Soạn bài Nói với con - Kết nối tri thức Văn 7

Nói với con
Soạn bài Nói với con - Mẫu 1
Câu 1. Nói với con thể hiện tình cảm của người cha đối với con, nhưng qua đó,
nhà thơ còn hướng tới những đối tượng nào khác?
Nói với con thể hiện tình cảm của người cha đối với con, nhưng qua đó, nhà thơ
còn hướng tới tất cả mọi người, để hiểu được tình cảm gia đình ấm cúng, cũng như
truyền thống cần cù, sức sống mạnh mẽ của quê hương và dân tộc mình.
Câu 2. Qua những lời tâm tình, căn dặn, người cha muốn nói với con về những điều gì?
Người cha muốn nói với con về tình cảm cội nguồn, cũng như những truyền thống
tốt đẹp của quê hương, đất nước.
Câu 3. Người cha đã nhìn nhận như thế nào về mối quan hệ giữa “con” với gia
đình, quê hương, xứ sở? Những mối quan hệ ấy có ý nghĩa gì đối với sự trưởng thành của “con”?
- Mối quan hệ giữa “con” với gia đình: Con được sống trong tình yêu thương, bao
bọc của cha mẹ: “Chân phải bước tới cha… Hai bước chạm tiếng cười”.
- Mối quan hệ giữa “con” với quê hương, xứ sở:
• Con sẽ lớn lên trong câu hát, nhịp sống và lao động của người đồng mình
với cuộc sống tươi vui: “Đan lờ cài nan hoa/Vách nhà ken câu hát”.
• Thiên nhiên che chở, nuôi dưỡng con về tâm hồn và lối sống: “Sống trên đá
không chê đá gập ghềnh… lên thác xuống ghềnh”.
- Ý nghĩa: Mối quan hệ ấy giúp con học được những điều tốt đẹp, biết sống một cách có ý nghĩa hơn.
Câu 4. Vẻ đẹp tâm hồn và sức sống mãnh liệt, bền bỉ của “người đồng mình” được
thể hiện như thế nào trong bài thơ? Nói về “người đồng mình”, người cha muốn nhắn gửi con điều gì?
- Vẻ đẹp của “người đồng mình”:
Tài hoa, lãng mạn và có đời sống tâm hồn phong phú:
“Người đồng mình yêu lắm con ơi Đan lờ cài nan hoa
Vách nhà ken câu hát".
- Sống vất vả mà mạnh mẽ, khoáng đạt, gắn bó bền chặt với quê hương dù còn đói
nghèo, cực nhọc. Từ đó, người cha mong con phải có nghĩa tình với quê hương,
biết chấp nhận và vượt qua gian nan thử thách bằng ý chí:
“Người đồng mình thương lắm con ơi Cao đo nỗi buồn Xa nuôi chí lớn
Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn
Sống trên đá không chê đá gập ghềnh
Sống trong thung không chê thung nghèo đói
Sống như sông như suối
Lên thác xuống ghềnh
Không lo cực nhọc”
- Giản dị, mộc mạc nhưng ai cũng giàu chí khí, niềm tin (chẳng mấy ai nhỏ bé) và
sự lao động cần cù trên quê hương, có tập quán tốt đẹp. Từ đó, người cha mong
con sẽ biết tự hào, giữ gìn truyền thống của quê hương và vươn lên trong cuộc sống:
“Người đồng mình thô sơ da thịt
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con
Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương
Còn quê hương thì làm phong tục”
- Người cha muốn con học tập những phẩm chất tốt đẹp của người đồng mình,
sống sao cho xứng đáng với quê hương.
Câu 5. Nêu cảm nhận của em về nghệ thuật của bài thơ.
• Từ ngữ, hình ảnh mộc mạc, có sức gợi tả, có tính khái quát mà giàu chất thơ,
độc đáo và đậm chất dân tộc.
• Giọng điệu tha thiết, nhẹ nhàng như lời thủ thỉ, tâm sự của người cha với đứa con,
Soạn bài Nói với con - Mẫu 2
Câu 1. Nói với con thể hiện tình cảm của người cha đối với con, nhưng qua đó,
nhà thơ còn hướng tới những đối tượng nào khác?
Nhà thơ còn hướng tới mọi người, để họ có thể thấu hiểu và đồng cảm về nội dung được gửi gắm.
Câu 2. Qua những lời tâm tình, căn dặn, người cha muốn nói với con về những điều gì?
