Hệ Thống Kiểm Soát Nội Bộ | Bài tập Kiếm toán tài chính Trường đại học sư phạm kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh

Bài tập kiểm toán 1 Chương 3
HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ Câu hỏi ôn tập
Câu 1: Môi trường kiểm soát là gì, hãy cho biết các nguyên tắc cơ bản của môi trường
kiểm soát? Theo bạn, nguyên tắc nào là quan trọng nhất trong môi trường kiểm soát? Vì sao?
Câu 2 Có ý kiến cho rằng: “để đánh giá rủi ro, trước tiên cần làm rõ mục tiêu của đơn
vị”. Bạn hãy cho biết quan điểm của mình về ý kiến trên?
Câu 3 Cho biết sự giống và khác nhau giữa hoạt động kiểm soát, chính sách kiểm soát,
thủ tục kiểm soát và mối quan hệ giữa chúng?
Câu 4 Theo báo cáo COSO: “Mọi hệ thống kiểm soát nội bộ đều có hạn chế tiềm
tàng”. Bạn hãy cho biết lý do và cho ví dụ minh hoa?
Câu 5 Hãy cho biết vai trò và trách nhiệm của các đối tượng sau liên quan đến kiểm
soát nội bộ trong đơn vị: Hội đồng quản trị, ban giám đốc, nhân viên, kiểm toán viên
nội bộ và kiểm toán viên độc lập?
Câu 6 Kiểm toán viên phải hiểu biết đầy đủ về từng bộ phận hợp thành của hệ thống
kiểm soát nội bộ để đánh giá rủi ro kiểm soát, và phục vụ cho việc lập kế hoạch kiểm
toán báo cáo tài chính. Yêu cầu:
a) Cho biết các trường hợp kiểm toán viên đánh giá rủi ro kiểm soát ở mức tối đa cho
mỗi cơ sở dẫn liệu của báo cáo tài chính?
b) Cho biết kiểm toán viên cần làm gì khi không đánh giá rủi ro kiểm soát ở mức tối đa?
Câu 7 Cho biết ảnh hưởng của mỗi nhân tố dưới đây đến tính hữu hiệu của hệ thống kiểm soát nội bộ:
a) Tính chính trực và giá trị đạo đức.
b) Đảm bảo về năng lực.
c) Hội đồng quản trị và Ban kiểm soát.
Câu 8 Kiểm toán viên Hà được giao phụ trách lập kế hoạch kiêm toán cho một cửa
hàng thực phẩm. Vì cửa hàng có quy mô nhỏ và toàn bộ nhân viên làm việc theo chế
độ bán thời gian nên Hà cho rằng hệ thống kiểm soát nội bộ là yêu kém. Do vậy, Hà
quyết định đánh giá rủi ro kiểm soát ở mức tối đa cho toàn bộ các cơ sở dân liệu của
báo cáo tài chính và không giới hạn phạm vi kiểm toán cho bất kỳ khoản mục nào.
Yêu cầu: Bạn hãy nhận xét về phương pháp làm việc của kiểm toán viên Hà?
Câu 9 Hãy cho biết các loại hoạt động kiểm soát phổ biến trong một đơn vị, minh họa
các hoạt động này trong chu trình bán hàng và thu tiền của doanh nghiệp thương mại?
Câu 10 Công cụ để chứng minh cho sự hiểu biết của kiểm toán viên về hệ thống kiểm
soát nội bộ là bản tường thuật, bảng câu hỏi, lưu đồ, hoặc phối hợp áp dụng những cách trên.
Yêu cầu:Hãy cho biết những ưu, nhược điểm khi lập hồ sơ kiểm toán về kiểm soát nội
bộ của từng loại công cụ trên? Chapter 3 - UTE 2023 1 Bài tập kiểm toán 1 BÀI TẬP
Bài 1 Kiểm toán viên Hằng được giao phụ trách kiểm toán khoản mục tiền mặt. Khi
tìm hiểu hệ thống kiểm soát nội bộ, Hằng được biết thủ quỹ công ty kiêm nhiệm kế
toán quỹ, vì vậy Hằng quyết định tăng cường thử nghiệm kiểm soát. Bạn hãy nhận xét
về phương pháp làm việc của kiểm toán viên Hằng? Bài 2:
Trong cuộc kiểm toán đầu tiên của anh chị tại một doanh nghiệp sản xuất có
quy mô trung bình, Ông Tám là giám đốc công ty có giải thích về các ông thực hiện
việc phân công phân nhiệm tại công ty để tránh không cho phép một người kiểm soát
mọi phương diện của một nghiệp vụ như sau: Cô Lan đảm trách việc mua hàng, nhận
hàng và giữ hàng, Anh Tiến có trách nhiệm ghi chép các sổ sách về nợ phải thu và thu
tiền của khách hàng, Cô Ngọc có trách nhiệm theo dõi sổ sách về nhân viên, chấm
công, lập bảng lương và phát lương.
