Quan niệm cơ bản về nền văn hóa xã hội chủ nghĩa và Chiến lược xây dựng nền văn hóa xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam hiện nay | Tiểu luận môn Chủ nghĩa xã hội khoa học

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.HỒ CHÍ MINH
KHOA CHÍNH TRỊ VÀ LUẬT 
QUAN NIỆM CƠ BẢN VỀ NỀN VĂN HÓA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA. NỘI
DUNG CƠ BẢN CỦA CHIẾN LƯỢC XÂY DỰNG NỀN VĂN HÓA XÃ HỘI
CHỦ NGHĨA Ở VIỆT NAM HIỆN NAY.
Tiểu luận cuối kỳ Môn học
Chủ nghĩa xã hội học
GVHD: Đặng Thị Minh Tuấn
NHÓM THỰC HIỆN: NHÓM 19
HỌC KỲ: 1 – NĂM HỌC: 2023-2024
TP.HỒ CHÍ MINH – THÁNG 12 NĂM 2023
Họ tên sinh viên thực hiện đề tài: 1. Ngô Khải Hoàng - 22139024 2. Tống Lân Đăng - 21158189
3. Lê Huy Khang - 21144199
4. Huỳnh Thiện Khải - 22139032 5. Đặng Anh Quân - 22150009 ĐIỂM: NHẬN XÉT CỦA GV: GV ký tên MỤC LỤC
A. MỞ ĐẦU................................................................................................................................................4
1. Lí do chọn đề tài..............................................................................................................................4
2. Mục tiêu nhiệm vụ nghiên cứu.........................................................................................................5
3. Phương pháp nghiên cứu..................................................................................................................6
B. NỘI DUNG............................................................................................................................................7
Chương 1: Quan niệm cơ bản về nền văn hóa xã hội chủ nghĩa:.........................................................7
1.1. Khái niệm văn hóa và nền văn hóa xã hội chủ nghĩa:............................................................7
1.2 Quan niệm cơ bản về nền văn hóa xã hội chủ nghĩa:.............................................................9
1.3 Những vấn đề trong xây dựng nền văn hóa Việt Nam..........................................................11
Chương 2 Nội dung cơ bản trong chiến lược xây dựng nền văn hóa xã hội chủ nghĩa ở việt nam hiện
nay:....................................................................................................................................................13
2.1 Về giáo dục đào tạo – y tế:...................................................................................................13
2.2 Về khoa học công nghệ:.......................................................................................................15
2.3. Về xây dựng nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc..............................................................15
2.4. Xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa:........................................................................16
3.5 Vai trò lãnh đạo của Đảng trong cách mạng tư tưởng văn hoá.............................................17
4. Giải pháp được đặt ra.............................................................................................................18
KẾT LUẬN..............................................................................................................................................20 A. MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Đề tài "Quan niệm cơ bản về nền văn hóa xã hội chủ nghĩa và Chiến lược xây
dựng nền văn hóa xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam hiện nay" được chọn làm đề tài tiểu luận
không chỉ vì nó đặt ra những vấn đề cơ bản và quan trọng liên quan đến xây dựng xã hội
chủ nghĩa ở Việt Nam, mà còn bởi nó đồng hành chặt chẽ với những ưu tiên và chiến
lược phát triển của Đảng và nhà nước.
Trong bối cảnh mà toàn Đảng và toàn dân đang hăng hái tham gia vào quá trình
phát triển kinh tế và bảo vệ tổ quốc xã hội chủ nghĩa, việc tập trung vào xây dựng và phát
triển văn hóa là hết sức quan trọng. Như đã đề cập, văn hóa không chỉ là nền tảng tinh
thần mà còn là yếu tố cơ bản để phát triển xã hội. Đối mặt với những thách thức hiện nay,
việc nghiên cứu và thảo luận về quan niệm cơ bản của nền văn hóa xã hội chủ nghĩa cũng
như chiến lược xây dựng nó ở Việt Nam hiện nay không chỉ giúp hiểu rõ hơn về nguyên
tắc lý luận mà còn mang lại những hướng giải quyết thực tế.
Vấn đề văn hóa và phát triển xây dựng con người hiện nay và trong thế kỷ XXI là
một thách thức lớn, và đây không chỉ là một vấn đề thời sự mà còn là một vấn đề cấp
bách trong việc định hình tương lai của Việt Nam. Trong bối cảnh xuất hiện những trào
lưu văn hóa không phù hợp, việc nhìn nhận lại và tăng cường hiểu biết về văn hóa trở
thành cần thiết để xây dựng một nền văn hóa tiên tiến, bền vững, và đậm đà bản sắc dân tộc.
2. Mục tiêu nhiệm vụ nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu này đặt ra mục tiêu làm sáng tỏ các quan điểm về nền văn hóa
xã hội chủ nghĩa và chiến lược xây dựng nền văn hóa này tại Việt Nam. Để đạt được mục
tiêu này, chúng tôi đã xác định những nhiệm vụ cụ thể. Trước hết, chúng tôi đặt ra nhiệm
vụ xây dựng một cơ sở lý thuyết vững chắc về nền văn hóa xã hội chủ nghĩa, từ việc phân
tích nguyên lý cơ bản đến việc đưa ra một cơ sở lý thuyết phản ánh đầy đủ bức tranh của
nền văn hóa trong ngữ cảnh xã hội hiện nay.
