Kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại công ty trách nhiệm hữu hạn VINKO Việt Nam | Môn Khóa luận tốt nghiệp - Đại học Công Đoàn

lOMoAR cPSD| 60888405
TỔNG LIÊN ĐOÀN LAO ĐỘNG VIỆT NAM ĐẠI HỌC CÔNG ĐOÀN KHOA KẾ TOÁN --- --- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ BÁN
HÀNG TẠI CÔNG TY TNHH VINKO VIỆT NAM NGUYỄN HỒNG THÚY
HÀ NỘI, NGÀY 25 THÁNG 04 NĂM 2023 lOMoAR cPSD| 60888405
TỔNG LIÊN ĐOÀN LAO ĐỘNG VIỆT NAM ĐẠI HỌC CÔNG ĐOÀN KHOA KẾ TOÁN --- ---
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ
BÁN HÀNG TẠI CÔNG TY TNHH VINKO VIỆT NAM SINH VIÊN THỰC HIỆN : NGUYỄN HỒNG THÚY LỚP : KT14D MÃ SINH VIÊN : 194D4031730
GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN : TH.S MAI THỊ THÚY
HÀ NỘI, NG ÀY 25 THÁNG 04 NĂM 202 3 lOMoAR cPSD| 60888405 MỤC LỤC
MỞ ĐẦU..........................................................................................................................................1
1................................................................................Tính cấp thiết của đề tài, lý do chọn đề tài
......................................................................................................................................................1
2...................................................................................Tổng quan tài liệu về vấn đề nghiên cứu
......................................................................................................................................................2
3......................................................Ý nghĩa khoa học, ý nghĩa thực tiễn của đề tài nghiên cứu
......................................................................................................................................................2
4..............................................................................................Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
......................................................................................................................................................3
5..............................................................................................Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
......................................................................................................................................................3
6............................................................................................................Phương pháp nghiên cứu
......................................................................................................................................................3
7...................................................................................................................Kết cấu của khóa luận
......................................................................................................................................................4
CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ BÁN
HÀNG TẠI CÔNG TY VINKO VIỆT NAM................................................................................5
1.1.....Đặc điểm hoạt động kinh doanh thương mại ảnh hưởng đến kế toán bán hàng và xác
định kết quả bán hàng................................................................................................................5
1.2.........................................Những vấn đề chung về bán hàng và xác định kết quả bán hàng
......................................................................................................................................................6
1.2.1 Khái niệm và vai trò của bán hàng...............................................................................6
1.2.1.1 Khái niệm bán hàng...................................................................................................6
1.2.1.2 Vai trò bán hàng........................................................................................................7
1.2.2 Các phương thức bán hàng và phương thức thanh toán.............................................7
1.2.2.1 Các phương thức bán hàng........................................................................................7 1.1.1.2
Các phương thức thanh toán..................................................................................8
1.2.3 Các chỉ tiêu liên quan đến bán hàng và xác định kết quả bán hàng...........................9
1.2.3.1 Doanh thu bán hàng...................................................................................................9
1.2.3.2 Các khoản giảm trừ doanh thu.................................................................................10
1.2.3.3 Giá vốn hàng bán.....................................................................................................10
1.2.3.4 Chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp......................................................14
1.3 Kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng..............................................................16
1.3.1 Nhiệm vụ của kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng................................16
1.3.2 Chứng từ kế toán sử dụng............................................................................................17
1.3.3 Tài khoản kế toán sử dụng...........................................................................................17
1.3.4 Phương pháp kế toán...................................................................................................21 lOMoAR cPSD| 60888405
1.3.4.1 Kế toán doanh thu bán hàng và các khoản giảm trừ doanh thu................................22
1.3.4.2 Kế toán giá vốn........................................................................................................23
1.3.4.3 Kế toán chi phí bán hàng.........................................................................................23
1.3.4.4 Kế toán chi phí quản lý doanh nghiệp......................................................................24
1.3.4.5 Kế toán xác định kết quả bán hàng..........................................................................25
1.4 Các hình thức sổ kế toán.....................................................................................................25
1.4.1 Hình thức kế toán Nhật ký chung....................................................................................25
1.4.2 Hình thức kế toán Nhật ký – Sổ cái.................................................................................28
1.4.3 Hình thức kế toán chứng từ ghi sổ..................................................................................29
1.4.4 Hình thức kế toán Nhật ký – Chứng từ...........................................................................29
1.4.5 Hình thức kế toán máy vi tính.........................................................................................30
CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ BÁN
HÀNG TẠI CÔNG TY VINKO VIỆT NAM..............................................................................31 2.
