Giáo trình Tin học đại cương / Trường Đại học Kinh tế - Tài chính Thành phố Hồ Chí Minh

Giáo trình Tin học đại cương này cung cấp những kiến thức cơ bản của Tin học cho sinh viên năm thứ nhất khối ngành không chuyên Tin học như Kinh tế, Kỹ thuật, … Sau khi học xong giáo trình này sinh viên có những kỹ năng cơ bản cần thiết để sử dụng máy tính học tập và làm việc một cách hiệu quả. Tài liệu giúp bạn tham khảo, ôn tập và đạt kết quả cao. Mời bạn đọc đón xem!

TINHỌCĐẠI CƯƠNG
(LÝTHUYẾT)
UHÀNHNỘIBỘ
LỜI NÓI ĐẦU
Giáo tnh Tin học đại cươngnàycungcấp những kiến thức bản của Tin hc cho sinh viên
năm thnhất khối ngành không chuyên Tin học n Kinh tế, Kỹ thuật, Sau khi học xong
giáo trình này sinh viên có những k năng cơ bản cần thiết để sử dụng máy tính học tập vàlàm
việcmột cách hiệu quả. Đi kèm vớigiáo trình nàylàgiáo tnh thựchành hướngdẫn sinh viên cụ
thể những buổi học trên phòng máy tính.
Để giúp sinh viên làm quen môi trường mnh hiện đại, chúng i chọn môi trường trình
bày cho giáo trình này là hệ điều hành Microsoft Windows 7 và bộ phần mềm Microsoft
Office 2013.
Giáo tnh bn phần, mi phần được chia nhỏ thành nhiều chương giúp sinh viên dtheo
dõi mục tiêu của từng chương.
I.
Sử dụng Internet Tiện ích ng cụ: trang bị những kiến thức k năng làm việc
trên môi trường Internet, đng thời phần này cũng đề cập đến những tiện ích ng
cụcầnthiếtkhilàmviệctrênmôitrườnghệđiềuhànhMSWindows.Chúngtôikhông đi sâu
o hệ điều hành chỉ trình bàynhữngkiến thức tối cần thiết khi sử dụngMS
Windows 7. Từ tuần đầu tiên sinh viên thể sử dụng được môi trường Internet để
download bài, gởi mail cho ging viên, tìm kiếm tài liệu cần thiết trên Internet. Phần
này 2 chương:
1)
Chương1:SửdụngInternet.
2)
Cơng2:Cáctiệníchvàcôngcụthôngdụng.
II.
Microsoft Word: trang bị những kiến thức và kỹ năng làm việc với phần mềm xử lý
văn bản MS Word. Chúng tôi không thể hiện toàn b chức năng của MS Word mà
chyếunhắmvàonhữngkiếnthứcvàkỹnăngcầnthiếttrongứngdụngthựctếcủa MS
Word cho người dùng. Phần này gồm có 4 chương:
1)
Chương1:TổngquanMicrosoftWord2013.
2)
Chương2:Đnhdạngvănbản.
3)
Chương3:Thaotácvớicácđốitượng
4)
Chương4:Mộtsốchứcnăngthôngdụngkhác.
III.
Microsoft Excel: trang bị những kiến thức và k năng làm việc với phần mm bảng
tính MS Excel. Đây cũng là phần trọng tâm của chương trình, cung cấp cho sinh
viênkiến thứcvàknăngcần thiết đểlàm việctốt trên nhữngbảngtính. Sinh viênsẽ biết
cách tnh bày, định dạng để thể hiện đầy đủ ràng mục tiêu của bảng tính ng
với kết quả chính xác thông qua các tính toán hiệu quả với các công cụ và các hàm
sẵn của Excel. Phần này gồm có 5 chương:
1)
Chương1:TổngquanMicrosoftExcel2013.
2)
Chương2:Côngthứcvàhàm.
3)
Chương3:ThaotácvớibảngtrongExcel.
4)
Chương4:Biểuđồ.
5)
Chương5:Inấn.
LỜINÓIĐU
3
IV.
Microsoft PowerPoint: trang bị những kiến thức kỹ năng làm việc với phần mềm
tnh chiếu MS PowerPoint. Phần này giúp sinh viên hiểu rõ những việc cần thiết khi
to các slide và các hiệu ng trong bài trình chiếu để làm các bài seminar cũng như
để làm việc về sau. Phần này gồm 5 chương:
1)
Chương1:TổngquanMicrosoftPowerpoint2013.
2)
Chương2:Thaotácvớicácđốiợng.
3)
Chương3:Hiệuchỉnhbàithuyếttnh.
4)
Chương4:Làmviệcvớihiệuứng.
5)
Chương5:Làmviệcvớitrìnhchiếu.
4
LỜINÓI ĐẦU
MỤCLỤC
MỤCLC
LỜINÓIĐẦU .................................................................................................................... 3
PhầnI:SửdụngInternet.Tiệníchvàcôngcụ ...................................................................... 13
Chương1:SửdụngInternet .................................................... Error!Bookmarknotdefined.
GiớithiệuInternet ................................................................................................... 14
Internetlàgì? ................................................................................................. 14
TiệníchtrênInternet ....................................................................................... 14
Lịchsửrađờicủa Internet-Mộtsốmốcđángchúý ............................................... 14
Mộtsốkháiniệm ..................................................................................................... 15
HTTP(HyperTextTransferProtocol) ............................................................. 15
HTTPS(HyperTextTransferProtocolSecure) ................................................. 15
FTP(FileTransferProtocol) ........................................................................... 15
Web -WWW ................................................................................................ 15
Webpage(Trangweb) .................................................................................... 15
Website ........................................................................................................ 15
Tênmin(domainname) ................................................................................ 15
URL(Uniform ResourceLocator) .................................................................. 16
Trìnhduyệt web ..................................................................................................... 17
Kháinim ..................................................................................................... 17
Cáctrìnhduyệt web ....................................................................................... 17
LướtwebnbảnvớiInternetExplorer(IE) ....................................................... 17
Thưđiệntử ............................................................................................................. 25
Thưđiệntửlà? ............................................................................................. 25
Phầnmềmthưđiệntử ...................................................................................... 26
Cấu trúcchungcủamột địachỉ email............................................................... 26
Cácthuật ngữthôngdụng ............................................................................... 26
ChươngtrìnhWindowsLiveMail.................................................................... 28
Tạomộttàikhoản mới .................................................................................... 29
CácthaotáctrênWindowsLiveMail ................................................................ 30
Tìmkiếm thôngtin ................................................................................................. 31
Searchenginelàgì? ........................................................................................ 31
Tìmkiếm ở đâu? ........................................................................................... 31
Cáchtìm kiếm thôngtin ................................................................................. 31
LàmquenvớiGoogle ..................................................................................... 34
Nhngwebsitehữuích ................................................................................... 35
LưutrữtàiliệutrênInternet ....................................................................................... 37
Mộtsốwebsitehtrợlưutrữtàiliệu ................................................................... 37
Chương2:Cáctiệníchvàcôngcụthôngdụng ..................................................................... 38
Mộtsốkháiniệm ..................................................................................................... 38
Phầnmềm (Software) .................................................................................... 38
Hệthốngtậptin(File system) .......................................................................... 39
Mộtsốđốitượngdohệđiềuhànhquản ............................................................ 39
QuảnlýdữliệubằngWindows Explorer.................................................................... 41
Giớithiệu ...................................................................................................... 41
Thaotácvitậptin/thưmục ............................................................................. 42
Thaotácvi shortcut...................................................................................... 45
MỤCLỤC
5
Thaotácvới đĩa ............................................................................................. 46
MộtsốtichtrênWindows7 .................................................................................. 47
Tìmkiếm dữliệu (Search) .............................................................................. 47
CommandPrompt ......................................................................................... 48
HelpandSupport ........................................................................................... 48
Notepad ....................................................................................................... 48
Calculator .................................................................................................... 49
Paint ............................................................................................................ 49
Chụpảnh màn nh ....................................................................................... 49
WindowsMediaPlayer .................................................................................. 51
Bảovệdữliu .......................................................................................................... 53
Giớithiệu ...................................................................................................... 53
Virus máy tính ............................................................................................. 53
Cáchbảovệdữliệucơ bản ............................................................................... 55
Phầnmềmdiệtvirus ....................................................................................... 56
Hỗtrtiếng Vit ..................................................................................................... 57
Phôngchữ vàbảng .................................................................................... 57
CáckiểugõtiếngViệt ...................................................................................... 58
ChươngtrìnhUniKey ..................................................................................... 58
Luyệnđánhmáy ..................................................................................................... 62
Cáchđặt taytrên bàn phím ............................................................................. 62
Phầnmềm RapidTyping ................................................................................ 62
Néntậptin/thưmụcvàgiảinéntậptin .......................................................................... 63
Tạisaonéntậptin? .......................................................................................... 63
Cácphầnmềm néntập tin ............................................................................... 63
Phầnmềm7-Zip ............................................................................................ 64
Windowshtrợnénvàgiảinéntậptin? .............................................................. 67
Phầnmềmtăngtốc download ................................................................................... 68
Tạisao cần phầnmềm tăngtốcdownload ........................................................ 68
Phầnmềmtăngtốc download .......................................................................... 68
mquenvớiFlashGet3 ................................................................................. 69
Máyinảo ................................................................................................................ 70
yin ảolà? .............................................................................................. 70
PDF ............................................................................................................. 70
Phầnmềmmáyin ảodoPDF ............................................................................ 70
MộtsốphímtắtcủaWindows7 .............................................................................. 72
Cácpm tắt thôngdụng ................................................................................ 72
VớiWindowExplorer .................................................................................... 73
Shutdown ..................................................................................................... 73
PhầnII:SoạnthảovănbảnvớiMicrosoftWord ................................................................. 75
Chương3:TổngquanMicrosoftWord2013 ...................................................................... 76
GiớithiệuMicrosoftWord ....................................................................................... 76
Cácthành phầntrên cửa sổ Word ................................................................... 76
KhởiđộngvàthoátkhỏiWord .......................................................................... 78
Ẩn/hiệnthanhRibbon .................................................................................... 79
Hiểnthịtớcđo ............................................................................................ 79
Chếđộ hiểnthị văn bản .................................................................................. 80
Thaotáctrêntập tin ................................................................................................. 80
Tạomớitậptin................................................................................................ 80
Mởtậptin đãcósẵn ......................................................................................... 81
6
MỤCLỤC
Đóngtập tin .................................................................................................. 81
utậptin ...................................................................................................... 81
Xemthôngtinchi tiếtcủatậptin văn bản .......................................................... 84
Nhậpvàhiệu chỉnhvănbản ...................................................................................... 84
Cáchdichuyển contrỏtrongtài liệu ................................................................. 84
Mộtsốlưuýkhinhậpvàhiệuchỉnhvănbản ......................................................... 85
ThaotácUndo vàRedo ................................................................................... 85
Thaotáctrênkhi văn bản ....................................................................................... 85
Chọnkhi ..................................................................................................... 85
Xóakhi ....................................................................................................... 86
Saochép(Copy), cắt(Cut) vàdán(Paste)khi .................................................. 86
Chương4:Địnhdạngvănbản ........................................................................................... 87
Định dạngphôngch .............................................................................................. 87
Địnhdạngnhanh ............................................................................................ 87
Sửdụnghộp thoạiFont ................................................................................... 87
Thiếtlậpphôngchmặcđịnh ........................................................................... 89
Địnhdạngđoạn văn bản(Paragraph)........................................................................ 90
Địnhdạngnhanh ............................................................................................ 90
Sửdụnghộp thoạiParagraph .......................................................................... 90
ĐịnhdạngbằngđiểmdừngTab(Tab stops) ................................................................ 92
ĐặtđiểmdừngTabtrêntớcđo....................................................................... 92
Sửdụnghộp thoạiTabs................................................................................... 93
