Luật báo chí | Học viện Báo chí và Tuyên truyền

LUẬT BÁO CHÍ
Để bảo đảm quyền tự do báo chí, quyền tự do ngôn luận trên báo chí của
công dân, phù hợp với lợi ích của chủ nghĩa xã hội và của nhân dân;
Để phát huy vai trò của báo chí trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội
và bảo vệ Tổ quốc theo đường lối đổi mới của Đảng cộng sản Việt Nam;
Căn cứ vào Điều 4, Điều 67 và Điều 83 của Hiến pháp nước Cộng hoà xã
hội chủ nghĩa Việt Nam;
Luật này quy định chế độ báo chí. Chương I
NHỮNG QUY ĐỊNH CHUNG
Điều 1. Vai trò, chức năng của báo chí
Báo chí ở nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam là phương tiện thông
tin đại chúng thiết yếu đối với đời sống xã hội; là cơ quan ngôn luận của các tổ
chức của Đảng, cơ quan Nhà nước, tổ chức xã hội (dưới đây gọi chung là tổ
chức); là diễn đàn của nhân dân.
Điều 2. Bảo đảm quyền tự do báo chí, quyền tự do ngôn luận trên báo chí.
Nhà nước tạo điều kiện thuận lợi để công dân thực hiện quyền tự do báo
chí, quyền tự do ngôn luận trên báo chí và để báo chí phát huy đúng vai trò của mình.
Báo chí, nhà báo hoạt động trong khuôn khổ pháp luật và được Nhà nước
bảo hộ; không một tổ chức, cá nhân nào được hạn chế, cản trở báo chí, nhà báo
hoạt động. Không ai được lạm dụng quyền tự do báo chí, quyền tự do ngôn luận
trên báo chí để xâm phạm lợi ích của Nhà nước, tập thể và công dân.
Báo chí không bị kiểm duyệt trước khi in, phát sóng.
Điều 3. Các loại hình báo chí:
Báo chí nói trong Luật này là báo chí Việt Nam, gồm: báo in (báo, tạp chí,
bản tin thời sự, bản tin thông tấn); báo nói (chương trình phát thanh); báo hình
(chương trình truyền hình, chương trình nghe - nhìn thời sự được thực hiện bằng
các phương tiện kỹ thuật khác nhau), bằng tiếng Việt, tiếng các dân tộc thiểu số
Việt Nam, tiếng nước ngoài. Chương II
QUYỀN TỰ DO BÁO CHÍ, QUYỀN TỰ DO
NGÔN LUẬN TRÊN BÁO CHÍ CỦA CÔNG DÂN
Điều 4. Quyền tự do báo chí, quyền tự do ngôn luận trên báo chí của công dân có quyền:
1- Được thông tin qua báo chí về mọi mặt của tình hình đất nước và thế giới;
2- Tiếp xúc, cung cấp thông tin cho cơ quan báo chí và nhà báo; gửi tin,
bài, ảnh và tác phẩm khác cho báo chí mà không chịu sự kiểm duyệt của tổ
chức, cá nhân nào và chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung thông tin;
3- Phát biểu ý kiến về tình hình đất nước và thế giới;
4- Tham gia ý kiến xây dựng và thực hiện đường lối, chủ trương, Chính
sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước;
5- Góp ý kiến, phê bình, kiến nghị, khiếu nại, tố cáo trên báo chí đối với
các tổ chức của Đảng, cơ quan Nhà nước, tổ chức xã hội và thành viên của các tổ chức đó.
Điều 5. Trách nhiệm của báo chí đối với quyền tự do báo chí, quyền tự do
ngôn luận trên báo chí của công dân
Cơ quan báo chí có trách nhiệm:
1- Đăng, phát sóng tác phẩm, ý kiến của công dân; trong trường hợp không
đăng, phát sóng phải trả lời và nói rõ lý do;
2- Trả lời hoặc yêu cầu tổ chức, người có chức vụ trả lời bằng thư hoặc trên
báo chí về kiến nghị, khiếu nại, tố cáo của công dân gửi đến. Chương III
NHIỆM VỤ VÀ QUYỀN HẠN CỦA BÁO CHÍ
Điều 6. Nhiệm vụ và quyền hạn của báo chí
Báo chí có nhiệm vụ và quyền hạn sau đây:
1- Thông tin trung thực về mọi mặt của tình hình đất nước và thế giới;
2- Tuyên truyền, phổ biến đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng,
pháp luật của Nhà nước, thành tựu văn hoá, khoa học, kỹ thuật trong nước và thế
giới theo tôn chỉ, mục đích của cơ quan báo chí; góp phần nâng cao kiến thức,
đáp ứng nhu cầu văn hoá lành mạnh của nhân dân, bảo vệ truyền thống tốt đẹp
của dân tộc, xây dựng và phát triển dân chủ xã hội chủ nghĩa, tăng cường khối
đoàn kết toàn dân, xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc;
3- Phản ánh và hướng dẫn dư luận xã hội; làm diễn đàn thực hiện quyền tự
do ngôn luận của nhân dân;
4- Phát hiện, biểu dương gương tốt, nhân tố mới; đấu tranh chống các hành
vi vi phạm pháp luật và các hiện tượng tiêu cực xã hội khác;
5- Mở rộng sự hiểu biết lẫn nhau giữa các nước và các dân tộc, tham gia
vào sự nghiệp của nhân dân thế giới vì hoà bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội.
