng t o” ạ toàn b ộ hay t n ừ g ph n ầ c a ủ tổ chức (b i ở vì nh n ữ g thay đ i ổ có th ể t p
ậ trung lên vùng hay toàn b ộ t ổ ch c ứ ) có thể trở thành m t ộ v n ấ đề c a ủ án ph t. ạ T i ạ th i ờ đi m ể nào b n ạ sẽ tri n ể khai m t ộ bắt đầu m i ớ ? Đó sẽ là m t ộ v n
ấ đề đánh giá cá nhân phụ thu c ộ vào tổ ch c ứ c a ủ b n ạ và môi trư n ờ g thị trư n ờ g c a ủ nó. Đi u ề ch c ắ ch n ắ là b t ấ kỳ vi c ệ b t ắ đ u ầ thay đ i ổ nào cũng có th ể t o ạ ra nh n ữ g g n ợ sóng. T i ạ sao v y ậ ?
Khi chúng ta nhìn vào đư n ờ g cong sigmoid ở ph n ầ trư c ớ , chúng ta nhìn th y ấ những giai đo n ạ khác nhau c a ủ phát tri n ể thư n ờ g đư c ợ ph n ả ánh trong nh n ữ g loại tổ ch c ứ khác nhau. Chi ti t ế sẽ đư c ợ th ể hi n ệ trong b n ả g ti p ế theo. Sự phát tri n ể c u ấ trúc này trong t ổ ch c ứ t o ạ ra nh n ữ g đ n ị h v ịvà tiêu chu n ẩ , hay những đi m ể tham chi u ế để từ đó t o ạ ra nh n ữ g quy t ế đ n ị h. Trong vi c ệ t o ạ ra “xư n ơ g s n ố g c a ủ tổ ch c
ứ ” chúng ta cũng hình thành khuôn m u ẫ c a ủ nh n ữ g đi u ề đư c
ợ hoàn thành trong tổ ch c
ứ và làm thế nào tổ ch c ứ ph n ả n ứ g l i ạ v i ớ nh n ữ g sự ki n ệ tác đ n ộ g lên nó. Khuôn m u ẫ này đư c ợ g i ọ là hi n ệ tr n ạ g -‐ đặc đi m ể c a ủ t ổ ch c ứ , sẽ ph n ả ánh lo i ạ hình t ổ ch c ứ đang đư c ợ phát tri n ể . Tuy nhiên c u ấ trúc này, và hi n ệ tr n ạ g cũng sẽ có xu hư n ớ g thay đ i ổ do các ho t ạ đ n ộ g c a ủ t ổ ch c ứ phát tri n ể . Giai đo n ạ c a ủ phát tri n ể t ổ chức S m ớ Ở giữa Mu n ộ Thay đ i ổ Quá trình Kinh doanh Chuyên môn Chuyên môn Phá vỡ sự sáng tạo hóa phòng hóa chức chính th n ố g không chính ban, chức năng, phòng và quay lại thức năng, cấu trúc ban rất chính kh i ở nghi p ệ . hóa thức, quan liêu C u ấ trúc Ma tr n ậ n ứ g Từ tính
tình Quan liên theo Từ phỏ cấp bi n ế không thể chuy n ể cấp bậc bậc và quay l i ạ chính th c ứ sang h ệ thống tình thế ma phân chia c p ấ tr n ậ bậc Hi n ệ tr n ạ g t i 1 giai ạ đo n ạ thay đ i ổ Xem lại sự v n ậ đ n ộ g ở đư n ờ g cong thay đ i ổ , đi u ề này sẽ xác đ n ị h nh n ữ g m ơ hồ đư c
ợ tạo thành trong quãng th i ờ gian thay đ i ổ di n ễ ra. Nguyên nhân căn b n ả là vì 11 lOMoARcPSD|45316467 sự t n ồ t i ạ và phát tri n ể c a ủ đư n ờ g cong m i ớ v n ậ đ n ộ g theo chi u ề ngư c ợ l i ạ so v i ớ đư n ờ g cong cũ. Những sự chuy n ể đ n ộ g bao g m ồ cả đư n ờ g cong cũ và m i ớ luôn c ố g n ắ g si t ế chặt hi n ệ tr n ạ g đang t n ồ t i ạ , hay mô hình ho t ạ đ n ộ g c a ủ t ổ ch c ứ . Cùng lúc đó thì nh n ữ g l c ự lư n ợ g đ i ố ngh c ị h (có thể bao g m
ồ cả chúng ta vì không ai mu n ố sự thay đ i ổ )sẽ đang c ố g n ắ g đ : ể
-‐ Duy trì mô hình và phư n ơ g hư n ớ g đang t n ồ t i ạ c a ủ t ổ ch c ứ . C ụ th : ể T i ạ sao chúng ta l i ạ ph i ả thay đ i ổ nh n ữ g th ứ đã ho t ạ đ n ộ g t t ố trong m t ộ th i ờ gian? -‐ Tạo ra phư n ơ g hư n ớ g m i ớ -‐ cái có th ể đư c ợ làm rõ b i ở nh n ữ g đi u ề đang x y ả ra v i ớ t ổ ch c ứ nh n ư g v i ớ nhi u ề ngư i ờ thì phư n ơ g hư n ớ g đó không t n ồ tại. V y ậ nên b n ạ có m t ộ tình hu n ố g c a ủ tính không ch c ắ ch n ắ v i ớ hai l c ự lư n ợ g khác nhau đang đòi h i ỏ s ự h ỗ tr ợ t ừ c u ấ trúc hi n ệ t i ạ và hi n ệ tr n ạ g t ổ ch c ứ
