Hướng Dẫn Học Tập môn Kinh tế chính trị | Trường đại học Mở Hà Nội

lOMoAR cPSD| 48599919
Trường Đại h ọc Mở Hà Nội
Mở cơ hội học tập cho mọi người BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ HÀ NỘI
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
HƯỚNG DẪN HỌC TẬP
TÊN HỌC PHẦN: KINH TẾ CHÍNH TRỊ MÁC - LÊNIN
NGÀNH ĐÀO TẠO: Trường Đại học Mở Hà Nội
Xin chào Anh/Chị học viên!
Học liệu điện tử học phần “KINH TẾ CHÍNH TRỊ MÁC - LÊNIN” được biên soạn
trên cơ sở Đề cương Môn học theo Quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo, và Slide bài giảng
của giảng viên do Trường Đại học Mở Hà Nội quản lý chương trình đào tạo.
1. HƯỚNG DẪN CÁC NỘI DUNG KIẾN THỨC CẦN ĐẠT ĐƯỢC
Căn cứ Đề cương Học liệu của học phần, Bài giảng điện tử chúng tôi cấu trúc thành 06 bài, cụ thể như sau:
Bài 1: Giới thiệu học phần, các khái niệm cơ bản của nền kinh tế hàng hóa
Bao gồm nội dung Chương 1 và Chương 2, từ trang 11 đến trang 83 trong giáo trình
KINH TẾ CHÍNH TRỊ MÁC – LÊNIN, NXBCTQGST năm 2021.
Trong bài 1, các bạn cần ghi nhớ một số nội dung chính như sau:
Kinh tế chính trị Mác 1 - Lênin lOMoAR cPSD| 48599919
Trường Đại h ọc Mở Hà Nội
Mở cơ hội học tập cho mọi người
Tiểu mục 1: Giới thiệu khái quát lịch sử hình thành môn KTCT, Sinh viên học xong
sẽ xác định được đối tượng nghiên cứu của môn Kinh tế chính trị, phương pháp nghiên cứu
và nguyên tắc vận dụng quy luật khách quan trong hoạt động thực tiễn.
Tiểu mục 2: Sau khi học xong sinh viên nắm được các phạm trù cơ bản của nền sản
xuất hàng hóa như: hàng hóa, giá trị sử dụng, giá trị, giá cả, tiền có nguồn gốc từ trong nền
kinh tế hàng hóa và bản chất là gì. Học xong sinh viên sẽ giải thích được cơ sở hình thành
giá cả là do giá trị.
Tiểu mục 3: Nghiên cứu khái niệm thị trường, nền kinh tế thị trường, các quy luật của
nền kinh tế thị trường, phân tích cơ chế hoạt động của các quy luật, giải thích được quy luật
giá trị là quy luật kinh tế cơ bản của sản xuất hàng hóa và chi phối các quy luật khác trong hệ thống.
Bài 2: Giá trị thặng dư trong nền kinh tế thị trường
Bao gồm nội dung của Chương 3, từ trang 84 đến trang 109 trong giáo trình KINH
TẾ CHÍNH TRỊ MÁC – LÊNIN, NXBCTQGST năm 2021.
Trong bài 2, các bạn cần ghi nhớ một số nội dung chính như sau:
Tiểu mục 1: Nghiên cứu lý luận giá trị thặng dư: chỉ ra nguồn gốc và bản chất giá trị
thặng dư, hai phương pháp sản xuất giá trị thặng dư, quy luật vận động của tư bản và giá trị
thặng dư, nhớ ký hiệu các phạm trù để liên hệ làm bài tập.
Tiểu mục 2: Thực hành kỹ năng làm bài tập, chuyển hóa các phạm trù thành ký hiệu
và xây dựng quan hệ hàm phương trình đơn giản để làm bài tập.
Tiểu mục 3: Nghiên cứu tích lũy tư bản, các nhân tố ảnh hưởng đến quy mô tích lũy
và một số quy luật tích lũy tư bản. Làm được các bài tập về các phạm trù kinh tế của chủ nghĩa tư bản.
Bài 3: Giá trị thặng dư trong nền kinh tế thị trường (tiếp)
Kinh tế chính trị Mác 2 - Lênin lOMoAR cPSD| 48599919
Trường Đại h ọc Mở Hà Nội
Mở cơ hội học tập cho mọi người
Bao gồm nội dung của Chương 3, từ trang 109 đến trang 123 trong giáo trình KINH
TẾ CHÍNH TRỊ MÁC – LÊNIN, NXBCTQGST năm 2021.