TạoDropCap(chữhoathụtcấp) ................................................................................ 94
Khungviền vàđổ bóng(Borders and Shading) ........................................................ 94
Tạođbóng ................................................................................................... 94
Tạođườngviền .............................................................................................. 95
Sửdụnghộpthoại Bordersand Shading ........................................................... 95
Sửdụngkiểu định dạng(Style) ................................................................................ 97
Sửdụng Style ................................................................................................ 97
Tạomới mt Style......................................................................................... 98
HiệuchỉnhStyle .......................................................................................... 100
Tạohiệu đầuđoạn ............................................................................................. 100
Bullets ....................................................................................................... 100
Numbering ................................................................................................. 101
MultilevelList ............................................................................................ 103
Tạomụclụcnội dung ............................................................................................ 104
Địnhdạngcột ....................................................................................................... 105
TạoHeadervàFooter ........................................................................................ 107
TạoHeader ................................................................................................. 108
Tạo Footer ................................................................................................. 108
Đánhsố trang .............................................................................................. 108
ChỉnhsửaHeadervàFooter ........................................................................... 109
Định dạngtrangvăn bản(Page Setup) ............................................................... 110
Canh lềcho trangvăn bản ............................................................................ 110
Địnhdạngkhổgiấy ....................................................................................... 111
Ngắttrangvàngắtphânđoạn............................................................................... 112
Ngắttrang(PageBreak) ................................................................................ 112
Ngắtphânđoạn (Section Break) ................................................................... 112
Chương5:Thaotácvớicácđốitượng ............................................................................... 114
Chèntậptin hình ảnh (Picture) .............................................................................. 114
MỤCLỤC
7
ChènOnline Pictures ........................................................................................... 117
Chụpảnhmàn hình ............................................................................................... 118
TạoTextBox(Hộpvănbản) .................................................................................... 119
TạoShape(Đốitượngvẽ) ....................................................................................... 120
TạoWordArt(Chữnghệthuật) ............................................................................... 121
ChènSymbol (Kýtựđặc biệt) ................................................................................ 122
Tạobiểuthứctoánhọc ............................................................................................ 123
Tạo SmartArt ...................................................................................................... 124
TạoChart(Biểuđồ) ........................................................................................... 127
Chương6:Mộtsốchứcnăngthôngdụngkhác .................................................................. 132
ThaotácviTable (Bảng) ................................................................... 132
Tạobảng ............................................................................................ 132
Cácthao táctrên bảng ......................................................................... 133
Hiệuchỉnhcấutrúcbảng....................................................................... 134
Địnhdạngbảng ................................................................................... 137
Làmvicvớidữliệu trongbảng............................................................. 138
MailMerge(trộntài liệu)tạobìa thư .................................................. 141
Mail Merge ....................................................................................... 141
Tạoathư.......................................................................................... 144
Làmvicvớichú thích ......................................................................... 145
Tạochúthích ...................................................................................... 145
ychỉnhchú thích ............................................................................ 146
Xóachú thích ..................................................................................... 147
Dichuyểncthích ............................................................................. 147
Soạnthảovănbnvớikíchthướclớn(MasterDocument) ......................... 147
TạoMaster Document ........................................................................ 148
Làmvicvớiiliệuchính ..................................................................... 149
TạoWatermark (hoavăn mờbảovệvănbản) ......................................... 151
Tìm kiếm và thay thế......................................................................... 152
Tìm kiếm .......................................................................................... 152
Thay thế ............................................................................................ 154
Dichuyểnnhanh ................................................................................. 155
Bảovệtài liệu ..................................................................................... 155
Tính năngđếm từ ............................................................................... 155
Saochépđịnhdạng .............................................................................. 156
SửdụngkhungNavigation ................................................................................. 156
Invănbản ......................................................................................................... 157
Cácphím tắtthôngdụng .................................................................................... 158
PhầnIII:XửlýbảngtínhvớiMicrosoftExcel ................................................................... 162
Chương1:TổngquanMicrosoftExcel2013 .................................................................... 164
Thànhphần giaodiệnMicrosoftExcel2013 .......................................... 164
MenuFile .......................................................................................... 164
Thanhtruycập nhanh chứcnăng(Quick AccessToolbar) ...................... 164
Thanhcôngcụ(Ribbon)....................................................................... 164
Thanhcôngthức (FormulaBar) ........................................................... 166
Vùngbảngtính(Worksheet Area) ........................................................ 166
Thanhtrạngthái(StatusBar) ................................................................ 167
Mộtsốkháiniệmcơbản ........................................................................ 167
Workbook ......................................................................................... 167
Worksheet ......................................................................................... 167
8
MỤCLỤC
Thaotáccơbản...................................................................................................... 168
KhởiđộngvàthoátMicrosoftExcel2013 ........................................................ 168
Thaotácvi workbook ................................................................................ 168
Thaotácvi sheet ........................................................................................ 170
Thaotácviôvùng .................................................................................. 171
Thaotácvi hàng/cột ................................................................................... 176
Định dạnghiển thị ............................................................................................... 177
Thiếtlập phôngchữvàkích cỡphôngchữmặcđịnh cho Excel ......................... 177
Địnhdạngô ................................................................................................. 178
SaochépnhanhđịnhdngbằngFormatPainter ................................................ 188
Thaotácnângcao .................................................................................................. 189
Chèncácđốitượngphổbiếnvàosheet ............................................................. 189
Bảo vệbảngtính .......................................................................................... 190
Cốđịnhhàng&cột(Freeze Panes) ................................................................. 194
Chiamànhìnhworksheet(Split) .................................................................... 195
Tìmkiếm và thaythếnộidung(Find and Replace) ......................................... 195
Dichuyểnnhanhđếnmtvịtrítrongworkbook(Goto) ...................................... 196
Thayđổikhungnhìnworksheet ..................................................................... 197
Thayđổi workbooktheme ............................................................................ 198
Cấuhìnhlưuworkbooktựđộng ...................................................................... 198
Cấu hình tựđộnnhdạngvàsửali(AutoCorrect) ........................................ 199
Chương2:Côngthứcvàm........................................................................................... 200
Côngthức(Formula) ............................................................................................. 200
Nhậpvàsao chépcông thức .......................................................................... 200
Thamchiếu(reference) ................................................................................ 201
SửdụngTên (Definename) .......................................................................... 203
Toántửvàbiểu thức ..................................................................................... 205
Thaotácvi côngthức .................................................................................. 207
Hàm(Function) .................................................................................................... 210
Giớithiệu .................................................................................................... 210
Hàmxchuỗi .......................................................................................... 213
Hàmngàygi .............................................................................................. 218
Hàmlogic(Hàmluậnlý)................................................................................ 221
Hàmtoán&lượnggiác .................................................................................. 223
Hàmtìm kiếm&tham chiếu ......................................................................... 230
Hàmcơ sởdữliệu ......................................................................................... 236
Hàmthống .............................................................................................. 237
Hàmtàichính .............................................................................................. 240
Hàmthôngtin .............................................................................................. 242
Mộtsố vấn đềkhácvềhàm và công thức ................................................................ 243
Thêmnhanh một hàm bằngchứcnăngAuto Functions .................................. 243
Sửdụngcôngthứcmảng (arrayformula) ........................................................ 243
Kiểmsoát li trongtính toán ................................................................................. 244
CácthôngbáolỗithườnggặpcủaExcel ........................................................... 244
Kiểm soát cácli kháctrongcôngthức .......................................................... 247
Bậttính năngtựđộngkiểm soát li Error Checking ....................................... 249
Sửdụnghàm kiểmsoátli ............................................................................. 250
Chương3:ThaotácvớibảngtrongExcel ......................................................................... 252
Chuyểnvùngthành bảng ....................................................................................... 252
Thaotáccơ bản với bảng ...................................................................................... 253
MỤCLỤC
9
Sắpxếp(Sort) ....................................................................................................... 254
Sắpxếp theo mttiêu chí .................................................................... 254
Sắpxếptheo nhiềutiêuchí ................................................................... 254
Tínhtổngcon (SubTotal) ...................................................................................... 255
Lọcdữliu ............................................................................................................ 257
AutoFilter(Lọct đng) ..................................................................... 257
Advanced Filter(Lọcnâng cao) .......................................................... 258
Truyvấn dữliệu với cáchàm cơ sở dữliệu ............................................................. 260
PhântíchdữliệuvớiPivotTablevàPivotChart .......................................................... 261
GiớithiệuPivotTable .......................................................................... 261
Tạo PivotTable .................................................................................. 261
Cấuhình PivotTable........................................................................... 264
Tạo PivortChart................................................................................. 265
Xâydựngcác môhìnhkinhdoanh ........................................................................... 265
DataTable ......................................................................................... 266
GoalSeek .......................................................................................... 268
Scenario ............................................................................................ 270
Kiểmtranhậpliệu(Data Validation) ....................................................................... 275
Địnhdạngcóđiều kiện(Conditional Formatting) ................................................ 276
Tổnghợp dữliutừnhiều sheet (Consolidate) .................................................... 279
Tổnghợp dữliệu theovịtrí ............................................................................ 279
Tổnghợp dữliệu theo nhãn .......................................................................... 281
Chương4:Biểuđồ .......................................................................................................... 284
