Nghiên cứu phương pháp phỏng vấn: Các dạng và kỹ thuật áp dụng môn Kinh tế chính trị | Trường đại học Mở Hà Nội

lOMoAR cPSD| 48599919
Phỏng vấn là phương pháp khoa học với cách thức người nghiên cứu đưa ra một loạt
những câu hỏi để người được phỏng vấn trả lời. Các câu hỏi của người nghiên cứu sẽ được
xác định, cụ thể, rõ ràng để có thể thu thập được thông tin, dùng cho mục đích nghiên cứu
của mình. * Nội dung phỏng vấn:
- Các câu hỏi liên quan đến công việc sẽ đảm nhiệm, hiểu biết của UCV về tổ chức
- Các câu hỏi về quá trình nghề nghiệp và các cơ sở mà UCV đã làm
- Các câu hỏi liên quan đến trình độ học vấn - Các câu hỏi để đánh giá hiểu biết xã hội, sở thích,..
* Phân loại phỏng vấn : - Theo hình thức
+ Phỏng vấn theo mẫu: Câu hỏi được chuẩn bị trước
Nhà tuyển dụng sẽ chuẩn bị bảng câu hỏi trước khi gặp ứng viên. Đây là công cụ để người
phỏng vấn đánh giá năng lực của ứng viên một cách tốt nhất. Bảng câu hỏi này sẽ chú trọng
đến các kỹ năng, năng lực mà công ty đang tìm kiếm.
Qua đó, năng lực sẽ được chuẩn hóa và thống nhất để có sự đánh giá đồng bộ giữa nhiều ứng viên.
Phương pháp phỏng vấn theo mẫu sẽ thể hiện sự công bằng trong quá trình phỏng vấn.
Cùng một câu hỏi có sẵn và chung thang điểm đánh giá năng lực sẽ giúp các ứng viên bộc
lộ tài năng của bản thân.
Ưu điểm của phương pháp phỏng vấn này là so sánh được khả năng của mỗi ứng viên, vì
áp dụng chung một thang đo năng lực. Tuy nhiên, điểm hạn chế của cách thức phỏng vấn
theo mẫu là thiếu linh hoạt, cả người phỏng vấn và ứng viên đều không có sự thoải mái.
+ Phỏng vấn tự do: Câu hỏi không được chuẩn bị trước
Phỏng vấn tự do là hình thức phỏng vấn mà người phỏng vấn hay hội đồng phỏng vấn tự
do đặt câu hỏi và khuyến khích ứng viên trả lời một cách thoải mái (không ngắt lời, không
tranh luận, không đột ngột thay đổi đề tài). Người phỏng vấn có thể hỏi những câu hỏi hoàn
toàn khác nhau với những ứng viên khác nhau.
Hình thức phỏng vấn này cho phép người phỏng vấn khai thác sâu hơn những điểm mà họ
cho là quan trọng trong câu trả lời của ứng viên. Tuy nhiên phỏng vấn tự do thường tốn lOMoAR cPSD| 48599919
nhiều thời gian, độ tin cậy thấp, phụ thuộc nhiều vào kỹ năng của người phỏng vấn, khó so
sánh giữa các ứng viên. Bởi vậy, muốn phỏng vấn theo hình thức này đạt kết quả cao thì
cần chú ý một số vấn đề sau: Người đi phỏng vấn phải là người nắm chắc và am hiểu công
việc của các vị trí cần tuyển người một cách chi tiết và phải là người nắm chắc kỹ thuật
phỏng vấn. + Phỏng vấn kết hợp
Kết hợp cả hai hình thức phỏng vấn theo mẫu và phỏng vấn tự do, người phỏng vấn sẽ sử
dụng một bảng câu hỏi chuẩn cho tất cả các ứng viên nhưng vẫn đặt các câu hỏi khác để
khai thác thông tin khi cần thiết. - Theo tính chất :
+ Phỏng vấn tình huống
Người phỏng vấn sẽ có thể kiểm tra được phản xạ và tính cách thật của ứng viên. Nhà tuyển
dụng sẽ có thể dựa trên đó mà đánh giá được các kỹ năng hiểu vấn đề, thấy được tư tưởng
và cách xử lý tình huống của họ.