Tiếp theo, chúng tôi đề cập đến nhiệm vụ làm rõ các quan niệm cơ bản và chiến
lược phát triển nền văn hóa xã hội chủ nghĩa. Việc này bao gồm việc phân tích chi tiết
quan niệm cơ bản và tập trung vào các chiến lược nhằm phát triển nền văn hóa, đặc biệt
là trong bối cảnh của quốc gia Việt Nam. Chúng tôi cũng nhấn mạnh việc kết nối những
quan điểm nghiên cứu với bức tranh xã hội và văn hóa thực tế để tìm ra những hướng tiếp cận hiệu quả nhất.
Cuối cùng, nhiệm vụ tổng hợp và áp dụng sáng tạo nhằm mục đích đưa ra chiến
lược thực hiện mục tiêu xây dựng nền văn hóa xã hội chủ nghĩa. Việc tổng hợp những
quan điểm đã nghiên cứu và áp dụng chúng một cách sáng tạo vào thực tiễn là quan
trọng, đồng thời phát triển chiến lược cụ thể và các chương trình thực tế để thực hiện mục
tiêu lớn này. Những nhiệm vụ này đồng lòng hướng tới việc cung cấp cái nhìn sâu sắc,
toàn diện và thực tiễn về quan điểm và chiến lược xây dựng nền văn hóa xã hội chủ nghĩa tại Việt Nam.
3. Phương pháp nghiên cứu
Văn hóa là một khái niệm rộng, bao gồm toàn bộ các giá trị vật chất và tinh thần
mà con người tạo ra để đáp ứng các nhu cầu vật chất và tinh thần của mình. Do đó, khi
xác định phạm vi và giới hạn cho nghiên cứu này, ta tập trung vào các quan niệm cơ bản
về nền văn hóa xã hội chủ nghĩa, tình hình phát triển hiện tại của nền văn hóa xã hội chủ
nghĩa. Một điểm quan trọng khác mà chúng em muốn nhấn mạnh là các chính sách và
chủ trương của Đảng và Nhà nước về việc xây dựng và phát triển nền văn hóa xã hội chủ
nghĩa. chúng em đã phân tích sâu các quan điểm, định nghĩa về văn hóa từ các công trình
nghiên cứu trước đó và dựa trên đó làm nền tảng cho việc nghiên cứu của mình. B. NỘI DUNG
Chương 1: Quan niệm cơ bản về nền văn hóa xã hội chủ nghĩa:
1.1. Khái niệm văn hóa và nền văn hóa xã hội chủ nghĩa:
1.1.1. Quan niệm cơ bản về văn hóa:
- Định nghĩa về văn hóa:
Thuật ngữ “Văn hóa” xuất hiện rất lâu trong ngôn ngữ nhân loại. Qua các thời kỳ
lịch sử khái niệm văn hóa được bổ sung thêm các nội dung mới cho đến nay khái niệm
văn hóa đươc coi là một trong những khái niệm phức tạp và khó xác định. Tình hình đó
đòi hỏi chúng ta không tiếp cận văn hóa theo lối duy danh định nghĩa mà phải bằng
phương pháp cấu trúc và chức năng.
Nói đến văn hóa là nói đến bản chất của con người, nhấn mạnh vào việc phát huy
những khả năng bẩm sinh nhằm hoàn thiện cá nhân và xã hội. Khái niệm văn hóa bao
gồm tính nhân văn, với ba trụ cột vĩnh hằng là cái chân, cái thiện, và cái mỹ, đóng vai trò
quan trọng trong sự phát triển văn hóa nhân loại. Nếu những yếu tố này bị lạc quan hay
xem nhẹ, văn hóa có thể suy thoái với sự xuất hiện của các trường phái suy đồi, lối sống
ích kỷ, và tuyên truyền chủ nghĩa thực dụng, thể hiện sự suy thoái của nền văn hóa.
Con người, như một phần của tự nhiên, có "khoảng trời riêng" tạo ra bằng lao
động và tri thức, gọi là văn hóa. Điều này khác biệt với các sinh thể khác trong vũ trụ.
Lao động sáng tạo, đặc biệt là việc tạo ra công cụ lao động, là yếu tố quyết định quá trình
chuyển biến từ vượn thành người và là nguồn gốc của văn hóa.
Chủ nghĩa duy vật lịch sử cho rằng lao động là nền tảng của lịch sử và cũng là quá
trình sáng tạo văn hóa. Lao động không chỉ cải thiện tự nhiên mà còn hoàn thiện bản chất
con người thông qua sự sáng tạo. Nguồn gốc của văn hóa cần được đặt trong quá trình
hình thành loài người, và lao động sáng tạo chính là cội nguồn của văn hóa.
Lao động không chỉ tạo ra các sản phẩm vật chất mà còn phát triển tư duy, biến tư duy
thành hoạt động sáng tạo. Con người là chủ thể sáng tạo văn hóa, và môi trường văn hóa
cộng đồng ảnh hưởng đến văn hóa của từng cá thể. Môi trường văn hóa có thể thúc đẩy
sự sáng tạo hoặc tạo ra môi trường làm mất giá trị và "tha hóa" con người. Văn hóa là
một lĩnh vực rộng lớn, xuất hiện và thấm sâu vào đời sống xã hội. Định nghĩa về văn hóa
có nhiều khía cạnh, từ những sản phẩm tinh vi đến tín ngưỡng, phong tục, lối sống, và lao
động. Văn hóa không chỉ là hiện thân của sự sáng tạo mà còn là thước đo trình độ vươn
lên hoàn thiện của con người, đặc biệt là trong lĩnh vực tinh thần và tri thức.
