Soạn bài Mời trầu 1. Chuẩn bị
- Mời trầu được viết bằng chữ Nôm, viết theo thể Thất ngôn tứ tuyệt Đường luật.
- Bố cục gồm 4 phần khai (câu 1), thừa (câu 2), chuyển (câu 3), hợp (câu 4).
- Chủ đề: ý thức cá nhân, đấu tranh cho hạnh phúc của người phụ nữ trước hủ
tục hay định kiến của xã hội phong kiến
- Không gian, thời gian không rõ; biện pháp nghệ thuật: từ ngữ có liên quan đến
ca dao, tục ngữ, thành ngữ.
2. Trả lời câu hỏi
Câu 1. Xác định thể loại, bố cục và chủ đề của bài thơ Mời trầu.
- Thể loại: Thất ngôn tứ tuyệt Đường luật
- Bố cục: 4 phần (khai, thừa, chuyển, hợp)
- Chủ đề: ý thức cá nhân, đấu tranh cho hạnh phúc của người phụ nữ trước hủ
tục hay định kiến của xã hội phong kiến
Câu 2. Bài thơ gắn với phong tục gì của người Việt? Nội dung phong tục ấy
được thể hiện như thế nào trong tác phẩm này?
- Bài thơ gắn với phong tục ăn trầu của người Việt.
- Nội dung phong tục được thể hiện trong tác phẩm: mời trầu
Câu 3. Nghệ thuật sử dụng ngôn từ của Hồ Xuân Hương:
a. Ở bài Mời trầu có những từ ngữ liên quan đến ca dao, tục ngữ, thành ngữ.
Hãy phân tích tác dụng của các yếu tố đó trong việc thể hiện nội dung bài thơ.
b. Chỉ ra những từ ngữ được sử dụng mang dấu ấn cá nhân của Hồ Xuân Hương.
Những từ ngữ đó đã thể hiện thái độ và tình cảm gì của tác giả? Gợi ý: 1
a. Thành ngữ “Xanh như lá, bạc như vôi” được sử dụng trong câu “Đừng xanh
như lá, bạc như vôi” nhằm gửi gắm lời nhắc nhở đừng quên tình nghĩa, sống vong ân, bội bạc.
b. Câu thơ “Này của Xuân Hương mới quệt rồi”: gợi cảm nhận giống như một
lời bộc bạch về tấm lòng chân tình của chính tác giả.
Câu 4. Bài Mời trầu thể hiện tâm trạng của tác giả với nhiều cung bậc cảm xúc.
Theo em, đó là những cảm xúc gì? Hãy làm sáng tỏ điều đó.
Câu 5. Hồ Xuân Hương viết về việc mời trầu nhưng là để nói chuyện tình cảm.
Nêu lên điều tác giả muốn nói qua bài thơ này bằng một đoạn văn (khoảng 6 – 8 dòng).
Câu 6. Chỉ ra sự giống nhau và khác nhau về thể thơ, đề tài, thái độ của tác giả
được thể hiện trong bài thơ Mời trầu của Hồ Xuân Hưng với bài ca dao sau:
Miếng trầu ăn kết làm đôi
Lá trầu là vợ, cau tươi là chồng
Trầu xanh cau trắng cay nồng
Vôi pha với nghĩa, thuốc nồng với duyên. 2