Phân tích quan điểm của Hồ Chí Minh về giáo dục đạo đức cho thanh niên. Ý nghĩa của quan điểm nêu trên đối với việc giáo dục đạo đức cho thanh niên, sinh viên hiện nay | Bài tập lớn môn Tư tưởng Hồ Chí Minh

lOMoAR cPSD| 45734214
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
KHOA THỐNG KÊ (THỐNG KÊ KINH TẾ) BÀI TẬP LỚN
MÔN HỌC: TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
ĐỀ BÀI: Phân tích quan iểm của Hồ Chí Minh về giáo dục ạo ức cho
thanh niên. Ý nghĩa của quan iểm nêu trên ối với việc giáo dục ạo ức cho
thanh niên, sinh viên hiện nay
Họ và tên sinh viên: Trần Huyền Trang MSV: 11215910
Lớp tín chỉ: LLTT1101(222)_10
Giảng viên: TS. Nguyễn Chí Thiện
HÀ NỘI - 2019 lOMoAR cPSD| 45734214 MỤC LỤC
Mở ầu ................................................................................................................................. 3
I. Nội dung giáo dục ạo ức cho thanh niên ....................................................................... 4
1. Khái niệm ạo ức ............................................................................................................ 4
2. Tư tưởng Hồ Chí Minh .................................................................................................. 4
3. Nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục ạo ức cho thanh niên ......................... 4
3.1. Những quan iểm cơ bản nhất của Hồ Chí Minh về ạo ức: ..................................... 4
3.2. Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ vị trí, vai trò của thanh niên ối với sự nghiệp cách
mạng của dân tộc ........................................................................................................... 5
khứ với tương lai: .......................................................................................................... 6
3.4. Chủ tịch Hồ Chí Minh quan tâm ến công tác thanh niên ....................................... 6
3.5. Đảng cần phải chăm lo giáo dục ạo ức cách mạng cho Đoàn viên và Thanh
niên: ............................................................................................................................... 7
II. Ý nghĩa của quan iểm của Hồ Chí Minh ối với việc giáo dục ạo ức cho thanh ...... 7
niên ....................................................................................................................................... 8
1. Quan iểm của Hồ Chí Minh có ý nghĩa ối với việc giáo dục ạo ức, ịnh hướng tư
tưởng của thanh niên Việt Nam: ....................................................................................... 8
2. Thực trạng việc giáo dục ạo ức cách mạng cho thanh niên theo tư tưởng Hồ Chí
Minh .................................................................................................................................. 8
2.1. Những iểm tích cực mà thanh niên, sinh viên Việt Nam ạt ược: ........................... 8
2.2. Một số hạn chế trong công tác giáo dục ạo ức: ............................................. 11
2.3. Nhiệm vụ, giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục ạo ức cho thanh niên,
sinh viên ...................................................................................................................... 12
3.3. Vai trò của thanh niên trên cả hai bình diện xã hội và mối quan hệ kết nối quá
Kết luận: ........................................................................................................................... 14
Tài liệu tham khảo: ......................................................................................................... 15 MỞ ĐẦU: 2 lOMoAR cPSD| 45734214
Thế hệ thanh niên ược coi là rường cột và tương lai của một ất nước trong lịch sử
phát triển của dân tộc, nhìn vào thế hệ thanh niên ngày hôm nay, ta có thể biết ược
tương lai của ất nước mai sau. Chính vì vậy, thanh niên giữ vai trò quyết ịnh cho sự
phát triển của dân tộc. Là người dành trọn cuộc ời cho sự nghiệp ấu tranh và giải
phóng dân tộc, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn thấy ược sức mạnh và vai trò to lớn của
thanh niên. Cả cuộc ời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn quan tâm tới thanh niên, chú
trọng phát triển và giáo dục thanh niên. Theo quan iểm của Người: Muốn thức tỉnh
dân tộc, trước hết phải thức tỉnh thanh niên. Đó là luận iểm quan trọng ược Hồ Chí
Minh thể hiện trong thư “Gửi thanh niên An Nam” viết năm 1925, rằng: “Hỡi
Đông Dương áng thương hại! Người sẽ chết mất, nếu ám Thanh niên già cỗi của
Người không sớm hồi sinh” . Bởi vì như Người nhận xét: “Tính trung bình, thanh
niên chiếm ộ 1 phần 3 tổng số nhân dân - tức là một lực lượng to lớn” ; và “thanh
niên là bộ phận quan trọng của dân tộc”. Người cho rằng: “Thanh niên ta rất hăng
hái. Ta biết họp lòng hăng hái ó lại và dìu dắt úng ắn thì thanh niên sẽ thành một
lực lượng rất mạnh mẽ”
Ngày nay, cùng với việc ẩy mạnh phát triển kinh tế, những mặt trái của kinh tế thị
trường, hội nhập kinh tế quốc tế, của những trào lưu tư tưởng, văn hóa ngoại lai... ã
ảnh hưởng không nhỏ ến tâm tư, tình cảm, trách nhiệm của thế hệ trẻ ối với nhiệm
vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Việc quán triệt tinh thần học tập và làm theo tư
tưởng, ạo ức, phong cách Hồ Chí Minh là việc làm rất cần thiết, có ý nghĩa cả về
mặt lý luận và thực tiễn, áp ứng yêu cầu xây dựng, bảo vệ và phát triển ất nước
trong iều kiện mới. Trong bài tập lớn này, em xin ược phân tích quan iểm của Hồ
Chí Minh về giáo dục ạo ức cho thanh niên và ý nghĩa của quan iểm ối với việc
giáo dục ạo ức cho thanh niên, sinh viên hiện nay.