Với một cái nhìn rộng lớn và hoàn chỉnh, văn hóa bao gồm toàn bộ hệ thống giá
trị, chuẩn mực, thói quen, và hoạt động thực tiễn có ý thức của một cộng đồng trong lịch
sử, nhằm thỏa mãn nhu cầu cuộc sống, thể hiện sự tiến bộ và bản sắc của cộng đồng đó.
1.1.2 Quan niệm cơ bản về nền văn hóa:
- Định nghĩa về văn hóa:
Văn hóa được định nghĩa như là tổng hợp các giá trị mà con người sáng tạo để đáp
ứng cả nhu cầu về vật chất và tinh thần. Nền văn hóa là một cụm từ mô tả cả thiết kế xã
hội và cơ chế sử dụng của con người để sáng tạo và tận hưởng giá trị văn hóa. Trong bối
cảnh tổng thể, nền văn hóa thường phát triển dựa trên cơ sở kinh tế và chịu tác động của
yếu tố kinh tế. Sự khác biệt giữa lý luận Mác xít và lý luận tư sản thể hiện ở mức độ này.
Mỗi giai đoạn lịch sử thường đi kèm với cách con người sáng tạo và trải nghiệm giá trị
văn hóa theo các phương tiện và cơ chế khác nhau. Văn hóa trong xã hội có giai cấp
thường mang đặc điểm giai cấp, nhưng nền văn hóa không thể không mang tính nhân
loại, đặc biệt liên quan đến bản chất dân tộc, kế thừa, và theo Lenin, "Không thể chỉ nhìn
thấy tính giai cấp mà bỏ qua tính nhân loại trong văn hóa."
Mối quan hệ giữa tính giai cấp, tính dân tộc và tính nhân loại trong văn hóa đang
trở thành một vấn đề lý luận quan trọng trong lĩnh vực văn hóa hiện đại. Tính chất đa
dạng của nền văn hóa được tạo thành từ sự xen kẽ của những đặc tính này, tạo nên một hệ
thống phức tạp của các yếu tố văn hóa.
- Tính chất nền văn hóa:
Văn hóa mang tính chất nhân loại rộng lớn, phục vụ lợi ích con người và chứa
đựng giá trị nhân đạo, nhân văn và dân chủ. Sự giao lưu văn hóa giữa các dân tộc trở
thành một quy luật trong sự phát triển văn hóa của mỗi dân tộc. Tính giai cấp của nền văn
hóa được mô tả bởi V.L. Lenin qua việc phân loại thành hai dòng văn hóa trong xã hội tư
bản: văn hóa tư sản của giai cấp tư sản thống trị và yếu tố văn hóa dân chủ và xã hội chủ
nghĩa của giai cấp công nhân và quần chúng lao động bị áp bức. Tính giai cấp của văn
hóa có hai mức độ: tính giai cấp tự phát và tính giai cấp tự giác (tức là tính đảng). Tính
giai cấp của văn hóa có thể bao gồm cả yếu tố tiến bộ và yếu tố lạc hậu.
Tính kế thừa của văn hóa là biểu hiện cụ thể của quy luật phủ định trong văn hóa.
Sự phát triển văn hóa không thể xảy ra nếu không có sự kế thừa. Nền văn hóa của mỗi
dân tộc bao gồm việc kế thừa giá trị văn hóa truyền thống, đồng thời cũng bao hàm kế
thừa từ các dân tộc khác trên thế giới thông qua quá trình giao lưu và hội nhập văn hóa.
1.2 Quan niệm cơ bản về nền văn hóa xã hội chủ nghĩa:
1.2.1 Định nghĩa về nền văn hóa xã hội chủ nghĩa:
Nền văn hóa xã hội chủ nghĩa là một hệ thống bao gồm phương thức, cơ chế, tổ
chức và thiết kế xã hội được tạo ra để thúc đẩy sự sáng tạo và hưởng thụ các sản phẩm
văn hóa, nhằm đáp ứng ngày càng tốt nhu cầu tinh thần của giai cấp công nhân, nhân dân
lao động, và xã hội toàn bộ. Nền văn hóa này được xây dựng trên cơ sở của hệ tư tưởng
Mác-Lênin, chế độ dân chủ xã hội chủ nghĩa, và nền kinh tế xã hội chủ nghĩa. Trong nền
văn hóa xã hội chủ nghĩa, nhân dân lao động trở thành chủ thể chính trong quá trình sáng
tạo và trải nghiệm mọi giá trị văn hóa.
Nền văn hóa xã hội chủ nghĩa được hiểu một cách khác là một thành phần không
thể tách rời của chế độ xã hội chủ nghĩa, được tạo ra dưới sự lãnh đạo sáng tạo của Đảng
Cộng sản. Phát triển tự nhiên của nền văn hóa này phản ánh sự lỗi thời của phương thức
sản xuất tư bản và xuất hiện của phương thức sản xuất mới xã hội chủ nghĩa. Nền văn
hóa xã hội chủ nghĩa luôn được hình thành trên cơ sở kinh tế và chịu tác động của cơ sở kinh tế.
1.2.2 Đặc điểm nền văn hóa xã hội chủ nghĩa:
Chủ nghĩa Mác-Lênin là nền tảng tư tưởng: Nền văn hóa xã hội chủ nghĩa đặt chủ
nghĩa Mác-Lênin làm nền tảng tư tưởng. Đảng Cộng sản đóng vai trò lãnh đạo trong sự
nghiệp văn hóa, một phần quan trọng của công tác tổ chức có kế hoạch của Đảng và nhà
nước xã hội chủ nghĩa.
