Giới thiệu chung về hệ thống vận tải đường bộ Trung Quốc - Tài liệu tham khảo | Đại học Hoa Sen

1. Giới thiệu chung về hệ thống vận tải đường bộ Trung Quốc: 1.1 Khái niệm:
Vận tải đường bộ là vận chuyển hàng hóa và con người từ nơi này đến nơi khác trên
đường bộ. Đường bộ là tuyến đường giữa hai điểm đến, đã được trải nhựa hoặc đã được
xây dựng để cho phép vận chuyển bằng ô tô có động cơ và không có động cơ. Vận tải
đường bộ có rất nhiều ưu điểm so với các phương tiện giao thông khác. Đầu tư cho vận
tải đường bộ là rất ít so với các phương thức vận tải khác như đường sắt và đường hàng
không. Chi phí xây dựng, chi phí vận hành và bảo trì đường bộ rẻ hơn so với đường sắt.
1.2 Lịch sử phát triển hệ thống đường bộ Trung Quốc:
Từ một tình trạng hoàn toàn kém phát triển vào năm 1949, nhiều năm cải cách và phát
triển đã tạo ra một mạng lưới giao thông toàn diện và không ngừng được cải thiện.
Khi CHND Trung Hoa được thành lập vào năm 1949, giao thông vận tải chưa phát triển
tổng chiều dài giao thông đường cao tốc của Trung Quốc là 81.000km, và không có đường cao tốc nào.
Trong thời kỳ khôi phục kinh tế (1949-1952) các phương tiện giao thông bị hư hỏng đã
được sửa chữa, và các phương tiện giao thông thủy, bộ và đường hàng không được nối
lại. Năm 1953 Trung Quốc bắt đầu phát triển giao thông vận tải một cách có kế
hoạch. Trong thời kỳ Kế hoạch 5 năm lần thứ nhất (1953-1957) và lần thứ hai (1958-
1962) và thời kỳ điều chỉnh kinh tế (1961-1965), Trung Quốc đã nghiêng về đầu tư của
nhà nước để hỗ trợ giao thông. Nó đã cải tạo và xây dựng một số đường sắt, đường cao
tốc, cảng và cầu tàu, và sân bay dân dụng,..
Trong thời kỳ Cách mạng Văn hóa (1966-1976), giao thông bị xáo trộn nghiêm trọng,
nhưng cơ sở vật chất, trang thiết bị và các tuyến đường không ngừng tăng lên; do sự
chậm trễ nghiêm trọng trong việc dỡ hàng và chuyển tải, và quá tải tại các cảng lớn ven
biển, việc xây dựng cơ sở hạ tầng đường bộ đã được đẩy mạnh hơn.
Năm 1988, đường cao tốc Shanghai-Jiading được thông xe, là đường cao tốc đầu tiên
trên đất liền của Trung Quốc.
Năm 1992, đặt ra mục tiêu cải cách là thiết lập hệ thống kinh tế thị trường xã hội chủ
nghĩa. Các nỗ lực cải cách và mở cửa được đẩy mạnh hơn trong giao thông vận tải trong
khi sự phát triển của các phương thức vận tải đã đạt được những bước tiến đột phá. Đặt
ra mục tiêu "xây dựng đường nhựa và xi măng ở các vùng nông thôn để tạo điều kiện cho
quá trình đô thị hóa," mang lại một bước khởi sắc mới về xây dựng đường giao thông
nông thôn. Trung Quốc đẩy mạnh cải cách hệ thống quản lý cảng và đẩy nhanh việc xây
dựng các cảng. Nó tách các dịch vụ bưu chính và dịch vụ viễn thông, và các chức năng
của chính phủ và hoạt động của doanh nghiệp trong các dịch vụ bưu chính, thúc đẩy các
dịch vụ bưu chính hiện đại tích hợp dòng thông tin, dòng vốn và hậu cần.
Hơn 60 năm qua Giao thông vận tải của Trung Quốc đã trải qua các giai đoạn tắc nghẽn,
giảm nhẹ sơ bộ và cơ bản thích ứng với nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội. Trung Quốc
đã thu hẹp khoảng cách với vận tải đẳng cấp thế giới và vượt lên dẫn đầu trong một số lĩnh vực.
