Lịch sử hình thành thành phố HCM - Tuyến điểm du lịch | Trường Đại học Văn hóa Thành phố Hồ Chí Minh

LỊCH SỬ HÌNH THÀNH THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
Lịch Sử Hình Thành Thành Phố Hồ Chí Minh
Thành Phố Hồ Chí Minh(têngọicũlàSài Gòn)làthànhphốlớnnhấtViệt
Namvềdânsốvàkinhtế,đứngthứhaivềdiệntích,đồngthờicũnglàmộttrong
nhữngtrungtâmkinhtếvàvănhóa,giáodụcquantrọngnhấtcủanướcnày.Hiện
nay,TPHCMlàthànhphốtrựcthuộcTrungươngđượcxếploạiđôthịloạiđặc
biệtcủaViệtNam(cùngvớithủđôHàNội).
VùngđấtnàybanđầuđượcgọilàPreyNokor,thànhphốsauđóhìnhthành
nhờcôngcuộckhaiphámiềnNamcủanhàNguyễn.Năm1698,NguyễnHữu
CảnhcholậpphủGiaĐịnh,đánhdấusựrađờithànhphố.KhingườiPhápvào
ĐôngDương,đểphụcvụcôngcuộckhaithácthuộcđịa,thànhphốSàiGònđược
thànhlậpvànhanhchóngpháttriển,trởthànhmộttronghaiđôthịquantrọngnhất
ViệtNam.CùngvớiPhnomPenhcủaCampuchia,SàiGònđượcngườiPhápmệnh
danhlà"HònngọcViễnĐông"trongsốnhữngthuộcđịacủahọ.SàiGòncũnglà
thủđôcủaLiênbangĐôngDươnggiaiđoạn1887-1901(vềsauPhápchuyểnthủ
đôLiênbangĐôngDươngraHàNội).Năm1949,SàiGòntrởthànhthủđôcủa
QuốcgiaViệtNam-mộtchínhthểthuộcLiênbangĐôngDươngvàsaunàylàthủ
đôcủaViệtNamCộnghòa.Kểtừđó,thànhphốnàytrởthànhmộttrongnhữngđô
thịquantrọngcủamiềnNamViệtNam.SaukhiViệtNamCộnghòasụpđổtrong
sựkiện30tháng4năm1975,lãnhthổViệtNamđượchoàntoànthốngnhất.Ngày
2tháng7năm1976,QuốchộinướcViệtNamthốngnhấtquyếtđịnhđổitênSài
Gònthành"ThànhphốHồChíMinh(TPHCM)",theotênvịChủtịchnướcđầu
tiêncủaViệtNamDânchủCộnghòa.
NằmtrongvùngchuyểntiếpgiữamiềnĐôngNamBộvàTâyNamBộ,TP
HCMngàynaybaogồm19quậnvà5huyện,tổngdiệntích2.095,06km².Nhờ
điềukiệntựnhiênthuậnlợi,TPHCMtrởthànhmộtđầumốigiaothôngquantrọng
củaViệtNamvàĐôngNamÁ,baogồmcảđườngbộ,đườngsắt,đườngthủyvà
đườnghàngkhông.Cáclĩnhvựcgiáodục,truyềnthông,thểthao,giảitrí,TP
HCMđềugiữvaitròquantrọngbậcnhất.
Tuyvậy,TPHCMđangphảiđốidiệnvớinhữngvấnđềcủamộtđôthịlớncó
dânsốtăngquánhanh.Trongnộiôthànhphố,đườngsátrởnênquátải,thường
xuyênùntắc.Hệthốnggiaothôngcôngcộngkémhiệuquả.Môitrườngthànhphố
cũngđangbịônhiễmdophươngtiệngiaothông,cáccôngtrườngxâydựngvà
côngnghiệpsảnxuất.
Lịch sử hình thành TP HCM
ConngườixuấthiệnởkhuvựcSàiGòntừkhásớm.Cáccuộckhaiquậtkhảo
cổtrênđịaphậnSàiGònvàkhuvựclâncậnchothấyởđâyđãtồntạinhiềunền
vănhóatừthờikỳđồđáchotớithờikimkhí.Nhữngcưdâncổtừnhiềuthiênniên
kỷvềtrướcđãbiếtđếnkỹthuậtcanhtácnôngnghiệp.
