Nhu cầu sử dụng mạng xã hội của sinh viên K41 Học viện Báo chí và Tuyên truyền hiện nay | Bài tập thực hành xã hội học

“Mạng xã hội” là gì? Yếu tố cơ bản tác động đến quá trình sử dụng mạng xã hội của sinh viên K41 học viện Báo chí và Tuyên truyền. Những tác động của xã hội đến sinh viên K41 học viện Báo chí và Tuyên truyền là gì? Cần làm gì để nâng cao nhận thức cho sinh viên K41 học viện Báo chí và Tuyên truyền. Tài liệu giúp bạn tham khảo, ôn tập và đạt kết quả cao. Mời đọc đón xem!

4 2 lượt tải Tải xuống
Chia sẻ Báo cáo tài liệu

Môn: Xã hội học

Trường: Học viện Báo chí và Tuyên truyền

Thông tin:

27 trang 4 ngày trước

Tác giả:

Profile Mỹ Châu
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH
HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN
-------------------------
BÀI TẬP THỰC HÀNH
MÔN XÃ HỘI HỌC
Đề tài: Nhu cầu sử dụng mạng xã hội của sinh
viên K41 Học viện Báo chí và Tuyên truyền hiện nay
Nhóm Nhóm 3:
Số sinh viên : 14
Lớp tín chỉ XH01001_K41.7 :
Lớp hành chính Quản lý công : K41
Giảng viên hướng dẫn Đỗ Đức Long :
Hà nội, tháng 03 năm 2022
1
HỌ VÀ TÊN SINH VIÊN TH C HI Ự ỆN
1. Trần Th Thanh Chúc mã sinh viên 2154030017 ị –
2. Hoàng Huyền Chi mã sinh viên 2154030015 –
3. Nguyễn Thùy Dương – mã sinh viên 2154030022
4. Nguyễn Minh Châu mã sinh viên 2154030014 –
5. Hoàng Khánh Huy n mã sinh viên 2154030034 ề –
6. Đỗ Minh Anh mã sinh viên 2154030004 –
7. Lâm Th Xuân mã sinh viên 2154030075 ị –
8. Nguyễn Vũ Huyền Diệu – mã sinh viên 2154030019
9. Đỗ ọ Ng c Linh – mã sinh viên 2154030037
10. Vũ Thanh Hằng mã sinh viên 2154030030 –
11. Trần Th ị Thanh Hương – mã sinh viên 2154030036
12. Dương Thị Thu Trang mã sinh viên 2154030066 –
13. Nguyễn Thu Ngân mã sinh viên 2154030052 –
14. Nguyễn Phương Nga – mã sinh viên 215403 0049
2
LỜI CẢM ƠN
Để bài th c hoàn thành ngoài n l c c a nhóm chúng em, chúng ực hành đượ ỗ ự ủ
em xin g i l i c em trong quá ử ờ ảm ơn chân thành tới ThS Đỗ Đức Long đã giúp đỡ
trình h c t p môn h c XÃ Họ ậ ọ ỘI HỌC cũng như trong quá trình thực hiện bài tập.
Do tình hình d ch bị ệnh covid 19 di n bi n ph c t m bễ ế ứ ạp, để đả ảo đánh giá kết
quả h c tọ ập cho sinh viên nhà trường và khoa Xã Hội H c, th y ọ ầ đã tạo điều kiện cho
chúng em tham gia làm bài t p gi a k theo hình th c làm nhóm dù có nhi u thay ậ ữ ỳ ứ ề
đổ ế ứ ứi song nhóm vẫn cố gắng nắm bắt và ti p thu kiến th c hết s c mình. Tuy nhiên
thời gian làm bài còn nhi u h n chề ạ ế, chúng em không th tránh kh i nh ng thi u sót, ể ỏ ữ ế
rất mong nhận được s ự đánh giá, góp ý của th y ầ để bài tập của nhóm chúng em được
hoàn thiện hơn.
Chúng em xin chân thành cảm ơn!
Nhóm sinh viên thực hiện
Nhóm 3 – QLC
3
MỤC LỤC
1. Tính c p thi t c tàiấ ế ủa đề ...................................................................................... 4
2. T ng quan nghiên cổ ứu ......................................................................................... 6
2.1. Các nghiên cứu ở trên th ế giới ........................................................................... 6
2.2. Các nghiên cứu ở Việt Nam ................................................................................ 8
2.3. K t qu nghiên cế ả ứu ...........................................................................................10
2.4. H n ch và kh c ph c nghiên cạ ế ắ ụ ứu ....................................................................11
3. Mục đích và nhiệm v nghiên cụ ứu ...................................................................11
3.1. Mục đích nghiên cứu: .......................................................................................11
3.2. Nhi m v nghiên cệ ụ ứu: .......................................................................................12
4. Đối tượng, khách th , ph m vi nghiên cể ạ ứu ......................................................12
4.1. ng nghiên cĐối tượ ứu: ......................................................................................12
4.2. Khách th nghiên cể ứu: ......................................................................................12
4.3. Ph m vi nghiên cạ ứu: .........................................................................................12
5. Các phương pháp nghiên cứu cụ thể................................................................12
5.1. Nghiên cứu định tính .........................................................................................12
5.2. Nghiên cứu định lượng......................................................................................13
5.3. Phương pháp chọn mẫu của nghiên c ứu định lượng ........................................14
6. Câu h i nghiên cỏ ứu ............................................................................................14
6.1. “Mạng xã hội” là gì? ........................................................................................14
6.2. Y u t ế ổ cơ bản tác động đến quá trình s d ng mử ụ ạng xã h i c a sinh viên K41 ộ ủ
Học viện Báo Chí và Tuyên Truyền? .......................................................................15
6.3. Nh ng c ng xã h i v i sinh viên K41 H c vi n Báo chí và ững tác độ ủa mạ ội đố ớ ọ ệ
Tuyên truy n là gì?ề ..................................................................................................20
6.4. Cần làm gì để nâng cao nhận thức cho sinh viên K41 H c vi n Báo chí và ọ ệ
Tuyên truy n khi sề ử dụng m ng xã hạ ội để tránh những hậu qu xả ấu? ...................22
TÀI LI U THAM KHỆ ẢO .....................................................................................26
4
1. Tính c p thiấ ết c tài ủa đề
Hiện nay m ng xã h i không ph i là m t t xa l i v i mạ ộ ả ộ ừ ạ đố ớ ỗi chúng ta, đặc
biệt là đố ội đã trởi với các bạn học sinh, sinh viên thì mạng xã h thành một phần
không th thi u trong cu c s ng. M ng xã h i gi t lu ng gió mể ế ộ ố ạ ộ ống như mộ ồ ới, đầy
nh ng o,ữ s sáng tự ạ thú v và b t ng i cu c s ng hàng ngày cị ấ ờ và đã giúp thay đổ ộ ố ủa
bộ phận công chúng này. Với tính năng đa dạng và ngu n thông tin phong phú, m ng ồ ạ
xã hội giúp người dùng ti p nh n, chia s thông tin m t cách hi u quế ậ ẻ ộ ệ ả, vượt qua rào
cản v không gian và thề ời gian, vượt qua được c kho ng cách ả ả giữa các thế h . Mệ ạng
xã h i giúp nâng cao vai trò c a mộ ủ ỗi người dân trong việc xây dựng các mối quan
hệ và t tự ổ chức xung quanh l i ích chung cợ ủa c ng, t u ki n cho s liên ộng đồ ạo điề ệ ự
kết c a các tủ ổ c xã h chứ ội.
Ngày nay, con người chúng ta đang sống trong thế giới ph ng khi công ngh ẳ ệ
hiện đại đang ngày càng có những bước phát tri t bển vượ ậc đặc biệt là s ự ra đời của
mạng xã h i nhộ ằm đáp ứng t t nhu c u cố ầ ủa con người. Th c t ự ế đã chỉ ra r ng, khoằ ảng
những năm về trước khi chưa có sự xuất hi n cệ ủa mạng xã h i và thộ ời đại công ngh ệ
thông tin chưa được phát tri n m nh m ể ạ ẽ như hiện nay, con người chúng ta mu n trao ố
đổi thông tin v i nhau s làm gây t n th i gian, chi phí qua các hình th c khác nhau ớ ẽ ố ờ ứ
như gửi thư, gửi điệ … Đặ ệt đố nhân tương n báo, c bi i với thế hệ ẻ tr - những vị chủ
lai c c v n không th c ti p c n nhi u loủa đất nướ ẫ ể đượ ế ậ ề ại thông tin đa chiều đa dạng
như bây giờ. Xã hội ngày càng phát triển đồng nghĩa với đó là nhu cầu của con người
ngày m i k h i nh p qu c t sâu r n nay, m ng xã ột tăng cao trong thờ ỳ ộ ậ ố ế ộng như hiệ ạ
hội đã và đang trở ễn đàn chia sẻ thành di thông tin rộng lớn với phạm toàn thế giới
với tính năng “mở” đã giúp con người đượ ất lượ ốt hơn c nâng cao ch ng cuộc sống t
khi được đón nhận các thông tin h u ích. M ng xã hữ ạ ội đem lại vô vàn các chức năng
hữu ích và đang dầ ỗi người đặ ệt đốn trở thành nhu cầu thiết yếu của m c bi i với thế
hệ sinh viên.
5
V i quá trình h i nh p qu c t sâu r ng trong thớ ộ ậ ố ế ộ ời đại công ngh 4.0 vi c giáo ệ ệ
dục b ng cho sinh viên thông qua các n n t ng m ng xã hồi dưỡng tư tưở ề ả ạ ội đang là
vấn đề đáng được quan tâm. B i l sinh viên là nhở ẽ ững người đại di n cho th h ệ ế ệ trẻ,
có ngu ng tích c c, luôn bi t cách h c h i và sáng t o nh ng cái m i, ồn năng lượ ự ế ọ ỏ ạ ữ ớ
nhữ ứ ế ửng th tiên ti n nhất nên nhu cầu s dụng của sinh viên nói chung và sinh viên
K41 H c vi n Báo chí và Tuyên truy u t t y u. M ng xã họ ệ ền nói riêng là điề ấ ế ạ ội đã
mang l i cho th h sinh viên không ch là kh ng ki n th c m i mà m ng xã ạ ế ệ ỉ ối lượ ế ứ ớ ạ
hội còn là n sinh viên có th i và ới để ể giao lưu trao đổ thể hiện tài năng của mình về
một v c toàn c ng. Bên c ng rấn đề nào đó trướ ộng đồ ạnh đó, trên không gian mạ ộng
lớn sinh viên cũng như toàn thể ọi ngườ m i có thể tham gia vào các hội nhóm nhằm
tích lũy kiến thức và h c họ ỏi thêm đươc nhiều k ỹ năng cuộc s ng: k ố ỹ năng giao tiếp,
kỹ năng giả ết tương… Đó chính là cách mà mỗi quy i sinh viên trẻ đang trang bị
hành trang cho b c vào cánh cản thân mình khi bướ ửa tương lai rộng mở.
