Nhà Nước Xã Hội Chủ Nghĩa Và Dân Chủ Xã Hội Chủ Nghĩa | Tiểu luận cuối kỳ môn chủ nghĩa xã hội khoa học Trường đại học sư phạm kĩ thuật TP. Hồ Chí Minh

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.HCM
KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ
GVC.ThS. Đinh Huy Nhân Hướng dẫn đề tài
NHÀ NƯỚC XÃ HỘI CHỦ NGHĨA
VÀ DÂN CHỦ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA Tiểu luận môn/nhóm
LLCT 120405-chủ nghĩa xã hội khoa học / 43
Nhóm số: 9. Đề tài số: 9
Học kỳ: 2 – năm học: 2021- 2022
TP.HỒ CHÍ MINH – 5/ 2022
DANH SÁCH GIỚI THIỆU NHÓM 73 Dương Trung Thiện 20149056 80
Lê Nguyễn Bảo Toàn 20149397 20 Trần Hoàng Đức 20132124 47 Hồ Văn Lộc 20149329 33 Trần Đình Huy 20950020
DANH SÁCH NHÓM THAM GIA THUYẾT TRÌNH VÀ VIẾT TIỂU LUẬN
Môn: Chủ Nghĩa Xã Hội Khoa Học
H伃⌀C K II - NĂM H伃⌀C 2021 - 2022 STT H V O A TÊN
THUYÊỐT TRÌNH VIÊỐT TI U L Ể U N Ậ ĐIỂM T Mục Điểm A Mục Điểm B Của SỐỐ ĐTDĐ (A+B)/2 DS L p ớ (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) 20 Trần Hoàng Đức 1.3, 2.1 1.3, 0328926963 2.1 47 Hồ Văn Lộc 2.2 2.2 0336621404 80 Lê Nguyễn Bảo Toàn 2.3 2.3 0337464405 73 Dương Trung Thiện 3.1, 3.1, 0352029622 3.2 3.2 34 Trần Đình Huy 1.1, 1.1, 3085970582 1.2, 3.3 1.2, 3.3
Tên đề tài: Nhà nước xã hội chủ nghĩa và dân chủ xã hội chủ nghĩa Nhóm số:09
Nhâ n x攃Āt ca gi愃Āo viên
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
………………………………………………………………………… ……………
Ngày ……. th愃Āng 04 năm 2022
Gi愃Āo viên ch Ām đi4m GVC.Ths. Đinh Huy Nhân
GVC.ThS. Đinh Huy Nhân hướng dẫn Đề tài số 9
______________________________________________________________________ __________ CHƯƠNG 1: MỞ ĐẦU 1.1: Đặt vấn đề
Chúng ta, qua bao thời đại, luôn tìm đến một thể chế có khả năng
tạo điều kiện cho mọi công dân sống và và đóng góp hết sức mình cho xã
hội, cho nhân loại; và nền dân chủ xã hội chủ nghĩa đi cùng với nhà nước
xã hội chủ nghĩa đã tạo điền kiện để bất cứ công dân nào cũng có thể thực
hiện quyền làm chủ của mình. Hiện nay, dân chủ đã và đang là đề tài
đáng quan tâm vì một đất nước có dân chủ là một đất nước tự do và từ tự
do đó sẽ tạo nên những giá trị khác cho con người như hạnh phúc, độc
lập, và góp phần thúc đẩy con người phát triển chính bản thân mình.
Dân chủ không chỉ đơn thuần là công cụ để mọi công dân thực hiện
quyền tự do thể hiện nguyện vọng, ý chí, tiếng nói của mình, còn thể hiện
khả năng quản lý của bộ máy chính trị và sự quan tâm dành cho người
dân của một nhà nước xã hội chủ nghĩa – kiểu nhà nước vốn gắn liền, đại
diện cho ý chí và lợi ích của nhân dân lao động.