VănhóaSaHuỳnhtừngtồntạitrênkhuvựcnàyvớinhữngnétrấtriêng.Thời
kỳvănhóaÓcEo,từđầuCôngNguyênchotớithếkỷ7,khuvựcmiềnNamĐông
DươngcónhiềutiểuquốcvàSàiGònkhiđólàmiềnđấtcóquanhệvớinhững vươngquốcnày.
SaukhiĐếquốcKhmerhìnhthành,lãnhthổmiềnNamĐôngDươngthuộc
quyềnkiểmsoátcủađếchếnày.Tuynhiên,dâncưcủaĐếquốcKhmersốngở
vùngnàyrấtthưathớt,khôngcókhudâncưlớnnàohìnhthànhtạiđây.SaukhiĐế
quốcKhmersụpđổ,vùngđấtnàycũngtrởthànhvôchủ(khôngthuộcmộtnhà nướcnào).
Chođếntrướcthếkỷ16,vịtrítiếpgiápvớicácquốcgiacổcũngkhiếnSài
Gòntrởthànhnơigặpgỡcủanhiềucộngđồngdâncư.SàiGòn-GiaĐịnhvẫnlà
địabàncủamộtvàinhómdâncưcổchotớikhingườiViệtxuấthiện. Khai phá
NhữngngườiViệtđầutiêntựđộngvượtbiểntớikhaivùngđấtnàyhoàntoàn
khôngcósựtổchứccủanhàNguyễn.NhờcuộchônnhângiữacôngnữNgọcVạn
vớivuaChânLạpCheyChettaIItừnăm1620,mốiquanhệgiữaĐạiViệtvàChân
Lạptrởnênêmđẹp,dâncưhainướccóthểtựdoqualạisinhsống.KhuvựcSài
Gòn,ĐồngNaibắtđầuxuấthiệnnhữngngườiViệtđịnhcư.Trướcđó,người
Khmer,ngườiChăm,ngườiMancũngsinhsốngrảirácởđâytừxaxưa.
Giaiđoạntừ1623tới1698đượcxemnhưthờikỳhìnhthànhcủaSàiGònsau
này.Năm1623,chúaNguyễnsaimộtpháibộtớiyêucầuconrểlàvuaChey
ChetthaIIcholậpđồnthuthuếtạiPreiNokor(SàiGòn)vàKasKrobei(Bến
Nghé).Tuyđâylàvùngrừngrậmhoangvắngnhưnglạinằmtrênđườnggiao
thôngcủacácthươngnhânViệtNam,TrungQuốc,...quaCampuchiavàXiêm.Hai
sựkiệnquantrọngtiếptheocủathờikỳnàylàlậpdoanhtrạivàdinhthựcủaPhó
vươngNặcNộnvàlậpđồndinhởTânMỹ.CóthểnóiSàiGònhìnhthànhtừbacơ
quanchínhquyềnnày.
Năm1679,chúaNguyễnPhúcTầnchomộtsốnhómngườiHoatịnạntriều
MãnThanhtớiMỹTho,BiênHòavàSàiGònđểlánhnạn.Đếnnăm1698,chúa
NguyễnsaitướngNguyễnHữuCảnhvàokinhlýmiềnNam.Trêncơsởnhữnglưu
dânViệtđãtựpháttớikhuvựcnàytrướcđó,NguyễnHữuCảnhcholậpphủGia
ĐịnhvàhaihuyệnPhướcLong,TânBình.VùngĐôngNamBộđượcsátnhậpvào
cươngvựcViệtNam.
Thờiđiểmbanđầunày,khuvựcBiênHòa,GiaĐịnhcókhoảng10.000hộvới
200.000khẩu.Côngcuộckhaihoangđượctiếnhànhtheonhữngphươngthứcmới,
manglạihiệuquảhơn.
Cuốithếkỉ17vàđầuthếkỉ18,MỹThovàCùlaoPhốlàhaitrungtâm
thươngmạilớnnhấtNamBộ.Tuynhiên,cuốithếkỉ18,saucácbiếnloạnvàchiến
tranh,thươngnhândầnchuyểnvềvùngChợLớn.KhuvựcSàiGòndầntrởthành
trungtâmkinhtếlớnnhấtNamBộ.
