



Preview text:
GV: Trần Thiên Đức - http://ductt111.com    V2014 
H¯ÞNG D¾N THÍ NGHIÞM BÀI 4 
1. Tên bài: XÁC ĐàNH H  à Sâ NHà  T   CĀA CHÀT LàNG THEO   P PH¯¡NG HÁP STOKES  2. Nhận xét: 
- Bài này thí nghiám cũng khá đ¢n gi¿n  có mỗi nhiám vÿ   
th¿ bi rồi bÁm giờ  nh°ng nó lại 
h¢i <¿o= ở chỗ c¿m biến đánh vá viên bi th°ờng không có hoặc có nh°ng đã không còn hoạt đßng 
 do đó các bạn sẽ thÁy có mßt cái đồng hồ bÁm giây  do bÁm bằng tay nên nếu    bÁm không 
chuẩn thì sai sã khá lán (bi thì r¢i nhanh nên rÁt khó bÁm đ°ợc chính xác  cách du nhÁt y   là đo  càng nhiều   c lần àng tãt sau  đó sẽ    lựa chßn   gi
những á trá gần nhau nhÁt). 
- Ngoài ra bài này cũng khá mÁt vá sinh vì n  t °ác rong ãng không   l
ph¿i à sạch gì nên khi thao tác  tránh để    n°ác bắn ra ngoài. 
3. Giải quyết: 
3.1. Những điều    cần biết: 
- ChÁt láng chuyển đßng trong ãng hình trÿ  bao giờ vận tãc cũng sẽ gi¿m dần từ trÿc ãng ra 
ngoài và bằng 0 tại thành ãng  nguyên nhân là do sự suÁt hián   m lực a sát nßi    giữa các láp chÁt 
láng  để dß hình dung các bạn cứ cho n°ác ch¿y vào mßt cái màng các bạn sẽ thÁy tại có phần  lõm ở chính   m giữa àng ứng   dòng  vái ch¿ 
y tại trÿc cāa ãng (dòng này vận tãc   nê lán n năng l°ợng  lán nó sẽ khiến    màng bá lõm ở giữa)         Hình 1. Phân    bố vận   t tốc rong   hì ống nh    trụ
Hình 2. Hai lớp chất lỏng sát nhau 
- Mßt câu hái giáo viên hay kiểm tra chính là hãy viết ph°¢n  g trình   
lực ma sát nßi  cã gắng  hßc thußc   ph°¢ng  
 trình này là xong (chẳng nhẽ   tuần  1  lại   hßc  không  nổi   ph°¢ng    trình này )  :  �㕑�㕣 �㔹�㕚�㕠 = � 㔂 �㕑�㕧 Δ�㕆  Trong ph°¢n  g trình này cầ  n chú ý   
nhÁt chính là đại l°ợng η (eta)  đâ 
y chính là đại l°ợng mà  các bạn   
ph¿i xác đánh trong bài thí nghiám này, nó chính là há sã nh°át cāa chÁt   c láng, ó đ¢n vá  là kg/(m.s). 
- Trong bài thí nghiám này mßt viên bi sẽ đ°ợc th¿ r¢i thẳng đứng xuãng  cũng dß dàng    t°ởng
t°ởng viên bi nh° là nguồn kéo các láp chÁt láng chuyển đßng theo nó  tuy nhiên tãc đß cāa 
các láp chÁt láng sẽ gi¿m 
rÁt nhanh khi càng ra xa viên bi (gần thā 
đô bao giờ mà ch¿ phát triển  nhanh, càng ra xa thā 
đô thì tãc đß phát triển cũng chậm dần lại  cái này chắc ai cũng biết )  . 