Trong bài làm sẽ không tránh khỏi thiếu sót, em mong ược thầy nhận xét, sửa chữa và bổ sung.
Em xin chân thành cảm ơn! 3 lOMoAR cPSD| 45734214
I. Nội dung giáo dục ạo ức cho thanh niên.
1. Khái niệm ạo ức:
Đạo ức là một từ Hán-Việt, ược dùng từ xa xưa ể chỉ một yếu tố trong tính cách và
giá trị của mỗi con người. Là hệ thống các quy tắc về chuẩn mực của cộng ồng và
xã hội. Đạo là con ường, ức là tính tốt hoặc những công trạng tạo nên. Khi nói một
người có ạo ức là ý nói người ó có sự rèn luyện thực hành các lời răn dạy về ạo ức,
sống chuẩn mực và có nét ẹp trong ời sống và tâm hồn.
2. Tư tưởng Hồ Chí Minh:
Đại hội ại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng Cộng sản Việt Nam (năm 2011) nêu
khái niệm “Tư tưởng Hồ Chí Minh” như sau:
“Tư tưởng Hồ Chí Minh là một hệ thống quan iểm toàn diện và sâu sắc về những
vấn ề cơ bản của cách mạng Việt Nam, kết quả của sự vận dụng và phát triển sáng
tạo chủ nghĩa Mác – Lênin vào iều kiện cụ thể của nước ta, kế thừa và phát triển
các giá trị truyền thống tốt ẹp của dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại; là tài
sản tinh thần vô cùng to lớn và quý giá của Đảng và dân tộc ta, mãi mãi soi ường
cho sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta giành thắng lợi”
Việc học tập tư tưởng Hồ Chí Minh mang ý nghĩa hết sức to lớn: trang bị hệ thống
quan iểm và phương pháp cách mạng Hồ Chí Minh, nâng cao thêm lòng yêu nước,
tinh thần phục vụ nhân dân, ạo ức cách mạng cả mỗi người, ể làm cho chủ nghĩa
Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh thực sự trở thành nền tảng tư tưởng và kim
chỉ nam cho hành ộng của chúng ta.
3. Nội dung Tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục ạo ức cho thanh niên:
3.1. Những quan iểm cơ bản nhất của Hồ Chí Minh về ạo ức:
Chủ tịch Hồ Chí Minh có quan niệm mới, tiến bộ về ạo ức của con người mới. Đó là: -
Thứ nhất, ạo ức là gốc, là nền tảng của con người. Người coi, ạo ức của con
người như trời có bốn mùa, ất có bốn phương, con người có bốn ức “cần, kiệm, liêm, chính”; 4 lOMoAR cPSD| 45734214 -
Thứ hai, ạo ức cách mạng là tuyệt ối trung thành với Đảng, với nhân dân: “Vô
luận chung trong hoàn cảnh nào, người ảng viên cũng phải ặt lợi ích của Đảng lên trên hết”;` -
Thứ ba, gần gũi với quần chúng nhân dân: “ ạo ức cách mạng là hòa mình với
quần chúng, hiểu quần chúng, lắng nghe ý kiến của quần chúng. Do lời nói và việc
làm, ảng viên, oàn viên và cán bộ làm cho dân tin, dân phục, dân yêu…”2; -
Thứ tư, không ngừng học tập lý luận chủ nghĩa Mác – Lênin: “Học tập chủ
nghĩa Mác – Lênin là học cái tinh thần xử trí mọi việc, ối với mọi người và ối với
bản thân; là học tập những chân lý phổ biến của chủ nghĩa Mác – Lênin ể áp dụng
một cách sáng tạo vào hoàn cảnh thực tế của nước ta. Học ể mà làm. Lý luận i ôi với thực tiễn”3.
Như vậy, ạo ức cách mạng chính là nội hàm bao trùm, xuyên suốt ể mỗi cán bộ,
ảng viên, oàn viên, thanh niên tu dưỡng và rèn luyện.
3.2. Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ vị trí, vai trò của thanh niên ối với sự nghiệp
cách mạng của dân tộc.
Giáo dục ạo ức cách mạng cho thanh niên có vị trí ặc biệt quan trọng trong Di
chúc. Di chúc là tâm nguyện, tình cảm, ý chí, niềm tin, trách nhiệm của Chủ tịch
Hồ Chí Minh với Tổ quốc, nhân dân và sự nghiệp cách mạng. Người ã căn dặn
toàn Đảng, toàn dân ta những việc to lớn, hệ trọng, cần làm sau khi ất nước thống
nhất, trong ó Người ặc biệt nhấn mạnh ến giáo dục ạo ức cho thanh niên. Người
nhấn mạnh, muốn làm tốt công tác Đảng, phải có lực lượng nòng cốt là thanh niên,
muốn xây dựng Đảng phải quan tâm giáo dục thế hệ trẻ, oàn viên và thanh niên;
sau khi kháng chiến thắng lợi, xây dựng ất nước trong iều kiện mới, toàn Đảng,
toàn dân nhất ịnh phải ầu tư, chăm lo tới lực lượng nòng cốt này. Người viết:
“Đoàn viên và thanh niên ta nói chung là tốt, mọi việc ều hăng hái xung phong,
không ngại khó khǎn, có chí tiến thủ. Đảng cần phải chǎm lo giáo dục ạo ức cách
mạng cho họ, ào tạo họ thành những người thừa kế xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa
“hồng” vừa “chuyên”. Người nhấn mạnh: “Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho ời sau
là một việc rất quan trọng và rất cần thiết”. Đó không chỉ là sự quan tâm, chăm lo
cho sự nghiệp cách mạng, vun trồng cái gốc ể sự nghiệp của các thế hệ i trước luôn
ược gìn giữ, phát triển, mà còn là tầm nhìn sâu sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh ối
với hiện tại và tương lai bền vững của nước nhà.
