Phân Tích Đối Thủ Cạnh Tranh Cà Phê Tại Việt Nam | Nguyên Lý Marketing | Đại học Tôn Đức Thắng

2.2. Đối thủ cạnh tranh:
2.2.1. Giới thiệu 2 đối thủ lớn
Trong thị trường cafe, Trung Nguyên đang đối mặt với sự cạnh tranh từ hai đối thủ
lớn là Highlands Coffee và The Coffee House.
Highlands Coffee, một thương hiệu được yêu thích tại Việt Nam, nổi tiếng với
không gian sang trọng và chất lượng cafe cao cấp. Họ thu hút khách hàng bằng
cách tạo ra môi trường ấm cúng và dễ chịu cho việc thư giãn và làm việc.
The Coffee House, với chiến lược giá cả hợp lý và sự phổ biến rộng rãi, đã thu hút
đông đảo khách hàng trẻ tuổi. Họ tập trung vào việc mang lại trải nghiệm cafe
thoải mái và hiện đại cho người tiêu dùng.
Trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt này, Trung Nguyên phải liên tục nâng cao chất
lượng sản phẩm và dịch vụ để duy trì sự ưu thế trong lòng khách hàng.
Hình 2.2.1. Highlands coffee. Nguồn: “VnExpress”
Hình 2.2.2. The Coffee House. Nguồn: “ZoneVietnam”
2.2.2. Phân tích SWOT của đối thủ và tình hình hoạt động
Phân tích SWOT của Highlands Coffee và The Coffee House Highlands Coffee
- Strengths (Điểm mạnh): Highlands là thương hiệu cà phê nổi tiếng và lâu
đời tại Việt Nam nên chuỗi đã tạo dựng được hình ảnh tốt và sự tin cậy trong
lòng khách hàng, đồng thời chiếm thị phần lớn trong ngành cà phê với hệ
thống chuỗi cửa hàng khổng lồ. Hệ thống cửa hàng cũng được đặt ở những
vị trí tối ưu, thường là ở các trung tâm mua sắm hoặc những vị trí đắc địa.
- Weaknesses (Điểm yếu): Giá cả không phải chăng (30.000-60.000) nên
không phù hợp với mọi tầng lớp, cũng không phải chăng như những quán cà
phê bình dân ở Việt Nam. Cốc uống nước của Highlands, cả để ngồi và
mang đi, đều là nhựa.. Điều này không chỉ làm giảm hình ảnh của họ mà cốc
nhựa thường không được coi là “xa xỉ” mà còn làm tăng lượng rác thải nhựa
thải ra môi trường. hầu hết hệ thống cửa hàng đều tập trung ở trung tâm
thành phố và không có cửa hàng nào trong thành phố. Khu vực nông thôn
hoặc khu vực xa thành phố. Ngoài ra, việc đẩy mạnh mở rộng chuỗi cửa
hàng thông qua nhượng quyền cũng khiến các thương hiệu gặp khó khăn
trong việc kiểm soát từng cửa hàng và đào tạo nhân viên.
- Opportunities (Cơ hội): Việt Nam có tiềm năng thị trường rất lớn. Và cùng
với sự phát triển của xã hội, người Việt Nam cũng có thú vui được ngồi ở
quán cà phê và thưởng thức. Vì vậy, nếu biết nắm bắt thì đây chính là cơ hội
tốt giúp thương hiệu của bạn phát triển.Văn hóa hay phong tục tập quán là
những giá trị đã ăn sâu vào tiềm thức của người dân địa phương. Vì vậy,
hiểu biết về văn hóa địa phương sẽ giúp công ty phát triển sản phẩm hoặc
chiến lược truyền thông phù hợp với thị hiếu, phong tục địa phương.
- Threats (Thách thức):Thị trường cà phê Việt Nam ngày cành phát triển vì
vậy Highlands cũng chịu từ sự cạnh tranh cao từ các đối thủ.Sự biến đổi
trong gu ẩm thực của người tiêu dùng và áp lực từ việc duy trì và phát triển chuỗi cung ứng. The Coffee House [1]
- Strengths (Điểm mạnh): Biết cách áp dụng công nghệ thông minh vào kinh
doanh, mô hình quản lý chất lượng, sự tập trung vào trải nghiệm khách hàng
và việc xây dựng thương hiệu mạnh mẽ.