Nhà nước Xã hội chủ nghĩa là kiểu nhà nước chưa từng xuất hiện
trong lịch sự nhân loại. Chưa bao giờ quyền lực của nhà nước lại được
đặt trong tay của nhân dân, phục vụ cho lợi ích của nhân dân và vì nhân
dân. Nhà nước xã hội chủ nghĩa đã trở thành trụ cột để thực hiện dân chủ
xã hội chủ nghĩa. Hai thành tố này tác động qua lại và gắn bó chặt chẽ với
nhau. Nền dân chủ xã hội chủ nghĩa trong Nhà nước xã hội chủ nghĩa
Việt Nam vẫn đang được xây dựng, cải thiện và phát triển mỗi ngày.
Ngay từ những ngày độc lập đầu tiên, khai sinh ra nước Việt Nam Dân
chủ Cộng hòa và trải qua gần một thế kỉ phát triển, Đảng Cộng sản Việt
Nam luôn chủ trương xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa như Chủ
tịch Hồ Chí Minh khẳng định, dân chủ có nghĩa “dân là chủ” và “người
_______________________________________________________________________ _________
Nhà nước XHCN và dân chủ XHCN Nhóm 9 1
GVC.ThS. Đinh Huy Nhân hướng dẫn Đề tài số 9
______________________________________________________________________ __________
dân làm chủ”. Để hiểu rõ hơn về Dân chủ xã hội chủ nghĩa và nhà nước
xã hội chủ nghĩa, chúng em quyết định chọn đề tài “Nhà Nước Xã Hội
Chủ Nghĩa Và Dân Chủ Xã Hội Chủ Nghĩa” làm đề tài tiểu luận và thuyết trình của nhóm.
1.2: Mục tiêu của đề tài
Nghiên cứu về đặc trưng và chức năng của nền dân chủ xã hội chủ
nghĩa để chứng minh sự ưu việt của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa so với
nhà nước xã hội chủ nghĩa, trang bị một tư tưởng vững chắc để giữ vững
lập trường, bác bỏ những tư tưởng, luận điệu sai trái xuyên tạc đường lối,
chính sách của Đảng, góp phần bảo vệ đất nước trước những thế lực thù địch
Tìm hiểu về sự ra đời và phát triển của dân chủ xã hội chủ nghĩa để
góp phần nâng cao nhận thức về quyền của công dân trong nền dân chủ
xã hội chủ nghĩa nói chung, và trong nhà nước xã hội chủ nghĩa Việt Nam
nói riêng, để mỗi người dân hiểu rõ quyền và nghĩa vụ của mình, thực
hiện các quyền tự do dân chủ của mình nhằm tạo ra một xã hội tốt đẹp hơn.
Hiểu được những việc cần làm để xây dựng nhà nước xã hội chủ
nghĩa và phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa, từ đó hiểu hơn về thực trạng
của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa trong thời đại mới ở nước ta, và đề ra
_______________________________________________________________________ _________
Nhà nước XHCN và dân chủ XHCN Nhóm 9 2
GVC.ThS. Đinh Huy Nhân hướng dẫn Đề tài số 9
______________________________________________________________________ __________
giải pháp khả thi với mong muốn xây dựng, nâng cao, tôn trọng nền dân
chủ xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam hiện nay.
Nghiên cứu TTHCM về nhà nước và nền dân chủ XHCN. Hiểu
được những quan điểm theo TTHCM về vai trò, chức năng, và nhiệm vụ
của nhà nước XHCN, những giá trị cốt lõi của nền dân chủ XHCN và
định hướng để phát triển một nền dân chủ XHCN ở nước ta.
Chứng minh “dân chủ là đỉnh cao của mọi nhà nước” là một nhận
định đúng đắn, có cơ sở lý luận vững chắc và mang ý nghĩa to lớn.
1.3: Mô hình kết cấu đề tài
_______________________________________________________________________ _________
Nhà nước XHCN và dân chủ XHCN Nhóm 9 3
GVC.ThS. Đinh Huy Nhân hướng dẫn Đề tài số 9
______________________________________________________________________ __________ __________ ___________ _________ Nhà Nhóm 9 4
GVC.ThS. Đinh Huy Nhân hướng dẫn Đề tài số 9
______________________________________________________________________ __________
CHƯƠNG 2: KIẾN THỨC CƠ BẢN
2.1: Đặc trưng và chức năng của nhà nước XHCN
Thứ nhất, quá trình ra đời của nhà nước xã hội chủ nghĩa
Khát vọng về một xã hội công bằng, dân chủ, bình đẳng và bác ái
xuất hiện từ lâu trong lịch sử. Xuất phát từ nguyện vọng của nhân dân lao
động muốn thoát khỏi sự áp bức, bất công và chuyên chế, ước mơ xây
dựng một xã hội dân chủ, công bằng và giá trị con người được tôn trọng, phát triển tự do.