Giáo dục ạo ức cho oàn viên và thanh niên là nội dung thống nhất, xuyên suốt
trong tư tưởng Hồ Chí Minh. Chủ tịch Hồ Chí Minh nhận thấy rõ vai trò và sức
mạnh to lớn của thanh niên trong sự nghiệp cách mạng của dân tộc. Từ rất sớm,
Chủ tịch Hồ Chí Minh ã ánh giá cao vai trò của thế hệ trẻ - những người mang
trong mình bầu nhiệt huyết, sức sống tràn trề, năng lực sáng tạo... ối với sự trường
tồn của ất nước. Người nhấn mạnh thanh niên phải tham gia ý kiến vào công việc 5 lOMoAR cPSD| 45734214
của chính phủ, chiến ấu giữ lấy nền ộc lập và tự rèn luyện từ bây giờ ể sau này
gánh vác những việc trọng ại của nước nhà.
3.3. Vai trò của thanh niên trên cả hai bình diện xã hội và mối qua hệ kết nối quá
khứ với tương lai:
Chủ tịch Hồ Chí Minh nhận thức rõ vai trò của thanh niên trên cả hai bình diện xã
hội và mối quan hệ kết nối quá khứ với tương lai không thể tách rời. Người khẳng
ịnh, thanh niên là người xung phong trong công cuộc phát triển kinh tế và văn hóa,
trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội, “ âu cần thanh niên có, việc gì khó
thanh niên làm”. Với tình yêu thương vô hạn với thanh niên, Chủ tịch Hồ Chí Minh
luôn nhìn nhận thanh niên theo quan iểm phát triển và toàn diện. Theo Người,
thanh niên sống trong iều kiện mới tất yếu có những nhu cầu, lợi ích khác với cha,
anh họ, vì thế, Người căn dặn cán bộ, ảng viên phải tránh thái ộ thành kiến, hẹp
hòi, bảo thủ ối với thanh niên, không nên xem xét thanh niên một cách cứng nhắc,
trước sao nay vậy. Để hiểu thanh niên, theo Người, cần phải i sâu vào ời sống, hiểu
rõ tâm lý của thanh niên và giúp họ giải quyết vấn ề một cách thiết thực.
3.4. Chủ tịch Hồ Chí Minh quan tâm ến công tác thanh niên.
Từ việc nhìn nhận vai trò quan trọng của thanh niên ối với sự nghiệp cách mạng và
tương lai của dân tộc, Người ã dành sự quan tâm ặc biệt ến công tác thanh niên và
cho rằng tổ chức là môi trường ể giáo dục thanh niên. Do ó, phải kiên trì xây dựng
tổ chức thanh niên cộng sản làm cánh tay và ội hậu bị của Đảng. Chủ tịch Hồ Chí
Minh ã sáng lập, rèn luyện tổ chức Đoàn, qua quá trình hình thành và phát triển ến
tháng 12-1976 chính thức ược mang tên Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh.
Với mục tiêu “Vì lợi ích mười năm thì phải trồng cây, vì lợi ích trăm năm thì phải
trồng người”, sau khi giành ược chính quyền, Chủ tịch Hồ Chí Minh ã lãnh ạo Nhà
nước ề ra các chính sách thanh niên phù hợp với từng thời kỳ cách mạng, thường
xuyên coi trọng và quan tâm giáo dục, dìu dắt thế hệ trẻ Việt Nam, trực tiếp tổ chức
công tác ào tạo, rèn luyện, ồng thời tự mình nêu gương sáng về mọi mặt ể thế hệ
trẻ học tập và noi theo. Chủ tịch Hồ Chí Minh thường xuyên căn dặn phải ra sức
oàn kết, tập hợp thanh niên thành một mặt trận rộng lớn. Người yêu cầu tổ chức
oàn phải nghiên cứu tìm ra những hình thức và phương pháp thích hợp vừa thu hút
rộng rãi thanh niên tham gia, vừa phải ược ịnh hướng vững chắc, mục tiêu phấn ấu
rõ ràng, có tính ổn ịnh và triển vọng phát triển ể oàn kết và tổ chức thanh niên một
cách rộng rãi và vững chắc. Theo Người, muốn củng cố và phát triển Đoàn phải
liên hệ rộng rãi và chặt chẽ với các tầng lớp thanh niên, phải quan tâm ến ời sống
công tác, học tập của thanh niên; phải phát triển oàn viên về số lượng, coi trọng
việc nâng cao chất lượng, vì vậy, khi kết nạp oàn viên cần phải lựa chọn cẩn trọng những thanh niên tốt. 6 lOMoAR cPSD| 45734214
3.5. Đảng cần phải chăm lo giáo dục ạo ức cách mạng cho Đoàn viên và Thanh niên:
Giáo dục ạo ức cách mạng vừa “hồng” vừa “chuyên” cho thanh niên. Để làm người
chủ ất nước trong thời ại mới, thanh niên cần ược giáo dục ể trở thành công dân tốt,
người lao ộng tốt, người chiến sĩ tốt, những người cách mạng chân chính. Muốn vậy,