Điều 7. Cung cấp thông tin cho báo chí
Trong phạm vi quyền hạn, nhiệm vụ của mình, các tổ chức có quyền và
nghĩa vụ cung cấp thông tin cho báo chí, giúp cho báo chí thông tin chính xác,
kịp thời và chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung thông tin.
Đối với vụ án đang được điều tra hoặc chưa xét xử thì các cơ quan tiến
hành tố tụng có quyền không cung cấp thông tin cho báo chí, nhưng báo chí có
quyền thông tin theo các nguồn tài liệu của mình và chịu trách nhiệm trước pháp
luật về nội dung thông tin.
Báo chí có quyền và nghĩa vụ không tiết lộ tên người cung cấp thông tin
nếu có hại cho người đó, trừ trường hợp có yêu cầu của Viện trưởng Viện kiểm
sát nhân dân hoặc Chánh án Toà án nhân dân cấp tỉnh và tương đương trở lên
cần thiết cho việc điều tra, xét xử tội phạm nghiêm trọng.
Điều 8. Trả lời trên báo chí
Người đứng đầu cơ quan báo chí có quyền yêu cầu các tổ chức, người có
chức vụ trả lời vấn đề mà công dân nêu ra trên báo chí; các tổ chức, người có
chức vụ có trách nhiệm trả lời trên báo chí.
Tổ chức, công dân có quyền yêu cầu cơ quan báo chí trả lời về vấn đề mà
báo chí đã thông tin; cơ quan báo chí có trách nhiệm trả lời.
Cơ quan báo chí phát hiện hoặc nhận được khiếu nại, tố cáo của công dân
về những việc có dấu hiệu phạm tội thì phải báo ngay cho cơ quan điều tra hoặc
Viện kiểm sát bằng văn bản; cơ quan điều tra, Viện kiểm sát có trách nhiệm thụ
lý và trả lời cho báo chí cách giải quyết.
Điều 9. Cải chính trên báo chí
Báo chí thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống xúc phạm danh dự của tổ
chức, danh dự, nhân phẩm của công dân thì phải cải chính và xin lỗi hoặc đăng,
phát sóng lời cải chính của tổ chức, công dân. Trong trường hợp báo chí không
cải chính hoặc cải chính không thoả đáng; không đăng, phát sóng lời cải chính
của tổ chức, công dân mà không có lý do chính đáng thì họ có quyền khiếu nại
với cơ quan chủ quản báo chí hoặc yêu cầu Toà án xét xử.
Lời cải chính của cơ quan báo chí của tổ chức, công dân phải được đăng,
phát sóng kịp thời và tương xứng với thông tin cần cải chính.
Điều 10. Những điều không được thông tin trên báo chí
Để quyền tự do ngôn luận trên báo chí được sử dụng đúng đắn, báo chí
phải tuân theo những điều sau đây:
1- Không được kích động nhân dân chống Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ
nghĩa Việt Nam, phá hoại khối đoàn kết toàn dân;
2- Không được kích động bạo lực, tuyên truyền chiến tranh xâm lược, gây
hận thù giữa các dân tộc và nhân dân các nước, kích động dâm ô, đồi trụy, tội ác;
3- Không được tiết lộ bí mật Nhà nước: bí mật quân sự, an ninh, kinh tế,
đối ngoại và những bí mật khác do pháp luật quy định;
4- Không được đưa tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống nhằm xúc phạm
danh dự của tổ chức, danh dự, nhân phẩm của công dân. Chương IV
TỔ CHỨC BÁO CHÍ VÀ NHÀ BÁO
Điều 11. Cơ quan báo chí
Cơ quan báo chí là cơ quan thực hiện một loại hình báo chí nói tại Điều 3 của Luật này.
Điều 12. Cơ quan chủ quản báo chí
Cơ quan chủ quản báo chí là tổ chức đứng tên xin cấp giấy phép hoạt động
của báo chí và trực tiếp quản lý cơ quan báo chí.
Cơ quan chủ quản báo chí có nhiệm vụ và quyền hạn sau đây:
1- Xác định, chỉ đạo thực hiện tôn chỉ, mục đích, đối tượng phục vụ và
phạm vi phát hành chủ yếu, công suất, thời gian, tần số, phạm vi toả sóng và
ngôn ngữ thể hiện của cơ quan báo chí được quy định trong giấy phép;
2- Bổ nhiệm, miễn nhiệm người đứng đầu cơ quan báo chí thuộc quyền
mình, sau khi trao đổi ý kiến với cơ quan quản lý Nhà nước về báo chí.