Năm1788,NguyễnÁnhtáichiếmSàiGòn,lấynơiđâylàmcơsởđểchống
lạiTâySơn.Năm1790,vớisựgiúpđỡcủahaisĩquancôngbinhngườiPháplàkỹ
sư  Theodore  Lebrun  và  Victor  Olivier  de  Puymanel  (1768  -  1799),Nguyễn
ÁnhchoxâydựngThànhBátQuáilàmtrụsởcủachínhquyềnmới."GiaĐịnh
thành"khiđóđượcđổithành"GiaĐịnhkinh".Năm1802,saukhichiếnthắngTây
Sơn,NguyễnÁnhlênngôivàđẩymạnhcôngcuộckhaikhẩnmiềnNam.Miền
Namđượcchiathành5trấn,gọilà"GiaĐịnhngũtrấn".Cáccôngtrìnhkênhđào
RạchGiá-HàTiên,VĩnhTế...đượcthựchiện.Qua300năm,cáctrungtâmnông
nghiệppháttriểnbaoquanhnhữngđôthịsầmuấtđượchìnhthành.Sáunămsau,
1808,"GiaĐịnhtrấn"lạiđượcđổithành"GiaĐịnhthành".Trongkhoảngthời
gian1833đến1835,LêVănKhôikhởibinhchốnglạinhàNguyễn,ThànhBát
Quáitrởthànhđịađiểmcăncứ.Saukhitrấnápcuộcnổidậy,năm1835,vuaMinh
MạngchopháThànhBátQuái,xâydựngPhụngThànhthaythế. Thời kỳ thuộc Pháp
NgaysaukhichiếmđượcthànhGiaĐịnhvàonăm1859,ngườiPhápgấprút
quyhoạchlạiSàiGònthànhmộtđôthịlớnphụcvụmụcđíchkhaithácthuộcđịa.
ĐồánthiếtkếđượcPhóĐôđốcPháplàPage(vềsaulàCharner)cửtrungtácông
binhPháplàPaulFlorentLucienCoffyn(20/5/1810-5/8/1871)-ôngnàynguyên
làLãnhsựPhápởHoaKỳ,thiếtkế.TheobảnđồcủaCoffynđượccôngbốvào
ngày13/5/1862,quyhoạchbanđầucủaSàiGònbaogồmcảtỉnhChợLớnvới
khoảng500.000dân,tứckhoảng20.000dân/km2.Quyhoạchnàytươngứngvới
quyhoạchkhuvựcphòngthủcủatướngNguyễnCửuĐàmnăm1772,khidânsố
SàiGònchỉkhoảng20.000-30.000người.Nhưngđến1864,nhậnthấydiệntíchdự
kiếncủathànhphốquárộng,khóbảođảmvềanninh,SoáiphủPhápởNam
KỳlúcđólàChuẩnđôđốcPierreRosequyếtđịnhtáchChợLớnkhỏiSàiGòn.
Ngày3/10/1865,PierreRoseralệnhquyhoạchlạiSàiGònchỉcònlàkhuvựcnằm
giữarạchThịNghè,sôngSàiGòn,rạchBếnNghévàđườngmớikhucầuÔng
Lãnhhiệnnay.Toànbộquyhoạchchỉcònrộngkhoảng3km2.
Rấtnhanhchóng,cáccôngtrìnhquantrọngcủathànhphố,nhưDinhThống
đốcNamKỳ,DinhToànquyền,đượcPhápthiếtkếvàhuyđộngnhâncôngxây
dựng.SauhainămngườiPhápxâydựngvàcảitạo,khuquyhoạchrộngkhoảng
3km2nóitrênđãhoàntoànthayđổi.
ThànhphốSàiGònkhiđóđượcthiếtkếtheomôhìnhChâuÂu,nơiđặtvăn
phòngnhiềucơquancôngvụnhư:dinhthốngđốc,nhagiámđốcnộivụ,tòaán,
tòathượngthẩm,tòasơthẩm,tòaánthươngmại,tòagiámmục...NamKỳLục
tỉnhlàthuộcđịacủaPhápvàSàiGònnằmtrongtỉnhGiaĐịnh.Vàonăm1861,địa
phậnSàiGònđượcgiớihạnbởimộtbênlàrạchThịNghèvàrạchBếnNghévới
mộtbênlàSôngSàiGòncùngconđườngnốiliềnchùaCâyMaivớinhữngphòng
tuyếncũcủađồnKỳHòa.
