lOMoAR cPSD| 45740413
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN -------***-------
BÀI T P L N MÔN : CH NGHĨA XÃ H I KHOA H C
ĐỀ TÀI: Phân tích sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân. Ý nghĩa đối với Việt Nam
Họ và tên SV: BÙI QUỲNH CHI
Lớp tín chỉ: Quản trị Marketing 63C Mã SV: 11211040
GVHD: TS NGUYỄN VĂN HẬU
.................................................................................... HÀ NỘI, NĂM 2022 lOMoAR cPSD| 45740413 MỤC LỤC
A. Tính cấp thiết của vấn đề ………………………………………………………..3
B. Nội dung chính Phần I: Lý luận về giai cấp công nhân
1. Khái quát về giai cấp công nhân…...………………………………………4 1.1.
Khái niệm giai cấp công
nhân………………………………………..4 1.2. Đặc điểm giai cấp công
nhân …………………………...……………5
2. Giai cấp công nhân trong chủ nghĩa tư bản và nguyên nhân dẫn đến đấu tranh giai cấp
……………………………………………….………………….………6 2.1.
Phương diện kinh tế - xã
hội.……………………………………….6 2.2. Phương diện chính trị -
xã hội ……………………………………...7
Phần II: Lý luận về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
1. Khái quát về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân …..……………..8
2. Điều kiện cơ bản quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân…...9 2.1.
Điều kiện khách quan
…………………………………….………….9 2.2. Điều kiện chủ
quan ………………………………………….……….9
3. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân ………………...…. 10
Phần III: Lý luận về việc thực hiện sứ mệnh của giai cấp công nhân Việt Nam
1. Giai cấp công nhân ở Việt Nam ……………………………………..…13 1.1.
Sự ra đời của giai cấp công nhân Việt Nam ……………………13 1.2.
Tư tưởng chính trị của giai cấp công nhân Việt Nam …………14
2. Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam …………………………...15
3. Ý nghĩa của sứ mệnh giai cấp công nhân đối với Việt Nam
………………….16 C. Kết luận
……………………………………………….…………...……….……17
D. Tài liệu tham khảo ……………………………………………….………….…18 2 lOMoAR cPSD| 45740413
A. TÍNH CẤP THIẾT CỦA VẤN ĐỀ
Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là một trong ba phát kiến lớp của chủ
nghĩa Mác trong chủ nghĩa xã hội khoa học, là phạm trù xuất phát của chủ nghĩa xã hội
khoa học, đó cũng là vấn đề chủ yếu của chủ nghĩa xã hội khoa học. Sứ mệnh của giai
cấp công nhân không chỉ tác động đến lịch sử văn minh thế giới thông qua các hình thái
kinh tế cũng như chế độ kinh tế khác nhau, sứ mệnh của công nhân cũng ảnh hưởng
trực tiếp đến quá trình sản xuất hàng hóa trên toàn thế giới.
Trong bối cảnh xã hội hiện nay khi nền công nghiệp đang từng bước phát triển
vượt bậc, cùng quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập kinh tế quốc tế diễn
ra trên thế giới, cũng như thực tiễn đề ra các mục tiêu như hòa bình, độc lập, bình đẳng,
xã hội còn gặp nhiều biến động cũng như đang trong thời kì quá độ lên xã hội chủ nghĩa
thì việc làm sáng tỏ sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là một vấn đề vô cùng cấp
thiết, không chỉ mang ý nghĩa lý luận sâu sắc mà còn có tính thực tiễn to lớn.
Xuất phát từ những điều trên, em đã chọn đề tài Phân tích sứ mệnh lịch sử của giai cấp
công nhân. Ý nghĩa đối với Việt Nam làm đề tài cho bài tập lớn.
Với kiến thức của bản thân em tự đánh giá chưa có nhiều kinh nghiệm cũng
như còn có hạn chế về kiến thức, bài tập của em không thể tránh khỏi thiếu xót và hạn
chế, em rất mong nhận được những ý kiến đóng góp để bài tập hoàn thiện hơn.
Em xin chân thành cảm ơn!
B. NỘI DUNG CHÍNH Phần I: Lý luận về Giai cấp công nhân
1. Khái quát về giai cấp công nhân
Khi nói về giai cấp công nhân, Mác và Ăngghen đã sử dụng những thuật ngữ
khác nhau để nói về giai cấp công nhân như “Giai cấp vô sản”, “Giai cấp vô sản hiện
đại”,… mặc dù có nhiều thuật ngữ nhưng tất cả chúng đều nhằm để chỉ về giai cấp công
nhân hiện đại, con đẻ của nền sản xuất đại công nghiệp tư bản chủ nghĩa, giai cấp đại biểu
cho lực lượng sản xuất tiên tiến.
1.1. Khái niệm giai cấp công nhân
Giai cấp công nhân là một tập đoàn xã hội ổn định, là những người lao động 3 lOMoAR cPSD| 45740413
hoạt động sản xuất trong các ngành nghề thuộc trình độ khác nhau, giai cấp công nhân hình
thành và phát triển cùng quá trình phát triển nền công nghiệp hiện đại với nhịp độ phát
triển của lực lượng sản xuất vật chất mang tính hoạt động là đại biểu cho phương thức sản
xuất mang tính sản xuất xã hội hóa ngày càng cao, là lực lượng lao động cơ bản tham gia
vào quá trình sản xuất, tái sản xuất ra của cải vật chất và cải tạo các quan hệ xã hội. C.Mác
và Ph.Ăngghen đã định nghĩa rằng “Giai cấp vô sản là giai cấp những công nhân làm thuê
hiện đại, vì mất hết tư liệu sản xuất của bản thân, nên buộc bán sức lao động của mình để sống”.