Nhà nước xã hội chủ nghĩa ra đời là kết quả của cuộc cách mạng do
giai cấp vô sản và nhân dân lao động tiến hành dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản.
Nhà nước xã hội chủ nghĩa là một kiểu nhà nước mà ở đó, sự thống
trị chính trị thuộc về giai cấp công nhân, do cách mạng xã hội chủ nghĩa
sản sinh ra và có sứ mệnh xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội, đưa
nhân dân lao động lên địa vị làm chủ trên tất cả các mặt của đời sống xã
hội trong một xã hội phát triển cao – xã hội chủ nghĩa.
Thứ hai, bản chất và đặc trưng của nhà nước xã hội chủ nghĩa
- Về chính trị: Nhà nước xã hội chủ nghĩa mang bản chất của giai cấp
công nhân, có tính nhân dân rộng rãi và tính dân tộc sâu sắc, là đại biểu
cho ý chí chung của nhân dân lao động.
- Về kinh tế: Nhà nước xã hội chủ nghĩa chịu sự quy định của chế độ
sở hữu xã hội về tư liệu sản xuất chủ yếu. Nhà nước xã hội chủ nghĩa vừa
là bộ máy chính trị - hành chính, một cơ quan cưỡng chế vừa là một tổ
chức quản lý kinh tế - xã hội của nhân dân lao động, nó không còn là nhà
nước theo nguyên nghĩa mà là “nửa nhà nước”.
_______________________________________________________________________ _________
Nhà nước XHCN và dân chủ XHCN Nhóm 9 5
GVC.ThS. Đinh Huy Nhân hướng dẫn Đề tài số 9
______________________________________________________________________ __________
- Về văn hoá – xã hội: Nhà nước xã hội chủ nghĩa được xây dựng trên
nền tảng tinh thần là lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin và những giá trị
văn hoá tiên tiến, tiến bộ của nhân loại, đồng thời mang những bản sắc riêng của dân tộc.
Thứ ba, Chức năng của nhà nước xã hội chủ nghĩa
Căn cứ vào phạm vi tác động của quyền lực nhà nước, chức năng của
nhà nước được chia thành chức năng đối nội và chức năng đối ngoại.
Căn cứ vào lĩnh vực tác động của quyền lực nhà nước, chức năng
của nhà nước xã hội chủ nghĩa được chia thành chức năng chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội,...
Căn cứ vào tính chất của quyền lực nhà nước, chức năng của nhà
nước được chia thành chức năng giai cấp (trấn áp) và chức năng xã hội
( tổ chức và xây dựng).
2.2: Phân tích sự ra đời và phát triển dân chủ XHCN
Thứ nhất, quan niệm về dân chủ XHCN
-Nghĩa gốc, vào khoảng thế kỷ VII-VI TCN các nhà tư tưởng cổ đại Hy
Lạp đã dùng cụm từ “demoskratos” để nói đến dân chủ, trong đó demos
là nhân dân, kratos là cai trị. Dân chủ được hiểu làn nhân dân cai trị và
sau này được các nhà chính trị gọi giản lược là quyền lực của nhân dân
hay quyền lực thuộc về nhân dân, thực thi quyền làm chủ của dân.
-Quá trình phát triển của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa là từ thấp đến cao,
từ chưa hoàn thiện đến hoàn thiện và có sự kế thừa một cách chọn lọc giá
trị của các nền dân chủ trước đó, trước hết là dân chủ tư sản. Nguyên tắc
cơ bản của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa là không ngừng mở rộng dân
chủ, nâng cao mức độ giải phóng cho những người lao động, thu hút họ
_______________________________________________________________________ _________
Nhà nước XHCN và dân chủ XHCN Nhóm 9 6
GVC.ThS. Đinh Huy Nhân hướng dẫn Đề tài số 9
______________________________________________________________________ __________
tham gia tự giác vào công việc quarn lí nhà nước, quản lí xã hội. Càng
hoàn thiện bao nhiêu thì nền dân chủ xã hội chủ nghĩa càng tự tiêu vong bấy nhiêu
-Theo quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin dân chủ có các nội dung cơ bản sau:
+Thứ nhất, về phương diện quyền lực dân chủ là quyền lực thuộc về nhân
dân, nhân dân là chủ nhân của nhà nước.