Tính giai cấp và dân tộc: Văn hóa xã hội chủ nghĩa mang tính giai cấp và dân tộc,
là một phần của sự nghiệp chung của giai cấp công nhân và toàn dân. Sự phát triển văn
hóa phản ánh, bảo vệ và hỗ trợ mục tiêu xây dựng chủ nghĩa xã hội và phát triển con
người vì lợi ích của nhân dân lao động.
Nền văn hóa của dân, do dân, vì dân: Trong chủ nghĩa xã hội, nhân dân lao động
không chỉ là người tiêu dùng chủ yếu của giá trị văn hóa mà còn là người sáng tạo chính
của mọi giá trị tinh thần, nhằm mục đích hoàn thiện nhân cách và thúc đẩy sự phát triển chân-đạo-mỹ.
Đảm bảo sự đa dạng và sáng tạo: Trong công tác văn hóa, nền văn hóa xã hội chủ
nghĩa đặt ra mục tiêu đảm bảo phạm vi rộng lớn cho sự sáng tạo cá nhân, cho tư tưởng và
sức tưởng tượng, cũng như cho hình thức và nội dung phong phú và đa dạng. Mục tiêu
quan trọng nhất là hình thành một kiểu nhân cách xã hội chủ nghĩa là mục tiêu hàng đầu
của văn hóa xã hội chủ nghĩa.
1.2.3 Nội dung nền văn hóa xã hội chủ nghĩa:
+ Nội dung nhân đạo của nền văn hóa xã hội chủ nghĩa:
Chủ nghĩa Mác-Lênin coi việc giải phóng xã hội, giải phóng giai cấp, giải phóng con
người và xã hội một cách toàn diện và triệt để là mục tiêu cao cả của mình. Văn hóa xã
hội chủ nghĩa lấy chủ nghĩa Mac-Lênin làm nền tảng tư tưởng, kế thừa, phát huy truyền
thống nhân đạo của dân tộc và nhân loại, góp phần phát triển con người toàn diện và phục
vụ lợi ích căn bản của nhân đân lao động. Văn hóa xã hội chủ nghĩa nâng cao năng lực
cho mọi người, xây dựng lối sống đầy lòng nhân ái, vị tha, tình nghĩa, văn minh vì con
người, vì giống nòi, hướng tới cái chân, thiện, mĩ.
+ Nội dung dân chủ của nền văn hóa xã hội chủ nghĩa:
Trong chủ nghĩa xã hội nhân dân lao động là người làm chủ chẳng những với các tư
liệu sản xuất vật chất mà còn đối với các tư liệu, các cơ sở trong văn hóa xã hội chủ
nghĩa, vừa là điều kiện để nhân dân lao động trở thành người chủ của quá trình sáng tạo,
bảo vệ, phân phối và tiêu dùng các sản phẩm văn hóa.
+ Nội dung tiên tiến của nền văn hóa xã hội chủ nghĩa:
Nền văn hóa xã hội chủ nghĩa có một hệ tư tưởng tiên tiến của thời đại là chủ nghĩa
Mác-Lênin, nó ra đời trên cơ sở thống nhất và biện chứng với nền kinh tế tiên tiến xã hội
chủ nghĩa phù hợp với quy luật lịch sử, với lợi ích cơ bản của con người.
Nền văn hóa tiên tiến là nền văn hóa yêu nước, tiến bộ, phản ánh sâu sắc lý tưởng
độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, là trình độ dân trí, khoa học kỹ thuật tiên tiến , tư
tưởng đạo đức, lối sống ,... cao đẹp, hoạt động sáng tạo của con người kết hợp hài hòa
truyền thống với hiện đại, cái bản sắc với cái nhân loại…
1.3 Những vấn đề trong xây dựng nền văn hóa Việt Nam
Cương lĩnh xây dựng đất nước trong giai đoạn tiến triển lên chủ nghĩa xã hội đặt
ra mục tiêu quan trọng là thực hiện cách mạng xã hội chủ nghĩa trong lĩnh vực tư tưởng
và văn hóa, nhằm củng cố vị thế chủ đạo của thế giới quan Mác – Lênin và tư tưởng đạo
đức Hồ Chí Minh trong đời sống tinh thần xã hội. Điều này đòi hỏi sự chú tâm và nỗ lực
dài hạn, nhưng khả năng thực hiện vẫn có thể đạt được. Đầu tiên và quan trọng nhất,
chúng ta cần tổ chức các hoạt động bồi dưỡng và tuyên truyền chủ nghĩa Mác – Lênin và
tư tưởng Hồ Chí Minh để chúng thấm sâu vào ý thức của quần chúng, biến chúng thành
hệ tư tưởng chủ đạo trong xã hội.
Bước đầu tiên là việc bồi dưỡng hệ tư tưởng cho cán bộ và đảng viên, những
người đang lãnh đạo. Tiếp theo, cần tích hợp nội dung này vào giảng dạy tại các trường
đại học và cao đẳng để trang bị hệ tư tưởng vững vàng cho thanh niên, đảm bảo rằng
chúng có sẵn lòng đối mặt với thách thức của xã hội. Hơn nữa, việc tổ chức các buổi tập
huấn định kỳ cho quần chúng nhân dân giúp họ hiểu rõ hơn về ý thức của mình là cần
thiết, là cơ hội để đưa thế giới quan chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh trở
thành nền tảng tinh thần của xã hội.
Ngoài ra, kế thừa và phát huy truyền thống văn hóa của tất cả các dân tộc trong
nước cũng là một mục tiêu quan trọng. Điều này đòi hỏi chúng ta phải hiểu rõ về những
gì cần kế thừa và phát huy. Từ quan điểm kế thừa, việc xây dựng nền văn hóa mới của xã
hội chủ nghĩa yêu cầu lựa chọn và chọn lọc những giá trị văn hóa quý báu. Điều này
không chỉ là việc bảo tồn truyền thống mà còn là sự kế thừa, cải tiến và áp dụng các giá
trị tiến bộ của loài người, như đã mô tả bởi chủ nghĩa Mác và Lênin.