Tính đến cuối năm 2019, tổng chiều dài đường đô thị trên cả nước là 459.000 km, diện
tích đường bình quân đầu người 17,36m2, mật độ mạng lưới đường trong khu vực đô thị
là 6,65 km / km 2 và tỷ lệ diện tích đường 13,19 phần trăm. Chính phủ đã tăng cường
quy hoạch cho một mạng lưới giao thông đô thị toàn diện và cải thiện kết nối giao thông
hiệu quả giữa các thành phố và các khu vực lân cận.
Ngoài ra việc tăng cường phát triển hệ thống đường bộ cao tốc cũng được chú trọng phát
triển. Tính đến cuối năm 2021, đường bộ cao tốc có tổng chiều dài 169.000km, tăng
8.090km so năm trước, chiếm tỷ trọng 3,2% trong tổng chiều dài đường bộ cả nước,
đường giao thông nông thôn có tổng chiều dài 4,466 triệu km, tăng 84.000km so năm
trước đó. Trên 98% đơn vị hành chính cấp xã được bao phủ điểm dịch vụ chuyển phát
nhanh. Trung Quốc là quốc gia đang dẫn đầu về quy mô và
Nhận thấy được giao thông vận tải có tầm ảnh hưởng quan trọng, chủ đạo và chiến lược
của nền kinh tế, làm cơ sở cho sự phát triển bền vững. Dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng
sản Trung Quốc (CPC), Trung Quốc đã thực hiện theo một chiến lược phối hợp phát triển
giao thông vận tải. công nghiệp với nền kinh tế và xã hội, và đảm bảo sự hài hòa giữa hệ
thống giao thông và môi trường tự nhiên. Dựa trên cách tiếp cận tự lực, Trung Quốc đã
rất nỗ lực để tạo ra một ngành vận tải đáp ứng đầy đủ các nhu cầu của công chúng. Đã
đạt được những kết quả đáng kể, ngành giao thông vận tải một thời lạc hậu, cơ bản yếu
kém đã được cải thiện mạnh mẽ, hỗ trợ mạnh mẽ cho phát triển kinh tế, xã hội và tạo nên
một hệ thống giao thông vượt trội mang đặc sắc Trung Quốc.
Vào năm 2012 ngành công nghiệp này đã bước vào thời kỳ hoàng kim với đặc điểm là
cải thiện cơ sở hạ tầng, dịch vụ tốt hơn, chuyển đổi và phát triển chất lượng cao. Trung
Quốc dẫn đầu thế giới về quy mô cơ sở hạ tầng giao thông của nước này. Năng lực hỗ trợ
và dịch vụ vận tải đã được cải thiện một cách vững chắc, năng lực đổi mới công nghệ
được tăng cường rõ rệt và việc hiện đại hóa quản lý đã có những bước tiến vượt bậc trong
lĩnh vực này. Do đó, công chúng hiện được hưởng những trải nghiệm du lịch chất lượng
cao hơn và Trung Quốc đang trên đường trở thành quốc gia dẫn đầu thế giới về giao
thông nói chung và đường bộ nói riêng.
2. Thực trạng hệ thống đường bộ Trung Quốc:
2.1 Khối lượng hàng hoá:
Ngành giao thông vận tải đường bộ là một hỗ trợ quan trọng cho sự phát triển kinh tế và
xã hội của đất nước. Song những năm gần đây, sự phát triển vượt trội về nền kinh tế và
sự hỗ trợ của chính sách quốc gia, ngành giao thông vận tải đường bộ có chiều hướng tốt.
Theo thống kê, đến năm 2021, sản lượng vận tải hàng hóa đường bộ đạt 39,139 tỷ tấn,
tăng 14,2% so với cùng kỳ năm ngoái.
Hình 1 Sản lượng và tốc độ tăng trưởng vận tải đường bộ của Trung Quốc từ 2015 đến 2021
Nguồn: Cục Thống kê Quốc gia, do Viện Nghiên cứu Công nghiệp Huajing biên soạn
2.2 Doanh thu vận chuyển hàng hoá bằng đường bộ:
Xét từ khía cạnh luân chuyển hàng hóa, trong giai đoạn từ 2015 - 2018, kim ngạch vận
tải đường bộ của Trung Quốc đang có xu hướng tăng và giảm xuống vào năm 2019. Đến
năm 2021, kim ngạch hàng hóa vận tải đường bộ của Trung Quốc sẽ tăng lên 6.908,77 tỷ tấn-km.