Giai cấp công nhân là sản phẩm của nền đại công nghiệp, xuất thân từ rất
nhiều giai cấp và tầng lớp xã hội, theo tác phẩm “Tuyên ngôn Đảng cộng sản” được Mác
và Ph.Ăngghen soạn thảo đã đề cập: “Giai cấp vô sản được tuyển mộ từ tất cả các giai cấp
của dân cư”. Dưới chế độ tư bản chủ nghĩa, có thể nói giai cấp công nhân là những người
lao động làm thuê cho tư bản, là giai cấp hoàn toàn không có tư liệu sản xuất, bán sức lao
động để kiếm sống trong đó hầu hết là nông dân, tầng lớp thợ thủ công lạc hậu thất bại
trong cạnh tranh với nền sản xuất tư bản chủ nghĩa hiện đại.
1.2. Đặc điểm của giai cấp công nhân
Giai cấp công nhân là giai cấp của những người lao động sản xuất vật chất là
chủ yếu cùng trình độ kĩ thuật cũng như trình độ trí tuệ ngày càng cao. Họ lao động bằng
phương thức công nghiệp hay còn gọi là lao động bằng máy móc với năng suất lao động
ngày càng cao. Chính vì lẽ đó mà giai cấp công nhân có vai trò quyết định sự tồn tại cũng
như phát triển của xã hội.
Giai cấp công nhân là sản phẩm của nền đại công nghiệp khi họ chính là chủ
thể của quá trình sản xuất vật chất hiện đại, họ đại biểu cho phương thức sản xuất tiên tiến.
Để tăng giá trị thặng dư thì giai cấp tư sản đã khiến họ bị áp bức bởi họ biến người công
nhân trở thành công cụ phụ thuộc máy móc, khiến người công nhân bị bần cùng hóa, bị
bóc lột nặng nề. Chính vì vậy, sự phát triển của giai cấp tư sản đã tạo ra con dao hai lưỡi
khi họ không chỉ phát triển những phương thức sản xuất tiên tiến mang tính xã hội hóa cao
cũng như làm tăng giá trị thăng dư của công nhân mà họ còn tạo ra những người sử dụng
vũ khí đó chính là giai cấp công nhân hiện đại đại với sự tất yếu rằng có áp bức thì có đấu
tranh đã tiêu diệt giai cấp tư bản, thiết lập phương thức sản xuất mới, như C.Mác đã kết
luận: “Chỉ có giai cấp vô sản là giai cấp thực sự cách mạng”. Cũng với phương thức sản 4 lOMoAR cPSD| 45740413
xuất mới đó đã giải phóng được lực lượng sản xuất ra khỏi sự kìm kẹp của chế độ tư hữu
áp bức bóc lột bất công.
Nền đại công nghiệp đã rèn luyện cho giai cấp công nhân có tính tổ chức kỷ
luật lao động cũng như hệ tư tưởng cao. Nhờ điều kiện sản xuất tập trung và trình độ kỹ
thuật ngày càng hiện đại, cơ cấu tổ chức sản xuất chặt chẽ, mang tính chất hệ thống dây
chuyền và nhịp độ khẩn trương buộc họ phải có có tác phong công nghiệp, tuân thủ nghiêm
ngặt kỷ luật lao động, đoàn kết, chặt chẽ và có tính cách mạng triệt để. Hơn thế nữa, trước
bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay, càng yêu cầu người công nhân phải có chuyên
môn cũng như kỹ năng nghề nghiệp đáp ứng được cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa của xã hội.
2. Giai cấp công nhân trong chủ nghĩa tư bản và nguyên nhân dẫn đến đấu tranh giai cấp
2.1. Phương diện kinh tế - xã hội
Giai cấp công nhân ra đời và phát triển dưới chủ nghĩa tư bản, trong mỗi hình
thái kinh tế - xã hội, có thể nói, giai cấp vô sản chính là sản phẩm và chủ thể của nền sản
xuất công nghiệp hiện đại, họ là yếu tố độc nhất, quan trọng nhất, cách mạng nhất, là lực
lượng nòng cốt và luôn vận động phát triển do sự thay đổi không ngừng của công cụ lao
động phát triển ngày càng nhanh và hiện đại hơn, là những người lao động trực tiếp hoặc
gián tiếp vận hành các công cụ có tính công nghiệp và xã hội hóa cao được nền đại công
nghiệp rèn rũa để trở thành một lực lượng xã hội hùng mạnh. Theo C.Mác và Ăngghen đã
đề cập: “Những người vô sản đầu tiên xuất hiện trong công nghiệp và trực tiếp do công
nghiệp sản sinh ra”. Sản phẩm họ tạo ra là sản phẩm của xã hội, của tập thể do sự phát triển
của nền đại công nghiệp đi cùng với đó là quá trình phân công lao động ngày càng sâu sắc,
mỗi người công nhân đóng góp một công đoạn trong quá trình tạo ra sản phẩm, để có một
sản phẩm cuối cùng, đó là công sức của rất nhiều người. Giai cấp vô sản cũng đại diện cho
lực lượng sản xuất tiên tiến, có năng suất lao động cao đến từ nhiều ngành, nhiều nghề
khác nhau cùng tác phong cũng như kỷ luật cao do nền sản xuất tư bản chủ nghĩa luôn luôn
chú trọng đổi mới khoa học – kĩ thuật mà ta có thể thấy rất rõ ràng thông qua các cuộc Cách mạng Công nghiệp.
Do tính chất là không có tư liệu sản xuất, họ bắt buộc phải bán sức lao động
của mình để kiếm tiền, thành người làm thuê cho tư sản nên họ luôn bị giai cấp tư sản bóc
lột giá trị thặng dư họ tạo ra một cách nặng nề khiến họ phải phụ thuộc hoàn toàn vào quá 5 lOMoAR cPSD| 45740413
trình phân phối kết quả lao động của chính họ. Đỉnh điểm là mối quan hệ gay gắt giữa sản
xuất tư bản và giai cấp công nhân, tư bản bóc lột giá trị thặng dư của công nhân nặng nề
đến mức bần cùng, coi sức lao động của công nhân là một loại hàng hóa đặc biệt khiến
những người làm công trở thành giai cấp phải trực tiếp đối kháng với tư bản, không có
quyền trong tổ chức và điều hành hay đúng hơn nữa là họ không được làm “chủ” trong xã hội.