Ta cũng có thể nhận thấy rõ được một điều đó là mạng xã hội đang ngày càng
trở nên ph ổ biến và là m t th ộ ứ “gia vị” không thể thi u trong cu c s ng hi n nay cế ộ ố ệ ủa
tất c m i ch không chả ọi ngườ ứ ỉ riêng gi i tr . M c dù s phát tri n trên quy mô lớ ẻ ặ ự ể ớn
của các mạng xã h n cho sinh viên nhi tham gia vào ội đã mang đế ều cơ hội hơn để
m tột th i thông tin c kế giớ đượ ết nối ốt; đồng thời tiếp xúc v i nhi u h ng và ớ ề ệ tư tưở
giá tr sị ống khác nhau. Nhưng bên cạnh nhu c u s d ng nhiầ ử ụ ều như vậy mà v n còn ẫ
tồn t i r t nhiạ ấ ều thông tin chưa được ki m duyể ệt được đưa lên mạng xã h i m i ngày, ộ ỗ
nó n ảnh hưởng như thế nào đế cách s ng c a h c sinh, sinh viên hi n nay? ố ủ ọ ệ Điều đó
đã đặ ền cũng như nhật ra dấu hỏi lớn về công tác quản lý của các cấp chính quy n
thức chọn l c thông tin c i s d ng. ọ ủa ngườ ử ụ
Đối v i toàn th sinh viên nói chung và sinh viên K41 c a H c vi n Báo chí ớ ể ủ ọ ệ
và tuyên truy n n thành m t sinh viên c ng thì viề ới riêng, khi đã trở ộ ủa trường Đả ệc
sử d ng m ng xã h i m m m u ch t quan tr ng giúp ụ ạ ộ ột cách thông minh chính là điể ấ ố ọ
6
cho các sinh viên nh n th c tậ ức đượ ầm ảnh hưởng của m ng xã h i là t t hay x u. Tạ ộ ố ấ ừ
đó cũng ững điề dễ dàng phân loại, chắt lọc và tận dụng nh u hay, có lợi ích tích cực
mà môi trường ấy đem lại; đồ ời cũng tựng th giác lo i b ạ ỏ được những điều tiêu c c, ự
xấu độc xuất hi n trên mệ ạng xã h i. Chính vì l ộ ẽ đó mà việc nghiên c u mứ ột cách sâu
rộng và cụ thể về thực c u s d ng m ng xã h i cùng v i sầ ử ụ ạ ộ ớ ức ảnh hưởng, tác động
của nó đến hành vi, suy nghĩ và lối sống c a sinh viên t i Hủ ạ ọc viện đã trở thành một
vấn đề được quan tâm hơn bao giờ ức đượ ấn đề hết. Nhận th c tính cấp thiết của v
này, nhóm chúng em đã lựa chọn đề tài “Thực tr s d ng m ng xã h i c a sinh ạng ử ụ ạ ộ ủ
viên K41 H c vi n Báo chí và tuyên truy n n nayọ ệ ề hiệ ” để ộc điề mở một cu u tra và
nghiên c u làm bài t p nhóm l n này. ứ ậ ầ
2. T ng quan nghiên c u ổ ứ
Để làm cơ sở ứu cho đề nghiên c tài “Thực tr ng s d ng m ng xã h i cạ ử ụ ạ ộ ủa
sinh viên K41 h c vi n Báo chí và Tuyên truy n n nayọ ệ ề hiệ ” chúng ta sẽ phải phân
tích t ng quan v ng nghiên c u trong xã h i v m i xã h các ổ ề nhữ ứ ộ ề ạng lướ ội và đi từ
nghiên c u trên toàn thứ ế giới nói chung và cũng như ở Việt Nam nói riêng. Khi đi
vào nghiên c tài này, sinh viên s là khách th nghiên c u trong ng v ứu đề ẽ ể ứ nhữ ấn đề
về hành vi và l i s ng trong vi c ti p c n v i m ng xã h i phố ố ệ ế ậ ớ ạ ộ ục v ng cho ụ, đáp ứ
những yêu c u c a cá nhân trong th i kì cách mầ ủ ờ ạng 4.0.
2.1. Các nghiên cứu ở trên th i ế giớ
“Đề tài “The Influence of Social Networking Sites to the Interpersonal
Relationships of the students of Rogationist College” được thực hiện bởi John
Manuel C.Asilo, Justine Angeli P.Manlapid và Jerremiah Josh R.Rementilla trong
năm họ ứu này hướ ới đối tược 2009-2010 ở Philippine. Nghiên c ng t ng sinh viên
cùng nh ng l i khuyên v c nh n th c t ng c a m ng xã h i và cách ữ ờ ề việ ậ ứ ầm ảnh hưở ủ ạ ộ
sử d ng m ng xã hụ ạ ội một cách hi u qu , hệ ả ợp lý cũng như việc cải thi n và xây dệ ựng
các mối quan hệ xã hội một cách thân thi n, tệ ốt đẹp từ các trang mạng này.” [1]
7
“Một hướng nghiên c u v h ứ ề ệ quả tiêu c c c a m ng xã hự ủ ạ ội được đề c p trong ậ
cuốn sách “ ” (2012) đã đưa ra các lậThe Net Delusion” của Evgeny Morozov p luận
chỉ trích các trang m ng xã h o ra m t th h c a nh i ch tham gia ạ ội đã tạ ộ ế ệ ủ ững ngườ ỉ
hoạt độ ật “status” hoặng xã hội bằng cách cập nh c trang hoàng cho trang cá nhân
của mình thay vì dấn thân vào các ho ng th c s . Theo ông, m ng xã hạt độ ự ự ạ ội đang
khiến con ngườ nên lườ ảo tưởi trở i biếng và sống trong sự ng rằng hành vi kích
chuột b i viấm “likecũng tương đương vớ ệc tham gia m t hoộ ạt động nhân đạo cần
đế ựn s đóng góp tiền bạc và thời gian. [2] ”
M t nghiên c u khác c a Isak Ladegaard v i tên gộ ứ ủ ớ ọi “Young and old use
social media for surprisingly different reasons” (Những người trẻ và già sử dụng
truyền thông xã h i v i nhộ ớ ững lý do đáng ngạc nhiên) đã phân tích, làm rõ v ề những
lý do mà m i l i s d ng m ng xã h c thông qua bài ọi ngườ ạ ử ụ ạ ội, và cũng chỉ ra đượ
nghiên c u v c m ng xã h i thói quen và l i s ng c a h ứ ề việ ạ ội đã thay đổ ố ố ủ ọ như thế
nào, xu hướng s d ng m ng xã hử ụ ạ ội trong tương lai của họ ra sao. [3]
Cùng v không k n nghiên c u c a UNICEF do Henry ới đó không thể ể đế ứ ủ
Fersko được đăng trên web vào ngày 20/10/2021, với t ựa đề là “mạng xã h i có ộ ảnh
hưởng x n sấu đế ức kh e tâm th n c a thanh thi u niênỏ ầ ủ ế ” bài nghiên cứu đã chỉ ra rõ
nhữ ự ữ ạng mặt tiêu c c nh ng tác h i nghiêm tr ng c a thanh thi m chìm ọ ủ ếu niên khi đắ
quá vào m ng xã hạ ội và đưa ra những giải pháp để có th k p th i s a ch a thói quen ể ị ờ ử ữ
xấu này. [4]
Bên c nh các bài nghiên c ng, khoa h c, chuyên sâu khác trên ạ ứu thông thườ ọ ,
các diễn đàn cũng đã có r t nhi u nh ng cu c tranh luấ ề ữ ộ ận, nêu ra các quan điểm khác
nhau c a m i cá nhân các diủ ỗ ở ễn đàn trên mạng xã h i xung quanh vộ ấn đề những tác
độ ựng tích c c và tiêu c c c a mự ủ ạng xã h i v i th h , tiêu bi u có th k ội đố ớ ế ệ trẻ ể ể ể đến
cuộc tranh lu n trên trang web ậ Debate.org với tiêu đề: “Is social networking bad for
today's generation?” (Có ph i m ng xã h i là x i v i th h ả ạ ộ ấu đố ớ ế ệ ngày nay?). Đã có
8
rất nhiều ý ki n vào tranh luế ận và các quan điểm được đưa ra trong đó có 68% đồng
ý r ng m ng xã hằ ạ ội đang có những tác động tiêu cực đến th h ế ệ trẻ, 32% không đồng
ý và k ra nh m mà m ng xã h i mang l i (k t qu n ngày ể ững ưu điể ạ ộ ạ ế ả được tính đế
21/3/2022). ] [5
2.2. Các nghiên cứu ở Việt Nam
“Sáng ngày 6/9/2017, một bu i h i thổ ộ ảo được t ổ chức tại trường Đại h c Khoa ọ
học Xã h i và ộ Nhân văn cùng với sự góp m t c a r t nhiặ ủ ấ ều giáo sư, tiến sĩ trong bối
cảnh mạng lưới xã hội đang phát triển một cách m nh m ạ ẽ và đang trở thành sân chơi
rộng l n cho m t b m Quang Minh ớ ục đích kế ạn và giao lưu. Theo GS.TS Phạ – hiệu
trường ĐH KHXH&NV, Đạ ội đồ ội Đồi học Quốc gia Hà N ng thời là chủ tịch H ng
Khoa học Chương trình Nghiên cứu Internet và Xã hội (VPIS) cho rằng nền tảng
Facebook đang là một “ngôi làng toàn cầu” bởi nó là nơi để mọi người trên kh p th ắ ế
giới có th d t b n v i nhau m t cách nhanh chóng trong thể ễ dàng giao lưu và kế ạ ớ ộ ời
kỳ k nguyên s n t ng xã h i v n luôn n ch a nhỉ ố. Nhưng tồ ại song song đó, mạ ộ ẫ ẩ ứ ững
mặt trái, tác động tiêu cực khôn lường. K t qu c a bu i nghiên c u theo Tiế ả ủ ổ ứ ến sĩ tâm
lý Tr n Thành Nam cho bi t v ầ ế ề báo cáo Tác động Tâm lý c a MXH vủ ới tâm lý người
dùng 2017 là nghiên c u tiên t i Vi t Nam s d c nghiứu đầ ạ ệ ử ụng phương pháp thự ệm
72 giờ không Facebook để đo lường sự thay đổ ủa con người và trạng thái tâm lý c i
trong 3 ngày. M t k t qu n i b t là g i tham gia th nghi há ộ ế ả ổ ậ ần 43,1% ngườ ử ệm đã p
vỡ cam k t sau 6 gi u tiên tham gia. Các tr ng thái c m xúc trên m c trung bình ế ờ đầ ạ ả ứ
thường đượ ững ngườc tìm thấy, và quá trình của thử nghiệm là nh i tham gia cảm
thấy m t k t n i v i b n bè c a h , t t l i phía sau vì h không bi t chuyấ ế ố ớ ạ ủ ọ ụ ạ ọ ế ện gì đang
xảy ra và luôn b n chồ ồn và thi ng xuyên s dếu điều gì đó. Sinh viên thườ ử ụng m ng ạ
xã h i, m cao nh c tuy n và mộ ức độ ất là tương tác trự ế ục đích giải trí, sau đó là mục
đích thể ững khó khăn về hiện bản thân (bày tỏ cảm xúc, ý kiến, chia sẻ nh tâm lý)
và mức độ thấ ấp nh t là s d ng m ng xã h i. và th nghi m cu c s ng. Sinh viên s ử ụ ạ ộ ử ệ ộ ố ử
9
dụng m ng xã h ng ch u áp l c vạ ội thườ ị ự ề thời gian (ngày càng s d ng m ng xã hử ụ ạ ội
nhiều hơn) và ảnh hưởng đế ạt độn các ho ng trong cuộc sống (học tập, giao tiếp với
bạn bè, s c khứ ỏe). Nhưng ảnh hưởng đến việc tự kiểm soát vi c s d ng m ng xã ệ ử ụ ạ
hội là không đáng kể.” ] [6
“Đề tài “Internet - sinh viên - l i s ng m t nghiên c u xã h i h c v ố ố ộ ứ ộ ọ ề phương
tiện truy n thông ki u mề ể ới” của Nguyễn Quý Thanh năm 2011 đã phân tích: Internet
là một phương tiện truy n thông ki u mề ể ới, có tác động đa chiều, thậm chí trái ngược
nhau đế ạt độ ải trí và định hướn ho ng học tập, gi ng giá trị của sinh viên Việt Nam
hiện nay. Internet làm cho l i s ng c a sinh viên tr ố ố ủ ở nên năng động hơn, hướng ngoại
nhiều hơn, định hướ do hơn so vớ sinh viên trướng giá trị mang tính tự i các thế hệ c
kia.” [7]
Ngoài ra còn có các đề ến vào năm 2012 với đề tài sau: Hoàng Thị Hải Y tài:
“Trao đổ năm 2010 đến năm i thông tin trên mạng xã hội của giới trẻ Việt Nam từ
2011 c tr ng và gi i pháp (kh o sát m ng Facebook, Zingme và Go.vn– thự ạ ả ả ạ )”. Đề
tài đã làm rõ nhữ ấn đềng v lý thuyết chung về mạng xã hội, nghiên cứu thực trạng
trao đổ năm 2010 –i thông tin của giới trẻ ệ Vi t Nam trên mạng xã hội từ 2011 qua
khảo sát thông tin và người dùng ở 3 trang m ng xã h i Facebook, Zingme và Go.vn. ạ ộ
“Báo chí trực tuyến với vi c s d ng thông tin trên mệ ử ụ ạng xã hội” của sinh viên Trần
Thị Oanh trường Đạ ội và. Nhân văn đã hệi học Xã h thống đượ ấn đềc những v lý
thuyết chung v m ng xã hề ạ ội và báo chí trực tuy n. Hay Lê Minh Thanh v tài ế ới đề
“Truyền thông cá nhân trong xu th bùng n thông tin hiế ổ ện nay” , đề tài c a Lê Minh ủ
Thanh đã chú trọng, tập trung nghiên cứu về mặt nội dung hình thức trên blog và
mạng xã hội từ năm 2005 đến nay, hệ thống đượ ấn đề an đếc những v có liên qu n
truyền thông cá nhân, đưa ra những l i nh n xét v xu th phát tri n c a truy n thông ờ ậ ề ế ể ủ ề
trong tương lai và đề ằm đưa truyề xuất các giải pháp nh n thông cá nhân trên mạng
xã h i tr thành nh ng trang thông tin cá nhân lành m nh và hi u qu . [8] ộ ở ữ ạ ệ ả
10
Ngoài r t s tài nghiên c c khai thác c , sâu a cũng còn mộ ố đề ứu chưa đượ ụ thể
sắc như đề tài c a sinh viên Nguy n Minh H H c vi n Báo chí và tuyên truyủ ễ ạnh – ọ ệ ền
với t ựa đề “Báo mạng điện tử với việc khai thác và sử dụng thông tin trên diễn đàn,
mạng xã h ội” tuy đã có những đoạn phân tích, khảo sát song chưa nêu rõ được những
phân tích c , sâu s c v ng c a m ng xã h i vụ thể ắ ề tác độ ủ ạ ội đố ới báo điện tử.