Kho¿ng cách ¿nh h°ởng ở đây đã đ°ợc các nhà   
vật lý tìm hß (2r/3)  các bạn    chß viác kế thừa 
và copy  nh° vậy dß thÁy Δv = 0 ứng vái Δz = 2r/3  thay vào công thức Fms và chú ý là nếu  CuuDuongThanCong.com
https://fb.com/tailieudientucntt
GV: Trần Thiên Đức - http://ductt111.com    V2014 
Δv và Δz nhá thì ta có thể coi: �㕑�㕣 ≈ ∆�㕣
 (tóm lại chß cần hiểu vi phân chính là sai khác rÁt nhá, nói  �㕑�㕧 ∆�㕧
vuông cho nó tròn tức là sai lách lán là Δ, nhá là d) và chú ý dián tích bề mặt viên bi là 4ÿ�㕟2  thế là ta đã xây dựng   c đ°ợc ông   S
thức tokes (giáo viên mà hái câu này thì trúng tā luôn )  . 
�㔹�㕚�㕠 = 6ÿ�㔂�㕟�㕣    Hình 3. Phân   
bố vận tốc của lớp chất lỏng xung quanh viên bi  - Nhìn vào công   c
thức húng ta sẽ biết ngay là để xác đánh há sã nhát cāa chÁt láng ta ph¿i đi xác  đánh r, v F , ms. 
 Xác đánh r  sử dÿng Panme  vÁn đề là ch°a làm bài thí nghiám thì biết sử dÿng  Panme   
thế nào đây  đành ph¿i đßc qua cách   
đßc Panme trong bài 1 thôi  cũng dß 
hiểu thôi vì đằng nào chúng ta ch¿ ph¿i hßc. Đại loại kẹp bi vào Panme các bạn sẽ đo  đ°ợc đ°ờng  
 kính  chia đôi là ra bán kính. 
 Fms: thông th°ờng các bạn sẽ thÁy ng°ời ta th°ờng sử dÿng điều kián cân bằng để xác 
đánh đại l°ợng vật lý thông qua mßt đại l°ợng khác. Trong bài thí nghiám này ban đầu 
viên bi sẽ r¢i nhanh dần. Các    lực tác   l
dÿng ên viên bi sẽ là Fms, FA (không đổi), P (không 
đổi)  ban đầu P lán h¢n Fms + FA nên viên bi sẽ r¢i nhanh dần đều. Sau mßt thời gian 
ông Fms thầy thằng P bắt   a nạt nh nhiều quá   
thế là trong quá trình gia tăng vận tãc ông Fms 
tranh thā tích lũy năng l°ợng (để ý là Fms phÿ thußc vào v)  và hậu qu¿ là Fms lán đến 
mßt giá trá nào đó thì Fms + FA = P  bi sẽ r¢i thẳng   đều     đây  
 chính là lúc các bạn kh¿o  sát tãc đß cāa r¢i   
cāa bi (chính là tãc đß cāa láp chÁt láng sát bề mặt bi)  đây cũng 
chính là lý do mà tại sao chúng ta không tính thời gian r¢i từ miáng ãng (vì ban đầu vận 
tãc đã ổn đánh đâu). Tổng đßng viên các điều kián ta sẽ thu đ°ợc công thức tính há sã  nhát cāa   chÁt   láng   nh°    sau (h¢i phức   tạp   mßt    chút):  1 (Ā 2�㕔�㔏 �㔂 = 1 2 Ā)�㕑1 18 � 㔿  
Trong đó Ā1, �㕑1 là khãi l°ợng riêng và đ°ờng kính c a
ā viên bi, Ā là khãi l°ợng riêng cāa  chÁt láng.    Trong tr°ờng hợp chÁt   láng  
 trong ãng hẹp có đ°ờng kính trong là d thì:  1 (Ā 2�㕔�㔏 �㔂 = 1 2 Ā)�㕑1 18   �㔿 (1 + 2.4 �㕑1 � 㕑 )   CuuDuongThanCong.com