thanh niên cần ược trang bị ạo ức cách mạng, chỉ khi ược trang bị ạo ức cách mạng
chân chính thanh niên mới có thể tự phấn ấu hoàn thiện mình, từ ó hình thành năng
lực cá nhân làm tiền ề hoàn thành nhiệm vụ cách mạng vẻ vang. Với nghĩa ó, ạo ức
cách mạng là nền tảng vững chắc ể thanh niên hoàn thành nhiệm vụ vẻ vang của
mình. Giáo dục, bồi dưỡng ạo ức cách mạng cho thế hệ trẻ ở ây bao gồm những phẩm chất: 1-
Trung với nước, hiếu với dân. Đây là vấn ề quan trọng hàng ầu ược Chủ tịch
Hồ Chí Minh quan tâm trong giáo dục cách mạng cho thanh niên. Yêu nước hay
trung với nước là làm sao cho “dân giàu, nước mạnh”. Hiếu với dân là phải giáo dục
cho thanh niên biết yêu thương con người, yêu mến nhân dân, quý trọng nhân dân,
học tập, làm việc, chiến ấu vì nhân dân; 2-
Có tinh thần cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư. Trong bài nói chuyện với
các học viên ở Trường Đại học Nhân dân Việt Nam, ngày 19-1-1955, Người nhắc
nhở, thanh niên cần phải chống tâm lý tự tư, tự lợi, chỉ lo lợi ích riêng và sinh hoạt
riêng của mình; chống tâm lý ham sung sướng và tránh khó nhọc; chống thói xem
khinh lao ộng, nhất là lao ộng chân tay; chống lười biếng, xa xỉ; chống cách sinh
hoạt ủy mị; chống kiêu ngạo, giả dối, khoe khoang... Theo Người, ó là những thói
xấu kìm hãm chí tiến thủ của thanh niên. Thanh niên cũng cần xây dựng ý thức luôn
luôn trau dồi ạo ức cách mạng, khiêm tốn và giản dị; không kiêu căng, tự mãn; không
lãng phí, xa hoa; phải không ngừng phấn ấu, hi sinh vì Tổ quốc. Trong mối quan hệ
giữa cá nhân và xã hội, Chủ tịch Hồ Chí Minh òi hỏi thanh niên phải tự hỏi mình ã
làm gì cho nước nhà, chứ không phải là hỏi nước nhà ã cho mình những gì? Phải
giáo dục cho thanh niên có tình thương và trách nhiệm với mọi người. Thanh niên
phải thường xuyên thực hành tự phê bình và phê bình nghiêm chỉnh ể giúp ỡ nhau cùng tiến bộ;
3- Có ạo ức trong sáng. Học tập, rèn luyện ạo ức chính là ể có ủ năng lực làm chủ,
có ủ năng lực tổ chức cuộc sống mới. Chính vì vậy, rèn luyện ạo ức cách mạng trong
sáng cho thanh niên ược Chủ tịch Hồ Chí Minh ặc biệt quan tâm.
II. Ý nghĩa của quan iểm của Hồ Chí Minh ối với việc giáo dục ạo ức cho 7 lOMoAR cPSD| 45734214 thanh niên
1. Quan iểm của Hồ Chí Minh có ý nghĩa ối với việc giáo dục ạo ức, ịnh hướng
tư tưởng của thanh niên Việt Nam:
Tư tưởng, ạo ức, phong cách Hồ Chí Minh là những yếu tố truyền cảm hứng cho
nhận thức và hành ộng của thanh niên, sinh viên Việt Nam trong công cuộc ổi mới,
vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách, tiến hành nhiệm vụ chiến lược xây dựng
và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Tư tưởng ạo ức Hồ Chí Minh giúp
thanh niên Việt Nam có ịnh hướng rõ ràng, tích cực học tập và rèn luyện.
2. Thực trạng việc giáo dục ạo ức cách mạng cho thanh niên theo tư tưởng Hồ Chí Minh
2.1 Những iểm tích cực mà thanh niên, sinh viên Việt Nam ạt ược:
Trong thời gian qua, ược sự quan tâm lãnh ạo của Đảng và Nhà nước, cùng với sự
tham gia của các ngành, các cấp, gia ình, nhà trường, toàn xã hội, sự nỗ lực của
Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam và
Hội Sinh viên Việt Nam, công tác giáo dục ạo ức cho học sinh, sinh viên ã ạt ược
những thành tựu nhất ịnh, góp phần ào tạo ra một thế hệ thanh niên ủ sức áp ứng
yêu cầu của sự nghiệp ổi mới. Thứ nhất, giáo dục ạo ức thanh niên ã góp phát triển
toàn diện áp ứng yêu cầu sự nghiệp ổi mới. Tuổi trẻ Việt Nam ngày càng có môi
trường, iều kiện tốt hơn ể học tập, rèn luyện, trưởng thành, góp phần nâng cao trình
ộ, hình thành lý tưởng cách mạng, ạo ức, lối sống văn hóa, từng bước hoàn thành
nhân cách. Phần ông thanh niên tin tưởng vào sự lãnh ạo của Đảng và con ường
phát triển của ất nước; sống có trách nhiệm với Tổ quốc, gia ình và bản thân; có