+Thứ hai, trên phương diện chế độ xã hội và trong lĩnh vực chính trị, dân
chủ là một hình thức hay là một hình thái nhà nước, là chính thể dân chủ hay chế độ dân chủ.
+Thứ ba, trên phương diện tổ chức và quản lí xã hội, dân chủ là một
nguyên tắc kết hợp với nguyên tắc tập trung để hình thành nguyên tắc tập
trung dân chủ trong tổ chức và quản lí xã hội.
Chủ nghĩa Mác-Lênin nhấn mạnh dân chủ với tư cách trên được coi là
tiền đề, mục tiêu cũng là phương tiện để vươn tới tự do, giải phóng con
người, giải phóng giai cấp, giải phóng xã hội.
-Theo tư tưởng Hồ Chí Minh về dân chủ là: Dân là chủ và dân làm chủ.
Dân chủ là một thể chế chính trị, một chế độ xã hội “Chế độ ta là chế độ
dân chủ, mà chính phủ là người đầy tớ trung thành của nhân dân”.
-Quan niệm của Đảng Cộng Sản Việt Nam về dân chủ là: Quyền lực
thuộc về nhân dân. Dân chủ đi đôi với kỷ luật và kỉ cương, được thể chế
hóa bằng pháp luật. Dân chủ với tư cách một hình thức thiết chế tổ chức
chính trị, một hình thức nhà nước, nó là phạm trù lịch sử, ra đời và phát
triển gắn liền với nhà nước và mất đi khi nhà nước tiêu vong.
_______________________________________________________________________ _________
Nhà nước XHCN và dân chủ XHCN Nhóm 9 7
GVC.ThS. Đinh Huy Nhân hướng dẫn Đề tài số 9
______________________________________________________________________ __________
Dân chủ còn là một giá trị xã hội, nó là một phạm trù vĩnh viễn, tồn tại và
phát triển cùng với sự tồn tại và phát triển của con người, của xã hội loài
người. Khi nào con người và xã hội loài người còn tồn tại, khi nào nền
văn minh nhân loại chưa bị diệt vong thì khi đó dân chủ vẫn còn tồn tại
với tư cách một giá trị nhân loại chung.
Thứ hai, sự ra đời và phát triển của dân chủ xã hội chủ nghĩa
Sự ra đời và ph愃Āt tri4n của dân chủ XHCN
Dân chủ xã hội được xem là phôi thai từ thực tiễn của đấu tranh
giai cấp ở Pháp và công xã Pari năm 1871. Tuy nhiên cho đến khi cách
mạng Tháng Mười Nga thành công với sự ra đời của nhà nước xã hội chủ
nghĩa đầu tiên trên thế giới (1917), sự ra đời của nền dân chủ xã hội chủ
nghĩa đánh dấu bước phát triển mới về chất của dân chủ.
Nguyên tắc cơ bản của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa là không
ngừng mở rộng dân chủ, nâng cao mức độ giải phóng cho những người
lao động, thu hút họ tham gia tự giác vào công việc quản lí nhà nước,
quản lí xã hội. Càng hoàn thiện bao nhiêu thì nền dân chủ xã hội chủ
_______________________________________________________________________ _________
Nhà nước XHCN và dân chủ XHCN Nhóm 9 8
GVC.ThS. Đinh Huy Nhân hướng dẫn Đề tài số 9
______________________________________________________________________ __________
nghĩa càng tự tiêu vong bấy nhiêu.. Tuy nhiên chủ nghĩa Mác-Lênin cũng
lưu ý đây là quá trình lâu dài, khi mà xã hội đã đạt đến trình độ phát triển
rất cao, xã hội không còn sự phân chia giai cấp đó là xã hội cộng sản chủ
nghĩa đạt tới mức hoàn thiện, khi đó dân chủ xã hội chủ nghĩa với tư cách
là một chế độ nhà nước cũng tiêu vong, không còn nữa.