Xây dựng một xã hội dân chủ, văn minh và phát triển đòi hỏi chúng ta tăng cường
quyền làm chủ của nhân dân thông qua việc tạo điều kiện cho họ tham gia vào quản lý và
đưa ra quyết định. Đồng thời, chúng ta cũng cần đảm bảo rằng phát triển xã hội phải
hướng tới lợi ích chân chính và phẩm giá của con người, với sự phát triển đa chiều, bao
gồm tri thức, đạo đức, thể lực và thẩm mỹ.
Bảo tồn và phát triển tinh hoa văn hóa, khuyến khích sáng tạo và tự do, giữ gìn và
nâng cao các giá trị văn hóa truyền thống, đều là những yếu tố cần thiết trong công cuộc
xây dựng xã hội chủ nghĩa. Đồng thời, quản lý thông tin đại chúng cần được hiện đại hóa,
đồng thời phải đảm bảo rằng thông tin phù hợp và chất lượng được truyền đạt đến tất cả
các đối tượng và vùng miền. Ngoài ra, việc khuyến khích sự sáng tạo văn hóa, bảo vệ và
tân tạo di tích lịch sử là những bước quan trọng để giữ gìn và nâng cao giá trị văn hóa của
cộng đồng. Công tác này cần sự đầu tư thích đáng và cơ chế quản lý phù hợp để đảm bảo bền vững và hiệu quả.
Chương 2 Nội dung cơ bản trong chiến lược xây dựng nền văn hóa xã hội chủ nghĩa
ở việt nam hiện nay:
Suy cho cùng, hai vấn đề quan trọng nhất của một quốc gia là kinh tế và văn hóa.
Không ai có thể phủ nhận chỗ đứng của văn hóa trong đời sống con người, song nhận
thức sâu sắc và toàn diện về vai trò của nó đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của một
quốc gia thì phải đến cuối thập niên 70 của thế kỷ XX trở lại đây, tư duy nhân loại mới
đạt tới tầm đó. Khẳn định “văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu vừa
là động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội” thể hiên tầm nhận thức mới của Đảng
Cộng Sản Việt Nam về văn hóa. Điều này làm tiền đề cho những chiến lược xây dựng
nền văn hóa xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam hiên nay. Bao gồm những nội dung sau.
2.1 Về giáo dục đào tạo – y tế: Giáo dục:
Chú trọng vào việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, thực hiện sự đổi mới
trong nội dung và phương pháp dạy học, cũng như cải thiện hệ thống trường lớp và quản
lý giáo dục. Triển khai chiến lược "chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa". Kích thích tư
duy khoa học và sáng tạo, phát huy khả năng tự nghiên cứu tự nhiên của học sinh và sinh
viên, đồng thời ưu tiên năng lực tự học, tự hoàn thiện kiến thức và kỹ năng. Thúc đẩy
phong trào học tập trong cộng đồng thông qua các hình thức chính quy và không chính
quy, thực hiện mục tiêu "giáo dục cho tất cả, biến cả nước thành một xã hội học tập". Áp
dụng triết lý "học đi đôi với hành, giáo dục kết hợp với lao động sản xuất, nhà trường liên
kết chặt chẽ với đời sống xã hội". Tập trung vào phát triển giáo dục mầm non, củng cố
thành tựu loại bỏ mù chữ và mở rộng phổ cập giáo dục tiểu học. Tăng cường tiến độ phổ
cập giáo dục trung học cơ sở, tăng cường nguồn ngân sách nhà nước cho giáo dục và đào
tạo, điều này diễn ra đồng bộ với tăng trưởng kinh tế. Hiện đại hóa các trường dạy nghề
để tăng nhanh tỷ lệ lao động được đào tạo trong cộng đồng.
Khuyến khích sự phát triển của các trường và lớp dạy nghề dân lập và tư thục. Mở
rộng một cách có lý quy mô của giáo dục đại học, tập trung vào việc cải thiện chất lượng
và hiệu suất đào tạo, cùng với việc tiến triển nối mạng thông tin quốc tế trong các cơ sở
giáo dục. Thực hiện công bằng xã hội trong giáo dục, tạo điều kiện cho người nghèo có
cơ hội học tập. Nâng cao nguồn ngân sách nhà nước để hỗ trợ việc cử người đi đào tạo ở
các quốc gia có nền khoa học và công nghệ tiên tiến. Khuyến khích việc du học tự túc.
