Lý thuyết Chương 4 - Pháp luật đại cương | Trường Đại học Phenika

Chương 4:Quan h pháp lu ệ ật I,Khái ni m,đ ệ ặc đi m quan h ể pháp lu ệ t ậ *Khái ni m: ệ Quan h pháp lu ệ ật(QHPL) là quan h x ệ ã h i ộ đc các QPPL điềều ch nh trong đó ỉ các ch th ủ
ể có quyềền và nghĩa v nhấất đ ụ nh ị và đc NN đảm b o th ả c hi ự n ệ
Quan hệ pháp luậ t là quan hệ xã hộ i có tnh ý chí
Ví dụ:Anh A-Ch B yều nhau tu ị i 18. ổ Ch B làm vi ị c nuôi anh A đi h ệ c cao ọ h c.X ọ
ong anh A kều chị B ghi l i s ạ sách đ ổ tr ể n ả =>>Ng ợ i ta g ườ i đó ọ quan h pháp lu ệ t ậ *Đ c đi ặ m c ể a ủ QHPL (quan h pháp lu ệ t) ậ -Là hình th c pháp lý c ứ a QHXH ủ
-Là QHXH đc QPPL điềều ch nh ỉ -Mang tnh ý chí NN -Là quan h mà các bền có ệ
quyềền nghĩa v pháp lý và đc NN đ ụ m b ả o ả th c hi ự n ệ II,Thành phấền c a QHPL(C ủ cấấu c ơ a quan h ủ pháp lu ệ t gôềm ch ậ ủ th ,khách th ể ,n ể i dung) ộ 1,Ch th ủ c ể a QHPL: ủ là cá nhấn,t ch ổ c
ứ đáp ng đc các điềều ki ứ n ệ do Nhà N c
ướ quy định cho môỗi(m t) lo ộ i quan h ạ PL ệ và tham gia vào QHPL đó
*Năng lực chủ thể:là nh ng điềều ki ữ n theo QĐ c ệ a PL ủ mà các cá nhấn,tổ ch c ứ ph i đáp ả n ứ g đ có th ể ể tr thành ch ở th ủ c ể a QHPL ủ _Năng l c PL: ự Là kh năng ch ả th ủ đc h ể ng quyềền v ưở à th c hi ự n nghĩa ệ
vụ theo quy định c a pháp lu ủ t ậ (điềều ki n cấền) ệ _Năng l c hành vi: ự Là kh năng ch ả th ủ đc NN th ể a nh ừ n,băềng hành vi ậ c a chính mình x ủ ác l p và th ậ c hi ự n các quy ệ ềền và nghĩa v pháp lý ụ ,ch u ị trách nhi m đ ệ c l ộ p ậ hành vi c a mình ủ (điềều ki n đ ệ ) ủ Ví d :Mụ i cá nhấn đ ọ ềều có quyềền th a k
ừ ềấ,đấy là năng l c pháp lu ự t ậ Ng i t đ ườ 14- ừ ủd i 16t ch ướ u trách nhi ị m vềề t ệ i côấ ý g ộ ấy rôềi nghiềm tr ng,đấy ọ là năng l c hành vi ự Nam đ 20,n ủ đ ữ 18 thì đc phép k ủ
ềất hôn,đấy là năng l c hành vi ự *Các lo i ch ạ th ủ ể:1.Cá nhấn là ch th ủ ch ể yềấu c ủ a quan h ủ ệ pháp lu t ậ gôềm công dấn,ng i n ườ c ngoài và ng ướ i k ườ o quôấc t ch ị -Công nhấn:năng l c PL c ự a công dấn c ủ ó t khi h ừ sinh r ọ a và chấấm d t ứ khi ng i đó k ườ o còn sôấng -Ng i n ườ c ngoài,v ướ à ng i k ườ o quôấc t ch: ị Năng l c pháp lu ự t c ậ a h ủ h ọ ạn chềấ h n so v ơ i công dấn n ớ c s ướ ở t i ạ Ví dụ:Ng i n ườ c ngoài k ướ o th tr ể thành cán b ở , ộ trong b má ộ y nhà n c,quấn c ướ a Vi ủ t Nam ệ 2.T ch ổ c ứ :Là ch th ủ ph ể biềấn c ổ a các quan h ủ pháp lu ệ t ậ Có nhi u lo ể ại t ch ổ c:t ứ ch ổ c chính tr ứ , ị t ch ổ c chính tr ứ - ị xã h i, ộ t ch ổ c ứ