- Weaknesses (Điểm yếu): hệ thống chuỗi cửa hàng hầu như chỉ tập trung ở
trung tâm thành phố lớn, nên The Coffee House vẫn chưa tiếp cận được với
khách hàng ở các khu vực xa hơn. Bên cạnh đó việc đẩy nhanh mở rộng
kinh doanh với nhiều chi nhánh cửa hàng, khiến thương hiệu gặp khó khăn
trong việc quản lý và đào tạo nhân viên.Tính đến thời điểm hiện tại The
Coffee House là một trong những thương hiệu sở hữu nhiều chi nhánh trên
toàn quốc, với hơn 200 cửa hàng nhượng quyền kinh doanh. Nhưng xét về
mặt lợi nhuận thì The Coffee House vẫn là thương hiệu chịu lỗ nặng nhất.
- Opportunities (Cơ hội): Nhu cầu sử dụng cà phê tại thị trường Việt Nam khá
lớn đây là cơ hội để thương hiệu có thể đẩy mạnh kinh doanh và mở rộng
quy mô. Đồng thời với sự phát triển của xã hội với nhiều mô hình kinh
doanh khá linh hoạt mang lại lợi nhuận cao.
- Threats (Thách thức): Tính cạnh tranh giữa các thương hiệu này cũng rất gay
gắt. Bên cạnh đó với tốc độ phát triển nhanh của thị trường đồ uống, ngoài
cafe thì mọi người cũng có xu hướng chọn các đồ uống khác như: Trà sữa, trà chanh,…
Tình hình hoạt động của Highlands Coffee và The Coffee House [2]
The Coffee House, năm 2019, doanh thu thuần của chuỗi này đạt gần 862 tỷ đồng,
tuy nhiên đã giảm xuống còn 735 tỷ đồng năm 2020 và 475 tỷ đồng vào năm 2021.
9 tháng đầu năm 2022, The Coffee House ghi nhận 564 tỷ đồng doanh thu, tương đương 2 tỷ đồng/ngày.
Biên lợi nhuận gộp của The Coffee House đều trên 70% trong ba năm từ 2018 đến
2020. Tỷ lệ này của Starbucks Việt Nam năm 2019 vào khoảng 19,3% và đến năm 2021 chỉ là 1,3%.
Tuy nhiên, The Coffee House vẫn lỗ do chi phí bán hàng cao. Trong hai năm
Covid-19 (2020 và 2021), chi phí bán hàng của chuỗi này đều lớn hơn lợi nhuận
gộp. Theo đó, The Coffee House ghi nhận khoản lỗ 80,6 tỷ đồng vào năm 2019;
đến năm 2020, chuỗi này lỗ 111 tỷ đồng; và tiếp tục lỗ 249,3 tỷ đồng vào năm
2021. Lỗ lũy kế của công ty tính đến cuối năm 2021 là gần 434 tỷ đồng. Đơn vị: Tỷ đồng
Hình 2.2.3. Doanh thu thuần của một số chuỗi cà phê tại Việt Nam. Nguồn: “MarketingTrips”
Năm 2021, doanh thu Highlands Coffee đạt khoảng 1.700 tỷ đồng. Hai năm trước
đó 2019 – 2020, doanh thu của họ đều trên 2.100 tỷ đồng. BCTC năm 2022 của
Tập đoàn Jollibee cho thấy, Highlands Coffee đóng góp 3% tổng doanh thu tập
đoàn, tương đương khoảng 3.569 tỷ đồng.
Do Covid-19, năm 2021 Highlands Coffee thông báo khoản lỗ hơn 19 tỷ đồng, đây
là mức lỗ lịch sử sau nhiều năm công ty kinh doanh có lãi. Ngay năm 2022, họ đã
lấy lại phong độ khi lợi nhuận sau thuế hơn 265 tỷ đồng. Doanh thu và lợi nhuận
của Highlands Coffee thường sẽ tỷ lệ thuận theo số lượng tăng cửa hàng.
Hình 2.2.4. Doanh thu thuần của Công ty cổ phần Dịch vụ cà phê Cao Nguyên.