1.Tổng quát về công ty Vinko Việt
Nam...............................................................................31
2.1. 1.Quá trình hình thành và phát triển của công ty Vinko.............................................31
2.1.2 Đặc điểm tổ chức hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty Vinko......................32
2.1.2.1 Đặc điểm hoạt động sản xuất kinh
doanh................................................................32
2.1.2.2 Đặc điểm tổ chức bộ máy quản
lý...........................................................................33
2.1.3 Đặc điểm tổ chức kế toán tại công ty TNHH Vinko VN............................................35
2.1.3.1 Đặc điểm bộ máy kế
toán.......................................................................................35
2.1.3.2 Đặc điểm chế độ kế toán công ty áp
dụng..............................................................37
2.2. Thực trạng kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại công ty TNHH Vinko
VN...............................................................................................................................................38
2.2.1 Đặc điểm hàng hóa.....................................................................................................38
2.2.2 Nội dung kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại công ty TNHH Vinko
Việt Nam................................................................................................................................38
2.2.2.1 Kế toán doanh thu bán
hàng...................................................................................38
2.2.2.2 Kế toán các khoản giảm trừ doanh thu.................................................................50
2.2.2.3 Kế toán giá vốn hàng bán......................................................................................55
2.2.2.4 Kế toán chi phí bán hàng.....................................................................................62
2.2.2.5 Kế toán chi phí quản lý doanh
nghiệp......................................................................66
2.2.2.6 Kế toán xác định kết quả bán hàng......................................................................68 lOMoAR cPSD| 60888405
2.3. Đánh giá chung về kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại công ty Vinko
Việt Nam....................................................................................................................................73
2.3.1 Những ưu điểm công ty đạt được...................................................................................73
2.3.2 Những tồn tại.................................................................................................................73
CHƯƠNG III: MỘT SỐ Ý KIẾN ĐỀ SUẤT NHẰM HOÀN THIỆN KẾ TOÁN BÁN HÀNG
VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ BÁN HÀNG TẠI CÔNG TY VINKO VIỆT NAM......................75
3.1 Phương hướng phát triển của công ty Vinko VN.............................................................75
3.2 Một số ý kiến đề xuất nhằm hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại công ty Vinko
VN.................................................................................................................75 Thứ tư: Về cán
bộ công nhân viên...........................................................................................77
3.3 Điều kiện thực hiện các ý kiến đề xuất...............................................................................77 KẾT
LUẬN....................................................................................................................................77
TÀI LIỆU THAM KHẢO lOMoAR cPSD| 60888405
DANH MỤC VIẾT TẮT Ký hiệu Từ viết tắt BTC Bộ Tài chính CPQL Chi phí quản lý GTGT Giá trị gia tăng DN Doanh nghiệp DT Doanh thu ĐVT Đơn vị tính TK Tài khoản TGNH Tiền gửi ngân hàng TKĐƯ Tài khoản đối ứng TCSĐ Tài sản cố định TNDN Thu nhập doanh nghiệp NKC Nhật ký chung VND Việt Nam đồng PNK Phiếu nhập kho PXK Phiếu xuất kho
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ
Sơ đồ 01: Phương pháp kế toán doanh thu bán hàng và các khoản giảm trừ doanh thu .......20
Sơ đồ 02: Phương pháp kế toán giá vốn hàng bán .....................................................................21
Sơ đồ 03: Phương pháp kế toán chi phí bán hàng .....................................................................22
Sơ đồ 04: Phương pháp kế toán chi phí quản lý doanh nghiệp..................................................23
Sơ đồ 05: Phương pháp kế toán xác định kết quả kinh doanh ..................................................24
Sơ đồ 06:Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức Nhật ký chung.............................24 lOMoAR cPSD| 60888405
Sơ đồ 07:Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức Nhật ký – Sổ Cái .........................24
Sơ đồ 08:Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức Chứng từ ghi sổ...........................26
Sơ đồ 09:Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức Nhật ký- chứng từ........................26
Sơ đồ 10: Trình tự ghi sổ theo hình thức kế toán máy vi tính..................................27
Sơ đồ 11:Bộ máy quản lý công ty TNHH Vinko VN..............................................30
Sơ đồ 12: Bộ máy kế toán công ty......................................................................................32 lOMoAR cPSD| 60888405 LỜI CAM ĐOAN
“Em cam đoan: Khóa luận tốt nghiệp này là kết quả nghiên cứu của riêng tôi, được
thực hiện dưới sự hướng khoa học của Th.s Mai Thị Thúy, đảm bảo tính trung thực
và tuân thủ các quy định về trích dẫn, chú thích tài liệu tham khảo.
Em xin chịu hoàn toàn trách nhiệm về lời cam đoan này”
Hà Nội, ngày 05 tháng 05 năm 2023 Sinh viên thực hiện lOMoAR cPSD| 60888405 LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình học tập tại khoa Kế toán trường đại học Công Đoàn, em đã được
các thầy cô giáo giảng dạy tận tình cũng như truyền đạt những kiến thức bổ ích và rất
quan trọng đối với quá trình đi làm của em sau này. Em xin chân thành gửi lời cảm
ơn đến ban giám hiệu nhà trường cùng quý thầy cô đã tận tâm giảng dạy và giúp em
hoàn thành tốt khóa học. Đặc biệt, em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất đến cô Th.s
Mai Thị Thúy đã sắp xếp thời gian quý báu để hướng dẫn, nhận xét giúp em hoàn
thành tốt bài khóa luận thực tập tốt nghiệp này.
