Lịch sử hình thành thành phố HCM - Tuyến điểm du lịch | Trường Đại học Văn hóa Thành phố Hồ Chí Minh

Lịch sử hình thành thành phố HCM - Tuyến điểm du lịch | Trường Đại học Văn hóa Thành phố Hồ Chí Minh được sưu tầm và soạn thảo dưới dạng file PDF để gửi tới các bạn sinh viên cùng tham khảo, ôn tập đầy đủ kiến thức, chuẩn bị cho các buổi học thật tốt. Mời bạn đọc đón xem!

Môn:
Thông tin:
6 trang 6 tháng trước

Bình luận

Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để gửi bình luận.

Lịch sử hình thành thành phố HCM - Tuyến điểm du lịch | Trường Đại học Văn hóa Thành phố Hồ Chí Minh

Lịch sử hình thành thành phố HCM - Tuyến điểm du lịch | Trường Đại học Văn hóa Thành phố Hồ Chí Minh được sưu tầm và soạn thảo dưới dạng file PDF để gửi tới các bạn sinh viên cùng tham khảo, ôn tập đầy đủ kiến thức, chuẩn bị cho các buổi học thật tốt. Mời bạn đọc đón xem!

34 17 lượt tải Tải xuống
LỊCH SỬ HÌNH THÀNH THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
Lịch Sử Hình Thành Thành Phố Hồ Chí Minh
Thành Phố HChí Minh Sài Gòn(têngọicũlà )làthànhphốlớnnhấtViệt
Namvềdânsốkinhtế,đứngthứhaivềdiệntích,đồngthờicũnglàmộttrong
nhữngtrungtâmkinhtếvàvănhóa,giáodụcquantrọngnhấtcủanướcnày.Hiện
nay,TPHCMthànhphốtrựcthuộcTrungươngđượcxếploạiđôthịloạiđặc
biệtcủaViệtNam(cùngvớithủđôHàNội).
VùngđấtnàybanđầuđượcgọiPreyNokor,thànhphốsauđóhìnhthành
nhờcôngcuộckhaiphámiềnNamcủanhàNguyễn.Năm1698,NguyễnHữu
CảnhcholậpphủGiaĐịnh,đánhdấusựrađờithànhphố.KhingườiPhápvào
ĐôngDương,đểphụcvụcôngcuộckhaithácthuộcđịa,thànhphốSàiGònđược
thànhlậpvànhanhchóngpháttriển,trởthànhmộttronghaiđôthịquantrọngnhất
ViệtNam.CùngvớiPhnomPenhcủaCampuchia,SàiGònđượcngườiPhápmệnh
danh"HònngọcViễnĐông"trongsốnhữngthuộcđịacủahọ.SàiGòncũng
thủđôcủaLiênbangĐôngDươnggiaiđoạn1887-1901(vềsauPhápchuyểnthủ
đôLiênbangĐôngDươngraNội).Năm1949,SàiGòntrởthànhthủđôcủa
QuốcgiaViệtNam-mộtchínhthểthuộcLiênbangĐôngDươngvàsaunàylàthủ
đôcủaViệtNamCộnghòa.Kểtừđó,thànhphốnàytrởthànhmộttrongnhữngđô
thịquantrọngcủamiềnNamViệtNam.SaukhiViệtNamCộnghòasụpđổtrong
sựkiện30tháng4năm1975,lãnhthổViệtNamđượchoàntoànthốngnhất.Ngày
2tháng7năm1976,QuốchộinướcViệtNamthốngnhấtquyếtđịnhđổitênSài
Gònthành"ThànhphốHồChíMinh(TPHCM)",theotênvịChủtịchnướcđầu
tiêncủaViệtNamDânchủCộnghòa.
NằmtrongvùngchuyểntiếpgiữamiềnĐôngNamBộvàTâyNamBộ,TP
HCMngàynaybaogồm19quận5huyện,tổngdiệntích2.095,06km².Nhờ
điềukiệntựnhiênthuậnlợi,TPHCMtrởthànhmộtđầumốigiaothôngquantrọng
củaViệtNamĐôngNamÁ,baogồmcảđườngbộ,đườngsắt,đườngthủy
đườnghàngkhông.Cáclĩnhvựcgiáodục,truyềnthông,thểthao,giảitrí,TP
HCMđềugiữvaitròquantrọngbậcnhất.
Tuyvậy,TPHCMđangphảiđốidiệnvớinhữngvấnđềcủamộtđôthịlớn
dânsốtăngquánhanh.Trongnộiôthànhphố,đườngtrởnênquátải,thường
xuyênùntắc.Hệthốnggiaothôngcôngcộngkémhiệuquả.Môitrườngthànhphố
cũngđangbịônhiễmdophươngtiệngiaothông,cáccôngtrườngxâydựng
côngnghiệpsảnxuất.
Lịch sử hình thành TP HCM
ConngườixuấthiệnởkhuvựcSàiGòntừkhásớm.Cáccuộckhaiquậtkhảo
cổtrênđịaphậnSàiGònkhuvựclâncậnchothấyởđâyđãtồntạinhiềunền
vănhóatừthờikỳđồđáchotớithờikimkhí.Nhữngcưdâncổtừnhiềuthiênniên
kỷvềtrướcđãbiếtđếnkỹthuậtcanhtácnôngnghiệp.
VănhóaSaHuỳnhtừngtồntạitrênkhuvựcnàyvớinhữngnétrấtriêng.Thời
kỳvănhóaÓcEo,từđầuCôngNguyênchotớithếkỷ7,khuvựcmiềnNamĐông
DươngnhiềutiểuquốcSàiGònkhiđólàmiềnđấtquanhệvớinhững
vươngquốcnày.
SaukhiĐếquốcKhmernhthành,lãnhthổmiềnNamĐôngDươngthuộc
quyềnkiểmsoátcủađếchếnày.Tuynhiên,dâncủaĐếquốcKhmersống
vùngnàyrấtthưathớt,khôngcókhudâncưlớnnàohìnhthànhtạiđây.SaukhiĐế
quốcKhmersụpđổ,vùngđấtnàycũngtrởthànhchủ(khôngthuộcmộtnhà
nướcnào).
Chođếntrướcthếkỷ16,vịtrítiếpgiápvớicácquốcgiacổcũngkhiếnSài
Gòntrởthànhnơigặpgỡcủanhiềucộngđồngdâncư.SàiGòn-GiaĐịnhvẫnlà
địabàncủamộtvàinhómdâncưcổchotớikhingườiViệtxuấthiện.