Điều 13. Người đứng đầu cơ quan báo chí
1- Người đứng đầu cơ quan báo chí là Tổng biên tập (báo in) hoặc Tổng
giám đốc, Giám đốc (đài phát thanh, đài truyền hình, cơ sở thực hiện chương
trình nghe - nhìn thời sự) ;
2- Người đứng đầu cơ quan báo chí phải là người có quốc tịch Việt Nam,
có địa chỉ thường trú tại Việt Nam, có đủ các tiêu chuẩn chính trị, đạo đức và
nghiệp vụ báo chí do Nhà nước quy định;
3- Người đứng đầu cơ quan báo chí lãnh đạo và quản lý cơ quan báo chí về
mọi mặt, bảo đảm thực hiện tôn chỉ, mục đích của cơ quan báo chí và chịu trách
nhiệm trước thủ trưởng cơ quan chủ quản và trước pháp luật về mọi hoạt động của cơ quan báo chí. Điều 14. Nhà báo
Nhà báo phải là người có quốc tịch Việt Nam, có địa chỉ thường trú tại Việt
Nam, có đủ các tiêu chuẩn chính trị, đạo đức và nghiệp vụ báo chí do Nhà nước
quy định, đang hoạt động hoặc công tác thường xuyên với một cơ quan báo chí
Việt Nam và được cấp thẻ nhà báo.
Điều 15. Quyền và nghĩa vụ của nhà báo
Nhà báo có quyền và nghĩa vụ sau đây:
1- Nhà báo có quyền và nghĩa vụ thông tin trung thực, phản ánh ý kiến,
nguyện vọng của nhân dân, góp phần thực hiện quyền tự do báo chí, quyền tự do
ngôn luận trên báo chí của công dân;
2- Nhà báo có quyền hoạt động báo chí trên lãnh thổ Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam;
3- Nhà báo chịu trách nhiệm về nội dung tác phẩm báo chí của mình; có
quyền khước từ việc biên soạn hoặc tham gia biên soạn tác phẩm báo chí trái với Luật này;
4- Nhà báo được hưởng một chế độ ưu tiên, ưu đãi cần thiết cho hoạt động
báo chí theo quy định của Hội đồng bộ trưởng;
Không ai được đe doạ, uy hiếp tính mạng, xúc phạm danh dự, nhân phẩm
của nhà báo hoặc phá huỷ, thu giữ phương tiện, tài liệu, cản trở nhà báo trong
hoạt động nghề nghiệp đúng pháp luật.
Không ai được lạm dụng danh nghĩa nhà báo để làm việc vi phạm pháp luật.
Điều 16. Hội nhà báo Việt Nam
Hội nhà báo Việt Nam có quyền và nghĩa vụ tham gia xây dựng và góp
phần thực hiện chính sách thông tin - báo chí; bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của nhà báo. Chuơng V
QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ BÁO CHÍ
Điều 17. Quản lý Nhà nước về báo chí
Quản lý Nhà nước về báo chí bao gồm:
1- Xây dựng pháp luật, quy hoạch, kế hoạch, chính sách phát triển sự
nghiệp báo chí, chính sách tài trợ báo chí, chính sách đối với nhà báo;
2- Ban hành quy chế hoạt động báo chí, cấp giấy phép hoạt động báo chí;
3- Hướng dẫn, kiểm tra việc thực hiện phương hướng, nhiệm vụ báo chí và
các quy định pháp luật về báo chí; xử lý các vi phạm theo quy định của pháp luật.
Trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, Hội đồng bộ trưởng thực
hiện quyền quản lý Nhà nước về báo chí trong cả nước, Uỷ ban nhân dân tỉnh,
thành phố trực thuộc trung ương và cấp tương đương thực hiện quyền quản lý
Nhà nước về báo chí ở địa phương theo sự phân cấp do Hội đồng bộ trưởng quy định.
Điều 18. Điều kiện hoạt động của báo chí
Tổ chức muốn thành lập cơ quan báo chí phải có đủ các điều kiện sau đây:
1- Có người đủ tiêu chuẩn để đứng đầu cơ quan báo chí theo quy định tại Điều 13 của Luật này;
2- Xác định rõ tên gọi, tôn chỉ, mục đích, đối tượng phục vụ, phạm vi phát
hành chủ yếu, công suất, thời gian, tần số, phạm vi toả sóng và ngôn ngữ thể
hiện của cơ quan báo chí;
3- Có trụ sở chính và có các điều kiện cần thiết khác bảo đảm cho hoạt
động của cơ quan báo chí.
Điều 19. Cấp giấy phép hoạt động báo chí
Cơ quan báo chí phải có giấy phép do cơ quan quản lý Nhà nước về báo chí
cấp mới được hoạt động. Trong trường hợp không cấp giấy phép thì chậm nhất
là ba mươi ngày, kể từ ngày nhận được đơn xin phép, cơ quan quản lý Nhà nước
về báo chí phải trả lời, nói rõ lý do. Tổ chức bị từ chối cấp giấy phép có quyền
khiếu nại với Chủ tịch Hội đồng bộ trưởng.
Điều 20. Hiệu lực của giấy phép
Cơ quan báo chí phải thực hiện đúng những điều ghi trong giấy phép; nếu
muốn thay đổi tên gọi, tôn chỉ, mục đích, đối tượng phục vụ, ngôn ngữ thể hiện,
phạm vi phát hành chủ yếu, kỳ hạn xuất bản thì phải xin phép lại.