Hình 2 Kim ngạch hàng hóa vận tải đường bộ của Trung Quốc từ năm 2015 đến năm 2021
Nguồn: Cục Thống kê Quốc gia, do Viện Nghiên cứu Công nghiệp Huajing biên soạn
2.3 Khối lượng hành khách:
Ở góc độ vận tải hành khách đường bộ, trong những năm gần đây, do tác động của sự
phát triển đường sắt cao tốc, tàu cao tốc và các ngành công nghiệp khác, lưu lượng hành
khách đường bộ của Trung Quốc có chiều hướng giảm dần vào năm 2020, do trước tác
động của dịch bệnh, lưu lượng hành khách đã giảm đáng kể. Theo thống kê, năm 2021,
lượng hành khách vận tải đường bộ của nước ta sẽ giảm xuống còn 5,09 tỷ lượt, giảm
26,2% so với cùng kỳ năm ngoái.
Hình 3 Lượng hành khách vận tải đường bộ ở Trung Quốc từ năm 2015 đến năm 2021
Nguồn: Cục Thống kê Quốc gia, do Viện Nghiên cứu Công nghiệp Huajing biên soạn
2.4 Doanh thu hành khách:
Ở góc độ luân chuyển hành khách, về cơ bản cũng giống như lưu lượng hành khách,
những năm gần đây, lưu lượng hành khách có xu hướng giảm, năm 2020 do ảnh hưởng
của dịch bệnh sẽ giảm xuống còn 464,101 tỷ người-km, và đến năm 2021 giảm xuống
362,75 tỷ km người, giảm 21,8% so với cùng kỳ năm trước.
Hình 4 Doanh thu hành khách của vận tải đường bộ Trung Quốc từ năm 2015 đến năm 2021
Nguồn: Cục Thống kê Quốc gia, do Viện Nghiên cứu Công nghiệp Huajing biên soạn
2.5 Thiết bị vận chuyển:
Từ quan điểm của thiết bị giao thông đường bộ của đất nước Trung Quốc, Trung Quốc có
12.319.600 phương tiện giao thông đường bộ vào năm 2021, tăng 5,2% so với cùng kỳ
năm ngoái. Về cơ cấu, có 587.000 xe khách và 17.510.300 ghế ngồi, giảm lần lượt 4,2%
và 4,9%; 11.732.600 xe tải và 170.995.000 lượt khách, tăng 5,7% và 8,3%, trong đó xe
tải thường 4.069.400 chiếc, 10.000 chiếc và 49,233 triệu tấn, giảm 1,7% và tăng 5,6%,
lần lượt là 603.900 xe tải chuyên dùng và 7.187.600 tấn, tương ứng tăng 19,2% và
20,5%, 3.466.800 xe đầu kéo, tăng 11,5% và 3.592.500 xe đầu kéo, tăng 11,5 %. 7,4%.
Hình 5 Thiết bị vận tải đường bộ của Trung Quốc từ năm 2015 đến năm 2021
Nguồn: Bộ Giao thông vận tải, do Viện nghiên cứu công nghiệp Huajing tổng hợp
2.6 Xe buýt và xe điện:
Với sự phát triển không ngừng của các phương tiện năng lượng mới, số lượng xe buýt và
xe điện cũng ngày càng tăng. Theo thống kê, đến năm 2021, số lượng xe buýt và xe điện
sẽ đạt 709.400 chiếc, tăng 0,7% so với cùng kỳ năm ngoái.
Hình 6 Số lượng xe buýt và xe điện ở Trung Quốc từ năm 2016 đến năm 2021
Nguồn: Bộ Giao thông vận tải, do Viện nghiên cứu công nghiệp Huajing tổng hợp
2.7 Tình hình đầu tư:
Từ quan điểm đầu tư đường cao tốc vào năm 2021, đầu tư tài sản cố định đường cao tốc
sẽ là 2.599,5 tỷ nhân dân tệ, tăng 6% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong số đó, đường cao
tốc hoàn thành 1.515,1 tỷ nhân dân tệ, tăng 12,4% so với cùng kỳ năm trước; đường tỉnh
và quốc lộ thông thường hoàn thành 560,9 tỷ nhân dân tệ, tăng 5,9% so với cùng kỳ năm
ngoái; đường nông thôn hoàn thành 409,5 tỷ nhân dân tệ, một năm -năm giảm 12,9%.