Em xin kính chúc quý thầy cô luôn luôn khỏe mạnh, vui vẻ và đạt được nhiều
thành cao trong công tác giảng dạy. Chúc trường đại học Công Đoàn sẽ luôn là nền
tảng vững chắc cho nhiều thế hệ sinh viên trên bước đường học tập.
Cuối cùng, em xin gửi lời cảm ơn đến ban lãnh đạo và các anh chị tại công ty
TNHH Vinko Việt Nam. Trong quá trình thực tập tại đây, em đã có cơ hội hiểu rõ hơn
về những kiến thức đã được học cũng như thực tế áp dụng như thế nào. Bên cạnh đó,
sự chỉ dẫn và giúp đỡ của các anh chị tại phòng Kế toán đã giúp em học hỏi thêm
nhiều bài học kinh nghiệm quý báu. Đó chắc chắn sẽ là một phần hành trang quan
trọng giúp em có thể tự tin bước vào đời.
Em xin chân thành cảm ơn! lOMoAR cPSD| 60888405 MỞ ĐẦU
1.Tính cấp thiết của đề tài, lý do chọn đề tài
Nói đến bán hàng người ta nghĩ ngay đến một quá trình trao đổi hàng hoá tiền
tệ giữa hai chủ thể người mua và người bán, trong đó người bán trao hàng hóa người
mua và người mua trả tiền hoặc chấp nhận trả tiền để có được quyền sở hữu về hàng
hoá. Trong nền kinh tế đặc biệt là nền kinh tế thị trường như hiện nay, bán hàng là
một khâu giữ vai trò đặc biệt quan trọng vừa là điều kiện để tiến hành tái sản xuất xã
hội vừa là cầu nối giữa sản xuất với người tiêu dùng, phản ánh sự gặp nhau giữa cung
và cầu về hàng hoá, qua đó giúp định hướng cho sản xuất, tiêu dùng và khả năng
thanh toán. Với một doanh nghiệp việc tăng nhanh quá trình bán hàng tức là tăng
vòng quay của vốn, tiết kiệm vốn và trực tiếp làm tăng lợi nhuận của doanh nghiệp,
từ đó sẽ nâng cao đời sống cho cán bộ công nhân viên trong doanh nghiệp và thực
hiện đầy đủ nghĩa vụ với nhà nước. Thời đại toàn cầu hoá về kinh tế đòi hỏi hạch toán
kế toán đã trở thành một trong những công cụ đắc lực không thể thiếu giúp cho doanh
nghiệp có cái nhìn tổng thể về tình hình kinh doanh và tình hình tài chính tại đơn vị.
Và cũng chính vì vậy mà kế toán có vai trò quan trọng hơn bao giờ hết trong việc
quản lý và kiểm soát các hoạt động kinh tế phát sinh thông qua một hệ thống thông
tin trung thực, chính xác đầy đủ và kịp thời.
Gắn liền với công tác bán hàng, kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng
cũng giữ một vị trí hết sức quan trọng góp phần phục vụ đắc lực và có hiệu quả trong
công tác hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Vì vậy, kế toán bán hàng và xác
định kết quả bán hàng cần phải được tổ chức một cách khoa học, hợp lý nhằm nâng
cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Vấn đề quan trọng là sự quan tâm hàng
đầu của các chủ doanh nghiệp làm thế nào để sản phẩm, hoàng hóa, dịch vụ của mình
tiêu thụ được trên thị trường và được thị trường chấp nhận về các phương diện: giá
cả, chất lượng, mẫu mã để thu lợi nhuận về cho doanh nghiệp là lớn nhất. Như vậy,
công tác bán hàng có vai trò rất lớn đối với hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp,
nó còn là yếu tố quyết định đến sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp trên thị trường.
Trong suốt thời gian học tập tại trường Đại học Công Đoàn với những kiến
thức đã được trang bị tại nhà trường và thời gian thực tập tại công ty TNHH Vinko
Việt Nam học hỏi thêm được những kiến thức- kinh nghiệm thực tế. Với sự hướng
dẫn tận tình của cô Ths. Mai Thị Thúy cùng các anh chị kế toán tại công ty Vinko em
lựa chọn đề tài nghiên cứu “ Kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại
công ty TNHH Vinko Việt Nam” cho khóa luận tốt nghiệp của mình. lOMoAR cPSD| 60888405
2. Tổng quan tài liệu về vấn đề nghiên cứu
Trong quá trình nghiên cứu thực hiện đề tài, em đã nghiên cứu cà tham khảo
một số giáo trình, các bài bài khóa luận có cùng chủ đề nghiên cứu. Có thể kể đến một số công trình:
Giáo trình Kế toán tài chính phần 1 và 2 của PGS.TS Định Thị Mai,
TS.Đoàn Thục Quyên, Nhà xuất bản Dân trí
Đề tài: “Kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại công ty TNHH
Lạc Hồng ” tác giả Lý Thị Hân năm 2020 -Trường đại học Công Đoàn : tác giả đã
đưa ra được những ưu điểm cũng như hạn chế về kế toán bán hàng tại công ty. Đồng
thời tác giả cũng đưa ra được những giải pháp để hạn chế nhược điểm nhưng vẫn còn
chung chung, chưa giải quyết được hết những hạn chế còn tồn tại.