Khai phá
NhữngngườiViệtđầutiêntựđộngvượtbiểntớikhaivùngđấtnàyhoàntoàn
khôngcósựtổchứccủanhàNguyễn.NhờcuộchônnhângiữacôngnữNgọcVạn
vớivuaChânLạpCheyChettaIItừnăm1620,mốiquanhệgiữaĐạiViệtvàChân
Lạptrởnênêmđẹp,dâncưhainướccóthểtựdoqualạisinhsống.KhuvựcSài
Gòn,ĐồngNaibắtđầuxuấthiệnnhữngngườiViệtđịnhcư.Trướcđó,người
Khmer,ngườiChăm,ngườiMancũngsinhsốngrảirácởđâytừxaxưa.
Giaiđoạntừ1623tới1698đượcxemnhưthờikỳhìnhthànhcủaSàiGònsau
này.Năm1623,chúaNguyễnsaimộtpháibộtớiyêucầuconrểvuaChey
ChetthaIIcholậpđồnthuthuếtạiPreiNokor(SàiGòn)KasKrobei(Bến
Nghé).Tuyđâyvùngrừngrậmhoangvắngnhưnglạinằmtrênđườnggiao
thôngcủacácthươngnhânViệtNam,TrungQuốc,...quaCampuchiavàXiêm.Hai
sựkiệnquantrọngtiếptheocủathờikỳnàylàlậpdoanhtrạivàdinhthựcủaPhó
vươngNặcNộnvàlậpđồndinhởTânMỹ.CóthểnóiSàiGònhìnhthànhtừbacơ
quanchínhquyềnnày.
Năm1679,chúaNguyễnPhúcTầnchomộtsốnhómngườiHoatịnạntriều
MãnThanhtớiMỹTho,BiênHòaSàiGònđểlánhnạn.Đếnnăm1698,chúa
NguyễnsaitướngNguyễnHữuCảnhvàokinhlýmiềnNam.Trêncơsởnhữnglưu
dânViệtđãtựpháttớikhuvựcnàytrướcđó,NguyễnHữuCảnhcholậpphủGia
ĐịnhvàhaihuyệnPhướcLong,TânBình.VùngĐôngNamBộđượcsátnhậpvào
cươngvựcViệtNam.
Thờiđiểmbanđầunày,khuvựcBiênHòa,GiaĐịnhcókhoảng10.000hộvới
200.000khẩu.Côngcuộckhaihoangđượctiếnhànhtheonhữngphươngthứcmới,
manglạihiệuquảhơn.
Cuốithếkỉ17đầuthếkỉ18,MỹTholaoPhốhaitrungtâm
thươngmạilớnnhấtNamBộ.Tuynhiên,cuốithếkỉ18,saucácbiếnloạnvàchiến
tranh,thươngnhândầnchuyểnvềvùngChợLớn.KhuvựcSàiGòndầntrởthành
trungtâmkinhtếlớnnhấtNamBộ.
Năm1788,NguyễnÁnhtáichiếmSàiGòn,lấynơiđâylàmcơsởđểchống
lạiTâySơn.Năm1790,vớisựgiúpđỡcủahaisĩquancôngbinhngườiPháplàkỹ
Theodore Lebrun Victor Olivier de Puymanel (1768 - 1799),Nguyễn
ÁnhchoxâydựngThànhBátQuáilàmtrụsởcủachínhquyềnmới."GiaĐịnh
thành"khiđóđượcđổithành"GiaĐịnhkinh".Năm1802,saukhichiếnthắngTây
Sơn,NguyễnÁnhlênngôiđẩymạnhcôngcuộckhaikhẩnmiềnNam.Miền
Namđượcchiathành5trấn,gọi"GiaĐịnhngũtrấn".Cáccôngtrìnhkênhđào
RạchGiá-HàTiên,VĩnhTế...đượcthựchiện.Qua300năm,cáctrungtâmnông
nghiệppháttriểnbaoquanhnhữngđôthịsầmuấtđượchìnhthành.Sáunămsau,
1808,"GiaĐịnhtrấn"lạiđượcđổithành"GiaĐịnhthành".Trongkhoảngthời
gian1833đến1835,VănKhôikhởibinhchốnglạinhàNguyễn,ThànhBát
Quáitrởthànhđịađiểmcăncứ.Saukhitrấnápcuộcnổidậy,năm1835,vuaMinh
MạngchopháThànhBátQuái,xâydựngPhụngThànhthaythế.
Thời kỳ thuộc Pháp
NgaysaukhichiếmđượcthànhGiaĐịnhvàonăm1859,ngườiPhápgấprút
quyhoạchlạiSàiGònthànhmộtđôthịlớnphụcvụmụcđíchkhaithácthuộcđịa.
ĐồánthiếtkếđượcPhóĐôđốcPháplàPage(vềsaulàCharner)cửtrungtácông
binhPháplàPaulFlorentLucienCoffyn(20/5/1810-5/8/1871)-ôngnàynguyên
LãnhsựPhápHoaKỳ,thiếtkế.TheobảnđồcủaCoffynđượccôngbốvào
ngày13/5/1862,quyhoạchbanđầucủaSàiGònbaogồmcảtỉnhChợLớnvới
khoảng500.000dân,tứckhoảng20.000dân/km .Quyhoạchnàytươngứngvới
2
quyhoạchkhuvựcphòngthủcủatướngNguyễnCửuĐàmnăm1772,khidânsố
SàiGònchỉkhoảng20.000-30.000người.Nhưngđến1864,nhậnthấydiệntíchdự
kiếncủathànhphốquárộng,khóbảođảmvềanninh,SoáiphủPhápNam
KỳlúcđóChuẩnđôđốcPierreRosequyếtđịnhtáchChợLớnkhỏiSàiGòn.
Ngày3/10/1865,PierreRoseralệnhquyhoạchlạiSàiGònchỉcònlàkhuvựcnằm
giữarạchThịNghè,sôngSàiGòn,rạchBếnNghéđườngmớikhucầuÔng
Lãnhhiệnnay.Toànbộquyhoạchchỉcònrộngkhoảng3km .
2
Rấtnhanhchóng,cáccôngtrìnhquantrọngcủathànhphố,nhưDinhThống
đốcNamKỳ,DinhToànquyền,đượcPhápthiếtkếhuyđộngnhâncôngxây
dựng.SauhainămngườiPhápxâydựngcảitạo,khuquyhoạchrộngkhoảng
3km nóitrênđãhoàntoànthayđổi.