Giớithiệubiểuđồ (Chart) .................................................................... 284
Biểuđồvàcácloạibiểuđồ ..................................................................... 284
Thuậtngữ .......................................................................................... 285
Thêmmi1biểu đồ ............................................................................. 286
Thaotácvibiểuđồ ............................................................................. 287
Thêmcácnhãnvàtên ........................................................................... 287
Đổilayout .......................................................................................... 287
Đổiloạibiểuđồ(chart type) ................................................................. 288
Đổistylecủabiểu đồ ........................................................................... 288
Thayđổivùngdữ liệu của biểuđồ ........................................................ 288
Định dạnghiển thị.............................................................................. 288
Dichuyển, thayđổi kíchcỡ biểu đồ ..................................................... 289
Xóabiểu đồ ....................................................................................... 290
Mộtsố dụbiểu diễndữliệubằngbiểuđồ .............................................. 290
Chương5:In ấn ............................................................................................................. 297
Cấuhìnhtrangin(Page Setup) .............................................................. 297
Cấu hình chungtrangin(thẻ Page) ...................................................... 298
Thiếtlập canhlcho trangin(thẻMargins) ........................................... 299
Thêmheadervàfootervào trangin (thẻHeader/Footer) .......................... 300
Địnhvùngin trênsheet (thẻ Sheet) ...................................................... 302
Xemtrướckhiin(PrintPreview) ........................................................... 303
Ngắttrang(Breaks) ............................................................................. 303
Thựchiệnin(Print) .............................................................................. 304
PhầnIV:TrìnhdiễnvớiMicrosoft PowerPoint ............................................................... 306
Chương1:TổngquanMicrosoftPowerPoint2013 .......................................................... 307
GiớithiệuMicrosoftPowerPoint .......................................................... 307
KhởiđộngvàthoátkhỏiPowerPoint ...................................................... 307
10
MỤCLỤC
Cácthành phầntrên cửa sổ PowerPoint ........................................................ 308
Cácchếđộhiểnthịcửasổchươngtrình ............................................................. 311
Tạobàithuyếttrình ................................................................................................ 312
Đóngbàithuyết trình ............................................................................................ 313
Mởbàithuyếttrìnhđã có sẵn .................................................................................. 313
Lưubàithuyếttrình ............................................................................................... 313
Lưubàithuyếttrìnhmới ................................................................................ 313
Lưucácthayđổitrênbàithuyếttrình ................................................................ 313
Lưubàithuyếttrìnhvớicácđịnhdạngkhácnhau ............................................... 314
Chuyển sannh dạng video...................................................................... 316
Chuyển sangđịnh dạng PDF/XPS ............................................................... 317
ychọnlưutrữ ........................................................................................... 319
Bảovệbàithuyết trình ........................................................................................... 320
Thaotácvi slide.................................................................................................. 320
Chènslide mới ............................................................................................ 320
Xóaslide ..................................................................................................... 321
Thayđổilayoutcho slide .............................................................................. 321
Phụchislidevềthiếtlập mặcđịnhlayout ....................................................... 321
Saochép slide ............................................................................................. 321
Thayđổi vị trí cácslide ................................................................................ 322
Section ....................................................................................................... 322
Chương2:Thaotácvớicácđốiợng ............................................................................... 324
Cácthaotácchung ................................................................................................. 324
Chọn đối ợng .......................................................................................... 324
Điềuchỉnhkíchthướcđốing ..................................................................... 324
Saochépđốing ....................................................................................... 324
Dichuyểnđối ng..................................................................................... 324
Xóađối tượng ............................................................................................. 325
Saochépđịnhdạng ....................................................................................... 325
Sắpxếp thứtựcácđốiợng ........................................................................... 325
Canh lềđối ợng ....................................................................................... 326
Tạovàrãnhóm cácđối ợng ........................................................................ 326
Xoayđốitượng ............................................................................................ 326
TạoTextBox(Hộpvănbản).................................................................................... 327
TạoWordArt(Chữnghệthuật) ............................................................................... 327
Chèntậptin hình ảnh (Picture) .............................................................................. 327
ChènhìnhảnhtừOnline Pictures ............................................................................ 328
Chụpảnh màn nh .............................................................................................. 328
Chènâmthanh ...................................................................................................... 328
Chènvideo .......................................................................................................... 330
Chèntập tin video ....................................................................................... 330
Chènvideotrựctuyến ................................................................................... 330
Thaotácvicácđốitượngkhác................................................................................ 331
Chương3:Hiệuchỉnhbàithuyếttrình ............................................................................. 332
Nhậpvàđịnhdạngvăn bản ..................................................................................... 332
Nhậpvănbản ............................................................................................... 332
Địnhdạngvăn bản ....................................................................................... 332
Chọntheme(mẫuđịnh dạng)chobàithuyết trình ..................................................... 333
Chọnmàunềnchobàithuyết trình........................................................................... 333
LàmvicvớiSlide Master ..................................................................................... 338
MỤCLỤC
11
ĐịnhdạngcácđốitượngởSlideMaster ........................................................... 339
Thêmvà xóaplaceholder ............................................................................. 340
Chènvàđổitên slide layout .......................................................................... 340
Tạoslidemaster ........................................................................................... 340
Xóaslidelayout slidemaster .................................................................... 340
Chọnthemevàmàunềncho slide master ........................................................ 340
Đóngchếđộ hiểnthị Slide Master................................................................. 341
TạoHeader&Footerchoslide................................................................................. 341
Thêmghichú choslide .......................................................................................... 342
Chương4:Làmviệcvớihiệuứng ..................................................................................... 344
Hiệuứngchuyểnđộng(Animation) ...................................................... 344
Cáckiểu hiệu ứngchuyển động........................................................... 344
Tạohiệuứngchuyển động ................................................................... 344
Chọnhiệuứngchuyểnđộng .................................................................. 345
Xóabỏ hiệu ứngchuyểnđộng .............................................................. 345
Điềuchỉnh cáchiệuứngchuyểnđộngđãthiết lp .................................... 345
Saochép hiệu ứng(Animation Painter) ............................................... 348
Hiệuứngchuyểnslide (Transition) ...................................................... 348
Ápdụnghiệuứngchuyển slide ............................................................. 348
Thiếtlậpthời gianchohiệu ứngchuyển slide ........................................ 348
Xóabỏ hiệu ứngchuyểnslide .............................................................. 349
Tựđộnghóabài thuyết tnh ................................................................ 349
Thiếtlậpliênkết .................................................................................. 349
Thiếtlậpsiêuliênkết (Hyperlink) ......................................................... 349
Thiếtlậphànhđộng(Action)chođốiợng ............................................. 352
Tạonúthànhđộng(ActionButton) ........................................................ 354
Chương5:Làmviệcvớitrìnhchiếu .................................................................................. 355
Thiếtkếmộtcuộctrình chiếu ................................................................ 355
Ẩn/hiệncác slide................................................................................ 355
Thiếtkếmộtphươngántrìnhchiếuriêng ................................................. 355
Thiếtlậptrình chiếu ............................................................................ 357
Inbàithuyết trình................................................................................ 358
Thựchiệnmt buổitrình chiếu ............................................................ 360
Chạytrìnhchiếu .................................................................................. 360
Cácthao táctronglúc trìnhchiếu .......................................................... 361
Cácgợiýkhithiếtkếmtbàithuyết trình ................................................ 363
12
MỤCLỤC
PHẦNI:SỬDỤNGINTERNET–CÁCTIỆNÍCHVÀCÔNGCỤ
13
PhầnI:
Sửdụng Internet.
Tiệníchvàcôngcụ
14
Chương1:
GiớithiệuInternet
Internetlàgì?
Chương1:SửdụngInternet
Sửdụng Internet
Internet là mt hệ thống thông tin toàn cầu gồm rất nhiều mạng máy tính được liên kết với
nhau. Hệ thng này truyn thông tin theo kiểu nối chuyển i dữ liệu dựa trên b giao thức
liênmạngđãđượcchuẩnhóa(TCP/IP–TransmissionControlProtocol/InternetProtocol).Hệ
thốngnàybao gồm ng ngàn mạng máytính của các doanh nghiệp, các viện nghiên cứu, các
trường đại học,người dùng cá nhân và các cơ quan nhà nước trên toàn cầu, …
TiệníchtrênInternet
Mạng Internet manglại rất nhiều tin ích hữu dụng cho người sử dụng, mt trong các tin ích
phổ thông của Internet là hệ thống t đin t (email), tchuyn trực tuyến (chat), nhật ký
điện tử (blog), máytruy tìm dữ liệu (search engine), thương mại điện t(e-commerce) và các
dịchvvềytếgiáodụcnhưlàchữabệnh từ xahoặctổ chứccáclớp họcảo, chiasẻthôngtin,
LịchsửrađờicủaInternet-Mộtsmốcđángchúý
Năm 1969, mạng ARPAnet của bộ Quốc phòng M được thành lập (ARPA là viết tt của t
Advanced Research Projects Agency - quan các dự án nghiên cứu cao cấp, net là mạng)
với mục tiêu là:
-
mt mạng máytính khả năng chịu đựng các sự cố ( dụ một số nút mạngbị tấn
công và phá hủy nhưng mạng vẫn tiếp tục hoạt động).
-
Mạngchophépmtmáytínhbấtktrênmngliênlạcvớimimáytínhkhác.
Năm 1982, b giao thức TCP/IP được thành lập (TCP/IP = Transmission Control Protocol/
Internet Protocol). Đây là giao thức giúp cho các máy thể dễ dàng truyền thông với nhauvà
cũng cnh là giao thức chuẩn trên Internet cho đến ngày nay.
Năm 1983, ARPAnet sử dụng bgiao thức TCP/IP và sau đó, Tổ chức Khoa học Quốc giacủa
Mỹ (National Science Foundation - NSF) tài trợ cho vic xây dựng NSFnet thay thế cho
ARPAnet.
Năm 1986, NSFnet liên kết 60 đại học Mỹ và 3 đại học châu Âu. Đim quan trọng củaNSFnet
nó cho phép mi người cùng sử dụng.
Năm 1991, ti trung tâm nghiên cứu nguyên tử Châu Âu CERN, Tim Berners Lee trin khai
thành ngdịch vụ World Wide Web (WWW).Cnh nhdch vụ nàymà người sử dụngtìm
thấymạng máy tính toàn cầu có nhiều điều hấp dẫn.
Năm 1993, NSF lập InterNIC cung cấp nhiều dịch vmới, khái niệm Internet, mạngthôngtin
toàn cầu được hình thành.
Ngày nay, Internet thực sự mạng máy tính của toàn cầu với việc cho phép mi người đều
tìm thấy ở đó dịch vụ mà nh cần đến.
Tháng12năm1997,ViệtNamchínhthứcthamgiakếtnốivàomnglướitoàncầuInternet.
Mộtsốkhái niệm
HTTP(HyperTextTransfer Protocol)
HTTP là giao thức truyền tập tin su văn bản. Trình duyệt web sử dụng giao thức nàyđể truy
xuất và tải về các trang thông tin, các hình ảnh, từ máy chủ. Vì vậy, bạn có thể thấy tu
đề đa chỉ trang thông tin hầu như đều mở đầu bằng http.
HTTPS(HyperTextTransferProtocolSecure)
HTTPS là sự kết hợp giữa HTTP giao thức hóa bảo mật SSL/TLS. Ý tưởng cnh của
HTTPS tạo sbảo mật dữ liệu trên mạng chưa được bảo mật. Dữ liệu được hóa sự
giao tiếp thông qua chứng thực bảo mật của nơi cung cấp thông tin.
FTP(FileTransferProtocol)
FTP làmột hệthống chính yếu để chuyển tải tập tin giữa cácmáyvi tính vào Internet. Tập tin
được chuyển ti thường ch thước ln. FTP hầu hết được sử dụng cho việc chuyển tải
những dữ liệu mang tính cá nhân.
Web-WWW
World Wide Web khái niệm người ng Internet quan tâm nhiều nhất hiện nay. Ngưi
ta viết tắt là WWW hay gọi ngắn gọn là Web. Web là mt công cụ, hay đúng n là dịch vụ
của Internet cho người dùng truy cập thông tin và hin nay người dùng thể trao đổi thông
tin.
Web chứa thông tin bao gồm văn bản, hình ảnh, âm thanh thậm c cả video được kết hợp
với nhau(multimediadata).Webchophépbạn thể“chui”vàomọingõ nchtrên Internet. Nh
web, nên khôngphải mt chuyên gia, bạn vn thể dễ ng khai thácthôngtin trên
Internet.
Webpage(Trangweb)
Webpage, trang web, một tập tin được hóa bằng những đnh dạng chuẩn như HTML
XHTML, để chứa thông tin về văn bản, đồ họa, âm thanh, phim ảnh, Webpage được
truy cập thông qua mt trình duyệt web.
Website
Websitelàmt tậphợp cáctrangwebcó tổchứcvàgắn liềnvới mttên miềntrênInternet.
Websitelànơigiới thiệunhữngthôngtin, nh nh vềdoanh nghiệp vàsản phẩm, dịch v của
doanh nghiệp (hay giới thiệu bất cứ thông tin gì) để khách hàng thể truy cập bất kỳ nơi
đâu, bất cứ lúc o. Khi bạn xem thông tin trên mt trang web thì c thông tin trong trang
web đó có thể đến từ Mỹ, từ Việt Nam hay bất cứ nơi o khác trên thế giới.