Đề tài: “Kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại công ty TNHH
thương mại và XNK Hoàng Bảo Hùng” tác giả Nguyễn Thị Thủy năm 2021Trường
đại học Công Đoàn. Sau khi đặt vấn đề, tác giả đã nêu được cơ sở lý luận chung về
kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng, tác giả đã nêu đầy đủ các nguyên tắc
kế toán, chứng từ, sổ sách sử dụng và phương pháp kế toán. Trình bày được cơ sở
hình thành đặc điểm sản xuất kinh doanh của công ty, và nêu ra được ưu nhược điểm,
các kiểm nghị đề xuất cho công ty.
Đề tài: “Kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại công ty cổ phần
Phạm Diệp” tác giả Nguyễn Trung Dũng năm 2019- Trường đại học Thương Mại.
Tác giả đã nghiên cứu đề tài tại công ty với ngành nghề thiết bị linh kiện viễn thông,
thiết bị điện tử... Tác đã nêu được cách hạch toán giá vốn, doanh thu bán hàng vào
các chứng từ, sổ sách chi tiết rõ ràng đúng với loại hình kinh doanh của công ty. Từ
đó đưa ra những ưu điểm, tồn tại và đề xuất ý kiến nhằm hoàn thiện đề tài.
Qua quá trình nghiên cứu, tham khảo các công trình trên, em nhận thấy các
nghiên cứu đều đã hệ thống hóa được các vấn đề lý luận cơ bản về kế toán bán hàng
và xác định kết quả bán hàng ở các góc độ khác nhau. Tuy nhiên chưa có công trình
nào cụ thể chuyên sâu về kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại công ty
TNHH Vinko Vì vậy em quyết định chọn đề tài: “Kế toán bán hàng và xác định kết
quả bán hàng tại công ty TNHH Vinko” để thực hiện nghiên cứu.
3.Ý nghĩa khoa học, ý nghĩa thực tiễn của đề tài nghiên cứu
Ý nghĩa khoa học: Hệ thống hóa lý luận cơ bản về việc vận dụng các chuẩn
mực kế toán, chế độ kế toán hiện hành để làm rõ kế toán bán hàng và xác định kết
quả bán hàng tại công ty TNHH Vinko Việt Nam
Ý nghĩa thực tiễn: nghiên cứu thực trạng kế toán bán hàng và xác định kết quả
bán hàng tại công ty TNHH Vinko Việt Nam. lOMoAR cPSD| 60888405
Từ đó đề xuất một số giải pháp có tính khoa học và khả thi để hoàn thiện kế
toán bán hàng tại công ty TNHH Vinko Việt Nam.
4. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu Mục tiêu nghiên cứu:
Nghiên cứu thực trạng kế toán bán hàng và xác định kết quả bán tại Công ty
TNHH Vinko Việt Nam, từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện kế toán bán
hàng và xác định kết quả bán hàng tại công ty. Nhiệm vụ nghiên cứu:
-Cơ sở lý luận về đề tài bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại công ty TNHH Vinko Việt Nam
-Thực trạng kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại công ty TNHH Vinko Việt Nam
-Một số ý kiến nhắm hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng
tại công ty TNHH Vinko Việt Nam
5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại công ty TNHH Vinko Việt Nam
Phạm vi nghiên cứu về mặt không gian: công ty TNHH Vinko Việt Nam
Phạm vi nghiên cứu về mặt thời gian: Quý 1 năm 2023
6. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp thu thập dữ liệu: Bất kể lĩnh vực nghiên cứu hoặc ưu tiên xác
định dữ liệu, thu thập dữ liệu chính xác là điều cần thiết để duy trì tính toàn vẹn của
nghiên cứu. Là quá trình thu thập và đo lường để có được số liệu chính xác, đầy đủ
yêu cầu của mục tiêu nghiên cứu.
Phương pháp quan sát: là phương pháp thu thập dữ liệu bằng cách ghi lại có
kiểm soát các sự kiện hoặc các hành vi ứng xử của con người. Phương pháp này khá
tiện dụng thường được dùng kết hợp với các phương pháp khác để kiểm tra chéo độ
chính xác của dữ liệu thu thập.
Phương pháp nghiên cứu tài liệu :
+ Các tài liệu, giáo trình về lý thuyết kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh.