2
ThànhphốSàiGònkhiđóđượcthiếtkếtheohìnhChâuÂu,nơiđặtvăn
phòngnhiềuquancôngvụnhư:dinhthốngđốc,nhagiámđốcnộivụ,tòaán,
tòathượngthẩm,tòasơthẩm,tòaánthươngmại,tòagiámmục...NamKỳLục
tỉnhlàthuộcđịacủaPhápvàSàiGònnằmtrongtỉnhGiaĐịnh.Vàonăm1861,địa
phậnSàiGònđượcgiớihạnbởimộtbênrạchThịNghèrạchBếnNghévới
mộtbênlàSôngSàiGòncùngconđườngnốiliềnchùaCâyMaivớinhữngphòng
tuyếncũcủađồnKỳHòa.
Tínhđếnnăm1945thìkhuvựcđôthịSàiGònvàtỉnhChợLớncótổngcộng
gần500.000dân.SauCáchmạngThángTám,ngày23tháng9năm1945Pháptái
chiếmthànhphố.Tháng8năm1946,phòngNamBộTrungươngđãtổchứchọp,
bácTrầnHữuNghiệpđãđềnghịđổitênSàiGònthànhthànhphốHCM,57
ngườiphòngNamBộTrungương(đứngđầudanhsáchTrầnHữuNghiệp,Trần
CôngTường,NguyễnTấnGiTrọng,...)đãraquyếtnghị,gửilênQuốchội
ChínhphủViệtNamDânchủcộnghòađềxuấty,tuynhiêndonhiềuviệccấp
báchphảigiảiquyếtnênchưaquyếtnghịchínhthức,nhưngtừngữnàyvẫnđược
mộtsốngườitheokhángchiếnchốngPhápsửdụng.
Về danh hiệu Hòn Ngọc Viễn Đông
TrongsuốtthờikỳPhápthuộc,SàiGòntrởthànhtrungtâmquantrọng,cảvề
hànhchínhlẫnkinhtế,vănhóa,giáodụccủaLiênbangĐôngDươngthuộcPháp,
đượcPhápmệnhdanh"HònngọcViễnĐông"hoặcmột"ParisnhỏViễn
Đông"
NgườiPháptừlúcđánhchiếmGiaĐịnhnăm1859chođếnkhirờiSàiGòn
1954chỉtậptrung“trauchuốt”khuvực3km đầutiênnày(Quận1hiệnnay)
2
nhiềulầnđiềuchỉnhđịagiớimởrộng.Đếnnăm1954,nhữngphầnSàiGònmở
rộngnày(rộngkhoảng50km )vẫnhoangsơ,thậmchíđầmlầyngổnngang.
2
Thành Phố Sài Gòn
Từnăm1949,SàiGònđãthủđôcủaQuốcgiaViệtNam.Đếnnăm1955,
ViệtNamCộnghòađượcthànhlập,SàiGònkhiđólàthànhphốlớnnhấttạimiền
NamViệtNamđãđượcchọnlàmthủđôvớitêngọichínhthức"Đô Thành Sài
Gòn”.
Vàonửacuốithậpniên1950,nhờviệntrợcủaChínhphủHoaKỳ,SàiGòn
trởthànhmộttrungtâmvềchínhtrị,kinhtế,vănhóa,giảitrítạimiềnNamViệt
Nam,thànhphốlớnnhấtcủakinhtếViệtNamCộnghòa.Từgiữathậpniên
1960đếnnhữngnămđầuthậpniên1970,việcQuânđộiHoaKỳvàothamchiến
tạimiềnNamViệtNamcũnggâynênnhữngxáotrộnđốivớithànhphố.Nhiềucao
ốc,côngtrìnhquânsựmọclên.LốisốngcủagiớitrẻSàiGòncũngchịuảnhhưởng
bởivănhóaphươngTâyđượcdunhậptừbinhlínhvàsáchbáoMỹ.
Trungtâmthànhphốcómộtsốcôngtrình,khuphốđượcxâydựngtođẹp
sangtrọng,tuynhiên,cáccôngtrìnhnàychủyếudoPhápxâydựngtừthậpniên
1940,cáckhunhàmớirấtítđượcxâydựngkểtừsaunăm1950,trongkhiđódân
nôngthônđổvềthànhthịtìmviệctránhchiếnsựkhiếnSàiGòndầntrở
thànhmộtkhuchuộtkhổnglồ.Khảosátchothấykhoảng40%dânsốkhuvực
SàiGònkhiđó(tứckhoảng1,2triệungười)phảisốngtạikhuchuộtvớinhững
điềukiệnvềytế,vệsinhrấtkém.
TớinhữngnămcuốicủacuộcChiếntranhViệtNam,nềnkinhtếmiềnNam
(trongđócóSàiGòn)lâmvàokhủnghoảngdoMỹgiảmviệntrợkinhtế.Nạnlạm
pháttrởnênnghiêmtrọng,đạttớimứctrên200%mỗinăm.Hệlụyvàhậuquảtrực
tiếpcủacuộckhủnghoảngkinhtếgâyảnhhưởngxấutớiSàiGòn.VớiviệcMỹ
giảmviệntrợtrongkhinềnsảnxuấtnộitạithìyếukém,nềnkinhtếtiêudùngdựa
vàoviệntrợcủaViệtNamCộnghòađãkhôngthểpháttriểnổnđịnh,bềnvững
Sausựkiện30tháng4năm1975,nhiềuthườngdânthànhphốhoặcbinh
lính,sĩquan,viênchứcViệtNamCộnghòavànhữngngườicộngtácvớiMỹđãra
nướcngoàiđịnhcư.Cũngtrongthờigiannày,ướctính700.000ngườikhácđược
vậnđộngđikinhtếmới;nềnvănhóaảnhhưởngphươngTâybịlumờrồitàn
lụi.
20nămchiếntranhđãđểlạichoSàiGònnhiềudisảnnặngnềvềhội.
Theomộtthốngkê,dânsốSàiGònnăm1975cókhoảng4triệu,thìtrongsốđóđã
tới150.000ngườinghiệnheroin,500.000gáimạidâmgáiquánbar,
khoảng800.000trẻmồcôilangthangtrêncácđườngphố
Từ30tháng4,1975,chínhquyềnViệtNamCộnghòabịxóabỏvàChínhphủ
CáchmạnglâmthờiCộngHòamiềnNamViệtNamquảnlýmiềnNam.ĐôThành
SàiGòn,tỉnhGiaĐịnhvà2quậnCủChivàPhúHòakếcậndướithờichínhquyền
ViệtNamCộnghòađượchợpnhấtthành1đơnvịhànhchínhgọilàthànhphốSài
Gòn-GiaĐịnh.Đầunăm1976,ĐảngbộvàỦybanNhândânthànhphốbắtđầu
hoạtđộng.Ngày2tháng7năm1976,QuốchộiđầutiêncủanướcViệtNamthống
nhấtquyếtđịnhđổitênnướcthànhCộnghòahộiChủnghĩaViệtNam,đồng
thờiđổitênthànhphốSàiGòn-GiaĐịnhthành" ",Thành phố Hồ Chí Minh
theotêncủachủtịchnướcđầutiên.