Các tình huống phỏng vấn sẽ được xây dựng trên trách nhiệm, quyền hạn, mối quan hệ và
kỹ năng giải quyết vấn đề khi ứng viên đối mặt với các sự việc thực tế xảy ra tại doanh nghiệp.
Tuy nhiên, phương pháp phỏng vấn tình huống có một nhược điểm nhỏ là chỉ nhìn nhận
được kỹ năng của ứng viên, chưa thể đánh giá đâu mới là người được chọn. Do vậy, nhà
tuyển dụng sẽ cần phải áp dụng thêm những phương pháp khác.
Ví dụ: Ứng viên cho vị trí quản lý cấp trung phải cho biết mình sẽ xử lý thế nào nếu có
một nhân viên thuộc cấp đi làm trễ trong ba ngày liên tiếp.
+ Phỏng vấn căng thẳng
Nhà tuyển dụng sẽ liên tục đặt câu hỏi về khả năng của ứng viên, cắt ngang và hỏi vặn, yêu
cầu đưa ra những số liệu cụ thể,.. cố tình đưa ứng viên vào tình thế khó chịu bằng hàng
loạt câu hỏi soi mói, thô lỗ hoặc vô duyên. Ý tưởng là thông qua tình huống này để xác
định xem ứng viên có làm chủ được cảm xúc, biết giải tỏa áp lực hay không.
Đây là phương pháp phỏng vấn khiến không ít ứng viên lộ tính cách và năng lực thật của
bản thân. Người phỏng vấn sẽ tìm mọi cách để tìm sơ hở của người ứng tuyển ngay trong
buổi phỏng vấn. Điều này giúp nhà tuyển dụng sẽ có được sự sàng lọc ứng viên chất lượng nhất. lOMoAR cPSD| 48599919
Ví dụ: Nhà phỏng vấn tới tấp tấn công ứng viên bằng các câu hỏi về công việc cũ, công ty
cũ, đồng nghiệp cũ, điều kiện làm việc, lương bổng, nguyên nhân rời bỏ chỗ làm cũ… Cách
phỏng vấn này khá rủi ro vì ứng viên có thể phản kháng lại hoặc cho kết quả sai.
- Theo số lương người tham gia
+ Phỏng vấn cá nhân
Phỏng vấn cá nhân là hình thức thường thấy nhất, người ứng viên sẽ trực tiếp trao đổi với
một người đại diện công ty. Cách thức phỏng vấn này giúp ứng viên giảm áp lực khi không
phải đối mặt với nhiều người. Bên cạnh đó, công ty còn dễ dàng đánh giá và chọn lựa được ứng viên tiềm năng.
+ Phỏng vấn tập thể
Là xếp các ứng viên cùng tham gia vào chung một phòng hoặc bàn tròn để giải quyết một
vấn đề trong khoảng thời gian cho phép. Cùng lúc đó, người tuyển dụng sẽ đứng ngoài để
quan sát và đánh giá ứng viên.
Trong quá trình giải quyết vấn đề được đặt ra, các ứng viên sẽ thể hiện được khả năng nắm
bắt, hiểu vấn đề, khả năng phân tích, thuyết phục người khác và khả năng trình bày của
mình hoặc cướp lời của đối thủ.
Ví dụ: Phương pháp này thường được áp dụng vào vị trí tuyển dụng có đặc điểm giao tiếp
nhiều hoặc cấp lãnh đạo, người phỏng vấn gồm nhiều thành viên ở các bộ phận làm việc
khác nhau cùng đặt câu hỏi cho ứng viên