Soạn Văn 8 Bài 7: Yêu thương và hi vọng | Bồng chanh đỏ |
Chân trời sáng tạo * Chuẩn bị đọc
Câu hỏi (trang 19 sgk Ngữ văn 8 Tập 2):
Theo em, chúng ta có nên nuôi nhốt các loài động vật hoang dã hay không? Vì sao? Trả lời:
- Theo em, chúng ta không nên nuôi nhốt các loài động vật hoang dã. Vì không phải
giống loài động vật nào cũng phù hợp với môi trường của con người hay những hộ
gia đình xung quanh sẽ làm ảnh hưởng tới sức khỏe, bản năng và thần kinh của động vật.
* Trải nghiệm cùng văn bản
1. Tưởng tượng: Em hình dung như thế nào về vẻ đẹp của chim bồng chanh đỏ
qua lời miêu tả của chú bé Hoài?
Vẻ đẹp của chim bồng chanh đỏ qua lời miêu tả của chú bé Hoài là:
- Cái mỏ nhọn hoát và oai vệ, dài như một cái quản bút.
- Lông ức hung hung vàng, toàn thân đều đỏ hồng như một đốm lửa. - Đôi cánh rất đẹp.
2. Dự đoán: Điều gì sẽ xảy ra khi hai anh em ra đầm nước, nơi chim bồng chanh làm tổ?
- Điều sẽ xảy ra khi hai anh em ra đầm nước, nơi chim bồng chanh làm tổ: Chim
bồng chanh đỏ đã xuất hiện trong tổ cùng với các chú chim con và niềm khao khát
có được chim bồng chanh đỏ của anh anh em Hoài.
3. Suy luận: Hành động vuốt ve đôi cánh mượt mà của chú chim bồng chanh thể
hiện nét tính cách gì của Hoài?
-Hành động vuốt ve đôi cánh mượt mà của chú chim bồng chanh thể hiện nét tính
cách của Hoài: yêu thương động vật, nâng niu, yêu quý.
4. Liên hệ: Em đã bao giờ trải nghiệm cảm giác “tiếc ngẩn tiếc ngơ” khi từ bỏ một thứ mình yêu thích?
- Cảm giác “tiếc ngẩn tiếc ngơ” đã đến với em khi em phải nhường con búp bê yêu
thích của mình cho em gái, nhưng em nghĩ em bé nên chiều em một chút thế là em không buồn nữa.
* Suy ngẫm và phản hồi
Câu 1 (trang 24 sgk Ngữ văn 8 Tập 2):
Xác định để tải và nội dung bao quát của văn bản. Trả lời:
Nội dung bao quát của văn bản: Qua hình ảnh loài chim bồng chanh đỏ cùng với sự
trải nghiệm của hai anh em Hoài, người đọc đã biết thêm về cách làm tổ, môi trường
sống và sở thích ở một đôi với nhau của chúng. Qua đó thấy được sự yêu thích của
hai anh em Hoài dành cho loài chim bồng chanh đỏ. Nhưng hai anh em đã không vì
sở thích cá nhân mà nuôi nhốt một loài chim đẹp, hai anh em chỉ ngắm, vuốt ve và
sau đó thả chúng đi. Thể hiện tình yêu thương của hai anh em với động vật.
Câu 2 (trang 24 sgk Ngữ văn 8 Tập 2):
Liệt kê các chi tiết miêu tả hành động, tình cảm, suy nghĩ của nhân vật Hoài trong các thời điểm:
– Khi vợ chồng bồng chanh đỏ mới đến ở đầm nước.
– Khi đi bắt chim bằng chanh đỏ với anh Hiền trong đêm.
– Khi ra đầm nước một mình sau sự kiện anh Hiền trả chim bổng chanh về tổ cũ.
Từ những chi tiết đó, em có nhận xét gì về sự chuyển biến trong tình cảm và nhận
thức của nhân vật Hoài? Trả lời: Hoàn cảnh
Chi tiết miêu tả nhân vật Hoài Nhận xét
(về sự chuyển biến của Hoài) Hành động Tình cảm Suy nghĩ
Khi vợ chồng Ngày nào Say mê vẻ đẹp Bồng
- Về mặt nhận thức: Chú bồng chanh cũng ra của bồng chanh đỏ bé Hoài đã chuyển từ
đỏ mới đến ở đầm nước chanh đỏ. là giống mong muốn sở hữu đầm nước. ngắm
chim quý. giống chim quý hiếm đến nhìn.
việc tôn trọng cuộc sống
tự do của vợ chồng bồng chanh đỏ. - Về mặt tình cảm: Chú bé Hoài chuyển từ tình
yêu ích kỉ đối với chim bồng chanh sang tình
cảm vị tha, lo lắng, biết
cầu mong điều tốt đẹp cho gia đình bồng chanh đỏ. Khi đi bắt - Sẵn - Hồi hộp, lo Đi bắt chim bồng sàng lội lắng khi tham chim quý chanh đỏ vói xuống gia bắt chim. để được anh Hiền bùn. - Tức giận anh sở hữu trong đêm - Thò tay Hiền vì thả chúng. vào tổ bắt chim bồng chim. chanh về lại tổ. - Vuốt ve chú chim khi bắt được nó. Khi ra đầm Lén anh - Hào hứng với Có thể nước một
Hiền đi bắt kế hoạch riêng quay trở mình sau sự chim bồng (đi bắt chim lại bắt
kiện anh Hiền chanh một một mình để chim bồng trả chim bồng mình. khoe với lũ chanh đỏ. chanh về tổ bạn). cũ. - Thương chim bồng chanh vì phải sơ tán khỏi tổ.