Tênmiền(domain name)
Tên miền mt hình thức dễ nhớ để nhận biết máy ch cung ng dịch vụ trong mạng
Internet.InternetnhậnbiếtmimáytínhđanghoạtđngtrongmạngquamtđịachỉIP bằng con số rất
khó nh cho con người nên tên miền mt nh thức giúp người dùng dễnhớ nguồn tài
nguyên trên Internet. Tên miền được tạo ra bằng các nhãn ngăn cách bởi dấu
chấm(đọctheotiếngAnhlà"dot"),vídụwww.uef.edu.vn.Cácnhãntrong tênmiềnđược tổ chức
phân cấp giảm dần theo chiều từ phải qua trái. Nhãn tận cùng bên phải tên
miềncaocấpnhất.Tênmincaocấpnhấtnàycóthểlàđạidiệnchomộtquốcgia(2ký tựnhư vn, au, us,
fr, sg, cn, de, fi, uk, tham khảo thêm tại đa chỉ
http://www.iana.org/domains/root/db)haymtdạngtổchức(lúcđầudùng3kýtnhư
PHẦNI:SỬDỤNGINTERNET–CÁCTIỆNÍCHVÀCÔNGCỤ
15
16
Chương1:SửdụngInternet
com, org, gov, mil, edu, nhưng hiện nay th mở rộng nhiều hơn như info, travel,
thamkhảothêmtihttp://www.icann.org/en/registries/listing.html) ban đầu dành riêng cho
các hệ thống tham gia Internet tại nước Mỹ sau đó mở rộng khắp thế giới.
Vídụ:Tênmiền caocấpnhất(quốcgiahaydùng chung):
Tổ chức
Thươngmại
Giáodục
Tổchứcchínhquyền
Tổchứcquốctế
Quânđội
inguyêntrênmạng
Cáctổchức,nhóm,
Quốcgia
ViệtNam
HoaKỳ
Pháp
Đức
Úc
LiênminhChâuÂu
dụ: uef.edu.vn là mt trường đại học Việt Nam, tên là uef. Tên miền con
www.uef.edu.vnlà tên miền cung ứng dịch vụ web của trường uef. Tên miền con
mail.uef.edu.vn là tên miền cung ứng dịch vụ email của trường uef.
URL(UniformResource Locator)
URL, bộ định vị tài nguyên thng nhất, được dùng để tham chiếu tới tài nguyên trên Internet.
URL mang lại khả năng siêu liên kết cho các trang mạng. Các tài nguyên trên Internet được
tham chiếu tới bằng địa chỉ, và đa chỉ này chính là URL.
CấutrúcmộtURL:
-
URLschemethườnglàTêngiaothức(vídụ:http,https,ftp,news,mailto,).
-
Tênmiền.
-
Chỉđịnhthêmcổng(cóthểkhôngcần).
-
Đườngdẫntuyệtđốitrênmáyphụcvụcủatàinguyên.
-
Cácthôngtin truyềndẫn(có thểkhôngcần).
-
Chỉđịnhmụccon(cóthểkhôngcần).
dụ:
http://vnexpress.net/GL/Xa-hoi/2009/06/3BA108D4/
URL
Scheme
Tên miền
Đưngdn
Đóngtab hiệnhành
Đóngtrình duyệt
Trìnhduyệt web
Kháiniệm
Trình duyệt web là mt phần mm ng dụng cho phép người sử dụng xem và tương tác với
các văn bản, hình ảnh, đoạn phim, nhạc, trò chơi và các thông tin khác trong các trang webcủa
những địa chỉ web trên mạng toàn cầu Internet hoặc mạng nội bộ.
Văn bản hình ảnh trên mt trang web thchứa siêu liên kết tới các trang web khác của
cùng mt đa chỉ web hoặc địa chỉ web kc. Trình duyệt web cho phép người sử dụng truy
cập cácthôngtin trên các trangweb mt cách nhanh chóngvàdễ dàngthôngquacácsiêuliên kết.
Cáctrìnhduyệt web
Một số trình duyệt web thông dụng hiện nay: Internet Explorer, Mozilla Firefox, Opera,
Safari, Google Chrome, Avant Browser, K-Ninja, K-Meleon, Konqueror, Lynx, Flock,
Arachne, Epiphany, K-Meleon và AOL Explorer,
LướtwebcănbảnvớiInternetExplorer(IE)
Khởiđộngvàthoátkhỏi IE
KhởiđộngIE
-
Cách1:ChọnStartAllProgramsInternetExplorer.
-
Cách2:NhấpđúpchuộtlênbiểutượngIE trênDesktop.
-
Cách3:NhấpchuộtvàobiểutượngIEtrênthanhTaskbar.
Thoátkhỏi IE
-
Cách1:NhấpchuộtvàonútClose bêncphảiphíatrêncửasổ.
-
Cách2:ChọnmenuFileExit.
-
Cách3:NhấntổhợpphímAlt+F4.
Chúý:Nếutrìnhduyệtwebđangmở2tabtrởlên,xuấthiệnhộpthoạiInternet Explorer, nhấp nút
Close all tabs để đóng trình duyệt.
Hình1.1: Đóng tabhiệnhành hoặcthoát khỏi IE
PHẦNI:SỬDỤNGINTERNET–CÁCTIỆNÍCHVÀCÔNGCỤ
17
15
11
14
13
10
9
8
7
6
12
1
5
4
3
2
18
Chương1:SửdụngInternet
CửasốInternetExplorer8
InternetExplorer8làmttrìnhduyệtvớigiaodinđẹp,khảnăngbảomậtcaovàtínhtương
tchtốtvớicchuẩn web.
Hình1.2: Cácthànhphần trong cửasổ Internet Explorer
1. Thanhđịachỉ(Addressbar):dùngđểnhậpđịachỉcủatrangwebmuốntruycập.Thanh
địachỉcũnghiệnlênđịachỉcủatrangwebbạnđangtruycập.Bạnthểnhấpvàodanh
sáchxổxuốngvàchọnđịachỉtrangwebđãtừngtruycậpđểtruycập.
Hình1.3:AddressbarcủaInternet Explorer
2. Refresh:tảilại nidungtrangwebhiệnhành.
3. Stop:ngưngtitrangwebhiệnhành.
4. NútBack:trởvềtrangwebtruycậptrướcđó.
5. NútForward:trởvềtrangwebtrướckhibạnnhấpnútBack.
6. Thanhthựcđơn(Menubar):dùngđểtruycậpđếncácchứcnăngtrongInternet
Explorer.
7. Favorites: xem Favorites (danh sách các trang web yêu thích được lưu trữ), Feeds
(danh sách các chđề RSS mà bn đã đăng theo dõi tin) History(danh sách c
trang web đã từng được truy cập trong thời gian gần đây).
8. AddtoFavoritesBar:lưutrangwebhiệnhànhlênFavoritesBar.
9. Tab:mitrangwebđượchiểnthịtrongmttab.
10. NewTab: nhấp vào đâyđểmở mt tab mới.
Trangwebđƣợcmởtrêncửasổmới
TrangwebđƣợcmởtrênTabmới
Trangwebđƣợcmởtrêngiaodinhiệnhành
11. Thanh trạng thái (Status bar): dùng để hin thị tiến trình nạp trang web. Khi trang web
đang được nạp, nhìn vào thanh chỉ thị u xanh để biết được lượng thông tin đã nạp
được so với tổngsố thôngtin cần nạp. Khi trang web được nạp xong, thanh trạngthái sẽ
hiện chDone”. Thanh trạng tháing hiển thị URL của siêu liên kết khi rê chuột lên
siêu liên kết.
Hình1.4:StatusbarcủaInternetExplorer
12. Hộptìmkiếm(Searchbox):dùngđểtìmnhanhthôngtinbằngtrangwebtìmkiếm như: Ask,
Bing, Google,
13. Commandbar: cácnútcho phépthựchiệncácthaotácnhanh hơn.
14. Khungnidung:nơihiểnthịnidungtrang web.
15. Zoom: cho phép bạn phóng to nội dung trong
trang web. Thao tác phóng to hoặc thu nhỏ
th thực thi bằng cách nhấn giữ phím Ctrl
nhấn tiếp phím + để phóng to hoặc phím - đểthu
nhỏ. Nếu bạn s dụng con chuột có nút con
lăn,giữphím Ctrl sauđólănlênđểphóngtovà lăn
xuống để thu nhỏ. Phóng ln hoặc thu nhỏ ng
thể được thực hiện bằng cách chn tùy chọn
trong Zoom bar.
Cáccáchtruycậptrangweb
-
Cách1:Nhậpđịa chỉtrangwebvàothanhđịa chỉvànhấnphímEnter.
-
Cách2:Nhấpvàosiêuliênkếtđểliênkếtvớitrangweb khác.
Hình1.5:
Zoombox
của
Internet
Explorer
-
Cách3:Nhấpvào địachỉ trangweb trongdanh sách xổxuốngởthanh địa ch.
-
Cách4:Chọnmenu FileOpen vànhậpđịachỉ trangwebvàohộpthoạiOpen.
-
Cách5:NhấpvàođịachỉtrangwebđượclưutrongFavoritesCenter(Favorites, Feeds và
History).
+ Favorites:chứadanhsách đachỉtrangwebyêuthíchcủabạn.
+ Feeds:chứadanhsáchchủ đềRSS mà bạnđãđăngkýtheoi tin.
+ History:danhsáchđachỉtrangwebmàbạnđãtừngtruycậptrongthờigiangần
đây.
Duyệtwebbằng tab
Tính năng này cho phépmở nhiều trang trong cùng mt cửa s trình duyệt, như vậy bạncóth
chuyển qua chuyển li giữa các trang web bằng cách nhấp vào từng tab tương ứng.
Thayvìnhấptráichuộtvàosiêuliênkếtđểmởtrangmới,bạncóthểnhấpphảichuộtvàchn
Openin NewTabhoặcnhấngiữphímCtrl vànhấptráichuộtvàoliênkết.
PHẦNI:SỬDỤNGINTERNET–CÁCTIỆNÍCHVÀCÔNGCỤ
19
Chọnnơilƣutrangweb
20
Chương1:SửdụngInternet
Hình1.6:Mởtrangliênkết
Để đóng lại tab không cần duyệt nữa, nhấp vào nút X trong Hình 1.7 hoặc nhấp phải lên tab
cần đóng chọn Close. Thao tác nhấp phải chuột lên tab và chọn Close Other Tabs cho
phép bạn để lại tab hiện hành và đóng lại các tab khác.
Biểu tượng Quick Tabs , xuất hiện bên trái các tab (khi bạn mở nhiều hơn một tab),
giúp bạn nhấp vào để xem nhanh các trang web đang mở sẵn.
Lưutrangweb
Hình1.7:TabtrongInternetExplorer
Chức năng này cho phép ta lưu trang web về máy cục bộ, sau đó ta có thể xem nội dung của
các trang này mà không cần phải kết nối Internet.
Cáchthựchiện:
- Truycập đến trangweb cần lưu.
- ChọnmenuFileSaveAs…, xuấthiện hộpthoại Save Webpage.
Hình 1.8: Lưu trang web
Filename:nhậptên.
Saveastype: chọnđịnhdạngmuốnlưu.
Encoding:bảngmãtươngứngđểlưunộidung.
- NhấpnútSaveđểlưu,hoặcnútCancelđểkhônglưu.
Lưuđịachỉtrangwebyêuthích(Favorites)
Chứcnăngnàychophép lưuđachỉcáctrangweb yêutchhaycáctrangweb thườngxuyên truy cập
nhằm giúp bạn truy cập các trang web này nhanh hơn và cũng không cần thiết phải nhớ chính
c đa chỉ của nó. Ta có thể sắp xếp nhiều trang web yêu thích theo từng chủ đề.