kinh tềấ,tổ chứ c xã hộ i….Môỗi tổ chứ c có mụ c đích,nhiệ m vụ và thuộ c tnh nhấất đ nh ị
=>>Các tổ chức cũng ph i có năng l ả c ch ự th ủ pháp lu ể t do Nhà n ậ c ướ th a nh ừ ận,t c ứ là có năng l c pháp lu ự t v ậ à năng l c hành vi ự Pháp nhấn là 1 th c th ự pháp lu ể t do Nhà n ậ c thành l ướ p ậ or cho phép thành l p ậ ,khi có đ điềều ki ủ n pháp ệ lu t quy đ ậ nh vềề năng l ị c pháp lu ự t ậ và năng l c hành vi ự thì trở thành chủ th c ể a quan h ủ pháp lu ệ t đó ậ *Điềều ki n đ ệ đc công nh ể n pháp nhấn ậ -T ch ổ c đó ph ứ i đc thành l ả p h ậ p pháp ợ ,đc cơ quan nhà n c có th ướ m ẩ
quyềền thành l p,cho phép thành l ậ p,đăng kí or công nhấn ậ -T ch ổ c đó ph ứ i có c ả cấấu t ơ ch ổ c ch ứ t cheỗ. ặ Tổ ch c đó có c ứ ác b ph ộ n ậ
cấấu thành và có cơ quan lãnh đ o ạ
-Tổ chức đó ph i có tài s ả n đ ả c l ộ p ậ .Ph i đ ả c l ộ ập v i t ớ ài s n c ả a các t ủ ổ ch c,cá nhấn khác cũng nh ứ t ư ch ổ c đó c ứ ó tài s n tách b ả ch r ạ õ ràng v i ớ tài s n c ả a ủ các thành viền t ch ổ c đó ứ -T ch ổ c đó PH ứ
I nhấn danh mình tham gia cấấc quan h Ả pháp lu ệ t 1 ậ cách đ c l ộ p.
ậ Ph i tềấn hành các ho ả t đ ạ ng d ộ i danh nghĩa c ướ a chính ủ mình,t ch ự u trá ị ch nhi m vềề h ệ u qu ậ phát sinh t ả nh ừ ng hành đ ữ ng đó ộ
=>>Pháp nhấn đềều mang quôấc t ch c ị a
ủ 1 quôấc gia nhấất đ nh ị và việc xác đ nh năng l ị c ch ự th ủ ể c a pháp nhấn ủ
tùy thuộc vào quy đ nh pháp lu ị t ậ của môỗi Nhà N c ướ 2.N i dung c ộ a quan h ủ pháp lu ệ t
ậ là quyềền và nghĩa v pháp lý c ụ a các ủ bền tham gia quan h pháp lu ệ
ật,đc NN xác lập và b o đ ả m th ả c hi ự n ệ
*Quyềền pháp lý:Là cách x s ử mà pháp lu ự t cho phép ch ậ t ủ h tềấn hành ể Ví d :Ng ụ i ta hát k ườ
aroke 12h đềm,gấy phiềền hàng xóm.Có quyềền pháp
lý,ko đc xấm ph m quyềền l ạ i,phá giấấc ng ợ ủ *Nghĩa v pháp lý ụ :Là cách x s ử mà NN băất bu ự c ch ộ th ủ ph ể i ả tềấn hành nhăềm đáp ng vi ứ c th ệ c hi ự n quyềền c ệ a ch ủ th ủ ể Ví d :Ng ụ i ta c