2.3. K t qu nghiên c u ế ả ứ
T t c các k t qu nghiên c c nh ng n i dung n i bấ ả ế ả ứu ở trên đã làm rõ đượ ữ ộ ổ ật
như sau:
M t là, ộ khẳng định được s ự gia tăng và phát triển mạnh m c a các trang m ng ẽ ủ ạ
xã h i. Các trang m ng xã h i n i tiộ ạ ộ ổ ếng, được ưu chuộng như Facebook, Youtube
và t t c u thành công m t cách nh nh v s phù h p v i nhi u y u t . ấ ả đề ộ ất đị ề ự ợ ớ ề ế ố
Hai là, ch ra, th c vi i dùng s d ng m ng xã h i r t ph ỉ ống kê đượ ệc ngườ ử ụ ạ ộ ấ ổ
biến. Người dùng ngày càng thông minh, linh ho t trong vi c bi n m ng xã h i thành ạ ệ ế ạ ộ
công c tìm ki m, ki m ti n giúp ích cho b n thân, chia s v ụ ế ế ề ả ẻ ề việc dùng m ng xã hạ ội
và g n k c bắ ết đượ ạn bè, giao lưu học hỏi. thậm chí là gây nghiện.
Ba là, phân tích ch c nhỉ rõ ra đượ ững ưu nhược điểm để thấy được tác động
của m ng xã h i v i s c biạ ộ ới đờ ống và đặ ệt là con người. Vì mạng xã h ội đang phổ
biến không ng ng và s d ng d dàng, từ ử ụ ễ ạo ra môi trường x u cho nh ng k l i d ng, ấ ữ ẻ ợ ụ
gây hại đến tư tưởng. Nh ng tác h i phữ ạ ần nào đó đang và sẽ v n làm hẫ ại đến các giái
trị đạo đức, văn hoá của bộ phận thanh thi u niên hi n nay. ế ệ
B n là, có nh ng gi tránh ph c vi c s d ng ố ữ ải pháp kèm theo để ần nào đượ ệ ử ụ
mạng xã h i hi u qu ộ ệ ả hơn. Vì mạng xã h i rộ ất được quan tâm nên nếu không có được
những biện pháp điều đúng đắn thì sẽ khi n chúng ta l m d ng m ng xã hế ạ ụ ạ ội.
11
2.4. H n ch và kh c ph c nghiên c u ạ ế ắ ụ ứ
T k t qu nghiên c u cho th y, s i và phát tri n c a m ng xã hừ ế ả ứ ấ ự ra đờ ể ủ ạ ội đã
tác độ ống con ngường mạnh mẽ đến mọi mặt đời s i. Việc khảo sát, phân tích các
thực trạng của mạng xã hội và có nh u tững đánh giá là yế ố ảnh hưở ếp đếng trực ti n
mạng xã hội ở Việt Nam trên các lĩnh vực. Và là tiền đề quan tr ng trong vi c nghiên ọ ệ
cứu sâu hơn những ảnh hưở ất là đống của mạng xã hội nh i với sinh viên Học viện
Báo chí và Tuyên truy tài nghiên c u này. ền trong đề ứ
Qua t ng quan nghiên c u, có th ổ ứ ể nhận thấy được dù là có nhiều đề tài nghiên
cứu v mề ạng xã h i, ộ ảnh hưởng c a m ng xã h i vủ ạ ội đố ới con người tuy nhiên vấn đề
phân tích rõ v c s d ng m ng xã h i c a sinh viên ng là hi ề việ ử ụ ạ ộ ủ ở các trườ ếm có đề
tài nào c , tr c tiụ thể ự ếp phân tích chuyên sâu vì th ế trong đề tài này c c làm rõ ần đượ
cụ thể là đối với sinh viên K41 Học viện Báo chí và Tuyên truy n. Có th y tuy ề ể thấ
là đã có ững đềnh tài nghiên cứu về vị trí, vai trò củ amạng xã hội với thanh niên,
học sinh, giới tr ẻ hiện nay nhưng bàn luận chuyên sâu v ề đối tượng sinh viên thì vẫn
là m tài m i và c u này s làm ti ột đề ớ ần được khai thác. Xác định rõ được điề ẽ ền đồ
quan tr ng cho ọ việc khai thác cụ thể tài nghiên c rõ hơn trong đề ứu.
3. Mục đích và nhiệm v nghiên cụ ứu
3.1. Mục đích nghiên cứu:
- Tìm hi u nhu c u, mể ầ ục đích của sinh viên trong vi c s dệ ử ụng mạng xã h i, s ộ ự
cần thi t phế ải dùng đến mạng xã hội hiện nay.
- Nêu lên th ng s d ng m ng xã h i c a sinh viên trong th i công ực trạ ử ụ ạ ộ ủ ời đạ
nghệ s hóa ngày m t phát tri ố ộ ển.
- Phân tích nh ng nguyên nhân, y u t ữ ế ố ảnh hưởng hay tác động tích c c và tiêu ự
cực c a mủ ạng xã hội và đưa ra những đề xuất về việc sử dụng mạng xã hội.
12
3.2. Nhi m vệ ụ nghiên c ứu:
- Xây d lý lu n và th c ti n cho vi c nghiên c u v m ng xã h i vựng cơ sở ậ ự ễ ệ ứ ề ạ ộ à
tổng quan t m quan tr ng c a mầ ọ ủ ạng xã hội nói riêng và Internet nói chung trong th ế
giới công ngh thông tin - k t n i c ng. ệ ế ố ộng đồ
- Trình bày th c tr ng và phân tích nguyên nhân và nh ng yự ạ ữ ếu t liên quan ố đến
việ ử ục s d ng m ng xã h i c a sinh viên H c vi n Báo chí và Tuyên truy ạ ộ ủ K41 ọ ệ ền.
- Rút ra gi ải pháp và đề xuất để sử dụng mạng xã h i mộ ột cách lành mạnh, tích
cực v i m i cá nhân - xã h i; phát huy s c mớ ỗ ộ ứ ạnh c a mủ ạng xã h có ích nhội để ất,
loạ ừi tr và hạn chế những ng tiêu c c c a m ng xã h i t i vi c h c t p và ảnh hưở ự ủ ạ ộ ớ ệ ọ ậ
cuộc s ng c a sinh viên. ố ủ
4. Đối tượng, khách th , ph m vi nghiên c u ể ạ ứ
4.1. ng nghiên c u: Đối tượ ứ
Thực tr s d ng m ng xã h i c a sinh viên H c vi n Báo chí và Tuyên ạng ử ụ ạ ộ ủ ọ ệ
truyền hiện nay.
4.2. Khách th nghiên c u: ể ứ
Sinh viên K41 H c vi n Báo chí và Tuyên truyọ ệ ền.
4.3. m vi nghiên c u: Phạ ứ
- Không gian: H c viọ ện Báo chí và Tuyên truy n. ề
- Thời gian: tính đến hết 22/3/2022.
5. Các phương pháp nghiên cứu cụ thể
5.1. Nghiên cứu định tính
a) Phương pháp nghiên cứu tài liệu
13
- Thông qua vi c tìm hi u, nghiên c u tài li u t nhi u nguệ ể ứ ệ ừ ề ồn khác nhau, ch ra ỉ
ảnh hưở ủa MXH đống c i với giới trẻ, đặc bi t là nhóm tu i sinh viên n nay. ệ ổ hiệ
- tài khoa h c, giáo trình, k y u, tài li u h i th o khoa h c, bài báo, Các đề ọ ỷ ế ệ ộ ả ọ
tạp chí ... liên quan đế ấn đền v nghiên cứu.
- Các lo i sách trong và ạ ngoài nước.
- Các cu u tra, nghiên c u v ộc điề ứ ề đề tài trước đó trong nước và trên thế giới.
- Thu th các tài li u liên quan trên Internet. ập ệ
b) Phương pháp phỏng vấn sâu
- Thực hiện ph ng v ỏ ấn đề tài “Nhu cầu s dử ụng mạng xã h i cộ ủa sinh viên K41
Học viện Báo chí và Tuyên truy n hiề ện nay”.
- Đối tượng phỏng vấn: Sinh viên K41 Học vi n Báo chí và Tuyên truyệ ền.