Saunăm1975,vấnđềngườiHoatạiSàiGòntrởnênphầntrầmtrọng.Người
HoatreoquốckỳTrungQuốcvàảnhMaoTrạchĐôngtrongvùngChợLớn,đồng
thờitừchốiđăngkýquốctịchViệtNam.Hoakiềukiểmsoátgầnnhưtoànbộcác
vịtríkinhtếquantrọngởmiềnNam,vàđặcbiệtnắmchắc3lĩnhvựcquantrọng:
sảnxuất,phânphối,vàtíndụng.Đếncuốinăm1974,họkiểmsoáthơn80%cáccơ
sởsảnxuấtcủacácngànhcôngnghiệpthựcphẩm,dệtmay,hóachất,luyệnkim,
điện...vàgầnnhưđạtđượcđộcquyềnthươngmại:100%bánbuôn,hơn50%bán
lẻ,và90%xuấtnhậpkhẩu.HoakiềuởmiềnNamgầnnhưhoàntoànkiểmsoátgiá
cảthịtrường.
QuanhệgiữaViệtNamTrungQuốclúcnàyđangxấuđinhanhchóng,
ngườiHoaởChợLớnthìtổchứcbiểutìnhđòigiữquốctịchTrungQuốc.Những
điềunàylàmchochínhphủViệtNamlolắngvềnguyđấtnướcbịrốiloạntừ
bêntrongbởiviệcHoakiềutiếptaychoTrungQuốc.ChínhphủViệtNamengại
rằngTrungQuốcsẽsửdụngsứcmạnhkinhtếcủaHoakiềuđểépViệtNamphải
tuântheocácchínhsáchcủahọ,sựgiàucócủabảnHoakiềuđãtrởthànhmối
đedọalớnvớichínhquyềnViệtNam.VấnđềHoakiềuđượcchínhphủViệtNam
xemmộtthửtháchđốivớichủquyềnquốcgiahơnmộtvấnđềnộibộđơn
giản.ChínhsáchcủaViệtNamnăm1976(tịchthutàisảncủatưbảnngườiHoa)
đượctiếnhànhtrongbốicảnhnày.CácchiếndịchCảitạotưsảnmiềnNamnhằm
xoábỏgiaicấptưsảnvàthựchiệncônghữuhoátheonguyênlýcủachủnghĩaxã
hộiđượctiếnhành.Nhànướcđãquốchữuhoácácsởsảnsảnxuất,xínghiệp
côngquảncủatầnglớptưsảnlớnbỏlại.Cácdoanhnghiệpvừanhưnhàin,xưởng
thủcông,cửahàng,cửahiệuquymônhỏbịbuộckêkhaitàisản,vốnliếngtrưng
thu,trưngmua,tịchthuchuyểnthànhhợptácxã.Nhiềuchủdoanhnghiệpbịbuộc
tịchbiênkhôngđượclàmkinhdoanhphảichuyểnquasảnxuấtnôngnghiệphoặc
đikinhtếmới.
Năm1978,nhànướchoànthànhcănbảncảitạotưsảncôngnghiệploạivừa
vànhỏmiềnNam,xoábỏviệcngườiHoakiểmsoátnhiềungànhcôngnghiệp.
Đếntháng5năm1979,tấtcảcácxínghiệpcôngquảnlúcđầuởmiềnNamđềuđã
đượcchuyểnthànhnghiệpquốcdoanh.Khókhănvềkinhtế,sựlosợvềchiến
tranhbiêngiớiTâyNamkhiếnchonhiềungườirờithànhphốvượtbiênbằng
đườngbiển;trongđó,khoảng3/4ngườirờiThànhphốHCMlàngườiHoa.
ChínhsáchquảnlýkinhtếquanliêuvàcơchếbaocấpcủaNhànướclênnền
kinhtế(cảicáchgiá-lương-tiền)khiếnchokinhtếlâmvàotrìtrệ,lạmphátphi
màđỉnhđiểmcủanólàvàonăm1985.KhicôngcuộcĐổimớitoàndiện1986bắt
đầu,TPHCMđứngvịtrítiênphongvàđiđầutrongthuhútvốn,côngnghệ
đầutưnướcngoài.SaukhiLuậtđầutưnướcngoàiđượcbanhànhnăm1987,trong
vòng3năm1988đến1990,Thànhphốđãcấp88giấyphépvớitổngsốvốnđầutư
là976triệuUSD.Cơcấungànhcôngnghiệpbắtđầuchuyểndịchtừsảnxuấtcông
nghiệpnặngsangcácngànhcôngnghiệpnhẹ,hàngtiêudùngđịnhhướngxuất
khẩu.Vớisựpháttriểnmạnhmẽvềhạtầngvàcởitróivềcơchếthươngmại,mậu
dịch,ThànhphốngàycàngkhẳngđịnhlàđiđầukinhtếcủaViệtNamvàđạtnhiều
chỉsốvàthànhtựupháttriểnkinhtếkháấntượng.
Đếncuốinhữngnăm2000,thànhphốbướcvàocôngcuộcđổimớicơbảnvề
hạtầnggiaothôngvậntải,tiếnhànhxâydựngkhaitrươngnhiềucôngtrình
trọngđiểmnhưĐạilộNguyễnVănLinh,ĐạilộĐôngTây,cầuPhúMỹ.Nhiều
cảngbiểnquốctếđượckhánhthànhnhiềuđườngcaotốcđượcxâydựngnối
Thànhphốvớicáctỉnhthànhlâncậntạothuậnlợichothôngthươnghànghóa
pháttriểngiaothươngngàycànglớnchothànhphố.
TPHCMhiệnnaycódiệntíchrộng2.095km²,lớnhơngấp30lầnsovớiđô
thịSàiGòntrướcnăm1975(67,5km²).Trongđó,tínhriêngdiệntíchkhuđôthịlà
820km²(năm2010.