? Trong tổ ch cứ c aủ b nạ, l cự l nượg nào -‐ đ nườg phát tri nể hi nệ t iạ hay đ nườg phát triển m i ớ - ‐mà hi n ệ trạng c a ủ bạn có th ể h ỗ tr ? ợ Lí do t i ạ sao? Câu trả l i ờ sẽ phụ thu c ộ vào hình th c ứ c a ủ t ổ ch c ứ b n ạ đang làm vi c ệ , nh n ư g b n ạ có th ể ph i ả suy nghĩ c n ẩ th n ậ : -‐ Có gì khác n u ế b n ạ làm vi c ệ cho Richard Branson? -‐ Có gì khác n u ế b n ạ làm vi c ệ cho Inland Revenue? B i ở vì tr n ạ g thái hi n ệ t i ạ c a ủ tổ ch c
ứ đã hỗ trợ cho sự phát tri n ể trong m t ộ th i
ờ gian và nó có thể dễ dàng để ti p ế t c ụ ho t ạ đ n ộ g như thế h n ơ là vi c ệ chuy n ể sang hỗ trợ m t ộ mô hình khác v n ẫ ch a ư đư c ợ nh n ậ di n ệ . Đi u ề này b i ở 12 lOMoARcPSD|45316467 vì hi n ệ tr n ạ g ph n ả ánh về m i ọ ngư i ờ và m i ọ th , ứ nh n ữ g c n ố g hi n ế c a ủ họ cho tổ ch c
ứ trong quá khứ -‐ lịch sử c a ủ tổ ch c ứ , nh n ữ g thứ t o ạ ra tr n ạ g thái hi n ệ tại, là m t ộ y u ế t ố m n ạ h mẽ. Tất nhiên, đi m ể m n ạ h này trong t ổ ch c ứ là nhân t ố chính trong vi c ệ cung c p ấ nguồn l c
ự và kĩ năng để mang đ n ế m t ộ sự thay đ i ổ thành công. M t ặ khác, cũng chính l c ị h sử có th ể trở thành rào c n ả chính đ ể cho phép b n ạ th c ự hi n ệ thay đổi m t ộ cách toàn di n ệ . Hình dung hi n ệ tr n ạ g tổ ch c ứ như m t
ộ pháo đài. Chúng ta có th ể dùng đi m ể m n ạ h để b o ả vệ b n ả thân ch n ố g l i ạ nh n ữ g sự ch n ố g đ i ố và b o ả vệ con đư n ờ g chúng ta đã ch n ọ trong cu c ộ s n ố g. Tuy nhiên, đi m ể m n ạ h đó cũng có
thể làm chúng ta tự mãn và hư n ớ g n i ộ , từ đó th t ấ b i ạ trong vi c ệ nhìn nh n ậ hay th c ự hi n ệ nh n ữ g đi u ề đang di n ễ ra xung quanh. K t ế quả là chúng ta có th ể t ự gi t ế chính b n ả thân mình b i ở thi u ế thông tin. Vậy làm thế nào b n ạ có thể sử d n ụ g đi m ể m n ạ h để xây d n ự g t ổ ch c ứ trong khi v n ẫ đủ nh n ậ th c ứ để tránh đư c ợ giai đo n ạ thi u ế thông tin đó? Cái b n ạ
cần chính là cách để nh n ậ ra nh n ữ g áp l c ự đang t n ấ công hi n ệ tr n ạ g, m t ộ sự nhận th c ứ nh n ữ g đ c ặ đi m ể c a ủ hi n ệ tr n
ạ g có thể giúp hay ngăn c n ả bư c ớ kh i ở đầu c a ủ b n ạ . Tóm t t ắ -‐ Thay đổi sẽ di n ễ ra quanh hi n ệ tr n ạ g c a ủ t ổ ch c ứ , tuy nhiên hi n ệ tr n ạ g l i ạ có xu hư n ớ g h ỗ tr ợ s ự phát tri n ể nh ư hi n ệ t i ạ h n ơ là m t ộ hư n ớ g m i ớ . -‐ Cu c ộ cách m n ạ g này có th ể t o ạ ra xung đ t ộ gi a ữ cái cũ và cái m i ớ , xung đ t ộ này chỉ có th ể đư c ợ tái gi i ả quy t ế b n ằ g vi c ệ hi u ể đư c ợ đi m ể m n ạ h và đi m ể y u ế của h ệ th n ố g và làm th ế nào đ ể s ử d n ụ g chúng hi u ệ qu . ả
-‐ Hiện trạng đại di n ệ cho đi m ể m n ạ h trong t ổ ch c ứ , nh n ư g cũng có th ể t o ạ ra sự tự mãn và d n ẫ đ n ế th t ấ b i ạ trong thay đ i ổ .