Người cha muốn nói với con rằng cần phải luôn ghi nhớ về tình cảm gia đình; tự
hào về quê hương và ý thức được phẩm chất tốt đẹp và sống sao cho có cốt cách
của con người quê hương.
Câu 3. Người cha đã nhìn nhận như thế nào về mối quan hệ giữa “con” với gia
đình, quê hương, xứ sở? Những mối quan hệ ấy có ý nghĩa gì đối với sự trưởng thành của “con”?
- Mối quan hệ giữa “con” với gia đình hết sức tự nhiên. Con được cha mẹ sinh ra,
nuôi dưỡng và bảo vệ. Trên bước đường đi của con, cha mẹ luôn dõi theo, chia sẻ.
- Mối quan hệ giữa “con” với quê hương, xứ sở gắn bó, thân thiết. Quê hương
không chỉ là nơi con sinh ra, mà còn hun đúc và nuôi dưỡng nghị lực sống và tâm hồn của con.
- Mối quan hệ ấy có ý nghĩa quan trọng đối với sự trưởng thành của con: giúp con
học được những điều tốt đẹp, biết sống một cách có ý nghĩa hơn.
Câu 4. Vẻ đẹp tâm hồn và sức sống mãnh liệt, bền bỉ của “người đồng mình” được
thể hiện như thế nào trong bài thơ? Nói về “người đồng mình”, người cha muốn nhắn gửi con điều gì?
- Vẻ đẹp tâm hồn và sức sống mãnh liệt, bền bỉ của “người đồng mình” được thể hiện:
l Sự tài hoa, lãng mạn và đời sống tâm hồn phong phú: Người đồng mình yêu
lắm con ơi/ Đan lờ cài nan hoa/ Vách nhà ken câu hát”.
l Biết lo toan, giàu mơ ước và nghị lực: “Người đồng mình thương lắm con
ơi!/Cao đo nỗi buồn/ Xa nuôi chí lớn”.
l Dù sống trong nghèo khổ, gian nan vẫn thủy chung gắn bó với quê hương, cội
nguồn: “Sống trên đá không chê đá gập ghềnh/ Sống trong thung không chê
thung nghèo đói/ Sống như sông như suối/ Lên thác xuống ghềnh/ Không lo cực nhọc”.
l Ý thức tự lập, tự cường và tinh thần tự tôn dân tộc; chân chất, giản dị như có
cốt cách cao quý: “Người đồng mình thô sơ da thịt/ Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con”.
- Người cha muốn con phải thấu hiểu, yêu thương và tự hào về “người đồng mình”
để từ đó biết sống có cốt cách cao đẹp, xứng đáng là một phần của quê hương, xứ sở.
Câu 5. Nêu cảm nhận của em về nghệ thuật của bài thơ.
Những đặc sắc nghệ thuật trong bài thơ “Nói với con” của Y Phương:
l Thể thơ tự do, linh hoạt trong diễn đạt mà vẫn giàu vần điệu.
l Giọng điệu thủ thỉ, tâm tình tạo ra sự ấm áp và tin cậy.
l Bố cục chặt chẽ, dẫn dắt tự nhiên, khiến lời dặn dò, tâm tình dễ thấm, dễ thuyết phục.
l Hình ảnh thơ cụ thể mà có tính khái quát, mộc mạc mà vẫn giàu chất thơ, mang
đậm bản sắc thơ ca miền núi.
Soạn bài Nói với con - Mẫu 3 I. Tác giả
- Y Phương sinh năm 1948, tên khai sinh là Hứa Vĩnh Sước, người dân tộc Tày.
- Quê ở huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng.
- Năm 1968, ông nhập ngũ và phục vụ trong quân đội đến năm 1981 thì chuyển về
công tác ở Sở Văn hóa - thông tin tỉnh Cao Bằng.
- Năm 1993, ông là Chủ tịch Hội Văn học nghệ thuật Cao Bằng. , Ủy viên BCH
Hội Nhà văn Việt Nam khóa VI.
- Năm 2007, Y Phương được trao tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật.
- Thơ ông mạnh mẽ, chân thật và trong sáng với cách tư duy giàu hình ảnh của con người miền núi.