- Số lượng sinh viên c n ph ng v n: kho ng 10- sinh viên K41 H c vi n Báo ầ ỏ ấ ả 15 ọ ệ
chí và Tuyên truy n. ề
- Nội dung trọng tâm câu hỏi: liên quan đến nh ng vữ ấn đề cá nhân v mề ục đích
sử d ng m ng xã h i, thói quen s d ng m ng xã h i và sụ ạ ộ ử ụ ạ ộ ự hiểu bi t c a b n thân ế ủ ả
về m ng xã h i. B thân sinh viên có nh ng tr i nghi nào và nhạ ộ ản ữ ả ệm như thế ững
đánh giá của sinh viên v ng mà mề tác độ ạng xã hội đem lại cho bản thân nói riêng
và toàn b i tr nói chung. ộ giớ ẻ
- Địa điểm ph ng v Vì tình hình d ch b nh nên s ng v n mỏ ấn: ị ệ ẽ phỏ ấ ọi người qua
Microsoft tea . ms
5.2. Nghiên cứu định lượng
a) Phương pháp Anket
L p b ng h i kh Nhu c d ng MXH c a sinh viên K41 H c viậ ả ỏ ảo sát “ ầu sử ụ ủ ọ ện
Báo chí và Tuyên truy n hi n phi u kh o sát hoề ện nay” qua 2 hình thức: điề ế ả ặc điền
bảng hỏi online. Số phi c phát ra là 100 phiếu đượ ếu khảo sát ng u nhiên sinh viên ẫ
14
trong trường. Đườ ảo sát đượ ửi đếng link kh c g n tài khoản trực tuyến của sinh viên
và các h i nhóm sinh viên trong H c vi n. ộ ọ ệ
5.3. Phương pháp chọn mẫu của nghiên c ứu định lượng
Phương pháp chọn m u ng u nhiên phân chùm, có th ẫ ẫ ể thực hiện theo các bước
sau:
Bước 1: L y danh sách t t c các K ấ ấ ả 41 trong trường, m i lỗ ớp được coi như một
cụm/chum (bao g m các sinh viên t t thu c c hai kh i lý lu n và nghiồ ừ năm nhấ ộ ả ố ậ ệp
vụ).
Bước 2: ch n ng n 10 lọ ẫu nhiên đơn giả ớp (tương ứng với 10 chùm).
Bước 3: ti p t c ch n ng u nhiên m i l p 10 sinh viên trong m i lế ụ ọ ầ ỗ ớ ỗ ớp đã chọn
ở bước 2 để ỏi điề phát bảng h u tra.
6. Câu h i nghiên cỏ ứu
Dưới đây là nhữ ục đích tìm hiể và làm rõ đềng câu hỏi này với m u tài “Thực
trạ ử ộ ọ ệng s dụng mạng xã h i của sinh viên K41 H c vi n Báo chí và Tuyên truyền”.
Nhữ ự ộ ế ứ ự ủng câu h c làm rõ dỏi đượ a trên n i dung ki n th c th c tế c a cả nhóm và
thông qua b ng kh c g n 100 sinh viên các l p trong K41 Hả ảo sát online đượ ửi đế ớ ọc
viện Báo chí và Tuyên truy ền.
6.1. “Mạng xã hội” là gì?
Ngày ng trong m t th i không nay, con người chúng ta đã và đang số ộ ế giớ
ngừ ệ ầ ứng chuy ng, toàn nhân lo c vào cách mển độ ại đang bướ ạng công nghi p l n th
tư (cách mạ ra đờ ững kĩ ng 4.0) với sự i và phát triển nhanh chóng của hàng loạt nh
thuật công ngh tiên ti n. Thay vì trong quá khệ ế ứ, m i v i nhau bọi người trao đổ ớ ằng
nhiều hình thức khác nhau như: viết thư tay, gửi điện báo, …giờ đây, chúng ta đang
sống trong không gian c a th i ph ng, ta có th n m b t và chia s thông tin trên ủ ế giớ ẳ ể ắ ắ ẻ
15
mọi lĩnh vự ắp nơi trên thếc ở kh giới chỉ cần qua các trang mạng xã hội. Bởi lẽ,
mạng xã h c sội khi đượ ử d u qu mà nó mang l i vô cùng ụng đúng mục đích thì hiệ ả ạ
to l n và tr thành công c h u dớ ở ụ ữ ụng trong m i vọ ấn đề của cuộc s ng. ố
Chúng ta được biết rằng, mạng xã hội là nền tảng trực tuyến lớn với nhiều
hình th i có th k t n i, chia s thông tin ức và tính năng khác nhau giúp mọi ngườ ể ế ố ẻ
trao đổ ạt động chung, đặ ụng như: i với nhau trong các ho c biệt qua các ứng d
Facebook, Zalo, Instagram, Youtube, …. Vớ ển vượi sự phát tri t bậc của công nghệ
hiệ ựn nay, nhu c i và chia sầu trao đổ ẻ thông tin ngày càng cao vậy nên s ra đời của
mạng xã hội cùng các tính năng, ứ đa dạng đã trởng dụng và dịch vụ thành một yếu
tố không th thiể ếu trong đời sống tinh th n cầ ủa con người. Có th nói r ng, m ng xã ể ằ ạ
hội đem lại vô vàn chức năng hữu ích giúp con người nâng cao chất lượng cu c s ng ộ ố
như việ ội đã và đang trở ễn đàn chia sẻc sử dụng mạng xã h thành di rộng lớn với
phạm vi toàn c n liên k t h u d ng nh t vầu, là phương tiệ ế ữ ụ ấ ới tính năng “mở” giúp
các mối quan hệ được hình thành và m r ở ộng hơn.
6.2. Y u t ế ổ cơ bản tác động đến quá trình s d ng mử ụ ạng xã h i c a sinh viên K41 ộ ủ
Học viện Báo Chí và Tuyên Truy ền?
a) Nhữ ộng xã h i mà m ng xuyên s d ng ọi người thườ ử ụ
Hiện nay, m ng xã h i không ph i m t c m t quá xa l , m ng xã hạ ộ ả ộ ụ ừ ạ ạ ội như một
luồ ữ ạ ớng gió m y nhới đầ ng sáng t o v i nh ng, nguững tính năng đa dạ ồn thông tin
phong phú, cho phép người dùng ti p nh n, chia s và ch n l c có hi u qu . Do chế ậ ẻ ọ ọ ệ ả ức
năng đa dạ gia tăng ngày càng nhanh vềng và sự số lượng thành viên, mạng xã hội
đã có tác động làm thay đổ ều thói quen cũ và hình thành nhữi nhi ng biểu hiện mới
của tư duy, lối sống, văn hóa… đặc bi t là ệ ở sinh viên – m t b ộ ộ phận chi m s ế ố lượng
lớn trong nh i s d ng. K t quững ngườ ử ụ ế ả khảo sát 100 sinh viên K41 t i H c viạ ọ ện
Báo chí và tuyên truy y: ền đã cho thấ
16
Có đế ảo sát đền 99% sinh viên tham gia kh u sử dụng ít nhất 1 trang mạng xã
hội trở lên. Năm trang mạ ội đượng xã h c sinh viên K41 Học viện Báo chí và tuyên
truyền sử dụng nhiều nh t là Facebook, Zalo, Instagram, Tiktoấ k, Twitter. Trong đó
mạng xã hội Facebook ph c sinh viên sổ biến và đượ ử d ng nhiụ ều nh t vấ ới 90%.
Mạng xã h ng thội Zalo đứ ứ hai với 68%; Instagram chi m 66%; Tiktok chi m 63,9 ế ế
% và Twitter v i 14,4%, s còn l i s d ng các n n t ng mớ ố ạ ử ụ ề ả ạng xã h i khác. ộ
a) Thời gian m i s dọi ngườ ử ụng/ m n suức độ (tầ ất s d ng) ử ụ
Nhằm hi u bi c tr ng s d ng m ng xã h i c a sinh viên K41 ể ết rõ hơn về thự ạ ử ụ ạ ộ ủ
Học viện Báo chí và Tuyên truy n hi ng dành ề ện nay, tôi đưa ra câu hỏi: “Bạn thườ
bao nhiêu th i gian cho m ng xã h i và dùng cho trang m ng xã h t qu ờ ạ ộ ạ ội nào?” kế ả
thu được như sau:
STT
MỨC ĐỘ
TẦN SU T Ấ
1
Dưới 2 gi / ngày ờ
8,3%
2
Từ 2-4 giờ/ ngày
24%
3
Trên 4 gi / ngày ờ
65,6%
4
Dùng mỗi lần 15-20 phút (r nh mả ới dùng)
2, 1%
5
24/24 gi ờ
0%
17
Qua b ng s u th c t n su t s d ng xã h i c a sinh viên cao ả ố liệ ấy đượ ầ ấ ử ụng mạ ộ ủ
nhất là 4 gi / ngày (65,6%). Có 24% s sinh viên s d ng m ng xã h i v i m ờ ố ử ụ ạ ộ ớ ức độ
từ 2-4 gi / ngày; 8,3% s sinh viên truy c p mờ ố ậ ạng xã hội dưới 2 gi / ngày. M t ít s ờ ộ ố
sinh viên có tình tr ng dùng m ng xã h i v i mạ ạ ộ ớ ức độ thấp (dùng m i l n 15-20 phút/ ỗ ầ
lần).
Việc s d ng m ng xã h i c a sinh ph c vào nhi u y u t i trí, ử ụ ạ ộ ủ ụ thuộ ề ế ố như: giả
học t c bi t trong tình hình d ch b nh di n bi n ph c t ập, đặ ệ ị ệ ễ ễ ứ ạp, sinh viên chưa thể
đến trường để tham gia vi c h c tr c ti p nên t n su t s d ng cao ệ ọ ự ế ầ ấ ử ụ hơn bình thường
cũng là điề nhưng có mộu dễ hiểu. Thế t số sinh viên dành quá nhiều thời gian cho
mạng xã hội s n sẽ ảnh hưởng đế ức kho vì th nên xem xét và s d ng sao cho hẻ ế ử ụ ợp
lý m ng xã hạ ội.
b) Phương tiện tham gia m ng xã h i ạ ộ
M ng xã h i phát tri phát tri n, không giạ ộ ển cũng đồng nghĩa công nghệ ể ống
như những năm 1995-2010 thì việc tham gia mạng xã hội là không nhiều vì những
năm đó, để ạng lướ ải đế có thể lên m t web, tham gia mạng xã hội thì ph n các tiệm
internet hay ch có nh ỉ ững gia đình nào có điều ki n thì m i có th có riêng cho mình ệ ớ ể
một chi n tho i, h u h t mếc điệ ạ ầ ế ọi người ch s dỉ ử ụng điện thoại b m s hay th m chí ấ ố ậ
là máy bàn đề ới nhau. Nhưng những năm gần đây, công nghệ liên lạc giao tiếp v
phát tri n, thì vi c có thể ệc có và mua đượ phương tiện để ể lướt web, tham gia m ng ạ
xã h i là không h khó. M i có th n tho i, ộ ề ọi ngườ ể dùng máy tính bàn, laptop, điệ ạ
ipad, hay có nh i v n tiững ngườ ẫn đế ệm internet, ….