Trong bài 3, các bạn cần ghi nhớ một số nội dung chính như sau:
Tiểu mục 1: Sự chuyển hóa giá trị thặng dư thành lợi nhuận, hiểu được các bước
chuyển hóa và ký hiệu của các phạm trù lợi nhuận, tỷ suất lợi nhuận, ý nghĩa trọng thực tiễn
quản trị kinh doanh ở các doanh nghiệp. Làm bài tập ứng dụng
Tiểu mục 2: Nghiên cứu cơ chế phân phối lợi nhuận giữa các tập đoàn tư bản ở các
ngành khác nhau, sự hình thành lợi nhuận thương nghiệp, lợi tức cho vay, tư bản ngân hàng,
công ty cổ phần và thị trường chứng khoán. Làm bài tập
Tiểu mục 3: Nghiên cứu tư bản kinh doanh trong lĩnh vực nông nghiệp và cơ chế hình
thành địa tô TBCN, lý giải thực tiễn của chính sách thuế nông nghiệp, thuế đất đai và giá cả
đất đai. Làm bài tập ứng dụng
Bài 4: Cạnh tranh và độc quyền trong nền kinh tế thị trường
Bao gồm nội dung của Chương 4, từ trang 124 đến trang 168 trong giáo trình KINH
TẾ CHÍNH TRỊ MÁC – LÊNIN, NXBCTQGST năm 2021.
Trong bài 4, các bạn cần ghi nhớ một số nội dung chính như sau:
Tiểu mục 1: Khái niệm, nguyên nhân hình thành và các đặc điểm kinh tế của tư bản
độc quyền và độc quyền nhà nước. Biểu hiện mới của những đặc điểm này trong điều kiện hiện nay của CNTB.
Tiểu mục 2 Phân tích vai trò và giới hạn lịch sử của chủ nghĩa tư bản, chỉ ra xu hướng
vận động của chủ nghĩa tư bản.
Bài 5: Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam
Bao gồm nội dung của Chương 5, từ trang 169 đến trang 223 trong giáo trình KINH
TẾ CHÍNH TRỊ MÁC – LÊNIN, NXBCTQGST năm 2021.
Kinh tế chính trị Mác 3 - Lênin lOMoAR cPSD| 48599919
Trường Đại h ọc Mở Hà Nội
Mở cơ hội học tập cho mọi người
Trong bài 5, các bạn cần ghi nhớ một số nội dung chính như sau: Tiểu mục 1:
Sau khi học xong phần này sinh viên nắm được kiến thức cơ bản về kinh tế trường ở
Việt Nam, tính đặc thù trong định hướng xã hội chủ nghĩa, so sánh được sự khác biệt về đặc
trưng so với kinh tế thị trường của chủ nghĩa tư bản.
Tiểu mục 2: Sau khi học xong phần này, sinh viên hiểu được tại sao phải hoàn thiện
thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; nội dung hoàn thiện thể chể kinh tế
thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.
Tiểu mục 3: Sau khi học xong phần này, sinh viên hiểu được bản chất lợi ích kinh tế
là động lực thúc đẩy các chủ thể kinh tế hoạt động, làm rõ một số quan hệ lợi ích cơ bản và
phương thức thực hiện lợi ích; Vai trò của nhà nước trong việc đảm bảo hài hòa các quan hệ lợi ích.
Bài 6: Công nghiệp hóa, hiện đại hóa và Hội nhập kinh tế quốc tế
Bao gồm nội dung của Chương 6, từ trang 224 đến trang 286 trong giáo trình KINH
TẾ CHÍNH TRỊ MÁC – LÊNIN, NXBCTQGST năm 2021.
Trong bài 6, các bạn cần ghi nhớ một số nội dung chính như sau:
Tiểu mục 1: Sau khi học xong phần này, sinh viên hiểu được những nội dung cơ bản
của các cuộc cách mạng, tiền đề của tăng năng suất lao động xã hội. Việt nam tiến hành
công nghiệp hóa trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 và chuẩn bị điều kiện ứng phó
với tác động tiêu cực của CMCN 4.0
Tiểu mục 2: Sau khi học xong phần này, sinh viên tiếp cận với xu hướng hội nhập kinh
tế quốc tế và toàn cầu hóa; cũng như những kiến thức cơ bản về mức độ hội nhập sâu, rộng
vào nền kinh tế thế giới: cơ hội và thách thức.
2. HƯỚNG DẪN CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP
Kinh tế chính trị Mác 4 - Lênin lOMoAR cPSD| 48599919
Trường Đại h ọc Mở Hà Nội
Mở cơ hội học tập cho mọi người
Sau khi học xong các bài 1, 2, 3, sinh viên làm bài kiểm tra trắc nghiệm để nắm được
các khái niệm cơ bản của học phần. Làm bài tập về: tính thời gian lao động xã hội cần thiết
để sản xuất ra một hàng hóa và bài tập các nhân tố ảnh hưởng đến lượng giá trị hàng hóa,
cần làm bài kiểm tra trắc nghiệm để nắm vững các phạm trù cơ bản của nền kinh tế thị
trường, ứng dụng ở Việt Nam hiện nay; Sinh viên làm được các bài tập về học thuyết giá trị
thặng dư: tính các đại lượng tư bản bất biến, tư bản khả biến, tư bản cố định, tư bản lưu
động; bài tập về hai phương pháp sản xuất giá trị thặng dư; Tính tỷ suất lợi nhuận, lợi nhuận
bình quân, lợi nhuận thương nghiệp, lợi tức và giá cả đất đai. Làm bài kiểm tra giữa kỳ.