Nút đóngtab
| 1/74

Preview text:

TINHỌCĐẠI CƯƠNG (LÝTHUYẾT) LƯUHÀNHNỘIBỘ LỜINÓIĐẦU 3 LỜI NÓI ĐẦU
Giáo trình Tin học đại cươngnàycungcấp những kiến thức cơ bản của Tin học cho sinh viên
năm thứ nhất khối ngành không chuyên Tin học như Kinh tế, Kỹ thuật, … Sau khi học xong
giáo trình này sinh viên có những kỹ năng cơ bản cần thiết để sử dụng máy tính học tập vàlàm
việcmột cách hiệu quả. Đi kèm vớigiáo trình nàylàgiáo trình thựchành hướngdẫn sinh viên cụ
thể những buổi học trên phòng máy tính.
Để giúp sinh viên làm quen môi trường mạnh và hiện đại, chúng tôi chọn môi trường trình
bày cho giáo trình này là hệ điều hành Microsoft Windows 7 và bộ phần mềm Microsoft Office 2013.
Giáo trình có bốn phần, mỗi phần được chia nhỏ thành nhiều chương giúp sinh viên dễ theo
dõi mục tiêu của từng chương.
I. Sử dụng Internet – Tiện ích và công cụ: trang bị những kiến thức và kỹ năng làm việc
trên môi trường Internet, đồng thời phần này cũng đề cập đến những tiện ích và công
cụcầnthiếtkhilàmviệctrênmôitrườnghệđiềuhànhMSWindows.Chúngtôikhông đi sâu
vào hệ điều hành mà chỉ trình bàynhữngkiến thức tối cần thiết khi sử dụngMS
Windows 7. Từ tuần đầu tiên sinh viên có thể sử dụng được môi trường Internet để
download bài, gởi mail cho giảng viên, tìm kiếm tài liệu cần thiết trên Internet. Phần này có 2 chương:
1) Chương1:SửdụngInternet.
2) Chương2:Cáctiệníchvàcôngcụthôngdụng.
II. Microsoft Word: trang bị những kiến thức và kỹ năng làm việc với phần mềm xử lý
văn bản MS Word. Chúng tôi không thể hiện toàn bộ chức năng của MS Word mà
chủ yếunhắmvàonhữngkiếnthứcvàkỹnăngcầnthiếttrongứngdụngthựctếcủa MS
Word cho người dùng. Phần này gồm có 4 chương:
1) Chương1:TổngquanMicrosoftWord2013.
2) Chương2:Địnhdạngvănbản.
3) Chương3:Thaotácvớicácđốitượng
4) Chương4:Mộtsốchứcnăngthôngdụngkhác.
III. Microsoft Excel: trang bị những kiến thức và kỹ năng làm việc với phần mềm bảng
tính MS Excel. Đây cũng là phần trọng tâm của chương trình, nó cung cấp cho sinh
viênkiến thứcvàkỹnăngcần thiết đểlàm việctốt trên nhữngbảngtính. Sinh viênsẽ biết
cách trình bày, định dạng để thể hiện đầy đủ và rõ ràng mục tiêu của bảng tính cùng
với kết quả chính xác thông qua các tính toán hiệu quả với các công cụ và các hàm có
sẵn của Excel. Phần này gồm có 5 chương:
1) Chương1:TổngquanMicrosoftExcel2013.
2) Chương2:Côngthứcvàhàm.
3) Chương3:ThaotácvớibảngtrongExcel. 4) Chương4:Biểuđồ. 5) Chương5:Inấn. 4 LỜINÓI ĐẦU
IV. Microsoft PowerPoint: trang bị những kiến thức và kỹ năng làm việc với phần mềm
trình chiếu MS PowerPoint. Phần này giúp sinh viên hiểu rõ những việc cần thiết khi
tạo các slide và các hiệu ứng trong bài trình chiếu để làm các bài seminar cũng như
để làm việc về sau. Phần này gồm có 5 chương:
1) Chương1:TổngquanMicrosoftPowerpoint2013.
2) Chương2:Thaotácvớicácđốitượng.
3) Chương3:Hiệuchỉnhbàithuyếttrình.
4) Chương4:Làmviệcvớihiệuứng.
5) Chương5:Làmviệcvớitrìnhchiếu. MỤCLỤC 5 MỤCLỤC MỤCLỤC
LỜINÓIĐẦU .................................................................................................................... 3
PhầnI:SửdụngInternet.Tiệníchvàcôngcụ ...................................................................... 13
Chương1:SửdụngInternet .................................................... Error!Bookmarknotdefined.
GiớithiệuInternet ................................................................................................... 14
Internetlàgì? ................................................................................................. 14
TiệníchtrênInternet ....................................................................................... 14
Lịchsửrađờicủa Internet-Mộtsốmốcđángchúý ............................................... 14
Mộtsốkháiniệm ..................................................................................................... 15
HTTP(HyperTextTransferProtocol) ............................................................. 15
HTTPS(HyperTextTransferProtocolSecure) ................................................. 15
FTP(FileTransferProtocol) ........................................................................... 15
Web -WWW ................................................................................................ 15
Webpage(Trangweb) .................................................................................... 15
Website ........................................................................................................ 15
Tênmiền(domainname) ................................................................................ 15
URL(Uniform ResourceLocator) .................................................................. 16
Trìnhduyệt web ..................................................................................................... 17
Kháiniệm ..................................................................................................... 17
Cáctrìnhduyệt web ....................................................................................... 17
LướtwebcănbảnvớiInternetExplorer(IE) ....................................................... 17
Thưđiệntử ............................................................................................................. 25
Thưđiệntửlàgì? ............................................................................................. 25
Phầnmềmthưđiệntử ...................................................................................... 26
Cấu trúcchungcủamột địachỉ email............................................................... 26
Cácthuật ngữthôngdụng ............................................................................... 26
ChươngtrìnhWindowsLiveMail.................................................................... 28
Tạomộttàikhoản mới .................................................................................... 29
CácthaotáctrênWindowsLiveMail ................................................................ 30
Tìmkiếm thôngtin ................................................................................................. 31
Searchenginelàgì? ........................................................................................ 31
Tìmkiếm ở đâu? ........................................................................................... 31
Cáchtìm kiếm thôngtin ................................................................................. 31
LàmquenvớiGoogle ..................................................................................... 34
Nhữngwebsitehữuích ................................................................................... 35
LưutrữtàiliệutrênInternet ....................................................................................... 37
Mộtsốwebsitehỗtrợlưutrữtàiliệu ................................................................... 37
Chương2:Cáctiệníchvàcôngcụthôngdụng ..................................................................... 38
Mộtsốkháiniệm ..................................................................................................... 38
Phầnmềm (Software) .................................................................................... 38
Hệthốngtậptin(File system) .......................................................................... 39
Mộtsốđốitượngdohệđiềuhànhquảnlý ............................................................ 39
QuảnlýdữliệubằngWindows Explorer.................................................................... 41
Giớithiệu ...................................................................................................... 41
Thaotácvớitậptin/thưmục ............................................................................. 42
Thaotácvới shortcut...................................................................................... 45 6
Thaotácvới đĩa ............................................................................................. MỤC 46 L ỤC
MộtsốtiệníchtrênWindows7 .................................................................................. 47
Tìmkiếm dữliệu (Search) .............................................................................. 47
CommandPrompt ......................................................................................... 48
HelpandSupport ........................................................................................... 48
Notepad ....................................................................................................... 48
Calculator .................................................................................................... 49
Paint ............................................................................................................ 49
Chụpảnh màn hình ....................................................................................... 49
WindowsMediaPlayer .................................................................................. 51
Bảovệdữliệu .......................................................................................................... 53
Giớithiệu ...................................................................................................... 53
Virus máy tính ............................................................................................. 53
Cáchbảovệdữliệucơ bản ............................................................................... 55
Phầnmềmdiệtvirus ....................................................................................... 56
Hỗtrợtiếng Việt ..................................................................................................... 57
Phôngchữ vàbảngmã .................................................................................... 57
CáckiểugõtiếngViệt ...................................................................................... 58
ChươngtrìnhUniKey ..................................................................................... 58
Luyệnđánhmáy ..................................................................................................... 62
Cáchđặt taytrên bàn phím ............................................................................. 62
Phầnmềm RapidTyping ................................................................................ 62
Néntậptin/thưmụcvàgiảinéntậptin .......................................................................... 63
Tạisaonéntậptin? .......................................................................................... 63
Cácphầnmềm néntập tin ............................................................................... 63
Phầnmềm7-Zip ............................................................................................ 64
Windowshỗtrợnénvàgiảinéntậptin? .............................................................. 67
Phầnmềmtăngtốc download ................................................................................... 68
Tạisao cần phầnmềm tăngtốcdownload ........................................................ 68
Phầnmềmtăngtốc download .......................................................................... 68
LàmquenvớiFlashGet3 ................................................................................. 69
Máyinảo ................................................................................................................ 70
Máyin ảolàgì? .............................................................................................. 70
PDF ............................................................................................................. 70
Phầnmềmmáyin ảodoPDF ............................................................................ 70
MộtsốphímtắtcủaWindows7 .............................................................................. 72
Cácphím tắt thôngdụng ................................................................................ 72
VớiWindowExplorer .................................................................................... 73
Shutdown ..................................................................................................... 73
PhầnII:SoạnthảovănbảnvớiMicrosoftWord ................................................................. 75
Chương3:TổngquanMicrosoftWord2013 ...................................................................... 76

GiớithiệuMicrosoftWord ....................................................................................... 76
Cácthành phầntrên cửa sổ Word ................................................................... 76
KhởiđộngvàthoátkhỏiWord .......................................................................... 78
Ẩn/hiệnthanhRibbon .................................................................................... 79
Hiểnthịthướcđo ............................................................................................ 79
Chếđộ hiểnthị văn bản .................................................................................. 80
Thaotáctrêntập tin ................................................................................................. 80
Tạomớitậptin................................................................................................ 80
Mởtậptin đãcósẵn ......................................................................................... 81 MỤCLỤC 7
Đóngtập tin .................................................................................................. 81
Lưutậptin ...................................................................................................... 81
Xemthôngtinchi tiếtcủatậptin văn bản .......................................................... 84
Nhậpvàhiệu chỉnhvănbản ...................................................................................... 84
Cáchdichuyển contrỏtrongtài liệu ................................................................. 84
Mộtsốlưuýkhinhậpvàhiệuchỉnhvănbản ......................................................... 85
ThaotácUndo vàRedo ................................................................................... 85
Thaotáctrênkhối văn bản ....................................................................................... 85
Chọnkhối ..................................................................................................... 85
Xóakhối ....................................................................................................... 86
Saochép(Copy), cắt(Cut) vàdán(Paste)khối .................................................. 86
Chương4:Địnhdạngvănbản ........................................................................................... 87
Định dạngphôngchữ .............................................................................................. 87
Địnhdạngnhanh ............................................................................................ 87
Sửdụnghộp thoạiFont ................................................................................... 87
Thiếtlậpphôngchữmặcđịnh ........................................................................... 89
Địnhdạngđoạn văn bản(Paragraph)........................................................................ 90
Địnhdạngnhanh ............................................................................................ 90
Sửdụnghộp thoạiParagraph .......................................................................... 90
ĐịnhdạngbằngđiểmdừngTab(Tab stops) ................................................................ 92
ĐặtđiểmdừngTabtrênthướcđo....................................................................... 92
Sửdụnghộp thoạiTabs................................................................................... 93
TạoDropCap(chữhoathụtcấp) ................................................................................ 94
Khungviền vàđổ bóng(Borders and Shading) ........................................................ 94
