lOMoARcPSD| 60860503
2.2 KHẢO SÁT ẢNH HƯỞNG CỦA MẠNG XÃ HỘI
ĐẾN LỐI SỐNG CỦA SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI
HỌC VĂN HÓA HÀ NỘI
2.2.1. Ảnh hưởng của mạng hội đến đời sống học tập của sinh viên trường
đại học Văn hóa Hà Nội
Thông qua bảng phỏng vấn sâu kết quả tổng hợp được cho thấy trang mạng
hội ảnh hưởng lớn nhất đến học tập của sinh viên Trường đại học Văn hóa Nội
chính nền tảng mạng hội Facebook với tỉ lệ cho thấy lên tới 89,7%. Tỷ lệ sử
dụng các mạng hội lớn khác như Tiktok, Instagram,...cũng đáng kể nhưng đều
thấp hơn so với Facebook.
Khi được hỏi mục đích các bạn sinh viên sdụng mạng hội nhiều trong khi
học tập thì đến 90% các bạn trả lời phỏng vấn đều đưa ra mạng hội
giúp các bạn thêm nhiều ý tưởng trong qtrình học, đồng thời cũng giúp tìm
kiếm trao đổi thông tin. Các bạn cũng đưa ra rằng sử dụng mạng hội khi học
tập còn giúp các bạn dễ dàng học hỏi lẫn nhau thậm chí là những bạn rất xa. Đặc
biệt trong thời đại 4.0 như ngày nay thì việc sử dụng mạng hội để học tập
điều rất quan trọng.
So sánh với bài nghiên cứu khác cũng cho thấy kết quả tương tự: “Facebook được
sinh viên sử dụng như một phương tiện hỗ trợ hữu hiệu trong hầu hết các mục đích
quan trọng liên quan đến học tập như: cập nhật thông tin về việc học; tìm hiểu về
các khóa học; tìm kiếm tài liệu; trao đổi với bạn bè về việc học; học nhóm; … Đáng
chú ý là, những mục đích liên quan đến tương tác với giáo viên (trao đổi thông
tin với giáo viện, học trực tuyến với giáo viên) đều tỷ lệ thâp hơn tương đối
rệt. Điều này phần nào cho thấy, sinh viên cảm thấy thoải mái, thuận tiện hơn khi sử
dụng Facebook chủ yếu cho những hoạt động mang tính thể hoặc tương tác
với bạn bè” (ẢNH HƯỞNG CỦA VIỆC SỬ DỤNG MẠNG HỘI FACEBOOK
ĐẾN HỌC TẬP ĐỜI SỐNG CỦA SINH VIÊN HIỆN NAY Nguyễn Lan Nguyên)
Với câu hỏi “Bạn có thấy mạng xã hội giúp ích trong quá trình học tập không?”
hầu hết các sinh viên đều đưa ra các câu trả lời khá tích cực. Cụ thể được nhắc đến
nhiều nhất đây nền tảng mạng hội Facebook giúp các bạn phát triển được
nhiều các kĩ năng thể kể đến như nâng cao kỹ năng viết (giúp rèn luyện khả năng
diễn đạt trình bày ý tưởng). Tương tác với bạn trên mạng hội nhiều nơi
lOMoARcPSD| 60860503
khác nhau cũng được các bạn cho biết là đã giúp các bạn thấy tự tin hơn trong giao
tiếp cũng như xây dựng các mối quan hxung quanh bản thân tốt hơn. Cùng nhau
thảo luận và tranh luận cũng được các bạn cho biết đã giúp các bạn tự tin đưa ra
quan điểm nhân của bản thân nhiều hơn, ttin cũng như giúp các bạn phần nào
hướng ngoại hơn.
Bên cạnh những mặt lợi của mạng xã hội mang đến mà sinh viên có thể dễ dàng
nhìn thấy thì khi được hỏi câu hỏi “Bạn tự nhận thấy mạng hội ảnh hưởng như
thế nào đối với sinh viên hiện nay?” thì các bạn sinh viên cũng đã ngừng lại để suy
nghĩ. Từ đó mà ngoài những ảnh hưởng tích cực đã được nêu ở trên có thể cho thấy
các bạn cũng đã tự thấy được mạng xã hội cũng có những ảnh hưởng không tốt đối
với sinh viên. Cụ thể thể kể đến như khi học tập sử dụng mạng hội quá
nhiều sẽ dễ khiến cho não bộ của ta mất tập trung. Đồng thời cũng có bạn sinh viên
khác cho rằng mạng hội ảnh hưởng tích cực hay tiêu cực tcòn tùy vào ý thức
học tập của mỗi bạn sinh viên, tùy vào cách các bạn sử dụng mạng hội như thế
nào trong quá trình học tập sẽ quyết định đến việc liệu mạng hội ảnh hưởng
như thế nào đến đời sống các bạn.
Qua bảng phỏng vấn sâu với địa bàn nghiên cứu là Trường đại học Văn hóa
Nội thể cho thấy phần lớn các bạn sinh viên đã ý thức nhận thức được tác động
tích cực, tiêu cực mạng xã hội mang lại. Đồng thời các bạn cũng tự xem xét lại
cách mà bản thân đang sử dụng mạng xã hội trong quá trình học tập của bản thân để
từ đó biết phát huy những điểm tích cực, nhìn nhận lại nếu tự thấy bản thân đang sử
dụng mạng xã hội trong khi học tập chưa với mục đích đúng đắn.
2.2.2 Ảnh hưởng của mạng hội đến sức khỏe của sinh viên trường đại học
Văn hóa Hà Nội
Kết quả điều tra mức độ sử dụng mạng hội trong sinh viên cho thấy trong tổng
số 40 sinh viên được khảo sát, thì 40/40 sinh viên (chiếm 100%) sử dụng mạng
hội. Như vậy có thể thấy việc sử dụng mạng hội trong sinh viên hiện nay là rất
phổ biến. Vậy thì nền tảng mạng xã hội nào được sinh viên sử dụng nhiều nhất?
lOMoARcPSD| 60860503
Biểu đồ 1: Các mạng xã hội mà sinh viên thường xuyên sử dụng
Biểu đồ 1 cho thấy Facebook hiện nay đang nền tảng mạng hội được sinh
viên ưa chuộng nhất. Do Facebook là nền tảng được đa số người dân Việt Nam sử
dụng, bởi dễ kết nối với bạn bè, người thân xung quanh không những thế còn
giúp ddàng kết bạn được với những người bạn khác trên khắp thế giới. “Không chỉ
được ưa dùng ở Việt Nam trên toàn thế giới, Facebook đang được xếp thứ nhất
trong số 11 MXH lớn. Do Facebook tính tương tác cao, kho lưu trữ ứng dụng lớn,
đa ngôn ngữ phát triển sớm trên mạng di động nên mức độ sdụng của Facebook
đối với SV là rất cao. Sự ưa chuộng MXH này trong SV được chúng tôi ghi nhận
qua ý kiến của một người sdụng MXH tên Heliter: “Ở Việt Nam, mọi người
dùng đều dùng Facebook. Còn nước ngoài thì người ta dùng Facebook, Twitter,
Google+ và một số MXH khác. Nếu như bạn có nhiều bạn bè dùng Facebook thì tốt
nhất là nên đăng ký Facebook. đa số dân Việt Nam đều dùng Facebook, số người
dùng Twitter rất ít”( SỬ DỤNG MẠNG XÃ HỘI TRONG SINH VIÊN VIỆT NAM
Trần Thị Minh Đức, Bùi Thị Hồng Thái)
Xếp vị trí thứ 2 là Tiktok với tỉ lệ là 72,2% - cao gần bằng với Facebook. Đây là
nền tảng dùng để chia sẻ các video với dung lượng ngắn, thường được sử dụng để
giải trí, tgiãn khi để học tập, phát triển bản thân (có thể trở thành một
người sáng tạo nội dung, dựng video,...). Cùng xếp vtthứ 3 Instagram
Threads, đây 2 nền tảng cùng liên kết với nhau dựa trên một tài khoản người dùng.