Sau khi học xong các bài 4, 5, 6: Sinh viên cần làm bài kiểm tra trắc nghiệm để nắm
được những đặc điểm kinh tế cơ bản của chủ nghĩa tư bản độc quyền và độc quyền nhà nước
trong nền kinh tế thị trường. Những biểu hiện mới của chủ nghĩa tư bản độc quyền và độc
quyền nhà nước trong giai đoạn hiện nay. Sinh viên cần giải thích được một số hiện tượng
đang xảy ra trong nền kinh tế thị trường thế giới hiện nay. So sánh sự khác biệt giữa đặc
trưng của mô hình kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa với kinh tế thị trường của
chủ nghĩa tư bản. Sinh viên cũng có thể tự mình tìm các ví dụ về quan hệ lợi ích trong nền
kinh tế thị trường. Cho ví dụ về lợi ích nhóm và nhóm lợi ích, chỉ ra tính thống nhất và mâu
thuẫn trong các quan hệ lợi ích cơ bản của nền kinh tế thị trường hiện nay. Sinh viên cần
lấy ví dụ về sản phẩm cụ thể của các cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 3 và lần thứ 4,
chỉ ra tác động tích cực và hạn chế sản phẩm của cách mạng công nghiệp lần thứ 3 và lần
thứ 4. Kể tên các tổ chức kinh tế quốc tế mà Việt Nam đang tham gia và sắp xếp thứ tự mức
độ hội nhập từ thấp đến cao. Làm bài thi cuối kỳ: có thể thi hình thức vấn đáp, hoặc làm
bài thi trắc nghiệm tổng hợp (có tự luận, giải bài tập).
3. HƯỚNG DẪN CÁCH HỌC TẬP, GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ, THU THẬP VÀ
XỬ LÝ THÔNG TIN HIỆU QUẢ:
Bài 1: trả lời câu hỏi trắc nghiệm để kiểm tra kiến thức lý thuyết, nắm được các phạm
trù cơ bản của nền sản xuất hàng hóa như: giá trị, tiền, giá cả, quan hệ hàng – tiền, làm bài
tập về cơ cấu giá trị hàng hóa, bài tập về các nhân tố ảnh hưởng đến lượng giá trị.
Kinh tế chính trị Mác 5 - Lênin lOMoAR cPSD| 48599919
Trường Đại h ọc Mở Hà Nội
Mở cơ hội học tập cho mọi người
Bài tập về tính thời gian lao động xã hội cần thiết (giá trị xã hội của hàng hóa).
Bài 2 và 3: ngoài trả lời câu hỏi trắc nghiệm, sinh viên cần làm bài tập về giá trị thặng
dư, tính các đại lượng tư bản bất biến, tư bản khả biến, tư bản cố định, tư bản lưu động; bài
tập về hai phương pháp sản xuất giá trị thặng dư; Tính tỷ suất lợi nhuận, lợi nhuận bình
quân, lợi nhuận thương nghiệp, lợi tức và giá cả đất đai. Liên hệ với kinh tế thị trường hiện
nay ở Việt Nam, bài học kinh nghiệm từ các phạm trù trong nền kinh tế thị trường. Thảo
luận về các phạm trù kinh tế thị trường trong tính đặc thù ở Việt Nam.
Bài 4: ngoài trả lời các câu hỏi trắc nghiệm, sinh viên có thể giải thích được các hiện
tượng đang diễn ra trong nền kinh tế thị trường ở Việt Nam và thế giới đương đại. Lấy ví
dụ cụ thể về các đặc điểm kinh tế của CNTBĐQ và CNTBĐQNN trong xã hội tư bản hiện
nay. Giải thích được nền kinh tế thế giới đang vận hành như thế nào?
Bài 5: Sinh viên học xong có thể so sánh sự khác biệt giữa đặc trưng của mô hình kinh
tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa với kinh tế thị trường của chủ nghĩa tư bản. Lấy
ví dụ cụ thể về lợi ích nhóm và nhóm lợi ích, chỉ ra tính thống nhất và mâu thuẫn trong các
quan hệ lợi ích cơ bản của nền kinh tế thị trường hiện nay.
Bài 6: Sinh viên cần lấy ví dụ về sản phẩm cụ thể của các cuộc cách mạng công nghiệp
lần thứ 3 và lần thứ 4, chỉ ra tác động tích cực và hạn chế sản phẩm của cách mạng công
nghiệp lần thứ 3 và lần thứ 4. Hàm ý đề xuất giải pháp Việt Nam cần làm gì để ứng phó với
tác động tiêu cực của cách mạng công nghiệp 4.0 hiện nay?
Chúc Anh/Chị thành công! CHỦ BIÊN
PGS. TS. Trần Thị Lan Hương
Kinh tế chính trị Mác 6 - Lênin