+ Kết quả nghiên cứu của các tác giả khác có liên quan.
+ Sổ sách, báo cáo liên quan đến kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh
doanh tại Công ty TNHH Vinko VN
7. Kết cấu của khóa luận lOMoAR cPSD| 60888405
Ngoài phần mở đầu và kết luận, khóa luận gồm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại
công ty TNHH Vinko Việt Nam
Chương 2: Thực trạng kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại công ty TNHH Vinko Việt Nam
Chương 3: Một số ý kiến nhằm hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết
quả bán hàng tại công ty TNHH Vinko Việt Nam lOMoAR cPSD| 60888405
CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC
ĐỊNH KẾT QUẢ BÁN HÀNG TẠI CÔNG TY VINKO VIỆT NAM
1.1 Đặc điểm hoạt động kinh doanh thương mại ảnh hưởng đến kế toán bán
hàng và xác định kết quả bán hàng
Đặc điểm hoạt động kinh doanh là lưu chuyển hàng hóa DN thương mại phát
sinh các chi phí kinh doanh thượng mại, là tất cả các chi phí liên quan đến hàng hóa
và lưu thông hàng hóa từ nơi sản xuất tới nơi tiêu thụ. Quán triệt nguyên tắc giá phí
trong kế toán, toàn bộ các chi phí phát sinh gắn liền với quá trình mua hàng hóa trong
kinh doanh thương mại được tính là giá thực tế của hàng mua, các chi phí gắn liền
với việc bảo quản, tiêu thụ hàng hóa được đưa vào chi phí bán hàng, quản lý hành
chính và các chi phí mang tính chất chung của toàn DN được đưa vào chi phí quản lý
DN. Như vậy, trong DN thương mại chi phí kinh doanh gồm chi phí lưu thông và chi phí quản lý.
Với sự đa dạng của các hình thức tiêu thụ, kế toán bán hàng trong DN thương
mại câng mở các tài khoản liên quan, theo dõi chi tiết và lập báo cáo bán hàng theo
hình thức bán hàng. Dưới hình thức thanh toán đa dạng và phức tạp, kế toán cần theo
dõi chi tiết công nợ, mở các sổ, thẻ khách hàng nhà cung cấp cho từng đối tượng để
theo dõi, lập các báo cáo công nợ theo yêu cầu quản lý.
Ngoài các sổ sách chứng từ sử dụng như ở các DN khác, đối với doanh nghiệp
kinh doanh bán lẻ hàng hóa tại các quầy hàng, cửa hàng thì kế toán còn sử dụng thẻ
quầy hàng, sổ nhận hàng và thanh toán.
Cơ chế thị trường là sụ cạnh tranh gây gắt, muốn tồn tại và kinh doanh có lãi
buộc các DN hoạt động kinh doanh phải tự tìm nguồn vốn và nơi tiêu thụ hàng hóa.
DN muốn đứng vững trên thị trường, được thị trường chấp nhận về chất lượng sản
phẩm điều này được doanh nghiệp đặc biệt quan tâm, làm thế nào để tăng lượng sản
phẩm tiêu thụ trên một thị trường rộng lớn với đầy rẫy những cạnh tranh của nền kinh
tế thị trường. Vì vậy mà công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng là
một trong những phần hành chủ yếu trong DN. Mặt khác hiệu quả của khâu bán hàng
không tách rời mà gắn liền với kết quả bán hàng trong DN.
Trong những năm gần đây, với sự đổi mới kinh tế của đất nước thì các phương
thức tiêu thụ hàng hóa cũng đa dạng hơn, phong phú hơn. Điều này cũng góp phần
làm ảnh hưởng đến công tác kế toán bán hàng. Bên cạnh đó là những chi phí mới phát
sinh trông nền kinh tế thị trường cũng làm ảnh hưởng đến xác định kết quả bán hàng của DN. lOMoAR cPSD| 60888405
Quá trình lưu thông hàng hóa là một yếu tố của quá trình tái sản xuất. Đẩy
nhanh tốc độ tiêu thụ, tăng khối lượng hàng tiêu thụ nhằm đáp ứng yêu cầu thị trường
là một chức năng cơ bản. Với nền kinh tế thị trường thì chỉ tiêu thụ được hàng hóa
không chưa đủ để khẳng định được DN đó như thế nào, mà chỉ tiêu đánh giá cuối
cùng là kết quả bán hàng. Nhưng thông qua tiêu thụ mới xác định được kết quả bán
hàng và thị trường hàng hóa là cơ sở để xác định kết quả bán hàng.
Với những đặc điểm và chức năng riêng biệt của ngành như trên sẽ có ảnh
hưởng đến kế toán nói chung và kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng nói riêng.
1.2. Những vấn đề chung về bán hàng và xác định kết quả bán hàng
1.2.1 Khái niệm và vai trò của bán hàng
1.2.1.1 Khái niệm bán hàng
Bán hàng là khâu cuối cùng của hoạt động kinh doanh trong các doanh nghiệp.