Tạođổbóng ................................................................................................... 94
Tạođườngviền .............................................................................................. 95
Sửdụnghộpthoại Bordersand Shading ........................................................... 95
Sửdụngkiểu định dạng(Style) ................................................................................ 97
Sửdụng Style ................................................................................................ 97
Tạomới một Style......................................................................................... 98
HiệuchỉnhStyle .......................................................................................... 100
Tạokýhiệu đầuđoạn ............................................................................................. 100
Bullets ....................................................................................................... 100
Numbering ................................................................................................. 101
MultilevelList ............................................................................................ 103
Tạomụclụcnội dung ............................................................................................ 104
Địnhdạngcột ....................................................................................................... 105
TạoHeadervàFooter ........................................................................................ 107
TạoHeader ................................................................................................. 108
Tạo Footer ................................................................................................. 108
Đánhsố trang .............................................................................................. 108
ChỉnhsửaHeadervàFooter ........................................................................... 109
Định dạngtrangvăn bản(Page Setup) ............................................................... 110
Canh lềcho trangvăn bản ............................................................................ 110
Địnhdạngkhổgiấy ....................................................................................... 111
Ngắttrangvàngắtphânđoạn............................................................................... 112
Ngắttrang(PageBreak) ................................................................................ 112
Ngắtphânđoạn (Section Break) ................................................................... 112
Chương5:Thaotácvớicácđốitượng ............................................................................... 114
Chèntậptin hình ảnh (Picture) .............................................................................. 114 8 MỤCLỤC
ChènOnline Pictures ........................................................................................... 117
Chụpảnhmàn hình ............................................................................................... 118
TạoTextBox(Hộpvănbản) .................................................................................... 119
TạoShape(Đốitượngvẽ) ....................................................................................... 120
TạoWordArt(Chữnghệthuật) ............................................................................... 121
ChènSymbol (Kýtựđặc biệt) ................................................................................ 122
Tạobiểuthứctoánhọc ............................................................................................ 123
Tạo SmartArt ...................................................................................................... 124
TạoChart(Biểuđồ) ........................................................................................... 127
Chương6:Mộtsốchứcnăngthôngdụngkhác .................................................................. 132
ThaotácvớiTable (Bảng) ................................................................... 132
Tạobảng ............................................................................................ 132
Cácthao táctrên bảng ......................................................................... 133
Hiệuchỉnhcấutrúcbảng....................................................................... 134
Địnhdạngbảng ................................................................................... 137
Làmviệcvớidữliệu trongbảng............................................................. 138
MailMerge(trộntài liệu)vàtạobìa thư .................................................. 141
Mail Merge ....................................................................................... 141
Tạobìathư.......................................................................................... 144
Làmviệcvớichú thích ......................................................................... 145
Tạochúthích ...................................................................................... 145
Tùychỉnhchú thích ............................................................................ 146
Xóachú thích ..................................................................................... 147
Dichuyểnchúthích ............................................................................. 147
Soạnthảovănbảnvớikíchthướclớn(MasterDocument) ......................... 147
TạoMaster Document ........................................................................ 148
Làmviệcvớitàiliệuchính ..................................................................... 149
TạoWatermark (hoavăn mờbảovệvănbản) ......................................... 151
Tìm kiếm và thay thế......................................................................... 152
Tìm kiếm .......................................................................................... 152
Thay thế ............................................................................................ 154
Dichuyểnnhanh ................................................................................. 155
Bảovệtài liệu ..................................................................................... 155
Tính năngđếm từ ............................................................................... 155
Saochépđịnhdạng .............................................................................. 156
SửdụngkhungNavigation ................................................................................. 156
Invănbản ......................................................................................................... 157
Cácphím tắtthôngdụng .................................................................................... 158
PhầnIII:XửlýbảngtínhvớiMicrosoftExcel ................................................................... 162
Chương1:TổngquanMicrosoftExcel2013 .................................................................... 164

Thànhphần giaodiệnMicrosoftExcel2013 .......................................... 164
MenuFile .......................................................................................... 164
Thanhtruycập nhanh chứcnăng(Quick AccessToolbar) ...................... 164
Thanhcôngcụ(Ribbon)....................................................................... 164
Thanhcôngthức (FormulaBar) ........................................................... 166
Vùngbảngtính(Worksheet Area) ........................................................ 166
Thanhtrạngthái(StatusBar) ................................................................ 167
Mộtsốkháiniệmcơbản ........................................................................ 167
Workbook ......................................................................................... 167
Worksheet ......................................................................................... 167 MỤCLỤC 9
Thaotáccơbản...................................................................................................... 168
KhởiđộngvàthoátMicrosoftExcel2013 ........................................................ 168
Thaotácvới workbook ................................................................................ 168
Thaotácvới sheet ........................................................................................ 170
Thaotácvớiô và vùng .................................................................................. 171
Thaotácvới hàng/cột ................................................................................... 176
Định dạnghiển thị ............................................................................................... 177
Thiếtlập phôngchữvàkích cỡphôngchữmặcđịnh cho Excel ......................... 177
Địnhdạngô ................................................................................................. 178
SaochépnhanhđịnhdạngbằngFormatPainter ................................................ 188
Thaotácnângcao .................................................................................................. 189
Chèncácđốitượngphổbiếnvàosheet ............................................................. 189
Bảo vệbảngtính .......................................................................................... 190
Cốđịnhhàng&cột(Freeze Panes) ................................................................. 194
Chiamànhìnhworksheet(Split) .................................................................... 195
Tìmkiếm và thaythếnộidung(Find and Replace) ......................................... 195
Dichuyểnnhanhđếnmộtvịtrítrongworkbook(Goto) ...................................... 196
Thayđổikhungnhìnworksheet ..................................................................... 197
Thayđổi workbooktheme ............................................................................ 198
Cấuhìnhlưuworkbooktựđộng ...................................................................... 198
Cấu hình tựđộngđịnhdạngvàsửalỗi(AutoCorrect) ........................................ 199
Chương2:Côngthứcvàhàm........................................................................................... 200
Côngthức(Formula) ............................................................................................. 200
Nhậpvàsao chépcông thức .......................................................................... 200
Thamchiếu(reference) ................................................................................ 201
SửdụngTên (Definename) .......................................................................... 203
Toántửvàbiểu thức ..................................................................................... 205
Thaotácvới côngthức .................................................................................. 207
Hàm(Function) .................................................................................................... 210
Giớithiệu .................................................................................................... 210
Hàmxử lýchuỗi .......................................................................................... 213
Hàmngàygiờ .............................................................................................. 218
Hàmlogic(Hàmluậnlý)................................................................................ 221
Hàmtoán&lượnggiác .................................................................................. 223
Hàmtìm kiếm&tham chiếu ......................................................................... 230
Hàmcơ sởdữliệu ......................................................................................... 236
Hàmthốngkê .............................................................................................. 237
Hàmtàichính .............................................................................................. 240
Hàmthôngtin .............................................................................................. 242
Mộtsố vấn đềkhácvềhàm và công thức ................................................................ 243
Thêmnhanh một hàm bằngchứcnăngAuto Functions .................................. 243
Sửdụngcôngthứcmảng (arrayformula) ........................................................ 243
Kiểmsoát lỗi trongtính toán ................................................................................. 244
CácthôngbáolỗithườnggặpcủaExcel ........................................................... 244
Kiểm soát cáclỗi kháctrongcôngthức .......................................................... 247
Bậttính năngtựđộngkiểm soát lỗi Error Checking ....................................... 249
Sửdụnghàm kiểmsoátlỗi ............................................................................. 250
Chương3:ThaotácvớibảngtrongExcel ......................................................................... 252
Chuyểnvùngthành bảng ....................................................................................... 252
Thaotáccơ bản với bảng ...................................................................................... 253 10 MỤCLỤC
Sắpxếp(Sort) ....................................................................................................... 254
Sắpxếp theo mộttiêu chí .................................................................... 254
Sắpxếptheo nhiềutiêuchí ................................................................... 254
Tínhtổngcon (SubTotal) ...................................................................................... 255
Lọcdữliệu ............................................................................................................ 257
AutoFilter(Lọctự động) ..................................................................... 257
Advanced Filter(Lọcnâng cao) .......................................................... 258
Truyvấn dữliệu với cáchàm cơ sở dữliệu ............................................................. 260
PhântíchdữliệuvớiPivotTablevàPivotChart .......................................................... 261
GiớithiệuPivotTable .......................................................................... 261
Tạo PivotTable .................................................................................. 261
Cấuhình PivotTable........................................................................... 264
Tạo PivortChart................................................................................. 265
Xâydựngcác môhìnhkinhdoanh ........................................................................... 265
DataTable ......................................................................................... 266
GoalSeek .......................................................................................... 268
Scenario ............................................................................................ 270
Kiểmtranhậpliệu(Data Validation) ....................................................................... 275
Địnhdạngcóđiều kiện(Conditional Formatting) ................................................ 276
Tổnghợp dữliệutừnhiều sheet (Consolidate) .................................................... 279
Tổnghợp dữliệu theovịtrí ............................................................................ 279
Tổnghợp dữliệu theo nhãn .......................................................................... 281
Chương4:Biểuđồ .......................................................................................................... 284
Giớithiệubiểuđồ (Chart) .................................................................... 284
Biểuđồvàcácloạibiểuđồ ..................................................................... 284
Thuậtngữ .......................................................................................... 285