Ông Tám hỏi ý kiến anh chị về cơ cấu tổ chức của công ty. Anh chị hãy trình
bày ý kiến mình và đưa ra giải pháp cải tiến nếu cần thiết. Bài 3:
Hãy cho biết những tình huống sau liên quan đến bộ phận nào của hệ thống
kiểm soát nội bộ trong doanh nghiệp. Đánh dấu vào ô thích hợp. Một tình huống có
thể liên quan đến nhiều bộ phận: Môi Đánh giá Các họat Thông tin và Giám sát trường rủi ro động kiểm truyền thông soát
1. Kế toán kho kiểm nhiệm thủ kho
2. Các nhân viên thở ơ với hiệu
quả hoạt động của công ty vì chế
độ khen thưởng bình quân
3. Thiếu sơ đồ hạch toán thống
nhất nên nhiều nghiệp vụ tương tự lại hạch toán khác nhau.
4. Không có những chương trình
đánh giá định kỳ về hoạt động nên
tồn tại những yếu kém kéo dài
5. Giám đốc thường tự quyết định
tuyển dụng nhân viên trong khi
quy định của công ty là mọi trường
hợp tuyển dụng phải qua phòng nhân sự
6. Công ty không có mục tiêu và
chiến lược dài hạn và trung hạn
7. Các nghiệp vụ mua hàng không
được phân công người xét duyệt rõ rang
8. Các kiến nghị của kiểm toán nội
bộ không được chú trọng
9. Trưởng phòng kế toán trực Chapter 3 - UTE 2023 2 Bài tập kiểm toán 1
thuộc Giám đốc kinh doanh (phụ trách tiêu thụ)
10. Tình trạng thiếu hụt nhân viên
kéo dài do chính sách định biên lao động lỗi thời
Bài 4: Tại công ty TNHH sản xuất Huỳnh Quang có các thủ tục hoạt động được mô tả như sau:
a. Khi đặt hàng mua nguyên vật liệu, một liên của đơn đặt hàng được gửi cho
bộ phận nhận hàng. Khi nhận hàng, nhân viên bộ phận nhận hàng sẽ ghi số thực nhận
vào liên này của đơn đặt hàng và gửi về cho bộ phận kế toán để ghi sổ. Vật liệu sau
đó sẽ được nhập vào kho.
b. Một chi nhánh bán hàng của công ty bao gồm một cửa hàng trưởng và hai
nhân viên. Chi nhánh được mở một tài khoản giao dịch tại Ngân hàng địa phương.
Các khoản tiền thu của chi nhánh được nộp vào đây. Các sec rút tiền của tài khoản
này phải có chữ ký của cửa hàng trưởng hoặc giám đốc tài chính công ty. Sổ phụ
được gửi về cho cửa hàng trưởng, ông này sẽ đối chiếu với sổ sách và lưu sổ phụ.
Định kỳ, cửa hàng trưởng sẽ lập một bảng kê các khoản chi trong kỳ nộp về Công ty.
Yêu cầu: Đối với mỗi tình huống kể trên, hãy cho biết điểm yếu của kiểm
soát nội bộ và loại gian lận hoặc sai sót nào có thể xảy ra. Sau đó cho biết thủ tục
kiểm soát nào có thể điều chỉnh những điểm yếu này của kiểm soát nội bộ. Bài 5:
Hãy thiết kế một thủ tục kiểm soát cho mỗi sai phạm tiềm tàng dưới đây:
a. Nhân viên thu nợ có thể không nộp tiền vào quỹ.
b. Mua hàng không đúng nhu cầu sử dụng.
c. Thanh toán hai lần cho cùng một lô hàng mua.
d. Mua hàng theo giá cao hơn giá thị trường.