Được biết Threads đang nền tảng mới nổi gần đây khi chỉ vừa mới ra mắt được
lOMoARcPSD| 60860503
hơn 1 năm (bắt đầu được sử dụng từ ngày 5 tháng 7 năm 2023). Vậy nhưng ta thể
thấy sức hút mà nền tảng này mang lại hiện nay đang rất hot. Nội dung mà Threads
đăng tải thì rất đa dạng, tùy thuộc vào cách người dùng tiếp cận với nội dung nào
nhiều thì theo thuật toán đã được lập trình, các bài đăng với nội dung tương tự sẽ
được đẩy lên trên newfeed của người đó. Còn Instagram thì mạng hội khá quen
thuộc với nhiều người, nội dung của nền tảng này thì phụ thuộc vào cách mà người
dùng muốn theo dõi ai, cái của các tài khoản trên nền tảng này tchỉ cần nhấn
‘theo dõi’. Vậy với số lượng sinh viên sử dụng nhiều nền tảng mạng xã hội như vậy
thì không biết thời gian trung bình một ngày các bạn sinh viên dành ra để sử
dụng mạng xã hội là bao lâu?
Biểu đồ 2: Thời gian trung bình một ngày bạn dành cho mạng xã hội
Biểu đồ 2 cho thấy tỉ lệ sinh viên sdụng mạng hội từ 3 5 giờ một ngày
cao nhất (chiếm 45%) tới 25% sinh viên cho biết họ đã bỏ ra hơn 5 giờ một
ngày để sử dụng mạng xã hội. Đây là một điều đáng lo lắng về vấn đề các bạn sinh
viên ngày nay đang dần trở nên phụ thuộc quá nhiều vào mạng xã hội. Theo nghiên
lOMoARcPSD| 60860503
cứu của Tiffany A cộng sự (2009), SV đại học Hoa Kỳ sử dụng Facebook trung
bình từ 10 đến 30 phút mỗi ngày (Tiffany A. Pempek, Yevdokiya A. Yermolayeva,
Sandra L. Calvert (2009), “College students' social networking experiences on
Facebook”, Journal of Applied Developmental Psychology, 30, 227 238). Trong
nghiên cứu của chúng tôi có thể thấy có tới gần 70% sinh viên trường Đại học Văn
hóa Hà Nội sử dụng mạng xã hội trung bình trên 3 giờ/ngày. Khi mà các hoạt động
thể chất, giao lưu với bạn bè, người thân qua các kết nối ngoài đời thực ngày càng
trở nên thưa thớt phai nhòa thì thể thấy phần lớn do chính mạng hội mang
lại. Các bạn sinh viên ngày càng trở nên bị phụ thuộc chi phối nhiều hơn bởi mạng
xã hội.
Biểu đồ 3: Các ảnh hưởng của mạng xã hội đến sức khỏe của bạn Chú
thích:
1. Bạn có thường xuyên thức khuya để sử dụng mạng xã hội không?
2. Bạn có ít vận động hơn do dành quá nhiều thời gian cho mạng xã hội không?
3. Bạn gặp các vấn đề như mỏi mắt, khô mắt do tiếp xúc với màn hình quá
lâu không?
4. Bạn cảm thấy đau lưng, cổ hoặc vai do thế ngồi không đúng khi sử dụng
thiết bị điện tử không?
5. Bạn thay đổi thói quen ăn uống do ảnh hưởng của thông tin trên mạng
hội không?
lOMoARcPSD| 60860503
Biểu đồ 3 cho thấy tần suất mà trung bình các sinh viên trường Đại học Văn hóa
Nội thức khuya hơn để sử dụng mạng hội rất cao với tổng số sinh viên tham
gia khảo sát 40 sinh viên đã tới 14 sinh viên cho biết rằng họ thường xuyên
thức khuya để sử dụng mạng xã hội. Trong đó đáng chú ý, tỉ lệ rất thường xuyên và
thường xuyên cũng chỉ xếp ngay sau. Cho thấy được mạng xã hội thật sự có sức hút
rất lớn với sinh viên, hiện tượng thức khuya để sử dụng mạng xã hội ảnh hưởng
rất tiêu cực đến sức khỏe của con người, thức khuya lâu ngày sẽ khiến cho đồng hồ
sinh học bị rối loạn. Không những thế ngủ cũng chính lúc thể ta được ‘sạc năng
lượng’, vậy nên nếu thức khuya sẽ làm giảm khả năng sản xuất các tế bào miễn dịch,
khiến cơ thể dễ mắc bệnh hơn.
Không những thế tỉ lệ sinh viên lười vận động hơn do mạng hội cũng khá cao,
việc này ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe do khiến cơ thể đốt cháy được ít calo hơn,
tăng khả năng béo phì. Bên cạnh đó còn các vấn đề về tim mạch, suy giảm sức
khỏe xương khớp,...Việc sử dụng mạng hội quá lâu trong thời gian dài còn
khiến mắt chúng ta phải tiếp xúc quá lâu với ánh sáng xanh từ màn hình điện thoại,
laptop,... dễ khiến cho mắt bị mỏi, kmắt. Khảo sát ảnh hưởng này từ các bạn sinh
viên trường Đại học Văn hóa Hà Nội cho thấy tỉ lệ các bạn bị ảnh hưởng như vậy
khá cao. Điều này dễ khiến các bạn bị cận, tăng độ cận, các bệnh khác liên quan tới
mắt.
Với vấn đề về thế ngồi khi sử dụng mạng hội khiến các bạn sinh viên
gặp phải các vấn đnhư đau lưng, cổ hoặc vai hay không thì sự phân hóa khá
khác nhau. Vậy nhưng phần lớn các bạn tham gia khảo sát đều đưa ra rất thường
xuyên, thường xuyên và đôi khi. Nếu các bạn duy trì thế ngồi sai quá lâu do cúi
đầu nhìn màn hình trong thời gian dài thể gây ra tình trạng vẹo cột sống, đau lưng
mãn tính. Các khớp vai, cổ, tay bị căng do thế ngồi không thoải mái gây ra các
bệnh như vai gáy, rối loạn xương khớp,... Qua khảo sát cho thấy với vấn đvề ăn
uống do ảnh hưởng bởi các thông tin trên mạng xã hội thì phần lớn các bạn được
khảo sát đều đưa ra phản hồi rằng các thông tin trên mạng không khiến các bạn bị
ảnh hưởng. Đây một dấu hiệu tích cực do hiện nay các trào lưu, ảnh hưởng rộng
lớn của thức ăn nhanh nên các nhãn hàng liên tục đưa ra các chiến dịch marketing
rộng rãi khiến các bạn sinh viên – đối tượng đa số được nhắm đến dễ dàng tiếp cận
bởi các thông tin đó. Thế nhưng qua khảo t thể thấy các bạn sinh viên trường
Đại học Văn hóa Nội đã tiếp thu sàng lọc thông tin một cách rất cẩn thận. Biết
lOMoARcPSD| 60860503
tránh xa những quảng cáo tiêu cực, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của bản thân, đây
là một dấu hiệu tốt và rất đáng phát huy.