Tínhđếnnăm1945thìkhuvựcđôthịSàiGònvàtỉnhChợLớncótổngcộng
gần500.000dân.SauCáchmạngThángTám,ngày23tháng9năm1945Pháptái
chiếmthànhphố.Tháng8năm1946,phòngNamBộTrungươngđãtổchứchọp,
bácsĩTrầnHữuNghiệpđãđềnghịđổitênSàiGònthànhthànhphốHCM,và57
ngườiphòngNamBộTrungương(đứngđầudanhsáchlàTrầnHữuNghiệp,Trần
CôngTường,NguyễnTấnGiTrọng,...)đãraquyếtnghị,gửilênQuốchộivà
ChínhphủViệtNamDânchủcộnghòađềxuấtnày,tuynhiêndonhiềuviệccấp
báchphảigiảiquyếtnênchưaquyếtnghịchínhthức,nhưngtừngữnàyvẫnđược
mộtsốngườitheokhángchiếnchốngPhápsửdụng.
Về danh hiệu Hòn Ngọc Viễn Đông
TrongsuốtthờikỳPhápthuộc,SàiGòntrởthànhtrungtâmquantrọng,cảvề
hànhchínhlẫnkinhtế,vănhóa,giáodụccủaLiênbangĐôngDươngthuộcPháp,
được Phápmệnhdanhlà"HònngọcViễnĐông"hoặcmột"ParisnhỏởViễn Đông"
NgườiPháptừlúcđánhchiếmGiaĐịnhnăm1859chođếnkhirờiSàiGòn
1954chỉtậptrung“trauchuốt”khuvực3km2đầutiênnày(Quận1hiệnnay)dù
nhiềulầnđiềuchỉnhđịagiớimởrộng.Đếnnăm1954,nhữngphầnSàiGònmở
rộngnày(rộngkhoảng50km2)vẫnhoangsơ,thậmchíđầmlầyngổnngang. Thành Phố Sài Gòn
Từnăm1949,SàiGònđãlàthủđôcủaQuốcgiaViệtNam.Đếnnăm1955,
ViệtNamCộnghòađượcthànhlập,SàiGònkhiđólàthànhphốlớnnhấttạimiền
NamViệtNamđãđượcchọnlàmthủđôvớitêngọichínhthức"Đô Thành Sài Gòn”.
Vàonửacuốithậpniên1950,nhờviệntrợcủaChínhphủHoaKỳ,SàiGòn
trởthànhmộttrungtâmvềchínhtrị,kinhtế,vănhóa,giảitrítạimiềnNamViệt
Nam,làthànhphốlớnnhấtcủakinhtếViệtNamCộnghòa.Từgiữathậpniên
1960đếnnhữngnămđầuthậpniên1970,việcQuânđộiHoaKỳvàothamchiến
tạimiềnNamViệtNamcũnggâynênnhữngxáotrộnđốivớithànhphố.Nhiềucao
ốc,côngtrìnhquânsựmọclên.LốisốngcủagiớitrẻSàiGòncũngchịuảnhhưởng
bởivănhóaphươngTâyđượcdunhậptừbinhlínhvàsáchbáoMỹ.
Trungtâmthànhphốcómộtsốcôngtrình,khuphốđượcxâydựngtođẹpvà
sangtrọng,tuynhiên,cáccôngtrìnhnàychủyếudoPhápxâydựngtừthậpniên
1940,cáckhunhàmớirấtítđượcxâydựngkểtừsaunăm1950,trongkhiđódân
cưnôngthônđổvềthànhthịtìmviệcvàtránhchiếnsựkhiếnSàiGòndầntrở
thànhmộtkhuổchuộtkhổnglồ.Khảosátchothấykhoảng40%dânsốkhuvực
SàiGònkhiđó(tứckhoảng1,2triệungười)phảisốngtạikhuổchuộtvớinhững
điềukiệnvềytế,vệsinhrấtkém.