e. Nhân viên kế toán thông đồng với khách hàng để xoá sổ nợ gây thiệt hại cho công ty. Bài 6:
Dưới đây là một số thủ tục kiểm soát liên quan đến chu trình nghiệp vụ mua
hàng, hãy cho biết thử nghiệm kiểm soát mà kiểm toán viên có thể sử dụng cho mỗi thủ tục kiểm soát sau:
a. Tất cả mọi nghiệp vụ mua hàng đều phải lập đơn đặt hàng.
b. Đơn đặt hàng phải được đánh số trước một cách liên tục.
c. Đơn đặt hàng phải được lập trên cơ sở Phiếu đề nghị mua hàng của bộ phận có nhu cầu.
d. Bộ phận nhận hàng được tổ chức độc lập với bộ phận mua hàng.
e. Các hoá đơn của người bán phải được kiểm tra về số lượng, đơn giá, tính
toán và ký duyệt trước khi chuyển cho bộ phận tài vụ để thanh toán.
f. Hàng tháng, bộ phận kế toán thanh toán, bộ phận mua hàng và bộ phận nhận
hàng tiến hành đối chiếu số liệu để phát hiện các khoản chênh lệch, lập biên bản giải
trình lý do và cách xử lý.
Bài 7: Dưới đây là những tình huống hoàn toàn độc lập
a. Khi kiểm toán cho công ty ABC, KTV Toàn nhận thấy hệ thống KSNB của
ABC là rất yếu kém. Vì vậy, Toàn đã đánh giá RRKS ở mức cao và quyết định tăng Chapter 3 - UTE 2023 3 Bài tập kiểm toán 1
cường tối đa các thử nghiệm kiểm soát để bù đắp lại những yếu kém của hệ thống
KSNB nhằm giảm rủi ro kiểm toán xuống mức có thể chấp nhận được.
b. Khi kiểm toán cho công ty XYZ, KTV Thịnh quyết định không thực hiện
các thử nghiệm cơ bản. Thay vào đó, Thịnh thực hiện nhiều thử nghiệm kiểm soát vì
những thử nghiệm này ít tốn kém hơn. Điều này được Thịnh lý giải do hệ thống
KSNB của XYZ rất hữu hiệu nên RRKS được đánh giá ở mức rất thấp, vì thế việc
thực hiện các TNKS là hiệu quả nhất.
c. Công ty DEF là có quy mô khá nhỏ nên việc xây dựng một hệ thống KSNB
không được quan tâm nhiều. Vì thế, KTV Xuân tìm hiểu hệ thống KSNB đã phát hiện
nhiều yếu kém nghiêm trọng. Xuân đã đánh giá RRKS ở mức cao nhất và bỏ qua
không thực hiện các thử nghiệm kiểm soát để đi vào thực hiện ngay các thử nghiệm cơ bản.
d. Công ty GHI có quy mô rất nhỏ. Theo kinh nghiệm của KTV Lan, những
doanh nghiệp nhỏ thường không có hệ thống KSNB tốt. Vì thế, Lan quyết định không
cần tìm hiểu về hệ thống KSNB của GHI mà đi vào thực hiện ngay các thử nghiệm cơ
bản với giả định rằng RRKS ở mức tối đa.
Bài 8: Bạn cho biết các nhiệm vụ dưới đây thuộc chức năng nào: thực hiện, phê chuẩn,
ghi sổ kế toán và bảo quản. Hãy cho biết nhiệm vụ nào không nên được kiêm nhiệm? 1. Đề nghị mua hàng 2. Xét duyệt mua hàng 3.
Khảo giá ở các nhà cung cấp 4. Chọn nhà cung cấp 5. Lập đơn đặt hàng 6. Nhận hàng 7. Bảo quản hàng 8. Ghi vào thẻ kho 9. Kiểm kê hàng tồn kho 10.
Lập báo cáo hàng tồn kho cần lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho 11.
Cho phép thanh lý hàng tồn kho bị hư hỏng, giảm giá 12.
Đối chiếu số liệu kiểm kê thực tế với sổ sách Bài 9:
Thủ tục kiểm soát nào là hữu hiệu trong việc ngăn ngừa và phát hiện những gian lận hay sai sót sau: a.
Mua tài sản cố định không cần thiết hoặc mua với giá cao b.
Sử dụng ô tô của công ty vào mục đích cá nhân. c.