Biểu đồ 4: Bạn đang thực hiện các bài tập thể chất để nâng cao sức khỏe bản
thân hay không?
Khi được hỏi vviệc các bạn đang thực hiện các bài thế chất hay chơi một
môn thể thao nào để giúp bản thân nâng cao sức khỏe không thì phần lớn kết quả
thu được các bạn đều cho biết rằng đã nghĩ đến (chiếm 52,4%). Xếp ngay sau tỉ
lệ các bạn đang thực hiện chiếm 33,3%. Hai tỉ lệ này là một dấu hiệu tích cực cho
thấy các bạn đã có ý thức về sức khỏe của bản thân, muốn nâng cao và cải thiện sức
khỏe.
Phần cuối cùng của bài khảo sát là một câu hỏi mở với nội dung là “Bạn mong
muốn đang thực hiện giải pháp nào để giảm thời gian sử dụng mạng hội
không?’ thì đa số các bạn đều đưa ra rằng mong muốn thực hiện. Nhiều bạn cũng
đã đưa ra một vài giải pháp mà các bạn đang thực hiện như là chơi thể thao và giao
tiếp hội kết bạn nhiều hơn. bạn đưa ra rằng tập thể dục, học bài ra ngoài
nhiều hơn, hay như hình thành các thói quen lành mạnh khác như đọc sách,...Có bạn
còn đưa ra một số giải pháp rất cụ thể thiết thực như xóa các nền tảng mạng
hội như Facebook, Youtube trên điện thoại để hạn chế việc truy cập qdễ dàng, tập
trung ngay vào việc cần làm khi mở laptop lên, tạo cho bản thân sự bân rộn cần thiết,
hay đơn giản nhất nhưng rất thiết thực đó là không đăng 4G. Một số bạn sinh viên
khác thì cũng đã mong muốn nhưng vẫn chưa tìm ra giải pháp nào phù hợp với
bản thân để áp dụng.
lOMoARcPSD| 60860503
Tổng quan bài khảo sát cho ta thấy được sinh viên Trường đại học Văn hóa
Nội đã có nhận thức đúng đắn về mạng xã hội đối với sức khỏe của bản thân mình,
đã biết đâu những điều tích cực cần phát huy tránh xa những hành vi tiêu cực
hại tới sức khỏe. Vậy những các bạn vẫn cần cân bằng thời gian sdụng mạng
hội với việc tham gia vào các hoạt động ngoại khóa, thời gian riêng tư chất lượng
dành cho bản thân,...Đặc biệt là cần quan tâm hơn tới sức khỏe của chính mình rồi
từ đó cùng nhau tuyên truyền, nhắn nhủ bạn bè, người thân xung quanh biết về tác
hại của mạng xã hội đối với sức khỏe.
2.2.3 Ảnh hưởng của mạng xã hội đến đời sống tinh thần của sinh viên trường
đại học Văn hóa Hà Nội
Qua khảo sát đối với các bạn sinh viên Trường đại học Văn hóa Nội (tổng số sinh
viên tham gia khảo sát 40 bạn) kết quả thu được đối với bài khảo sát này về nền
tảng mạng xã hội được các bạn thường xuyên sử dụng là:
lOMoARcPSD| 60860503
Biểu đồ 5: Các mạng xã hội mà bạn thường xuyên sử dụng
thể thấy Facebook vẫn là nền tảng mạng hội được ưa dùng nhất với tỉ lệ
chiếm tới 76,9% và xếp sau đó vẫn là mạng xã hội Tiktok chiếm 53,8%.
Biểu đồ 6: Bạn thường dành bao nhiêu thời gian cho mạng xã hội
Vậy với việc nhiều bạn sinh viên sử dụng mạng xã hội như vậy thì câu hỏi đặt ra
là liệu không biết các bạn đã dành bao nhiêu thời gian một ngày của mình cho mạng
xã hội? Nhìn vào biểu đồ 6 ta thể thấy biết được điều đó. Qua khảo sát cho thấy
các bạn sinh viên trường Đại học Văn hóa Nội đều dành rất nhiều thời gian trong
ngày để sử dụng mạng xã hội. Với số giờ từ 2 – 4 giờ là 38,5% và trên 4 giờ cũng
38,5% cho thấy hầu hết các bạn sinh viên đều bỏ ra một lượng thời gian rất lớn để
truy cập vào mạng hội. Điều này ảnh hưởng đến rất nhiều mặt trước hết thể
thấy rõ nhất là về học tập, sau đó là sức khỏe và một ảnh hưởng nữa mà khó có thể
nhìn thấy nhưng có ảnh hưởng rất sâu sắc đó là ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần.
lOMoARcPSD| 60860503
Biểu đồ 7: Bạn thường sử dụng mạng hội nhiều nhất vào thời gian nào trong
ngày
Có thể thấy các bạn sinh viên tham gia phỏng vấn sử dụng mạng xã hội vào hầu
hết các thời gian trong ngày nhưng đặc biệt là vào buổi tối thì tần suất sử dụng lại
nhiều hơn cả. Đây khoảng thời gian các bạn đã kết thúc việc học hay đi làm
thêm, sau cả một ngày mệt mỏi các bạn thường suy nghĩ nên tthưởng cho bản
thân một chút thời gian được giải trí, thư giãn. Đó cũng chính là lúc mà các bạn bắt
đầu bị cuốn vào vòng xoáy và lướt mạng xã hội không ngừng. Vậy liệu khi sử dụng
mạng xã hội như vậy thì cảm xúc của các bạn sinh viên như thế nào?
Biểu đồ 8: Bạn thường cảm thấy thế nào sau khi sử dụng mạng xã hội?