Việc xác định, thay đổi công suất, thời gian, tần số, phạm vi toả sóng phải
được phép của cơ quan quản lý Nhà nước về tần số vô tuyến điện.
Không được chuyển nhượng giấy phép hoạt động báo chí cho cơ quan, tổ chức khác.
Điều 21. Xuất bản ấn phẩm báo chí khác, phát sóng chương trình đặc biệt, chương trình phụ
Cơ quan báo chí, tổ chức khác muốn xuất bản đặc san, số phụ; đài phát
thanh, đài truyền hình muốn phát sóng chương trình đặc biệt, chương trình phụ
khác với tôn chỉ, mục đích, ngôn ngữ thể hiện ghi trong giấy phép thì phải xin
phép cơ quan quản lý Nhà nước về báo chí.
Điều 22. In báo chí, phát sóng chương trình phát thanh, truyền hình
Cơ sở in có trách nhiệm thực hiện hợp đồng, bảo đảm thời gian phát hành
của báo chí; không được in báo chí không có giấy phép, không được in lại tác
phẩm báo chí đã có lệnh cấm lưu hành của cơ quan quản lý Nhà nước về báo chí.
Cơ sở kỹ thuật phát sóng cho đài phát thanh, đài truyền hình có trách nhiệm
bảo đảm phạm vi toả sóng quy định.
Đài phát thanh, đài truyền hình, cơ sở thực hiện chương trình nghe - nhìn
thời sự không được phát nội dung tác phẩm báo chí đã có lệnh cấm lưu hành hoặc tịch thu.
Điều 23. Lưu chiểu
Báo chí in phải nộp lưu chiểu trước khi phát hành; báo nói, báo hình phải
lưu giữ bản thảo, phim nhựa, băng, đĩa, ghi âm, ghi hình theo quy định của Hội đồng bộ trưởng.
Điều 24. Phát hành báo chí
Cơ quan báo chí được tổ chức phát hành hoặc uỷ thác cho tổ chức, cá nhân có đăng ký phát hành.
Không ai được cản trở việc phát hành báo chí tới người đọc, nếu không có lệnh cấm lưu hành.
Không một tổ chức, cá nhân nào được lưu hành ấn phẩm báo chí không có
giấy phép xuất bản hoặc đã có lệnh cấm.
Điều 25. Quảng cáo
Báo chí được đăng, phát sóng quảng cáo và thu tiền quảng cáo. Nội dung
quảng cáo phải tách biệt với nội dung tuyên truyền và không được vi phạm quy
định tại Điều 10 của Luật này. Điều 26. Họp báo
Tổ chức, công dân muốn họp báo phải báo trước cho cơ quan quản lý Nhà
nước về báo chí. Nghiêm cấm họp báo có nội dung vi phạm quy định tại Điều 10 của Luật này. Chương VI
KHEN THƯỞNG VÀ XỬ LÝ VI PHẠM
Điều 27. Khen thưởng
Cơ quan báo chí, nhà báo, tổ chức và công dân có thành tích và cống hiến
vào hoạt động báo chí thì được khen thưởng theo quy định của Nhà nước. Nhà
báo có thành tích xuất sắc thì được tặng danh hiệu vinh dự Nhà nước.
Điều 28. Xử lý vi phạm
1- Cơ quan báo chí, tổ chức khác vi phạm quy định về giấy phép hoạt động
báo chí, về nội dung thông tin trên báo chí, về cải chính do thông tin sai sự thật,
xuyên tạc, vu khống và các quy định khác của Luật này thì tuỳ theo mức độ nhẹ
hoặc nặng mà bị cảnh cáo, phạt tiền, thu hồi, tịch thu ấn phẩm, băng, đĩa ghi âm,
ghi hình, đình bản tạm thời hoặc thu hồi giấy phép theo quy định của pháp luật
xử phạt vi phạm hành chính.
Cơ quan báo chí, công dân thông tin gây thiệt hại cho tổ chức, công dân
khác thì phải bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật dân sự.
2- Người chịu trách nhiệm chính về những hành vi quy định tại khoản 1
Điều này thì tuỳ theo mức độ nhẹ hoặc nặng mà bị xử lý kỷ luật, xử phạt hành
chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.
3- Người vi phạm các quy định về cung cấp thông tin, trả lời trên báo chí,
thành lập cơ quan báo chí, phát hành, quảng cáo, họp báo, cản trở hoạt động báo
chí, xúc phạm danh dự, nhân phẩm nhà báo và các quy định khác của Luật này
thì tuỳ theo mức độ nhẹ hoặc nặng mà bị xử lý kỷ luật, xử phạt hành chính hoặc
truy cứu trách nhiệm hình sự. Chương VII
ĐIỀU KHOẢN CUỐI CÙNG Điều 29
Luật này thay thế Luật số 100 SL-L002 ngày 20 tháng 5 năm 1957 quy định chế độ báo chí.