ước mơ, hoài bão; có kiến thức, kỹ năng, sức khỏe tốt, tư duy năng ộng, sáng tạo,
dám nghĩ, dám làm. Tuyệt ại a số thanh niên Việt Nam luôn tin tưởng và ồng thuận
với ường lối chính trị của Đảng, chấp hành chính sách, pháp luật của Nhà nước, ra
sức học tập, rèn luyện và lao ộng sản xuất, góp phần không nhỏ vào sự ổn ịnh của
ất nước, của chế ộ và cùng làm nên những thành tựu to lớn trong phát triển kinh tế
- xã hội và văn hóa của ất nước. Nghị quyết số 25-NQ/TW của Hội nghị lần thứ
bảy, Ban Chấp hành Trung ương khóa X khẳng ịnh: “Một trong những thành tựu
của công cuộc ổi mới ất nước là ã xây dựng ược thế hệ thanh niên thời kỳ mới có
ạo ức, nhân cách, tri thức, sức khỏe, tư duy năng ộng và hành ộng sáng tạo; tiếp nối
truyền thống hào hùng của Đảng và dân tộc, nêu cao lòng yêu nước, ý thức xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa; không ngại khó khăn, gian khổ, tình
nguyện vì cộng ồng; có trách nhiệm với gia ình, xã hội; có ý chí vươn lên trong học
tập, lao ộng, lập thân, lập nghiệp, làm giàu chính áng, quyết tâm ưa ất nước thoát
khỏi nghèo nàn, lạc hậu; mong muốn ược tin tưởng, ược cống hiến cho ất nuớc, có
việc làm, thu nhập ổn ịnh, ời sống văn hóa tinh thần lành mạnh phong phú, môi trường sống an toàn. 8 lOMoAR cPSD| 45734214
Trước những thành tựu to lớn của ất nước trên nhiều lĩnh vực từ kinh tế, chính trị,
xã hội, thanh niên luôn cảm thấy tự hào về dân tộc, có niềm tin vào sự lãnh ạo của
Đảng và sự nghiệp ổi mới của ất nước. Theo kết quả khảo sát của Viện nghiên cứu
Thanh niên: Có 61,2% thanh niên cảm thấy phấn khởi và tin tưởng vào các giải
pháp ổn ịnh kinh tế của Chính phủ, 21,7% thanh niên tin tưởng nhưng cho rằng ất
nước còn nhiều vấn ề phải tiếp tục giải quyết ể nền kinh tế phát triển
bền vững hơn. Đồng thời, số lượng thanh niên Việt Nam hiện nay mong muốn vào
Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, vào Đảng Cộng sản Việt Nam cũng
không ngừng tăng lên. Theo Kết quả khảo sát năm 2017 của Viện nghiên cứu
Thanh niên cho thấy: có 65,7% nhóm ối tượng thanh niên ã i làm khẳng ịnh mục
tiêu phấn ấu trở thành ảng viên và 24,6% dự ịnh sẽ phấn ấu theo mục tiêu này. Ở
nhóm học sinh, sinh viên tỷ lệ khẳng ịnh mục tiêu phấn ấu trở thành ảng viên là
47,2% và dự ịnh sẽ phấn ấu trở thành ảng viên là 29,4%.
Cùng với ó, tâm thế, khả năng hội nhập quốc tế của thanh niên tự tin và chủ ộng
hơn. Định hướng giá trị của thanh niên có những thay ổi tích cực theo hướng coi
trọng những giá trị nhân văn, thiết thực, cụ thể và ngày càng quan tâm ến các hoạt
ộng chính trị, xã hội của ất nước. Theo Kết quả khảo sát của Viện nghiên cứu
Thanh niên vào năm 2017, ại a số thanh niên ược khảo sát thể hiện ý thức trách
nhiệm cao trong việc tham gia bảo vệ Tổ quốc và trong xây dựng, phát triển ất
nước. Cụ thể, thanh niên cho rằng: Là thanh niên phải quan tâm ến tình hình chính
trị của ất nước (89,8 % thanh niên; 82,5% học sinh sinh viên); Là thanh niên phải
tham gia bảo vệ ất nước khi có yêu cầu (95,3% thanh niên, 94,2% học sinh sinh
viên); Là thanh niên phải có trách nhiệm làm cho ất nước giàu mạnh (92,4% thanh
niên, 90,3% học sinh sinh viên).
Qua các số liệu thống kê trên cho thấy, công tác giáo dục ạo ức thanh niên ngày
càng ược nâng cao, phần lớn thanh niên nhận biết tầm quan trọng của những chuẩn
mực xã hội, coi trọng những giá trị truyền thống, nhân văn, ồng thời, tiếp cận nhiều
giá trị của xã hội hiện ại, thiết thực và thực tế hơn; sống có lý tưởng, hoài bão, sẵn
sàng em tài năng, tâm huyết phụng sự nước nhà; tích cực học tập, lao ộng, hoạt
ộng, khắc phục mọi khó khăn, gian khổ, có ý chí phấn ấu bền bỉ, luôn vươn lên
trong cuộc sống và biết vượt qua mọi thách thức ể làm giàu cho bản thân, gia ình
và cống hiến cho ất nước.