Qua những phân tích trên có thể hiểu dân chủ xã hội chủ nghĩa là
nền dân chủ cao hơn so với nền dân chủ tư sản, là nền dân chủ mà ở đó
mọi quyền lực thuộc về nhân dân, dân là chủ và dân làm chủ, dân chủ và
pháp luật nằm trong sự thống nhất biện chứng, được thực hiện bằng nước
pháp quyền xã hội chủ nghĩa, đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng Sản.
Bản ch Āt của nền dân chủ XHCN
Như mọi loại hình dân chủ khác, dân chủ vô sản theo V.I.Lênin
không phải là chế độ dân chủ cho tất cả mọi người, nó chỉ là dân chủ đối
với quần chúng lao động và bị bóc lột, vì lợi ích của đa số. Với tư cách là
đỉnh cao trong toàn bộ lịch sử tiến hóa của dân chủ, dân chủ xã hội chủ
nghĩa có các bản chất cơ bản sau:
-Bản chất chính trị: Dưới sự lãnh đạo duy nhất của một đảng của
giai cấp công nhân mà trên mọi lĩnh vực xã hội đều thực hiện quyền lực
của nhân dân, thể hiện qua các quyền dân chủ, làm chủ, quyền con người,
thỏa mãn ngày càng cao hơn các nhu cầu và các lợi ích của nhân dân.
Dân lao động là những người làm chủ những quan hệ chính trị trong xã hội.
-Bản chất kinh tế: Bản chất của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa là
thực hiện chế độ công hữu về tư liệu sản xuất chủ yếu và thực hiện chế độ
phân phối lợi ích theo kết quả lao động là chủ yếu.
_______________________________________________________________________ _________
Nhà nước XHCN và dân chủ XHCN Nhóm 9 9
GVC.ThS. Đinh Huy Nhân hướng dẫn Đề tài số 9
______________________________________________________________________ __________
-Bản chất tư tưởng, văn hóa, xã hội: Nền dân chủ xã hô ~i chủ
nghĩa lấy hê ~ tư tưởng Mác-Lênin –hê ~ tư tưởng của giai cấp công nhân,
làm chủ đạo đối với mọi hình thái ý thức xã hô ~i khác trong xã hô ~i mới.
Đồng thời nó kế thừa, phát huy những tinh hoa văn hóa truyền thống dân
tô ~c, tiếp thu những giá trị tư tưởng, văn hóa, văn minh, tiến bô ~ xã hô ~i...
mà nhân loại đã tạo ra ở tất cả các quốc gia, dân tô ~c... Trong nền dân chủ
xã hô ~i chủ nghĩa, nhân dân được làm chủ những giá trị văn hoá tinh thần,
được nâng cao trình đô ~ văn hoá, có điều kiê ~n để phát triển cá nhân. Dưới
góc đô ~ này dân chủ là mô ~t thành tựu văn hoá, mô ~t quá trình sáng tạo văn
hoá, thể hiê ~n khát vọng tự do được sáng tạo và phát triển của con người.