Thêmmới1biểu đồ ............................................................................. 286
Thaotácvớibiểuđồ ............................................................................. 287
Thêmcácnhãnvàtên ........................................................................... 287
Đổilayout .......................................................................................... 287
Đổiloạibiểuđồ(chart type) ................................................................. 288
Đổistylecủabiểu đồ ........................................................................... 288
Thayđổivùngdữ liệu của biểuđồ ........................................................ 288
Định dạnghiển thị.............................................................................. 288
Dichuyển, thayđổi kíchcỡ biểu đồ ..................................................... 289
Xóabiểu đồ ....................................................................................... 290
Mộtsốví dụbiểu diễndữliệubằngbiểuđồ .............................................. 290
Chương5:In ấn ............................................................................................................. 297
Cấuhìnhtrangin(Page Setup) .............................................................. 297
Cấu hình chungtrangin(thẻ Page) ...................................................... 298
Thiếtlập canhlề cho trangin(thẻMargins) ........................................... 299
Thêmheadervàfootervào trangin (thẻHeader/Footer) .......................... 300
Địnhvùngin trênsheet (thẻ Sheet) ...................................................... 302
Xemtrướckhiin(PrintPreview) ........................................................... 303
Ngắttrang(Breaks) ............................................................................. 303
Thựchiệnin(Print) .............................................................................. 304
PhầnIV:TrìnhdiễnvớiMicrosoft PowerPoint ............................................................... 306
Chương1:TổngquanMicrosoftPowerPoint2013 .......................................................... 307

GiớithiệuMicrosoftPowerPoint .......................................................... 307
KhởiđộngvàthoátkhỏiPowerPoint ...................................................... 307 MỤCLỤC 11
Cácthành phầntrên cửa sổ PowerPoint ........................................................ 308
Cácchếđộhiểnthịcửasổchươngtrình ............................................................. 311
Tạobàithuyếttrình ................................................................................................ 312
Đóngbàithuyết trình ............................................................................................ 313
Mởbàithuyếttrìnhđã có sẵn .................................................................................. 313
Lưubàithuyếttrình ............................................................................................... 313
Lưubàithuyếttrìnhmới ................................................................................ 313
Lưucácthayđổitrênbàithuyếttrình ................................................................ 313
Lưubàithuyếttrìnhvớicácđịnhdạngkhácnhau ............................................... 314
Chuyển sangđịnh dạng video...................................................................... 316
Chuyển sangđịnh dạng PDF/XPS ............................................................... 317
Tùychọnlưutrữ ........................................................................................... 319
Bảovệbàithuyết trình ........................................................................................... 320
Thaotácvới slide.................................................................................................. 320
Chènslide mới ............................................................................................ 320
Xóaslide ..................................................................................................... 321
Thayđổilayoutcho slide .............................................................................. 321
Phụchồislidevềthiếtlập mặcđịnhlayout ....................................................... 321
Saochép slide ............................................................................................. 321
Thayđổi vị trí cácslide ................................................................................ 322
Section ....................................................................................................... 322
Chương2:Thaotácvớicácđốitượng ............................................................................... 324
Cácthaotácchung ................................................................................................. 324
Chọn đối tượng .......................................................................................... 324
Điềuchỉnhkíchthướcđốitượng ..................................................................... 324
Saochépđốitượng ....................................................................................... 324
Dichuyểnđối tượng..................................................................................... 324
Xóađối tượng ............................................................................................. 325
Saochépđịnhdạng ....................................................................................... 325
Sắpxếp thứtựcácđốitượng ........................................................................... 325
Canh lềđối tượng ....................................................................................... 326
Tạovàrãnhóm cácđối tượng ........................................................................ 326
Xoayđốitượng ............................................................................................ 326
TạoTextBox(Hộpvănbản).................................................................................... 327
TạoWordArt(Chữnghệthuật) ............................................................................... 327
Chèntậptin hình ảnh (Picture) .............................................................................. 327
ChènhìnhảnhtừOnline Pictures ............................................................................ 328
Chụpảnh màn hình .............................................................................................. 328
Chènâmthanh ...................................................................................................... 328
Chènvideo .......................................................................................................... 330
Chèntập tin video ....................................................................................... 330
Chènvideotrựctuyến ................................................................................... 330
Thaotácvớicácđốitượngkhác................................................................................ 331
Chương3:Hiệuchỉnhbàithuyếttrình ............................................................................. 332
Nhậpvàđịnhdạngvăn bản ..................................................................................... 332
Nhậpvănbản ............................................................................................... 332
Địnhdạngvăn bản ....................................................................................... 332
Chọntheme(mẫuđịnh dạng)chobàithuyết trình ..................................................... 333
Chọnmàunềnchobàithuyết trình........................................................................... 333
LàmviệcvớiSlide Master ..................................................................................... 338 12 MỤCLỤC
ĐịnhdạngcácđốitượngởSlideMaster ........................................................... 339
Thêmvà xóaplaceholder ............................................................................. 340
Chènvàđổitên slide layout .......................................................................... 340
Tạoslidemaster ........................................................................................... 340
Xóaslidelayout và slidemaster .................................................................... 340
Chọnthemevàmàunềncho slide master ........................................................ 340
Đóngchếđộ hiểnthị Slide Master................................................................. 341
TạoHeader&Footerchoslide................................................................................. 341
Thêmghichú choslide .......................................................................................... 342
Chương4:Làmviệcvớihiệuứng ..................................................................................... 344
Hiệuứngchuyểnđộng(Animation) ...................................................... 344
Cáckiểu hiệu ứngchuyển động........................................................... 344
Tạohiệuứngchuyển động ................................................................... 344
Chọnhiệuứngchuyểnđộng .................................................................. 345
Xóabỏ hiệu ứngchuyểnđộng .............................................................. 345
Điềuchỉnh cáchiệuứngchuyểnđộngđãthiết lập .................................... 345
Saochép hiệu ứng(Animation Painter) ............................................... 348
Hiệuứngchuyểnslide (Transition) ...................................................... 348
Ápdụnghiệuứngchuyển slide ............................................................. 348
Thiếtlậpthời gianchohiệu ứngchuyển slide ........................................ 348
Xóabỏ hiệu ứngchuyểnslide .............................................................. 349
Tựđộnghóabài thuyết trình ................................................................ 349
Thiếtlậpliênkết .................................................................................. 349
Thiếtlậpsiêuliênkết (Hyperlink) ......................................................... 349
Thiếtlậphànhđộng(Action)chođốitượng ............................................. 352
Tạonúthànhđộng(ActionButton) ........................................................ 354
Chương5:Làmviệcvớitrìnhchiếu .................................................................................. 355
Thiếtkếmộtcuộctrình chiếu ................................................................ 355
Ẩn/hiệncác slide................................................................................ 355
Thiếtkếmộtphươngántrìnhchiếuriêng ................................................. 355
Thiếtlậptrình chiếu ............................................................................ 357
Inbàithuyết trình................................................................................ 358
Thựchiệnmột buổitrình chiếu ............................................................ 360
Chạytrìnhchiếu .................................................................................. 360
Cácthao táctronglúc trìnhchiếu .......................................................... 361
Cácgợiýkhithiếtkếmộtbàithuyết trình ................................................ 363
PHẦNI:SỬDỤNGINTERNET–CÁCTIỆNÍCHVÀCÔNGCỤ 13 PhầnI: Sửdụng Internet. Tiệníchvàcôngcụ 14
Chương1:SửdụngInternet Chương1: Sửdụng Internet GiớithiệuInternet Internetlàgì?
Internet là một hệ thống thông tin toàn cầu gồm rất nhiều mạng máy tính được liên kết với
nhau. Hệ thống này truyền thông tin theo kiểu nối chuyển gói dữ liệu dựa trên bộ giao thức
liênmạngđãđượcchuẩnhóa(TCP/IP–TransmissionControlProtocol/InternetProtocol).Hệ
thốngnàybao gồm hàng ngàn mạng máytính của các doanh nghiệp, các viện nghiên cứu, các
trường đại học,người dùng cá nhân và các cơ quan nhà nước trên toàn cầu, … TiệníchtrênInternet
Mạng Internet manglại rất nhiều tiện ích hữu dụng cho người sử dụng, một trong các tiện ích
phổ thông của Internet là hệ thống thư điện tử (email), trò chuyện trực tuyến (chat), nhật ký
điện tử (blog), máytruy tìm dữ liệu (search engine), thương mại điện tử (e-commerce) và các
dịchvụ vềytếgiáodụcnhưlàchữabệnh từ xahoặctổ chứccáclớp họcảo, chiasẻthôngtin, …
LịchsửrađờicủaInternet-Mộtsốmốcđángchúý
Năm 1969, mạng ARPAnet của bộ Quốc phòng Mỹ được thành lập (ARPA là viết tắt của từ
Advanced Research Projects Agency - Cơ quan các dự án nghiên cứu cao cấp, net là mạng) với mục tiêu là: -
Là một mạng máytính có khả năng chịu đựng các sự cố (ví dụ một số nút mạngbị tấn
công và phá hủy nhưng mạng vẫn tiếp tục hoạt động). -
Mạngchophépmộtmáytínhbấtkỳtrênmạngliênlạcvớimọimáytínhkhác.
Năm 1982, bộ giao thức TCP/IP được thành lập (TCP/IP = Transmission Control Protocol/
Internet Protocol). Đây là giao thức giúp cho các máy có thể dễ dàng truyền thông với nhauvà
cũng chính là giao thức chuẩn trên Internet cho đến ngày nay.
Năm 1983, ARPAnet sử dụng bộ giao thức TCP/IP và sau đó, Tổ chức Khoa học Quốc giacủa
Mỹ (National Science Foundation - NSF) tài trợ cho việc xây dựng NSFnet thay thế cho ARPAnet.
Năm 1986, NSFnet liên kết 60 đại học Mỹ và 3 đại học châu Âu. Điểm quan trọng củaNSFnet
là nó cho phép mọi người cùng sử dụng.
Năm 1991, tại trung tâm nghiên cứu nguyên tử Châu Âu CERN, Tim Berners Lee triển khai
thành côngdịch vụ World Wide Web (WWW).Chính nhờ dịch vụ nàymà người sử dụngtìm
thấy ở mạng máy tính toàn cầu có nhiều điều hấp dẫn.
Năm 1993, NSF lập InterNIC cung cấp nhiều dịch vụ mới, khái niệm Internet, mạngthôngtin
toàn cầu được hình thành.
Ngày nay, Internet thực sự là mạng máy tính của toàn cầu với việc cho phép mỗi người đều
tìm thấy ở đó dịch vụ mà mình cần đến.
Tháng12năm1997,ViệtNamchínhthứcthamgiakếtnốivàomạnglướitoàncầuInternet.
PHẦNI:SỬDỤNGINTERNET–CÁCTIỆNÍCHVÀCÔNGCỤ 15 Mộtsốkhái niệm
HTTP(HyperTextTransfer Protocol)
HTTP là giao thức truyền tập tin siêu văn bản. Trình duyệt web sử dụng giao thức nàyđể truy
xuất và tải về các trang thông tin, các hình ảnh, … từ máy chủ. Vì vậy, bạn có thể thấy ở tiêu
đề địa chỉ trang thông tin hầu như đều mở đầu bằng http.
HTTPS(HyperTextTransferProtocolSecure)
HTTPS là sự kết hợp giữa HTTP và giao thức mã hóa bảo mật SSL/TLS. Ý tưởng chính của
HTTPS là tạo sự bảo mật dữ liệu trên mạng chưa được bảo mật. Dữ liệu được mã hóa và sự
giao tiếp thông qua chứng thực bảo mật của nơi cung cấp thông tin.
FTP(FileTransferProtocol)
FTP làmột hệthống chính yếu để chuyển tải tập tin giữa cácmáyvi tính vào Internet. Tập tin
được chuyển tải thường có kích thước lớn. FTP hầu hết được sử dụng cho việc chuyển tải
những dữ liệu mang tính cá nhân. Web-WWW
World Wide Web là khái niệm mà người dùng Internet quan tâm nhiều nhất hiện nay. Người
ta viết tắt là WWW hay gọi ngắn gọn là Web. Web là một công cụ, hay đúng hơn là dịch vụ
của Internet cho người dùng truy cập thông tin và hiện nay người dùng có thể trao đổi thông tin.
Web chứa thông tin bao gồm văn bản, hình ảnh, âm thanh và thậm chí cả video được kết hợp
với nhau(multimediadata).Webchophépbạncó thể“chui”vàomọingõ ngáchtrên Internet. Nhờ
có web, nên dù khôngphải là một chuyên gia, bạn vẫn có thể dễ dàng khai thácthôngtin trên Internet. Webpage(Trangweb)
Webpage, trang web, là một tập tin được mã hóa bằng những định dạng chuẩn như HTML
XHTML, … để chứa thông tin về văn bản, đồ họa, âm thanh, phim ảnh, … Webpage được
truy cập thông qua một trình duyệt web. Website
Websitelàmột tậphợp cáctrangwebcó tổchứcvàgắn liềnvới mộttên miềntrênInternet.
Websitelànơigiới thiệunhữngthôngtin, hình ảnh vềdoanh nghiệp vàsản phẩm, dịch vụ của
doanh nghiệp (hay giới thiệu bất cứ thông tin gì) để khách hàng có thể truy cập ở bất kỳ nơi
đâu, bất cứ lúc nào. Khi bạn xem thông tin trên một trang web thì các thông tin trong trang
web đó có thể đến từ Mỹ, từ Việt Nam hay bất cứ nơi nào khác trên thế giới.