Trong giai đoạn ngắn hạn, giải quyết các vấn đề cụ thể, điều chỉnh chương trình đào tạo,
cải thiện cơ chế thi cử, ngăn chặn hiện tượng "thương mại hóa" giáo dục, và tăng cường
quản lý chặt chẽ về cấp văn bằng. Y tế:
Nhấn mạnh rằng sức khỏe là một tài nguyên quan trọng của cả cộng đồng và xã
hội, là yếu tố quan trọng trong quá trình xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Nỗ lực để đảm bảo
mọi người đều được chăm sóc sức khỏe và không ngừng cải thiện chất lượng cuộc sống
cá nhân và gia đình. Dựa trên tư duy nhân đạo và hướng xã hội chủ nghĩa trong bối cảnh
kinh tế thị trường, nhấn mạnh vào "Nâng cao tính cộng đồng và hiệu suất trong việc tiếp
cận và sử dụng dịch vụ chăm sóc sức khỏe và bảo vệ sức khỏe cộng đồng". Thực hiện
nguyên tắc công bằng, bảo đảm rằng mọi người đều được chăm sóc sức khỏe và từng
bước nâng cao, phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội. Nhà nước có chính sách khám
chữa bệnh miễn phí và giảm phí đối với những đối tượng như người có công với đất
nước, người nghèo, và những người sống ở các vùng khó khăn. Mọi người đều chịu trách
nhiệm với sự nghiệp chăm sóc sức khỏe, cùng với sự hỗ trợ từ các cấp ủy đảng, chính
quyền, đoàn thể và tổ chức xã hội, trong đó ngành y tế đóng vai trò quan trọng. Thực hiện
nguyên tắc "nhà nước và nhân dân cùng làm", đa dạng hóa các phương thức chăm sóc
sức khỏe (nhà nước, tư nhân, và tập thể), trong đó ngành y tế nhà nước đóng vai trò chủ
đạo. Tận dụng mọi tiềm năng có sẵn trong nước và mở rộng hợp tác quốc tế trong lĩnh
vực y tế và chăm sóc sức khỏe cộng đồng.
2.2 Về khoa học công nghệ:
Phát triển khoa học xã hội nhân văn hướng vào việc giải đáp các vấn đề lý luận và
thực tiễn, dự báo các xu thế phát triển, cung cấp luận cứ khoa học cho việc hoạch định
đường lối, chủ trương chính sách phát triển kinh tế xã hội, xây dựng con người. Khoa học
tự nhiên hướng vào việc giải quyết các vấn đề thực tiễn, xây dựng cơ sở khoa học của sự
phát triển các lĩnh vực công nghệ trọng điểm, Và khai thác các nguồn tài nguyên thiên
nhiên, bảo vệ môi trường, dự báo phòng chống thiên tai. Khoa học công nghệ hướng vào
việc nâng cao năng xuất lao động, đổi mới sản phẩm, nâng cao năng lực cạnh tranh của
hàng hóa trên thị trường xây dựng năng lực công nghệ quốc gia. Tạo thị trường cho khoa
học công nghệ, đổi mới cơ chế tài chính nhằm khuyến khích sáng tạo và gắn ứng dụng
khoa học và công nghệ với sản xuất, kinh doanh, quản lý dịch vụ. Coi trọng việc nghiên
cứu cơ bản trong các nghành khoa học. Tăng đầu tư ngân sách và huy động các nguồn lực
khác cho khoa học và công nghệ. Hoàn thành xây dựng khu công nghệ cao và hệ thống
phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia. Sắp xếp lại và đổi mới hệ thống nghiên cứu khoa
học, phối hợp chặt chẽ việc nghiên cứu khoa học tự nhiên, khoa học kỹ thuật với khoa
học xã hội và nhân văn, đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong nghiên cứu khoa học và công
nghệ. Thực hiện tốt chính sách bảo hộ sở hữu trí tuệ, đãi ngộ đặc biệt đói vơi nhà khoa
học có công trình nghiên cứu xuất sắc.
2.3. Về xây dựng nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc.
Hướng mọi hoạt động văn hóa vào việc xây dựng con người Việt Nam phát triển
toàn diện về chính trị, tư tưởng, trí tuệ, đạo đức thể chất, năng lực sáng tạo, có ý thức
cộng đồng , lòng nhân ái, khoan dung, tôn trọng nghĩa tình, lối sống có văn hóa, quan hệ
hài hòa trong gia đình, cộng đồng và xã hội. Tạo điều kiện để nhân dân ngày càng nâng
cao trình độ thẩm mỹ và thưởng thức nghệ thuật, trở thành những chủ thể sán tạo văn
hóa, đồng thời là người hưởng thụ ngày càng nhiều các thành quả văn hóa. Nâng cao chất
lượng hệ thống bảo tàng, đẩy mạnh xây dựng thư viện, nhà văn hóa, nhà thông tin, câu
lạc bộ sức khỏe, sân bãi thể dục thể thao, khu vui chơi giải trí…Bảo tồn và phát huy các
di sản văn hóa dân tộc, các giá trị văn học, nghệ thuật, ngôn ngữ, chữ viết và thuần phong
mỹ tục của các dân tộc, tôn tạo các di tích lịch sử văn hóa, tiếp thu tinh hoa và góp phần
làm phong phú thêm nền văn hóa của nhân loại. Bảo đảm tự do, dân chủ cho mọi sáng tạo
văn hóa, văn học – nghệ thuật, tao điều kiện thuận lợi để phát huy hiệu quả của lao động
nghệ thuật. Văn nghệ sĩ nêu cao trách nhiệm trước nhân dân trước tổ quốc và chủ nghĩa
xã hội, phấn đấu có nhiều tác phẩm có giá trị tư tưởng và giá trị nghệ thuật cao, thấm
nhuần sâu sắc tinh thần nhân văn, dân chủ, có tác dụng giáo dục, xây dựng con người.
Chăm sóc đời sống văn nghệ sĩ, đãi ngộ thỏa đáng đối với những văn nghệ sĩ tài năng.