Trong nền dân chủ xã hô ~i chủ nghĩa có sự kết hợp hài hòa về lợi ích giữa
cá nhân, tập thể và lợi ích của toàn xã hội. Nền dân chủ xã hô ~i chủ nghĩa
ra sức đô ~ng viên, thu hút mọi tiềm năng sáng tạo, tính tích cực xã hô ~i của
nhân dân trong sự nghiê ~p xây dựng xã hô ~i mới
Thứ ba, các hình thức dân chủ trong lịch sử
Hình thức dân chủ trực tiếp
-Hình thức dân chủ trực tiếp hay còn gọi là dân chủ thuần túy là một hình
thức nhà nước dân chủ trong đó các công dân của một quốc gia trực
tiếp bỏ phiếu thông qua luật pháp của quốc gia đó thay vì bầu ra các đại
diện để chấp thuận các luật đó. Hình thức dân chủ trực tiếp hiện đại đặc
trưng bởi ba trụ cột chính là:
+Quyền đề xướng luật lệ
+Trưng cầu dân ý bao gồm cả trưng cầu dân ý bắt buộc cho phép nhân
dân bỏ phiếu phủ quyết sự ban hành pháp luật
_______________________________________________________________________ _________
Nhà nước XHCN và dân chủ XHCN Nhóm 9 10
GVC.ThS. Đinh Huy Nhân hướng dẫn Đề tài số 9
______________________________________________________________________ __________
+Bãi nhiệm bằng cách gửi kiến nghị hoặc trưng cầu dân ý cho phép nhân
dân có quyền bãi nhiệm những người đã được bầu ra
Hình thức dân chủ gi愃Ān tiếp
-Hình thức dân chủ gián tiếp là một hình thức dân chủ đại diện, được thực
hiện do nhân dân “ủy quyền”, giao quyền lực của mình cho tổ chức mà
nhân dân trực tiếp bầu ra. Những con người và tổ chức ấy đại diện cho
nhân dân thực hiện quyền làm chủ cho nhân dân. Nhân dân bầu ra Quốc
hội, Quốc hội là cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất hoạt động theo
nhiệm kì 5 năm. Quyền lực nhà nước ta là thống nhất, có sự phân công,
phối hợp và kiểm soát giữa các cơ quan nhà nước trong quyền thực hiện
các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp.
2.3: Xây dựng nhà nước XHCN phát huy dân chủ XHCN
Thứ nhất, xây dựng và hoàn thiện nhà nước pháp quyền XHCN
Một là, xây dựng Nhà nước ph愃Āp quyền xã hội chủ nghĩa dưới sự lãnh
đạo của Đảng. Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam mang
bản chất giai cấp công nhân, đồng thời cũng gắn bó chặt chẽ với dân tộc,
với nhân dân. Tổ chức quyền lực của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ
nghĩa đảm bảo quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công và
phối hợp giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp.
_______________________________________________________________________ _________
Nhà nước XHCN và dân chủ XHCN Nhóm 9 11
GVC.ThS. Đinh Huy Nhân hướng dẫn Đề tài số 9
______________________________________________________________________ __________
Hai là, cải c愃Āch th4 chế và phương thức hoạt động của Nhà nướ. Kiện
toàn tổ chức, đổi mới phương thức và nâng cao hiệu quả hoạt động của
Quốc hội để đảm bảo đây là cơ quan quyền lực cao nhất của nhân dân.
Quốc hội là cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất ở nước ta, là cơ quan
duy nhất có quyền lập hiến và lập pháp; thực hiện một số nhiệm vụ thuộc
quyền hành pháp và tư pháp, quyền giám sát tối cao đối với toàn bộ hoạt động của Nhà nước.
Ba là, xây dựng đội ngũ c愃Ān bộ, công chức trong sạch, có năng lực. Nâng
cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức về bản lĩnh chính trị, phẩm chất
đạo đức, năng lực lãnh đạo, điều hành quản lý đất nước. Có chính sách
đãi ngộ, động viên, khuyến khích cán bộ, công chức hoàn thành tốt nhiệm
vụ; đồng thời cũng phải xây dựng được cơ chế loại bỏ, miễn nhiệm
những người không hoàn thành nhiệm vụ.
Bốn là, đ Āu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, thực hành tiết
kiệm. Đảng và Nhà nước ta chủ trương: Tiếp tục hoàn thiện các thể chế và
đẩy mạnh cải cách hành chính phục vụ nhiệm vụ, phòng chống tham
nhũng, lãng phí; xây dựng và hoàn thiện cơ chế khuyến khích và bảo vệ
những người đấu tranh chống tham nhũng; xây dựng các chế tài để xử lý
các cá nhân và tổ chức vi phạm; động viên và khuyến khích toàn Đảng,
toàn dân thực hành tiết kiệm.
