Soạn bài Bên bờ Thiên Mạc | Ngữ văn 8 sách Cánh Diều

Soạn bài Bên bờ Thiên Mạc | Ngữ văn 8 sách Cánh Diều được VietJack sưu tầm và soạn thảo để gửi tới các bạn học sinh cùng tham khảo, ôn tập đầy đủ kiến thức, chuẩn bị cho các buổi học thật tốt. Mời bạn đọc đón xem!

Soạn bài Bên bờ Thiên Mạc | Ngữ văn 8 sách Cánh
Diều
1. Chuẩn bị
Yêu cầu (trang 68 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):
- Đọc trước đoạn trích truyện Bên bờ Thiên Mạc; tìm hiểu thêm thông tin về tác giả
Ân.
Hướng dẫn trả lời
* Tác giả:
- Ân tên thật Hoàng Hiển Mô, sinh ngày 16 tháng 1 năm 1928, mất ngày 25
tháng 1 năm 2011 tại Nội.
- Ông quê Nội, một nhà văn Việt Nam. Ông nổi tiếng với các tác phẩm tiểu
thuyết lịch sử, truyện kể lịch sử sử.
- Năm 1947, ông gia nhập Trung đoàn thủ đô liên khu I trong kháng chiến chống
Pháp, rồi làm trưởng ty Hoa kiều vụ tỉnh Lào Cai năm 1948.
- Năm 1955, ông về làm giáo viên văn hóa trường quân y hậu cần. Năm 1964,
Ân bắt đầu làm công việc nghiên cứu Viện bảo tàng quân đội. Từ năm 1964,
ông làm biên tập viên cho Nhà xuất bản Nội đến khi nghỉ hưu năm 1990.
2. Đọc hiểu:
Câu 1 (trang 69, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Trần Quốc Tuấn đã giao nhiệm vụ cho Hoàng Đỗ?
Hướng dẫn trả lời
Trần Quốc Tuấn đã giao nhiệm vụ đưa tin đến tướng quân Trần Quang Khải cho
Hoàng Đỗ.
Câu 2 (trang 69, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Khi nhận được nhiệm vụ, thái độ của Hoàng Đỗ như thế nào?
Hướng dẫn trả lời
Hoàng Đỗ cảm thấy băn khoăn, sợ không đảm đương được nhiệm vụ này.
Câu 3 (trang 71, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Phần thưởng xứng đáng Trần Bình Trọng đã trao cho cậu Hoàng Đỗ gì?
Hướng dẫn trả lời
Phần thưởng xứng đáng Trần Bình Trọng đã trai cho cậu Hoàng Đỗ việc
xóa bỏ thân phận của cậu, cho cậu làm một người dân tự do.
Câu 4 (trang 71 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):
Hãy hình dung, tưởng tượng về nỗi xúc động của ông già Màn Trò.
Hướng dẫn trả lời
- Ông già Màn T bất ngờ, xúc động, không dám tin Hoàng Đỗ đã thoát khỏi thân
phận thấp kém.
Trả lời câu hỏi cuối bài:
Câu 1 (trang 72 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):
Tác phẩm Bên bờ Thiên Mạc gắn liền với sự kiện lịch sử nào của dân tộc? Xác định
nội dung chính của mỗi phần trong đoạn trích.
Hướng dẫn trả lời
- Tác phẩm gắn với sự kiện: cuộc kháng chiến chống quân Mông-Nguyên lần thứ
hai (năm 1285).
- thể chia văn bản thành 2 phần:
+ Phần 1: Trần Quốc Tuấn giao nhiệm vụ đưa tin cho Hoàng Đỗ.
+ Phần 2: Trần Bình Trọng xóa bỏ thân phân phận cho Hoàng Đỗ.
Câu 2 (trang 72 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):
Hãy liệt tên các nhân vật trong đoạn trích. Những nhân vật nào nhân vật
thật trong lịch sử?
Hướng dẫn trả lời
- Các nhân vật trong đoạn trích: Trần Quốc Tuấn, Trần Bình Trọng, Hoàng Đỗ, ông
già Màn Trò.
- Những nhân vật lịch sử là: Trần Quốc Tuấn, Trần Bình Trọng.