Những quy định trước đây trái với Luật này đều bãi bỏ. Điều 30
Căn cứ vào quy định của Luật này, Hội đồng bộ trưởng ban hành quy chế
hoạt động của báo chí nước ngoài tại Việt Nam và quy chế hoạt động của báo
chí Việt Nam liên quan đến nước ngoài. Điều 31
Hội đồng bộ trưởng quy định chi tiết thi hành Luật này.
Luật này đã được Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam
khoá VIII, kỳ họp thứ 6 thông qua ngày 28 tháng 12 năm 1989.
CHỦ TỊCH QUỐC HỘI Lê Quang Đạo LUẬT
SỬA ĐỔI, BỔ SUNG MỘT SỐ ĐIỀU CỦA LUẬT BÁO CHÍ SỐ
12/1999/QH10 NGÀY 12 THÁNG 6 NĂM 1999
Căn cứ vào Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1992;
Luật này sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật báo chí đã được Quốc hội
nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thông qua ngày 28 tháng12 năm 1989. Điều 1
Sửa đổi, bổ sung Lời mở đầu và một số điều của Luật báo chí như sau:
1. Lời mở đầu được sửa đổi, bổ sung:
"Để bảo đảm quyền tự do báo chí, quyền tự do ngôn luận trên báo chí của
công dân, phù hợp với lợi ích của Nhà nước và của nhân dân;
Để phát huy vai trò của báo chí trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ
quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa theo đường lối đổi mới của Đảng Cộng sản Việt Nam;
Căn cứ vào Hiến pháp nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1992;
Luật này quy định chế độ báo chí.
2. Điều 3 được sửa đổi, bổ sung:
"Điều 3. Các loại hình báo chí
Báo chí nói trong Luật này là báo chí Việt Nam, bao gồm: báo in (báo, tạp
chí, bản tin thời sự, bản tin thông tấn), báo nói (chương trình phát thanh), báo
hình (chương trình truyền hình, chương trình nghe - nhìn thời sự được thực hiện
bằng các phương tiện kỹ thuật khác nhau), báo điện tử (được thực hiện trên
mạng thông tin máy tính) bằng tiếng Việt, tiếng các dân tộc thiểu số Việt Nam, tiếng nước ngoài".
3. Điều 6 được sửa đổi, bổ sung:
"Điều 6. Nhiệm vụ và quyền hạn của báo chí
Báo chí có những nhiệm vụ và quyền hạn sau đây:
1- Thông tin trung thực về tình hình trong nước và thế giới phù hợp với lợi
ích của đất nước và của nhân dân;
2- Tuyên truyền, phổ biến, góp phần xây dựng và bảo vệ đường lối, chủ
trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, thành tựu của đất nước và
thế giới theo tôn chỉ, mục đích của cơ quan báo chí; góp phần ổn định chính trị,
nâng cao dân trí, đáp ứng nhu cầu văn hoá lành mạnh của nhân dân, bảo vệ và
phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc, xây dựng và phát huy dân chủ xã hội
chủ nghĩa, tăng cường khối đoàn kết toàn dân, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa;
3- Phản ánh và hướng dẫn dư luận xã hội; làm diễn đàn thực hiện quyền tự
do ngôn luận của nhân dân;
4- Phát hiện, nêu gương người tốt, việc tốt, nhân tố mới; đấu tranh phòng,
chống các hành vi vi phạm pháp luật và các hiện tượng tiêu cực xã hội khác;
5- Góp phần giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt, tiếng các dân tộc thiểu số Việt Nam;
6- Mở rộng sự hiểu biết lẫn nhau giữa các nước và các dân tộc, tham gia
vào sự nghiệp của nhân dân thế giới vì hoà bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội".
4. Điều 9 được sửa đổi, bổ sung:
"Điều 9. Cải chính trên báo chí
1- Báo chí khi thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín
của tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân thì phải đăng, phát sóng lời cải
chính, xin lỗi của cơ quan báo chí, của tác giả. Trong trường hợp có kết luận của
cơ quan nhà nước có thẩm quyền thì cơ quan báo chí phải đăng, phát sóng kết luận đó.
2- Tổ chức, cá nhân có quyền phát biểu bằng văn bản về những nội dung đề
cập trên báo chí khi có căn cứ cho rằng báo chí đã thông tin sai sự thật, xuyên
tạc, vu khống, xúc phạm đến mình. Cơ quan báo chí phải đăng, phát sóng lời
phát biểu của tổ chức, cá nhân đối với thông tin đã được đăng, phát sóng trên báo chí của mình.
Lời phát biểu của tổ chức, cá nhân không được xúc phạm cơ quan báo chí,
danh dự, nhân phẩm của tác giả.
Kể từ khi nhận được lời phát biểu của tổ chức, cá nhân thì trong thời hạn
năm ngày đối với báo ngày, đài phát thanh, đài truyền hình, mười ngày đối với
báo tuần, trong số ra gần nhất đối với tạp chí, cơ quan báo chí phải đăng, phát sóng lời phát biểu đó.