Thứ hai, dân chủ XHCN ở Việt Nam
_______________________________________________________________________ _________
Nhà nước XHCN và dân chủ XHCN Nhóm 9 12
GVC.ThS. Đinh Huy Nhân hướng dẫn Đề tài số 9
______________________________________________________________________ __________
Một là, xây dựng, hoàn thiện th4 chế kinh tế thị trường định hướng xã hội
chủ nghĩa tạo ra cơ sở kinh tế vững chắc cho xây dựng dân chủ xã hội
chủ nghĩa: Cần thể chế hóa quan điểm của Đảng về phát triển đa dạng
các hình thức sở hữu, thành phần kinh tế, loại hình doanh nghiệp; bảo hộ
các quyền và lợi ích hợp pháp của chủ sở hữu tài sản thuộc các hình thức
sở hữu, loại hình doanh nghiệp trong nền kinh tế. Xây dựng, hoàn thiện
luật pháp về sở hữu đối với các tài sản mới như sở hữu trí tuệ, cổ phiếu,
trái phiếu... quy định rõ, quyền trách nhiệm của các chủ sở hữu đối với xã
hội. Ban hành văn bản, quy định của thể chế; xây dựng cơ chế vận hành,
thực thi thể chế trong hoạt động kinh doanh cụ thể; hoàn thiện tổ chức bộ
máy theo dõi, giám sát việc thi hành thể chế, xử lý vi phạm và tranh chấp trong thực thi thể chế.
Hai là, xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam trong sạch, vững mạnh với tư
c愃Āch điều kiện tiên quyết đ4 xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa Việt
Nam: Để đảm bảo vai trò lãnh đạo của mình, Đảng phải vững mạnh về
chính trị, tư tưởng và tổ chức; thường xuyên tự đổi mới, tự chỉnh đốn, ra
sức nâng cao trình độ trí tuệ, bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức và
năng lực lãnh đạo. Đảng phải dân chủ hóa trong sinh hoạt, thực hiện
nguyên tắc tập trung dân chủ, tự phê bình và phê bình. Có như vậy, Đảng
mới đảm bảo sự lãnh đạo trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và
xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa.
Ba là, xây dựng Nhà nước ph愃Āp quyền xã hội chủ nghĩa vững mạnh với
tư c愃Āch điều kiện đ4 thực thi dân chủ xã hội chủ nghĩa: Nhà nước phải
đảm bảo quyền con người là giá trị cao nhất. Chính vì vậy, tất cả các
chính sách, pháp luật đều phải dựa vào ý chí, nguyện vọng của nhân dân.
_______________________________________________________________________ _________
Nhà nước XHCN và dân chủ XHCN Nhóm 9 13
GVC.ThS. Đinh Huy Nhân hướng dẫn Đề tài số 9
______________________________________________________________________ __________
Nhà nước đảm bảo quyền tự do của công dân, đảm bảo danh dự, nhân
phẩm, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân bằng pháp luật và trên
thực tế đời sống xã hội.
Bốn là, nâng cao vai trò của c愃Āc tổ chức chính trị - xã hội trong xây dựng
nền dân chủ xã hội chủ nghĩa: Các tổ chức chính - xã hội ở nước ta cần
phải đổi mới mạnh mẽ phương thức hoạt động để nâng cao vị trí, vai trò
của mình, để tham gia giám sát, phản biện đường lối, chính sách, pháp
luật của Đảng và Nhà nước. Tạo ra khối đoàn kết toàn dân, chăm lo đời
sống nhân dân, thực hiện dân chủ trong đời sống xã hội. tham gia vào bảo
vệ chính quyền, xây dựng Đảng, bảo vệ quyền lợi chính đáng của nhân
dân.Năm là, xây dựng và từng bước hoàn thiện c愃Āc hệ thống gi愃Ām s愃Āt,
phản biện xã hội đ4 ph愃Āt huy quyền làm chủ của nhân dân:Tăng cường
công tác giám sát, phản biện xã hội là yếu tố đảm bảo xây dựng nền dân
chủ xã hội chủ nghĩa ở nước ta, nó ảnh hưởng tới đời sống tâm lý của
nhân dân khi nhìn nhận đánh giá các chủ trường, đường lối của Đảng,
chính sách, pháp luật của Nhà nước. Do đó, cần công khai hóa, minh
bạch hóa, dân chủ hóa về thông tin, về chủ trương, chính sách của Đảng
và Nhà nước, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến lợi ích chính đáng của
nhân dân. Cần cụ thể hóa hơn nữa các quy chế và hình thức thể hiện sự
tôn trọng, lắng nghe ý kiến của nhân dân đối với các vấn đề phát triển của đất nước.