Kết quả khảo sát thu được cho thấy khi các bạn sinh viên Trường đại học Văn
hóa Hà Nội khi tham gia khảo sát đều cho thấy các bạn đều có cảm xúc tích cực sau
khi sử dụng mạng xã hội. Sự vui vẻ và thoải mái chiếm tỉ lệ chênh lệch lớn hơn hẳn
so với cảm xúc tiêu cực. Đây là điều dễ hiểu bởi các thông tin trên mạng xã hội hiện
nay hầu hết đều các thông tin nhanh, dễ dàng tiếp cận đến các bạn sinh viên, thanh
thiếu niên bây giờ. Đặc biệt các video ngắn trên mạng xã hội khiến chúng ta dễ rơi
vào trạng thái ‘Dopamine Spike’ và tác hại của tình trạng lạm dụng những nội dung
ngắn. Khi chúng ta tiếp xúc với những video ngắn chưa những tình huống, khoảnh
khắc thú vị hay đơn giản những thứ chúng ta quan tâm, yêu thích thì não bộ
của chúng ta sẽ ngay lập tức tiết ra một lượng dopamine nhất định khiến ta chú ý,
tập trung vào nó. Lượng dopamine này được phóng thích một cách đột ngột tạo ra
lOMoARcPSD| 60860503
một đỉnh của nồng độ dopamine trong não bộ. Việc chú ý vào những điều mới, những
thay đổi nhỏ hàng ngày đã việc xảy ra từ rất lâu, từ lúc xuất hiện những Homo
sapiens đầu tiên là cách đây khoảng 300.000 năm về trước. Vậy nên đến bây giờ nó
đã trở thành bản năng của con người, mỗi video thể chỉ t30 giây đến 1 phút rưỡi
nhưng lại khiến chúng ta rất lôi cuốn chúng ta. Nvậy ta đã bị dấn thân
vào vòng lặp ‘Dopamine Spike’ không hồi kết bởi mang đến cho ta những cảm
xúc hạnh phúc không ngừng. Bên cạnh những cảm xúc vui sướng, hạnh phúc liệu
mạng xã hội còn mang đến những cảm xúc gì khác xuất phát từ suy nghĩ khiến ảnh
hưởng đến tinh thần không?
Biểu đồ 9: Mức độ ảnh hưởng của mạng xã hội đến tinh thần của bạn Chú
thích:
1. Bạn thường xuyên so sánh bản thân với người khác trên mạng hội
không?
2. Bạn hối hận sau khi tự nhận ra mình đã dành quá nhiều thời gian cho mạng
xã hội?
3. Bạn có thấy mạng xã hội ảnh hưởng đến cảm xúc của mình hay không?
4. Bạn lo lắng khi nhận thấy mạng hội khiến bạn tách rời khỏi thế giới thực
không?
5. Bạn có cảm thấy mạng xã hội khiến bạn cô đơn hơn không?
Theo biểu đồ 9, khi hỏi về việc các bạn sinh viên của Trường đại học Văn hóa
Nội có hay so sánh bản thân với người khác trên mạng xã hội hay không thì tỉ lệ các
bạn điền khảo sát đôi khi chiếm nhiều nhất (14 sinh viên). Khi lướt mạng xã hội
lOMoARcPSD| 60860503
ta thường hay bắt gặp những người nổi tiếng, những người tầm ảnh hưởng trên
mạng xã hội nên không tránh khỏi những tình huống khiến ta suy nghĩ hay cảm thấy
bản thân dụng, không nổi bật. Từ đó dễ khiến ta ghen tị, so sánh bản
thân mình với họ. Đây một điều rất bình thường nhưng nếu chúng ta biết biến
những áp lực như vậy thành động lực để phát triển bản thân thì điều đó sẽ khiến cho
cuộc sống cũng như tinh thân của ta được thoải mái hơn bởi cũng sẽ chỉ giống
như ta đang coi họ là tấm gương để ta học tập.
Các bạn sinh viên cũng không cảm thấy tự hối hận sau khi tự nhận thấy mình đã
tiêu tốn nhiều thời gian vào mạng hội bởi lẽ các bạn thấy rằng việc mình sử
dụng mạng xã hội chỉ đang đáp ứng các nhu cầu cần thiết như giải trí, thư giãn, trao
đổi công việc, học tập với bạn bè,...Bạn thể đã thấy được những giá trị khi sử
dụng mạng xã hội như khi bạn thấy những người cùng tần số với mình, những
người cùng đam mê, người truyền động lực cho bạn,...Hoặc bạn đã biết cân bằng
thời gian giữa việc sử dụng mạng xã hội với các công việc khác trong cuộc sống của
bạn. Khi được hỏi về việc liệu bạn có thay đổi cảm xúc của mình hay ban nhận thấy
cảm xúc của bản thân ngày càng bị phụ thuộc vào mạng hội hay không thì các
bạn điền khảo sát đều cho biết rằng đôi khi các bạn cũng bị ảnh hưởng. Do mạng
hội giúp ta dễ kiếm được sự đồng cảm, các hội nhóm, diễn đàn ng nhau chia sẻ
kinh nghiệm, nỗi niềm, giúp tăng cường tinh thần lạc quan và sự tự tin. Mạng xã hội
cũng một kho tàng to lớn với rất nhiều những video giải trí, âm nhạc khiến tinh
thần ta thư giãn và giảm stress.
Với hai câu hỏi cuối về việc liệu bạn cảm thấy mạng xã hội khiến bạn tách rời
khỏi thế giới thực và khiến bạn cô đơn không thì số liệu cho thấy các bạn sinh viên
tham gia khảo sát đều điền rằng hiếm khi hoặc không bao giờ cảm thấy như vậy. Có
lẽ do các bạn đã biết tiếp cận những thông tin bổ ích, góp phần vào việc học tập và
cuộc sống. Biết cân bằng thời gian sdụng mạng hội với các hoạt động thực tế
khác. Cũng có lẽ các bạn đã biết cách sử dụng đúng đắn mạng xã hội như tương tác
tích cực, biết sử dụng mạng xã hội để duy trì phát triển các mối quan hệ ngoài đời
thực. Dẫu vậy nhưng các bạn sinh viên cũng cần lưu ý rằng việc không cảm thấy
đơn khi sử dụng mạng hội không nghĩa bạn không cần tương tác với thế giới
thực. Bởi mạng hội chỉ một công cụ hỗ trợ, không thể thay thế được các mối
quan hệ trực tiếp.
Qua tổng quan bài khảo sát về ảnh hưởng của mạng xã hội đến lối sống của sinh
viên Trường đại học Văn hóa Hà Nội thể thấy rằng các bạn sinh viên đã biết cách
lOMoARcPSD| 60860503
cân bằng tận hưởng những lợi ích mạng hội mang đến một cách lành mạnh.
Các bạn đã biết chọn lọc thông tin, biết tiếp thu những ảnh hưởng tích cực mạng
hội mang đến, biết tận dụng những lợi ích của mạng hội không để mạng
hội chi phối mình. Thế nhưng bên cạnh đó các bạn sinh viên cũng nên tự đặt ra
cho bản thân mình giới hạn về thời gian sử dụng mạng hội là bao nhiêu giờ một
ngày, tham khảo và tìm hiểu nhiều hơn về các hoạt động thể thao phù hợp với bản
thân để từ đó rèn luyện bản thân nâng cao sức khỏe. Không những thế ngoài những
mối quan hệ xây dựng được trên mạng xã hội các bạn cũng đừng quên bỏ bê những
mối quan hệ xoay quanh bản thân như gia đình, bạn bè,...