3- Lời cải chính, xin lỗi của cơ quan báo chí, của tác giả và lời phát biểu
của tổ chức, cá nhân quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này phải được đăng,
phát sóng tương xứng với thông tin do báo chí đã đưa ra theo quy định của Chính phủ.
4- Trong trường hợp cơ quan báo chí không cải chính, xin lỗi hoặc cải
chính, xin lỗi không đúng các quy định của Luật này, không đăng, phát sóng lời
phát biểu của tổ chức, cá nhân thì tổ chức, cá nhân đó có quyền khiếu nại với cơ
quan chủ quản báo chí, cơ quan quản lý nhà nước về báo chí hoặc khởi kiện tại Tòa án".
5. Điều 12 được sửa đổi, bổ sung:
"Điều 12. Cơ quan chủ quản báo chí
Cơ quan chủ quản báo chí là tổ chức đứng tên xin cấp giấy phép hoạt động
báo chí và trực tiếp quản lý cơ quan báo chí.
Cơ quan chủ quản báo chí có những nhiệm vụ và quyền hạn sau đây:
1- Xác định, chỉ đạo việc thực hiện tôn chỉ, mục đích, đối tượng phục vụ và
phạm vi phát hành chủ yếu, công suất, thời gian, tần số, phạm vi toả sóng, ngôn
ngữ thể hiện của cơ quan báo chí được quy định trong giấy phép;
2- Chỉ đạo cơ quan báo chí thực hiện nhiệm vụ, phương hướng và kế hoạch
hoạt động, tổ chức bộ máy, xây dựng đội ngũ cán bộ báo chí;
3- Bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức người đứng đầu cơ quan báo chí trực
thuộc sau khi trao đổi ý kiến với cơ quan quản lý nhà nước về báo chí;
4- Kiểm tra hoạt động của cơ quan báo chí;
5- Tạo điều kiện cần thiết cho cơ quan báo chí hoạt động;
6- Chịu trách nhiệm trước pháp luật trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn
của mình đối với các sai phạm của cơ quan báo chí trực thuộc".
6. Điều 15 được sửa đổi, bổ sung:
"Điều 15. Quyền và nghĩa vụ của nhà báo
1- Nhà báo có những quyền sau đây:
a) Hoạt động báo chí trên lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt
Nam; hoạt động báo chí ở nước ngoài theo quy định của Chính phủ;
b) Khai thác và được cung cấp thông tin trong hoạt động báo chí theo quy định của pháp luật;
c) Khước từ việc biên soạn hoặc tham gia biên soạn tác phẩm báo chí trái
với quy định của pháp luật về báo chí;
d) Được đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ nghiệp vụ báo chí; hưởng
một số chế độ ưu tiên cần thiết trong hoạt động báo chí theo quy định của Chính phủ;
đ) Được pháp luật bảo hộ trong hoạt động nghề nghiệp. Không ai được đe
doạ, uy hiếp tính mạng, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của nhà báo, phá huỷ,
thu giữ phương tiện, tài liệu, cản trở nhà báo hoạt động nghề nghiệp đúng pháp luật.
2- Nhà báo có những nghĩa vụ sau đây:
a) Thông tin trung thực về tình hình trong nước và thế giới phù hợp với lợi
ích của đất nước và của nhân dân; phản ánh ý kiến, nguyện vọng chính đáng của
nhân dân, góp phần thực hiện quyền tự do báo chí, quyền tự do ngôn luận trên báo chí của công dân;
b) Bảo vệ đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà
nước; phát hiện, bảo vệ nhân tố tích cực; đấu tranh phòng, chống các tư tưởng, hành vi sai phạm;
c) Thường xuyên học tập, rèn luyện nâng cao trình độ chính trị, phẩm chất
đạo đức và nghiệp vụ báo chí; không được lạm dụng danh nghĩa nhà báo để sách
nhiễu và làm việc vi phạm pháp luật;
d) Phải cải chính, xin lỗi trong trường hợp thông tin sai sự thật, xuyên tạc,
vu khống, xúc phạm uy tín của tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân;
đ) Chịu trách nhiệm trước pháp luật và trước người đứng đầu cơ quan báo
chí về nội dung tác phẩm báo chí của mình và về những hành vi vi phạm pháp luật về báo chí".
7. Điều 17 được sửa đổi, bổ sung:
"Điều 17. Nội dung quản lý nhà nước về báo chí
Nội dung quản lý nhà nước về báo chí bao gồm:
1- Xây dựng và chỉ đạo thực hiện chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát
triển sự nghiệp báo chí;
2- Ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật về báo
chí; xây dựng chế độ, chính sách về báo chí;
3- Tổ chức thông tin cho báo chí; quản lý thông tin của báo chí;
4- Đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chính trị, nghiệp vụ, đạo đức nghề
nghiệp cho đội ngũ cán bộ báo chí;
5- Tổ chức, quản lý hoạt động khoa học, công nghệ trong lĩnh vực báo chí;
6- Cấp, thu hồi giấy phép hoạt động báo chí, thẻ nhà báo;
7- Quản lý hợp tác quốc tế về báo chí, quản lý hoạt động của báo chí Việt
Nam liên quan đến nước ngoài và hoạt động báo chí nước ngoài tại Việt Nam;
8- Kiểm tra báo chí lưu chiểu; quản lý kho lưu chiểu báo chí;
9- Tổ chức, chỉ đạo công tác khen thưởng trong hoạt động báo chí;
10- Hướng dẫn, thanh tra, kiểm tra việc thực hiện chế độ, chính sách, qui
hoạch, kế hoạch phát triển báo chí và việc chấp hành pháp luật về báo chí; thi
hành các biện pháp ngăn chặn hoạt động báo chí trái pháp luật; giải quyết khiếu
nại, tố cáo, xử lý vi phạm trong hoạt động báo chí". 8. Bổ sung Điều 17a:
"Điều 17a. Cơ quan quản lý nhà nước về báo chí
1- Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về báo chí.