- Một số tác phẩm: Nói với con (1980), Người núi hoa (1982), Tiếng hát tháng
giêng (1986), Lửa hồng một góc (1987), Lời chúc (1991), Đàn then (1996), Thơ Y Phương (2002)... II. Tác phẩm 1. Bố cục
l Phần 1. Từ đầu đến “ Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời ”: người cha nói với con
về tình cảm cội nguồn.
l Phần 2. Còn lại: người cha nói với con về truyền thống cao đẹp của quê hương,
mong muốn con tiếp nối truyền tống đó. 2. Thể thơ Thể thơ tự do
3. Ý nghĩa nhan đề
Nhan đề “Nói với con” ngắn gọn, đơn giản nhưng giàu ý nghĩa. Động từ “nói” kết
hợp với đối tượng của hành động “con” đặt giữa là quan hệ từ “với”. Từ đó, bài thơ
chính là lời trò chuyện, tâm sự của người cha với đứa con của mình. Một nhan đề
có tính khái quát cao. Tác giả đã gửi gắm vào trong đó lời nhắn nhủ, hy vọng thế
hệ sau (người con) có thể tiếp tục tiếp nối, phát huy và giữ vững truyền thống tốt
đẹp của quê hương, đất nước. Không chỉ vậy, đó còn là lời nhắc nhở con cần phải
biết rõ cội nguồn của mình, từ đó sống sao cho xứng đáng, cho phù hợp, tốt đẹp.
III. Đọc - hiểu văn bản
1. Người cha nói với con về tình cảm cội nguồn
- Người cha nhắc nhở con về cội nguồn sinh dưỡng:
“Chân phải bước tới cha
Chân trái bước tới mẹ
Một bước chạm tiếng nói
Hai bước tới tiếng cười”
- Con được lớn lên trong tình yêu thương, sự nâng niu và mong chờ của cha mẹ.
- Những hình ảnh cụ thể gợi sự gắn bó của tình cảm cha con: “chân phải - chân
trái”; “tiếng nói - tiếng cười”; “một bước - hai bước”...
=> Tạo ra bầu không khí ấm áp, quấn quýt và hạnh phúc.
2. Người cha cho con biết niềm vui của lao động và tình nghĩa của quê hương
- Con sẽ lớn lên trong câu hát, nhịp sống và lao động của người đồng mình với
cuộc sống tươi vui: “Đan lờ cài nan hoa/Vách nhà ken câu hát”.
- Hình ảnh thiên nhiên che chở, nuôi dưỡng con về tâm hồn và lối sống: “ Rừng
cho hoa/Con đường cho những tấm lòng” .
- Người cha nhắc tới “ngày cưới” - ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời - đó là điểm tựa của hạnh phúc.
- Khi nói về quê hương, người cha tự hào khi nói về sức sống bền bỉ, mạnh mẽ mà
cao đẹp của quê hương với mong muốn con tiếp nối, phát triển:
l Cụm từ “người đồng mình” được nhắc nhiều lần khẳng định phẩm chất của
người đồng mình, những người có lời nói giản dị, mộc mạc gợi sự yêu thương, gần gũi.
l Phẩm chất của những người đồng mình hiện dần qua lời nói tâm tình của người cha.
=> Bằng việc sử dụng điệp từ, điệp ngữ và cách so sánh cụ thể kết hợp nhiều kiểu
câu ngắn dài khác nhau, lời tâm tình của người cha góp phần khẳng định người
miền núi tuy có nhiều khó khăn vất vả nhưng họ vẫn luôn kiên cường, sống mạnh
mẽ, thiết tha với quê hương.
- Ước muốn của cha dành cho con:
l Mong con thủy chung với quê hương.
l Biết chấp nhận khó khăn, thử thách bằng ý chí, nghị lực và niềm tin của mình.
l Người cha muốn nhắn nhủ con phải biết tự hào vào truyền thống tốt đẹp và lối
sống nghĩa tình của quê hương và người đồng mình.
l Cha mong mỏi đứa con sống cao thượng, tự trọng, chân thật dù mộc mạc, đơn
sơ để xứng đáng với người đồng mình.
l Con tự tin bước đi, bởi sau lưng con còn có gia đình, quê hương, bởi trong tim
con sẵn có những phẩm chất quý báu của “người đồng mình”. 5. Nội dung
Qua Nói với con, Y Phương đã thể hiện tình cảm gia đình ấm cúng, ca ngợi truyền
thống cần cù, sức sống mạnh mẽ của quê hương và dân tộc mình. Bài thơ còn giúp
ta hiểu thêm về sức sống và vẻ đẹp tâm hồn của một dân tộc miền núi, gợi nhắc
tình cảm gắn bó với truyền thống, quê hương và ý chí vươn lên trong cuộc sống. 6. Nghệ thuật
Từ ngữ, hình ảnh giàu sức gợi cảm; giọng điệu tha thiết, tâm tình; sử dụng các biện pháp tu từ…