Chúng tôi có đặ ỏi đểt ra thêm câu h khảo sát th c tr ng sinh viên H c viự ạ ọ ện
Báo chí và Tuyên truy n s d ng m ng xã h i hi ng s ề ử ụ ạ ộ ện nay như sau: “Bạn thườ ử
dụng phương tiện gì để tham gia m ng xã h Theo phiạ ội?” ếu kháo sát được phát đến
100 sinh vi n ng u nhiên c a K41 H c vi n Báo Chí và Tuyên Truy n vào ngày ệ ẫ ủ ọ ệ ề
22/3 thì k t qu ế ả nhận được là:
18
STT
PHƯƠNG TIỆN THAM GIA
TỈ LỆ %
1
Máy tính, laptop
74%
2
Điện tho i, Ipad ạ
82,3%
3
Máy tính công c ng m Internet ộ ở tiệ
3,1%
Phần l n các b n thoớ ạn sinh viên đều có điệ ại thông minh nên phương tiện
tham gia b n tho i và Ipad cao (82,3%); ằng điệ ạ chỉ thấp hơn một chút là s sinh viên ố
truy c p m ng xã h i b ng máy tính, laptop (74%); th p nh t là s sinh viên dùng ậ ạ ộ ằ ấ ấ ố
máy tính công c ng n Internet (3,1%). ộ ở tiệ
Do ngày nay xã h i phát tri n, các thành t u cộ ể ự ủa khoa h c công ngh tiên tiọ ệ ến
nên h u h t sinầ ế h viên đều có điệ ại thông minh, đó cũng là lý do tạn tho i sao các bạn
sinh viên có phương tiện tham gia m ng xã h i b n tho i, Ipad, máy tính, ạ ộ ằng điệ ạ
laptop cao. Còn m t s ít các b n sinh viên có hoàn c ộ ố ạ ảnh khó khăn, chưa trang bị
được các phương tiện truy cập mạng cá nhân nên phải sử dụng máy tính công cộng
ở tiệm Internet.
c) Nhu c u s d ng m ng xã hôi c a sinh viên K41 H c vi n Báo chí và Tuyên ầ ử ụ ạ ủ ọ ệ
truyền
Trên th c t , có th y nhu c u s d ng c a m i sinh viên khi tham gia vào ự ế ể thấ ầ ử ụ ủ ỗ
mạng xã h i h t s c phong phúộ ế ứ , đa dạng và m ng xã hạ ội được xem là một phần quan
trọng không th thi u trong cu c s ng hàng ngày c a các b n sinh viên. Nhu c u s ể ế ộ ố ủ ạ ầ ử
dụng m ng xã h ng t p trung s là tìm ki m, c p nh p thông tin xã hạ ội thườ ậ ẽ ế ậ ậ ội, đáp
19
ứng được nhu c u h c t p, liên l c vầ ọ ậ ạ ới gia đình và bạn bè. Và có th ể thấy rõ các nhu
cầu này thườ ởi sinh viên là đang ởng sẽ tập trung vào sinh viên là cao b trong đổ
tuổi năng độ ạnh tranh và hướng, linh hoạt, có tính sáng tạo thích c ng tới cái mới,
khác bi t so v i nhệ ớ ững cái cũ. Mặt khác, không ch K41 mà c ỉ ả các khoá trước có b ộ
phận sinh viên không c xa nhà và s c k t n i, ở thủ đô, đi họ ống xa gia đình nên việ ế ố
thiết l p và duy trì vậ ới người thân, b n bè là nhu c u thi t yạ ầ ế ếu v i sinh viên. Tiớ ếp đó
là nhu c u s d ng m ng xã h ng nhu c u gi i trí cầ ử ụ ạ ội đáp ứ ầ ả ủa sinh viên và cũng là
nhu c u c n thiầ ầ ết trong giai đoạn phát tri n c a sinh viên vì h ể ủ ọ muốn được tận hưởng
những thú vui cuộc số ủng và kh c cái tôi cẳng định đượ a bạn thân b ng cách chia s ằ ẻ
thông tin (hình nh, video, status) v i m ng s có ả ớ ọi người và để giải trí. Đi học thườ ẽ
nhiều bài tập, áp lực c m thêm thu nhạnh tranh và đi làm thêm để kiế ập nên việc sử
dụng m ng xã h t công c vui phạ ội như là mộ ụ ục vụ cho h c tọ ập và đi làm thêm bớt
căng thẳ ện nay sinh viên thường dùng đểng. Ngoài ra, hi mua sắm online thậm chí
là nghiện và mua lãng phí nhưng bởi s ử phổ biến lan rộng cũng như tiện ích v không ề
gian và th i gian nh t là trong th i gian d ch bờ ấ ờ ị ệnh phức tạp như thế này thì sinh viên
thường s dành th i gian dùng m ng xã h i cho vi c mua s m online; hay tìm kiẽ ờ ạ ộ ệ ắ ến
thêm việc làn trên cái group, bán hàng online, …
Theo 100 phi u kh c g n 100 sinh viên K41 H c vi n Báo Chí ế ảo sát đượ ửi đế ọ ệ
và Tuyên truyền thì phần đông mọi người đều lựa chọn rằng nhu c u s d ng m ng ầ ử ụ ạ
xã h i c a h n tin, trò chuy n v i b n bè, cùng vộ ủ ọ để nhắ ệ ớ ạ ới đó dành cho việc học tập
cũng được l a ch n khá nhi u, ngoài ra m t s ự ọ ề ộ ố người đưa ra nhiều nhu cầu khác như
để ố ệ cập nh i sập tin tưc đờ ng về kinh tế, xã hội, chính trị, dùng cho vi c bán hàng,
kinh doannh qua m ng h n hò, nghe nh xem phim, xem th thao, ạng, tìm đối tượ ẹ ạc, ể
…
Có th y, sinh viên là l a tu i tr và ti p c n nhanh v i công ngh c s ể thấ ứ ổ ẻ ế ậ ớ ệ việ ử
dụng m ng xã h i v i nhi u ti c ích khác nhau g c h t nhu ạ ộ ớ ề ệ ần như đã đáp ứng đượ ế
cầu c ng Báo. Thêm nủa sinh viên trườ ữa, đăng kí tham gia vào các trang mạng xã
| 1/27
| | Tải xuống

Có thể bạn quan tâm:

Preview text:


HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH
HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN
------------------------- BÀI TẬP THỰC HÀNH MÔN XÃ HỘI HỌC
Đề tài: Nhu cầu sử dụng mạng xã hội của sinh viên K4
1 Học viện Báo chí và Tuyên truyền hiện nay Nhóm : Nhóm 3 Số sinh viên : 14 Lớp tín chỉ : XH01001_K41.7 Lớp hành chính : Quản lý công K41
Giảng viên hướng dẫn :
Đỗ Đức Long
Hà nội, tháng 03 năm 2022
HỌ VÀ TÊN SINH VIÊN THỰC HIỆN 1. Trần Thị Thanh Chúc – mã sinh viên 2154030017 2. Hoàng Huyền Chi – mã sinh viên 2154030015 3. Nguyễn Thùy Dương – mã sinh viên 2154030022 4. Nguyễn Minh Châu – mã sinh viên 2154030014 5. Hoàng Khánh Huyền – mã sinh viên 2154030034 6. Đỗ Minh Anh – mã sinh viên 2154030004 7. Lâm Thị Xuân – mã sinh viên 2154030075
8. Nguyễn Vũ Huyền Diệu – mã sinh viên 2154030019 9. Đỗ N ọ g c Linh – mã sinh viên 2154030037 10. Vũ Thanh Hằng – mã sinh viên 2154030030
11. Trần Thị Thanh Hương – mã sinh viên 2154030036 12. Dương Thị Thu Trang – mã sinh viên 2154030066 13. Nguyễn Thu Ngân – mã sinh viên 2154030052 14. Nguyễn Phương Nga – mã sinh viên 2154030049 1 LỜI CẢM ƠN
Để bài thực hành được hoàn thành ngoài nỗ lực của nhóm chúng em, chúng
em xin gửi lời cảm ơn chân thành tới ThS Đỗ Đức Long đã giúp đỡ em trong quá
trình học tập môn học XÃ HỘI HỌC cũng như trong quá trình thực hiện bài tập.
Do tình hình dịch bệnh covid 19 diễn biến phức tạp, để đảm bảo đánh giá kết
quả học tập cho sinh viên nhà trường và khoa Xã Hội Học, thầy đã tạo điều kiện cho
chúng em tham gia làm bài tập giữa kỳ theo hình thức làm nhóm dù có nhiều thay
đổi song nhóm vẫn cố gắng nắm bắt và tiếp thu kiến thức hết sức mình. Tuy nhiên
thời gian làm bài còn nhiều hạn chế, chúng em không thể tránh khỏi những thiếu sót,
rất mong nhận được sự đánh giá, góp ý của thầy để bài tập của nhóm chúng em được hoàn thiện hơn.
Chúng em xin chân thành cảm ơn!
Nhóm sinh viên thực hiện
Nhóm 3 – QLC 2
MỤC LỤC
1. Tính cấp thiết của đề tài ...................................................................................... 4
2. Tổng quan nghiên cứu ......................................................................................... 6
2.1. Các nghiên cứu ở trên thế giới ........................................................................... 6
2.2. Các nghiên cứu ở Việt Nam ................................................................................ 8
2.3. Kết quả nghiên cứu ...........................................................................................10
2.4. Hạn chế và khắc phục nghiên cứu ....................................................................11
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................11
3.1. Mục đích nghiên cứu: .......................................................................................11
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu: .......................................................................................12
4. Đối tượng, khách thể, phạm vi nghiên cứu ......................................................12
4.1. Đối tượng nghiên cứu: ......................................................................................12
4.2. Khách thể nghiên cứu: ......................................................................................12
4.3. Phạm vi nghiên cứu: .........................................................................................12
5. Các phương pháp nghiên cứu cụ thể................................................................12
5.1. Nghiên cứu định tính .........................................................................................12
5.2. Nghiên cứu định lượng......................................................................................13
5.3. Phương pháp chọn mẫu của nghiên cứu định lượn
g ........................................14
6. Câu hỏi nghiên cứu ............................................................................................14
6.1. “Mạng xã hội” là gì? ........................................................................................14
6.2. Yếu tổ cơ bản tác động đến quá trình sử dụng mạng xã hội của sinh viên K41
Học viện Báo Chí và Tuyên Truyền? .......................................................................15
6.3. Những tác động của mạng xã hội đối với sinh viên K41 Học viện Báo chí và
Tuyên truyền là gì? ..................................................................................................20
6.4. Cần làm gì để nâng cao nhận thức cho sinh viên K41 Học viện Báo chí và
Tuyên truyền khi sử dụng mạng xã hội để tránh những hậu quả xấu? ...................22
TÀI LIỆU THAM KHẢO .....................................................................................26 3
1. Tính cấp thiết của đề tài
Hiện nay mạng xã hội không phải là một từ xa lạ đối với mỗi chúng ta, đặc
biệt là đối với các bạn học sinh, sinh viên thì mạng xã hội đã trở thành một phần
không thể thiếu trong cuộc sống. Mạng xã hội giống như một luồng gió mới, đầy
những sự sáng tạo, thú vị và bất ngờ và đã giúp thay đổi cuộc sống hàng ngày của
bộ phận công chúng này. Với tính năng đa dạng và nguồn thông tin phong phú, mạng
xã hội giúp người dùng tiếp nhận, chia sẻ thông tin một cách hiệu quả, vượt qua rào
cản về không gian và thời gian, vượt qua được cả khoảng cách giữa các thế hệ. Mạng
xã hội giúp nâng cao vai trò của mỗi người dân trong việc xây dựng các mối quan
hệ và tự tổ chức xung quanh lợi ích chung của cộng đồng, tạo điều kiện cho sự liên
kết của các tổ chức xã hội.