2- Bộ Văn hoá - Thông tin chịu trách nhiệm trước Chính phủ thực hiện
quản lý nhà nước về báo chí.
3- Các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ trong phạm vi
nhiệm vụ, quyền hạn của mình có trách nhiệm thực hiện quản lý nhà nước về
báo chí theo quy định của Chính phủ.
Chính phủ quy định cụ thể trách nhiệm của các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ
quan thuộc Chính phủ trong việc phối hợp với Bộ Văn hoá - Thông tin để thực
hiện thống nhất quản lý nhà nước về báo chí.
4- Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương thực hiện quản
lý nhà nước về báo chí trong phạm vi địa phương theo sự phân cấp của Chính phủ". 9. Bổ sung Điều 17b:
"Điều 17b. Quan hệ quốc tế trong hoạt động báo chí
Nhà nước mở rộng quan hệ quốc tế trong hoạt động báo chí theo nguyên
tắc tôn trọng độc lập, chủ quyền quốc gia, bình đẳng và các bên cùng có lợi.
Chính phủ quy định cụ thể về quan hệ quốc tế trong hoạt động báo chí". 10. Bổ sung Điều 17c:
"Điều 17c. Tài chính của cơ quan báo chí
1- Nhà nước có chính sách hỗ trợ ngân sách và tạo điều kiện cho báo chí phát triển.
Cơ quan chủ quản báo chí có trách nhiệm bố trí các nguồn lực tài chính cần
thiết cho cơ quan báo chí hoạt động.
Cơ quan báo chí được tiếp nhận và sử dụng đúng mục đích, có hiệu quả các
khoản tài trợ tự nguyện của các tổ chức và cá nhân theo quy định của Chính phủ.
2- Cơ quan báo chí được tổ chức hoạt động kinh doanh, dịch vụ phù hợp
với chuyên môn, nghiệp vụ của mình theo quy định của Chính phủ và các quy
định khác của pháp luật để tạo thêm nguồn thu đầu tư trở lại cho việc phát triển
báo chí. Cơ quan báo chí phải thực hiện nghĩa vụ thuế đối với các hoạt động kinh doanh, dịch vụ.
Cơ quan báo chí được hưởng các chế độ ưu đãi về thuế, ưu đãi về phí đối
với hoạt động xuất bản, phát hành báo chí theo quy định của pháp luật.
3- Cơ quan báo chí phải thực hiện chế độ kế toán, thống kê, thanh tra, kiểm
tra tài chính theo quy định của pháp luật.” 11. Bổ sung Điều 17d:
"Điều 17d. Xuất bản, phát hành báo chí phục vụ một số đối tượng
Nhà nước có chính sách hỗ trợ ngân sách tạo điều kiện cho xuất bản, phát
hành báo chí đến với nhân dân các vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn
và vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, đến với cộng đồng
người Việt Nam ở nước ngoài". 12. Bổ sung Điều 17đ:
"Điều 17đ. Thanh tra báo chí
Thanh tra báo chí là thanh tra chuyên ngành về báo chí.
Tổ chức và hoạt động của thanh tra chuyên ngành về báo chí do Chính phủ quy định".
13. Điều 19 được sửa đổi, bổ sung:
"Điều 19. Cấp giấy phép hoạt động báo chí
1- Việc cấp giấy phép hoạt động báo chí phải căn cứ vào các điều kiện quy
định tại Điều 18 của Luật báo chí và phải phù hợp với quy hoạch phát triển báo chí.
Bộ Văn hóa - Thông tin cấp giấy phép hoạt động báo chí.
Hồ sơ xin cấp giấy phép hoạt động báo chí do Bộ Văn hóa - Thông tin quy định.
2 - Cơ quan báo chí phải có giấy phép do cơ quan quản lý nhà nước về báo
chí cấp mới được hoạt động. Trong trường hợp không cấp giấy phép thì chậm
nhất là ba mươi ngày, kể từ ngày nhận được hồ sơ xin phép hoạt động báo chí,
cơ quan quản lý nhà nước về báo chí phải trả lời bằng văn bản, nói rõ lý do. Tổ
chức bị từ chối cấp giấy phép có quyền khiếu nại với cơ quan có thẩm quyền
hoặc khởi kiện tại Tòa án".