Hình 7 Đầu tư vào vận tải đường bộ của Trung Quốc từ 2015 đến 2021
Nguồn: Bộ Giao thông vận tải, do Viện nghiên cứu công nghiệp Huajing tổng hợp
Đặc biệt vào gia đoạn từ đầu năm 2022 đến nay, trong khi giá cước vận chuyển giao ngay
giảm do khối lượng giảm và lạm phát phổ biến hơn ở Mỹ, các văn phòng của Shifl Trung
Quốc cũng chỉ ra rằng các vụ khóa COVID-19 gần đây tại các trung tâm sản xuất lớn của
Trung Quốc cũng góp phần vào sự sụt giảm. Trung Quốc đã và đang thực hiện một loạt
các đợt đóng cửa tại các khu vực khác nhau của đất nước, ảnh hưởng đến các cảng phía
Bắc vào cuối năm 2021, sau đó là các đợt đóng cửa ở Ninh Ba vào đầu năm 2022. Tuy
nhiên, đợt đóng cửa quan trọng và đáng lo ngại nhất đang diễn ra và được kéo dài ở
Thượng Hải, quê hương của cảng container nhộn nhịp nhất thế giới.
Các quan chức từ Tập đoàn Cảng Quốc tế Thượng Hải và chính phủ Trung Quốc khẳng
định rằng cảng tiếp tục hoạt động bình thường, bác bỏ các báo cáo về lượng hàng tồn đọng ngày càng tăng.
Trong khi các nhà ga ở Thượng Hải chính thức mở cửa, năng lực vận tải đường bộ bị hạn
chế đáng kể với các tài xế phải cung cấp các bài kiểm tra COVID âm tính để di chuyển
quanh thành phố và vào khu vực cảng. Hơn nữa, nhiều nhà máy vẫn đóng cửa làm giảm
lưu lượng hàng hóa đến cảng và do đó làm giảm nhu cầu về tàu.
3. Những thành tựu trong của hệ thống đường bộ Trung Quốc:
3.1 Tạo một mạng lưới cơ sở hạ tầng toàn diện:
Ngành vận tải của Trung Quốc đã đi theo một con đường mới để bắt kịp với động lực
phát triển mới, phục vụ phát triển nội địa chất lượng cao và mở cửa tiêu chuẩn cao. Trung
Quốc đang tận dụng thời kỳ cơ hội vàng để cải thiện cơ sở hạ tầng, nâng cấp dịch vụ và
chuyển đổi nhằm xây dựng một hệ thống giao thông toàn diện thông minh, an toàn và
xanh bằng cách tăng cường quy hoạch có hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông đô thị.
Đáng chú ý, Trung Quốc đang đầu tư mạnh vào hạ tầng giao thông khu vực miền tây để
mở rộng quy mô và hoàn thiện cơ cấu mạng lưới giao thông. Tính đến cuối năm 2021,
chiều dài đường bộ khu vực này chiếm tỷ trọng 42,9% của cả nước; trong đó đường bộ
cao tốc chiếm tới 41,3% tổng chiều dài của cả nước; quy mô và chất lượng mạng lưới
giao thông tiếp tục thu hẹp khoảng cách với miền đông và miền trung, tạo tiền đề để hiện
thực hóa mục tiêu chiến lược thịnh vượng chung.
Với khái niệm “đường hẹp hơn và mạng lưới dày đặc hơn”, Trung Quốc đã xây dựng một
mạng lưới đường đô thị với sự kết hợp hợp lý của đường cao tốc, đường huyết mạch,
đường phụ và đường nhánh thân thiện với du lịch xanh. Các cơ quan giao thông đã cải
thiện việc phân bổ không gian đường để đảm bảo đầy đủ nhu cầu đi lại xanh và điều
chỉnh việc cung cấp các phương tiện quản lý và an toàn giao thông. Quốc gia này đã thực
hiện các chiến dịch dọn sạch vỉa hè và xây dựng đường dành cho xe đạp để cải thiện môi
trường cho việc đi lại xanh.
3.2 Tối ưu hoá Năng lực vận tải và Chất lượng vận tải:
Trung Quốc đã có những cải tiến toàn diện đối với chất lượng vận tải. Sự phát triển
nhanh chóng của Internet Plus Transport và các mô hình kinh doanh mới khác đã mang
lại khả năng tiếp cận công bằng hơn với các dịch vụ đa dạng hơn với chất lượng cao hơn,
tạo thuận lợi cho việc di chuyển của người và hàng hóa, đồng thời tăng cường khả năng
tiếp cận và các chức năng hỗ trợ của giao thông vận tải. Giao thông vận tải đang đóng
một vai trò mạnh mẽ hơn trong việc hỗ trợ sự phát triển kinh tế và xã hội của quốc gia
cũng như trong việc thúc đẩy đầu tư, kích thích tiêu dùng và duy trì tăng trưởng.