Ngày nay, con người chúng ta đang sống trong thế giới phẳng khi công nghệ
hiện đại đang ngày càng có những bước phát triển vượt bậc đặc biệt là sự ra đời của
mạng xã hội nhằm đáp ứng tốt nhu cầu của con người. Thực tế đã chỉ ra rằng, khoảng
những năm về trước khi chưa có sự xuất hiện của mạng xã hội và thời đại công nghệ
thông tin chưa được phát triển mạnh mẽ như hiện nay, con người chúng ta muốn trao
đổi thông tin với nhau sẽ làm gây tốn thời gian, chi phí qua các hình thức khác nhau
như gửi thư, gửi điện báo, … Đặc biệt đối với thế hệ trẻ - những vị chủ nhân tương
lai của đất nước vẫn không thể được tiếp cận nhiều loại thông tin đa chiều đa dạng
như bây giờ. Xã hội ngày càng phát triển đồng nghĩa với đó là nhu cầu của con người
ngày một tăng cao trong thời kỳ hội nhập quốc tế sâu rộng như hiện nay, mạng xã
hội đã và đang trở thành diễn đàn chia sẻ thông tin rộng lớn với phạm toàn thế giới
với tính năng “mở” đã giúp con người được nâng cao chất lượng cuộc sống tốt hơn
khi được đón nhận các thông tin hữu ích. Mạng xã hội đem lại vô vàn các chức năng
hữu ích và đang dần trở thành nhu cầu thiết yếu của mỗi người đặc biệt đối với thế hệ sinh viên. 4
Với quá trình hội nhập quốc tế sâu rộng trong thời đại công nghệ 4.0 việc giáo
dục bồi dưỡng tư tưởng cho sinh viên thông qua các nền tảng mạng xã hội đang là
vấn đề đáng được quan tâm. Bởi lẽ sinh viên là những người đại diện cho thế hệ trẻ,
có nguồn năng lượng tích cực, luôn biết cách học hỏi và sáng tạo những cái mới,
những thứ tiên tiến nhất nên nhu cầu sử dụng của sinh viên nói chung và sinh viên
K41 Học viện Báo chí và Tuyên truyền nói riêng là điều tất yếu. Mạng xã hội đã
mang lại cho thế hệ sinh viên không chỉ là khối lượng kiến thức mới mà mạng xã
hội còn là nới để sinh viên có thể giao lưu trao đổi và thể hiện tài năng của mình về
một vấn đề nào đó trước toàn cộng đồng. Bên cạnh đó, trên không gian mạng rộng
lớn sinh viên cũng như toàn thể mọi người có thể tham gia vào các hội nhóm nhằm
tích lũy kiến thức và học hỏi thêm đươc nhiều kỹ năng cuộc sống: kỹ năng giao tiếp,
kỹ năng giải quyết tương… Đó chính là cách mà mỗi sinh viên trẻ đang trang bị
hành trang cho bản thân mình khi bước vào cánh cửa tương lai rộng mở.
Ta cũng có thể nhận thấy rõ được một điều đó là mạng xã hội đang ngày càng
trở nên phổ biến và là một thứ “gia vị” không thể thiếu trong cuộc sống hiện nay của
tất cả mọi người chứ không chỉ riêng giới trẻ. Mặc dù sự phát triển trên quy mô lớn
của các mạng xã hội đã mang đến cho sinh viên nhiều cơ hội hơn để tham gia vào
một thế giới thông tin được kết nối tốt; đồng thời tiếp xúc với nhiều hệ tư tưởng và
giá trị sống khác nhau. Nhưng bên cạnh nhu cầu sử dụng nhiều như vậy mà vẫn còn
tồn tại rất nhiều thông tin chưa được kiểm duyệt được đưa lên mạng xã hội mỗi ngày,
nó ảnh hưởng như thế nào đến cách sống của học sinh, sinh viên hiện nay? Điều đó
đã đặt ra dấu hỏi lớn về công tác quản lý của các cấp chính quyền cũng như nhận
thức chọn lọc thông tin của người sử dụng.
Đối với toàn thể sinh viên nói chung và sinh viên K41 của Học viện Báo chí
và tuyên truyền nới riêng, khi đã trở thành một sinh viên của trường Đảng thì việc
sử dụng mạng xã hội một cách thông minh chính là điểm mấu chốt quan trọng giúp 5
cho các sinh viên nhận thức được tầm ảnh hưởng của mạng xã hội là tốt hay xấu. Từ
đó cũng dễ dàng phân loại, chắt lọc và tận dụng những điều hay, có lợi ích tích cực
mà môi trường ấy đem lại; đồng thời cũng tự giác loại bỏ được những điều tiêu cực,
xấu độc xuất hiện trên mạng xã hội. Chính vì lẽ đó mà việc nghiên cứu một cách sâu
rộng và cụ thể về thực cầu sử dụng mạng xã hội cùng với sức ảnh hưởng, tác động
của nó đến hành vi, suy nghĩ và lối sống của sinh viên tại Học viện đã trở thành một
vấn đề được quan tâm hơn bao giờ hết. Nhận thức được tính cấp thiết của vấn đề
này, nhóm chúng em đã lựa chọn đề tài “Thực trạng sử dụng mạng xã hội của sinh
viên K41 Học viện Báo chí và tuyên truyền hiện nay” để mở một cuộc điều tra và
nghiên cứu làm bài tập nhóm lần này.
2. Tổng quan nghiên cứu
Để làm cơ sở nghiên cứu cho đề tài “Thực trạng sử dụng mạng xã hội của
sinh viên K41 học viện Báo chí và Tuyên truyền hiện nay” chúng ta sẽ phải phân
tích tổng quan về những nghiên cứu trong xã hội về mạng lưới xã hội và đi từ các
nghiên cứu trên toàn thế giới nói chung và cũng như ở Việt Nam nói riêng. Khi đi
vào nghiên cứu đề tài này, sinh viên sẽ là khách thể nghiên cứu trong những vấn đề
về hành vi và lối sống trong việc tiếp cận với mạng xã hội phục vụ, đáp ứng cho
những yêu cầu của cá nhân trong thời kì cách mạng 4.0.
2.1. Các nghiên cứu ở trên thế giới
“Đề tài “The Influence of Social Networking Sites to the Interpersonal
Relationships of the students of Rogationist College” được thực hiện bởi John
Manuel C.Asilo, Justine Angeli P.Manlapid và Jerremiah Josh R.Rementilla trong
năm học 2009-2010 ở Philippine. Nghiên cứu này hướng tới đối tượng sinh viên
cùng những lời khuyên về việc nhận thức tầm ảnh hưởng của mạng xã hội và cách
sử dụng mạng xã hội một cách hiệu quả, hợp lý cũng như việc cải thiện và xây dựng
các mối quan hệ xã hội một cách thân thiện, tốt đẹp từ các trang mạng này.” [1] 6
“Một hướng nghiên cứu về hệ quả tiêu cực của mạng xã hội được đề cập trong
cuốn sách “The Net Delusion” của Evgeny Morozov” (2012) đã đưa ra các lập luận
chỉ trích các trang mạng xã hội đã tạo ra một thế hệ của những người chỉ tham gia
hoạt động xã hội bằng cách cập nhật “status” hoặc trang hoàng cho trang cá nhân
của mình thay vì dấn thân vào các hoạt động thực sự. Theo ông, mạng xã hội đang
khiến con người trở nên lười biếng và sống trong sự ảo tưởng rằng hành vi kích
chuột bấm “likecũng tương đương với việc tham gia một hoạt động nhân đạo cần
đến sự đóng góp tiền bạc và thời gian.” [2]
Một nghiên cứu khác của Isak Ladegaard với tên gọi “Young and old use
social media for surprisingly different reasons” (Những người trẻ và già sử dụng
truyền thông xã hội với những lý do đáng ngạc nhiên) đã phân tích, làm rõ về những
lý do mà mọi người lại sử dụng mạng xã hội, và cũng chỉ ra được thông qua bài
nghiên cứu về việc mạng xã hội đã thay đổi thói quen và lối sống của họ như thế
nào, xu hướng sử dụng mạng xã hội trong tương lai của họ ra sao. [3]
Cùng với đó không thể không kể đến nghiên cứu của UNICEF do Henry
Fersko được đăng trên web vào ngày 20/10/2021, với tựa đề là “mạng xã hội có ảnh
hưởng xấu đến sức khỏe tâm thần của thanh thiếu niên” bài nghiên cứu đã chỉ ra rõ
những mặt tiêu cực những tác hại nghiêm trọng của thanh thiếu niên khi đắm chìm
quá vào mạng xã hội và đưa ra những giải pháp để có thể kịp thời sửa chữa thói quen xấu này. [4]
Bên cạnh các bài nghiên cứu thông thường, khoa học, chuyên sâu khác, trên
các diễn đàn cũng đã có rất nhiều những cuộc tranh luận, nêu ra các quan điểm khác
nhau của mỗi cá nhân ở các diễn đàn trên mạng xã hội xung quanh vấn đề những tác
động tích cực và tiêu cực của mạng xã hội đối với thế hệ trẻ, tiêu biểu có thể kể đến
cuộc tranh luận trên trang web Debate.org với tiêu đề: “Is social networking bad for
today's generation?” (Có phải mạng xã hội là xấu đối với thế hệ ngày nay?). Đã có 7
rất nhiều ý kiến vào tranh luận và các quan điểm được đưa ra trong đó có 68% đồng
ý rằng mạng xã hội đang có những tác động tiêu cực đến thế hệ trẻ, 32% không đồng
ý và kể ra những ưu điểm mà mạng xã hội mang lại (kết quả được tính đến ngày 21/3/2022). [5]
2.2. Các nghiên cứu ở Việt Nam
“Sáng ngày 6/9/2017, một buổi hội thảo được tổ chức tại trường Đại học Khoa
học Xã hội và Nhân văn cùng với sự góp mặt của rất nhiều giáo sư, tiến sĩ trong bối
cảnh mạng lưới xã hội đang phát triển một cách mạnh mẽ và đang trở thành sân chơi
rộng lớn cho mục đích kết bạn và giao lưu. Theo GS.TS Phạm Quang Minh – hiệu
trường ĐH KHXH&NV, Đại học Quốc gia Hà Nội đồng thời là chủ tịch Hội Đồng
Khoa học Chương trình Nghiên cứu Internet và Xã hội (VPIS) cho rằng nền tảng
Facebook đang là một “ngôi làng toàn cầu” bởi nó là nơi để mọi người trên khắp thế
giới có thể dễ dàng giao lưu và kết bạn với nhau một cách nhanh chóng trong thời
kỳ kỉ nguyên số. Nhưng tồn tại song song đó, mạng xã hội vẫn luôn ẩn chứa những
mặt trái, tác động tiêu cực khôn lường. Kết quả của buổi nghiên cứu theo Tiến sĩ tâm
lý Trần Thành Nam cho biết về báo cáo Tác động Tâm lý của MXH với tâm lý người
dùng 2017 là nghiên cứu đầu tiên tại Việt Nam sử dụng phương pháp thực nghiệm
72 giờ không Facebook để đo lường sự thay đổi và trạng thái tâm lý của con người
trong 3 ngày. Một kết quả nổi bật là gần 43,1% người tham gia thử nghiệm đã phá
vỡ cam kết sau 6 giờ đầu tiên tham gia. Các trạng thái cảm xúc trên mức trung bình
thường được tìm thấy, và quá trình của thử nghiệm là những người tham gia cảm
thấy mất kết nối với bạn bè của họ, tụt lại phía sau vì họ không biết chuyện gì đang
xảy ra và luôn bồn chồn và thiếu điều gì đó. Sinh viên thường xuyên sử dụng mạng
xã hội, mức độ cao nhất là tương tác trực tuyến và mục đích giải trí, sau đó là mục
đích thể hiện bản thân (bày tỏ cảm xúc, ý kiến, chia sẻ n ữ
h ng khó khăn về tâm lý)
và mức độ thấp nhất là sử dụng mạng xã hội. và thử nghiệm cuộc sống. Sinh viên sử 8
dụng mạng xã hội thường chịu áp lực về thời gian (ngày càng sử dụng mạng xã hội
nhiều hơn) và ảnh hưởng đến các hoạt động trong cuộc sống (học tập, giao tiếp với
bạn bè, sức khỏe). Nhưng ảnh hưởng đến việc tự kiểm soát việc sử dụng mạng xã
hội là không đáng kể.” [6]
“Đề tài “Internet - sinh viên - lối sống một nghiên cứu xã hội học về phương
tiện truyền thông kiểu mới” của Nguyễn Quý Thanh năm 2011 đã phân tích: Internet
là một phương tiện truyền thông kiểu mới, có tác động đa chiều, thậm chí trái ngược
nhau đến hoạt động học tập, giải trí và định hướng giá trị của sinh viên Việt Nam
hiện nay. Internet làm cho lối sống của sinh viên trở nên năng động hơn, hướng ngoại
nhiều hơn, định hướng giá trị mang tính tự do hơn so với các thế hệ sinh viên trước kia.” [7]
Ngoài ra còn có các đề tài sau: Hoàng Thị Hải Yến vào năm 2012 với đề tài:
“Trao đổi thông tin trên mạng xã hội của giới trẻ Việt Nam từ năm 2010 đến năm
2011 – thực trạng và giải pháp (khảo sát mạng Facebook, Zingme và Go.vn)”. Đề
tài đã làm rõ những vấn đề lý thuyết chung về mạng xã hội, nghiên cứu thực trạng
trao đổi thông tin của giới trẻ V ệ
i t Nam trên mạng xã hội từ năm 2010 – 2011 qua
khảo sát thông tin và người dùng ở 3 trang mạng xã hội Facebook, Zingme và Go.vn.