Tênmiền(domain name)
Tên miền là một hình thức dễ nhớ để nhận biết máy chủ cung ứng dịch vụ trong mạng
Internet.InternetnhậnbiếtmỗimáytínhđanghoạtđộngtrongmạngquamộtđịachỉIP bằng con số rất
khó nhớ cho con người nên tên miền là một hình thức giúp người dùng dễnhớ nguồn tài
nguyên trên Internet. Tên miền được tạo ra bằng các nhãn ngăn cách bởi dấu
chấm(đọctheotiếngAnhlà"dot"),vídụwww.uef.edu.vn.Cácnhãntrong tênmiềnđược tổ chức
phân cấp giảm dần theo chiều từ phải qua trái. Nhãn tận cùng bên phải là tên
miềncaocấpnhất.Tênmiềncaocấpnhấtnàycóthểlàđạidiệnchomộtquốcgia(2ký tựnhư vn, au, us, fr, sg, cn, de, fi, uk, … tham khảo thêm tại địa chỉ
http://www.iana.org/domains/root/db)haymộtdạngtổchức(lúcđầudùng3kýtựnhư 16
Chương1:SửdụngInternet
com, org, gov, mil, edu, … nhưng hiện nay có thể mở rộng nhiều hơn như info, travel, …
thamkhảothêmtạihttp://www.icann.org/en/registries/listing.html) ban đầu dành riêng cho
các hệ thống tham gia Internet tại nước Mỹ sau đó mở rộng khắp thế giới.
Vídụ:Tênmiền caocấpnhất(quốcgiahaydùng chung): Tênmiềndùng chung Tổ chức com(Commercial) Thươngmại edu(Educational) Giáodục gov(Governmental) Tổchứcchínhquyền int (International) Tổchứcquốctế mil (Military) Quânđội net(Networking) Tàinguyêntrênmạng org(Organizational) Cáctổchức,nhóm,…
Tênmiềncấpquốcgia Quốcgia vn ViệtNam us HoaKỳ fr Pháp de Đức au Úc eu LiênminhChâuÂu
Ví dụ: uef.edu.vn là một trường đại học ở Việt Nam, tên là uef. Tên miền con
www.uef.edu.vnlà tên miền cung ứng dịch vụ web của trường uef. Tên miền con
mail.uef.edu.vn là tên miền cung ứng dịch vụ email của trường uef.
URL(UniformResource Locator)
URL, bộ định vị tài nguyên thống nhất, được dùng để tham chiếu tới tài nguyên trên Internet.
URL mang lại khả năng siêu liên kết cho các trang mạng. Các tài nguyên trên Internet được
tham chiếu tới bằng địa chỉ, và địa chỉ này chính là URL. CấutrúcmộtURL: -
URLschemethườnglàTêngiaothức(vídụ:http,https,ftp,news,mailto,…). - Tênmiền. -
Chỉđịnhthêmcổng(cóthểkhôngcần). -
Đườngdẫntuyệtđốitrênmáyphụcvụcủatàinguyên. -
Cácthôngtin truyềndẫn(có thểkhôngcần). -
Chỉđịnhmụccon(cóthểkhôngcần). Ví dụ:
http://vnexpress.net/GL/Xa-hoi/2009/06/3BA108D4/ URL Đườngdẫn Tên miền Scheme
PHẦNI:SỬDỤNGINTERNET–CÁCTIỆNÍCHVÀCÔNGCỤ 17 Trìnhduyệt web Kháiniệm
Trình duyệt web là một phần mềm ứng dụng cho phép người sử dụng xem và tương tác với
các văn bản, hình ảnh, đoạn phim, nhạc, trò chơi và các thông tin khác trong các trang webcủa
những địa chỉ web trên mạng toàn cầu Internet hoặc mạng nội bộ.
Văn bản và hình ảnh trên một trang web có thể chứa siêu liên kết tới các trang web khác của
cùng một địa chỉ web hoặc địa chỉ web khác. Trình duyệt web cho phép người sử dụng truy
cập cácthôngtin trên các trangweb một cách nhanh chóngvàdễ dàngthôngquacácsiêuliên kết. Cáctrìnhduyệt web
Một số trình duyệt web thông dụng hiện nay: Internet Explorer, Mozilla Firefox, Opera,
Safari, Google Chrome, Avant Browser, K-Ninja, K-Meleon, Konqueror, Lynx, Flock,
Arachne, Epiphany, K-Meleon và AOL Explorer, …
LướtwebcănbảnvớiInternetExplorer(IE)
Khởiđộngvàthoátkhỏi IE KhởiđộngIE -
Cách1:ChọnStartAllProgramsInternetExplorer. -
Cách2:NhấpđúpchuộtlênbiểutượngIE trênDesktop. -
Cách3:NhấpchuộtvàobiểutượngIEtrênthanhTaskbar. Thoátkhỏi IE -
Cách1:NhấpchuộtvàonútClose
bên gócphảiphíatrêncửasổ. -
Cách2:ChọnmenuFileExit. -
Cách3:NhấntổhợpphímAlt+F4.
Chúý:Nếutrìnhduyệtwebđangmở2tabtrởlên,xuấthiệnhộpthoạiInternet Explorer, nhấp nút
Close all tabs để đóng trình duyệt. Đóngtrình duyệt Đóngtab hiệnhành
Hình1.1: Đóng tabhiệnhành hoặcthoát khỏi IE 18
Chương1:SửdụngInternet
CửasốInternetExplorer8
InternetExplorer8làmộttrìnhduyệtvớigiaodiệnđẹp,khảnăngbảomậtcaovàtínhtương
thíchtốtvớicácchuẩn web. 2 3 4 5 1 12 6 7 8 9 10 13 14 11 15
Hình1.2: Cácthànhphần trong cửasổ Internet Explorer
1. Thanhđịachỉ(Addressbar):dùngđểnhậpđịachỉcủatrangwebmuốntruycập.Thanh
địachỉcũnghiệnlênđịachỉcủatrangwebbạnđangtruycập.Bạncóthểnhấpvàodanh
sáchxổxuốngvàchọnđịachỉtrangwebđãtừngtruycậpđểtruycập.
Hình1.3:AddressbarcủaInternet Explorer
2. Refresh:tảilại nộidungtrangwebhiệnhành.
3. Stop:ngưngtảitrangwebhiệnhành.
4. NútBack:trởvềtrangwebtruycậptrướcđó.
5. NútForward:trởvềtrangwebtrướckhibạnnhấpnútBack.
6. Thanhthựcđơn(Menubar):dùngđểtruycậpđếncácchứcnăngtrongInternet Explorer.
7. Favorites: xem Favorites (danh sách các trang web yêu thích được lưu trữ), Feeds
(danh sách các chủ đề RSS mà bạn đã đăng ký theo dõi tin) và History(danh sách các
trang web đã từng được truy cập trong thời gian gần đây).
8. AddtoFavoritesBar:lưutrangwebhiệnhànhlênFavoritesBar.
9. Tab:mỗitrangwebđượchiểnthịtrongmộttab.
10. NewTab: nhấp vào đâyđểmở một tab mới.
PHẦNI:SỬDỤNGINTERNET–CÁCTIỆNÍCHVÀCÔNGCỤ 19
11. Thanh trạng thái (Status bar): dùng để hiển thị tiến trình nạp trang web. Khi trang web
đang được nạp, nhìn vào thanh chỉ thị màu xanh để biết được lượng thông tin đã nạp
được so với tổngsố thôngtin cần nạp. Khi trang web được nạp xong, thanh trạngthái sẽ
hiện chữ “Done”. Thanh trạng thái cũng hiển thị URL của siêu liên kết khi rê chuột lên siêu liên kết.
Hình1.4:StatusbarcủaInternetExplorer
12. Hộptìmkiếm(Searchbox):dùngđểtìmnhanhthôngtinbằngtrangwebtìmkiếm như: Ask, Bing, Google, …
13. Commandbar: cácnútcho phépthựchiệncácthaotácnhanh hơn.
14. Khungnộidung:nơihiểnthịnộidungtrang web.
15. Zoom: cho phép bạn phóng to nội dung trong
trang web. Thao tác phóng to hoặc thu nhỏ có Hình1.5:
thể thực thi bằng cách nhấn giữ phím Ctrl Zoombox
nhấn tiếp phím + để phóng to hoặc phím - đểthu của
nhỏ. Nếu bạn sử dụng con chuột có nút con Internet
lăn,giữphím Ctrl sauđólănlênđểphóngtovà lăn Explorer
xuống để thu nhỏ. Phóng lớn hoặc thu nhỏ cũng
có thể được thực hiện bằng cách chọn tùy chọn trong Zoom bar.
Cáccáchtruycậptrangweb -
Cách1:Nhậpđịa chỉtrangwebvàothanhđịa chỉvànhấnphímEnter. -
Cách2:Nhấpvàosiêuliênkếtđểliênkếtvớitrangweb khác. -
Cách3:Nhấpvào địachỉ trangweb trongdanh sách xổxuốngởthanh địa chỉ. -
Cách4:Chọnmenu FileOpen vànhậpđịachỉ trangwebvàohộpthoạiOpen. -
Cách5:NhấpvàođịachỉtrangwebđượclưutrongFavoritesCenter(Favorites, Feeds và History).
+ Favorites:chứadanhsách địachỉtrangwebyêuthíchcủabạn.
+ Feeds:chứadanhsáchchủ đềRSS mà bạnđãđăngkýtheo dõi tin.
+ History:danhsáchđịachỉtrangwebmàbạnđãtừngtruycậptrongthờigiangần đây. Duyệtwebbằng tab
Tính năng này cho phépmở nhiều trang trong cùng một cửa sổ trình duyệt, như vậy bạncóthể
chuyển qua chuyển lại giữa các trang web bằng cách nhấp vào từng tab tương ứng.
Thayvìnhấptráichuộtvàosiêuliênkếtđểmởtrangmới,bạncóthểnhấpphảichuộtvàchọn
Openin NewTabhoặcnhấngiữphímCtrl vànhấptráichuộtvàoliênkết.
Trangwebđƣợcmởtrêngiaodiệnhiệnhành
TrangwebđƣợcmởtrênTabmới
Trangwebđƣợcmởtrêncửasổmới 20
Chương1:SửdụngInternet
Hình1.6:Mởtrangliênkết
Để đóng lại tab không cần duyệt nữa, nhấp vào nút X trong Hình 1.7 hoặc nhấp phải lên tab
cần đóng và chọn Close. Thao tác nhấp phải chuột lên tab và chọn Close Other Tabs cho
phép bạn để lại tab hiện hành và đóng lại các tab khác.
Biểu tượng Quick Tabs
, xuất hiện bên trái các tab (khi bạn mở nhiều hơn một tab),
giúp bạn nhấp vào để xem nhanh các trang web đang mở sẵn. Nút đóngtab
Hình1.7:TabtrongInternetExplorer Lưutrangweb
Chức năng này cho phép ta lưu trang web về máy cục bộ, sau đó ta có thể xem nội dung của
các trang này mà không cần phải kết nối Internet. Cáchthựchiện:
- Truycập đến trangweb cần lưu.
- ChọnmenuFileSaveAs…, xuấthiện hộpthoại Save Webpage. Chọnnơilƣutrangweb
Hình 1.8: Lưu trang web Filename:nhậptên.
Saveastype: chọnđịnhdạngmuốnlưu.
Encoding:bảngmãtươngứngđểlưunộidung.
- NhấpnútSaveđểlưu,hoặcnútCancelđểkhônglưu.
Lưuđịachỉtrangwebyêuthích(Favorites)
Chứcnăngnàychophép lưuđịachỉcáctrangweb yêuthíchhaycáctrangweb thườngxuyên truy cập
nhằm giúp bạn truy cập các trang web này nhanh hơn và cũng không cần thiết phải nhớ chính
xác địa chỉ của nó. Ta có thể sắp xếp nhiều trang web yêu thích theo từng chủ đề.