Preview text:

lOMoAR cPSD| 60860503
2.2 KHẢO SÁT ẢNH HƯỞNG CỦA MẠNG XÃ HỘI
ĐẾN LỐI SỐNG CỦA SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI
HỌC VĂN HÓA HÀ NỘI
2.2.1. Ảnh hưởng của mạng xã hội đến đời sống học tập của sinh viên trường
đại học Văn hóa Hà Nội
Thông qua bảng phỏng vấn sâu kết quả tổng hợp được cho thấy trang mạng xã
hội ảnh hưởng lớn nhất đến học tập của sinh viên Trường đại học Văn hóa Hà Nội
chính là nền tảng mạng xã hội Facebook với tỉ lệ cho thấy lên tới 89,7%. Tỷ lệ sử
dụng các mạng xã hội lớn khác như Tiktok, Instagram,...cũng đáng kể nhưng đều
thấp hơn so với Facebook.
Khi được hỏi mục đích các bạn sinh viên sử dụng mạng xã hội nhiều trong khi
học tập là gì thì có đến 90% các bạn trả lời phỏng vấn đều đưa ra là mạng xã hội
giúp các bạn có thêm nhiều ý tưởng trong quá trình học, đồng thời cũng giúp tìm
kiếm và trao đổi thông tin. Các bạn cũng đưa ra rằng sử dụng mạng xã hội khi học
tập còn giúp các bạn dễ dàng học hỏi lẫn nhau thậm chí là những bạn ở rất xa. Đặc
biệt là trong thời đại 4.0 như ngày nay thì việc sử dụng mạng xã hội để học tập là điều rất quan trọng.
So sánh với bài nghiên cứu khác cũng cho thấy kết quả tương tự: “Facebook được
sinh viên sử dụng như một phương tiện hỗ trợ hữu hiệu trong hầu hết các mục đích
quan trọng liên quan đến học tập như: cập nhật thông tin về việc học; tìm hiểu về
các khóa học; tìm kiếm tài liệu; trao đổi với bạn bè về việc học; học nhóm; … Đáng
chú ý là, những mục đích có liên quan đến tương tác với giáo viên (trao đổi thông
tin với giáo viện, học trực tuyến với giáo viên) đều có tỷ lệ thâp hơn tương đối rõ
rệt. Điều này phần nào cho thấy, sinh viên cảm thấy thoải mái, thuận tiện hơn khi sử
dụng Facebook chủ yếu cho những hoạt động mang tính cá thể hoặc có tương tác
với bạn bè” (ẢNH HƯỞNG CỦA VIỆC SỬ DỤNG MẠNG XÃ HỘI FACEBOOK
ĐẾN HỌC TẬP VÀ ĐỜI SỐNG CỦA SINH VIÊN HIỆN NAY – Nguyễn Lan Nguyên)

Với câu hỏi “Bạn có thấy mạng xã hội giúp ích trong quá trình học tập không?”
hầu hết các sinh viên đều đưa ra các câu trả lời khá tích cực. Cụ thể được nhắc đến
nhiều nhất ở đây là nền tảng mạng xã hội Facebook giúp các bạn phát triển được
nhiều các kĩ năng có thể kể đến như nâng cao kỹ năng viết (giúp rèn luyện khả năng
diễn đạt và trình bày ý tưởng). Tương tác với bạn bè trên mạng xã hội ở nhiều nơi lOMoAR cPSD| 60860503
khác nhau cũng được các bạn cho biết là đã giúp các bạn thấy tự tin hơn trong giao
tiếp cũng như xây dựng các mối quan hệ xung quanh bản thân tốt hơn. Cùng nhau
thảo luận và tranh luận cũng được các bạn cho biết là đã giúp các bạn tự tin đưa ra
quan điểm cá nhân của bản thân nhiều hơn, tự tin cũng như giúp các bạn phần nào hướng ngoại hơn.
Bên cạnh những mặt lợi của mạng xã hội mang đến mà sinh viên có thể dễ dàng
nhìn thấy thì khi được hỏi câu hỏi “Bạn tự nhận thấy mạng xã hội ảnh hưởng như
thế nào đối với sinh viên hiện nay?” thì các bạn sinh viên cũng đã ngừng lại để suy
nghĩ. Từ đó mà ngoài những ảnh hưởng tích cực đã được nêu ở trên có thể cho thấy
các bạn cũng đã tự thấy được mạng xã hội cũng có những ảnh hưởng không tốt đối
với sinh viên. Cụ thể có thể kể đến như khi học tập mà sử dụng mạng xã hội quá
nhiều sẽ dễ khiến cho não bộ của ta mất tập trung. Đồng thời cũng có bạn sinh viên
khác cho rằng mạng xã hội có ảnh hưởng tích cực hay tiêu cực thì còn tùy vào ý thức
học tập của mỗi bạn sinh viên, tùy vào cách các bạn sử dụng mạng xã hội như thế
nào trong quá trình học tập sẽ quyết định đến việc liệu mạng xã hội có ảnh hưởng
như thế nào đến đời sống các bạn.
Qua bảng phỏng vấn sâu với địa bàn nghiên cứu là Trường đại học Văn hóa Hà
Nội có thể cho thấy phần lớn các bạn sinh viên đã có ý thức nhận thức được tác động
tích cực, tiêu cực mà mạng xã hội mang lại. Đồng thời các bạn cũng tự xem xét lại
cách mà bản thân đang sử dụng mạng xã hội trong quá trình học tập của bản thân để
từ đó biết phát huy những điểm tích cực, nhìn nhận lại nếu tự thấy bản thân đang sử
dụng mạng xã hội trong khi học tập chưa với mục đích đúng đắn.
2.2.2 Ảnh hưởng của mạng xã hội đến sức khỏe của sinh viên trường đại học Văn hóa Hà Nội
Kết quả điều tra mức độ sử dụng mạng xã hội trong sinh viên cho thấy trong tổng
số 40 sinh viên được khảo sát, thì 40/40 sinh viên (chiếm 100%) có sử dụng mạng
xã hội. Như vậy có thể thấy việc sử dụng mạng xã hội trong sinh viên hiện nay là rất
phổ biến. Vậy thì nền tảng mạng xã hội nào được sinh viên sử dụng nhiều nhất? lOMoAR cPSD| 60860503
Biểu đồ 1: Các mạng xã hội mà sinh viên thường xuyên sử dụng
Biểu đồ 1 cho thấy Facebook hiện nay đang là nền tảng mạng xã hội được sinh
viên ưa chuộng nhất. Do Facebook là nền tảng được đa số người dân Việt Nam sử
dụng, bởi nó dễ kết nối với bạn bè, người thân xung quanh không những thế còn
giúp dễ dàng kết bạn được với những người bạn khác trên khắp thế giới. “Không chỉ
được ưa dùng ở Việt Nam mà trên toàn thế giới, Facebook đang được xếp thứ nhất
trong số 11 MXH lớn. Do Facebook có tính tương tác cao, kho lưu trữ ứng dụng lớn,
đa ngôn ngữ và phát triển sớm trên mạng di động nên mức độ sử dụng của Facebook
đối với SV là rất cao. Sự ưa chuộng MXH này trong SV được chúng tôi ghi nhận
qua ý kiến của một người sử dụng MXH có tên Heliter: “Ở Việt Nam, mọi người
dùng đều dùng Facebook. Còn ở nước ngoài thì người ta dùng Facebook, Twitter,
Google+ và một số MXH khác. Nếu như bạn có nhiều bạn bè dùng Facebook thì tốt
nhất là nên đăng ký Facebook. Vì đa số dân Việt Nam đều dùng Facebook, số người
dùng Twitter rất ít”( SỬ DỤNG MẠNG XÃ HỘI TRONG SINH VIÊN VIỆT NAM –
Trần Thị Minh Đức, Bùi Thị Hồng Thái)

Xếp vị trí thứ 2 là Tiktok với tỉ lệ là 72,2% - cao gần bằng với Facebook. Đây là
nền tảng dùng để chia sẻ các video với dung lượng ngắn, thường được sử dụng để
giải trí, thư giãn và có khi là để học tập, phát triển bản thân (có thể trở thành một
người sáng tạo nội dung, dựng video,...). Cùng xếp ở vị trí thứ 3 là Instagram và
Threads, đây là 2 nền tảng cùng liên kết với nhau dựa trên một tài khoản người dùng.