Nguồn: “VnExpress”
2.2.3. Phân tích SWOT của cà phê Trung Nguyên [3]
- Strengths (Điểm mạnh): Trung Nguyên có lợi thế rất lớn về nguồn nguyên liệu
sản xuất cà phê vì Việt Nam là nước xuất khẩu cà phê lớn thứ hai thế giới. Có lợi
thế sân nhà, tận dụng tinh thần dân tộc và yếu tố văn hóa, đánh mạnh vào tâm lí
người tiêu dùng “Người Việt dùng hàng Việt”. Công nghệ hiện đại, bí quyết chiết
xuất đặc biệt. Sản phẩm cà phê của Trung Nguyên được đánh giá rất cao từ phía
người tiêu dùng. Đặc biệt, thương hiệu cà phê G7 đã được đánh giá là có chất
lượng cao, hương vị độc đáo, mà không một loại cà phê nào có thể có được. Trung
Nguyên có mạng lưới phân phối rộng rãi với hơn 1,000 cửa hàng trên khắp cả
nước. Thương hiệu Trung Nguyên cũng có mặt trong các tòa nhà thương mại, tòa
nhà văn phòng nổi tiếng, làm tăng độ nhận diện thương hiệu.Trung Nguyên có rất
nhiều tiềm năng để khai thác thị trường và xuất khẩu cà phê sang thị trường nước ngoài
-Weaknesses (Điểm yếu): Hệ thống nhượng quyền của Trung Nguyên ồ ạt, thiếu
nhất quán và đang bị vượt quá tầm kiểm soát, do đó không đảm bảo sự đồng nhất
và tạo phong cách riêng cho Trung Nguyên, Trung Nguyên đang sử dụng chiến
lược khác biệt hóa về giá, tức là sự phân cấp khách hàng trong các sản phẩm của
Trung Nguyên tương ứng với giá thành sản phẩm mục tiêu của chiến lược nay là
tối đa hóa lợi nhuận nhưng chiến lược này không phù hợp với hệ thống nhượng
quyền rộng khắp khó kiểm soát của mình hiện nay, và hậu quả là không kiểm soát
được các chuỗi cửa hàng của chính mình. Sự thay đổi liên tục hệ thống bảng hiệu,
màu sắc, kiểu dáng, bao bì: Làm cho sự vận hành của hệ thống vốn đã chậm chạp
nay càng lúng túng và kết quả là trên thị trường tồn tại nhiều hình thức nhận diện
khác nhau làm cho khách hàng không thể nhận biết đâu là Trung Nguyên thất, đâu
là giả, đâu là Trung Nguyên nhượng quyền, đâu là Trung Nguyên cấp 1
- Opportunities (Cơ hội): Việt Nam đã gia nhập WTO nên cà phê Trung Nguyên sẽ
càng trở nên nổi tiếng hơn, không chỉ ở Việt Nam mà ngay cả thị trường trên toàn
thế giới. Tăng trưởng về tiêu thụ cà phê tại Việt Nam:Thị trường cafe thường được
chia thành 2 phân khúc lớn là cafe rang xay và cafe hòa tan. Cafe rang xay chiếm
1/3 thị trường, phần còn lại là của cafe hòa tan. Trong phân khúc cafe hòa tan cũng
được chia làm hai phân khúc nhỏ là cafe hòa tan nguyên chất và cafe hòa tan trộn lẫn.
- Threats (Thách thức): Sự cạnh tranh gay gắt từ các thương hiệu cà phê khác, sự
biến đổi trong khẩu vị và nhu cầu của người tiêu dùng, cũng như ảnh hưởng của
công nghệ thông tin và xu hướng xã hội là những yếu tố quan trọng mà Thương
hiệu này phải đối diện.
2.7. Thực trạng cà phê Trung Nguyên đang đối mặt
Trung Nguyên Legend đã định vị mình là "Nơi hội tụ của những tâm hồn lớn" với
thông điệp "Nơi đây chúng tôi không chỉ cung ứng những ly cà phê năng lượng
tuyệt hảo mà còn cung ứng những giấc mơ" từ năm 2012. Mỗi không gian của
chuỗi quán Trung Nguyên Legend mang lại cho khách hàng không chỉ là ly cà phê
thơm ngon mà còn là trải nghiệm tinh thần đầy sáng tạo và ấm áp. Đến với Trung
Nguyên Legend, bạn sẽ được thưởng thức hương vị đặc biệt và chất lượng cao của
cà phê, và đồng thời được trải qua những khoảnh khắc thư giãn và sảng khoái, như
bước vào một cái góc riêng biệt của giấc mơ.