2.4. Xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa:
Con người là sản phẩm của xã hội nhưng chính hoạt động của con người đã sáng tạo
nên xã hội. Nói khác đi, con người là sản phẩm của bản thân nó trong quá trình hoạt động
thực tiễn xã hội và chỉ trong hoạt động ấy con người mới trở nên chính mình. Như vậy sự
hình thành và phát triển con người gắn liền với sự hình thành và phát triển xã hội trong
mọi thời đại. con người là trung tâm của đời sống xã hội, luôn đặt ra trong lịch sử nhân
loại nhưng chỉ đến chủ nghĩa xã hội mới thực sự được quan tâm đầy đủ và tạo điều kiện
cơ bản để thực hiện trong cương lĩnh xây dựng đất nước thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã
hội, Đảng cộng sản Việt Nam xác định: xã hội chủ nghĩa mà nhân dân ta xây dựng là một
xã hội con người được giải phóng, nhân dân lao động làm chủ đất nước, có nền kinh tế
phát triển cao và nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, mọi người có cuộc sống
ấm no, tự do, hạnh phúc, có điều kiện phát triển toàn diện cá nhân, công bằng xã hội và
dân chủ bảo đảm. Như vậy Đảng ta đã xác định con người là trung tâm của mọi sự nghiệp
xây dựng xã hội mới, là mục tiêu của chủ nghĩa xã hội, xét đến cùng sự phát triển đời
sống nhân loại là hướng tới sự phát triển con người, mang lại hạnh phúc cho con người.
Xây dựng con người là mục tiêu của sự nghiệp công nghiệp hóa hiện đại hóa đất
nước nên nó phải là kết quả tổng hợp của tất cả những hoạt động kinh tế, chính trị, xã hội
và văn hóa của chúng ta. Song đây, chúng ta chỉ bàn đến những nhiệm vụ cơ bản trên lĩnh
vực tư tưởng, văn hóa tác động đến sự hình thành con người đó là: Xây dựng tư tưởng
đạo đức lối sống là hệ tư tưởng cốt lõi của văn hóa là định hướng cơ bản cho đời sống
tinh thần xã hội. Theo quan điểm của đảng cộng sản Việt Nam, đó là tư tưởng. Độc lập
dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội dựa trên nền tảng chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng
Hồ Chí Minh, nhằm mục tiếu tất cả vì con người, vì hạnh phúc và sự phát triển phong
phú, tự do, toàn diện của con người.
3.5 Vai trò lãnh đạo của Đảng trong cách mạng tư tưởng văn hoá
Văn hóa chính trị đóng vai trò quan trọng trong việc đẩy lên phẩm chất và năng
lực của đội ngũ cán bộ chính trị. Trong bối cảnh đời sống chính trị hiện đại, đặc biệt là
trong tầm nhìn của chủ nghĩa xã hội văn hóa chính trị, không chỉ là mục tiêu mà còn là
động lực và phương thức của quyền lực chính trị. Việc nhận thức đúng và thực hành sáng
tạo văn hóa chính trị là điều kiện cần thiết để hoàn thiện và nâng cao phẩm chất, năng lực
của đội ngũ cán bộ lãnh đạo chính trị.
Mục tiêu hàng đầu của sự đổi mới ở Việt Nam hiện nay là xây dựng một quốc gia
dân giàu, mạnh mẽ, xã hội công bằng và dân chủ văn minh. Để đạt được mục tiêu này,
việc liên tục nâng cao trình độ văn hóa chung và văn hóa chính trị đặc biệt cho nhân dân
và đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý ở mọi cấp và ngành trong nước là quan trọng. Công
tác cán bộ không chỉ là một trong những vấn đề quan trọng của Đảng mà còn quyết định
đến sinh mệnh chính trị của Đảng.
Trong những năm gần đây, với biến động mạnh mẽ trong đời sống kinh tế xã hội
cả trong và ngoài nước, văn hóa Việt Nam đối mặt với những thách thức lớn. Cả kích
thước tiêu cực của kinh tế thị trường và tác động tiêu cực của toàn cầu hóa đều ảnh
hưởng mạnh mẽ và trực tiếp đến văn hóa dân tộc. Trong thời điểm này, Đảng đã đặt ra
mục tiêu xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, bản sắc dân tộc, làm nền tảng tinh
thần cho xã hội không chỉ trong thời gian ngắn mà còn với tầm nhìn dài hạn.
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI đánh dấu một bước tiến mới, tạo ra sức sống
mới cho văn hóa và nghệ thuật Việt Nam. Phương châm của Đại hội này là nhìn thẳng
vào sự thật, đánh giá chính xác hiện thực. Đại hội khẳng định cần chú ý đặc biệt đến việc
xây dựng quan hệ xã hội và lối sống lành mạnh, khắc phục những hiện tượng tiêu cực. Tư
tưởng này không chỉ giải quyết mâu thuẫn trong tư duy của người làm văn hóa và nghệ
thuật mà còn tạo động lực để họ hoàn thành sứ mệnh cao cả của mình.
Không thể phủ nhận vai trò quan trọng của Đảng Cộng sản trên mọi lĩnh vực của
đời sống xã hội và đặc biệt là trong lĩnh vực tư tưởng văn hóa. Đây là một sự hoạt động
không ngừng, hướng tới một mục tiêu chung là xây dựng quốc gia dân giàu, mạnh mẽ, xã
hội công bằng, dân chủ và văn minh. Việc khẳng định vai trò chủ đạo của nhân dân trên
mọi lĩnh vực của cuộc sống xã hội là quan trọng.
Tổng kết lại, việc xây dựng nền văn hóa xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam hiện nay là
một nhiệm vụ khó khăn, kéo dài, yêu cầu sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản, quản lý của
nhà nước xã hội chủ nghĩa và sự tham gia tích cực của nhân dân.