Được biết Threads đang là nền tảng mới nổi gần đây khi chỉ vừa mới ra mắt được lOMoAR cPSD| 60860503
hơn 1 năm (bắt đầu được sử dụng từ ngày 5 tháng 7 năm 2023). Vậy nhưng ta có thể
thấy sức hút mà nền tảng này mang lại hiện nay đang rất hot. Nội dung mà Threads
đăng tải thì rất đa dạng, tùy thuộc vào cách mà người dùng tiếp cận với nội dung nào
nhiều thì theo thuật toán đã được lập trình, các bài đăng với nội dung tương tự sẽ
được đẩy lên trên newfeed của người đó. Còn Instagram thì là mạng xã hội khá quen
thuộc với nhiều người, nội dung của nền tảng này thì phụ thuộc vào cách mà người
dùng muốn theo dõi ai, cái gì của các tài khoản trên nền tảng này thì chỉ cần nhấn
‘theo dõi’. Vậy với số lượng sinh viên sử dụng nhiều nền tảng mạng xã hội như vậy
thì không biết thời gian trung bình một ngày mà các bạn sinh viên dành ra để sử
dụng mạng xã hội là bao lâu?
Biểu đồ 2: Thời gian trung bình một ngày bạn dành cho mạng xã hội
Biểu đồ 2 cho thấy tỉ lệ sinh viên sử dụng mạng xã hội từ 3 – 5 giờ một ngày là
cao nhất (chiếm 45%) và có tới 25% sinh viên cho biết họ đã bỏ ra hơn 5 giờ một
ngày để sử dụng mạng xã hội. Đây là một điều đáng lo lắng về vấn đề các bạn sinh
viên ngày nay đang dần trở nên phụ thuộc quá nhiều vào mạng xã hội. Theo nghiên lOMoAR cPSD| 60860503
cứu của Tiffany A và cộng sự (2009), SV đại học Hoa Kỳ sử dụng Facebook trung
bình từ 10 đến 30 phút mỗi ngày (Tiffany A. Pempek, Yevdokiya A. Yermolayeva,
Sandra L. Calvert (2009), “College students' social networking experiences on
Facebook”, Journal of Applied Developmental Psychology, 30, 227 – 238).
Trong
nghiên cứu của chúng tôi có thể thấy có tới gần 70% sinh viên trường Đại học Văn
hóa Hà Nội sử dụng mạng xã hội trung bình trên 3 giờ/ngày. Khi mà các hoạt động
thể chất, giao lưu với bạn bè, người thân qua các kết nối ngoài đời thực ngày càng
trở nên thưa thớt và phai nhòa thì có thể thấy phần lớn là do chính mạng xã hội mang
lại. Các bạn sinh viên ngày càng trở nên bị phụ thuộc và chi phối nhiều hơn bởi mạng xã hội.
Biểu đồ 3: Các ảnh hưởng của mạng xã hội đến sức khỏe của bạn Chú thích:
1. Bạn có thường xuyên thức khuya để sử dụng mạng xã hội không?
2. Bạn có ít vận động hơn do dành quá nhiều thời gian cho mạng xã hội không?
3. Bạn có gặp các vấn đề như mỏi mắt, khô mắt do tiếp xúc với màn hình quá lâu không?
4. Bạn có cảm thấy đau lưng, cổ hoặc vai do tư thế ngồi không đúng khi sử dụng
thiết bị điện tử không?
5. Bạn có thay đổi thói quen ăn uống do ảnh hưởng của thông tin trên mạng xã hội không? lOMoAR cPSD| 60860503
Biểu đồ 3 cho thấy tần suất mà trung bình các sinh viên trường Đại học Văn hóa
Hà Nội thức khuya hơn để sử dụng mạng xã hội là rất cao với tổng số sinh viên tham
gia khảo sát là 40 sinh viên đã có tới 14 sinh viên cho biết rằng họ thường xuyên
thức khuya để sử dụng mạng xã hội. Trong đó đáng chú ý, tỉ lệ rất thường xuyên và
thường xuyên cũng chỉ xếp ngay sau. Cho thấy được mạng xã hội thật sự có sức hút
rất lớn với sinh viên, hiện tượng thức khuya để sử dụng mạng xã hội có ảnh hưởng
rất tiêu cực đến sức khỏe của con người, thức khuya lâu ngày sẽ khiến cho đồng hồ
sinh học bị rối loạn. Không những thế ngủ cũng chính là lúc cơ thể ta được ‘sạc năng
lượng’, vậy nên nếu thức khuya sẽ làm giảm khả năng sản xuất các tế bào miễn dịch,
khiến cơ thể dễ mắc bệnh hơn.
Không những thế tỉ lệ sinh viên lười vận động hơn do mạng xã hội cũng khá cao,
việc này ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe do khiến cơ thể đốt cháy được ít calo hơn,
tăng khả năng béo phì. Bên cạnh đó còn là các vấn đề về tim mạch, suy giảm sức
khỏe xương khớp,...Việc sử dụng mạng xã hội quá lâu và trong thời gian dài còn
khiến mắt chúng ta phải tiếp xúc quá lâu với ánh sáng xanh từ màn hình điện thoại,
laptop,... dễ khiến cho mắt bị mỏi, khô mắt. Khảo sát ảnh hưởng này từ các bạn sinh
viên trường Đại học Văn hóa Hà Nội cho thấy tỉ lệ các bạn bị ảnh hưởng như vậy là
khá cao. Điều này dễ khiến các bạn bị cận, tăng độ cận, các bệnh khác liên quan tới mắt.
Với vấn đề về tư thế ngồi khi sử dụng mạng xã hội có khiến các bạn sinh viên
gặp phải các vấn đề như đau lưng, cổ hoặc vai hay không thì có sự phân hóa khá
khác nhau. Vậy nhưng phần lớn các bạn tham gia khảo sát đều đưa ra là rất thường
xuyên, thường xuyên và đôi khi. Nếu các bạn duy trì tư thế ngồi sai quá lâu do cúi
đầu nhìn màn hình trong thời gian dài có thể gây ra tình trạng vẹo cột sống, đau lưng
mãn tính. Các khớp vai, cổ, tay bị căng do tư thế ngồi không thoải mái gây ra các
bệnh như vai gáy, rối loạn cơ xương khớp,... Qua khảo sát cho thấy với vấn đề về ăn
uống do ảnh hưởng bởi các thông tin trên mạng xã hội thì phần lớn các bạn được
khảo sát đều đưa ra phản hồi rằng các thông tin trên mạng không khiến các bạn bị
ảnh hưởng. Đây là một dấu hiệu tích cực do hiện nay các trào lưu, ảnh hưởng rộng
lớn của thức ăn nhanh nên các nhãn hàng liên tục đưa ra các chiến dịch marketing
rộng rãi khiến các bạn sinh viên – đối tượng đa số được nhắm đến dễ dàng tiếp cận
bởi các thông tin đó. Thế nhưng qua khảo sát có thể thấy các bạn sinh viên trường
Đại học Văn hóa Hà Nội đã tiếp thu và sàng lọc thông tin một cách rất cẩn thận. Biết lOMoAR cPSD| 60860503
tránh xa những quảng cáo tiêu cực, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của bản thân, đây
là một dấu hiệu tốt và rất đáng phát huy.