TớinhữngnămcuốicủacuộcChiếntranhViệtNam,nềnkinhtếmiềnNam
(trongđócóSàiGòn)lâmvàokhủnghoảngdoMỹgiảmviệntrợkinhtế.Nạnlạm
pháttrởnênnghiêmtrọng,đạttớimứctrên200%mỗinăm.Hệlụyvàhậuquảtrực
tiếpcủacuộckhủnghoảngkinhtếgâyảnhhưởngxấutớiSàiGòn.VớiviệcMỹ
giảmviệntrợtrongkhinềnsảnxuấtnộitạithìyếukém,nềnkinhtếtiêudùngdựa
vàoviệntrợcủaViệtNamCộnghòađãkhôngthểpháttriểnổnđịnh,bềnvững
Sausựkiện30tháng4năm1975,nhiềuthườngdânởthànhphốhoặcbinh
lính,sĩquan,viênchứcViệtNamCộnghòavànhữngngườicộngtácvớiMỹđãra
nướcngoàiđịnhcư.Cũngtrongthờigiannày,ướctính700.000ngườikhácđược
vậnđộngđikinhtếmới;nềnvănhóacóảnhhưởngphươngTâybịlumờrồitàn lụi.
20nămchiếntranhđãđểlạichoSàiGònnhiềudisảnnặngnềvềxãhội.
Theomộtthốngkê,dânsốSàiGònnăm1975cókhoảng4triệu,thìtrongsốđóđã
cótới150.000ngườinghiệnheroin,500.000gáimạidâmvàgáiquánbar,và
khoảng800.000trẻmồcôilangthangtrêncácđườngphố
Từ30tháng4,1975,chínhquyềnViệtNamCộnghòabịxóabỏvàChínhphủ
CáchmạnglâmthờiCộngHòamiềnNamViệtNamquảnlýmiềnNam.ĐôThành
SàiGòn,tỉnhGiaĐịnhvà2quậnCủChivàPhúHòakếcậndướithờichínhquyền
ViệtNamCộnghòađượchợpnhấtthành1đơnvịhànhchínhgọilàthànhphốSài
Gòn-GiaĐịnh.Đầunăm1976,ĐảngbộvàỦybanNhândânthànhphốbắtđầu
hoạtđộng.Ngày2tháng7năm1976,QuốchộiđầutiêncủanướcViệtNamthống
nhấtquyếtđịnhđổitênnướcthànhCộnghòaXãhộiChủnghĩaViệtNam,đồng
thờiđổitênthànhphốSàiGòn-GiaĐịnhthành"Thành phố Hồ Chí Minh",
theotêncủachủtịchnướcđầutiên.
Saunăm1975,vấnđềngườiHoatạiSàiGòntrởnênphầntrầmtrọng.Người
HoatreoquốckỳTrungQuốcvàảnhMaoTrạchĐôngtrongvùngChợLớn,đồng
thờitừchốiđăngkýquốctịchViệtNam.Hoakiềukiểmsoátgầnnhưtoànbộcác
vịtríkinhtếquantrọngởmiềnNam,vàđặcbiệtnắmchắc3lĩnhvựcquantrọng:
sảnxuất,phânphối,vàtíndụng.Đếncuốinăm1974,họkiểmsoáthơn80%cáccơ
sởsảnxuấtcủacácngànhcôngnghiệpthựcphẩm,dệtmay,hóachất,luyệnkim,
điện...vàgầnnhưđạtđượcđộcquyềnthươngmại:100%bánbuôn,hơn50%bán
lẻ,và90%xuấtnhậpkhẩu.HoakiềuởmiềnNamgầnnhưhoàntoànkiểmsoátgiá cảthịtrường.
QuanhệgiữaViệtNamvàTrungQuốclúcnàyđangxấuđinhanhchóng,
ngườiHoaởChợLớnthìtổchứcbiểutìnhđòigiữquốctịchTrungQuốc.Những
điềunàylàmchochínhphủViệtNamlolắngvềnguycơđấtnướcbịrốiloạntừ
bêntrongbởiviệcHoakiềutiếptaychoTrungQuốc.ChínhphủViệtNamengại
rằngTrungQuốcsẽsửdụngsứcmạnhkinhtếcủaHoakiềuđểépViệtNamphải
tuântheocácchínhsáchcủahọ,sựgiàucócủatưbảnHoakiềuđãtrởthànhmối
đedọalớnvớichínhquyềnViệtNam.VấnđềHoakiềuđượcchínhphủViệtNam
xemlàmộtthửtháchđốivớichủquyềnquốcgiahơnlàmộtvấnđềnộibộđơn
giản.ChínhsáchcủaViệtNamnăm1976(tịchthutàisảncủatưbảnngườiHoa)
đượctiếnhànhtrongbốicảnhnày.CácchiếndịchCảitạotưsảnmiềnNamnhằm
xoábỏgiaicấptưsảnvàthựchiệncônghữuhoátheonguyênlýcủachủnghĩaxã
hộiđượctiếnhành.Nhànướcđãquốchữuhoácáccơsởsảnsảnxuất,xínghiệp
côngquảncủatầnglớptưsảnlớnbỏlại.Cácdoanhnghiệpvừanhưnhàin,xưởng
thủcông,cửahàng,cửahiệuquymônhỏbịbuộckêkhaitàisản,vốnliếngtrưng
thu,trưngmua,tịchthuchuyểnthànhhợptácxã.Nhiềuchủdoanhnghiệpbịbuộc
tịchbiênkhôngđượclàmkinhdoanhphảichuyểnquasảnxuấtnôngnghiệphoặc đikinhtếmới.