Câu 3 (trang 72 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):
Nêu một số chi tiết cụ thể (lời nói, suy nghĩ, hành động…) tác giả đã sử dụng để
khắc họa về Trần Bình Trọng, Trần Quốc Tuấn Hoàng Đỗ. Từ đó, nhận xét về
tính cách, phẩm chất của ba nhân vật ấy.
Hướng dẫn trả lời
- Trần Bình Trọng:
+ "Cậu chăn ngự đã biết đem tất cả hạnh phúc đối với những người làm tướng"
=> Ông rất mắt nhìn người, không coi thường năng lực của Hoàng Đỗ biết
cậu chỉ một cậu chăn cừu.
+ "Nhưng đột nhiên, ông nhớ lại thấy trước đây, ông chưa đối xử rộng tình với
quân gia của ông." => Một người chủ tướng, chủ nhân tốt, biết nghĩ đến
người cấp dưới của mình.
+ "Trần Bình Trọng dùng mũi kiếm... dùng thuốc đấu trán cho Hoàng Đỗ"
=> một người chủ tướng nhưng Trần Bình Trọng thấu hiểu tâm nguyện vọng
của người dưới trướng mình.
=> Trần Bình Trọng vị tướng tài năng, rất giỏi nhìn người, sự thấu hiểu cho
những người dưới trướng mình.
- Trần Quốc Tuấn:
+ “Đây một đạo...Việc lớn của nước nằm trong viên sáp này đó"
=> Trần Quốc Tuấn rất mắt nhìn người. Hoàng Đỗ chỉ một đứa trẻ nhưng khi
được ông giao nhiệm vụ cậu cũng sẵn sàng nhận làm.
+ "Binh pháp gọi như... như vậy đâu!" => Ông người học rộng hiểu sâu.
+ "Ta cũng đã nghĩ trước.... vận nước đâu" => Luôn suy nghĩ, dự liệu, cẩn thận
trước mọi thứ.
=> Trần Quốc Tuấn người mắt nhìn người rất tinh tế nhìn đúng người. Luôn
suy nghĩ, dự liệu, cẩn thận trước mọi thứ.
- Hoàng Đỗ:
+ “Phải trung với nước. chết cho nước cháu cũng không sợ”-> mặc cậu
này vẫn còn nhỏ tuổi nhưng trong thâm tâm cậu đã cháy lên ngọn lửa yêu nước
cùng lớn, sẵn sàng hi sinh nước, chết thì cũng chẳng sợ gì.
+ "cháu sợ không đảm đương được việc này"-> đứng trước với việc lớn như này
bản thân mình phải tự làm cậu cũng tỏ ra lo lắng sợ hãi.
+ "Nuốt xong, cháu không chịu chết... mạng giặc."-> Hoàng Đỗ một cậu gan
dạ, lòng căm hận giặc.
=> Hoàng Đỗ một cậu ngoan ngoãn, nhanh nhẹn lòng yêu nước nồng
nàn từ khi còn rất nhỏ.
Câu 4 (trang 72 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):
Đặc điểm của truyện lịch sử được thể hiện qua những yếu tố nào văn bản này?
Hướng dẫn trả lời
- nội dung liên quan đến các nhân vật lịch sử: Trần Quốc Tuấn, Trần Bình Trọng.
- nội dung liên quan đến sự kiện lịch sử: Cuộc chiến đánh quân Mông-Nguyên
lần thứ hai của quân đội nhà Trần.
- Văn bản không đơn thuần kể lại sự kiện lịch sử, con người thật sự đan
xen với yếu tố cấu, tưởng tượng, sự bổ sung, sáng tạo của tác giả.
-
Câu 5 (trang 72 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):
Trong đoạn trích trên, điều gây ấn tượng sâu sắc nhất đối với em? sao?
Hướng dẫn trả lời
Điều gây ấn tượng sâu sắc nhất với em trong đoạn trích trên tinh thần dũng cảm
của chú Hoàng Đỗ, tuy tuổi nhỏ nhưng em đã làm được những điều ích cho
đất nước.
Câu 6 (trang 72 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):
Đoạn trích Bên bờ Thiên Mạc giúp em hiểu thêm được về tấm lòng của những
người con nước Việt khi đất nước giặc ngoại xâm?
Hướng dẫn trả lời
- Đoạn trích Bên bờ Thiên Mạc giúp ta thấy được tấm lòng yêu nước, tinh thần dũng
cảm chống lại giặc ngoại xâm, thể hiện lòng tự tôn dân tộc bằng nhiều cách khác
nhau.