“Báo chí trực tuyến với việc sử dụng thông tin trên mạng xã hội” của sinh viên Trần
Thị Oanh trường Đại học Xã hội và. Nhân văn đã hệ thống được những vấn đề lý
thuyết chung về mạng xã hội và báo chí trực tuyến. Hay Lê Minh Thanh với đề tài
“Truyền thông cá nhân trong xu thế bùng nổ thông tin hiện nay” , đề tài của Lê Minh
Thanh đã chú trọng, tập trung nghiên cứu về mặt nội dung hình thức trên blog và
mạng xã hội từ năm 2005 đến nay, hệ thống được những vấn đề có liên quan đến
truyền thông cá nhân, đưa ra những lời nhận xét về xu thế phát triển của truyền thông
trong tương lai và đề xuất các giải pháp nhằm đưa truyền thông cá nhân trên mạng
xã hội trở thành những trang thông tin cá nhân lành mạnh và hiệu quả. [8] 9
Ngoài ra cũng còn một số đề tài nghiên cứu chưa được khai thác cụ thể, sâu
sắc như đề tài của sinh viên Nguyễn Minh Hạnh – Học viện Báo chí và tuyên truyền
với tựa đề “Báo mạng điện tử với việc khai thác và sử dụng thông tin trên diễn đàn,
mạng xã hội” tuy đã có những đoạn phân tích, khảo sát song chưa nêu rõ được những
phân tích cụ thể, sâu sắc về tác động của mạng xã hội đối với báo điện tử.
2.3. Kết quả nghiên cứu
Tất cả các kết quả nghiên cứu ở trên đã làm rõ được những nội dung nổi bật như sau:
Một là, khẳng định được sự gia tăng và phát triển mạnh mẽ của các trang mạng
xã hội. Các trang mạng xã hội nổi tiếng, được ưu chuộng như Facebook, Youtube
và tất cả đều thành công một cách nhất định về sự phù hợp với nhiều yếu tố.
Hai là, chỉ ra, thống kê được việc người dùng sử dụng mạng xã hội rất phổ
biến. Người dùng ngày càng thông minh, linh hoạt trong việc biến mạng xã hội thành
công cụ tìm kiếm, kiếm tiền giúp ích cho bản thân, chia sẻ về việc dùng mạng xã hội
và gắn kết được bạn bè, giao lưu học hỏi. thậm chí là gây nghiện.
Ba là, phân tích chỉ rõ ra được những ưu nhược điểm để thấy được tác động
của mạng xã hội với đời sống và đặc biệt là con người. Vì mạng xã hội đang phổ
biến không ngừng và sử dụng dễ dàng, tạo ra môi trường xấu cho những kẻ lợi dụng,
gây hại đến tư tưởng. Những tác hại phần nào đó đang và sẽ vẫn làm hại đến các giái
trị đạo đức, văn hoá của bộ phận thanh thiếu niên hiện nay.
Bốn là, có những giải pháp kèm theo để tránh phần nào được việc sử dụng
mạng xã hội hiệu quả hơn. Vì mạng xã hội rất được quan tâm nên nếu không có được
những biện pháp điều đúng đắn thì sẽ khiến chúng ta lạm dụng mạng xã hội. 10
2.4. Hạn chế và khắc phục nghiên cứu
Từ kết quả nghiên cứu cho thấy, sự ra đời và phát triển của mạng xã hội đã
tác động mạnh mẽ đến mọi mặt đời sống con người. Việc khảo sát, phân tích các
thực trạng của mạng xã hội và có những đánh giá là yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến
mạng xã hội ở Việt Nam trên các lĩnh vực. Và là tiền đề quan trọng trong việc nghiên
cứu sâu hơn những ảnh hưởng của mạng xã hội nhất là đối với sinh viên Học viện
Báo chí và Tuyên truyền trong đề tài nghiên cứu này.
Qua tổng quan nghiên cứu, có thể nhận thấy được dù là có nhiều đề tài nghiên
cứu về mạng xã hội, ảnh hưởng của mạng xã hội đối với con người tuy nhiên vấn đề
phân tích rõ về việc sử dụng mạng xã hội của sinh viên ở các trường là hiếm có đề
tài nào cụ thể, trực tiếp phân tích chuyên sâu vì thế trong đề tài này cần được làm rõ
cụ thể là đối với sinh viên K41 Học viện Báo chí và Tuyên truyền. Có thể thấy tuy
là đã có những đề tài nghiên cứu về vị trí, vai trò củ amạng xã hội với thanh niên,
học sinh, giới trẻ hiện nay nhưng bàn luận chuyên sâu về đối tượng sinh viên thì vẫn
là một đề tài mới và cần được khai thác. Xác định rõ được điều này sẽ làm tiền đồ
quan trọng cho việc khai thác cụ thể rõ hơn trong đề tài nghiên cứu.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu:
- Tìm hiểu nhu cầu, mục đích của sinh viên trong việc sử dụng mạng xã hội, sự
cần thiết phải dùng đến mạng xã hội hiện nay.
- Nêu lên thực trạng sử dụng mạng xã hội của sinh viên trong thời đại công
nghệ số hóa ngày một phát triển.
- Phân tích những nguyên nhân, yếu tố ảnh hưởng hay tác động tích cực và tiêu
cực của mạng xã hội và đưa ra những đề xuất về việc sử dụng mạng xã hội. 11
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu:
- Xây dựng cơ sở lý luận và thực tiễn cho việc nghiên cứu về mạng xã hội và
tổng quan tầm quan trọng của mạng xã hội nói riêng và Internet nói chung trong thế
giới công nghệ thông tin - kết nối cộng đồng.
- Trình bày thực trạng và phân tích nguyên nhân và những yếu tố liên quan đến
việc sử dụng mạng xã hội của sinh viên K4
1 Học viện Báo chí và Tuyên truyền.
- Rút ra giải pháp và đề xuất để sử dụng mạng xã hội một cách lành mạnh, tích
cực với mỗi cá nhân - xã hội; phát huy sức mạnh của mạng xã hội để có ích nhất,
loại trừ và hạn chế những ảnh hưởng tiêu cực của mạng xã hội tới việc học tập và
cuộc sống của sinh viên.
4. Đối tượng, khách thể, phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu: Thực trạn
g sử dụng mạng xã hội của sinh viên Học viện Báo chí và Tuyên truyền hiện nay.
4.2. Khách thể nghiên cứu:
Sinh viên K41 Học viện Báo chí và Tuyên truyền.
4.3. Phạm vi nghiên cứu:
- Không gian: Học viện Báo chí và Tuyên truyền.
- Thời gian: tính đến hết 22/3/2022.
5. Các phương pháp nghiên cứu cụ thể
5.1. Nghiên cứu định tính
a) Phương pháp nghiên cứu tài liệu 12
- Thông qua việc tìm hiểu, nghiên cứu tài liệu từ nhiều nguồn khác nhau, chỉ ra
ảnh hưởng của MXH đối với giới trẻ, đặc biệt là nhóm tuổi sinh viên hiện nay.
- Các đề tài khoa học, giáo trình, kỷ yếu, tài liệu hội thảo khoa học, bài báo,
tạp chí ... liên quan đến vấn đề nghiên cứu.
- Các loại sách trong và ngoài nước.
- Các cuộc điều tra, nghiên cứu về đề tài trước đó trong nước và trên thế giới.
- Thu thập các tài liệu liên quan trên Internet.
b) Phương pháp phỏng vấn sâu
- Thực hiện phỏng vấn đề tài “Nhu cầu sử dụng mạng xã hội của sinh viên K41
Học viện Báo chí và Tuyên truyền hiện nay”.
- Đối tượng phỏng vấn: Sinh viên K41 Học viện Báo chí và Tuyên truyền.
- Số lượng sinh viên cần phỏng vấn: khoảng 10-1
5 sinh viên K41 Học viện Báo chí và Tuyên truyền.
- Nội dung trọng tâm câu hỏi: liên quan đến những vấn đề cá nhân về mục đích
sử dụng mạng xã hội, thói quen sử dụng mạng xã hội và sự hiểu biết của bản thân
về mạng xã hội. Bản thân sinh viên có những trải nghiệm như thế nào và những
đánh giá của sinh viên về tác động mà mạng xã hội đem lại cho bản thân nói riêng
và toàn bộ giới trẻ nói chung.
- Địa điểm phỏng vấn: Vì tình hình dịch bệnh nên sẽ phỏng vấn mọi người qua Microsoft team . s
5.2. Nghiên cứu định lượng a) Phương pháp Anket
Lập bảng hỏi khảo sát “Nhu cầu sử dụng MXH của sinh viên K41 Học viện
Báo chí và Tuyên truyền hiện nay” qua 2 hình thức: điền phiếu khảo sát hoặc điền
bảng hỏi online. Số phiếu được phát ra là 100 phiếu khảo sát ngẫu nhiên sinh viên 13
trong trường. Đường link khảo sát được gửi đến tài khoản trực tuyến của sinh viên
và các hội nhóm sinh viên trong Học viện.
5.3. Phương pháp chọn mẫu của nghiên cứu định lượn g
Phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên phân chùm, có thể thực hiện theo các bước sau:
Bước 1: Lấy danh sách tất cả các K41 trong trường, mỗi lớp được coi như một
cụm/chum (bao gồm các sinh viên từ năm nhất thuộc cả hai khối lý luận và nghiệp vụ).
Bước 2: chọn ngẫu nhiên đơn giản 10 lớp (tương ứng với 10 chùm).
Bước 3: tiếp tục chọn ngầu nhiên mỗi lớp 10 sinh viên trong mỗi lớp đã chọn
ở bước 2 để phát bảng hỏi điều tra.
6. Câu hỏi nghiên cứu
Dưới đây là những câu hỏi này với mục đích tìm hiểu và làm rõ đề tài “Thực
trạng sử dụng mạng xã hội của sinh viên K41 Học viện Báo chí và Tuyên truyền”.