Thứ hai, công tác giáo dục ạo ức góp phần hình thành một thế hệ thanh niên mới
mang những giá trị truyền thống tốt ẹp của dân tộc và những ặc iểm tiến bộ của 9 lOMoAR cPSD| 45734214
thời ại. Do yêu cầu thực tiễn của ất nước và thời ại, công tác giáo dục ạo ức thanh
niên ã có nhiều ổi mới so với trước ây. Điều ó ã góp phần tạo nên một thế hệ thanh
niên mới có khát vọng vươn lên lập thân, lập nghiệp, không cam chịu ói nghèo, lạc
hậu, mong muốn xây dựng ất nước theo mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ,
công bằng, văn minh; biết kế thừa và phát triển truyền thống tốt ẹp của dân tộc, có
thể lực mạnh khỏe, có sự hiểu biết sâu rộng trên nhiều lĩnh vực, có ý thức làm chủ;
có tính kỷ luật lao ộng cao, có phong cách làm việc khoa học, hăng say lao ộng,
dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, có lối sống lành mạnh, tình nghĩa và
tính cộng ồng cao. Có thể khẳng ịnh rằng, công tác giáo dục ạo ức thanh niên thời
gian qua ã góp phần ào tạo nên một lớp thanh niên mới, trong ó có một bộ phận
thanh niên tiên tiến, i ầu trên nhiều lĩnh vực, có thái ộ, nhận thức tốt và ý thức
chính trị cao, có ý chí vươn lên, phát huy mạnh mẽ truyền thống xung kích của
những thế hệ thanh niên lớp trước, trở thành tấm gương sáng cho ông ảo thanh niên
noi theo. Thanh niên tham gia ngày càng nhiều và hiệu quả vào sự nghiệp phát
triển kinh tế - xã hội, giữ vững quốc phòng an ninh của ất nước. Ở nhiều cuộc thi
trí tuệ thế giới, thanh niên nước ta luôn ạt giải cao. Theo số liệu thống kê của Bộ
Giáo dục và ào tạo tại Hội thảo về công tác tuyển chọn và tập huấn ội tuyển quốc
gia dự thi Olympic quốc tế và khu vực, “từ năm 2007 ến 2010, số lượng học sinh
oạt giải sau mỗi năm ều tăng. Nếu như năm 2007 toàn quốc có 1.635 học sinh oạt
giải thì tới năm 2009 có 1.900 học sinh oạt giải và năm 2010 con số này là 2.177 học sinh”.
Cùng với ó là những tấm gương iển hình tiên tiến, xung kích i ầu trong chiến ấu,
lao ộng, học tập và công tác, nhất là trong sự nghiệp ổi mới và hội nhập quốc tế ã
tiếp tục khẳng ịnh vị thế và vai trò quan trọng của thế hệ trẻ; là kết quả và minh
chứng sinh ộng cho quá trình bồi dưỡng, ào tạo thế hệ cách mạng kế cận của Đảng và Nhà nước.
Với những nhận thức úng ắn cùng với chủ trương, ường lối, chính sách úng ắn của
Đảng và Nhà nước trong việc giáo dục ạo ức thanh niên cho ất nước, cũng như sự
chung sức, chung lòng của toàn dân, nên sau hơn 30 năm ổi mới, về cơ bản, Đảng,
Nhà nước và nhân dân ta ã xây dựng ược một thế hệ thanh niên Việt Nam thời ại
mới với những năng lực và phẩm chất áp ứng yêu cầu cách mạng trong thời kỳ
mới. Đó là những con người luôn kiên ịnh lý tưởng XHCN, vừa có ạo ức, nhân
cách tốt, vừa có sức khỏe, vừa có trình ộ học vấn, có những kỹ năng cần thiết trong
cuộc sống, có tư duy năng ộng và hành ộng sáng tạo, có ý chí vượt qua mọi khó
khăn, thử thách ể vươn lên trong học tập và cuộc sống, có khát vọng muốn ược
cống hiến sức mình cho Tổ quốc, cho nhân dân...Nhiều phong trào thi ua như
Thanh niên tình nguyện, Tuổi trẻ xung kích bảo vệ Tổ quốc, Thanh niên lập
nghiệp, Tuổi trẻ học ường, Tuổi trẻ sáng tạo... ã thu hút ông ảo oàn viên, thanh
niên, sinh viên và học sinh tham gia. Màu áo xanh tình nguyện ã ể lại dấu ấn sâu
sắc trong toàn xã hội. Trên khắp nẻo ường ất nước, trong mọi lĩnh vực của ời sống
xã hội, ều có sự tham gia của thế hệ trẻ ảm nhận các công việc tình nguyện, góp
phần làm ổi thay cuộc sống của ồng bào cả nước. Có thể khẳng ịnh rằng, thanh 10 lOMoAR cPSD| 45734214
niên Việt Nam ngày nay vẫn luôn xứng áng với niềm tin yêu, kỳ vọng của Hồ Chí
Minh, của Đảng và nhân dân ta.
2.2. Một số hạn chế trong công tác giáo dục ạo ức:
Bên cạnh những kết quả ạt ược, công tác giáo dục ạo ức cho sinh viên ở nước ta
hiện nay còn một số hạn chế:
Một là, công tác giáo dục ạo ức thanh niên vẫn thực sự chưa áp ứng yêu cầu phát
triển ất nước. Một bộ phận thanh niên sống thiếu lý tưởng, giảm sút niềm tin, có
biểu hiện lệch lạc, có lối sống thực dụng, quá coi trọng giá trị vật chất, bản lĩnh
chính trị non kém, dao ộng về lập trường tư tưởng, thờ ơ với những vấn ề chính trị
- xã hội, dễ bị kích ộng, lôi kéo tham gia các hoạt ộng trái pháp luật. Nghị quyết số
25-NQ/TW của Hội nghị lần thứ bảy, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa X
nhận ịnh: “Một bộ phận thanh niên sống thiếu lý tưởng, giảm sút niềm tin, ít quan
tâm ến tình hình ất nước, thiếu ý thức chấp hành pháp luật, sống thực dụng, xa rời
truyền thống văn hóa dân tộc. Học vấn của một bộ phận thanh niên nhất là thanh
niên nông thôn, thanh niên dân tộc thiểu số còn thấp; nhiều thanh niên thiếu kiến
thức và kỹ năng trong hội nhập quốc tế.