2.2. Phương diện chính trị - xã hội
Địa vị kinh tế xã hội của giai cấp công nhân đã tác động phần lớn đến đặc
điểm về chính trị - xã hội của họ mà các tầng lớp khác không có được.
Trước hết, họ là những người về cơ bản là không có tư liệu sản xuất khi trong
điều kiện hiện nay, dù đã được các nhà “học giả tư sản” của chủ nghĩa tư bản nói rằng công
nhân cũng có quyền sở hữu tư liệu theo chế độ cổ phần hóa nên không còn bị bóc lột sức
lao động, tuy nhiên, tỉ lệ sở hữu của họ là rất bé so với tư bản, chính vì vậy, dù là trước đây
hay hiện nay thì cơ bản vẫn là giai cấp không sở hữu tư liệu sản xuất trong xã hội mà tư
liệu đó hầu hết nằm trong tay những tập đoàn tư bản.
Thứ hai, giai cấp công nhân chính là lực lượng chính trị cơ bản trong xã hội
tư bản chủ nghĩa, độc lập trong chủ nghĩa tư bản. Trong chủ nghĩa tư bản, không còn là
giai cấp nông dân, giai cấp thợ thủ công hay giai cấp tri thức nữa mà do sự phát triển của
nền đại công nghiệp đó không phải mâu thuẫn giữa nông dân, trí thức hay thợ thủ công với
tư sản mà là do sự phát triển của nền đại công nghiệp đã làm đơn giản hóa cơ cấu xã hội
giai cấp. Điều này đã làm hình thành nên chỉ hai giai cấp duy nhất có lợi cơ bản đối lập
nhau về mặt lợi ích, mục tiêu, lập trường đó là vô sản và tư sản.
Thứ ba, giai cấp công nhân chính là giai cấp đối kháng trực tiếp với giai cấp
tư sản bởi họ mâu thuẫn gay gắt với chủ nghĩa tư sản về mặt chính trị - xã hội, họ có tinh
thần cách mạng triệt để. Bởi sự hình thành giai cấp cũng chính là sự hình thành các lợi ích
khác nhau mà không phải do ý thức giai cấp quyết định mà là do địa vị kinh tế - xã hội ảnh
hưởng đến một cách khách quan. Giai cấp bóc lột luôn dùng những biện pháp để bảo vệ
địa vị giai cấp của họ trong khi lợi ích của giai cấp bị trị là hoàn toàn đối lập, đây chính là
nguyên nhân trực tiếp dẫn đến đấu tranh giai cấp.
Theo C.Mác, đấu tranh giai cấp chính là đỉnh cao mà cách mạng xã hội chỉ
nổ ra trên cơ sở lực lượng sản xuất phát triển tới mức mâu thuẫn không thể giải quyết được
với quan hệ sản xuất đã lỗi thời trong xã hội cũ chiếm hữu tư nhân về tư liệu sản xuất. Biểu 6 lOMoAR cPSD| 45740413
hiện của mâu thuẫn này là một bên là giai cấp đại diện cho các phương thức sản xuất mới
với một bên là giai cấp thống trị, bóc lột sức lao động, gắn với quan hệ sản xuất lạc hậu và
đó cũng là sự tất yếu trong xã hội có đối kháng giai cấp về kinh tế - chính trị do sự đối lập
không thể điều hòa được: một giai cấp muốn duy trì chế độ tư hữu còn giai cấp còn lại
muốn thiết lập chế độ công hữu, xóa bỏ tận gốc chế độ “người áp bức bóc lột người”.
Phần II: Lý luận về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
1. Khái quát về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
Một trong những phát hiện vĩ đại của C.Mác và Ph.Ăngghen là đã sớm tách
riêng giai cấp vô sản ra đời từ khối quần chúng bị áp bức, phát hiện ra vị trí đặc biệt của
giai cấp công nhân mang sứ mệnh sáng tạo chân chính ra lịch sử. Từ đó, C.Mác và Ăngghen
khẳng định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân và những phương pháp thực hiện sứ
mệnh đó, sự tác động của sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân đã ảnh hưởng trực tiếp
tới lịch sử chuyển biến hình thái kinh tế.
Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là toàn bộ những chức năng cơ bản,
khách quan mà giai cấp công nhân có thể và cần phải thực hiện để lãnh đạo đấu tranh giai
cấp công nhân nhằm xóa bỏ quan hệ sản xuất lạc hậu cũ, xây dựng xã hội, phương thức
sản xuất mới, phù hợp với sự phát triển của lịch sử với lợi ích, mục tiêu và lập trường cơ
bản của mình. Cũng có thể hiểu, sứ mệnh của giai cấp công nhân là sự nghiệp của một giai
cấp đại diện cho tiến bộ xã hội để xác lập một hình thánh kinh tế - xã hội mới thay thế cho
những thứ đã lỗi thời
Về mặt khách quan, giai cấp công nhân có sứ mệnh lịch sử xóa bỏ chế độ tư
bản chủ nghĩa và tiền tư bản chủ nghĩa, từng bước xây dựng xã hội mới, xã hội chủ nghĩa
và cộng sản chủ nghĩa, giải phóng mình đồng thời giải phóng toàn nhân loại. Thông qua
chính đảng tiền phong, giai cấp công nhân tổ chức, lãnh đạo nhân dân đấu tranh xóa bỏ chế
độ người áp bức bóc lột người, giải phóng công nhân và nhân dân lao động, toàn thể nhân
loại khỏi mọi sự áp bức bóc lột bất công, xây dựng xã hội cộng sản chủ nghĩa văn minh, công bằng, bình đẳng . 7 lOMoAR cPSD| 45740413
2. Điều kiện cơ bản quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
2.1. Điều kiện khách quan
Trên cơ sở phân tích ở phần trên, địa vị kinh tế chính trị và xã hội của giai
cấp công nhân ở các nước có xu hướng chính trị khác nhau nhưng hầu hết đều mang điểm
chung là khách quan xuất phát từ một số điều kiện cơ bản. Một trong những điều kiện đó
là địa vị kinh tế - xã hội của giai cấp công nhân khi giai cấp công nhân là sản phẩm của nền
đại công nghiệp, đại diện cho phương thức sản xuất và lực lượng sản xuất tiên tiến, hiện
đại. Họ là nhóm người về cơ bản là không có tư liệu sản xuất, là người làm thuê, bán sức
lao động cho tư sản và là người bị bóc lột lao động một cách tàn bạo, bị nhà tư bản tước
đoạt giá trị thặng dư cũng như có lợi ích cơ bản đối lập trực tiếp với tư sản. Chính địa vị
kinh tế đã phần nào quyết định địa vị chính trị của giai cấp công nhân, họ là lực lượng sản
xuất tiên tiến, lực lượng cách mạng nhất, quan trọng nhất, có hệ tư tưởng tiên tiến, có tính
tổ chức kỷ luật cao, tinh thần cách mạng triệt để cùng khả năng đoàn kết. Họ có chính Đảng
cách mạng lãnh đạo mang bản chất của giai cấp công nhân, họ có hệ tư tưởng tiên tiến, là
giai cấp đi đầu, tiên phong ở góc độ chính trị - xã hội. Hơn hết, giai cấp công nhân có tinh
thần Cách mạng triệt để, họ đấu tranh, làm cách mạng đến cùng, họ quyết đấu tranh để đòi
lại công bằng hay như C.Mác đã nói “trong cuộc đấu tranh của giai cấp công nhân chống
lại giai cấp tư sản, giai cấp công nhân không có gì để mất”, nếu có mất thì cũng chỉ là mất
đi xiềng xích hoặc được cả thế giới thừa nhận, họ xóa bỏ tận gốc chế độ người áp bức bóc lột người.