-----------------------------------------------------------------------------------
| 1/4

Preview text:

Soạn bài Bên bờ Thiên Mạc | Ngữ văn 8 sách Cánh Diều 1. Chuẩn bị
Yêu cầu (trang 68 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):
- Đọc trước đoạn trích truyện Bên bờ Thiên Mạc; tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Hà Ân. Hướng dẫn trả lời * Tác giả:
- Hà Ân tên thật là Hoàng Hiển Mô, sinh ngày 16 tháng 1 năm 1928, mất ngày 25
tháng 1 năm 2011 tại Hà Nội.
- Ông quê ở Hà Nội, là một nhà văn Việt Nam. Ông nổi tiếng với các tác phẩm tiểu
thuyết lịch sử, truyện kể lịch sử và dã sử.
- Năm 1947, ông gia nhập Trung đoàn thủ đô liên khu I trong kháng chiến chống
Pháp, rồi làm trưởng ty Hoa kiều vụ tỉnh Lào Cai năm 1948.
- Năm 1955, ông về làm giáo viên văn hóa ở trường quân y và hậu cần. Năm 1964,
Hà Ân bắt đầu làm công việc nghiên cứu ở Viện bảo tàng quân đội. Từ năm 1964,
ông làm biên tập viên cho Nhà xuất bản Hà Nội đến khi nghỉ hưu năm 1990. 2. Đọc hiểu:
Câu 1 (trang 69, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Trần Quốc Tuấn đã giao nhiệm vụ gì cho Hoàng Đỗ? Hướng dẫn trả lời
Trần Quốc Tuấn đã giao nhiệm vụ đưa tin đến tướng quân Trần Quang Khải cho Hoàng Đỗ.
Câu 2 (trang 69, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Khi nhận được nhiệm vụ, thái độ của Hoàng Đỗ như thế nào? Hướng dẫn trả lời
Hoàng Đỗ cảm thấy băn khoăn, sợ không đảm đương được nhiệm vụ này.
Câu 3 (trang 71, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Phần thưởng xứng đáng mà Trần Bình Trọng đã trao cho cậu bé Hoàng Đỗ là gì? Hướng dẫn trả lời
Phần thưởng xứng đáng mà Trần Bình Trọng đã trai cho cậu bé Hoàng Đỗ là việc
xóa bỏ thân phận nô tì của cậu, cho cậu làm một người dân tự do.
Câu 4 (trang 71 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):
Hãy hình dung, tưởng tượng về nỗi xúc động của ông già Màn Trò. Hướng dẫn trả lời
- Ông già Màn Trò bất ngờ, xúc động, không dám tin Hoàng Đỗ đã thoát khỏi thân phận nô tì thấp kém.
Trả lời câu hỏi cuối bài:
Câu 1 (trang 72 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):
Tác phẩm Bên bờ Thiên Mạc gắn liền với sự kiện lịch sử nào của dân tộc? Xác định
nội dung chính của mỗi phần trong đoạn trích. Hướng dẫn trả lời
- Tác phẩm gắn với sự kiện: cuộc kháng chiến chống quân Mông-Nguyên lần thứ hai (năm 1285).
- Có thể chia văn bản thành 2 phần:
+ Phần 1: Trần Quốc Tuấn giao nhiệm vụ đưa tin cho Hoàng Đỗ.
+ Phần 2: Trần Bình Trọng xóa bỏ thân phân phận nô tì cho Hoàng Đỗ.
Câu 2 (trang 72 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):
Hãy liệt kê tên các nhân vật trong đoạn trích. Những nhân vật nào là nhân vật có thật trong lịch sử? Hướng dẫn trả lời
- Các nhân vật trong đoạn trích: Trần Quốc Tuấn, Trần Bình Trọng, Hoàng Đỗ, ông già Màn Trò.
- Những nhân vật lịch sử là: Trần Quốc Tuấn, Trần Bình Trọng.
Câu 3 (trang 72 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):
Nêu một số chi tiết cụ thể (lời nói, suy nghĩ, hành động…) mà tác giả đã sử dụng để
khắc họa về Trần Bình Trọng, Trần Quốc Tuấn và Hoàng Đỗ. Từ đó, nhận xét về
tính cách, phẩm chất của ba nhân vật ấy. Hướng dẫn trả lời - Trần Bình Trọng:
+ "Cậu bé chăn ngự đã biết đem tất cả hạnh phúc đối với những người làm tướng"
=> Ông rất có mắt nhìn người, không coi thường năng lực của Hoàng Đỗ dù biết
cậu chỉ là một cậu bé chăn cừu.