ườ ó dàn karoke,nghĩa v anh t ụ a kiềềm chềấ đ k ể o nh h ả ng ưở đềấn ng i khác ườ -Khách th cể a QPPL:Là l ủ i ích(v ợ
t chấất,tnh thấền…) m ậ à các ch th ủ ể mong muôấn đ t đc khi ạ tham gia vào quan h PL ệ Ví d :Anh A bán nhà cho ch ụ B tr ị giá x đôềng.Ph ị ng th ươ c thanh toán là ứ giao tềền m t vào ng ặ
ày 27/02/2020.Ngày giao nhà là 28/02/2020 Anh A,ch B đềều có kh ị năng điềều khi ả n hành vi ể Ch th ủ ể trong quan h pháp lu ệ t là anh A ậ ,ch B ị
Nội dung của quan h pháp lu ệ t ậ
Anh A:Có quyềền bán căn nhà v i giá th ớ a thu ỏ n v ậ i ch ớ B.Có quy ị ềền yều
cấều ch B giao tềền đúng sôấ l ị
ng,đúng sôấ tềền.Giao c ượ ăn nhà đúng nh ư h p đôềng ợ Ch B:Th ị a thu ỏ n vềề giá tr ậ căn nhà,n ị i thấất,th ộ iềất b .Giao đúng c ị ăn nhà theo h p đôềng. ợ
Tr sôấ tềền anh A đúng sôấ l ả ng ượ ,th i h ờ n,đ ạ a đi ị m ể Khách th c ể a ủ quan h pháp lu ệ t căn nhà ch ậ ị B,anh A,căn nhà… III,S ki ự n pháp lý ệ là các s ki ự n th ệ c tềấ mà s ự t ựôền t i c ạ a ủ nó đc pháp lu t găấn v ậ i s ớ phát sinh, ự thay đ i hay chấấm d ổ t ứ một quan h pháp lu ệ t ậ *Phấn lo i s ạ ki ự n pháp lý (đ ệ c chia thành gi ượ n đ ả n v ơ à ph c t ứ p) ạ
-Căn cứ vào tều chu n ý chí ẩ -S biềấn là nh ự ng s ữ ki ự n t ệ nhiền,x ự ảy ra ko phụ thu c ộ vào ý chí chủ quan c a co ủ n ng ưi nh ờ thiền tai,chiềấn tr ư anh,d ch b ị nh…. ệ Ví d :Các quy đ ụ nh v ị ềề vi c chấấm d ệ t h ứ p đôềng “ng ợ i lao đ ườ ng ộ chềất..”.S ki n “ ự chềất ệ ” c a ng ủ i lao đ ườ ng là s ộ biềấn làm chấất d ự t h ứ p ợ đôềng lao đ ng,t ộ c là làm chấấm d ứ t quan h ứ pháp lu ệ t lao đ ậ ng ộ -Hành vi là nh ng ữ s ki ự n x ệ y r ả a theo ý chí c a con ng ủ i ườ ,là hình th c ứ bi u th ể ị ý chí c a ch ủ ủ th pháp lu ể t ậ ,mà trong nh ng tr ữ ng h ườ p nhấất ợ đ nh,pháp lu ị t ậ găấn s tôền t ự i c ạ a nó v ủ ới vi c làm phát sinh, ệ thay đ i ha ổ y chấấm d t các quan h ứ pháp lu ệ t.
ậ Hành vi bấất h p pháp là hành vi k ợ o
theo đúng quy định pháp lu t ậ
Ví dụ:hành vi dấm ô,hành vi c p đo ướ t ạ tài s n…. ả
-Căn cứ vào tều chuẩn h u qu ậ c ả a s ủ ki ự n pháp lý ệ Là nh ng nh ữ ng s ữ ki n th ự ệ c tềấ mà s ự tôền t ự i c ạ a nó đc pháp lu ủ t g ậ ăấn liềền v i vi ớ c làm phát sinh các quan h ệ ệ pháp lu t ậ