Phân tích, đánh giá nội dung và nghệ thuật Đất rừng phương Nam Ngữ Văn 10 Chân Trời Sáng Tạo
Xin gửi tới các bạn bài viết Phân tích, đánh giá nội dung và nghệ thuật của một tác phẩm tự sự: Đất rừng phương Nam (Đoàn Giỏi) gồm dàn ý và bài văn mẫu. Mời các bạn cùng tham khảo.
Chủ đề: Bài 8: Đất nước và con người (CTST)
Môn: Ngữ Văn 10
Sách: Chân trời sáng tạo
Thông tin:
Tác giả:
Tài liệu liên quan:
Preview text:
PHÂN TÍCH, ĐÁNH GIÁ NỘI DUNG VÀ NGHỆ THUẬT CỦA MỘT TÁC
PHẨM TỰ SỰ: ĐẤT RỪNG PHƯƠNG NAM (ĐOÀN GIỎI) I. Dàn ý A. MỞ BÀI
- Dẫn dắt, giới thiệu tác giả, tác phẩm.
- Nêu nội dung khái quát cần phân tích, đánh giá. B. THÂN BÀI
1. Khái quát chung về thể loại tiểu thuyết
- Khái niệm: là thể loại tự sự có dung lượng lớn, thông qua hoàn cảnh, sự việc, nhân vật
để phản ánh bức tranh xã hội rộng lớn và mang những đặc trưng riêng biệt. - Đặc trưng thể loại.
2. Phân tích, đánh giá
2.1. Phân tích, đánh giá nội dung của tác phẩm
+ Trích đoạn “Đất rừng phương Nam” đã thuật lại hành trình An theo tía nuôi và thằng
Cò đi “ăn ong” - đi lấy mật.
+ Vẻ đẹp đầy chất thơ, hoàng dã của rừng U Minh, đồng thời là sự sống đa dạng, phong
phú của các loài sinh vật.
+ Tía nuôi của An - một người đàn ông với vẻ đẹp mạnh mẽ, vững chãi của một người
lao động từng trải, chất phác, can đảm.
+ Cò - cậu bé hiện thân của núi rừng.
2.2. Phân tích, đánh giá nghệ thuật của tác phẩm
+ Những từ ngữ, câu văn giàu hình ảnh.
+ Ngôi kể thứ nhất, “tôi” là người dẫn truyện.
+ Ngôn ngữ tự nhiên, đậm chất Nam Bộ. C. KẾT BÀI
- Khẳng định lại những đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm.
- Nêu tác động của tác phẩm đối với bản thân hoặc cảm nghĩ sau khi đọc tác phẩm. II. Bài văn mẫu
Vào cuối thế kỉ XX, Đoàn Giỏi là cái tên được giới văn học cả nước biết đến như
một tài năng văn chương rực sáng của vùng đất Nam Bộ. Không chỉ được đánh giá cao
về tài năng nghệ thuật uyên bác, ông còn được biết đến là một nhà văn hóa, nhà Nam Bộ
học. Khi nhắc đến tên tuổi Đoàn Giỏi, người ta thường nghĩ ngay đến tiểu thuyết “Đất
rừng phương Nam”. Tác phẩm hội tụ độ chín của cả tư tưởng, cảm xúc và tài năng nghệ
thuật của Đoàn Giỏi, cũng là thành tựu đáng mơ ước trong sự nghiệp văn chương của nhà
văn. Đoạn trích “Đất rừng phương Nam” thuộc chương 9 trong cuốn tiểu thuyết, cũng đã
thể hiện rõ nét những đặc sắc về nội dung và nghệ thuật.
Tiểu thuyết là thể loại tự sự có dung lượng lớn, thông qua hoàn cảnh, sự việc,
nhân vật để phản ánh bức tranh xã hội rộng lớn và mang những đặc trưng riêng biệt. Tiểu
thuyết tái hiện con người và cuộc sống bằng cái nhìn giàu chất văn xuôi, tạo sự gần gũi,
chân thực và khách quan. Thể loại này cũng nhìn đời sống từ góc độ đời tư, phác họa
những bức tranh sống động về số phận con người trong đời sống. Nhân vật trong tiểu
thuyết cũng là con người nếm trải, thường gặp nhiều vấn đề, thăng trầm, biến đổi trong
cuộc sống,... Nam Bộ là một vùng đất non trẻ so với các vùng lãnh thổ khác của đất nước
nhưng tiểu thuyết viết về vùng đất này khá thịnh hành trong thời kì đầu của phong trào
sáng tác văn học Nam Bộ. Một trong số đó là “Đất rừng phương Nam” - một tác phẩm
được đông đảo độc giả biết đến và đón nhận, được dịch ra nhiều thứ tiếng nước ngoài và
còn được dựng thành phim. Tiểu thuyết “Đất rừng phương Nam” là tác phẩm đặc sắc
viết về vùng đất và con người miệt vườn Nam Bộ thời kì kháng chiến chống Pháp.