Cà phê Trung Nguyên không chỉ là nơi thưởng thức hương vị đậm đà của cà phê
ngon mà còn là điểm hẹn lý tưởng cho những buổi gặp gỡ, chia sẻ của cộng đồng
yêu tri thức. Không gian chuỗi quán Trung Nguyên Legend thu hút sự tham gia của
các chuyên gia đa lĩnh vực như văn hóa, kinh tế, khoa học, nghệ thuật... Đặc biệt,
dự án Cà Phê Thứ Bảy đã tạo ra một không gian độc đáo và ấn tượng cho những
cuộc trò chuyện sâu sắc và ý nghĩa hợp tác với nhạc sỹ Dương Thụ xây dựng 13
năm qua (2009 – nay), đã tạo ra một không gian độc đáo và ấn tượng cho những
cuộc trò chuyện sâu sắc và ý nghĩa. Năm 2019, hệ thống không gian Trung Nguyên
Legend đã được British Council đánh giá là không gian văn hóa sáng tạo, và là
không gian cà phê số 1 tại Việt Nam, “trở thành những “trung tâm xã hội” quan
trọng” (Theo Financial Times - Thời báo Tài chính của Mỹ).
Trung Nguyên Legend vẫn duy trì vị thế của mình trong ngành công nghiệp cà
phê, đặc biệt là trong bối cảnh khó khăn của thị trường F&B trong năm 2022. Với
sự nỗ lực phục hồi từ đại dịch, nhiều thương hiệu chuỗi quán cà phê đang tìm cách
tối ưu hoạt động kinh doanh.
Trung Nguyên Legend không chỉ giữ vững quy mô hoạt động mà còn liên tục
chăm sóc và nâng cao chất lượng sản phẩm để thu hút khách hàng.
Trong đó, Thiền cà phê - một sản phẩm cà phê văn hóa, cà phê nghệ thuật do
Trung Nguyên Legend sáng tạo nên, giúp người yêu cà phê được hòa mình trong
không gian tĩnh lặng, nhẹ nhàng với triết lý Thiền cà phê độc đáo là một điểm nhấn
đặc biệt chỉ riêng có tại không gian Trung Nguyên Legend. Đến tháng 9.2022, Thế
giới cà phê Trung Nguyên Legend chính thức hiện diện giữa trung tâm Thượng
Hải, Trung Quốc, tạo tiếng vang lên trên thị trường quốc tế.Chỉ sau 10 ngày khai
trương, Thế giới cà phê Trung Nguyên Legend tại Thượng Hải đã nhanh chóng
vượt lên Top 1 quán cà phê toàn Thượng Hải hạng mục “Must Try” – Nhất định
phải thử; Top 1 cửa hàng cà phê hot nhất tại đường Tây Nam Kinh trên ứng dụng
Dazhongdianpin (ứng dụng phổ biến số 1 tại Trung Quốc chuyên về đánh giá dịch
vụ, địa điểm ăn uống); đạt 02 giải thưởng danh giá của thị trường Trung Quốc là
“Quán cà phê tốt nhất năm 2022” và “Quán cà phê nổi tiếng của năm”. TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1] 1BOSS, "Cách định vị chiến lược 4P & SWOT của THE COFFEE HOUSE,"
1BOSS, 15 04 2022. [Online]. [Accessed 15 04 2022].
[2] T. t. t. đ. t. t. hợp, "Cuộc chiến nảy lửa giữa các chuỗi cà phê sang chảnh:
Highlands Coffee vô đối, Phúc Long bung lụa, Starbucks bình tĩnh, The Coffee
House thủ thế," CAFEF, 09 10 2023. [Online]. [Accessed 09 10 2023].
[3] B. T. T. QUYEN, "Mô hình SWOT của cà phê Trung Nguyên theo nguyên lí
Marketing," Studocu, 2021/2022. [Online]. 21050997-Bùi Th Thu Quyênị
・ đổi hệ thống bằng bảng hiệu, màu sắc, bao bì