Biểu đồ 4: Bạn có đang thực hiện các bài tập thể chất để nâng cao sức khỏe bản thân hay không?
Khi được hỏi về việc các bạn có đang thực hiện các bài thế chất hay chơi một
môn thể thao nào để giúp bản thân nâng cao sức khỏe không thì phần lớn kết quả
thu được các bạn đều cho biết rằng đã nghĩ đến (chiếm 52,4%). Xếp ngay sau là tỉ
lệ các bạn đang thực hiện chiếm 33,3%. Hai tỉ lệ này là một dấu hiệu tích cực cho
thấy các bạn đã có ý thức về sức khỏe của bản thân, muốn nâng cao và cải thiện sức khỏe.
Phần cuối cùng của bài khảo sát là một câu hỏi mở với nội dung là “Bạn có mong
muốn và có đang thực hiện giải pháp nào để giảm thời gian sử dụng mạng xã hội
không?’’ thì đa số các bạn đều đưa ra rằng có mong muốn thực hiện. Nhiều bạn cũng
đã đưa ra một vài giải pháp mà các bạn đang thực hiện như là chơi thể thao và giao
tiếp xã hội kết bạn nhiều hơn. Có bạn đưa ra rằng tập thể dục, học bài và ra ngoài
nhiều hơn, hay như hình thành các thói quen lành mạnh khác như đọc sách,...Có bạn
còn đưa ra một số giải pháp rất cụ thể và thiết thực như xóa các nền tảng mạng xã
hội như Facebook, Youtube trên điện thoại để hạn chế việc truy cập quá dễ dàng, tập
trung ngay vào việc cần làm khi mở laptop lên, tạo cho bản thân sự bân rộn cần thiết,
hay đơn giản nhất nhưng rất thiết thực đó là không đăng kí 4G. Một số bạn sinh viên
khác thì cũng đã có mong muốn nhưng vẫn chưa tìm ra giải pháp nào phù hợp với bản thân để áp dụng. lOMoAR cPSD| 60860503
Tổng quan bài khảo sát cho ta thấy được sinh viên Trường đại học Văn hóa Hà
Nội đã có nhận thức đúng đắn về mạng xã hội đối với sức khỏe của bản thân mình,
đã biết đâu là những điều tích cực cần phát huy và tránh xa những hành vi tiêu cực
có hại tới sức khỏe. Vậy những các bạn vẫn cần cân bằng thời gian sử dụng mạng
xã hội với việc tham gia vào các hoạt động ngoại khóa, thời gian riêng tư chất lượng
dành cho bản thân,...Đặc biệt là cần quan tâm hơn tới sức khỏe của chính mình rồi
từ đó cùng nhau tuyên truyền, nhắn nhủ bạn bè, người thân xung quanh biết về tác
hại của mạng xã hội đối với sức khỏe.
2.2.3 Ảnh hưởng của mạng xã hội đến đời sống tinh thần của sinh viên trường
đại học Văn hóa Hà Nội
Qua khảo sát đối với các bạn sinh viên Trường đại học Văn hóa Hà Nội (tổng số sinh
viên tham gia khảo sát là 40 bạn) kết quả thu được đối với bài khảo sát này về nền
tảng mạng xã hội được các bạn thường xuyên sử dụng là: lOMoAR cPSD| 60860503
Biểu đồ 5: Các mạng xã hội mà bạn thường xuyên sử dụng
Có thể thấy Facebook vẫn là nền tảng mạng xã hội được ưa dùng nhất với tỉ lệ
chiếm tới 76,9% và xếp sau đó vẫn là mạng xã hội Tiktok chiếm 53,8%.
Biểu đồ 6: Bạn thường dành bao nhiêu thời gian cho mạng xã hội
Vậy với việc nhiều bạn sinh viên sử dụng mạng xã hội như vậy thì câu hỏi đặt ra
là liệu không biết các bạn đã dành bao nhiêu thời gian một ngày của mình cho mạng
xã hội? Nhìn vào biểu đồ 6 ta có thể thấy biết được điều đó. Qua khảo sát cho thấy
các bạn sinh viên trường Đại học Văn hóa Hà Nội đều dành rất nhiều thời gian trong
ngày để sử dụng mạng xã hội. Với số giờ từ 2 – 4 giờ là 38,5% và trên 4 giờ cũng là
38,5% cho thấy hầu hết các bạn sinh viên đều bỏ ra một lượng thời gian rất lớn để
truy cập vào mạng xã hội. Điều này ảnh hưởng đến rất nhiều mặt trước hết có thể
thấy rõ nhất là về học tập, sau đó là sức khỏe và một ảnh hưởng nữa mà khó có thể
nhìn thấy nhưng có ảnh hưởng rất sâu sắc đó là ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần. lOMoAR cPSD| 60860503
Biểu đồ 7: Bạn thường sử dụng mạng xã hội nhiều nhất vào thời gian nào trong ngày
Có thể thấy các bạn sinh viên tham gia phỏng vấn sử dụng mạng xã hội vào hầu
hết các thời gian trong ngày nhưng đặc biệt là vào buổi tối thì tần suất sử dụng lại
nhiều hơn cả. Đây là khoảng thời gian mà các bạn đã kết thúc việc học hay đi làm
thêm, sau cả một ngày mệt mỏi các bạn thường có suy nghĩ nên tự thưởng cho bản
thân một chút thời gian được giải trí, thư giãn. Đó cũng chính là lúc mà các bạn bắt
đầu bị cuốn vào vòng xoáy và lướt mạng xã hội không ngừng. Vậy liệu khi sử dụng
mạng xã hội như vậy thì cảm xúc của các bạn sinh viên như thế nào?
Biểu đồ 8: Bạn thường cảm thấy thế nào sau khi sử dụng mạng xã hội?