14. Bổ sung Điều 19a:
"Điều 19a. Thành lập cơ quan đại diện, cơ quan thường trú của cơ quan báo chí
1- Cơ quan báo chí có nhu cầu thành lập cơ quan đại diện, cơ quan thường
trú ở trong nước phải có đủ điều kiện về nhân sự, trụ sở và phải được sự đồng ý
bằng văn bản của Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nơi cơ
quan báo chí xin đặt cơ quan đại diện, cơ quan thường trú và phải thông báo cho
Bộ Văn hóa - Thông tin biết.
2- Chính phủ quy định cụ thể việc đặt cơ quan đại diện, cơ quan thường trú
của báo chí Việt Nam ở nước ngoài và cơ quan đại diện, cơ quan thường trú của
báo chí nước ngoài tại Việt Nam".
15. Điều 21 được sửa đổi, bổ sung:
"Điều 21. Thực hiện loại hình báo chí khác, xuất bản ấn phẩm báo chí
khác, phát sóng chương trình đặc biệt, chương trình phụ
1- Cơ quan báo chí chỉ được thực hiện loại hình báo chí khác phù hợp với
chức năng, nhiệm vụ của mình khi có đủ các điều kiện quy định tại Điều 18 của
Luật báo chí và được Bộ Văn hóa - Thông tin cấp giấy phép.
2. Tổ chức muốn xuất bản đặc san hoặc cơ quan báo chí muốn xuất bản số
phụ, phụ trương, đặc san, phát sóng chương trình đặc biệt, chương trình phụ thì
phải được Bộ Văn hóa - Thông tin cấp giấy phép".
16. Điều 22 được sửa đổi, bổ sung:
"Điều 22. In báo chí, phát sóng chương trình phát thanh, truyền hình, đưa
báo điện tử lên mạng thông tin máy tính
Cơ sở in có trách nhiệm thực hiện hợp đồng, bảo đảm thời gian phát hành
của báo chí; không in báo chí không có giấy phép, không được in lại tác phẩm
báo chí đã có lệnh cấm lưu hành của cơ quan quản lý nhà nước về báo chí.
Cơ sở kỹ thuật phát sóng cho đài phát thanh, đài truyền hình có trách nhiệm
bảo đảm phạm vi tỏa sóng quy định.
Đài phát thanh, đài truyền hình, cơ sở thực hiện chương trình nghe - nhìn
thời sự không được phát nội dung tác phẩm báo chí đã có lệnh cấm lưu hành hoặc tịch thu.
Báo điện tử được thực hiện trên mạng thông tin máy tính theo quy định của Chính phủ".
17. Điều 28 được sửa đổi, bổ sung:
"Điều 28. Xử lý vi phạm
1- Cơ quan báo chí vi phạm quy định về giấy phép hoạt động báo chí, về
những điều không được thông tin trên báo chí quy định tại Điều 10 của Luật báo
chí, về cải chính trên báo chí và các quy định khác của pháp luật về báo chí thì
tuỳ theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị cảnh cáo, phạt tiền, thu hồi, tịch thu ấn
phẩm, băng đĩa ghi âm, ghi hình, đình bản tạm thời hoặc thu hồi giấy phép theo
quy định của pháp luật.
Cơ quan chủ quản chịu trách nhiệm trước pháp luật trong phạm vi nhiệm
vụ, quyền hạn của mình đối với các sai phạm của cơ quan báo chí trực thuộc.
Cơ quan báo chí, nhà báo, tổ chức, cá nhân thông tin gây thiệt hại đến lợi
ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân khác thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật dân sự.
2- Người đứng đầu cơ quan báo chí, nhà báo, người hoạt động nghiệp vụ
báo chí khác vi phạm các quy định tại khoản 1 Điều này thì tuỳ theo tính chất,
mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật, thu hồi thẻ nhà báo, xử phạt hành chính
hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
3- Người nào vi phạm các quy định về cung cấp thông tin, trả lời trên báo
chí, thành lập cơ quan báo chí, phát hành, quảng cáo, họp báo, cản trở hoạt động
báo chí, đe dọa, uy hiếp tính mạng, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của nhà báo,
phá hủy, làm hư hỏng phương tiện, tài liệu và các quy định khác của pháp luật
về báo chí thì tuỳ theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật, xử phạt
hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự". Điều 2
1. Trong Luật báo chí, cụm từ "Hội đồng Bộ trưởng" được thay bằng từ
"Chính phủ", cụm từ "Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng" được thay bằng cụm từ "Thủ tướng Chính phủ".
2. Bỏ Điều 30 của Luật báo chí.
Chuyển Điều 31 của Luật báo chí thành Điều 30. Điều 3
Luật này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01 tháng 9 năm 1999.
Những quy định trước đây trái với Luật này đều bãi bỏ.
Chính phủ sửa đổi, bổ sung các văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn thi
hành Luật báo chí phù hợp với Luật này.
Luật này đã được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
khóa X, kỳ họp thứ 5 thông qua ngày 12 tháng 6 năm 1999.
CHỦ TỊCH QUỐC HỘI Nông Đức Mạnh