Vớitổngdiệntích2.096km²hơn8triệudân(sốliệu2014),TPHCMlà
đôthịlớnthứ2ViệtNamvềdiệntích(sauHàNội)vàlớnnhấtvềdânsố.11quận
nộithànhcủaSàiGòntrướcđâyđượcchialạithành8quận.BốnquậnGòVấp,
PhúNhuận,BìnhThạnh,TânBìnhđượcthànhlập.Khuvựcngoạithànhgồm5
huyện:ThủĐức,HócMôn,CủChi,BìnhChánh,NhàBè.Năm1978,thànhphố
nhậnthêmhuyệnDuyênHảicủatỉnhĐồngNai.
| 1/6

Preview text:

LỊCH SỬ HÌNH THÀNH THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
Lịch Sử Hình Thành Thành Phố Hồ Chí Minh
Thành Phố Hồ Chí Minh
(têngọicũlàSài Gòn)làthànhphốlớnnhấtViệt
Namvềdânsốvàkinhtế,đứngthứhaivềdiệntích,đồngthờicũnglàmộttrong
nhữngtrungtâmkinhtếvàvănhóa,giáodụcquantrọngnhấtcủanướcnày.Hiện
nay,TPHCMlàthànhphốtrựcthuộcTrungươngđượcxếploạiđôthịloạiđặc
biệtcủaViệtNam(cùngvớithủđôHàNội).
VùngđấtnàybanđầuđượcgọilàPreyNokor,thànhphốsauđóhìnhthành
nhờcôngcuộckhaiphámiềnNamcủanhàNguyễn.Năm1698,NguyễnHữu
CảnhcholậpphủGiaĐịnh,đánhdấusựrađờithànhphố.KhingườiPhápvào
ĐôngDương,đểphụcvụcôngcuộckhaithácthuộcđịa,thànhphốSàiGònđược
thànhlậpvànhanhchóngpháttriển,trởthànhmộttronghaiđôthịquantrọngnhất
ViệtNam.CùngvớiPhnomPenhcủaCampuchia,SàiGònđượcngườiPhápmệnh
danhlà"HònngọcViễnĐông"trongsốnhữngthuộcđịacủahọ.SàiGòncũnglà
thủđôcủaLiênbangĐôngDươnggiaiđoạn1887-1901(vềsauPhápchuyểnthủ
đôLiênbangĐôngDươngraHàNội).Năm1949,SàiGòntrởthànhthủđôcủa
QuốcgiaViệtNam-mộtchínhthểthuộcLiênbangĐôngDươngvàsaunàylàthủ
đôcủaViệtNamCộnghòa.Kểtừđó,thànhphốnàytrởthànhmộttrongnhữngđô
thịquantrọngcủamiềnNamViệtNam.SaukhiViệtNamCộnghòasụpđổtrong
sựkiện30tháng4năm1975,lãnhthổViệtNamđượchoàntoànthốngnhất.Ngày
2tháng7năm1976,QuốchộinướcViệtNamthốngnhấtquyếtđịnhđổitênSài
Gònthành"ThànhphốHồChíMinh(TPHCM)",theotênvịChủtịchnướcđầu
tiêncủaViệtNamDânchủCộnghòa.
NằmtrongvùngchuyểntiếpgiữamiềnĐôngNamBộvàTâyNamBộ,TP
HCMngàynaybaogồm19quậnvà5huyện,tổngdiệntích2.095,06km².Nhờ
điềukiệntựnhiênthuậnlợi,TPHCMtrởthànhmộtđầumốigiaothôngquantrọng
củaViệtNamvàĐôngNamÁ,baogồmcảđườngbộ,đườngsắt,đườngthủyvà
đườnghàngkhông.Cáclĩnhvựcgiáodục,truyềnthông,thểthao,giảitrí,TP
HCMđềugiữvaitròquantrọngbậcnhất.
Tuyvậy,TPHCMđangphảiđốidiệnvớinhữngvấnđềcủamộtđôthịlớncó
dânsốtăngquánhanh.Trongnộiôthànhphố,đườngsátrởnênquátải,thường
xuyênùntắc.Hệthốnggiaothôngcôngcộngkémhiệuquả.Môitrườngthànhphố
cũngđangbịônhiễmdophươngtiệngiaothông,cáccôngtrườngxâydựngvà
côngnghiệpsảnxuất.
Lịch sử hình thành TP HCM
ConngườixuấthiệnởkhuvựcSàiGòntừkhásớm.Cáccuộckhaiquậtkhảo
cổtrênđịaphậnSàiGònvàkhuvựclâncậnchothấyởđâyđãtồntạinhiềunền
vănhóatừthờikỳđồđáchotớithờikimkhí.Nhữngcưdâncổtừnhiềuthiênniên
kỷvềtrướcđãbiếtđếnkỹthuậtcanhtácnôngnghiệp.
VănhóaSaHuỳnhtừngtồntạitrênkhuvựcnàyvớinhữngnétrấtriêng.Thời
kỳvănhóaÓcEo,từđầuCôngNguyênchotớithếkỷ7,khuvựcmiềnNamĐông
DươngcónhiềutiểuquốcvàSàiGònkhiđólàmiềnđấtcóquanhệvớinhững vươngquốcnày.
SaukhiĐếquốcKhmerhìnhthành,lãnhthổmiềnNamĐôngDươngthuộc
quyềnkiểmsoátcủađếchếnày.Tuynhiên,dâncưcủaĐếquốcKhmersốngở
vùngnàyrấtthưathớt,khôngcókhudâncưlớnnàohìnhthànhtạiđây.SaukhiĐế
quốcKhmersụpđổ,vùngđấtnàycũngtrởthànhvôchủ(khôngthuộcmộtnhà nướcnào).
Chođếntrướcthếkỷ16,vịtrítiếpgiápvớicácquốcgiacổcũngkhiếnSài
Gòntrởthànhnơigặpgỡcủanhiềucộngđồngdâncư.SàiGòn-GiaĐịnhvẫnlà
địabàncủamộtvàinhómdâncưcổchotớikhingườiViệtxuấthiện. Khai phá
NhữngngườiViệtđầutiêntựđộngvượtbiểntớikhaivùngđấtnàyhoàntoàn
khôngcósựtổchứccủanhàNguyễn.NhờcuộchônnhângiữacôngnữNgọcVạn
vớivuaChânLạpCheyChettaIItừnăm1620,mốiquanhệgiữaĐạiViệtvàChân
Lạptrởnênêmđẹp,dâncưhainướccóthểtựdoqualạisinhsống.KhuvựcSài
Gòn,ĐồngNaibắtđầuxuấthiệnnhữngngườiViệtđịnhcư.Trướcđó,người
Khmer,ngườiChăm,ngườiMancũngsinhsốngrảirácởđâytừxaxưa.