Bên cạnh ó, tình hình vi phạm pháp luật trong thanh niên vẫn diễn biến phức tạp và
ở mức cao. Tội phạm và vướng vào các tệ nạn xã hội trong thanh niên có chiều
hướng gia tăng, ặc biệt là tệ nạn ma túy, mại dâm. Tỷ lệ tội phạm hình sự trong
thanh niên ang có chiều hướng tăng lên nhanh chóng, ặc biệt, tính chất côn ồ, nguy
hiểm cũng ngày càng nghiêm trọng. Tỷ lệ số vụ thanh thiếu niên vi phạm pháp luật
phải xử lý hình sự trong tổng số vụ vi phạm pháp luật qua các năm vẫn còn ở mức
cao: năm 2012 là 83,5%, năm 2015 là 90,2% và năm 2016 là 81,9%. Theo số liệu
thống kê của Cục cảnh sát hình sự - Bộ Công an năm 2012, thanh niên vi phạm
pháp luật từ 31.098 vụ với 38.997 ối tượng; năm 2016, xuống còn 24.371 vụ với
35.792 ối tượng; sáu tháng ầu năm 2017 có 11.612 vụ với 19.386 ối tượng. Cùng
với ó là những hiện tượng suy thoái ạo ức của thanh niên, sinh viên trong môi
trường học ường diễn ra với tính chất ngày càng nghiêm trọng. Những hiện tượng
trên chính là hồi chuông cảnh báo trong công tác giáo dục ạo ức thanh niên Việt
Nam hiện nay là cần phải nhanh chóng chấn chỉnh kịp thời nhằm xây dựng con
người Việt Nam vừa “hồng” vừa “chuyên” phục vụ ắc lực công cuộc xây dựng CNXH hiện nay.
Hai là, mục tiêu, nội dung và phương pháp giáo dục ạo ức thanh niên thời gian qua
còn nhiều bất cập. Trong bối cảnh tình hình trong nước và thế giới có nhiều biến
ộng khó lường, công tác giáo dục ạo ức thanh niên ã có những thay ổi về mục tiêu,
nội dung và phương pháp cho phù hợp với tình hình mới, song vẫn còn nhiều hạn
chế về cả mục tiêu, nội dung và phương pháp. Văn kiện Đại hội XII của Đảng
khẳng ịnh: “Hệ thống giáo dục và ào tạo thiếu liên thông giữa các trình ộ và giữa
các phương thức giáo dục ào tạo; còn nặng lý thuyết, nhẹ thực hành. Đào tạo thiếu
gắn kết với nghiên cứu khoa học, sản xuất kinh doanh và nhu cầu của thị trường 11 lOMoAR cPSD| 45734214
lao ộng; chưa chú trọng úng mức việc giáo dục ạo ức, lối sống và kỹ năng làm
việc. Phương pháp giáo dục, việc thi, kiểm tra và ánh giá kết quả còn lạc hậu, thiếu thực chất”.
2.3. Nhiệm vụ, giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục ạo ức cho thanh niên, sinh viên:
Trong thời gian tới, ể nâng cao hiệu quả công tác giáo dục ạo ức cách mạng cho
sinh viên, các cấp ủy, tổ chức oàn thể trong các học viện, nhà trường cần thực hiện
một số nhiệm vụ, giải pháp cơ bản sau:
Một là, tăng cường hơn nữa sự lãnh ạo, chỉ ạo của cấp ủy, quản lý các cấp trong hệ
thống các nhà trường, học viện, nhằm phát huy vai trò, trách nhiệm phối hợp giữa
phòng công tác sinh viên và với các khoa, bộ môn giảng dạy về lý luận chính trị,
cố vấn học tập. Phải coi công tác ấu tranh bảo vệ Chủ nghĩa Mác - Lênin, Tư tưởng
Hồ Chí Minh, phê phán các quan iểm sai trái, thù ịch là một bộ phận cơ bản, không
thể thiếu trong các tài liệu, giáo trình, bài giảng lý luận chính trị. Đồng thời, phối
hợp, chủ ộng tổ chức hội thảo, các buổi giao lưu, trao ổi, tọa àm về ạo ức cách
mạng trong giáo dục lý luận chính trị với sự tham gia của các chuyên gia có uy tín
trong lĩnh vực này, nhằm tăng cường bản lĩnh chính trị, năng lực ấu tranh của sinh
viên ối với các quan iểm sai trái, phản ộng.