+ "Nhưng đột nhiên, ông nhớ lại và thấy trước đây, ông chưa đối xử rộng tình với
quân sĩ và gia nô của ông." => Một người chủ tướng, chủ nhân tốt, biết nghĩ đến
người cấp dưới của mình.
+ "Trần Bình Trọng dùng mũi kiếm... dùng thuốc đấu trán cho Hoàng Đỗ"
=> Là một người chủ tướng nhưng Trần Bình Trọng thấu hiểu tâm tư nguyện vọng
của người dưới trướng mình.
=> Trần Bình Trọng là vị tướng tài năng, rất giỏi nhìn người, có sự thấu hiểu cho
những người dưới trướng mình. - Trần Quốc Tuấn:
+ “Đây là một đạo...Việc lớn của nước nằm trong viên sáp này đó"
=> Trần Quốc Tuấn rất có mắt nhìn người. Hoàng Đỗ chỉ là một đứa trẻ nhưng khi
được ông giao nhiệm vụ cậu cũng sẵn sàng nhận và làm.
+ "Binh pháp gọi như... như vậy đâu!" => Ông là người học rộng hiểu sâu.
+ "Ta cũng đã nghĩ trước.... vận nước đâu" => Luôn suy nghĩ, dự liệu, cẩn thận trước mọi thứ.
=> Trần Quốc Tuấn là người có mắt nhìn người rất tinh tế và nhìn đúng người. Luôn
suy nghĩ, dự liệu, cẩn thận trước mọi thứ. - Hoàng Đỗ:
+ “Phải trung với nước. Dù có chết cho nước cháu cũng không sợ”-> mặc dù cậu bé
này vẫn còn nhỏ tuổi nhưng trong thâm tâm cậu đã cháy lên ngọn lửa yêu nước vô
cùng lớn, sẵn sàng hi sinh vì nước, dù có chết thì cũng chẳng sợ gì.
+ "cháu sợ không đảm đương được việc này"-> đứng trước với việc lớn như này mà
bản thân mình phải tự làm cậu cũng tỏ ra lo lắng và sợ hãi.
+ "Nuốt xong, cháu không chịu chết... mạng giặc."-> Hoàng Đỗ là một cậu bé gan
dạ, có lòng căm hận giặc.
=> Hoàng Đỗ là một cậu bé ngoan ngoãn, nhanh nhẹn và có lòng yêu nước nồng
nàn từ khi còn rất nhỏ.
Câu 4 (trang 72 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):
Đặc điểm của truyện lịch sử được thể hiện qua những yếu tố nào ở văn bản này? Hướng dẫn trả lời
- Có nội dung liên quan đến các nhân vật lịch sử: Trần Quốc Tuấn, Trần Bình Trọng.
- Có nội dung liên quan đến sự kiện lịch sử: Cuộc chiến đánh quân Mông-Nguyên
lần thứ hai của quân đội nhà Trần.
- Văn bản không đơn thuần là kể lại sự kiện lịch sử, con người có thật mà có sự đan
xen với yếu tố hư cấu, tưởng tượng, có sự bổ sung, sáng tạo của tác giả. - …
Câu 5 (trang 72 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):
Trong đoạn trích trên, điều gì gây ấn tượng sâu sắc nhất đối với em? Vì sao? Hướng dẫn trả lời
Điều gây ấn tượng sâu sắc nhất với em trong đoạn trích trên là tinh thần dũng cảm
của chú bé Hoàng Đỗ, tuy tuổi nhỏ nhưng em đã làm được những điều có ích cho đất nước.
Câu 6 (trang 72 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):
Đoạn trích Bên bờ Thiên Mạc giúp em hiểu thêm được gì về tấm lòng của những
người con nước Việt khi đất nước có giặc ngoại xâm?
Hướng dẫn trả lời
- Đoạn trích Bên bờ Thiên Mạc giúp ta thấy được tấm lòng yêu nước, tinh thần dũng
cảm chống lại giặc ngoại xâm, thể hiện lòng tự tôn dân tộc bằng nhiều cách khác nhau.
-----------------------------------------------------------------------------------