4. Giải pháp được đặt ra
Đầu tiên, cần tăng cường nhận thức của cấp ủy Đảng, chính quyền đoàn thể và
cộng đồng về vai trò quan trọng của sự nghiệp văn hóa như là cơ sở phát triển kinh tế xã
hội, đồng thời hỗ trợ phong trào "toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa".
Ủy ban nhân dân huyện và phòng văn hóa thông tin nên dựa vào nghị quyết của
Đảng bộ huyện để xây dựng các phong trào văn hóa truyền thống. Họ cần tổ chức các lễ
hội theo mùa, định kỳ phù hợp với tập quán sản xuất nhân dân, tạo ra đời sống tinh thần
phong phú. Đồng thời, cần tăng cường kiểm tra các hoạt động lễ hội để ngăn chặn và phát
hiện kịp thời những hoạt động lợi dụng văn hóa, mê tín dị đoan có thể lôi kéo nhân dân.
Hàng năm, tổng kết các diễn biến trong các hoạt động văn hóa, bao gồm cả hoạt
động truyền thống của các dân tộc thiểu số. Từ đó, đề xuất các nhiệm vụ cụ thể như kiểm
tra định kỳ các dịch vụ hoạt động văn hóa, vận động mọi người hăng say xây dựng cuộc
sống mới và tuyển chọn cá nhân điển hình để đào tạo và phát triển thành lực lượng nòng
cốt duy trì các hoạt động văn hóa.
Mặt trận tổ quốc, như hạt nhân đoàn kết các dân tộc và tôn giáo, cần mở rộng các
cuộc vận động xây dựng đời sống mới ở khu dân cư và xây dựng gia đình văn hóa. Đồng
thời, phải vận động nhân dân phát triển kinh tế, giảm nghèo, và duy trì truyền thống
"uống nước nhớ nguồn", tương thân tương ái chăm sóc những người có công với cách mạng.
Đoàn thanh niên cần tổ chức học tập chính trị để giáo dục về truyền thống của dân
tộc Việt Nam, đào tạo hiểu biết về đường lối chính sách của Đảng, pháp luật nhà nước, và
lí luận Mác-Lênin cùng với tư tưởng Hồ Chí Minh.
Các tổ chức như Hội phụ nữ, Hội nông dân, Hội cựu chiến binh cần tăng cường
hoạt động trong từng lĩnh vực để tạo môi trường sinh hoạt phong phú, xây dựng phong
trào giúp nhau phát triển kinh tế gia đình. Cần phổ biến kiến thức về khoa học kỹ thuật và
chia sẻ kinh nghiệm sản xuất để nâng cao đời sống vật chất và tinh thần.
Ngoài ra, cần tăng đầu tư kinh phí để xây dựng các câu lạc bộ giải trí theo độ tuổi,
nâng cấp hệ thống thư viện từ huyện đến xã. Đồng thời, xây dựng các xã văn hóa điển
hình và thi đua trong nhân dân để thúc đẩy họ tham gia vào việc xây dựng gia đình văn
hóa và môi trường văn hóa. KẾT LUẬN
Trong công cuộc đổi mới toàn diện Việt Nam đã từng bước tham gia vững chắc vào tiến
trình hội nhập kinh tế Quốc tế. Sau hơn hai mươi năm đổi mới. Việt Nam đã đạt được
những thành tựu to lớn về kinh tế xã hội mà vẫn bảo đảm sự ổn định chính trị giữ vững
và phát triển nền văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc. nghị quyết đại hội đại biểu
toàn quốc lần thứ X của Đảng chỉ rõ “ tiếp tục phát triển sâu rộng và nâng cao chất lượng
nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, gắn chặt chẽ và đồng bộ hơn
phát triển kinh tế xã hội, làm cho văn hóa thấm sâu vào mọi lĩnh vực của đời sống xã hội.
Xây dựng và hoàn thiện giá trị, nhân cách con người Việt Nam, bảo vệ và phát huy bản
sắc văn hóa dân tộc trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa hội nhập kinh tế Quốc tế”.
Thông qua đề tài nghiên cứu trên, tác giả hy vọng chúng ta hiểu thêm một cách đầy đủ
hơn về vấn đề văn hóa xã hội chủ nghĩa và con đường phát triển văn hóa theo con đường
chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Từ việc nhận thức đó chúng ta sẽ có giải pháp đối với thực
tiễn đất nước. Chủ nghĩa Mác – Lênin là nền tảng tư tưởng của nền văn hóa xã hội chủ
nghĩa. Nên hơn bao giờ hết chúng ta phải tích cực hơn nữa trong việc học tập, nghiên cứu
lý luận chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, bảo vệ sự tiến bộ, cách mạng
khoa học trong lý luận của các bậc tiền bối. Học tập vận dụng sáng tạo trong hoàn cảnh
thực tiễn bởi hơn bao giơ hết tình hình thế giới đang thay đổi từng ngày, từng giờ.
Tổ quốc Việt Nam có giàu đẹp hay không còn tùy thuộc vào nhận thức được vai trò,
tầm quan trọng của việc xây dựng đời sống văn hóa. Từ đó thực hiện tốt công tác này là
một động lực to lớn thúc đẩy phát triển nhanh nền kinh tế là một trong những nhân tố
quan trọng góp phần thắng lợi trên bước đường công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước
và chúng ta càng vững tin hơn dưới sự lãnh đạo của đảng, quản lý nhà nước và sự quyết
tâm chung sức chung lòng của toàn thể nhân dân nhất định chúng ta sẽ vượt qua mọi khó
khăn, đưa sự nghiệp xây dựng đời sống văn hóa của đất nước đi đến những thắng lợi cuối cùng.