Giaiđoạntừ1623tới1698đượcxemnhưthờikỳhìnhthànhcủaSàiGònsau
này.Năm1623,chúaNguyễnsaimộtpháibộtớiyêucầuconrểlàvuaChey
ChetthaIIcholậpđồnthuthuếtạiPreiNokor(SàiGòn)vàKasKrobei(Bến
Nghé).Tuyđâylàvùngrừngrậmhoangvắngnhưnglạinằmtrênđườnggiao
thôngcủacácthươngnhânViệtNam,TrungQuốc,...quaCampuchiavàXiêm.Hai
sựkiệnquantrọngtiếptheocủathờikỳnàylàlậpdoanhtrạivàdinhthựcủaPhó
vươngNặcNộnvàlậpđồndinhởTânMỹ.CóthểnóiSàiGònhìnhthànhtừbacơ
quanchínhquyềnnày.
Năm1679,chúaNguyễnPhúcTầnchomộtsốnhómngườiHoatịnạntriều
MãnThanhtớiMỹTho,BiênHòavàSàiGònđểlánhnạn.Đếnnăm1698,chúa
NguyễnsaitướngNguyễnHữuCảnhvàokinhlýmiềnNam.Trêncơsởnhữnglưu
dânViệtđãtựpháttớikhuvựcnàytrướcđó,NguyễnHữuCảnhcholậpphủGia
ĐịnhvàhaihuyệnPhướcLong,TânBình.VùngĐôngNamBộđượcsátnhậpvào
cươngvựcViệtNam.
Thờiđiểmbanđầunày,khuvựcBiênHòa,GiaĐịnhcókhoảng10.000hộvới
200.000khẩu.Côngcuộckhaihoangđượctiếnhànhtheonhữngphươngthứcmới,
manglạihiệuquảhơn.
Cuốithếkỉ17vàđầuthếkỉ18,MỹThovàCùlaoPhốlàhaitrungtâm
thươngmạilớnnhấtNamBộ.Tuynhiên,cuốithếkỉ18,saucácbiếnloạnvàchiến
tranh,thươngnhândầnchuyểnvềvùngChợLớn.KhuvựcSàiGòndầntrởthành
trungtâmkinhtếlớnnhấtNamBộ.
Năm1788,NguyễnÁnhtáichiếmSàiGòn,lấynơiđâylàmcơsởđểchống
lạiTâySơn.Năm1790,vớisựgiúpđỡcủahaisĩquancôngbinhngườiPháplàkỹ
sư  Theodore  Lebrun  và  Victor  Olivier  de  Puymanel  (1768  -  1799),Nguyễn
ÁnhchoxâydựngThànhBátQuáilàmtrụsởcủachínhquyềnmới."GiaĐịnh
thành"khiđóđượcđổithành"GiaĐịnhkinh".Năm1802,saukhichiếnthắngTây
Sơn,NguyễnÁnhlênngôivàđẩymạnhcôngcuộckhaikhẩnmiềnNam.Miền
Namđượcchiathành5trấn,gọilà"GiaĐịnhngũtrấn".Cáccôngtrìnhkênhđào
RạchGiá-HàTiên,VĩnhTế...đượcthựchiện.Qua300năm,cáctrungtâmnông
nghiệppháttriểnbaoquanhnhữngđôthịsầmuấtđượchìnhthành.Sáunămsau,
1808,"GiaĐịnhtrấn"lạiđượcđổithành"GiaĐịnhthành".Trongkhoảngthời
gian1833đến1835,LêVănKhôikhởibinhchốnglạinhàNguyễn,ThànhBát
Quáitrởthànhđịađiểmcăncứ.Saukhitrấnápcuộcnổidậy,năm1835,vuaMinh
MạngchopháThànhBátQuái,xâydựngPhụngThànhthaythế. Thời kỳ thuộc Pháp
NgaysaukhichiếmđượcthànhGiaĐịnhvàonăm1859,ngườiPhápgấprút
quyhoạchlạiSàiGònthànhmộtđôthịlớnphụcvụmụcđíchkhaithácthuộcđịa.
ĐồánthiếtkếđượcPhóĐôđốcPháplàPage(vềsaulàCharner)cửtrungtácông
binhPháplàPaulFlorentLucienCoffyn(20/5/1810-5/8/1871)-ôngnàynguyên
làLãnhsựPhápởHoaKỳ,thiếtkế.TheobảnđồcủaCoffynđượccôngbốvào
ngày13/5/1862,quyhoạchbanđầucủaSàiGònbaogồmcảtỉnhChợLớnvới
khoảng500.000dân,tứckhoảng20.000dân/km2.Quyhoạchnàytươngứngvới
quyhoạchkhuvựcphòngthủcủatướngNguyễnCửuĐàmnăm1772,khidânsố
SàiGònchỉkhoảng20.000-30.000người.Nhưngđến1864,nhậnthấydiệntíchdự
kiếncủathànhphốquárộng,khóbảođảmvềanninh,SoáiphủPhápởNam
KỳlúcđólàChuẩnđôđốcPierreRosequyếtđịnhtáchChợLớnkhỏiSàiGòn.
Ngày3/10/1865,PierreRoseralệnhquyhoạchlạiSàiGònchỉcònlàkhuvựcnằm
giữarạchThịNghè,sôngSàiGòn,rạchBếnNghévàđườngmớikhucầuÔng
Lãnhhiệnnay.Toànbộquyhoạchchỉcònrộngkhoảng3km2.
Rấtnhanhchóng,cáccôngtrìnhquantrọngcủathànhphố,nhưDinhThống
đốcNamKỳ,DinhToànquyền,đượcPhápthiếtkếvàhuyđộngnhâncôngxây
dựng.SauhainămngườiPhápxâydựngvàcảitạo,khuquyhoạchrộngkhoảng
3km2nóitrênđãhoàntoànthayđổi.
ThànhphốSàiGònkhiđóđượcthiếtkếtheomôhìnhChâuÂu,nơiđặtvăn
phòngnhiềucơquancôngvụnhư:dinhthốngđốc,nhagiámđốcnộivụ,tòaán,
tòathượngthẩm,tòasơthẩm,tòaánthươngmại,tòagiámmục...NamKỳLục
tỉnhlàthuộcđịacủaPhápvàSàiGònnằmtrongtỉnhGiaĐịnh.Vàonăm1861,địa
phậnSàiGònđượcgiớihạnbởimộtbênlàrạchThịNghèvàrạchBếnNghévới
mộtbênlàSôngSàiGòncùngconđườngnốiliềnchùaCâyMaivớinhữngphòng
tuyếncũcủađồnKỳHòa.