2.2. Điều kiện chủ quan
Một trong những điều kiện trực tiếp tác động đến sứ mệnh của giai cấp công
nhân là do sự phát triển của giai cấp công nhân về mặt số lượng cũng như nâng cao về chất
lượng với lực lượng sản xuất hiện nay đã có một bước tiến trong trình độ học vấn cũng như
trình độ chuyên môn hóa. Không những vậy, Đảng cộng sản cũng là một nhân tố chủ quan
hàng đầu, quan trọng nhất để giai cấp công nhân thực hiện thắng lợi sứ mệnh lịch sử của
mình. Nếu không có Đảng cộng sản ra đời lãnh đạo, phong trào đấu tranh công nhân sẽ
mãi dừng lại là phong trào đấu tranh tự phát chứ không phải là đấu tranh tự giác để giành
thắng lợi. Hơn nữa, giai cấp công nhân cũng là giai cấp tiên phong có thể lãnh đạo sự liên
minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và các tầng lớp lao động khác đã tạo
nên một khối liên minh vững chắc, nòng cốt cho đại đoàn kết dân tộc chống lại chế độ áp bức, bóc lột. 8 lOMoAR cPSD| 45740413
3. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
Địa vị kinh tế xã hội giúp cho giai cấp công nhân trở thành giai cấp cách
mạng triệt để và có khả năng thực hiện sứ mệnh lịch sử, đó là khả năng đoàn kết toàn thể
giai cấp công nhân trên quy mô quốc tế chống chủ nghĩa đế quốc. Sứ mệnh lịch sử của giai
cấp công nhân chính là những nhiệm vụ tiên phong mà họ cần phải thực hiện với tư cách
là giai cấp đi đầu, xóa bỏ chế độ tư bản chủ nghĩa, xóa bỏ chế độ người bóc lột người, xây
dựng thành công xã hội chủ nghĩa và xã hội cộng sản văn minh.
Theo quan điểm của C.Mác và Ph.Ăngghen, sứ mệnh lịch sử của giai cấp
công nhân được thực hiện thông qua hai giai đoạn: Giai đoạn đầu tiên, giai cấp công nhân
thông qua chính Đảng của mình tiến hành một cuộc đấu tranh giành chính quyền về tay
giai cấp mình để thống trị và thiết lập chuyên chính vô sản. Giai đoạn thứ hai, giai cấp công
nhân liên minh với nhân dân lao động để cải tạo xã hội cũ, dùng sự thống trị của mình để
từng bước đoạt lấy toàn bộ tư bản trong tay giai cấp tư sản để tập trung công cụ sản xuất
vào tay nhà nước của mình nhằm xây dựng xã hội chủ nghĩa và chủ nghĩa cộng sản. Đây
là hai giai đoạn có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, nếu không thực hiện giai đoạn thứ nhất
thì cũng không thể thực hiện giai đoạn hai, trong đó giai đoạn thứ hai là giai đoạn quan
trọng nhất để giai cấp công nhân hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình. Sứ mệnh lịch sử
của giai cấp công nhân được thể hiện qua ba nội dung chính:
3.1. Nội dung kinh tế
Giai cấp công nhân là lực lượng tiên tiến, là chủ thể của phương thức sản
xuất công nghiệp đại biểu cho quan hệ sản xuất mới, quan hệ sản xuất danh nghĩa, phát
triển lực lượng sản xuất, phát triển kinh tế, nền tảng của nó dựa trên chế độ công hữu về tư
liệu sản xuất chủ yếu. Không những vậy, giai cấp công nhân đại diện cho lợi ích chung của
xã hội, là giai cấp duy nhất không giữ cho mình lợi ích tư hữu mà đều vì lợi ích chung của
xã hội trong đó có lợi ích cá nhân. Qua đó, giai cấp công nhân cần xóa bỏ chế độ chiếm
hữu tư nhân của tư liệu sản xuất nhằm nâng cao năng suất lao động, đáp ứng với nhu cầu
ngày càng phát triển của xã hội. Với sự xuất hiện của các cuộc Cách mạng công nghiệp,
giai cấp công nhân – chủ thể và là sản phẩm của nền đại công nghiệp đã trở thành luận
chứng thực tiễn cho phát hiện vĩ đại của C.Mác về sứ mệnh lịch sử toàn thế giới của giai
cấp công nhân. Họ chính là giai cấp sản xuất ra của cải vật chất cho xã hội hiện đại bằng
phương thức công nghiệp mang tính xã hội hóa cao, họ trực tiếp tham gia vào quá trình sản
xuất và tái sản xuất của cải, giai cấp công nhân chính là nhân tố đóng góp quyết định sự 9 lOMoAR cPSD| 45740413
tồn tại của xã hội. Ở các nước quá độ “bỏ qua” điển hình như Việt Nam với nền kinh tế
nông nghiệp lạc hậu chưa có nền đại công nghiệp, chưa có lực lượng sản xuất phát triển
cao để xây dựng mối quan hệ sản xuất mới ngay thì giai cấp công nhân đóng vai trò nòng
cốt quan trọng giải phóng và thúc đẩy lực lượng sản xuất phát triển, xác lập nền đại công
nghiệp, đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn.