Đây là quá trình chuyển giao quyền sở hữu hàng hóa người mua và doanh nghiệp thu
tiền về hoặc được quyền thu tiền.
Xét về góc độ kinh tế: Bán hàng là quá trình hàng hóa của doanh nghiệp được
chuyển từ hình thái vật chất sang tiền hình thái tiền tệ.
Quá trình bán hàng ở các doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp thương
mại nói riêng có những đặc điểm chính: -
Có sự trao đổi thỏa thuận giữa người mua và người bán, người bán đồng
ýbán, người mua đồng ý mua, họ trả tiền hoặc chấp nhận trả tiền. -
Có sự thay đổi quyền sở hữu về hàng hóa: người bán mất quyền sở hữu,
người mua có quyền sở hữu về hàng hóa đã mua bán. Trong quá trình tiêu thụ hàng
hóa, các doanh nghiệp cung cấp cho khách hàng một khối lượng hàng hóa và nhận
lại của khách hàng một khoản gọi là doanh thu bán hàng. Số doanh thu này là cơ sở
để doanh nghiệp xác định kết quả kinh doanh của mình.
Tóm lại, bán hàng là quá trình người bán tìm hiểu, sáng tạo và điều chỉnh sản
phẩm để phù hợp với nhu cầu của người mua và là quá trình tìm kiếm khách hàng
tiềm năng, hiểu nhu cầu của họ từ đó đem lại quyền lợi lâu dài cho cả hai bên và thực
hiện giao dịch mua bán, tiến hành giao hàng, thanh toán. Trong các doanh nghiệp
thương mại cũng như các DN sản xuất, hoạt động bán hàng thường xuyên mang lại
lợi nhuận cho DN. Kết quả bán hàng phản ánh kết quả cuối cùng của việc thực hiện
tiêu thụ hàng hóa, dịch vụ của hoạt động sản xuất kinh doanh được thể hiện thông
qua chỉ tiêu lãi hoặc lỗ
1.2.1.2 Vai trò bán hàng lOMoAR cPSD| 60888405
Trong doanh nghiệp thương mại, hàng hóa là tài sản chủ yếu và biến động
nhất, vốn hàng hóa chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tổng số vốn lưu động cũng như toàn
bộ vốn kinh doanh của DN cho nên kế toán bán hàng là khâu quan trọng đồng thời
nghiệp vụ bán hàng và xác định kết quả bán hàng quyết định sự sống còn đối với mỗi
DN. Do tính chất quan trọng, kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng có vai
trò hết sức quan trọng: -
Bán hàng đem lại sự thỏa mãn cho con người nhờ vào chức năng đáp
ứng nhu cầu và kích hoạt nhu cầu. -
Bán hàng giúp cho hàng hóa, tiền tệ lưu thông một cách hiệu quả trong
nền kinh tế từ đó kích thích đầu tư và mở rộng sản xuất. -
Bán hàng giúp cho tính chuyên môn hóa ngày càng cao, người sản xuất
sẽ có nhiều lợi ích hơn khi có người bán hàng chuyên nghiệp lo về đầu ra cho sản phẩm. -
Người bán hàng tốt sẽ là một nhà trung gian đắc lực cho việc tìm hiểu,
cung cấp thông tin phản hồi từ thị trường, tư vấn và thuyết phục người mua, vận
chuyển, lưu kho, truyền tải thông tin hai chiều giữa nhà sản sản xuất và người tiêu dùng.
Như vậy, nhìn chung bán hàng là một chuỗi các hoạt động mang tính độc lập
nhằm thiết lập các quan hệ và truyền thông tin, dịch vụ, sản phẩm một cách hiệu quả
từ nhà sản xuất đến người tiêu dùng với mục tiêu chính là thỏa mãn và đáp ứng tốt
nhất nhu cầu của cả hai bên.
1.2.2 Các phương thức bán hàng và phương thức thanh toán
1.2.2.1 Các phương thức bán hàng
Việc bán hàng tròn các doanh nghiệp thương mại, dịch vụ được thực hiện theo
phương thức: bán buôn và bán lẻ.
 Phương thức bán buôn (bán sỉ )
Bán buôn hàng hóa là hình thức bán hàng cho người trung gian, không bán
trực tiếp cho người tiêu dùng. Đặc trưng của bán buôn là bán với số lượng lớn, khi
chấm dứt quá trình mua bán thì hàng hóa chưa đến tay người tiêu dùng mà phần lớn
hàng hóa còn nằm trong lĩnh vực lưu thông.