Đáp ứng kỳ vọng của công chúng về chuyến du lịch chất lượng. Vận tải hành khách ngày
càng trở nên chuyên nghiệp và cá nhân hơn, đáp ứng kỳ vọng của công chúng về một trải
nghiệm du lịch tốt hơn, nhanh hơn, thuận tiện hơn, thoải mái hơn và hài lòng hơn. Với
vận tải đường bộ là nền tảng, đường sắt cao tốc và hàng không dân dụng là hướng phát
triển trong tương lai, cơ cấu dịch vụ vận tải đang được cải thiện. Xu hướng của hành
khách trên các hành trình đường dài và trung bình chuyển từ đường cao tốc sang đường sắt cao tốc và máy bay.
Dựa trên nhu cầu vận chuyển con người thì xu hướng hành khách ưu tiên cho hệ thống
vận tải bằng đường bộ là chính. Cụ thể,
Ngoài ra, ưu tiên phát triển bền vững giao thông công cộng đô thị. Các thành phố hiện
đại mong muốn cung cấp phương tiện giao thông công cộng chất lượng cao và thực hiện
các biện pháp hiệu quả để tăng cường quản lý giao thông đô thị và nâng cao chất lượng
cuộc sống của người dân đô thị. Đã có nhiều nỗ lực để cải thiện dịch vụ đường sắt đô thị.
Tính đến cuối năm 2019, có tổng cộng 40 thành phố đã mở các tuyến đường sắt đô thị,
với 6.172,2 km đường ray. Trong khi vai trò của phương tiện giao thông đường sắt ngày
càng được thấy rõ, số lượng người sử dụng phương tiện công cộng để đi lại cũng ngày
càng tăng và mức độ tiện nghi ngày càng được cải thiện.
Giao thông phi cơ giới cũng phát triển nhanh chóng. Hơn 70 thành phố đã ban hành các
biện pháp hành chính để điều chỉnh việc chia sẻ xe đạp và hơn 360 thành phố cung cấp
dịch vụ chia sẻ xe đạp. Giao thông công cộng mang lại sự đi lại thuận tiện bằng cách đáp
ứng nhu cầu đi lại đa dạng của công chúng.
Bảo đảm khả năng tiếp cận các dịch vụ công cơ bản một cách bình đẳng. Để thúc đẩy sự
hài hòa xã hội, chính phủ Trung Quốc cam kết đảm bảo quyền tiếp cận bình đẳng với các
dịch vụ giao thông công cộng. Chức năng của xe buýt là cầu nối giữa các làng miền núi
và thành phố. Cung cấp dịch vụ phúc lợi công cộng thuận tiện cho người dân dọc tuyến
và tạo điều kiện cho họ nỗ lực hướng tới một cuộc sống tốt đẹp hơn.
Việc mở rộng toàn quốc vận tải hành khách đường cao tốc và hậu cần nông thôn đã giúp
gắn kết nông thôn và thành thị. Đến cuối năm 2019, việc tích hợp giao thông nông thôn
và đô thị đã được triển khai thí điểm tại 52 quận; 95% quận và huyện thành thị trên toàn
quốc đã đạt được xếp hạng AAA trong tích hợp giao thông nông thôn-đô thị và 79% đã
đạt được xếp hạng AAAA.
Khuyến khích các mô hình, hình thức kinh doanh vận tải mới. Các mô hình Internet Plus
trong giao thông đang có tác động sâu sắc đến cách mọi người đi lại. Đến cuối năm 2019,
hơn 400 thành phố trên cả nước đã có dịch vụ đặt xe trực tuyến, với lượng sử dụng trung
bình hàng ngày là 20 triệu chuyến đi. Chia sẻ xe đạp đã kết nối hiệu quả những km cuối
cùng trong việc đi lại trong đô thị, với mức sử dụng hàng ngày đạt trung bình hơn 45,7 triệu chuyến đi.
Đến cuối năm 2019, hơn 98% bến xe buýt từ cấp quận trở lên cung cấp dịch vụ đặt vé
trực tuyến tại các tỉnh. Các hình thức vận tải hành khách trực tuyến và ngoại tuyến mới
như dịch vụ đi chung xe, chia sẻ xe đạp và chia sẻ ô tô cũng như các hình thức kinh
doanh mới như làm thủ tục nhận dạng khuôn mặt tại nhà ga, lên máy bay không cần giấy
tờ tại sân bay, giao hàng bằng máy bay không người lái, giao hàng không tiếp xúc, bãi