Câu 3 (trang 25 sgk Ngữ văn 8 Tập 2):
Phân tích một số điểm giống và khác nhau (trong suy nghĩ, tình cảm, hành động)
của Hiển và Hoài. Qua việc miêu tả hai nhân vật này, nhà văn thể hiện cách nhìn
cuộc sống, con người như thế nào? Trả lời: * Trong suy nghĩ:
- Điểm giống nhau trong suy nghĩ của hai anh em Hoài và Hiền là hai anh em đều
mong muốn được nuôi một cặp chim bồng chanh đỏ.
- Điểm khác nhau: Hiền suy nghĩ về các con của chim bồng chanh, dù có yêu thích
nhưng không lỡ phá vỡ gia đình nhà nó. Còn Hoài vì muốn nuôi cặp chim bồng
chanh đỏ nên không nghĩ như vậy mà chỉ mong muốn được nuôi cặp chim. * Trong hành động:
- Điểm giống nhau: Mỗi lần đi chơi hay đi học về hai anh em Hoài và Hiền đều muốn
qua chỗ tổ chim bồng chanh đỏ để nhìn thấy đôi chim.
- Điểm khác nhau: Hiền muốn thả đôi chim về với chỗ cũ để cho chúng nuôi con còn
Hoài thì lại muốn giữ đôi chim để nuôi. * Trong tình cảm:
- Điểm giống nhau: Cả hai anh em đều rất yêu thích, vuốt ve đôi chim trên tay rất trìu mến.
- Điểm khác nhau: Hiền suy nghĩ về tình cảm gia đình của chim bồng chanh đỏ
nhưng Hoài thì lại vì quá say mê không nghĩ gì về điều đó.
Qua việc miêu tả hai nhân vật từ trong suy nghĩ, hành động đến tình cảm của hai
anh em Hoài và Hiền, nhà văn đã thể hiện được cách nhìn cuộc sống, con người vô
cùng phong phú và đa dạng. Chỉ qua những miêu tả đó ta thấy được cách thể hiện
tình yêu gia đình và thái độ luôn mong muốn giữ gìn một gia đình trọn vẹn. Đôi khi,
chúng ta phải chấp nhận từ bỏ những thứ hào nhoáng nếu nó không phù hợp và không thuộc về mình.
Câu 4 (trang 25 sgk Ngữ văn 8 Tập 2):
Lựa chọn và phân tích ý nghĩa của một số chi tiết tiêu biểu trong truyện. Trả lời:
- Một số chi tiết tiêu biểu sau đây có thể lựa chọn để phân tích ý nghĩa: Chi tiết tiêu biểu Ý nghĩa, tác dụng
Anh Hiền trả lại chim bồng
- Thể hiện tính cách chín chắn của nhân vật, nhận chanh vào tổ sau khi bắt
thức được sự sai trái của hành động bắt chim. được.
- Chi tiết gây nên thái độ chống đối ngầm của
Hoài, thúc đẩy sự kiện Hoài một mình đi bắt chim bồng chanh.
Anh Hiền ngăn Hoài bắt lại
- Chi tiết cho thấy lòng nhân hậu, biết nhận sai chim bồng chanh lần hai. của chú bé Hoài.
- Chi tiết hóa giải mâu thuẫn giữa hai anh em Hiền – Hoài.
Hoài thầm trò chuyện cùng
- Chi tiết thể hiện tình yêu thương của Hoài dành
với chim bồng chanh sau khi cho loài chim bồng chanh.
biết chúng phải bỏ tổ mà đi.
- Chi tiết cũng chứa đựng niềm hi vọng. Hi vọng
chim bồng chanh về lại tổ cũ với cuộc sống ấm
êm để hai anh em không còn ân hận vì trót phá tổ của chúng.
Câu 5 (trang 25 sgk Ngữ văn 8 Tập 2):
Chủ đề của truyện này là gì? Nêu một vài căn cứ giúp em xác định chủ đề Trả lời:
- Chủ đề của truyện: Tình cảm của anh em Hoài với loài chim bồng chanh đỏ
- Để xác định được chủ đề của truyện, chúng ta căn cứ qua hai câu chuyện của anh
em Hoài và Hiền trao đổi về chuyện cùng nhau tìm hiểu và bắt chim hồi còn bé của
mình. Qua những cuộc trò chuyện đó, ta xác định được đây là câu chuyện kể về tuổi
thơ và những trải nghiệm của hai anh em khi đi bắt chim bồng chanh đỏ. Cả hai anh
em đều là những người rất yêu thích và luôn tìm tòi, khám về thế giới của các loài
chim. Qua việc miêu tả về loài chim bồng chanh đỏ cũng cho thấy được về những
tình cảm, cách nuôi dưỡng một gia đình hạnh phúc.
Câu 6 (trang 25 sgk Ngữ văn 8 Tập 2):
Lời nhắn nhủ của chú bé Hoài dành cho vợ chồng bồng chanh đỏ ở cuối
truyện gọi cho em suy nghĩ gì về cách ứng xử của con người với loài vật? Viết
khoảng năm câu để trả lời câu hỏi này. Trả lời: Đoạn văn tham khảo
(1) Mỗi loài vật xung quanh chúng ta đều là một sinh mạng. (2) Chúng cũng có cảm
giác đau, biết yêu thương đồng loại và có gia đình của chính mình. (3) Vì vậy, chúng
ta nên yêu thương những con vật xung quanh mình, chứ không nên giam cầm hay
hành hạ chúng như một trò tiêu khiển. (4) Cũng như con người, động vật cũng là
những sinh vật được mẹ Trái Đất nuôi dưỡng, chúng cũng có quyền được sống
trong ngôi nhà của mình. (5) Thế nên, chúng ta hãy bảo vệ môi trường tự nhiên, để
các loài sinh vật được sống một cách hạnh phúc như chúng xứng đáng được hưởng. ..................... .