Nhân viên kế toán thực hiện các bút toán điều chỉnh liên quan đến
hàng tồn kho có giá trị lớn. d.
Thanh lý những tài sản còn tốt hoặc thanh lý với giá rất thấp e.
Nhân viên đánh cắp séc trắng và ghi tên họ là người thụ hưởng. f.
Nhân viên bán hàng ghi nhận số tiền trên liên lưu của phiếu thu hoặc
hóa đơn thấp hơn số tiền khách hàng thực trả.
Yêu cầu: Đối với mọi tình huống trên, hãy nhận xét về cách làm của KTV. Bài 10
Dưới đây là những thủ tục kiểm soát được thiết kế và thực hiện tại công ty ABC:
a) Đề xuất vật tư, bộ phận sử dụng cần lập phiếu xin lĩnh vật tư
b) Trên hợp đồng lao động cần có chữ ký nháy của trưởng phòng nhân sự trước khi
Tổng giám đốc ký chính thức
c) Cuối ngày, một nhân viên độc lập phải kiểm tra lại số tổng cộng trong nhật ký thu tiền
d) Tất cả séc đều phải được đánh số thứ tự liên tục trước khi sử dụng Chapter 3 - UTE 2023 4 Bài tập kiểm toán 1
e) Bộ phận tín dụng phải xét duyệt việc bán chịu trước khi bán hàng trả chậm
f) Kho phải được khóa cẩn thận để bảo vệ hàng hóa chứa trong kho
g) Nhân viên phụ trách gửi hàng phải đối chiếu số lượng, quy cách…. của hàng hóa
nhận từ kho với bản sao của đơn đặt hàng trước khi thực hiện việc gửi hàng
h) Những tập tin dữ liệu sao lưu dự phòng từ máy vi tính phải được sắp xếp và lữu giữ
ở nơi an toàn để phòng mọi trường hợp bất trắc có thể xảy ra cho máy vi tính. Yêu cầu:
1. Hãy cho biết mỗi thủ tục kiểm soát trên thuộc về hoạt động kiểm soát cụ thể nào trong kiểm soát nội bộ
2. Cho biết ảnh hưởng của việ đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ của kiểm toán viên
đến chiến lược kiểm toán Bài 11
Công ty Thiên Tân, một khách hàng của công ty kiểm toán D&L, nhờ D&L tư vấn về
việc phân công phân nhiệm để kiểm soát nội bộ hữu hiệu. Phòng kế toán công ty
Thiên Tân gồm có ba nhân viên kế toán viên kế toán có năng lực và họ không thực
hiện những nhiệm vụ nào khác ngoài các công việc dưới đây:
a) Theo dõi và ghi chép vào sổ cái.
b) Theo dõi và ghi chép vào sổ chi tiết nợ phải trả.
c) Theo dõi và ghi chép vào sổ chi tiết nợ phải thu.
d) Theo dõi và ghi chép vào sổ nhật ký chi tiền và lập séc để trình ký.
e) Lập bảng theo dõi cho các nghiệp vụ về hàng bán bị trả lại và giảm giá hàng bán.
f) Lập bảng chỉnh hợp tiền gửi ngân hàng.
g) Giữ tiền và gửi số tiền thu được vào ngân hàng. Yêu cầu:
i. Hãy liệt kê bốn trường hợp nếu bố trí nhân viên kiêm nhiệm sẽ có thể dẫn đến các
sai phạm? Hãy nêu thí dụ về sai phạm có thể xảy ra đối với mỗi trường hợp?
ii. Giả sử khối lượng công việc lập bảng chỉnh hợp tiền gửi ngân hàng và theo dõi
nghiệp vụ về hàng bán bị trả lại và giảm giá hàng bán là không đáng kể, bạn hãy đề
nghị cách thức phân công cho ba nhân viên kế toán sao cho khối lượng công việc của
họ tương đối ngang nhau?