Tínhđếnnăm1945thìkhuvựcđôthịSàiGònvàtỉnhChợLớncótổngcộng
gần500.000dân.SauCáchmạngThángTám,ngày23tháng9năm1945Pháptái
chiếmthànhphố.Tháng8năm1946,phòngNamBộTrungươngđãtổchứchọp,
bácsĩTrầnHữuNghiệpđãđềnghịđổitênSàiGònthànhthànhphốHCM,và57
ngườiphòngNamBộTrungương(đứngđầudanhsáchlàTrầnHữuNghiệp,Trần
CôngTường,NguyễnTấnGiTrọng,...)đãraquyếtnghị,gửilênQuốchộivà
ChínhphủViệtNamDânchủcộnghòađềxuấtnày,tuynhiêndonhiềuviệccấp
báchphảigiảiquyếtnênchưaquyếtnghịchínhthức,nhưngtừngữnàyvẫnđược
mộtsốngườitheokhángchiếnchốngPhápsửdụng.
Về danh hiệu Hòn Ngọc Viễn Đông
TrongsuốtthờikỳPhápthuộc,SàiGòntrởthànhtrungtâmquantrọng,cảvề
hànhchínhlẫnkinhtế,vănhóa,giáodụccủaLiênbangĐôngDươngthuộcPháp,
được Phápmệnhdanhlà"HònngọcViễnĐông"hoặcmột"ParisnhỏởViễn Đông"
NgườiPháptừlúcđánhchiếmGiaĐịnhnăm1859chođếnkhirờiSàiGòn
1954chỉtậptrung“trauchuốt”khuvực3km2đầutiênnày(Quận1hiệnnay)dù
nhiềulầnđiềuchỉnhđịagiớimởrộng.Đếnnăm1954,nhữngphầnSàiGònmở
rộngnày(rộngkhoảng50km2)vẫnhoangsơ,thậmchíđầmlầyngổnngang. Thành Phố Sài Gòn
Từnăm1949,SàiGònđãlàthủđôcủaQuốcgiaViệtNam.Đếnnăm1955,
ViệtNamCộnghòađượcthànhlập,SàiGònkhiđólàthànhphốlớnnhấttạimiền
NamViệtNamđãđượcchọnlàmthủđôvớitêngọichínhthức"Đô Thành Sài Gòn”.
Vàonửacuốithậpniên1950,nhờviệntrợcủaChínhphủHoaKỳ,SàiGòn
trởthànhmộttrungtâmvềchínhtrị,kinhtế,vănhóa,giảitrítạimiềnNamViệt
Nam,làthànhphốlớnnhấtcủakinhtếViệtNamCộnghòa.Từgiữathậpniên
1960đếnnhữngnămđầuthậpniên1970,việcQuânđộiHoaKỳvàothamchiến
tạimiềnNamViệtNamcũnggâynênnhữngxáotrộnđốivớithànhphố.Nhiềucao
ốc,côngtrìnhquânsựmọclên.LốisốngcủagiớitrẻSàiGòncũngchịuảnhhưởng
bởivănhóaphươngTâyđượcdunhậptừbinhlínhvàsáchbáoMỹ.
Trungtâmthànhphốcómộtsốcôngtrình,khuphốđượcxâydựngtođẹpvà
sangtrọng,tuynhiên,cáccôngtrìnhnàychủyếudoPhápxâydựngtừthậpniên
1940,cáckhunhàmớirấtítđượcxâydựngkểtừsaunăm1950,trongkhiđódân
cưnôngthônđổvềthànhthịtìmviệcvàtránhchiếnsựkhiếnSàiGòndầntrở
thànhmộtkhuổchuộtkhổnglồ.Khảosátchothấykhoảng40%dânsốkhuvực
SàiGònkhiđó(tứckhoảng1,2triệungười)phảisốngtạikhuổchuộtvớinhững
điềukiệnvềytế,vệsinhrấtkém.
TớinhữngnămcuốicủacuộcChiếntranhViệtNam,nềnkinhtếmiềnNam
(trongđócóSàiGòn)lâmvàokhủnghoảngdoMỹgiảmviệntrợkinhtế.Nạnlạm
pháttrởnênnghiêmtrọng,đạttớimứctrên200%mỗinăm.Hệlụyvàhậuquảtrực
tiếpcủacuộckhủnghoảngkinhtếgâyảnhhưởngxấutớiSàiGòn.VớiviệcMỹ
giảmviệntrợtrongkhinềnsảnxuấtnộitạithìyếukém,nềnkinhtếtiêudùngdựa
vàoviệntrợcủaViệtNamCộnghòađãkhôngthểpháttriểnổnđịnh,bềnvững
Sausựkiện30tháng4năm1975,nhiềuthườngdânởthànhphốhoặcbinh
lính,sĩquan,viênchứcViệtNamCộnghòavànhữngngườicộngtácvớiMỹđãra
nướcngoàiđịnhcư.Cũngtrongthờigiannày,ướctính700.000ngườikhácđược
vậnđộngđikinhtếmới;nềnvănhóacóảnhhưởngphươngTâybịlumờrồitàn lụi.
20nămchiếntranhđãđểlạichoSàiGònnhiềudisảnnặngnềvềxãhội.
Theomộtthốngkê,dânsốSàiGònnăm1975cókhoảng4triệu,thìtrongsốđóđã
cótới150.000ngườinghiệnheroin,500.000gáimạidâmvàgáiquánbar,và
khoảng800.000trẻmồcôilangthangtrêncácđườngphố
Từ30tháng4,1975,chínhquyềnViệtNamCộnghòabịxóabỏvàChínhphủ
CáchmạnglâmthờiCộngHòamiềnNamViệtNamquảnlýmiềnNam.ĐôThành
SàiGòn,tỉnhGiaĐịnhvà2quậnCủChivàPhúHòakếcậndướithờichínhquyền
ViệtNamCộnghòađượchợpnhấtthành1đơnvịhànhchínhgọilàthànhphốSài
Gòn-GiaĐịnh.Đầunăm1976,ĐảngbộvàỦybanNhândânthànhphốbắtđầu
hoạtđộng.Ngày2tháng7năm1976,QuốchộiđầutiêncủanướcViệtNamthống
nhấtquyếtđịnhđổitênnướcthànhCộnghòaXãhộiChủnghĩaViệtNam,đồng
thờiđổitênthànhphốSàiGòn-GiaĐịnhthành"Thành phố Hồ Chí Minh",
theotêncủachủtịchnướcđầutiên.