_______________________________________________________________________ _________
Nhà nước XHCN và dân chủ XHCN Nhóm 9 14
GVC.ThS. Đinh Huy Nhân hướng dẫn Đề tài số 9
______________________________________________________________________ __________
CHƯƠNG 3: Vận dụng kết luận và
3.1: Tìm hiểu về nhà nước và dân chủ XHCN trong TTHCM
Thứ nhất, Nhà nước XHCN trong TTHCM:
Trong các tác phẩm của mình, Hồ Chí Minh không để lại một định
nghĩa cố định về chủ nghĩa xã hội. Với cách diễn đạt dung dị, dễ hiểu, dễ
nhớ, khái niệm “chủ nghĩa xã hội” được người tiếp cận ở nhiều góc độ
khác nhau bằng cách chỉ ra đặc trưng ở một lĩnh vực nào đó ( như kinh tế,
chính trị, văn hoá, khoa học-kĩ thuật, động lực nguồn lực,…) của chủ
nghĩa xã hội , song tất cả đều hướng đến mục tiêu cơ bản của nó mà theo
Người : “ Nói một cách tóm tắt, mộc mạc, chủ nghĩa xã hội trước hết
nhằm làm cho nhân dân lao động thoát nạn bần cùng, làm cho mọi người
có công ăn việc làm, được ấm no và sống một đời hạnh phúc “, là làm sao cho dân giàu nước mạnh.
_______________________________________________________________________ _________
Nhà nước XHCN và dân chủ XHCN Nhóm 9 15
GVC.ThS. Đinh Huy Nhân hướng dẫn Đề tài số 9
______________________________________________________________________ __________
So sánh các chế độ xã hội đã tồn tại trong lịch sử để thấy được sự khác
nhau về bản chất giữa chủ nghĩa xã hội với các chế độ khác, Hồ Chí Minh
viết : “Trong xã hội có giai cấp bốc lột thống trị, chỉ có lợi ích cá nhân
của một số rất ít người thuộc giai cấp thống trị là được thoã mãn, còn lợi
ích cá nhân của quần chúng lao động thì bị giày xéo. Trái lại, trong chế độ
xã hội chủ nghĩa và cộng sản chủ nghĩa là chế độ do nhân dân lao động
làm chủ, thì mỗi người là một bộ phận của tập thể, giữ một vị trí nhất
định và đóng góp một phần công lao trong xã hội. Cho nên lợi ích cá
nhân là nằm trong lợi ích tập thể. Lợi ích chung của tập thể được đảm bảo
thì lợi ích riêng của cá nhân mới có điều kiện được thoã mãn. Người
khẳng định mục đích của cách mạng Việt Nam là tiến đến chủ nghĩa xã
hội, rồi đến chủ nghĩa cộng sản vì : Chủ nghĩa cộng sản có hai giai đoạn.
Giai đoạn thấp, tức là chủ nghĩa xã hội, giai đoạn cao tức là chủ nghĩa
cộng sản. Hai giai đoạn ấy giống nhau ở chỗ: Sức sản xuất đã phát triển
cao; nền tảng kinh tế thì tư liệu sản xuất đều là của chung; không có giai
cấp áp bức bóc lột. Hai giai đoạn ấy khác nhau ở chỗ: chủ nghĩa xã hội
vẫn còn chút ít vết tích xã hội cũ. Xã hội cộng sản thì hoàn toàn không
còn vết tích xã hội cũ. Như vậy, theo Hồ Chí Minh, xã hội chủ nghĩa là
xã hội ở giai đoạn đầu của xã hội cộng sản chủ nghĩa. Mặc dù còn tồn
động tàn dư của xã hội cũ nhưng xã hội chủ nghĩa không còn áp bức, bóc
lột, xã hội do nhân dân lao động làm chủ, trong đó con người sống ấm no,
tự do, hạnh phúc, quyền lợi của cá nhân và tập thể vừa thống nhất, vừa
gắn bó chặt chẽ với nhau.
Thứ hai, Dân chủ XHCN trong TTHCM
_______________________________________________________________________ _________
Nhà nước XHCN và dân chủ XHCN Nhóm 9 16