 Bán buôn không qua kho: là phương thức bán buôn hàng hóa mà trong đó,
hàng mua về được nhập kho, sau đó hàng phải được xuất từ kho của doanh nghiệp
cho người mua. Phương thức được thực hiện dưới hình thức: -
Bán buôn theo hình thức qua kho trực tiếp: Người mua phải đến kho để
trựctiếp mua hàng với số lượng lớn. Bên mua sẽ cử người đại diện mang giấy ủy
nhiệm đến kho của bên bán trực tiếp nhận và áp tải hàng về. Bên bán xuất kho hàng lOMoAR cPSD| 60888405
hóa giao trực tiếp cho đại diện bên mua, sau khi đại diện bên mua nhận đủ hàng đã
thanh toán hoặc chấp nhận nợ thì hàng hóa được coi là tiêu thụ. -
Bán buôn chờ chấp nhận: Doanh nghiệp sẽ chuyển hàng cho bên mua
theonhững hợp đồng đã ký kết. Hàng hóa khi xuất kho vẫn thuộc quyền sở hữu của
DN. Hàng hóa chỉ được coi là tiêu thụ khi người mua nhận được hàng và chấp nhận thanh toán.
 Bán buôn vận chuyển thẳng: doanh nghiệp sau khi mua hàng, nhận hàng
mua, không nhập kho mà chuyển bán thằng cho bên mua.
Phương thức này được thực hiện dưới hình thức:
- Bán buôn hàng hóa vận chuyển thẳng theo hình thức giao hàng trực tiếp( giao hàng tay ba)
-Bán buôn hàng hóa vận chuyển thẳng theo hình thức chuyển hàng
 Phương thức bán lẻ
Hình thức bán lẻ thu tiền tập trung: Bán lẻ thu tiền tập trung là hình thức bán
hàng mà trong đó tách rời nghiệp vụ thu tiền của người mua và nghiệp vụ giao hàng
cho người mua. Quầy hàng có nhân viên thu tiền làm nhiệm vụ thu tiền của khách,
viết hoá đơn bán lẻ cho khách để khách đến nhận hàng ở quầy hàng do nhân viên bán
hàng giao. Hết ca (hoặc hết ngày) bán hàng, nhân viên bán hàng căn cứ vào hoá đơn
bán lẻ giao hàng cho khách hoặc kiểm kê hàng hoá tồn quầy để xác định số lượng
hàng đã bán trong ngày, trong ca và lập báo cáo bán hàng. Nhân viên thu tiền làm
giấy nộp tiền và nộp tiền bán hàng cho thủ quỹ.
Hình thức bán lẻ thu tiền trực tiếp: Theo hình thức này, nhân viên bán hàng
trực tiếp thu tiền của khách và giao hàng cho khách. Hết ca, hết ngày bán hàng, nhân
viên bán hàng làm giấy nộp tiền và nộp tiền cho thủ quỹ. Đồng thời, kiểm kê hàng
hoá tồn quầy để xác định số lượng hàng đã bán trong ca, trong ngày và lập báo cáo bán hàng.
Hình thức bán lẻ tự phục vụ (tự chọn): Theo hình thức này, khách hàng tự
chọn lấy hàng hoá, mang đến bán tình tiền để tính tiền và thanh toán tiền hàng.
Nhân viên thu tiền kiểm hàng, tính tiền, lập hoá đơn bán hàng và thu tiền của khách
hàng. Nhân viên bán hàng có trách nhiệm hướng dẫn khách hàng và bảo quản hàng
hoá ở quầy do mình phụ trách.
1.1.1.2 Các phương thức thanh toán Bán hàng thu tiền ngay
Nếu địa điểm giao hàng là ngoại thành, ngoại tỉnh hoặc nội thành Hà Nội
nhưng khác địa điểm thanh toán (trong trường hợp khách hàng mua quà, gửi hàng lOMoAR cPSD| 60888405
cho bạn bè, đối tác...) công ty sẽ thu tiền trước 100% giá trị đơn hàng + phí vận
chuyển theo cước phí tính trong chính sách vận chuyển.
Nếu địa điểm khách hàng đến công ty mua hàng, khách hàng thanh toán cho
thu ngân toàn bộ giá trị hàng hóa đã mua có ghi trên hóa đơn xuất kho và lấy hóa đơn mua hàng tại quầy
Đối với những khách hàng đã đặt hàng qua mạng xã hội hoặc ngoại tỉnh thì
công ty sẽ gửi hàng thông qua phương tiện xe khách hoặc xe tải, khách hàng thực
hiện chuyển khoản vào tài khoảng công ty: Bán hàng thanh toán sau
Đối với những khách hàng thường xuyên của công ty hay đối tác kinh doanh
lớn công ty sẽ cho thời hạn công nợ là 5-7 ngày tùy thuộc vào từng đối tượng kể từ
ngày khách hàng nhận được hàng
1.2.3 Các chỉ tiêu liên quan đến bán hàng và xác định kết quả bán hàng
1.2.3.1 Doanh thu bán hàng
Doanh thu bán hàng là tổng các lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu được trong
kỳ kế toán, phát sinh từ hoạt động sản xuất, kinh doanh thông thường của doanh
nghiệp góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu.