Những câu hỏi được làm rõ dựa trên nội dung kiến thức thực tế của cả nhóm và
thông qua bảng khảo sát online được gửi đến 100 sinh viên các lớp trong K41 Học
viện Báo chí và Tuyên truyền.
6.1. “Mạng xã hội” là gì?
Ngày nay, con người chúng ta đã và đang sống trong một thế giới không
ngừng chuyển động, toàn nhân loại đang bước vào cách mạng công nghiệp lần thứ
tư (cách mạng 4.0) với sự ra đời và phát triển nhanh chóng của hàng loạt những kĩ
thuật công nghệ tiên tiến. Thay vì trong quá khứ, mọi người trao đổi với nhau bằng
nhiều hình thức khác nhau như: viết thư tay, gửi điện báo, …giờ đây, chúng ta đang
sống trong không gian của thế giới phẳng, ta có thể nắm bắt và chia sẻ thông tin trên 14
mọi lĩnh vực ở khắp nơi trên thế giới chỉ cần qua các trang mạng xã hội. Bởi lẽ,
mạng xã hội khi được sử dụng đúng mục đích thì hiệu quả mà nó mang lại vô cùng
to lớn và trở thành công cụ hữu dụng trong mọi vấn đề của cuộc sống.
Chúng ta được biết rằng, mạng xã hội là nền tảng trực tuyến lớn với nhiều
hình thức và tính năng khác nhau giúp mọi người có thể kết nối, chia sẻ thông tin
trao đổi với nhau trong các hoạt động chung, đặc biệt qua các ứng dụng như:
Facebook, Zalo, Instagram, Youtube, …. Với sự phát triển vượt bậc của công nghệ
hiện nay, nhu cầu trao đổi và chia sẻ thông tin ngày càng cao vậy nên sự ra đời của
mạng xã hội cùng các tính năng, ứng dụng và dịch vụ đa dạng đã trở thành một yếu
tố không thể thiếu trong đời sống tinh thần của con người. Có thể nói rằng, mạng xã
hội đem lại vô vàn chức năng hữu ích giúp con người nâng cao chất lượng cuộc sống
như việc sử dụng mạng xã hội đã và đang trở thành diễn đàn chia sẻ rộng lớn với
phạm vi toàn cầu, là phương tiện liên kết hữu dụng nhất với tính năng “mở” giúp
các mối quan hệ được hình thành và mở rộng hơn.
6.2. Yếu tổ cơ bản tác động đến quá trình sử dụng mạng xã hội của sinh viên K41
Học viện Báo Chí và Tuyên Truyền ?
a) Những xã hội mà mọi người thường xuyên sử dụng
Hiện nay, mạng xã hội không phải một cụm từ quá xa lạ, mạng xã hội như một
luồng gió mới đầy những sáng tạo với những tính năng đa dạng, nguồn thông tin
phong phú, cho phép người dùng tiếp nhận, chia sẻ và chọn lọc có hiệu quả. Do chức
năng đa dạng và sự gia tăng ngày càng nhanh về số lượng thành viên, mạng xã hội
đã có tác động làm thay đổi nhiều thói quen cũ và hình thành những biểu hiện mới
của tư duy, lối sống, văn hóa… đặc biệt là ở sinh viên – một bộ phận chiếm số lượng
lớn trong những người sử dụng. Kết quả khảo sát 100 sinh viên K41 tại Học viện
Báo chí và tuyên truyền đã cho thấy: 15
Có đến 99% sinh viên tham gia khảo sát đều sử dụng ít nhất 1 trang mạng xã
hội trở lên. Năm trang mạng xã hội được sinh viên K41 Học viện Báo chí và tuyên
truyền sử dụng nhiều nhất là Facebook, Zalo, Instagram, Tiktok, Twitter. Trong đó
mạng xã hội Facebook phổ biến và được sinh viên sử dụng nhiều nhất với 90%.
Mạng xã hội Zalo đứng thứ hai với 68%; Instagram chiếm 66%; Tiktok chiếm 63,9
% và Twitter với 14,4%, số còn lại sử dụng các nền tảng mạng xã hội khác.
a) Thời gian mọi người sử dụng/ mức độ (tần suất sử dụng)
Nhằm hiểu biết rõ hơn về thực trạng sử dụng mạng xã hội của sinh viên K41
Học viện Báo chí và Tuyên truyền hiện nay, tôi đưa ra câu hỏi: “Bạn thường dành
bao nhiêu thời gian cho mạng xã hội và dùng cho trang mạng xã hội nào?” kết quả thu được như sau: STT MỨC ĐỘ TẦN SUẤT 1 Dưới 2 giờ/ ngày 8,3% 2 Từ 2-4 giờ/ ngày 24% 3 Trên 4 giờ/ ngày 65,6% 4
Dùng mỗi lần 15-20 phút (rảnh mới dùng) 2, 1% 5 24/24 giờ 0% 16
Qua bảng số liệu thấy được tần suất sử dụng mạng xã hội của sinh viên cao
nhất là 4 giờ/ ngày (65,6%). Có 24% số sinh viên sử dụng mạng xã hội với mức độ
từ 2-4 giờ/ ngày; 8,3% số sinh viên truy cập mạng xã hội dưới 2 giờ/ ngày. Một ít số
sinh viên có tình trạng dùng mạng xã hội với mức độ thấp (dùng mỗi lần 15-20 phút/ lần).
Việc sử dụng mạng xã hội của sinh phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: giải trí,
học tập, đặc biệt trong tình hình dịch bệnh diễn biễn phức tạp, sinh viên chưa thể
đến trường để tham gia việc học trực tiếp nên tần suất sử dụng cao hơn bình thường
cũng là điều dễ hiểu. Thế nhưng có một số sinh viên dành quá nhiều thời gian cho
mạng xã hội sẽ ảnh hưởng đến sức khoẻ vì thế nên xem xét và sử dụng sao cho hợp lý mạng xã hội.
b) Phương tiện tham gia mạng xã hội
Mạng xã hội phát triển cũng đồng nghĩa công nghệ phát triển, không giống
như những năm 1995-2010 thì việc tham gia mạng xã hội là không nhiều vì những
năm đó, để có thể lên mạng lướt web, tham gia mạng xã hội thì phải đến các tiệm
internet hay chỉ có những gia đình nào có điều kiện thì mới có thể có riêng cho mình
một chiếc điện thoại, hầu hết mọi người chỉ sử dụng điện thoại bấm số hay thậm chí
là máy bàn đề liên lạc giao tiếp với nhau. Nhưng những năm gần đây, công nghệ
phát triển, thì việc có và mua được phương tiện để có thể lướt web, tham gia mạng
xã hội là không hề khó. Mọi người có thể dùng máy tính bàn, laptop, điện thoại,
ipad, hay có những người vẫn đến tiệm internet, ….
Chúng tôi có đặt ra thêm câu hỏi để khảo sát thực trạng sinh viên Học viện
Báo chí và Tuyên truyền sử dụng mạng xã hội hiện nay như sau: “Bạn thường sử
dụng phương tiện gì để tham gia mạng xã hội?” Theo phiếu kháo sát được phát đến
100 sinh viện ngẫu nhiên của K41 Học viện Báo Chí và Tuyên Truyền vào ngày
22/3 thì kết quả nhận được là: 17 STT PHƯƠNG TIỆN THAM GIA TỈ LỆ % 1 Máy tính, laptop 74% 2 Điện thoại, Ipad 82,3% 3
Máy tính công cộng ở tiệm Internet 3,1%
Phần lớn các bạn sinh viên đều có điện thoại thông minh nên phương tiện
tham gia bằng điện thoại và Ipad cao (82,3%); chỉ thấp hơn một chút là số sinh viên
truy cập mạng xã hội bằng máy tính, laptop (74%); thấp nhất là số sinh viên dùng
máy tính công cộng ở tiện Internet (3,1%).
Do ngày nay xã hội phát triển, các thành tựu của khoa học công nghệ tiên tiến
nên hầu hết sinh viên đều có điện thoại thông minh, đó cũng là lý do tại sao các bạn
sinh viên có phương tiện tham gia mạng xã hội bằng điện thoại, Ipad, máy tính,
laptop cao. Còn một số ít các bạn sinh viên có hoàn cảnh khó khăn, chưa trang bị
được các phương tiện truy cập mạng cá nhân nên phải sử dụng máy tính công cộng ở tiệm Internet.
c) Nhu cầu sử dụng mạng xã hôi của sinh viên K41 Học viện Báo chí và Tuyên truyền
Trên thực tế, có thể thấy nhu cầu sử dụng của mỗi sinh viên khi tham gia vào
mạng xã hội hết sức phong phú, đa dạng và mạng xã hội được xem là một phần quan
trọng không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của các bạn sinh viên. Nhu cầu sử
dụng mạng xã hội thường tập trung sẽ là tìm kiếm, cập nhập thông tin xã hội, đáp 18
ứng được nhu cầu học tập, liên lạc với gia đình và bạn bè. Và có thể thấy rõ các nhu
cầu này thường sẽ tập trung vào sinh viên là cao bởi sinh viên là đang ở trong đổ
tuổi năng động, linh hoạt, có tính sáng tạo thích cạnh tranh và hướng tới cái mới,
khác biệt so với những cái cũ. Mặt khác, không chỉ K41 mà cả các khoá trước có bộ
phận sinh viên không ở thủ đô, đi học xa nhà và sống xa gia đình nên việc kết nối,
thiết lập và duy trì với người thân, bạn bè là nhu cầu thiết yếu với sinh viên. Tiếp đó
là nhu cầu sử dụng mạng xã hội đáp ứng nhu cầu giải trí của sinh viên và cũng là
nhu cầu cần thiết trong giai đoạn phát triển của sinh viên vì họ muốn được tận hưởng
những thú vui cuộc sống và khẳng định được cái tôi của bạn thân bằng cách chia sẻ
thông tin (hình ảnh, video, status) với mọi người và để giải trí. Đi học thường sẽ có
nhiều bài tập, áp lực cạnh tranh và đi làm thêm để kiếm thêm thu nhập nên việc sử
dụng mạng xã hội như là một công cụ vui phục vụ cho học tập và đi làm thêm bớt
căng thẳng. Ngoài ra, hiện nay sinh viên thường dùng để mua sắm online thậm chí
là nghiện và mua lãng phí nhưng bởi sử phổ biến lan rộng cũng như tiện ích về không
gian và thời gian nhất là trong thời gian dịch bệnh phức tạp như thế này thì sinh viên
thường sẽ dành thời gian dùng mạng xã hội cho việc mua sắm online; hay tìm kiến
thêm việc làn trên cái group, bán hàng online, …
Theo 100 phiếu khảo sát được gửi đến 100 sinh viên K41 Học viện Báo Chí
và Tuyên truyền thì phần đông mọi người đều lựa chọn rằng nhu cầu sử dụng mạng
xã hội của họ để nhắn tin, trò chuyện với bạn bè, cùng với đó dành cho việc học tập
cũng được lựa chọn khá nhiều, ngoài ra một số người đưa ra nhiều nhu cầu khác như
để cập nhập tin tưc đời sống về kinh tế, xã hội, chính trị, dùng cho việc bán hàng,
kinh doannh qua mạng, tìm đối tượng hẹn hò, nghe nhạc, xem phim, xem thể thao, …
Có thể thấy, sinh viên là lứa tuổi trẻ và tiếp cận nhanh với công nghệ việc sử
dụng mạng xã hội với nhiều tiệc ích khác nhau gần như đã đáp ứng được hết nhu
cầu của sinh viên trường Báo. Thêm nữa, đăng kí tham gia vào các trang mạng xã 19