Kết quả mà khảo sát thu được cho thấy khi các bạn sinh viên Trường đại học Văn
hóa Hà Nội khi tham gia khảo sát đều cho thấy các bạn đều có cảm xúc tích cực sau
khi sử dụng mạng xã hội. Sự vui vẻ và thoải mái chiếm tỉ lệ chênh lệch lớn hơn hẳn
so với cảm xúc tiêu cực. Đây là điều dễ hiểu bởi các thông tin trên mạng xã hội hiện
nay hầu hết đều là các thông tin nhanh, dễ dàng tiếp cận đến các bạn sinh viên, thanh
thiếu niên bây giờ. Đặc biệt các video ngắn trên mạng xã hội khiến chúng ta dễ rơi
vào trạng thái ‘Dopamine Spike’ và tác hại của tình trạng lạm dụng những nội dung
ngắn. Khi chúng ta tiếp xúc với những video ngắn có chưa những tình huống, khoảnh
khắc thú vị hay đơn giản là những thứ mà chúng ta quan tâm, yêu thích thì não bộ
của chúng ta sẽ ngay lập tức tiết ra một lượng dopamine nhất định khiến ta chú ý,
tập trung vào nó. Lượng dopamine này được phóng thích một cách đột ngột tạo ra lOMoAR cPSD| 60860503
một đỉnh của nồng độ dopamine trong não bộ. Việc chú ý vào những điều mới, những
thay đổi nhỏ hàng ngày đã là việc xảy ra từ rất lâu, từ lúc xuất hiện những Homo
sapiens đầu tiên là cách đây khoảng 300.000 năm về trước. Vậy nên đến bây giờ nó
đã trở thành bản năng của con người, mỗi video có thể chỉ từ 30 giây đến 1 phút rưỡi
nhưng lại khiến chúng ta rất tò mò và lôi cuốn chúng ta. Như vậy là ta đã bị dấn thân
vào vòng lặp ‘Dopamine Spike’ không hồi kết bởi nó mang đến cho ta những cảm
xúc hạnh phúc không ngừng. Bên cạnh những cảm xúc vui sướng, hạnh phúc liệu
mạng xã hội còn mang đến những cảm xúc gì khác xuất phát từ suy nghĩ khiến ảnh
hưởng đến tinh thần không?
Biểu đồ 9: Mức độ ảnh hưởng của mạng xã hội đến tinh thần của bạn Chú thích:
1. Bạn có thường xuyên so sánh bản thân với người khác trên mạng xã hội không?
2. Bạn có hối hận sau khi tự nhận ra mình đã dành quá nhiều thời gian cho mạng xã hội?
3. Bạn có thấy mạng xã hội ảnh hưởng đến cảm xúc của mình hay không?
4. Bạn có lo lắng khi nhận thấy mạng xã hội khiến bạn tách rời khỏi thế giới thực không?
5. Bạn có cảm thấy mạng xã hội khiến bạn cô đơn hơn không?
Theo biểu đồ 9, khi hỏi về việc các bạn sinh viên của Trường đại học Văn hóa Hà
Nội có hay so sánh bản thân với người khác trên mạng xã hội hay không thì tỉ lệ các
bạn điền khảo sát là đôi khi chiếm nhiều nhất (14 sinh viên). Khi lướt mạng xã hội lOMoAR cPSD| 60860503
ta thường hay bắt gặp những người nổi tiếng, những người có tầm ảnh hưởng trên
mạng xã hội nên không tránh khỏi những tình huống khiến ta suy nghĩ hay cảm thấy
bản thân vô dụng, không có gì nổi bật. Từ đó mà dễ khiến ta ghen tị, so sánh bản
thân mình với họ. Đây là một điều rất bình thường nhưng nếu chúng ta biết biến
những áp lực như vậy thành động lực để phát triển bản thân thì điều đó sẽ khiến cho
cuộc sống cũng như tinh thân của ta được thoải mái hơn bởi nó cũng sẽ chỉ giống
như ta đang coi họ là tấm gương để ta học tập.
Các bạn sinh viên cũng không cảm thấy tự hối hận sau khi tự nhận thấy mình đã
tiêu tốn nhiều thời gian vào mạng xã hội bởi có lẽ các bạn thấy rằng việc mình sử
dụng mạng xã hội chỉ đang đáp ứng các nhu cầu cần thiết như giải trí, thư giãn, trao
đổi công việc, học tập với bạn bè,...Bạn có thể đã thấy được những giá trị khi sử
dụng mạng xã hội như khi bạn thấy những người có cùng tần số với mình, những
người cùng đam mê, người truyền động lực cho bạn,...Hoặc bạn đã biết cân bằng
thời gian giữa việc sử dụng mạng xã hội với các công việc khác trong cuộc sống của
bạn. Khi được hỏi về việc liệu bạn có thay đổi cảm xúc của mình hay ban nhận thấy
cảm xúc của bản thân ngày càng bị phụ thuộc vào mạng xã hội hay không thì các
bạn điền khảo sát đều cho biết rằng đôi khi các bạn cũng bị ảnh hưởng. Do mạng xã
hội giúp ta dễ kiếm được sự đồng cảm, các hội nhóm, diễn đàn cùng nhau chia sẻ
kinh nghiệm, nỗi niềm, giúp tăng cường tinh thần lạc quan và sự tự tin. Mạng xã hội
cũng là một kho tàng to lớn với rất nhiều những video giải trí, âm nhạc khiến tinh
thần ta thư giãn và giảm stress.
Với hai câu hỏi cuối về việc liệu bạn có cảm thấy mạng xã hội khiến bạn tách rời
khỏi thế giới thực và khiến bạn cô đơn không thì số liệu cho thấy các bạn sinh viên
tham gia khảo sát đều điền rằng hiếm khi hoặc không bao giờ cảm thấy như vậy. Có
lẽ do các bạn đã biết tiếp cận những thông tin bổ ích, góp phần vào việc học tập và
cuộc sống. Biết cân bằng thời gian sử dụng mạng xã hội với các hoạt động thực tế
khác. Cũng có lẽ các bạn đã biết cách sử dụng đúng đắn mạng xã hội như tương tác
tích cực, biết sử dụng mạng xã hội để duy trì và phát triển các mối quan hệ ngoài đời
thực. Dẫu vậy nhưng các bạn sinh viên cũng cần lưu ý rằng việc không cảm thấy cô
đơn khi sử dụng mạng xã hội không có nghĩa là bạn không cần tương tác với thế giới
thực. Bởi mạng xã hội chỉ là một công cụ hỗ trợ, không thể thay thế được các mối quan hệ trực tiếp.
Qua tổng quan bài khảo sát về ảnh hưởng của mạng xã hội đến lối sống của sinh
viên Trường đại học Văn hóa Hà Nội có thể thấy rằng các bạn sinh viên đã biết cách lOMoAR cPSD| 60860503
cân bằng và tận hưởng những lợi ích mà mạng xã hội mang đến một cách lành mạnh.
Các bạn đã biết chọn lọc thông tin, biết tiếp thu những ảnh hưởng tích cực mà mạng
xã hội mang đến, biết tận dụng những lợi ích của mạng xã hội mà không để mạng
xã hội chi phối mình. Thế nhưng bên cạnh đó các bạn sinh viên cũng nên tự đặt ra
cho bản thân mình giới hạn về thời gian sử dụng mạng xã hội là bao nhiêu giờ một
ngày, tham khảo và tìm hiểu nhiều hơn về các hoạt động thể thao phù hợp với bản
thân để từ đó rèn luyện bản thân nâng cao sức khỏe. Không những thế ngoài những
mối quan hệ xây dựng được trên mạng xã hội các bạn cũng đừng quên bỏ bê những
mối quan hệ xoay quanh bản thân như gia đình, bạn bè,...