Năm1978,nhànướchoànthànhcănbảncảitạotưsảncôngnghiệploạivừa
vànhỏởmiềnNam,xoábỏviệcngườiHoakiểmsoátnhiềungànhcôngnghiệp.
Đếntháng5năm1979,tấtcảcácxínghiệpcôngquảnlúcđầuởmiềnNamđềuđã
đượcchuyểnthànhxínghiệpquốcdoanh.Khókhănvềkinhtế,sựlosợvềchiến
tranhbiêngiớiTâyNamkhiếnchonhiềungườirờithànhphốvượtbiênbằng
đườngbiển;trongđó,khoảng3/4ngườirờiThànhphốHCMlàngườiHoa.
ChínhsáchquảnlýkinhtếquanliêuvàcơchếbaocấpcủaNhànướclênnền
kinhtế(cảicáchgiá-lương-tiền)khiếnchokinhtếlâmvàotrìtrệ,lạmphátphimã
màđỉnhđiểmcủanólàvàonăm1985.KhicôngcuộcĐổimớitoàndiện1986bắt
đầu,TPHCMđứngởvịtrítiênphongvàđiđầutrongthuhútvốn,côngnghệvà
đầutưnướcngoài.SaukhiLuậtđầutưnướcngoàiđượcbanhànhnăm1987,trong
vòng3năm1988đến1990,Thànhphốđãcấp88giấyphépvớitổngsốvốnđầutư
là976triệuUSD.Cơcấungànhcôngnghiệpbắtđầuchuyểndịchtừsảnxuấtcông
nghiệpnặngsangcácngànhcôngnghiệpnhẹ,hàngtiêudùngđịnhhướngxuất
khẩu.Vớisựpháttriểnmạnhmẽvềhạtầngvàcởitróivềcơchếthươngmại,mậu
dịch,ThànhphốngàycàngkhẳngđịnhlàđiđầukinhtếcủaViệtNamvàđạtnhiều
chỉsốvàthànhtựupháttriểnkinhtếkháấntượng.
Đếncuốinhữngnăm2000,thànhphốbướcvàocôngcuộcđổimớicơbảnvề
hạtầnggiaothôngvậntải,tiếnhànhxâydựngvàkhaitrươngnhiềucôngtrình
trọngđiểmnhưĐạilộNguyễnVănLinh,ĐạilộĐôngTây,cầuPhúMỹ.Nhiều
cảngbiểnquốctếđượckhánhthànhvànhiềuđườngcaotốcđượcxâydựngnối
Thànhphốvớicáctỉnhthànhlâncậntạothuậnlợichothôngthươnghànghóavà
pháttriểngiaothươngngàycànglớnchothànhphố.
TPHCMhiệnnaycódiệntíchrộng2.095km²,lớnhơngấp30lầnsovớiđô
thịSàiGòntrướcnăm1975(67,5km²).Trongđó,tínhriêngdiệntíchkhuđôthịlà 820km²(năm2010.
Vớitổngdiệntích2.096km²vàhơn8triệudân(sốliệu2014),TPHCMlà
đôthịlớnthứ2ViệtNamvềdiệntích(sauHàNội)vàlớnnhấtvềdânsố.11quận
nộithànhcủaSàiGòntrướcđâyđượcchialạithành8quận.BốnquậnGòVấp,
PhúNhuận,BìnhThạnh,TânBìnhđượcthànhlập.Khuvựcngoạithànhgồm5
huyện:ThủĐức,HócMôn,CủChi,BìnhChánh,NhàBè.Năm1978,thànhphố
nhậnthêmhuyệnDuyênHảicủatỉnhĐồngNai.