Bài 12 Dưới đây là các thủ tục kiểm soát được thiết lập trong một công ty
a)Nhân viên bảo vệ giám sát xem các nhân viên khi ra, vào công ty có thực hiện đúng
quy định về quẹt thẻ trên máy chấm công không
b) Để xét duyệt thanh toán cho nhà cung cấp, hóa đơn phải kèm theo đơn đặt hàng và báo cáo nhận hàng,
c) Trước khi giao hóa đơn cho khách hàng, một nhân viên kiểm tra đơn giá, số lượng
hàng và số tổng cộng của tất cả các hóa đơn bán hàng có giá trị từ 5 triệu đồng trở lên,
sau đó ký nháy vào liên hóa đơn bán hàng lưu giữ tại công ty. Yêu cầu:
Hãy trình bày những thử nghiệm kiểm soát mà Kiểm toán viên có thể thực hiện đối
với mỗi thủ tục kiểm soát nêu trên Chapter 3 - UTE 2023 5 Bài tập kiểm toán 1 CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
1. Điều gì sau đây không đúng với khái niệm kiểm soát nội bộ:
a. Không một cá nhân nào được giao vừa nhiệm vụ bảo quản tài sản, vừa
nhiệm vụ ghi chép sổ sách kế toán đối với tài sản đó.
b. Các nghiệp vụ phải được uỷ quyền một cách đúng đắn.
c. Bởi vì mối quan hệ giữa lợi ích và chi phí, đơn vị có thể chỉ tiến hành thủ
tục kiểm soát trên cơ sở chọn mẫu để kiểm tra.
d. Các thủ tục kiểm soát bảo đảm không có sự thông đồng giữa các nhân viên đơn vị.
2. Trong quá trình xem xét kiểm soát nội bộ, kiểm toán viên không có nghĩa vụ phải:
a. Tìm kiếm các thiếu sót quan trọng trong hoạt động của kiểm soát nội bộ.
b. Hiểu biết về môi trường kiểm soát và hệ thống thông tin.
c. Xác định các thủ tục kiểm soát liên quan đến kế hoạch kiểm toán có hiệu lực không?
d. Thực hiện các thủ tục để tìm hiểu về thiết kế của kiểm soát nội bộ.
3. Sau khi hoàn thành việc nghiên cứu và đánh giá ban đầu về kiểm soát nội bộ, kiểm
toán viên sẽ tiến hành các thử nghiệm kiểm soát trên:
a. Các thủ tục kiểm soát mà kiểm toán viên dự định dựa vào.
b. Các thủ tục kiểm soát đã được xác định là yếu kém quan trọng.
c. Các thủ tục kiểm soát có ảnh hưởng trọng yếu đến báo cáo tài chính.
d. Một mẫu ngẫu nhiên trong các thủ tục kiểm soát được xem xét.
4. Mục đích cuối cùng của việc đánh giá rủi ro kiểm soát là giúp cho kiểm toán viên đánh giá về:
a. Các nhân tố làm tăng rủi ro về khả năng kiểm toán của báo cáo tài chính.
b. Hiệu lực hoạt động của các thủ tục và chính sách kiểm soát nội bộ.
c. Rủi ro tồn tại những sai sót trọng yếu trong báo cáo tài chính.
d. Khả năng giảm bớt nội dung và phạm vi của các thử nghiệm cơ bản.
5. Kiểm soát nội bộ được thiết lập tại một đơn vị chủ yếu để:
a. Phục vụ cho bộ phận kiểm toán nội bộ.
b. Thực hiện chế độ tài chính kế toán của nhà nước.
c. Thực hiện các mục tiêu của người quản lý đơn vị.
d. Giúp kiểm toán viên độc lập lập kế hoạch kiểm toán.
6. Nói chung, kiểm soát nội bộ được coi là yếu kém nghiêm trọng khi các sai sót và
gian lận trọng yếu thường không được phát hiện kịp thời bởi:
a. Kiểm toán viên trong quá trình nghiên cứu và đánh giá kiểm soát nội bộ.
b. Kế toán trưởng trong quá trình đối chiếu, kiểm tra các số liệu trên sổ cái.
c. Các nhân viên trong quá trình thực hiện một cách bình thường các chức năng được giao.
d. Giám đốc tài chính trong quá trình kiểm tra báo cáo tài chính trong kỳ.
7. Mục đích của thử nghiệm kiểm soát là:
a. Thu thập bằng chứng kiểm toán làm cơ sở cho ý kiến của kiểm toán viên về báo cáo tài chính.
b. Thu thập bằng chứng về sự yếu kém của kiểm soát nội bộ.
c. Thu thập bảo đảm hợp lý về việc thực hiện đầy đủ và hữu hiệu các thủ tục kiểm soát.
d. Tìm hiểu về hệ thống kiểm soát nội bộ để lập kế hoạch kiểm toán. Chapter 3 - UTE 2023 6