3.2. Nội dung chính trị xã hội
Ở các nước tư bản, giai cấp công nhân cùng tầng lớp nhân dân lao động
quyết tâm đứng lên, tiến hành cách mạng chính trị, lật đổ sự thống trị của giai cấp tư sản,
giải thoát con người và thiết lập nhà nước chính quyền của giai cấp công nhân và nhân dân
lao động, nhà nước của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân, hẹp nhất là nhà nước mà rộng
hơn là hệ thống chính trị xã hội chủ nghĩa. Cùng với đó là xây dựng nền dân chủ xã hội
chủ nghĩa, xóa bỏ giai cấp bóc lột, tiến tới xóa bỏ giai cấp nói chung, tạo ra sự bình đẳng
trong cống hiến và hưởng thụ, bảo vệ quyền lợi và lợi ích của nhân dân lao động. C.Mác
và Ph.Ăngghen đã phác họa nên một bức tranh về quá trình hình thành và phát triển của
Chủ nghĩa tư bản, bóc trần những mâu thuẫn nội tại vốn có của nó, chỉ rõ mức độ sâu sắc
trong việc đối kháng giai cấp giữa tư sản và vô sản. Theo quan niệm của C.Mác, sở dĩ giai
cấp công nhân có sứ mệnh lịch sử là bởi vì họ đại diện cho xu thế xã hội hóa của lực lượng
sản xuất hiện đại, họ là chủ thể của quá trình này, họ có những phẩm chất như tính tổ chức,
tính kỷ luật, tinh thần hợp tác,… những phẩm chất cần thiết cho một giai cấp cách mạng
và có năng lực lãnh đạo Cách mạng Xã hội chủ nghĩa. Cùng với đó là mối quan hệ lợi ích
phức tạp giữa công nhân và tư bản đối lập nhau về mặt lợi ích cơ bản và là cốt lõi dẫn đến
bất công và đấu tranh giai cấp trong xã hội hiện đại. Theo đó, nội dung chính trị - xã hội
của sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân được xác định là cuộc đấu tranh vì các mục
tiêu của chủ nghĩa xã hội, công bằng, dân chủ, bình đẳng và quan trọng nhất là xác lập chế
độ chính trị mới do giai cấp công nhân lãnh đạo, tạo ra tiền đề chính trị cho xây dựng xã
hội chủ nghĩa. C.Mác và Ph.Ăngghen đã khẳng định: “Giai cấp tư sản đã đóng một vai trò
hết sức cách mạng trong lịch sử”, ở bất cứ nơi nào mà tư sản thiết lập quyền thống trị, nó
đều đạp đổ mọi quan niệm phong kiến, đạp đổ “tất cả những quan hệ xã hội cứng đờ và
hoen rỉ” hay “Giai cấp tư sản không những đã rèn những vũ khí sẽ giết mình; nó còn tạo
ra những người sử dụng vũ khí ấy chống lại nó, đó là những công nhân hiện đại, những người vô sản”
Nội dung chính trị còn bao gồm việc giai cấp vô sản giải quyết đúng đắn các 10 lOMoAR cPSD| 45740413
vấn đề chính trị mà xã hội đặt ra như liên minh giữa các giai cấp công nhân với các tầng
lớp khác hay những vấn đề về đoàn kết dân tộc, xây dựng xã hội. Từ đó, sự quản lý của
nhà nước cũng như lãnh đạo của Đảng là vô cùng quan trọng mà giai cấp công nhân phải
giải quyết triệt để các vấn đề này để quá trình thực hiện sứ mệnh không gặp khó khăn.
3.3. Nội dung văn hóa tư tưởng
Sứ mệnh của giai cấp công nhân là phải tiến hành cách mạng về văn hóa, tư
tưởng, cách mạng danh nghĩa trên tư tưởng văn hóa bao gồm cải tạo cái cũ, lỗi thời lạc hậu,
xây dựng nền văn hóa mới tiến bộ trên nền tảng hệ tư tưởng chính trị của giai cấp công
nhân nắm vai trò chủ đạo, đem lại lợi ích tinh thần và thể hiện ý chí của quần chúng nhân
dân lao động, phát triển văn hóa, xây dựng con người mới trong thời đại Xã hội chủ nghĩa.
Trên nền tảng thế giới hòa bình, hợp tác cùng phát triển hiện nay, xét cho cùng, mọi tiến
bộ xã hội trong lịch sử và gần gũi hơn là thành quả nhiều mặt hiện đang được tạo điều kiện
và cổ vũ hiện thức hóa nhiều mặt để giúp xã hội lao động công bằng, bình đẳng, dân chủ.
Giai cấp công nhân phát triển về cả số lượng và chất lượng, bản lĩnh, trình độ và chuyên
môn nghề nghiệp không ngừng được nâng cao, góp phần giúp giai cấp công nhân không ngừng lớn mạnh.
4. Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân hiện nay
Nhờ xu hướng “trí tuệ hóa” tăng nhanh cùng với việc gắn liền vơi cách mạng
khoa học và công nghệ hiện đại, giai cấp công nhân giờ đây đã phát triển vượt bậc cùng
với đó là mang trong mình sứ mệnh tiếp nối những sứ mệnh lịch sử mà C.Mác đã đề cập:
Với nội dung kinh tế - kỹ thuật, giai cấp công nhân vẫn luôn là chủ thể của
phương thức sản xuất công nghiệp hóa cùng năng suất lao động cao, gợi mở nhiều giải
pháp tích cực cho quá trình phát triển xã hội, thông qua đó, chuẩn bị những tiền đề vật chất
cho xã hội tương lai. Thêm vào đó, tính chất xã hội hóa ngày càng tăng của sản xuất cũng
làm nảy sinh các nhân tố mang tính chất xã hội trong quá trình phát triển cũng như cơ hội
học tập đang mở rộng hơn khiến người lao động dễ dàng học tập nâng cao tay nghề và mở
rộng khả năng chuyển đổi nghề nghiệp trước những thách thức từ Cách mạng công nghiệp.
Ở nội dung chính trị - xã hội của sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân được xác định là
đấu tranh vì các mục tiêu của chủ nghĩa xã hội, công bằng, dân chủ, bình đẳng và tập chung
xác lập chế độ chính trị - xã hội mới do giai cấp công nhân lãnh đạo. Hiện nay, nhờ sự phát
triển của công nghệ mà công nghệ số góp phần mở rộng truyền thông, làm mở rộng vấn đề
dân chủ hóa từ đó có thể truyền thông tin đến mọi người, qua đó phát triển dân chủ. Ở 11 lOMoAR cPSD| 45740413
phương diên xã hội, sát cánh cùng giai cấp sản xuất ra của cải vật chất – giai cấp công nhân
trong bối cảnh xã hội hiện đại hóa.
Phần III: Lý luận về việc thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay
1. Giai cấp công nhân Vệt Nam
1.1. Sự ra đời của giai cấp công nhân Việt Nam
Giai cấp công nhân Việt Nam ra đời và phát triển gắn với chính sách khai
thác thuộc địa của thực dân Pháp. Nói về bối cảnh Việt Nam trước khi Pháp xâm lược thuộc
địa thì xã hội Việt Nam còn là xã hội phong kiênd với nền kinh tế lạc hậu cùng hai giai cấp
cơ bản là địa chủ và nông dân, kinh tế dựa vào nông nghiệp là chính. Sau khi xâm lược cơ
bản hoàn thành, thực dân Pháp đã tiến hành khai thác thuộc địa với quy mô rộng khắp cả
nước, tính đến năm 1929, tổng số công nhân làm việc trong các doanh nghiệp tư bản là hơn
22 vạn người, 5,3 vạn thợ mỏ và 8,6 vạn công nhân các ngành công thương nghiệp và 8,1
vạn công nhân các đồn điền. Từ đó, ta thấy rõ ràng giai cấp công nhân Việt Nam rõ ràng
không phải là sản phẩm của ngành đại công nghiệp, mà giai cấp công nhân Việt Nam ra
đời trong quá trình khai thác thuộc địa của thực dân Pháp, áp bức bóc lột, vơ vét của cải để
mang về chính quốc. Giai cấp công nhân Việt Nam ra đời gắn với chính sách khai thác
thuộc địa của thực dân Pháp nên chất lượng và trình độ của công nhân Việt Nam còn nằm
ở mức thấp. Dưới sự áp bức bóc lột đến tàn bạo, giai cấp công nhân Việt Nam đã đoàn kết
tập hợp lại đấu tranh giành quyền lợi, mở đầu là Công hội Ba Son ở Sài Gòn đã mở đầu
cho phòng trào đấu tranh giải phóng dân tộc.
Giai cấp công nhân Việt Nam chủ yếu xuất thân từ nông dân và các tầng lớp
lao động khác phải đi làm thuê, bị bóc lột đến tột cùng, chịu đói khổ, cơ cực, bị chèn ép
không chỉ bởi thực dân Pháp mà còn do giai cấp công nhân ấy ra đời trong một nước nửa
thuộc địa, nửa phong kiến và dưới ách thống trị của bè lũ tay sai của Pháp. Trước bối cảnh
đau đớn như vậy, người công nhân đã sớm nhân thức được một cách triệt để và họ sớm
giác ngộ được lý tưởng Cách mạng, giác ngộ được sứ mệnh phải đứng lên đòi sự công
bằng cho giai cấp mình. Điển hình là các cuộc đấu tranh giải phóng của Tôn Đức Thắng
hay Công Hội Đỏ, tuy nhiên, tuy phong trào yêu nước nổ ra mạnh mẽ như vậy, kết quả của 12 lOMoAR cPSD| 45740413
các phong trào hầu như cũng chỉ là con số không chỉ đến khi Đảng Cộng sản ra đời lãnh
đạo, soi sáng thì phong trào cách mạng trong cả nước mới dần hồi phục
1.2. Tư tưởng chính trị của giai cấp công nhân
Giai cấp công nhân là tầng lớp đối kháng trực tiếp, mâu thuẫn gay gắt với
chủ nghĩa tư bản thực dân Pháp và bè lũ tay say tuy nhiên họ gắn bó mật thiết với các tầng
lớp lao động khác nên họ liên minh với càng tầng lớp khác, đặc biệt nhấn mạnh là tầng lớp
nông dân và tri thức trong xã hội. Giai cấp công nhân cũng là lực lượng chính trị tiên phong
đi đầu để lãnh đạo cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc giành độc lập chủ quyền, đập tan mọi
xiềng xích áp bức bóc lột nhân dân. Sớm giác ngộ được sứ mệnh của mình, nhất là khi
Đảng ra đời, giai cấp công nhân nhận thức được sự cấp thiết của việc giải phóng dân tộc,
tuy số lượng còn ít nhưng công nhân Việt Nam đã sớm được rèn luyện trong đấu tranh cách
mạng để trưởng thành nhanh chóng về ý thức chính trị giai cấp, họ luôn là lực lượng đứng
ở trung tâm các sự kiện quan trọng của đất nước. Những người công nhân Việt Nam không
chỉ thể hiện sự dũng cảm của mình qua ý thức giai cấp mà còn thể hiện ở tinh thần dân tộc,
lòng yêu nước cùng truyền thống chống giặc bất khuất, kiên cường. Không những vậy,
theo Hồ Chí Minh, giai cấp công nhân Việt Nam cũng mang đầy đủ đặc điểm của công
nhân quốc tế đó là sự kiên quyết, triệt để, tập thể, có tổ chức, có kỉ luật.
2. Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam
Ra đời trong sự chèn ép và bóc lột của nhà nước nửa thuộc địa, nửa phong
kiến, áp bức nặng nề lên con người Việt Nam nên giai cấp công nhân ý thức rõ ràng về sứ
mệnh lịch sử to lớn mà họ gánh vác trên vai, luôn là lực lượng tiên phong đóng góp cho sự
nghiệp lãnh đạo cách mạng dân tộc, giải phóng nhân dân phỏi ách nô lệ, bóc lột của thực
dân cũng như chế độ xã hội phong kiến cổ hủ và sự ra đời của Đảng cộng sản Việt Nam là
một cột mốc lịch sử đánh dấu bước phát triển mới của giai cấp công nhân Việt Nam từ tự
phát thành tự giác, từng bước giác ngộ và hiện thực hóa sứ mệnh vẻ vang của mình. Sau
khi kết thúc cuộc chiến tranh trước thực dân Pháp và chiến thắng vẻ vang trước đế quốc
Mỹ, nước ta chính thức đi vào thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội dù cho ta là một nước
nông nghiệp nghèo và lạc hậu, hậu quả từ chiến tranh vô cùng nặng nề, bỏ qua tư bản chủ
nghĩa mà đi lên chủ nghĩa xã hội, quá trình đó luôn luôn là một quá trình đầy gian nan.
Sau hơn ba mươi năm tiến hành đổi mới và phát triển đất nước cùng với mục
tiêu vừa xây dựng, vừa bảo vệ đất nước, Đảng ta đã nhận định giai cấp công nhân là lực
lượng đi đầu trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hóa đất nước theo định hướng xã 13 lOMoAR cPSD| 45740413
hội chủ nghĩa, là lực lượng hùng mạnh với nhiều biến đổi sâu sắc để phát huy vai trò nòng
cốt liên minh giữa công nhân – nông dân và giai cấp tri thức dưới sự lãnh đạo của Đảng
cộng sản. Đặc biệt, giai cấp công nhân Việt Nam đã có những bước đột phá không ngừng
kể cả mặt số lượng và chất lượng, đa dạng hóa về cơ cấu nghề nghiệp và các thành phần
kinh tế, dù ở lĩnh vực nào cũng đều có những tấm gương điển hình tiên tiến đi đầu trong
lao động sản xuất. Giai cấp công nhân cũng được hình thành những đội ngũ công nhân tri
thức, được đào tạo rèn luyện cả về học vấn lẫn chuyên môn, là lực lượng chủ đạo cho công
nhân. Trong công cuộc đổi mới, Đảng ta xác định sứ mệnh lịch sử to lớn của giai cấp công
nhân là giai cấp lãnh đạo thông qua đội tiền phong là Đảng Cộng sản, đại diện cho phương
thức sản xuất tiên tiến, đi đầu trong sự nghiệp hội nhập quốc tế, công nghiệp hóa, hiện đại
hóa ở Việt Nam. Từ đó, để thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam,
Đảng ta cần xây dựng phát triển một giai cấp công nhân Việt Nam lớn mạnh, hiện đại, vững mạnh.
3. Ý nghĩa của sứ mệnh giai cấp công nhân đối với Việt Nam
Trước Cách mạng tháng Tám, giai cấp công nhân mang trong mình sự mệnh
đặc biệt quan trọng là giải phóng dân tộc, giải phóng quần chúng nhân dân thoát khỏi ách
thống trị của thực dân Pháp. Sứ mệnh ấy được phát triển theo hai bước, bước một là khiến
giai cấp công nhân trở thành lực lượng tiên phong lãnh đạo quần chúng nhân dân đấu tranh
chống Pháp, bước hai là giai cấp công nhân cùng nhân dân sử dụng bộ máy nhà nước cải
tạo xã hội cũ lỗi thời và xây dựng thành công xã hội mới công bằng, bình đẳng. Đảng Cộng
sản ra đời là sản phẩm của sự kết hợp chủ nghĩa Mác – Lênin với phong trào công nhân và
phong trào yêu nước , Đảng ta đã đem yếu tố tự giác vào phong trào công nhân, làm cho
phong trào cách mạng nước ta thành công thắng lợi.
Trong thời kì xã hội phát triển không ngừng hiện nay, giai cấp công nhân Việt
Nam bao gồm đội ngũ những người lao động chân tay và lao động trí óc hoạt động trong
ngành công nghiệp và dịch vụ thuộc nhà nước, hợp tác xã, hợp tác liên doanh với nước
ngoài,… tạo ra một lực lượng giai cấp công nhân lớn mạnh, tiếp tục mang trong mình trọng
trách lớn lao là lực lượng đi đầu trong sự nghiệp đổi mới của đất nước.
Về mặt kinh tế, giai cấp công nhân chính là nguồn nhân lục lao động chủ yếu
tham gia phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, là lực lượng đi đầu
trong sự nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập kinh tế quốc tế, quyết
định năng suất lao động, chất lượng và hiệu quả của nền kinh tế, làm cho nước ta trở thành 14 lOMoAR cPSD| 45740413
một nước công nghiệp hiện đại, định hướng xã hội chủ nghĩa. Ngoài ra, công nhân Việt
Nam nên tiếp tục chủ động tham gia giải quyết các vấn đề thu hút sự quan tâm hàng đầu
của Việt Nam nói riêng cũng như thế giới nói chung hay các vấn đề có tính thời sự cao.