Tùy theo từng loại hình sản xuất kinh doanh, doanh thu bao gồm: doanh thu
bán hàng, doanh thu cung cấp dịch vụ, doanh thu từ tiền lãi, tiền bản quyền, cổ tức
và lợi tức được chia, ngoài ra còn các khoản thu nhập khác.
- Thời điểm và điều kiện ghi nhận doanh thu
Doanh thu chỉ được ghi nhận khi thỏa mãn các điều kiện ghi nhận cho doanh
thu bán hàng, doanh thu cung cấp dịch vụ, doanh thu tiền lãi, tiền bản quyền, cổ tức
và lợi tức được chia quy định tại chuẩn mực số 14 “ Doanh thu và thu nhập khác”,
nếu không thỏa mãn các điều kiện quy định thì không kế toán vào tài khoản doanh thu.
Doanh thu bán hàng được xác định khi thỏa mãn đồng thời các điều kiện sau:
+) Doanh nghiệp chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích kinh tế gắn liền với
quyền sở hữu sản phẩm cho người mua.
+) Doanh nghiệp không còn nắm giữ quyền quản lý, quyền kiểm soát sản phẩm
+) Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn
+) Doanh nghiệp đã thu hoặc sẽ thu được lợi ích kinh tế từ bán hàng
+) Xác định được các chi phí liên quan đến bán hàng
Doanh thu và chi phí liên quan đến cùng một giao dịch phải được ghi nhận
đồng thời theo nguyên tắc phù hợp và theo năm tài chính.
Trường hợp hàng hóa hoặc dịch vụ trao đổi lấy hàng hóa dịch vụ tương tự về
bản chất thì không ghi nhận là doanh thu lOMoAR cPSD| 60888405
Phải theo dõi chi tiết từng loại doanh thu của từng mặt hàng, ngành hàng, từng
sản phẩm,… theo dõi chi tiết theo từng khoản giảm trừ doanh thu để các định doanh
thu thuần của từng loại doanh thu, chi tiết từng mặt hàng từng sản phẩm nhằm cung
cấp thông tin kế toán phục vụ cho quản trị doanh nghiệp và lập Báo cáo tài chính.
- Cách xác định doanh thu
Doanh thu bán hàng = Số lượng hàng hóa tiêu thụ x giá bán đơn vị
Doanh thu bán hàng thuần là phần còn lại của doanh thu bán hàng sau khi trừ
đi các khoản giảm trừ doanh thu ( chiết khấu thương mại, giảm giá hàng bán, hàng bán bị trả lại )
DT bán hàng thuần = DT bán hàng – các khoản giảm trừ doanh thu
1.2.3.2 Các khoản giảm trừ doanh thu
Các khoản giảm trừ doanh thu là những khoản phát sinh được điều chỉnh làm
giảm doanh thu bán hàng hoá, sản phẩm và cung ứng dịch vụ của doanh nghiệp trong
kỳ kế toán. Bao gồm: chiết khấu thương mại, giảm giá hàng bán và hàng bán bị trả lại.
Chiết khấu thương mại: Là khoản tiền mà doanh nghiệp đã giảm trừ hoặc đã
thanh toán cho người mua hàng do việc người mua hàng đã mua hàng hóa, dịch vụ
với khối lượng lớn theo thỏa thuận về chiết khấu thương mại đã ghi trong hợp đồng
kinh tế mua bán hoặc các cam kết mua hàng, bán hàng.
Hàng bán bị trả lại: Là số sản phẩm, hàng hóa doanh nghiệp đã xác định tiêu
thụ nhưng bị khách hàng trả lại do vi phạm các điều kiện đã cam kết trong hợp đồng
kinh tế như hàng kém phẩm chất, sai quy cách, chủng loại.
Giảm giá hàng bán: Là khoản giảm trừ được doanh nghiệp (bên bán) chấp
thuận một cách đặc biệt trên giá đã thỏa thuận trong hóa đơn, vì lí do hàng bán bị kém
phẩm chất, không đúng quy cách đã ghi trong hợp đồng.
1.2.3.3 Giá vốn hàng bán
Giá vốn hàng bán (Cost of Goods Sold) là tất cả những chi phí liên quan đến
việc tạo ra sản phẩm bán ra trong một kỳ kế toán (một năm, một quý hoặc tháng).
Hay nói cách khác, giá vốn hàng bán là nguồn vốn mà doanh nghiệp sử dụng để tạo
ra hàng hóa để bán. Đây là một yếu tố quan trọng trong các báo cáo thu nhập trong
kinh doanh của các doanh nghiệp.
Giá vốn hàng bán bao gồm giá vốn hàng xuất kho, chi phí bán hàng, chi phí
quản lý doanh nghiệp. Giá vốn hàng tại điểm mua hàng hóa hay còn gọi là giá trị mua thực tế.
Đối với các công ty thương mại, giá vốn hàng bán là tổng các chi phí để hàng
có mặt tại kho gồm giá mua từ nhà cung cấp, bảo hiểm, VAT, phí vận chuyển,…