Saunăm1975,vấnđềngườiHoatạiSàiGòntrởnênphầntrầmtrọng.Người
HoatreoquốckỳTrungQuốcvàảnhMaoTrạchĐôngtrongvùngChợLớn,đồng
thờitừchốiđăngkýquốctịchViệtNam.Hoakiềukiểmsoátgầnnhưtoànbộcác
vịtríkinhtếquantrọngởmiềnNam,vàđặcbiệtnắmchắc3lĩnhvựcquantrọng:
sảnxuất,phânphối,vàtíndụng.Đếncuốinăm1974,họkiểmsoáthơn80%cáccơ
sởsảnxuấtcủacácngànhcôngnghiệpthựcphẩm,dệtmay,hóachất,luyệnkim,
điện...vàgầnnhưđạtđượcđộcquyềnthươngmại:100%bánbuôn,hơn50%bán
lẻ,và90%xuấtnhậpkhẩu.HoakiềuởmiềnNamgầnnhưhoàntoànkiểmsoátgiá cảthịtrường.
QuanhệgiữaViệtNamvàTrungQuốclúcnàyđangxấuđinhanhchóng,
ngườiHoaởChợLớnthìtổchứcbiểutìnhđòigiữquốctịchTrungQuốc.Những
điềunàylàmchochínhphủViệtNamlolắngvềnguycơđấtnướcbịrốiloạntừ
bêntrongbởiviệcHoakiềutiếptaychoTrungQuốc.ChínhphủViệtNamengại
rằngTrungQuốcsẽsửdụngsứcmạnhkinhtếcủaHoakiềuđểépViệtNamphải
tuântheocácchínhsáchcủahọ,sựgiàucócủatưbảnHoakiềuđãtrởthànhmối
đedọalớnvớichínhquyềnViệtNam.VấnđềHoakiềuđượcchínhphủViệtNam
xemlàmộtthửtháchđốivớichủquyềnquốcgiahơnlàmộtvấnđềnộibộđơn
giản.ChínhsáchcủaViệtNamnăm1976(tịchthutàisảncủatưbảnngườiHoa)
đượctiếnhànhtrongbốicảnhnày.CácchiếndịchCảitạotưsảnmiềnNamnhằm
xoábỏgiaicấptưsảnvàthựchiệncônghữuhoátheonguyênlýcủachủnghĩaxã
hộiđượctiếnhành.Nhànướcđãquốchữuhoácáccơsởsảnsảnxuất,xínghiệp
côngquảncủatầnglớptưsảnlớnbỏlại.Cácdoanhnghiệpvừanhưnhàin,xưởng
thủcông,cửahàng,cửahiệuquymônhỏbịbuộckêkhaitàisản,vốnliếngtrưng
thu,trưngmua,tịchthuchuyểnthànhhợptácxã.Nhiềuchủdoanhnghiệpbịbuộc
tịchbiênkhôngđượclàmkinhdoanhphảichuyểnquasảnxuấtnôngnghiệphoặc đikinhtếmới.
Năm1978,nhànướchoànthànhcănbảncảitạotưsảncôngnghiệploạivừa
vànhỏởmiềnNam,xoábỏviệcngườiHoakiểmsoátnhiềungànhcôngnghiệp.
Đếntháng5năm1979,tấtcảcácxínghiệpcôngquảnlúcđầuởmiềnNamđềuđã
đượcchuyểnthànhxínghiệpquốcdoanh.Khókhănvềkinhtế,sựlosợvềchiến
tranhbiêngiớiTâyNamkhiếnchonhiềungườirờithànhphốvượtbiênbằng
đườngbiển;trongđó,khoảng3/4ngườirờiThànhphốHCMlàngườiHoa.
ChínhsáchquảnlýkinhtếquanliêuvàcơchếbaocấpcủaNhànướclênnền
kinhtế(cảicáchgiá-lương-tiền)khiếnchokinhtếlâmvàotrìtrệ,lạmphátphimã
màđỉnhđiểmcủanólàvàonăm1985.KhicôngcuộcĐổimớitoàndiện1986bắt
đầu,TPHCMđứngởvịtrítiênphongvàđiđầutrongthuhútvốn,côngnghệvà
đầutưnướcngoài.SaukhiLuậtđầutưnướcngoàiđượcbanhànhnăm1987,trong
vòng3năm1988đến1990,Thànhphốđãcấp88giấyphépvớitổngsốvốnđầutư
là976triệuUSD.Cơcấungànhcôngnghiệpbắtđầuchuyểndịchtừsảnxuấtcông
nghiệpnặngsangcácngànhcôngnghiệpnhẹ,hàngtiêudùngđịnhhướngxuất
khẩu.Vớisựpháttriểnmạnhmẽvềhạtầngvàcởitróivềcơchếthươngmại,mậu
dịch,ThànhphốngàycàngkhẳngđịnhlàđiđầukinhtếcủaViệtNamvàđạtnhiều
chỉsốvàthànhtựupháttriểnkinhtếkháấntượng.
Đếncuốinhữngnăm2000,thànhphốbướcvàocôngcuộcđổimớicơbảnvề
hạtầnggiaothôngvậntải,tiếnhànhxâydựngvàkhaitrươngnhiềucôngtrình
trọngđiểmnhưĐạilộNguyễnVănLinh,ĐạilộĐôngTây,cầuPhúMỹ.Nhiều
cảngbiểnquốctếđượckhánhthànhvànhiềuđườngcaotốcđượcxâydựngnối
Thànhphốvớicáctỉnhthànhlâncậntạothuậnlợichothôngthươnghànghóavà
pháttriểngiaothươngngàycànglớnchothànhphố.
TPHCMhiệnnaycódiệntíchrộng2.095km²,lớnhơngấp30lầnsovớiđô
thịSàiGòntrướcnăm1975(67,5km²).Trongđó,tínhriêngdiệntíchkhuđôthịlà 820km²(năm2010.
Vớitổngdiệntích2.096km²vàhơn8triệudân(sốliệu2014),TPHCMlà
đôthịlớnthứ2ViệtNamvềdiệntích(sauHàNội)vàlớnnhấtvềdânsố.11quận
nộithànhcủaSàiGòntrướcđâyđượcchialạithành8quận.BốnquậnGòVấp,
PhúNhuận,BìnhThạnh,TânBìnhđượcthànhlập.Khuvựcngoạithànhgồm5
huyện:ThủĐức,HócMôn,CủChi,BìnhChánh,NhàBè.Năm1978,thànhphố
nhậnthêmhuyệnDuyênHảicủatỉnhĐồngNai.