Trích đoạn “Đất rừng phương Nam” đã thuật lại hành trình An theo tía nuôi và
thằng Cò đi “ăn ong” - đi lấy mật. Không gian được miêu tả là rừng tràm U Minh, vào
một buổi sáng bình yên, trong vắt, mát lành. Buổi trưa ở đây tràn đầy ánh nắng, ngất
ngây hương thơm hoa tràm, tiếng chim hót líu lo và hàng ngàn con chim bay lên,... Đó là
vẻ đẹp đầy chất thơ, hoàng dã của rừng U Minh, đồng thời là sự sống đa dạng, phong phú
của các loài sinh vật, mang đến sức hấp dẫn cho độc giả.
Những nhân vật trong trích đoạn cũng hiện lên sinh động. Tía nuôi của An - một
người đàn ông với vẻ đẹp mạnh mẽ, vững chãi của một người lao động từng trải, chất
phác, can đảm. Từng lời nói và cách cư xử của ông đều thể hiện sự quan tâm và tình yêu
thương chân thực dành cho cậu con nuôi. Ông gác kèo cho ong rừng làm tổ rất giỏi, bảo
vệ, nâng niu đàn ong và hết mực trân trọng sự sống. Đó là nét đẹp của một người lao
động dày dạn kinh nghiệm, yêu thiên nhiên; một người cha mạnh mẽ, nhân hậu và yêu
thương con người. Cò - cậu bé hiện thân của núi rừng. Cuộc sống ở nơi rừng núi từ nhỏ
giúp cậu có một cơ thể khỏe mạnh, tháo vát, dẻo dai, lại có sự am hiểu và gắn bó sâu sắc
với thiên nhiên. Trích đoạn đã để lại ấn tượng sâu đậm về những con người nơi đất rừng
phương Nam vừa gần gũi, bình dị, vừa mạnh mẽ, phóng khoáng.
Về nghệ thuật, tác phẩm như những thước phim sống động về thiên nhiên đất rừng
phương Nam. Những từ ngữ, câu văn giàu hình ảnh, âm thanh, cảnh sắc như hiện ra sinh
động trước mắt độc giả: “Chim hót líu lo. Nắng bốc hương hoa tràm thơm ngây ngất.
Gió đưa mùi hương ngọt lan ra, phảng phất khắp rừng. Mấy con kì nhông nằm vươn
mình phơi lưng trên gốc cây mục, sắc da lưng luôn luôn biến đổi từ xanh hóa vàng, từ
vàng hóa đỏ, từ đỏ hóa tím xanh...” Trong tác phẩm, “tôi” là người dẫn truyện, ngôn ngữ
dẫn truyện mang đậm chất Nam Bộ. Dù An là cậu bé xuất thân từ thành thị, nhưng hành
trình lưu lạc khắp các tỉnh miền Tây Nam Bộ đã dạy cho cậu nhiều điều hay, An đã thực
sự hòa nhập với vùng đất và con người miền sông nước với những ngôn ngữ và cả hành
động đậm chất Nam Bộ.
Cùng với việc miêu tả thiên nhiên sinh động, tràn đầy sức sống, Đoàn Giỏi đã thể
hiện chân thực hình ảnh những con người Nam Bộ với những nét tính cách nổi bật: yêu
lao động, yêu thiên nhiên, nhân hậu, tình nghĩa,... Tác phẩm là bức tranh đẹp đẽ về thiên
nhiên và con người vùng sông nước, đồng thời cũng thể hiện rõ nét những đặc sắc nghệ
thuật, ngòi bút tài năng của nhà văn. Vì lẽ đó, cuốn tiểu thuyết được đánh giá là một
trong những cuốn sách viết về thiếu nhi hay nhất của nước ta, được đông đảo bạn đọc đón nhận, yêu thích.