Hai là, nâng cao chất lượng ội ngũ cán bộ, giảng viên làm công tác giảng dạy các
môn khoa học Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh. Với ội ngũ cán bộ, giảng viên
giảng dạy các môn lý luận chính trị, tư tưởng cần trau dồi kỹ năng, kiến thức ể khơi
dậy, kích thích nhu cầu nhận thức, tiếp nhận thông tin, hứng thú, ham thích, say mê
nhận thức và ặc biệt là vận dụng kiến thức chính trị tư tưởng ã học ược vào thực
tiễn cuộc sống. Đối với giảng viên, trong giảng dạy, truyền ạt kiến thức, cần ịnh
hướng giá trị sống có lý tưởng cách mạng, hun úc ý chí vươn lên trong học tập và
cuộc sống; iều chỉnh phương pháp giảng dạy, giảm thuyết trình, tăng cường trao ổi,
gợi mở vấn ề cho sinh viên thảo luận và tăng cường khả năng tự nghiên cứu. Giảng
viên cần giới thiệu những vấn ề căn bản, mang tính nguyên lý về Chủ nghĩa Mác -
Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh, ường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước; áp
dụng những phương pháp giảng dạy tích cực ể ịnh hướng sinh viên biết tìm ọc tài
liệu tham khảo, tự học, tự nghiên cứu ể thu nhận và mở mang tri thức. Bên cạnh ó
cần a dạng hóa các phương pháp như óng vai, thảo luận nhóm, tổ chức các trò chơi
có liên quan ến nội dung học tập, tạo nên không khí học tập sôi nổi hấp dẫn sinh viên.
Ba là, từng bước ổi mới nội dung, chương trình các môn khoa học Mác - Lênin, Tư
tưởng Hồ Chí Minh, ường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam và phương
pháp giáo dục chính trị tư tưởng, lý tưởng cách mạng cho sinh viên, ể những nội
dung chương trình này thật sự sát với ời sống của sinh viên, ể sinh viên ược học,
ược vận dụng nhằm trau dồi tri thức, rèn luyện ạo ức, bản lĩnh chính trị vào thực
tiễn ời sống xã hội. Ngoài ra, trong quá trình giảng dạy, trao ổi, giảng viên cần nêu 12 lOMoAR cPSD| 45734214
bật vai trò ý nghĩa của việc tìm hiểu học tập tư tưởng chính trị, tạo cho sinh viên
niềm tự hào về truyền thống kiên cường bất khuất của các thế hệ cha anh dưới sự
lãnh ạo của Đảng. Củng cố niềm tin cho sinh viên về công cuộc ổi mới ất nước do
Đảng khởi xướng và lãnh ạo hiện nay thông qua giáo dục Chủ nghĩa Mác - Lênin;
Tư tưởng Hồ Chí Minh; ường lối, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước cho sinh viên.
Bốn là, tăng cường vai trò của cố vấn học tập, phòng công tác sinh viên, Đoàn
Thanh niên trong việc nâng cao chất lượng giáo dục lý tưởng cách mạng cho sinh
viên. Cố vấn học tập là người gần gũi, nắm bắt tâm tư nguyện vọng của sinh viên,
là người tư vấn chương trình học tập, bồi dưỡng của sinh viên khi sinh viên còn
ngồi trên ghế nhà trường. Đa dạng hóa các hình thức giáo dục ngoại khóa như nói
chuyện chuyên ề, báo cáo thời sự, giới thiệu nghị quyết, tham quan, nghiên cứu
thực tế, các hình thức văn hóa, thể thao, các cuộc thi tìm hiểu về lý luận chính trị,
tư tưởng. Phát triển các hoạt ộng ngoại khóa, hoặc tổ chức các cuộc thi, các trò
chơi trong các hoạt ộng mang tính chính trị nhân kỷ niệm các ngày lễ.
Năm là, mỗi sinh viên cần nhận thức rằng không ai khác, chính mình là những chủ
nhân tương lai của ất nước, ất nước ang trông chờ rất nhiều ở việc học tập và rèn
luyện của sinh viên. Việc học tập các môn chuyên ngành là iều cần thiết, song nếu
chỉ có kiến thức chuyên ngành sinh viên sẽ bị lạc hậu về mặt lý luận, vì việc học tập
các môn khoa học Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh giúp họ nắm bắt ược những
kiến thức cơ bản, kết hợp với việc liên hệ thực tiễn, từ ó có tư duy ộc lập, úng ắn,
hành ộng phù hợp trong cuộc sống, qua ó sinh viên có ược phương pháp tiếp cận,
nắm bắt thông tin, kiến thức một cách hiệu quả. 13 lOMoAR cPSD| 45734214 KẾT LUẬN
Tư tưởng, ạo ức, phong cách của chủ tịch Hồ Chí Minh là tài sản tinh thần vô giá
của Đảng và nhân dân ta, soi sáng sự nghiệp cách mạng, dẫn dắt mỗi bước i lên và
thắng lợi của cách mạng Việt Nam. Học tập và làm theo tư tưởng, ạo ức của Chủ
tịch Hồ Chí Minh là việc làm rất cần thiết, là nhiệm vụ hết sức quan trọng, thường
xuyên ối với toàn Đảng, toàn dân ta, ặc biệt là ối với thanh niên – thế hệ tương lai
của ất nước. Học sinh, sinh viên, những mầm non của ất nước cần cố gắng chăm
chỉ học tập và rèn luyện ạo ức Hồ Chí Minh ể trở thành một công dân tốt, góp phần
giúp cho ất nước ngày càng trở nên giàu mạnh hơn. 14 lOMoAR cPSD| 45734214
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Giáo trình Tư tưởng Hồ Chí Minh (Nhà xuất bản Chính trị quốc gia sự thật – 2021)
Toàn văn Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh Trích báo:
https://www.vanhoavadoisong.vn/giao-duc-dao-duc-cho-the-he-tre-theo-di-chuc-
cuachu-tich-ho-chi-minh-a7371.html https://snv.bacgiang.gov.vn/chi-tiet-tin-tuc/-
/asset_publisher/aRIn3er4plGA/content/van-dung-tu-tuong-ho-chi-minh-ve-giao-
ducao-uc-cach-mang-cho-thanh-nien-trong-giai-oan-hien-nay 15