https://fb.com/tailieudientucntt
GV: Trần Thiên Đức - http://ductt111.com    V2014  - Tiếp theo là về há m
đo à chúng ta sẽ kh¿o sát 
1. Nhìn biết ngay là nắp 
2. Hình nh° là ãng thāy tinh (trên có   c vạch hia)  3.    ChÁt láng. 
4,5. Các c¿m biến đ°ợc nãi vái bß thời gian (tình trạng  hình   l
nh° à làm c¿nh thôi, đa phần đã không còn sử    dÿng
vì thế mái ph¿i dùng đồng hồ bÁm tay. Chứ bß này mà 
còn hoạt đßng thì nhiám vÿ   
cāa các bạn có mỗi viác th¿  bi,   bi vát , ghi    kết qu¿) 
6,7. Nút điều chßnh đß nhạy (nếu các c¿m biến trên đã 
háng thì cái này cũng không cần quan tâm) 
8. Không biết là gì  chắc là hßp thiết bá  không quan  trßng.  9. Giá đỡ 
10. Bß đồ nghề (th°ờn 
g bên trong sẽ có mßt cái Panme, 
1 viên bi rÁt nhá nhắn xinh xắn, 1 cÿc nam châm, có thể 
có đồng hồ bÁm giây)  nhiều bạn sẽ hái sao lại có    cÿc
nam châm to thế  lý do là gì? Chẳng nhẽ các bạn    vát
bi bằng ãng mút  ph¿i sử    dÿng nam châm để hút bi 
lên. Ngoài ra còn có công    dÿng là tìm bi khi bá    r¢i và c  ã
đánh bi khi ở trong hßp (th°ờng viên bi sẽ dính trên cÿc    Hình 5. Bß thí nghiám  nam châm). 
11. âng thu hồi bi  bi sẽ đ°ợc hút bởi nam châm và  dách chuyển    trong ãng này 
3.2. Quá trình đo   c cần hú ý: 
- Ghi các thông sã đã cho liên quan tái bài thí nghiám (th°ờng có   
sẵn trên b¿ng), đß chính xác  cāa th°ác,   dÿng   cÿ,….     - Đừng có    vßi cầm viên bi   l th¿ uôn mà ph¿i 
đo đ°ờng kính viên bi đã.  - Khi   bi th¿ thì    ph¿i   rÁt nhẹ nhàng tình c¿  m    c
đừng ó ném bßp mßt cái xuãng    n°ác .   -    Mỗi lần   bi
vát lên là ph¿i lau sạch bi tr°ác khi    th¿ lần tiếp theo.  Các b°ßc chính  B1: Mßt bạn cầm sẵn   đồng   hồ   bÁm    giây để trực    chiến, mßt   bạn   tiến    hành th¿ bi 
B2: Khi bi đi qua vá trí đầu tiên (ứng vái c¿m biến 4)  bÁm đồng hồ mßt cái (lúc này đồng  hồ
bắt đầu đếm)  đến vá trí tiếp theo (c¿m biến 5)  bÁm thêm phát nữa  giá trá trên đồng hồ 
lúc này sẽ là thời gian bi đi từ vá trí 1 đến vá trí 2 (kho¿ng cách 12 đã biết rồi nhé). 
B3: LÁy nam châm vát bi  lau bi.  B4: Quay về b°ác    1 
Chú ý: Tr°ác khi ra về các bạn cầ t n hu thập    những sã liáu s bổ ung sau: 
- Đß chia nhá nhÁt trên ãng (dùng để xác đánh kho¿ng cách   ha giữa i c¿m    biến đó) 
- Gia tãc trßng tr°ờng và sai sã tuyát đãi cāa nó.  CuuDuongThanCong.com
https://fb.com/tailieudientucntt
GV: Trần Thiên Đức - http://ductt111.com    V2014 
- Sai sã cāa đồng hồ bÁm giây  4. X  l
ử ý sß lißu: 
- Đãi vái các bạn làm bài này đầu tiên thì h¢i khó khăn mßt chút  hãy xem bài sai sã và tham  kh¿o báo cáo mẫu.  - Đãi    vái các bạn đã làm   
mÁy bài tr°ác rồi thì phần xử lý sã liáu bài này dß ợt nếu không    muãn
nói là chẳng có gì c¿  bài này tôi mà ngồi xử lý chắc mÁt   tãi   đa  5 phút là xong  
- Còn gì nữa không nhß?  hết  
5. Báo cáo m¿u:      ARE YOU OK?   
CHÚC MỌI NG¯àI HỌC TÞT ^_^     CuuDuongThanCong.com
https://fb.com/tailieudientucntt