Cùng với sự phát triển của nền kinh tế đang đi theo con đường hiện đại hóa, công nghiệp
hóa, giai cấp công nhân Việt Nam cùng sứ mệnh của mình vừa phải tiếp tục nền công
nghiệp truyền thống vừa phải nhanh chóng tiếp cận và làm chủ các hoạt động sản xuất yêu
cầu trình độ chuyên môn kỹ thuật cao để phát triển đất nước. Minh chứng trong Đại hội
Đảng Cộng sản Việt Nam XIII, Đảng ta đã xác định rất rõ ràng nước ta sẽ trở thành một
nước công nghiệp hiện đại theo hướng xã hội chủ nghĩa, đó là trách nhiệm của toàn Đảng,
toàn dân mà giai cấp công nhân chính là lực lượng nòng cốt.
Về mặt chính trị, giai cấp công nhân Việt Nam giữ vững và tăng cường sự
lãnh đạo của Đảng, giữ vững bản chất giai cấp công nhân của Đảng, cùng với nhân dân lao
động củng cố và hoàn thiện hệ thống chính trị xã hội chủ nghĩa, xây dựng nhà nước “của
dân, do dân, vì dân”. Để thực hiện được trọng trách đó, đội ngũ cán bộ và Đảng viên cần
phải nêu cao trách nhiệm tiên phong góp phần củng cổ và phát triển cơ sở chính trị xã hội quan trọng của Đảng.
Cuối cùng, ở góc độ văn hóa tư tưởng, giai cấp công nhân không ngừng xây
dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, nội dung cốt
lõi là xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa. Nước ta đang trên con đường quá độ đi
lên chủ nghĩa xã hội, điều đó không có nghĩa là giai cấp công nhân đã làm hết sứ mệnh lịch
sử của mình mà không những vậy, sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân còn thiêng liêng
và quan trong hơn. Trước những biến động phức tạp của bối cảnh trong nước và quốc tế,
các thế lực thù địch luôn tìm cách phá hoại chủ nghĩa xã hội của nước ta. Giai cấp công
nhân là lực lượng tiên phong trong đấu tranh phòng chống tiêu cực, tham nhũng, tệ nạn xã
hội hay quan trọng nhất là bảo vệ sự trong sáng của chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ
Chí Minh trước các quan điểm sai trái, cảnh giác trước thông tin xuyên tạc sai sự thật của
các thế lực thù địch, phản động kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.
Phê phán, bác bỏ những luận điểm sai trái đó cũng chính là bảo vệ sứ mệnh của giai cấp công nhân. 15 lOMoAR cPSD| 45740413 C. KẾT LUẬN
Từ các phân tích trên về giai cấp công nhân và sứ mệnh lịch sử của giai cấp
công nhân, không thể phủ nhận rằng giai cấp công nhân là một giai cấp tiên tiến, đi
đầu trong lực lượng sản xuất và đóng vai trò trong việc phát triển xã hội trong công
cuộc cải tạo và sản xuất của xã hội. Nắm rõ được tầm quan trọng cũng như cốt lõi
của giai cấp công nhân và sứ mệnh lịch sử của họ là một vấn đề hết sức cần thiết
trong nhận thức của mỗi công dân, giúp chúng ta có cái nhìn đúng đắn về Đảng và
nhà nước cũng như các giai cấp xã hội. Qua đó, mỗi cá nhân cần không ngừng nâng
cao ý thức trách nhiệm về giai cấp, về nhận thức xã hội để nâng cao tri thức.
Nước ta đang đứng trước thời cơ mới của nền kinh tế trên đà phát triển, Đảng
ta đã xác định vô cùng rõ ràng về sứ mệnh của giai cấp công nhân, là lực lượng
nòng cốt tiên phong giúp toàn dân ta thực hiện được khát vọng dân tộc. Trước những
thách thức của xã hội mới, giai cấp công nhân Việt Nam cần tiếp tục nâng cao trình
độ chuyên môn học vấn, giác ngộ tư tưởng của Đảng, đoàn kết thành một khối vững
mạnh vì sự nghiệp xây dựng đất nước.
D. TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Giáo trình Chủ nghĩa Xã hội khoa học – NXB Đạ học Kinh tế Quốc Dân
- “Lịch sử phát triển giai cấp vô sản” của C.Mác và Ăngghen
- “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản” của C.Mác và Ph.Ăngghen
- C.Mác – Ph.Ăngghen. C.Mác – Ph,Ăngghen toàn tập. NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội. 1995
- PGS, TS. Nguyễn An Ninh. (2020). Những nhận thức mới về giai cấp công nhân
hiện nay tại https://www.tapchicongsan.org.vn/
- PGS, TS. Nguyễn An Ninh. (2019). Thực hiện nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trong Cách mạng công nghiệp lần thứ tư tại
https://www.tapchicongsan.org.vn/ 16 lOMoAR cPSD| 45740413
- PGS. TS. Lê Thị Anh Hà, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh. (2018). Lý
luận của C.Mác về đấu tranh giai cấp và ý nghĩa của nó ở Việt Nam hiện nay tại
https://tulieuvankien.dangcongsan.vn/
- Minh Duyên. (2020). Giai cấp công nhân Việt Nam – lực lượng tiên phong của các
mạng Việt Nam tại http://baokiemtoannhanuoc.vn/
- Tư tưởng Hồ Chí Minh về giai cấp công nhân Việt Nam theo http://hochiminh.vn/
- Nguyễn Văn Phi. (2021). Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam tại https://luathoangphi.vn/
- Đóng góp của giai cấp công nhân, tổ chức Công đoàn Việt Nam qua các thời kỳ
Cách mạng theo Ban Tuyên giáo Trung ương – Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam
- Th.S Trịnh Thị Phương, Trường Đại học Công nghiệp Dệt May Hà Nội. (2020). Sứ
mệnh lịch sử của giai cấp công nhân và giáo dục sứ mệnh lịch sử giai cấp công nhân cho
sinh viên tại http://hict.edu.vn/
- Th.S Nguyễn Thị Lan Hương. (2020). Giá trị học thuyết sứ mệnh lịch sử của giai
cấp công nhân và sự vận dụng ở Việt Nam hiện nay tại http://truongchinhtrils.vn/ 17