KHÁI NIỆM VÀ ĐẶC ĐIỂM TUỔI THIẾU NIÊN (11-15 TUỔI)

KHÁI NIỆM THIẾU NIÊN
Tuổi thiếu niên là giai đoạn phát triển của trẻ từ 11 - 15 tuổi, các em được vào học ở
trường trung học cơ sở (từ lớp 6 - 9). Lứa tuổi này có một vị trí đặc biệt và tầm quan
trọng trong thời kỳ phát triển của trẻ em, vì nó là thời kỳ chuyển tiếp từ tuổi thơ sang tuổi
trưởng thành và được phản ánh bằng những tên gọi khác nhau như: “thời kỳ quá độ“,
“tuổi khó bảo“, “tuổi khủng hoảng “, “tuổi bất trị.
KHÁI NIỆM TÂM SINH LÝ TUỔI THIẾU NIÊN
Tâm sinh lý tuổi thiếu niên được xác định trong khoảng từ 11 – 15 tuổi. Đây là giai đoạn
có nhiều thay đổi cả về tâm sinh lý và xã hội. Dẫn đến những biến đổi sâu sắc về mặt tâm
lý, nhân cách. Giai đoạn tuổi thiếu niên thường được gắn với những cách gọi như “tuổi
bất trị”, “khủng hoảng tuổi thiếu niên”. Việc nắm được những đặc điểm tâm lý của lứa
tuổi này là rất cần thiết
ĐẶC ĐIỂM TÂM SINH LÝ TUỔI THIẾU NIÊN TỪ 16-18
Về hệ thần kinh: cấu tạo và chức năng của hệ thần kinh phức tạp hơn các lứa tuổi trước.
Cấu tạo của tế bào bán cầu đại não có cấu trúc giống tế bào não người lớn. Số lượng dây
thần kinh liên hợp tăng lên, liên kết các phần khác nhau của vỏ não lại. Đây là điều cần
thiết cho sự phức tạp hóa hoạt động phân tích và tổng hợp của vỏ bán cầu đại não
Về mặt giới tính: đa số các em đã qua thời kỳ dậy thì, phần lớn dấu hiệu giới tính phụ đã
phát triển rõ rệt làm cho cơ thể của các em có sự thay đổi rõ ràng,
Nhìn chung ở tuổi đầu thanh niên các em có cơ thể phát triển cân đối, khỏe, đẹp. Đa số
các em có thể đạt được những khả năng phát triển về mặt cơ thể như người lớn.
Nhu cầu giao tiếp; quan hệ với bạn bè chiếm vị trí lớn hơn hẳn so với quan hệ với người
lớn tuổi hơn hoặc ít tuổi hơn. Điều này thể hiện lòng khát khao có vị trí bình đẳng trong
cuộc sống. Cùng với sự trưởng thành về nhiều mặt, quan hệ dựa dẫm, phụ thuộc vào cha
mẹ dần dần cũng được thay thế bằng quan hệ bình đẳng tự lập.
Nhu cầu xác định vị trí xã hội: đây là sự biểu hiện của nhu cầu tự khẳng định, các em
đòi hỏi xã hội công nhận các quyền lợi, nghĩa vụ xã hội của mình như: quyền công dân
bình đẳng trước pháp luật, quyền tham gia hoạt động các đoàn thể xã hội, quyền bầu cử.
Sự đòi hỏi không chỉ dừng lại ở chỗ được xã hội thừa nhận về mặt thủ tục hành chính mà
chủ yếu là sự tôn trọng của xã hội đối với các em trong việc thực hiện quyền lợi và nghĩa vụ đó.
Đời sống tình cảm, đời sống xúc cảm, tình cảm của lứa tuổi đầu thanh niên rất
phong phú và đa dạng. Điều đó được qui định bởi những mối quan hệ giao tiếp của lứa
tuổi này ngày càng được mở rộng về phạm vi và đặc biệt được phát triển về mặt chất
lượng. Trong đó nổi bật nhất là mức độ ngày càng bình đẳng, độc lập trong giao tiếp với
người lớn và các bạn bè cùng độ tuổi. Đó là một trong những yếu tố quan trọng tạo nên
bộ mặt nhân cách của lứa tuổi đầu thanh niên. Những đặc điểm nổi bật về tinh cảm ở độ
tuổi này biểu hiện tập trung ở các đặc điểm sau:
Sự phát triển của tự ý thức: sự phát triển của tự ý thức là một đặc điểm nổi bật trong sự
phát triển nhân cách của lứa tuổi đầu thanh niên, nó có ý nghĩa to lớn đối với sự phát triển
tâm lý của bàn tuổi này. Quá trình này rất phong phú và phức tạp, nó thể hiện ở một số đặc điểm sau:
Hơn bất cứ tuổi nào lứa tuổi này đánh giá hình ảnh cơ thể của bản thân một cách tỉ mỉ,
nghiên khắc. Từ đó đã hình thành "hình ảnh về thân thể". Hình ảnh về thân thể là một
thành tố quan trọng của sự tự ý thức của lứa tuổi đầu thanh niên.
Ở lứa tuổi này quá trình phát triển tự ý thức diễn ra mạnh mẽ, sôi nổi và có tính chất đặc
thù riêng: Tuổi đầu thanh niên có nhu cầu tìm hiểu và đánh giá những đặc điểm tâm lý
của mình theo quan điểm về mục đích cuộc sống và hoài bão của mình. Chính điều này
làm cho các em quan tâm sâu sắc đến đời sống tâm lý, phẩm chất nhân cách và năng lực riêng
Đặc điểm quan trọng của tự ý thức ở lứa tuổi này, đó là tự ý thúc xuất phát từ yêu cầu
cuộc sống và hoạt động- địa vị mới mẻ trong tập thể, những quan hệ mới với thế giới
xung quanh buộc các em phải ý thức được những đặc điểm nhân cách của mình. Các em
hay ghi nhật ký, so sánh mình với nhân vật mà họ coi là tấm gương (tuổi đầu thanh niên
thường chú ý đối chiếu mình với động cơ và rung động của họ nhiều hơn là với cử chỉ,
hành vi của họ như ở thiếu niên.
Sự hình thành thế giới quan, tuổi đầu thanh niên là lứa tuổi quyết định của sự hình
thành thế giới quan hệ thống quan điểm về tự nhiên, về xã hội, về các nguyên tắc và quy
tắc ứng xử, định hướng giá trị của con người. .
Sự hình thành kế hoạch cuộc đời và sự lựa chọn nghề nghiệp: sự hình thành kế hoạch
cuộc đời và sự lựa chọn nghề nghiệp là sự cụ thể hoá của thế giới quan, nó bao gồm toàn
bộ mặt đạo đức, phong cách sống, thái độ của cá nhân.
Document Outline

• KHÁI NIỆM THIẾU NIÊN
• KHÁI NIỆM TÂM SINH LÝ TUỔI THIẾU NIÊN
• ĐẶC ĐIỂM TÂM SINH LÝ TUỔI THIẾU NIÊN TỪ 16-18